Eigendom van roerende en onroerende zaken - Nevi

© NEVIpag.: 3 van 6code: INP-CON-kre-017-bl.doc versie 1Beperkingen door regels van het ongeschreven rechtBij de categorie ongeschreven recht kunnen we onderscheid maken tussen onrechtmatighandelen en misbruik van bevoegdheden van het eigendomsrecht. Een vorm van onrechtmatighandelen is hinder. Een beperking van het gebruiksrecht van de eigenaar kangelegen zijn in het verbod om aan een derde hinder toe te brengen. Men mag een anderniet hinderen als men van zijn eigendomsrecht gebruik maakt. Hinder betekent dat deeigenaar bij de uitoefening van zijn gebruiksrechten in de vorm van lawaai, stank, gassen,trillingen, enzovoort, bij een derde overmatige en onredelijke overlast veroorzaakt. Misbruikvan het eigendomsrecht kan zich voordoen als de eigenaar van zijn bevoegdheden gebruikmaakt met als enige doel een ander te benadelen.Verkrijging van het eigendomDe eigendomsvraag is voor de inkooppraktijk van belang vanwege het feit dat het overdragenvan eigendom wezenlijk is voor de koop van zaken. Ook in een ander opzicht is deeigendomsvraag van belang, namelijk omdat een eigenaar ongewild de eigendom van zijnzaak kan verliezen. De inkoper moet daarop bedacht zijn en hij zal zich tegen een ongewildverlies moeten wapenen. Ook als een leverancier failliet gaat, speelt eigendom van zakeneen centrale rol. Een faillissement is namelijk een algeheel beslag op het vermogen,inclusief de eigendommen van de failliet. Voor beantwoording van de vraag of een zaak inde failliete boedel valt, is het van belang wie de eigenaar van die zaak is.Er zijn verschillende manieren waarop de eigendom kan worden verkregen. We besprekenhier zaakvorming, natrekking, vermenging en overdracht. Andere wijzen van eigendomsverkrijgingzijn toe-eigening, vinderschap, schatvinding, vruchtrekking, verjaring en aanwas.ZaakvormingIn het algemeen kunnen we over zaakvorming stellen dat diegene die iets maakt eigenaaris of wordt van datgene wat hij heeft gemaakt. Van zaakvorming is sprake als uit een ofmeer zaken een op zichzelf staande zaak wordt gemaakt. De wettelijke hoofdregel vanzaakvorming is te vinden in art. 5:16 BW: een fabrikant die van zijn eigen grondstoffenen/of halffabricaten eindproducten vervaardigt, verwerft daarvan ook de eigendom. Het isevident dat de eigenaar van de eigen oorspronkelijke grondstoffen ook de eigendomverwerft van de nieuwe zaak.praktijkvoorbeeldBruijnzeel maakt een keuken van hout en kunststoffen waarvan zij het eigendom heeft.Er wordt dus een op zichzelf staande zaak gemaakt (art 5:16 BW). Niemand zal heteigendom van Bruijnzeel over die keuken kunnen en/of willen betwisten.Niet evident is wie eigenaar wordt als een fabrikant nieuwe zaken vormt c.q. maakt uitroerende zaken die haar niet in eigendom toebehoren. Bijvoorbeeld omdat ze nogeigendom zijn van de leverancier. Toch zegt art 5:16 lid 2 BW dat de vervaardigerdesalniettemin eigenaar wordt van de nieuwe zaak. Met andere woorden: de eigenaar vande oorspronkelijke zaken, bijvoorbeeld de leverancier van de grondstoffen, verliest deeigendom door zaaksvorming. Er is slechts één uitzondering op deze regel, namelijkwanneer de kosten van de vorming van de nieuwe zaak lager zijn dan de prijs van degrondstoffen.