dit artikel - NT2.nl

april ’1218Les 176kiezen die zowel passen bij zijn taalkennisals interesse. Tijdens het lezenkan de gebruiker de betekenis vanonbekende woorden opvragen (hijkrijgt dan een contextzin en een vertaling)en na lezing kan hij oefenenmet nieuwe woorden. Het programmahoudt bij wat de gebruiker leert,zodat het taalniveau van de tekstenmeegroeit met de ontwikkeling vande leerder. De gebruiker kan de geleerdewoorden steeds opnieuw opvragenom ze nog eens te herhalen.De paragraaf hieronder bevat meerdetails over de precieze werking vanDe Nieuwslezer.Werking van De NieuwslezerDe Nieuwslezer is een zogenaamdadaptief e-learning programma. Het isadaptief in de zin dat het eerst eenmodel van de doelen, voorkeuren enkennis bouwt van iedere individuelegebruiker, en vervolgens dit modelgebruikt gedurende de interactie metdie gebruiker. Daardoor is het programmain staat zich aan te passen aande behoeftes van die gebruiker: hethoudt rekening met zijn taalniveau enleerdoelen.Naast informatie over de individuelegebruiker heeft een adaptief systeemuiteraard ook een formele beschrijvingnodig van het beschikbaremateriaal. De Nieuwslezer weet bijvoorbeeldvan iedere tekst welkewoordvormen en lemma’s daarinworden gebruikt, wat het AVI-niveauis, wat de keywords zijn en tot welksemantisch cluster een tekst behoort.Het programma maakt gebruik vaneen geautomatiseerde vorm van materiaalselectie:met behulp van taaltechnologiewordt ieder nieuwsbericht datonline wordt gevonden (>1200 berichtenper dag voor het Nederlands),geanalyseerd. Ieder woord uit eentekst wordt gelemmatiseerd en voorwoordsoort gecodeerd. Daarmee kaneen adaptief principe als tekstdekkingautomatisch voor iedere tekst en vooriedere leerder die inlogt, worden toegepast.Er moet immers eerst van iederlemma worden bepaald of de gebruikerhet kent of niet. Om dat tekunnen vaststellen, maakt iederenieuwe gebruiker van De Nieuwslezerals intake eerst een test op basiswaarvan de omvang van zijn woordenschatwordt geschat (Hootsen e.a.2008). Daarna worden alle teksten dieaan een aantal basiscriteria voldoen(bijvoorbeeld maximaal 24 uur ouden een tekstlengte tussen de 100 en500 woorden) geordend op de afstandtot het ingestelde doelpercentage voortekstdekking (bijvoorbeeld 90%).Per nieuwsrubriek worden de zesteksten met de minste afstand geselecteerden op de voorpagina van DeNieuwslezer weergegeven. De leerderkiest uit deze berichten een artikeldat hij graag wil lezen. Per tekst wordende woorden boven het niveauvan de leerder geannoteerd. Klikkenop het woord opent een helpscherm.De inhoud daarvan is per doelgroepof zelfs per individuele gebruiker configureerbaaren kan onderdelen bevattenzoals vertalingen, definities, voorbeeldzinnen,woordopbouw en/ofuitspraak (audio). Deze doelwoordenworden ook gebruikt voor de oefeningendie automatisch bij de tekstworden gegenereerd (zoals gatenteksten,woorden slepen, dictee en/ofwerkwoorden vervoegen).Tijdens het gebruik van De Nieuwslezerwordt per gebruiker veel informatieopgeslagen: welke teksten zijngelezen (inclusief leestijd), hoe de opdrachtenzijn gemaakt, welke hulp isgebruikt, etc. Deze informatie wordtgebruikt om het model van de gebruikercontinu te ‘updaten’ (Van derWerf & Vermeer 2008). Belangrijkeinformatie in dit model is het aantalkeer dat een lemma is gelezen. Vooriedere individuele gebruiker wordtvoor ieder lemma zo’n teller bijgehouden.Deze informatie wordt vervolgensgebruikt om de kans te bepalendat hij dat woord inmiddels heeftgeleerd (na vijf à zeven confrontaties,zie Nation 2006). In een nieuwe zoekopdrachtnaar teksten valt zo’n geleerdlemma voor de tekstdekking danin de categorie bekende lemma’s. Opdie manier krijgt de gebruiker steedsmoeilijkere teksten met nieuwe onbekendelemma’s te lezen, en houdt hetniveau van het materiaal gelijke tredmet zijn taalvaardigheid.Naast de tekstdekking en de onderwerpkeuzedie de leerder zelf maakt,is een derde criterium steeds belangrijkeraan het worden in recente ver-Voor globaal begrip moet een lezer rond de 90% vande woorden uit een tekst kennen. Om 90% (….) uit een eenvoudigekrantentekst te kennen, moet je rond de 5000 woorden kennen