BijlagenTekeningenbeschrijvingen collectie <strong>Eberson</strong>, gemaakt door D. Posthumus Meyjes 21Concordances 68Concordans van oude naar nieuwe aanvraagnummers 68Concordans van nieuwe aanvraagnummers naar bladnummers 69Concordans van bladnummers naar nieuwe aanvraagnummers 702
InleidingINLEIDINGBiografische schets L.H. <strong>Eberson</strong> (1822-1889)Lucas Hermanus <strong>Eberson</strong> was de zoon van een smid. Hij werd op 23 maart 1822 geboren in deRijnstraat te Arnhem. Zijn moeder, Sibylla Gerarda van Ooy, overleed een jaar na zijn geboorte enzijn vader, Coenraad <strong>Eberson</strong>, in 1835, toen Lucas dertien jaar oud was. Lucas <strong>Eberson</strong> was hunenige kind. De opvoeding was al sinds 1827 overgenomen door zijn grootouders, omdat zijn vader erniet toe in staat was. 1 Na het overlijden van zijn grootmoeder nam zijn oom, apotheker WesselKnoops, die taak over. 2 Vanaf 1841 huurde <strong>Eberson</strong> een kamer bij schrijnwerker W.E. Geurtsen envolgde hij lessen bouwkunde aan de tekenschool van J. Breijer in Arnhem. Het is niet bekendwanneer <strong>Eberson</strong> precies deze opleiding volgde, maar hij was een goede leerling die vanaf 1835verschillende prijzen behaalde voor tekenkunde, bouw- en meetkunde. Van 1841 tot 1843 kreeg hijlessen bouwkunde bij W. Kleyn en daarnaast privélessen meetkunde bij H. van Heumen en Franseles bij D.W. Koops.OpleidingIn 1843 brak een cruciale fase in de opleiding van <strong>Eberson</strong> aan. Net als veel andere negentiendeeeuwsearchitecten, zoals J.H. Leliman, A.W. van Dam en E.S. Heynincx besloot <strong>Eberson</strong> zich in hetbuitenland in de bouwkunst te bekwamen. 3 In die tijd waren er daartoe in Nederland namelijk geenopleidingen. Allereerst reisde <strong>Eberson</strong> naar Antwerpen om er aan de Academie van BeeldendeKunsten lessen te volgen. Ook deze keuze was niet ongebruikelijk. Architecten als A.C. Bleijs enP.J.H. Cuypers zouden hier later ook studeren. In Antwerpen verbleef <strong>Eberson</strong> een jaar en kreeg hijonderricht van professor Serrure en de neogotische architect Berckmans. Ook volgde hij er lessen bijde architecten F.D. Witdoek en J.J. Gijs. In juni 1844 keerde hij voor enkele weken terug naarNederland om vervolgens in juli naar Parijs te vertrekken, waar hij tot september 1851 zou blijven.<strong>Eberson</strong> studeerde dus zeven jaar lang in het buitenland, een lange periode in die tijd. En eveneenseen belangrijke periode, want in het midden van de negentiende eeuw werd er in Parijs volopgebouwd door de avantgardistische architecten Henri Labrouste, Felix Duban, Louis Duc en Leon1In de doctoraalscriptie van K. Veenland wordt <strong>Eberson</strong> sr. beschreven als een man met een avontuurlijk leven. Hij had sinds 1792een ijzerhandel in Middelburg, en was in 1814 betrokken bij een samenzwering onder de boeren van Walcheren tegen de Fransesoldaten en nam deel aan de slag bij Waterloo. Hij schreef een boekje: Verhaal van het gebeurde in Walcheren, gedurende denbenauwden toestand van dat eiland onder de Fransche heerschappij in 1813 en 1814 tot op den val van Napoleon, Zierikzee 1817.Zie K. Veenland, Het leven en werk van L.H. <strong>Eberson</strong> architect (1822-1889), onuitgegeven doctoraalscriptie Rijksuniversiteit Leiden,1981, 4.2Later zou Knoops hem nog aan een opdracht helpen, voor het genootschapsgebouw van het Natuurkundig Genootschap inArnhem (aanvr.nr. EBER t 1). Zie voor biografische gegevens over <strong>Eberson</strong> ook K. Veenland (1981), 4-11 en <strong>Eberson</strong>s eigenaantekeningen daarover, bewaard in het Koninklijk Huisarchief te Den Haag (inv.nr. G 24, 15).3Zie voor Van Dam: C.P, Krabbe, Ambacht, Kunst, Wetenschap. De bevordering van de bouwkunst in Nederland 1775-1880,Zwolle 1998, 179-181, voor Heynincx en <strong>Eberson</strong> zie A. van der Woud, Waarheid en karakter. Het debat over de bouwkunst 1840-1900, Rotterdam 1997, 71-73, en voor J.H. Leliman: S.D. de Jong, J.H. Leliman. Eclecticisme als ontwerpmethode voor een nieuwebouwkunst, Rotterdam 2001, 10-19.3
- Page 1: INHOUDInleidingBiografische schets
- Page 5 and 6: Inleidinghet verleden, ontwikkelde
- Page 7 and 8: InleidingPenseelwerkEberson werd bi
- Page 9 and 10: InleidingLiteratuurPublicaties van
- Page 11 and 12: InleidingVerantwoording inventarisa
- Page 13 and 14: InleidingRestauratieEen groot aanta
- Page 15 and 16: InleidingProjecten van L.H. Eberson
- Page 17 and 18: InleidingTwee wachtershuisjes bij P
- Page 19 and 20: Aanvragen als: EBER + aanvr.nr.1853
- Page 21 and 22: Aanvragen als: EBER + aanvr.nr.1859
- Page 23 and 24: TekeningenbeschijvingenGenootschaps
- Page 25 and 26: TekeningenbeschijvingenGenootschaps
- Page 27 and 28: TekeningenbeschijvingenGenootschaps
- Page 29 and 30: TekeningenbeschijvingenGenootschaps
- Page 31 and 32: TekeningenbeschijvingenGenootschaps
- Page 33 and 34: TekeningenbeschijvingenKasteel, Bil
- Page 35 and 36: TekeningenbeschijvingenKasteel, Bil
- Page 37 and 38: TekeningenbeschijvingenKasteel, Bil
- Page 39 and 40: TekeningenbeschijvingenKasteel, Bil
- Page 41 and 42: TekeningenbeschijvingenBruggen, Bil
- Page 43 and 44: TekeningenbeschijvingenBruggen, Bil
- Page 45 and 46: TekeningenbeschijvingenBruggen, Bil
- Page 47 and 48: TekeningenbeschijvingenKippenhok en
- Page 49 and 50: TekeningenbeschijvingenKoetshuis en
- Page 51 and 52: TekeningenbeschijvingenKoetshuis en
- Page 53 and 54:
TekeningenbeschijvingenKoetshuis en
- Page 55 and 56:
TekeningenbeschijvingenKoetshuis en
- Page 57 and 58:
TekeningenbeschijvingenManege, Bilj
- Page 59 and 60:
TekeningenbeschijvingenManege, Bilj
- Page 61 and 62:
TekeningenbeschijvingenManege, Bilj
- Page 63 and 64:
TekeningenbeschijvingenManege, Bilj
- Page 65 and 66:
TekeningenbeschijvingenTent, Beekhu
- Page 67 and 68:
TekeningenbeschijvingenWaalse Kerk
- Page 69 and 70:
TekeningenbeschijvingenWaalse Kerk
- Page 71 and 72:
TekeningenbeschijvingenWaalse Kerk
- Page 73 and 74:
TekeningenbeschijvingenBrouwerij en
- Page 75 and 76:
TekeningenbeschijvingenBrouwerij en
- Page 77 and 78:
TekeningenbeschijvingenGeldersche T
- Page 79 and 80:
ConcordancesCONCORDANCESConcordans
- Page 81:
ConcordancesConcordans van bladnumm