Teelttechnisch bericht 1 - Maart 2011 - Innoseeds

Kapelle, maart 2011
Actueel
Teelttechnisch bericht nr. 1
• Tramat.
Wanneer na inzaai van raaigrassen (september/oktober) geen Tramat is toegepast en de noodzaak wel aanwezig is voor een
bestrijding van o.a straatgras is het raadzaam om in het vroege voorjaar een bespuiting uit te voeren, mits de stand van het gewas
voldoende is. Bij aanwezigheid van kamille, kruiskruid en kleefkruid is het aan te bevelen Primus toe te voegen. De werking van Primus
is vrijwel onafhankelijk van de temperatuur.
Tramat (werkzame stof ethofumesaat) is in 2 concentraties beschikbaar, namelijk 200 gram actieve stof per liter en 500 gram a.s./l. Onderstaande
adviezen zijn gebaseerd op Tramat 200. Op dit moment is alleen Tramat 200 toegelaten in alle grassoorten. Voor Tramat 500
geldt de toelating alleen in engels en Italiaans raaigras. Lees bij de toepassing van Tramat (ethofumesaat) dus goed het etiket!
• Bij straatgras, kamille en kruiskruid: advies is 3-5 l/ha Tramat* + 75-99 ml/ha Primus*
• Verhoog bij een zware bezetting van straatgras en een grote kans op duist en windhalm, de dosering Tramat tot 5-7 l/ha*, in geval
van duist en windhalm is (na)behandeling met PUMA SEW vaak noodzakelijk.
* Doseringen zijn afhankelijk van de grootte van onkruiden en in het geval van Tramat de zwaarte en het humusgehalte van de
grond.
• Rollen is mogelijk tijdens een droge periode. Voor percelen engels raaigras en italiaans die door de vorst wat zijn opgevroren of percelen
die erg grof liggen, geldt het advies: rollen en rustig rijden! Let op! Niet op zwenk- en beemdgrassen. Als molshopen tijdens het
maaien nog aanwezig zijn, kan het afvalpercentage alleen maar tegenvallen.
• Selectiewerkzaamheden uitvoeren zodra het weer het toelaat. Grote pollen straatgras, ruwbeemd en kweek zijn met een volvelds
bespuiting vaak niet te bestrijden zodat handwerk blijft geboden. Voeg altijd een beetje Tramat 200 toe, dan blijven de kale plekken vrij
van straatgras.
• Beweiding door schapen is een goede zaak. Alleen Italiaans en Engels raaigras komen in aanmerking voor een lange beweidingperiode.
Onder goede omstandigheden kan op deze raaigrassen de beweiding doorgaan tot de eerste voorjaars kunstmestgift.
• Vanwege de koude winter zijn de onkruiden nog klein en afgehard in de in september gezaaide percelen. In de in oktober gezaaide
percelen staat nog bijna geen onkruid, waarschijnlijk is hier nog niet al het onkruid gekiemd. Voer de onkruidbestrijding daarom niet te
vroeg uit.
• Sommige percelen engels raaigras hebben (soms gedeeltelijk) een te dunne stand vanwege slakkenvraat, vaak is de voorvrucht wintertarwe.
Gelukkig hebben we dit jaar maar weinig schade.
• U kunt Engels raai ook nu inzaaien onder dekvrucht in zomergraan.
Innoseeds bv - Postbus 1 - 4420 AA Kapelle
Bezoekadres: Dijkwelsestraat 70 - 4421 AJ Kapelle
Telefoon 0113-347911 - Telefax 0113-330110 Ingeschreven bij de KVK te Middelburg
onder nr. 16018887 Bank: Rabobank Goes, rekeningnummer: 15.47.85.660
BTW-nummer: NL009636900B01, Swift: RABO NL2U, IBAN: NL06 RABO 0154 7856 60

Stikstofbemesting
Soort Advies kg/ha Stikstofgebruiksnorm 2011 (kg/ha)
Klei Zand Volgteelt
Roodzwenk,1e jaars 80-95 85 80 35
Roodzwenk, 2e jaars 100-115 115 110 45
Veldbeemd 105-140 110 105 60 (55 op zand)
Rietzwenk 95-150 140 135 60 (55 op zand)
Hardzwenk 110-130 90 85 45
Engels raai, 1e jaars 135-170* 165 155 0
Engels raai, overjarig 165-230* 200 190 0
Italiaans raai, zonder voormaaien 110-120 130 125 0
Italiaans raai, met voormaaien 190-220 130+60 130+50 0
*Eventueel in meerdere giften te geven!
NB. Percelen graszaad, beschouwd als tijdelijk grasland voor de periode van 1 januari tot minstens 15 april, beschikken voor 2011 over een
extra N ruimte van 60 kg/ha op klei en 50 kg/ha op zand en löss.
Als u Urean gebruikt, moet u extra attent zijn op vervluchtiging en verbranding. Spuit, om verbranding te vermijden, met een grove druppel
op een droog of afgehard gewas. Om de vervluchtiging en verbranding te verminderen kunt u ammonium¬thiosulfaat toevoegen, deze
vloeibare zwavelhoudende stikstofmeststof vertraagt namelijk de omzetting van ureum naar ammonium. Informeer bij uw leverancier naar
de mogelijkheden.
Voorjaarsbemesting met organische mest
Aanwending van organische mest in het voorjaar in de fijnere grassoorten roodzwenkgras, hardzwenkgras, schapegras, veldbeemdgras en
bosbeemdgras is niet aan te bevelen. De stikstofsturing op deze soorten luistert erg nauw en berijden door mestmachines is slecht voor de
stengelvorming.
In rietzwenk, Engels en Italiaans raaigras is gebruik van organische mest goed mogelijk, mits het gewas goed ontwikkeld is. In rietzwenk lukt
dat vaak al vroeg bij tweejaarspercelen en eerstejaars die onder dekvrucht zijn gezaaid. Zorg dat in maart al het grootste gedeelte van de
stikstof is gegeven.
Bij eerstejaars percelen engels raai zult u meestal moeten starten met een kunstmestgift van circa 60 kg/ha N. Deze startgift kan gecombineerd
worden met circa 25 m3/ha organische mest. Bij tweedejaars percelen engels moet de startgift minimaal 80 kg/ha N zijn. Zorg dat half
april alles is gestrooid, de dosering van een eventuele gift is afhankelijk van het stikstofgehalte in de mest.
Bij een la¬gere startgift, gecombineerd met een (te) late bemesting met drijfmest (in april) bestaat het reële gevaar dat een tweedejaars
gewas te traag op gang komt. Als u dan eind april nog veel N in de vorm van kunstmest moet strooien blijft zo’n gewas achter in groei. Met
extra bemesten later in het seizoen is de achterstand niet meer in te halen, met als mogelijk gevolg een tegenvallende zaadopbrengst. Dus
zorg dat, ook bij drijfmest, de totale bemes¬ting in engels raai half april is afgerond.
Eerste jaars italiaans raaigras dat wordt voorgemaaid, kan beter bemest worden met organische mest na het voormaaien. De aanbevolen
gift is circa 65-80 kg/ha N.

Let op!:
•
•
•
•
•
De werkingscoëfficiënt van stikstof uit drijfmest (varkensmest en aangevoerde rund¬veemest) op klei is gesteld op 60% en op zand en
löss op 70%. In de praktijk is het echter reëler om uit te gaan van circa 50% bij varkensdrijfmest en 40% bij rundvee¬drijfmest op alle
grondsoorten.
Gezien de vele beperkingen aangaande het toepassen van organische mest, kan het financieel interessant is om organische mest toe te
passen.
De percelen die voorzien zijn van organische mest dienen qua groei en ontwikkeling geen achterstand te vertonen met percelen die
gestrooid zijn met kunstmest. Als dit wel het geval is, corrigeer dit dan tijdig.
Wees kritisch op de samenstelling van de mest en het tijdstip van uitrijden. Homo¬geniteit van de mest is een absolute noodzaak voor
een goede egale ontwikkeling en afrijping van uw perceel.
Het rijden op minder draag¬krachtige gronden kan zorgen voor diepe insporing en mogelijk opbrengstverlies. Het gebruik van de
sleepslangtechniek verdient de voorkeur boven de zodebemester!
Onkruidbestrijding breedbladigen
• Primus vormt de basis van vele bespuitingen. Wanneer kamille en/of klein kruiskruid voorkomt op uw percelen is het advies om Primus
in te zetten. Primus bestrijdt ook klein kleefkruid, is veilig voor nateelten en is temperatuursonafhankelijk. Primus dosering 99 ml/ha.
Spuiten bij een RV > 60% is aan te bevelen.
• Verigal D is voor de graszaadteelt het enige middel voor de bestrijding van ereprijs, paarsedovenetel en akkerviooltje. Dit middel
verlangt wel temperatuur en zonlicht. In combinatie met Primus is een versterkende werking op kruiskruid te verwachten. Verigal D
dosering 2-3 l/ha.
• Starane is het middel voor bestrijding van kleefkruid, muur, aardappelopslag en varkensgras. Een lage dosering, 0,25-0,5 l/ha toegevoegd
aan Primus en Verigal D verbreedt de combinatie en versterkt de werking vooral op kleefkruid en bloeiende paarse dovenetel.
• Primstar werkt, door zijn SE formulering, ook op afgeharde onkruiden of bij drogere weersomstandigheden. Eén liter Primstar bevat
50 ml Primus en 0,5 l Starane. De toegelaten dosering voor graszaadteelt is 1 l/ha, meestal moet deze dosering aangevuld worden met
50 ml/ha Primus om de volle dosering Primus te krijgen. In combinatie met 1-2 l/ha MCPA ontstaat een breed werkingsspectrum op
diverse onkruiden, vooral op bloeiend klein kruiskruid, echter onvoldoende voor ereprijs, paarsedovenetel en akkerviooltje.
Een vaak gehanteerd praktijkadvies is:
Bij kamille, muur, klein kruiskruid, kleefkruid, paarse dovenetel en ereprijs spuiten met:
99 ml/ha Primus + 2-3 l/ha Verigal D + 1-2 l/ha MCPA + 0,25-0,5 l/ha Starane.
(Starane alleen toevoegen bij zware kleefkruidbezetting of bloeiende paarse dovenetel).
Bij het toevoegen van Starane kan onderstaand een alternatief zijn:
50 ml/ha Primus + 2-3 l/ha Verigal D + 1-2 l/ha MCPA + 1 l/ha Primstar.
Bij grote onkruiden, bijvoorbeeld in eerste helft september gezaaid engels en een late voorjaarsbespuiting bestaat de neiging om de dosering
van Verigal D en Primus te verhogen. Een hoge dosering van Primus echter lijkt de werking van Verigal D te benadelen. Toe¬voegen
van MCPA en Starane helpt voor veel onkruiden, maar nauwelijks voor kamille. In dit geval kunt u beter 2,4-D/dicamba (Jepolinex) worden
toegevoegd. Het advies wordt dan:
99 ml/ha Primus + 2,5 l/ha Verigal D + 2 l/ha MCPA + 1,5 l/ha Jepolinex.
• Hussar is toegelaten in veldbeemdgras en roodzwenkgras ter bestrijding van breed¬bladige onkruiden zoals kamille, muur en herderstasje.
Hussar bestrijdt ook diverse grassen zoals windhalm, raaigras en heeft een nevenwerking op straatgras en ruwbeemdgras.
Vanwege deze nevenwerking is Hussar vooral een interessante optie in de teelt van veldbeemd. Wanneer groei aanwezig is kan vroeg
in het voorjaar gespoten worden met 100 cc/ha Hussar + 1 l/ha Actirob. Om de werking op straatgras te versterken kunt u circa 2 l/ha
Tramat toevoegen.

Onkruidbestrijding grassen
• PUMA S EW kan worden ingezet in engels raaigras ter bestrijding van duist, windhalm, ruwbeemd en wilde haver. Het is van groot be-
lang dat er voldoende groei is in het gewas. PUMA S EW is het meest effectief als de RV hoger is dan 70%. Wanneer de omstandigheden
niet optimaal zijn kan 1 l/ha Actirob, l l/ha Robbester of 125 ml/ha Agral Gold worden toegevoegd. De dosering van PUMA S EW is 1-1,2
l/ha. Vaak is na een Puma S EW bespuiting een aanvullende N gift van circa 50-100 kg/ha KAS nodig. Bij een vroege toepassing van
PUMA S EW is het mogelijk om 99 cc/ha Primus toe te voegen. In een tweede jaars Engels raai heeft u in het algemeen meer last van
ruwbeemd dan in een eerste jaars. Planten ruwbeemd hebben dan in het eerste jaar gezaaid en zorgen voor opslag in het tweede jaar.
De mate van opslag van ruwbeemd is echter pas goed te zien vanaf begin april. Voor Puma S EW zijn de juiste spuitomstandigheden
zeer belangrijk, u zult dus moeten wachten totdat deze omstandigheden zich voordoen. Een (te) late bespuiting, bijvoorbeeld in mei,
kan het gewas veel afremmen in de groei. Probeer daarom, vooral tweede jaars percelen, vroeg te spuiten, maar wel onder de juiste
omstandigheden.
• Focus Plus kan zonder problemen tot eind april worden ingezet in rood- en hardzwenk ter bestrijding van tarweopslag, opslag van
raaigrassen, ruwbeemd en duist. Als de bestrijding van kweek de belangrijkste reden is om te spuiten, dan eind april toepassen, kweek
blijft dan weg tot de oogst. Let op, hoewel Hussar ook toegelaten is in roodzwenk, verdient Focus Plus altijd de voorkeur als u alleen
verkeerde grassen ( en granen) moet bestrijden. Een combinatie van Hussar en Focus Plus is ook mogelijk in het voorjaar, het effect op
(klein) straatgras is sterker dan van Hussar alleen.
• Pilot (uitvloeier toevoegen). Dit middel lijkt op Focus Plus, het is alleen toegelaten in hard- en roodzwenk (dezelfde actieve stof als
Targa Prestige), maar het lijkt echter minder veilig voor het gewas dan Focus Plus. Dus bij een late bestrijding van kweek verdient Focus
Plus de voorkeur.
• Hussar valt door zijn nevenwerking op grasachtigen in beide categorieën, het werkingspectrum is al genoemd.
Grassenbestrijding in de dekvrucht
• Als het graszaad in het najaar of over een vorst is gezaaid dan kan de wintertarwe gespoten worden met 1,2 l/ha Puma S EW + 1 l/ha
Actirob bij rietzwenk en engels raai als onderzaai en met 100 cc/ha Hussar bij roodzwenk en veldbeemd als onderzaai. Let op, Puma S
EW bestrijdt geen straatgras. Bij Hussar is het belangrijk dat het gras 2-4 blaadjes heeft. Dit is vooral bij veldbeemd een belangrijke stap
om ruwbeemd en straatgras te bestrijden, echter ook bij roodzwenk, door het wegvallen van Gallant, is dit belangrijk.
• Als het gras in het voorjaar in de wintertarwe wordt gezaaid, zorg dan wel voor een grassenbestrijding in de wintertarwe. Als u geen
bodemherbicide heeft gebruikt in het najaar of in de winter, gebruik dan een combinatie van Atlantis, Hussar en/of Capri Twin gebruiken,
voorafgaand aan het zaaien van het graszaad om met een schone lei te beginnen.
Bestrijding van grassen in de dekvrucht wintertarwe is altijd goedkoper dan de grassen bestrijden tijdens de teelt van het graszaad! Het
voorkomt ook dat de verkeerde grassen zaaien, waardoor u niet alleen dit najaar opslag van verkeerde grassen kunt verwachten, maar later
in de teelt van het graszaad.
Innoseeds heeft de uiterste zorg besteed aan dit bericht. Alle adviezen zijn gebaseerd op de meest actuele informatie uit de praktijk en wet- en regelgeving. Voor
schade van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen of beslissingen gebaseerd op informatie uit dit teeltbericht, aanvaardt Innoseeds geen enkele
aansprakelijkheid.