Opvoeden samen met de buurt - DSP-groep

1 InleidingKinderen en jongeren worden gevormd door alles waarmee en iedereen metwie ze in aanraking komen. Elk gezin maakt deel uit van een groter verband.Buurtbewoners, scholen, winkeliers, sport- en andere verenigingen, welzijnsorganisatiesen kerkgemeenschappen maken samen hun eigen leefomgeving.Die leefomgeving speelt per definitie een rol in de opvoeding vankinderen en jongeren. Hoogleraar Pedagogiek Micha de Winter introduceerdehier een nieuwe term voor: de pedagogische civil society. Daarmee doelthij op dat deel van de buurtomgeving – niet behorend tot overheid en markt– dat een informele rol speelt of kan spelen in de opvoeding en socialisatievan kinderen en jongeren. Het gaat hier ook om de actieve rol die jeugdigenzelf in die samenleving spelen.Het ZonMw-programma 'Vrijwillige inzet voor en door jeugd en gezin' wil depedagogische civil society in de lokale praktijk versterken. Achterliggendevraag is of dit mogelijk is en zo ja, wat hiervoor nodig is. DSP-groep gaat indeze inhoudelijke oriëntatie- maar ook vooral straks in de praktijk- op zoeknaar antwoorden. In deze tussenrapportage doen we verslag van een eersteinhoudelijke oriëntatie. Daartoe is een (in omvang bescheiden) literatuuronderzoekuitgevoerd in combinatie met interviews met experts.In de volgende fase zet DSP-groep de theorie af tegen de praktijk. In vijftienwijken (ook wel 'villages' genoemd) gaan we kijken hoe de pedagogischecivil society in de praktijk functioneert, wat goed gaat, wat beter kan en watde kritische succesfactoren zijn. De resultaten van de inhoudelijke verkenning,zoals die in voorliggende tussenrapportage zijn opgenomen, zijn inbelangrijke mate bepalend voor de focus van het praktijkonderzoek.1.1 Doelstelling en vraagstellingDoelstellingBinnen het programma 'Vrijwillige inzet voor een door jeugd en gezin' heeftZonMw vier onderzoeksthema's geformuleerd rondom het thema pedagogischcivil society. DSP-groep voert een van deze vier onderzoeken uit. Dedoelstelling van het onderzoek van DSP-groep luidt als volgt:Het verkrijgen van inzicht in de wijze waarop maatschappelijke(wijk)organisaties zoals gemeente, CJG, scholen, welzijns- en vrijwilligersorganisaties,vanuit hun eigen rol en kracht, hun bijdrage in of aan de pedagogischecivil society kunnen versterken.Deze doelstelling impliceert dat de bijdrage van de verschillende genoemdeactoren kan verschillen. Grofweg kan de bijdrage liggen op het vlak van hetbieden van (informele) sociale en pedagogische steun en/of het vergrotenvan de eigen kracht en (onderlinge) betrokkenheid van ouders en jongeren.Een vraag die hieraan raakt is welke actoren zelf onderdeel vormen van depedagogische civil society ('in') en welke actoren er zelf geen deel van uitmaken,maar mogelijk wel invloed op kunnen uitoefenen ('aan'). De focusvan het onderzoek ligt op de eerste categorie actoren: het gaat hier om actorendie geen expliciete opvoedkundige taak hebben, maar in de praktijkvaak wel een belangrijke pedagogische rol (kunnen) vervullen. Hier komenwe in hoofdstuk 2 op terug.Pagina 3 Opvoeden samen met de buurt DSP - groep