Verslag 1 - RTC Limburg

Werkgroep Elektriciteit – elektronica 18/4/2012LOCATIE: Vergaderlokaal Universiteitslaan 3 HasseltAANWEZIG:Dirk Belmans (DPB vrij onderwijs)Christa Grosemans (CVO Step)André Stevens (RTC Limburg)Benny Simons (Limtec)Veerle Van Antenhove (Vormelek)Bart Maes (Vormelek)GENODIGDEN:Filip Langenaken National Instruments BeneluxAlex Floor National Instruments NederlandVERONTSCHULDIGD:Didier Gijsen (KTA Sint Truiden)Tony Elen (VDAB)AFWEZIG:Mark Vandeweyer (Provil Lommel)VERSLAG:1. Doornemen en goedkeuren van het vorige verslag.2. Voorstelling Project niet residentieel verdeelbord:Voorstelling van het project : beschrijving zie bijlage.Vergelijking met het verdeelbord van het VVKSO: beide borden vullen elkaar aan. Erwordt bij dit project gebruik gemaakt van de normen die door het project van hetVVKSO werden verduidelijkt.Het project werd door de werkgroep goedgekeurd zoals dit beschreven is in bijlage.Verder verloop van het project:Veerle zal het project toelichten bij Vormelek en vragen dit financieel te steunen. Dithoudt in dat zij de kosten van de keuring en de TTT opleiding van Vinçotte voor hunrekening nemen.Voor het verder uitwerken van het project gaan we op zoek naar leerkrachten dieverantwoordelijk zijn voor:bouw van het bord in samenwerking met P&Vtekenen van de schema’s (E-plan en Caddy),RTC's zijn netoverschrijdende samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven die opprovinciaal niveau acties ondernemen op vlak van infrastructuur, leerlingenstages en bedrijfsstages/nascholingvoor leerkrachten (met financiële steun van de Vlaamse Overheid).

Maken van een handleiding als ondersteuning voor de leerkrachten in descholen.Er wordt een opleiding aan leerkrachten van de deelnemende scholen aangeboden vanéén of twee dagen.Deze omvat:Opleiding door Vinçotte over de toepassing van de EN 61439-1.Opleiding over het praktisch samenstellen van het verdeelbord (leerkrachtenvan de werkgroep).Opleiding om het schema te tekenen en gebruik van de database met alleonderdelen van het bord.Opleiding door de verschillende fabrikanten: PLC opleiding, gebruik van softwarevoor het bepalen van selectiviteit en filiatie, overspanningbeveiliging, enz.Timing:Samenstellen van een werkgroep van leerkrachten voor het einde van hetschooljaar.Zoeken van fabrikanten die willen mee werken aan het project.September – oktober: bouwen van het verdeelbord, uitwerken van detekeningen en maken van een handleiding voor de leerkrachten.Opleiding van de leerkrachten: november – december.Samenstelling van de werkgroep:school voornaam naamTIHH Hasselt Geert VanmarsenilleTIHH Hasselt Tim StevensDonDoco Helchteren Bert KoppersTechnisch Instituut St-Jozef Bilzen Johan AugustinVTI Beringen Vic LemmensSint-Jansberg Maaseik Marc ClaesRTC-Limburg André Stevens3. Voorstelling van Filip Langenaken van de firma National instrument van Labview:LabVIEW voor het secundaire onderwijs (algemeen)meer info en toepassingen via de volgende link:http://www.k12lab.com/LabVIEW combinatie met Fisher Technic, Lego NXT, VerniermyDAQ (meethardware die gesponsord wordt in het secundair onderwijs)De prijs van de MyDAQ met inbegrip van een single user versie van Labview bedraagt250 euro (exl. BTW)De meningen over het gebruik van deze software in het onderwijs waren verdeeld. Men was vanoordeel dat het voor het secundair onderwijs wat hoog gegrepen was.Eventuele doelgroep; 3 de graad IW, EE en ICT en dan niet te ver in gaan.Het project wordt voorgesteld aan enkele scholen die momenteel werken met Labview,evaluatie volgt op de volgende samenkomst van de werkgroep.4. Opleiding voor leerkrachten bij Limtec:RTC's zijn netoverschrijdende samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven die opprovinciaal niveau acties ondernemen op vlak van infrastructuur, leerlingenstages en bedrijfsstages/nascholingvoor leerkrachten (met financiële steun van de Vlaamse Overheid).

Op vraag van de werkgroep gaan in juni bij Limtec opleidingen door rond servomotorenen sensoren.Er zal gekeken worden of er voldoende belangstelling is voor een vervolgopleiding rondhet positioneren met deze motoren.5. In juni zijn er de opleidingen rond Siemens S7-1200 gekoppeld via profinet met eenventieleiland.6. Projectvoorstellen voor 2013:SMC heeft samen met een aantal fabrikanten een project uitgewerkt dat is voorgesteldbij RTC Vlaams-Brabant en Antwerpen. Het project is goedgekeurd in Vlaams-Brabant, inAntwerpen gaat men even wachten hoe het verloopt in Vlaams-Brabant.Volgende projecten voor de volgende vergadering van de werkgroep.7. Er wordt gevraagd om na te kijken hoe het aanbod verspreid wordt naar de CVO’s.In de adressenlijsten zitten de verschillende CVO’s. Deze worden aangevuld met leerkrachtendie zich inschrijven voor opleidingen.Volgende samenkomst van de werkgroep is voorzien op dinsdag 18 september om 13u30.Agenda volgt.André StevensRTC LimburgRTC's zijn netoverschrijdende samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven die opprovinciaal niveau acties ondernemen op vlak van infrastructuur, leerlingenstages en bedrijfsstages/nascholingvoor leerkrachten (met financiële steun van de Vlaamse Overheid).

Bijlage:Projectomschrijving van een niet residentieel verdeelbord voor tertiaire installatie:Het elektrisch bord is het hart van de elektrische installatie. Daarom is het noodzakelijk dat de leerkrachtenpraktisch toepasbare technologische kennis hebben aangaande de realisatie van een stuurbord volgens deEN60204-1 en een laagspanningsverdeelbord volgens de norm EN 61439-1. Het spreekt voor zich datleerlingen in de derde graad elektrische borden realiseren conform de geldende Europese normen. Dezenormen zijn intussen “vertaald” naar bruikbare handleidingen voor leerkrachten en leerlingen.Om met de cursus van de normen EN 61439-1 en EN 60204-1 te leren werken, biedt RTC een opleiding aan. Nahet volgen van deze opleiding kan er een kast in rotatie aan de deelnemende leerkrachten ontleed worden.Inhoud project verdeelbord installaties:1. Er zullen twee verdeelborden uitgewerkt worden:een verdeelbord TT – net voeding rechtstreeks vanuit de netbeheerdereen verdeelbord TN-net de voeding komt van een eigen hoogspanningstransformator.alleen het TN – verdeelbord wordt praktisch gerealiseerd.2. Specificaties van het te realiseren verdeelbord:Bedrijfsspanning 3x400VAC +N+PEAardverbindingsysteem: TN-netMaximale kortsluitstroom: 6kANominale stroom: 100A3. Inhoud verdeelbord:Energieverdeling:Sturing:Modulaire hoofdschakelaar In:100A,Verdeelrail (blok) 100A3 hoofdvertrekken waarvan één voorzien van differentieel automaat.tweepolige en vierpolige vertrekken.Overspanningbeveiliging voor gevoelige kringen (pc’s , server, brandcentrale, inbraakbeveiliging,…)KastverlichtingKringen noodverlichtingAanwezigheid van een vreemde spanningVoeding en uitgangen op railklemmenPLC voor gebouwenbeheer: sturing verlichting, verduistering …..Voeding 24V DCIn en uitgangen 24V DCStuurrelais voor vermogensturingVerschillende verlichtingskringen4. Volgende onderwerpen komen aan bod in de vorm van een opleiding:Engineering TSO:RTC's zijn netoverschrijdende samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven die opprovinciaal niveau acties ondernemen op vlak van infrastructuur, leerlingenstages en bedrijfsstages/nascholingvoor leerkrachten (met financiële steun van de Vlaamse Overheid).

Netsystemen (zeer beperkt houden, enkel zover gaan als nodig is om verder te kunnen met dezetertiaire kast, later komt er immers nog een aparte opleiding rond de verschillende netsystemena.d.h.v. een praktische didactische opstelling)Normen: EN60204-1 en EN61439-1 (verwijzing naar de opleiding georganiseerd door het VVKSOvan vorig schooljaar)Selectiviteit en filiatie.Ontwerpen van de installatie in functie van een opdracht:Realisatie TSO en BSO:• bepalen van de inhoud van de kast• maken van een ééndraadschema• keuze van de componenten• keuze van een verdeelkast• maken van een prijsofferte• schema met klemlijsten, kastlay-out, materialenlijst• samenstelling van het verdeelbord eventueel met software van de fabrikant.Verdeelkast monteren, componenten plaatsen, bedraden.Samenstellen van een montagehandleiding/syllabus, ondersteund door middel van foto’s +eventueel filmfragmenten.Controle en testen van het verdeelbord onder spanning.Keuring door een erkende keuringsorganisatie.Bepaling van het verdeelbord in functie van het aansluitvermogen na overleg met Vinçotte:Het is niet realistisch om bij een installatie, waar een voeding van 3x 100A noodzakelijk is, te kiezen vooreen TT-netsysteem met een rechtstreekse aansluiting op het openbare net van de netbeheerder.Volgende regels worden meestal in de praktijk gevolgd:o Bij een installatie van waar het aansluitvermogen meer dan 3x100A is, wordt men door denetbeheerder verplicht om een eigen hoogspanningscabine te plaatsen.o Bij 3 x 100A is het een afwegen maar 3 x 63A wordt altijd rechtstreeks door de netbeheerderaangesloten.Wanneer de installatie rechtstreeks gevoed door de netbeheerder dan wordt het kortsluitvermogen doorde netbeheerder beperkt wordt tot 3kA en het netsysteem is altijd een TT-net.Wanneer er een eigen hoogspanningscabine geplaatst wordt:o Wordt het kortsluitvermogen bepaald door het vermogen van de transformator.o Een kortsluitstroom van 10kA is al vrij groot, bij een installatie van met een transfo van 630 KVArekening houdend met voorgeschakelde zekeringen en kabellengte zit je al snel aan 6kA.o Met kiest in dit geval voor een TN-netsysteem omwille van bedrijfszekerheid ( geendifferentieelschakelaars) en lagere kostprijs omwille van die differentieelschakelaars diewegvallen.Keuze van het verdeelbord voor het project:Vinçotte raad aan om te spreken van een “ niet residentieel verdeelbord”o We spreken van een niet residentieel verdeelbord wanneer er in het bedrijf een BA4 of BA5opgeleide installatieverantwoordelijke aanwezig is.o Enkele gevolgen voor het verdeelbord:RTC's zijn netoverschrijdende samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven die opprovinciaal niveau acties ondernemen op vlak van infrastructuur, leerlingenstages en bedrijfsstages/nascholingvoor leerkrachten (met financiële steun van de Vlaamse Overheid).

• De beveiligingsgraad in het verdeelbord mag IPXXB zijn, d.w.z. dat componentenvingerveilig moeten opgesteld worden ( 12 mm). Bij een residentieel verdeelbord is ditIPXXD ( 1mm)• Bij de keuze van de automaten mogen we rekening houden met de industriële norm,EN60742-3. Op een automaat staat dan bv. Ik: 5kA i.p.v. 3kA volgens de huishoudelijkenorm (Iec 898 ).• Bij de keuring van de installatie moeten berekeningen voorgelegd worden i.v.m. max.kortsluitvermogen in de kast, beveiliging tegen indirecte en directe aanraking,spanningsval.• Bij een kortsluitstroom die onvoldoende is op het einde van de kabel kunnen we bv.kiezen voor een automaat met een B-curve en 16A voor een kring stopcontacten.Het verdeelbord voor het project zal gemaakt worden een volgende installatie:o TN-S netsysteemo Voeding komt van de hoogspanningstransformatoro Aansluitvermogen van 3x100A bij 400Vo Voorgeschakelde beveiliging 100A, voedingskabel XVB 4x35mm² + 35Er wordt een schema getekend voor een zelfde installatie maar:o Voeding komt rechtstreeks van de netbeheerdero TT-net met een Ik=3kAo Aansluitvermogen van 3x63A bij 400VRTC's zijn netoverschrijdende samenwerkingsverbanden tussen het onderwijs en het bedrijfsleven die opprovinciaal niveau acties ondernemen op vlak van infrastructuur, leerlingenstages en bedrijfsstages/nascholingvoor leerkrachten (met financiële steun van de Vlaamse Overheid).