VN 2011-4 - Vrienden van Blijdorp

B O T A N I S C H B L I J D O R PPelargonium - foto: Koos van leeuwenGROEN, GROENER, GROENSTHet is eind oktober. Onze tuin isecht in verval. Hoewel sommigeplanten nog fraai bloeien, kunnenzij niet verhullen dat hetherfst is. De hosta’s zijn volledigingestort, er rest nog een hoopjevergeelde bladeren. Onder degrond houden zij hun winterslaapom in het voorjaar hunneuzen weer boven de grond testeken. Binnen, in onze erker,gebeurt er een klein wondertje:daar is het lente!Sommige planten die van oorsprong uitZuid-Afrika komen, houden vast aan hunbiologische klok. Zelfs nu de dagen hierkorter worden, begint voor hen de lenteen gaan ze bloeien. Een van de aloë’sbloeit met een fiere stengel met boveninfragiele witte klokjes, schitterend!Maar het grootste wonder zijn de botanischepelargoniums. De hele zomer stonder een aantal potjes met daarin een verschrompeld,bruin stompje. Als je nietbeter zou weten, zou je ze zo in de vuilnisbakkiepen. Maar nu hebben ze een pruikvan fris groene blaadjes! De lente is begonnen…voorhen althans. Elk jaar vind ikdat weer een wonder.Geraniums of pelargoniums?Vanaf september wordt ons huis steedsgroener. Allerlei planten die het voorjaaren de zomer buiten hebben gestaan, kunnenniet tegen de vorst en krijgen eenplekje in huis om te overwinteren. Iederjaar worden dat er meer, met name pelargoniums.Er is regelmatig verwarring ronddeze planten. Bij ons worden ze namelijkgeraniums genoemd. Hoewel ze tot dezelfdefamilie behoren, de Geraniaceae,zijn er verschillen tussen de planten.Veel geraniumsoorten zijn winterhard enkunnen gewoon in de volle grond blijvenstaan. Pelargoniums komen oorspronkelijkuit Zuid-Afrika en zijn niet winterhard.Bij de eerste nachtvorst versnotteren ze.Het grootste verschil vind ik in de bloemen:een geranium heeft vijf identiekebloemblaadjes. Een pelargonium heeftook vijf bloemblaadjes, maar deze zijn nietidentiek: de bovenste twee zijn groter oflanger dan de onderste drie blaadjes. Depelargonium is een geliefde plant om meete kweken en er zijn dan ook heel veel cultivarsverschenen in de afgelopen 200jaar. Er is een enorme variëteit aan bladvormen,bladkleuren en bloemen.StekkengekOmdat ik inmiddels een verzameling hebvan ruim 100 soorten, is het ieder jaarweer een sport om de planten op tijd binnente hebben. Op de vensterbanken en inde erker staan rekken met meerdere etages.De meest bijzondere soorten gaan alseerste naar binnen. Naar sommigen hebik jaren gezocht! Met name uit Engelandheb ik van gespecialiseerde kwekers bijzondereplanten kunnen meebrengen.Sommige soorten groeien enorm hard enhebben in een jaar tijd de afmeting vaneen struik gekregen. Dat past allemaalniet in huis. Maar…je kunt ze heel eenvoudigstekken. Het is zo wonderlijk dat er uiteen klein stukje plant, soms is een enkelblad al voldoende, weer een nieuwe plantkan groeien! En zo groeit het aantal potjeselk jaar weer. Want stekkies nemen nietzoveel plek in, je kunt er op die manier eenheleboel overhouden.WatervreesMet de verzameling planten groeide de afgelopenjaren ook het schuldgevoel. Wantplanten hebben water nodig. Als lid vandiverse natuurorganisaties, krijg je steedsopnieuw informatie over de toestand vanonze planeet, zoals de zorg voor voldoendedrinkwater.In ons waterrijke landje hoeven we er nietof nauwelijks over na te denken, we spoelenzelfs onze toiletten met schoon drinkwater!Maar dat is niet overal zo. Zelfs inEngeland zijn gebieden waar het ’s zomersveel te droog is de laatste jaren. Daar hebbende mensen een sproeiverbod voor detuin en mogen ze hun auto niet wassen.In voorbeeldtuinen tonen ze planten diegoed tegen droogte kunnen en manierenom water te sparen.In Diergaarde Blijdorp wordt het regenwatervan de kassen opgevangen en gebruiktom de planten te begieten. Bij ons thuis ishet niet mogelijk het water uit de regenpijpte gebruiken. Ook de keukenafvoerenkomen namelijk uit in de regenpijp enplanten begieten met sop is geen optie, zezouden het niet overleven. Maar in deloop van de jaren zijn we steeds inventievergeworden. In de keuken en de badkamerstaan emmers om water op tevangen dat nog prima is voor de planten.Enig idee hoeveel water een mens per dagweg laat lopen dat nagenoeg schoon is?Voordat de douche warm is, zijn er al litersschoon drinkwater door het riool gespoeld….Het wassen van groenten enfruit levert elke dag minstens een flinkeemmer op. Het water dat we op deze manierverzamelen, gieten we in twee regentonnenin de tuin. Van daaruit kan ik degieters vullen om alle potten water tegeven.Het zal wel een gek gezicht zijn, dat gesjouwmet emmers, het trapje af naar detuin. Maar het bespaart een gang naar desportschool! En in de winter, als ik niet zo-10 | Vriendennieuws 4 | 2011