De sociaal-economische impact van het onroerend erfgoed(beleid ...

Zoals gezegd is binnen deze kijk op de socio-economische impact van erfgoedde culturele waarde van onroerend erfgoed eveneens van belang. Ook XavierGreffe ziet de valorisatie van patrimonium als belangrijk voor alle betrokkenpartijen (eigenaars, bedrijven, regionale overheden, Vlaamse overheid,…), zijhet niet altijd om dezelfde redenen (bestaansredenen, gebruiksredenen of inhet kader van productontwikkeling). Onroerend erfgoed is voor verschillendestakeholders op een andere manier van belang. Het belang van een bepaaldpand kan bv. voor de bewoner heel anders zijn dan voor de toerist of voorde onderzoeker. Toch wordt cultureel erfgoed gezien als een overkoepelendeentiteit die groepen structureert en definieert ten opzichte van elkaar.Bij de economische analyse van onroerend erfgoed moet rekening gehoudenworden met deze verschillende motieven en elementen, zoniet ontstaater ook volgens Greffe een te eenzijdige kijk op de impact van onroerenderfgoed zonder klare blik op de rationaliteit. De hamvraag is dan ook hoe aldeze elementen kunnen worden opgenomen in de economische analyse.Een eerste voorwaarde is dat onroerend erfgoed bekeken wordt als het geheelvan erfgoeddiensten, want anders is er geen economisch product (erfgoed ansich is namelijk niet reproduceerbaar of vervangbaar). Cultureel erfgoed moetals drager van lokale identiteiten misschien zelfs eerder beschermd wordentegen markt- en andere trends die de stabiliteit van de ‘erfgoedvoorraad’kunnen ontwrichten.Vervolgens moet onroerend erfgoed ook beschouwd worden als ecosysteemwaarbij de verschillende aspecten en motivaties een aanvulling en verrijkingzijn voor elkaar. Onderhoud en restauratie zijn bv. een noodzakelijkevoorwaarde voor de toeristische aantrekkingskracht van het onroerenderfgoed. Net zoals de activiteiten uitgevoerd in de bouwsector niet los tekoppelen vallen van het systeem van premies en subsidies.1.2. De waarde van erfgoedWat betreft de economische waarde van erfgoed wordt meestal hetonderscheid gemaakt tussen use value en non-use value van monumenten.Use valueDe use value is de marktwaarde die wordt toegekend aan een relict. Hetgaat dus om de goederen en diensten (het gebruik) gelinkt aan een bepaaldrelict die in geldwaarde kunnen worden vertaald. Elementen die kunnenhelpen bij het bepalen van de use value zijn bijvoorbeeld de entreeprijsvoor een historisch monument of de lonen van de personen die daar wordentewerkgesteld. De use value kan dus binnen de gangbare economischedenkkaders worden begrepen. Men moet zich echter hoeden voor een teeenzijdige benadering. Zoals eerder aangehaald, kan erfgoed niet beschouwdworden als een ‘traditioneel’ economisch product. Daarom moet naast de usevalue, ook de non-use value in kaart worden gebracht. 2Non-use valueDe non-use value is dat deel van de erfgoedwaarde dat niet in functie van het2 De la Torre, M. ed. (2002), Assessing the Values of Cultural Heritage. ResearchReport (The Getty Conservation Institute, Los Angeles) 13.De sociaal-economische impact van het onroerend erfgoed(beleid) in Vlaanderen18