Onze Lieve Wetenschap april 2012 - Olvg

Hoe de inflammatiesBacteriën veroorzaken infecties,maar onze eigen inflammatieresponsmaakt ons ziek. Bacteriën behandelje met antibiotica, maar kan je deinflammatierespons ook behandelen?De behandeling met corticosteroïdenvan patiënten met een septische shockin het kader van inflammatiemodulatieis standard of care. Maar zou ditook gelden voor patiënten met veelvoorkomende infectieziekten zoals eenpneumonie?Rik Endeman, intensivist OLVGPatiënten met een ernstige sepsis moetenzo snel mogelijk antibiotica krijgen. Dat iseen feit. Datzelfde geldt voor de behandelingmet corticosteroïden van patiënten met eenseptische shock. Beide therapieën zijn dan ookopgenomen in internationale richtlijnen, zoals dievan de ‘Surviving Sepsis Campaign’. In deze patiëntengroepworden corticosteroïden gebruikt omde inflammatiestorm te bedwingen.Ook de behandeling van een bacteriële meningitis,tuberculeuze pericarditis/meningitis bestaatuit antibiotica in combinatie met corticosteroïden.Voor andere aandoeningen staat ditter discussie, zoals voor pulmonale tuberculose,pneumocystis jiroveci pneumonie, etc. Dezelfdediscussie geldt voor het gebruik van corticosteroïdenbij patiënten met een pneumonie. Dezetherapie is alom geaccepteerd bij patiënten die inshock raken. Echter als er sprake is van een ‘severecommunity-acquired pneumonia’ is de consensusal minder groot en er is geen duidelijkheid over demeerwaarde van behandeling met corticosteroïdenindien er ‘slechts’ sprake is van een patiënt metcommunity-acquired pneumonia (CAP) die opgenomenwordt op een verpleegafdeling. Ofwel: hoeernstig moet de infectie zijn om een behandelingmet corticosteroïden te starten? De pneumonieonderzoeksgroepvan het St. Antonius Ziekenhuisin Nieuwegein zette de tanden in dit weerbarstigeonderwerp en verrichtte de Ovidius-studie vooreen antwoord op de vraag: hebben steroïden eenmeerwaarde bij de behandeling van patiënten meteen CAP op een normale verpleegafdeling.MethodeBinnen een periode van drie jaar screende hetteam patiënten die zich presenteerden met eenCAP op de Spoedeisende Hulp van het St. AntoniusZiekenhuis in Nieuwegein en het ziekenhuisde Gelderse Vallei in Ede voor deelname aan destudie. Na inclusie werden patiënten gerandomiseerdvoor een behandeling met het corticosteroïddexamethason 5 mg intraveneus eenmaaldaags voor vier dagen, of met een placebo. Zowelpatiënt als behandelaars waren geblindeerd voorde gegeven therapie. Patiënten met een bekende(verworven) immuundeficiëntie en patiënten diedirect naar de Intensive Care overgeplaatst diendente worden, werden geëxcludeerd.6 | Onze lieve wetenschap, april 2012