te vinden - Laka.org

36Tabel 5. 1 Top-10 van mijnen qua productiecijfers in 2005, bron WNA, 2006Mijn Land Hoofdeigenaar Type mijn Productie (tU) % vanwereldMcArthur River Canada Cameco ondergrond 7200 17.3Ranger Australië ERA (Rio Tinto dagbouw 5006 1268%)Olympic Dam *) Australië BHP Billiton bijproduct/ondergrond3688 8.9Rossing Namibië Rio Tinto (69%) dagbouw 3147 7.6krazbokamensk Rusland TVEL ondergrond 3000 7.5Rabbit Lake Canada Cameco ondergrond 2316 5.5McClean Lake Canada Cogema dagbouw 2112 5.1Akouta Niger Areva/Onarem ondergrond 1778 4.3Arlit Niger Areva/Onarem dagbouw 1315 3.2Beverley Australië Heathgate ISL 825 2Top-tien totaal 30387 73.1*) ‘Olympic Dam’ is een ondergrondse mijn, die in tonnage uitgedrukt ruim 50 maal zoveel koper produceert alsuranium, maar toch prominent in deze top-tien staat. Andere belangrijke ertsen uit deze mijn zijn goud en zilver.Conventionele mijnbouwDagbouw (‘open pit mining’) en ondergrondse (‘underground’) mijnbouw zijn momenteel nog dedominante vormen van uraniumwinning (zie paragraaf 2.2.1). Bij deze productiemethoden wordt hetniet-gebruikte deel van het afgegraven of uitgegraven moedergesteente in eerste instantie bovengrondsin de vorm van hopen ‘waste rock’ opgeslagen. In de waste rock zijn de zware metalen en deradioactieve stoffen (zoals uranium) nog in de originele matrix aanwezig. De waste rock wordtdoorgaans als een relatief ‘schone’ vorm van mijnbouwafval beschouwd, waaraan ook eisen 4 wordengesteld. Zo wordt in Australië geëist dat deze ‘rock’ niet meer dan 0,02% U 3 O 8 bevat (=0,017% U). Inde Verenigde Staten ligt deze grens bij 0,05% (= 0,042% U). De ‘waste rock’ kan later wordenopgeslagen in reeds verlaten mijnen, of in de mijn waar het vandaan komt, na beëindiging van deexploitatie.Naast ‘waste rock’ uit mijnbouw, komen radioactieve stoffen voor in het afval van stap twee in deketen: de uraniumextractie. Hierbij wordt uitgegaan van fijngemalen erts dat, afhankelijk van dechemische samenstelling van het gewonnen erts, in zwavelzuur of in een base (oplossing van soda ofdubbelkoolzure soda) wordt opgelost. Bij oplossen van het erts in zuur zullen naast uranium ookandere (zware) metalen worden opgelost. Nadat het uranium (het product) aan deze zwavelzureoplossing is onttrokken, wordt het restant geneutraliseerd (met een basische stof) en als een slibachtigrestproduct (‘tailings’) in reservoirs op locatie opgeslagen. De meeste ‘mills’ bevinden zich doorgaansop zeer beperkte afstand van de mijn zodat waste rock en tailings in elkaars nabijheid worden4 Environmental remediation of uranium production facilities, NEA, 2002