haar ge<strong>en</strong> p<strong>en</strong>is heeft gekreg<strong>en</strong>. Ze richt zich tot haar vader om er alsnog e<strong>en</strong> van hemte krijg<strong>en</strong>. Bij meisjes leidt deze ontwikkeling tot het feit dat e<strong>en</strong> meisje e<strong>en</strong> manzoekt die lijkt op haar vader, om kinder<strong>en</strong> mee te krijg<strong>en</strong>.In die laatste fase is de bloei van <strong>seksualiteit</strong> van het kind erg groot. Dezegrote impuls<strong>en</strong> word<strong>en</strong> echter weer in e<strong>en</strong> volg<strong>en</strong>de periode afgezwakt. Na de fas<strong>en</strong>gaat het kind namelijk de volg<strong>en</strong>de periode in, de zog<strong>en</strong>aamde lat<strong>en</strong>tieperiode. In dezeperiode treedt het proces in dat betrekking heeft tot de eerderg<strong>en</strong>oemde schaamte <strong>en</strong>moraal <strong>en</strong> zelfs afkeer. Seksuele activiteit vindt in deze fase niet plaats. Hetbelangrijke aan deze fase is dat er verdringing van de perverserieën moet plaatsvind<strong>en</strong>om afwijk<strong>en</strong>d seksueel gedrag te voorkom<strong>en</strong>. Daarnaast is het e<strong>en</strong> voorbereiding opde g<strong>en</strong>itale fase, de volwass<strong>en</strong> <strong>seksualiteit</strong>, die na de puberteit wordt bereikt. Freudbeweert namelijk dat als e<strong>en</strong> kind de fas<strong>en</strong> niet goed doorloopt, er bepaaldeafwijking<strong>en</strong> in seksueel gedrag ontstaan.“Ik moest nu aannem<strong>en</strong> dat de libido de beschrev<strong>en</strong> ontwikkelingniet altijd zonder problem<strong>en</strong> doormaakt. Als gevolg van deexcessieve kracht van bepaalde compon<strong>en</strong>t<strong>en</strong> of van vroegtijdigebevredigingservaring<strong>en</strong> komt het tot fixaties van de libidoof bepaalde fas<strong>en</strong> van de ontwikkelingsgang. Dit zijn depunt<strong>en</strong> waarhe<strong>en</strong> de libido dan in geval van latere verdringing<strong>en</strong>terugkeert (regressie), <strong>en</strong> van daaruit zal ook de doorbraaknaar het symptoom plaatsvind<strong>en</strong>. Later werd bov<strong>en</strong>di<strong>en</strong> duidelijkdat de lokalisatie van het fixatiepunt besliss<strong>en</strong>d is voor de keuzevan de neurose […]. 18De regressie is te verklar<strong>en</strong> door te kijk<strong>en</strong> naar de sterkte van e<strong>en</strong> fixatie ope<strong>en</strong> bepaald mom<strong>en</strong>t in de ontwikkeling van de <strong>seksualiteit</strong>. Als e<strong>en</strong> fixatie erg sterkis geweest, keert e<strong>en</strong> persoon makkelijk naar het niveau terug, waar de fixatie heeftplaatsgevond<strong>en</strong>. E<strong>en</strong> aantal process<strong>en</strong> werk<strong>en</strong> fixatie in de hand. Voorbeeld<strong>en</strong> daarvanzijn excessieve bevrediging <strong>en</strong> excessieve frustratie. Excessieve bevrediging is defactor dat e<strong>en</strong> kind tijd<strong>en</strong>s de ontwikkeling optimaal bevredigd is <strong>en</strong> niet meer zoektnaar andere, nieuwe manier<strong>en</strong> van bevrediging. Regressie is dan te verklar<strong>en</strong> doordater ge<strong>en</strong> nieuwe impuls<strong>en</strong> word<strong>en</strong> ondervond<strong>en</strong> <strong>en</strong> m<strong>en</strong> liever terugkeert naar de fase,waarin dat nog wel gebeurde. Daarnaast bestaat excessieve frustratie. Bij deze vorm ishet kind tijd<strong>en</strong>s zijn ontwikkeling juist onvoldo<strong>en</strong>de bevredigd. Regressie is dangericht op het wel voldo<strong>en</strong>de bevredig<strong>en</strong> van de drift<strong>en</strong>. Zo bestaan veel defect<strong>en</strong> inde ontwikkeling die regressie tot gevolg hebb<strong>en</strong>. Regressie op zijn beurt leidt dan,zoals Freud zegt, tot afwijk<strong>en</strong>de symptom<strong>en</strong>, afwijk<strong>en</strong>d seksueel gedrag.18 De draagbare Freud, (selectie uit The Freud Reader, W.W. Norton & Company), vertaald door T.Davids, 4 de druk, Ooijevaar, Amsterdam, 1999, blz. 145
E<strong>en</strong> probleem van Freud’s TheorieUit onderzoek is geblek<strong>en</strong> dat lang niet alles wat Freud heeft beweerd, waar is.Freud’s revolutionaire theorie leidde wel tot e<strong>en</strong> geheel nieuwe kijk op <strong>seksualiteit</strong> <strong>en</strong>vooral infantiele <strong>seksualiteit</strong>. Hij heeft seksueel gedrag bespreekbaar gemaakt, doorbepaald gedrag te observer<strong>en</strong> <strong>en</strong> afwijk<strong>en</strong>d gedrag te constater<strong>en</strong>. Vanuit zijn werkheeft hij e<strong>en</strong> uitgebreide theorie opgesteld, dat niet alle<strong>en</strong> de ontwikkeling van hetkind omvat, maar ook het afwijk<strong>en</strong>de seksueel gedrag probeert te verklar<strong>en</strong>.Het probleem dat zich voordoet om zijn theorie te toets<strong>en</strong> om de validiteit teonderzoek<strong>en</strong> is dat gebruikte term<strong>en</strong> moeilijk te operationaliser<strong>en</strong> <strong>en</strong> dus moeilijk teinterpreter<strong>en</strong> zijn. Daarnaast zou het toets<strong>en</strong> van de theorie gedeeltelijk op jongekinder<strong>en</strong> gedur<strong>en</strong>de lange periode moet<strong>en</strong> plaatsvind<strong>en</strong>.Oorzak<strong>en</strong> van bepaalde vorm<strong>en</strong> van <strong>seksualiteit</strong> zijn moeilijk te bepal<strong>en</strong>. Ookbij dit probleem komt het nature-nurture debat om de hoek kijk<strong>en</strong>. De vraag is bijgedrag altijd of het aangebor<strong>en</strong> is of door de omgeving gevormd is. Of is e<strong>en</strong>combinatie van beide factor<strong>en</strong> de oorzaak. Over pedo<strong>seksualiteit</strong> (<strong>en</strong> ander seksueelafwijk<strong>en</strong>d gedrag) is vooralsnog alle<strong>en</strong> wat te zegg<strong>en</strong> als er gekek<strong>en</strong> wordt naar demeetbare feit<strong>en</strong> bij gevall<strong>en</strong> die zich hebb<strong>en</strong> voorgedaan <strong>en</strong> voordo<strong>en</strong>.