NIAZ NIEUWS

NIAZ NIEUWS 01/16
Trombolyse in het Flevoziekenhuis
Winst: eenentwintig
kostbare minuten
Netwerkdag Vlaanderen
Kennis delen in
Turnhout
Het Flevoziekenhuis had een relatief lange reactietijd bij een Cerebro Vasculair Accident (CVA). CVA-ketencoördinator
Ingrid den Besten optimaliseerde het multidisciplinaire proces. Een wedstrijdelement vergrootte het teamgevoel en
was de aanzet naar een continue procesverbetering. Het resultaat: een tijdwinst van eenentwintig minuten. Maar de
grootste winnaar is natuurlijk de patiënt.
Op 16 maart was het NIAZ te gast op de locatie Sint-Jozef van het AZ Turnhout. Afgevaardigd bestuurder Jo Leysen
ontving 57 NIAZ-contactpersonen. Bijzonder was dit keer de Kennismarkt, met een plenair en een interactief deel.
“Ik heb veel belangrijke en bruikbare informatie meegekregen.”
12
Bij een CVA is in ongeveer tachtig procent
van de gevallen sprake van een herseninfarct,
waarop in twintig procent trombolyse
zou moeten volgen. Hoe eerder de patiënt
deze trombolyse krijgt, hoe kleiner de kans
op blijvende schade. De ingreep moet
binnen uiterlijk 4,5 uur na het incident
plaatsvinden. Gebeurt het later, dan kan
het middel uiteindelijk erger uitpakken
dan de kwaal. Wanneer de trombolyse
niet het gewenste effect heeft, zou in
ongeveer éénderde van die gevallen als
vervolgstap een neuro-vasculair specialist
met een scoop vanuit de lies de stolsels
in een bloedvat in de hersenen kunnen
verwijderen. Zo’n ingreep mag alleen in
een academisch ziekenhuis plaatsvinden.
Dit moet binnen zes uur na het accident
gebeuren.
In 2013 stelde het Flevoziekenhuis vast
dat het de twintig procent trombolyse niet
haalde. In de gevallen waarbij de ingreep
wel werd uitgevoerd, behoorde het ziekenhuis
tot de Nederlandse ziekenhuizen met
een relatief lange reactietijd. Het tijdsverloop
van ‘door to needle’ besloeg ongeveer
een half uur.
Van staart naar kopgroep
CVA-ketencoördinator Ingrid den Besten
kreeg de taak om eerst het inzicht
en uiteindelijk het multidisciplinaire
proces van de afdelingen Spoedeisende
Hulp, Neurologie en Röntgen rond deze
ingrepen te optimaliseren. De afdelingen
stonden hier helemaal achter. Het voorlopige
eindresultaat is dat de tijd van ‘door to
needle’ indrukwekkend teruggebracht kon
worden: van dertig naar negen minuten als
snelst gemeten tijd. Daarnaast verdrievoudigde
het percentage
patiënten dat met
trombolyse kon worden
geholpen.
“Daarmee zit het
Flevoziekenhuis nu
in de kopgroep van
Nederlandse ziekenhuizen
met de kortste
reactietijd”, meldt
Den Besten. “Er kon
bijvoorbeeld grote
winst worden behaald
door, zodra de CT-scan
duidelijk maakte dat trombolyse aan de
orde was, al tijdens de scan het infuus met
ontstollingsmiddel toe te dienen. Maar
een dergelijke spectaculaire verbetering
van de doorlooptijd hangt niet van één
verbetering af. Die lukt alleen als alle processen
goed op elkaar worden afgestemd
en anders in elkaar worden gepast dan
daarvoor.”
Trigger
CVA-patiënten krijgen, aangezien het
een multidisciplinair traject betreft, in het
ziekenhuis met steeds wisselende teams te
maken. Het is belangrijk dat die wisselende
teams toch een saamhorigheidsgevoel
ontwikkelen; het zegt veel over de cultuur
van het ziekenhuis dat dit is gelukt.
Den Besten besloot als trigger een
wedstrijdelement te introduceren. “Eén
keer per jaar is het de ‘Dag van de snelste
trombolyse’. Het team dat voor die snelste
trombolyse verantwoordelijk is, kan rekenen
op taart met een plaatje van hersenen
en wordt in het zonnetje gezet. Dit
stimuleert het teamgevoel en een gedeeld
Drie artsen vervulden een sleutelrol in het project. Foto Flevoziekenhuis
verantwoordelijkheidsgevoel en bevordert
het nadenken over procesverbetering.”
Geen blijvende gevolgen
Als één team een verbetering bedenkt,
nemen de andere teams deze over en gaat
het resultaat over de hele linie vooruit. Den
Besten: “Het wedstrijdelement blijkt heel
goed te werken voor kennisoverdracht.
Inmiddels hopen alle teams dat ze de
negen minutengrens kunnen verbeteren
voor de volgende ‘Dag van de trombolyse’.”
Wat betekent dit nu voor de patiënt? Den
Besten geeft een casus: “Een man van 42
met een CVA bleek een herseninfarct te
hebben en kon snel geholpen worden. Er
zijn geen blijvende gevolgen te merken.
Het is onwaarschijnlijk dat dit in de oude
situatie ook zo zou zijn geweest.”
Komend jaar gaan Den Besten en de CVAteams
ook aan het doel van ‘binnen de zes
uur in het AMC’ werken. “Dan wordt de opdracht
nog iets lastiger, omdat het traject
dan niet alleen verschillende teams in één
ziekenhuis, maar teams in twee ziekenhuizen
betreft”, besluit Den Besten. n
“We zijn een Gasthuis; we beschouwen
onze patiënten en hun familie als
gasten”, introduceerde Jo Leysen AZ
Turnhout bij de bezoekers van de NIAZ
Netwerkdag. “Het is onze missie om
dicht bij huis gespecialiseerde zorg van
hoge kwaliteit te bieden. Dat doen we
op mensgerichte wijze en met aandacht
voor de beleving van de patiënt.” Het ziekenhuis
is met ruim 1800 medewerkers
en 190 artsen een van de grootste werkgevers
in de Kempen. Het onderhoudt
goede relaties met andere ziekenhuizen
en met instellingen uit de eerste en
tweede lijn.
Gewacht op NIAZ-Qmentum
“Wie kwaliteit hoog in het vaandel heeft,
gaat voor accreditatie”, stelde Leysen
vast. “Dat doen we niet voor het ‘NIAZ-label’,
maar omdat het ons helpt kritisch te
kijken naar onze kwaliteit en kwaliteitsverbetering
onderdeel te maken van ons
dagelijks handelen. We hebben gewacht
op NIAZ-Qmentum en stellen vast dat
het een geweldige drive in onze organisatie
geeft. Inmiddels hebben we ook
een proefaudit achter de rug. Die heeft
focus aangebracht voor de laatste lijn
naar de audit. We hebben de bevestiging
gekregen dat accreditatie een haalbare
kaart is en weten dat we nog hard moeten
werken.”
Draaiboek proefaudit
Ook een proefaudit vergt veel voorbereiding,
weet accreditatiecoördinator
Katrien Clerbout van AZ Turnhout. “We
hebben een draaiboek gemaakt waarin
we de taken en verantwoordelijkheden
hebben benoemd en uitgewerkt. Daaraan
is een tijdlijn gekoppeld, zodat we op
elk moment wisten wat er in orde moest
zijn en wat er nog kwam. Toen vond de
audit plaats. Een tip: geef alle mensen
die op enig moment beschikbaar moeten
zijn een concrete plaats en tijd door. Een
andere tip: installeer en test de laptops
een dag van tevoren en geef de auditoren
een mailadres. Dat voorkomt gedoe
Jo Leysen
tijdens de (proef)audit.” Deze en andere
lessen heeft het ziekenhuis opgeschreven
om te gebruiken bij de externe audit.
Met de voorbereiding hierop is het ziekenhuis
direct na de proefaudit gestart.
Een goede formule
NIAZ-directeur Kees van Dun introduceerde
vervolgens zes zorginstellingen
die lieten zien hoe zij in de praktijk bezig
zijn met verbeteringen. Eerst in plenaire
setting, daarna in groepen. Het concept
sloeg aan, bleek ook bij de evaluatie.
“Een goede formule”, “Zeer veel nieuwe
tips opgedaan” en “Ik ben steeds getriggerd
om aan de slag te gaan na de
bijeenkomst”, waren enkele opmerkingen.
n
13