You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
6 Aktueel<br />
<strong>KLK</strong> Gesprek<br />
Is ons in ‘n droogtesiklus?<br />
ALHOEWEL DAAR BAIE siklusse in die natuur is, is dit<br />
dikwels juis die probleem dat siklusse mekaar ophef of versterk<br />
en voorspellings gegrond op siklusse, dus baie moeilik en<br />
onakkuraat maak. “Onafhanklike” faktore, soos El Niño/<br />
La Niña kan ook hierdie siklusse verder beïnvloed.<br />
As ‘n mens dus na siklusse kyk, moet faktore soos El Niño<br />
in gedagte gehou word en ook in die konteks van ander<br />
siklusse gesien word. Die probleem is verder dat daar ook<br />
ongeïdentifiseerde siklusse kan bestaan en van die bekende<br />
siklusse se intensiteit kan ook verskil oor tyd.<br />
Volgens die sogenaamde Tyson en Dyer-siklus (‘n 16 - 20 jaar<br />
siklus met die helfte as deel van die natter siklus en die ander<br />
helfte as deel van die droër siklus) is ons nou in die middel van<br />
die natter siklus tot ongeveer die einde van die dekade. ‘n Ander<br />
siklus wat ook ‘n invloed op veral reënval het, is die sonvleksiklus<br />
van ongeveer elf jaar. Die hoeveelheid sonvlekke volg ‘n nagenoeg<br />
vyf- tot sesjaar-periode van afnemende en ‘n vyf tot ses<br />
jaar van toenemende aktiwiteit. Uit die geskiedenis het die<br />
meeste droogtes in Suid-Afrika in die tydperk van afnemende<br />
aktiwiteit voorgekom. Die boonste draaipunt is in April 2014<br />
bereik en daar sal afnemende aktiwiteit vir die volgende vyf tot<br />
ses jaar wees, wat die kanse vir droogtes vergroot.<br />
As daar na El Niño gekyk word, toon die huidige voorspellings<br />
‘n meer as 70%-kans vir ‘n redelike sterk ontwikkelde El Niño vir<br />
<strong>2015</strong>/2016. Toegegee, voorspellings vir hierdie tyd van die jaar<br />
tot <strong>Julie</strong> is baie swak en veranderings kom dikwels voor. Teen<br />
Augustus tot Oktober vestig die El Niño dikwels, om dan met<br />
Johan van den Berg<br />
Santam Landbou<br />
‘n groot mate van sekerheid die somerseisoen te heers. Die<br />
uitdrukking van El Niño se effek word op sy beurt ook bepaal<br />
deur ander faktore, soos die see-oppervlaktemperature in die<br />
Indiese Oseaan. Koeler oppervlakwater in die Indiese Oseaan<br />
veroorsaak minder tropiese siklone met ‘n beter kans vir reën en<br />
oorheers dikwels die negatiewe effek van El Niño. Aan die ander<br />
kant kan warmer water in die Indiese Oseaan, tesame met ‘n sterk<br />
ontwikkelde El Niño egter rampdroogtetoestande tot gevolg hê.<br />
Verder moet onthou word dat die effek van El Niño baie sterker<br />
oor die westelike dele van die land is as oor die oostelike dele.<br />
Die huidige stand van weidings is oor groot gedeeltes van die<br />
land nie na wense nie en in sekere gedeeltes selfs baie swak tot<br />
byna ramptoestande. Alhoewel El Niño dikwels verantwoordelik<br />
is vir bogemiddelde reënval in die lente en vroeë somer, is dit<br />
nie genoeg om droogtes op te hef of te voorkom nie.<br />
Dus: Die kombinasie van dalende sonvlek-aktiwiteit, die groot<br />
waarskynlikheid vir die voorkoms van ‘n volskaalse El Niño vir<br />
<strong>2015</strong>/2016 tesame met die huidige swak weidingstoestande,<br />
laat rooi ligte flikker vir die komende seisoen; veral vir die sentrale<br />
tot westelike gedeeltes van die land. Hierdie situasie kan<br />
egter verander soos wat die seisoen verloop en die Indiese<br />
Oseaan kan dalk ‘n positiewe rol vervul om toestande te laat<br />
verbeter. Soos wat huidige inligting en voorspellings egter aandui,<br />
moet ons maar uit ‘n beplanningsoogpunt versigtig wees vir die<br />
komende seisoen en hoop dat die toestande gunstiger word.<br />
Hoe om gedrag te verander (Deel 2)<br />
Die artikel is geskryf deur Cobus Booysen<br />
(Bestuurder: Menslike Hulpbronne)<br />
WAT KAN JY doen om daardie<br />
hardnekkige slegte gewoontes te stuit en<br />
nuwes aan te leer?<br />
Probleem 2: Ons begin<br />
gewoonlik met ‘n gewoonte<br />
wat té groot is<br />
Oplossing: Maak dit so maklik dat jy nie<br />
kan nee sê nie.<br />
Die moeilikste gedeelte van die aanleer<br />
van ‘n nuwe gewoonte is die verandering<br />
van gedrag wat daarmee gepaardgaan.<br />
Dit neem baie motivering om ná ‘n lang<br />
werksdag na die gimnasium te gaan, maar<br />
as jy eers begin het met die oefeninge, vat<br />
dit nie veel om die sessie klaar te maak<br />
nie. Die aanleer van die nuwe gewoonte<br />
is dus nie die sessie in die gimnasium nie,<br />
maar eerder die poging om aan te trek en<br />
fisies na die gimnasium te gaan. Die nuwe<br />
gewoonte moenie ‘n bedreiging wees nie.<br />
Dit moet klein en maklik wees, soos om aan<br />
te trek en gimnasium toe te ry of te stap.<br />
Die gedragsverandering moet klein en<br />
maklik wees.<br />
Wil jy graag 50 opstote per dag doen?<br />
Begin met vyf en vermeerder dit geleidelik.<br />
Wil jy graag meer boeke lees? Begin deur<br />
twee bladsye elke aand te lees.<br />
Probleem 3: Ons soek ‘n<br />
resultaat, nie ‘n ritueel nie<br />
Doelwitte en voornemens fokus meestal<br />
op resultate. Hoeveel gewig wil jy verloor?<br />
Hoeveel geld wil jy spaar? Hoeveel boeke<br />
wil jy lees? Ons is uitkomsgefokus want<br />
ons nuwe gedrag moet nuwe resultate<br />
lewer. Die probleem is dat nuwe gedrag nie<br />
noodwendig nuwe resultate lewer nie. Nuwe<br />
lewenswyses doen. ‘n Lewenswyse is nie ‘n<br />
uitkoms nie, maar ‘n proses. Vir hierdie rede<br />
moet jy fokus op prosesse/roetines, eerder<br />
as op resultate. Roetines verander gedrag<br />
in gewoontes. In die woorde van Tony<br />
Schwartz, “‘n Roetine is presiese gedrag op<br />
‘n spesifieke tyd sodat dit ‘n outomatiese<br />
aksie raak oor tyd en nie meer inspanning<br />
of energie vereis nie”.<br />
Wil jy ‘n nuwe gewoonte aanleer? Vestig<br />
dan ‘n nuwe roetine in jou lewe.<br />
(Erkenning aan James Clear)
Change language