Rechtspraak die ertoe doet

pagina 9
Rechtspraak die ertoe doet
Kantonrechter Erik Koster zegt: ‘We komen uit de situatie dat de
rechtspraak een juridische oplossing leverde voor een juridisch
geschil. Tegenwoordig hebben rechters meer oog voor het conflict
achter het geschil, en voor de psychologie van dat conflict.’
Hij constateert dat Nederland nog altijd te maken heeft met de
effecten van de ontzuiling en individualisering. De normen en
waarden die golden tijdens de verzuiling, zorgden voor cohesie;
daar is weinig voor in de plaats gekomen. ‘De samenleving wordt
bureaucratischer en ingewikkelder, en mensen zijn mondiger en
komen veel krachtiger dan vroeger op voor hun eigen belangen.
Het beroep op de rechtspraak wordt zo alleen maar belangrijker.
Je hebt dus een toegankelijke rechter nodig, want rechters zijn de
smeerolie van de rechtsorde.’
Civiel rechter Hans Steenberghe: ‘De kern van het geschil hoeft niet
te zijn waar het de partijen in hun zaak om gaat. Vaak gaat er een
menselijk conflict achter schuil. Het voorliggende geschil en het
achterliggende menselijke conflict hoeven niet met elkaar samen te
vallen. Als rechter moet je beide wel op elkaar aansluiten. Je stelt je
de vraag waar de mensen het meest mee zijn geholpen. Daar zijn
mensen vaak ongelofelijk blij mee.’
Kantonrechter Wim Wetzels, gespecialiseerd in arbeidszaken:
‘Het leuke van het werk als kantonrechter is dat er heel veel zaken
zijn waarvan maar een heel klein deel aan jou wordt voorgelegd,
en dat, als je eenmaal met partijen in gesprek bent, blijkt dat er
veel meer achter zit. De charme is dan dat je probeert het achterliggende
probleem naar voren te halen zodat je kunt zeggen:
“Jongens, laten we het dossier aan de kant schuiven, wat is nou de
praktische oplossing die maakt dat jullie allebei verder kunnen met
je werk?”’
Bestuursrechter Bas van Velzen vindt het ook een taak van rechters
in de huidige samenleving om te beoordelen of mensen wel
voldoende rechtshulp krijgen. Dat gaat dus verder dan alleen kijken
wat partijen naar voren brengen en een beslissing nemen. ‘Als je
vindt dat de rechtshulp ernstig tekort schiet, vind ik het de taak van
de rechter om dat te melden. Daar zijn we heel lang huiverig voor
geweest, maar we hebben nu een zwartboek. Als iemand een paar