Rechtspraak die ertoe doet

pagina 25
Rechtspraak die ertoe doet
Jeugdrechter Jans Olthof: ‘Eigenlijk is het werk wat ik doe niet zo
juridisch. Het recht is de kapstok, maar de bedoeling is dat zo’n
kind zijn diploma haalt. (..) Dat is eigenlijk mijn verhaal van de
afgelopen twaalf jaar: die leerplichtwetzaken doen ertoe, die zijn
maatschappelijk relevant. Wat je probeert, is voorkomen dat
kinderen uitvallen op school en alles eraan te doen om ze weer
terug te krijgen in de juiste vorm van onderwijs. Daarbij ruim je
dingen op die in de weg staan. Als een kind niet meer naar school
gaat, niet meer kan of niet meer wil, is dat vaak het eerste signaal
dat het niet goed gaat. Als je daar als rechtspraak vol op inzet, kun
je misschien een heleboel latere problemen voorkomen. Als je met
het strafrecht later nog iets doet met een geldboete of een werkstraf,
dan is dat het paard achter de wagen spannen.’
Kantonrechter Paul Rouwen probeert in de rechtszaal vooral samen
met de partijen oplossingen te bedenken, waarbij hij verschil maakt
tussen ‘de strikt juridische geschilbeslechting volgens de lijnen van
de wet en de mogelijkheden van het procesrecht en wat de mensen
de meest rechtvaardige oplossing vinden’. Rouwen: ‘Dat wil nog wel
eens verschillen. (..) In de eerste lijn ben je er voor de oplossingen,
voor een juridisch ingewikkelde beslissing ga je naar het hof. In de
eerste lijn zijn de oplossingen vaak niet zo heel juridisch: dat heeft
veel te maken met redelijkheid, billijkheid en goed luisteren.’
Kantonrechter Erik van Unen: ‘(..) materiële rechtvaardigheid is niet
alleen toepassen wat er in de wet staat, het is ook oplossingen tot
stand brengen waarmee beide partijen verder kunnen, en daarvoor
moet je ze allebei in de zaal hebben. Dan kun je een duwtje geven
waardoor overeenstemming ontstaat die ze zelf niet kunnen bereiken.
Dat gebeurt heel vaak; dan liggen partijen al een jaar met elkaar in
de clinch, conclusies over en weer, en in een uur tijd ontstaat er dan
een dynamiek waarin van alles mogelijk is. Soms is het bijna onwerkelijk,
dan voel ik me een tovenaar. Ik heb wel eens tegen de griffier
gezegd: “Het is net of we hier magie bedrijven met de gevoelens
en standpunten van mensen!” Als je mij vraagt wat het verhaal van
de rechtspraak is, dan is dit een heel belangrijk punt.’