Rechtspraak die ertoe doet

pagina 32
betalen, kun je vaak ook de zorgpremie niet betalen, moet je een
keer voor de politierechter komen omdat je een emmertje hasj
onder het aanrecht had staan, wordt er een kind onder toezicht
geplaatst en ga je scheiden. Dat gemiddelde kan wel kloppen,
maar het is geen maatstaf.’
Van Unen vreest dat de groep aan de onderkant van de samenleving
alleen maar groter wordt, en dat rechters dat gaan merken. ‘Ik denk
dat de vluchtelingenstroom van dit moment heel bepalend gaat zijn
voor de ontwikkeling van ons werk. Veel van hen zullen aan de
onderkant van de samenleving verzeild raken en dus in conflicten
komen. De onderkant groeit, en dat is een onderkant die vaak
slecht Nederlands spreekt en niet is opgevoed in ons systeem
van mensenrechten en hoor en wederhoor. Daar voorzie ik een
probleem in de communicatie met de rechtzoekende. Gaat het dan
nog zo mooi, dat schikken, die tovenarij?’
Rechter-commissaris Nol van de Ven vraagt zich af of de ingeslagen
weg van zoveel mogelijk zaken buiten de rechter om afdoen, in het
huidige tijdsgewricht niet het paard achter de wagen spannen is.
‘Als je het hebt over maatschappelijk effectieve rechtspraak dan
heb je het zeker ook over de toegankelijkheid van de rechtspraak.
Die wordt door het omhoog trekken van de eigen bijdrage en het
verlagen van de advocatensalarissen steeds minder toegankelijk
voor minvermogenden. Averechts werkt ook de permanente
zoektocht naar alternatieven voor de rechter. Het OM gaat meer
afdoen, mediation. Prima hoor, maar ik vraag mij af of dit in deze
verhardende samenleving gaat werken.’