201 / INTERVIEW HET GROTE BILEMMA ROGIER: ʻIK VOND HET VRESELIJK TOEN IK INEENS WEER OP EEN MEISJE VIELʼ 016
Interview / Het grote bilemma Biseksualiteit is voor velen gelijk aan de Kerstman: een product van de verbeelding. Waarbij gezegd mag worden dat het laatste ‘fabeltje’ het maatschappelijk gezien een stuk minder zwaar te verduren heeft. Zolang je van één walletje snoept, zullen weinigen je levensstijl in twijfel trekken. Houd je je niet aan deze spelregels, dan kan dat je weleens duur komen te staan. Ongeloof, ridiculisering en achterdocht zijn nog altijd aan de orde van de dag voor biseksuelen en degenen die in hen geloven. Niet zo gek dus dat eerder dit jaar uit een onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau bleek dat een derde van de Nederlandse bi’s ervoor kiest niet open te zijn over zijn of haar partnerkeuze. We spraken met Gio (20), die eerst een aantal jaar door het leven ging als bi voordat hij uit de kast kwam als homo; Rogier (39), bij wie het precies andersom liep en Tessa (22), wiens vriend ook op jongens bleek te vallen. Zij vertelden ons over de vooroordelen waar ze bij zichzelf en in hun omgeving tegenaan liepen. ‘Men vindt het gewoon heel lastig, je bent moeilijk te plaatsen als biseksueel.’ Overhemd (WE €39,95) / Pantalon (WE tailored by Van Gils €99,95) / Blazer (WE tailored by Van Gils €229,00) / Bruine leren schoenen (WE €79,95) / Rode vlinderdas (WE €12,95) Rogier is weinig verrast door de uitslag van het SCP-onderzoek. ‘Ik vond het vooral heel jammer om te horen. Het verbaast me niet, omdat zowel in de scene als daarbuiten ink wat vooroordelen bestaan over het idee van biseksualiteit.’ Rogier woont in Amsterdam-Noord, heeft vier kinderen en een vriendin en was de afgelopen maanden een van de sleutelguren in de COC Coming Out Dagcampagne rondom biseksualiteit. ‘Ik ben docent en daarbij nogal een naïeve wereldverbeteraar. Ik hoop met mijn verhaal mensen te kunnen helpen hun gevoelens te volgen en accepteren. Wanneer ik met mensen spreek over mijn biseksualiteit, krijg ik vaak te horen: “O, jij kunt dus gewoon in de kast blijven als je wilt?”. Misschien dat dat er wel aan bijdraagt dat ik zo expliciet brul dat ik op zowel mannen als vrouwen val, want dat is helemaal niet hoe het zit.’ Gio, geboren en getogen in Amsterdam, vertelde zijn vrienden en ouders eerst biseksueel te zijn, maar heeft eerder dit jaar een tweede keer zijn coming-out gehad, dit keer als homo. ‘Bi klinkt op de een of andere manier gewoon mooier. Ik kon daarmee beter voor de dag komen bij mijn vrienden. Mijn omgeving heeft nogal een hoog machogehalte. Ik wist al die tijd wel dat ik eigenlijk alleen maar gevoelens had voor jongens, maar ik wilde er gewoon niet aan geloven. Ik dacht: als de buitenwereld denkt dat ik bi ben, dan moet ik me ook gedragen als bi. En als ik me maar lang genoeg gedraag als bi, dan word ik het misschien ook wel.’ De Haagse Tessa ontmoette tijdens een zomervakantie in Griekenland haar prins op het witte paard, maar ontdekte aan het prille begin van hun relatie al dat hij niet alleen van de prinsesjes was. ‘Ik was slechts drie dagen op Chersonissos. Het was allemaal heel bevlogen, eigenlijk stelde het geen bal voor, maar ik was op slag verliefd. Toen ik thuiskwam wist ik niet veel meer dan zijn naam en dat hij voor een reisorganisatie werkte. Ik vertelde erover aan m’n huisgenoot. De dag erna kwam ik thuis en zat ze stilletjes in de hoek van de bank met een ernstige blik in haar ogen. Ze zei: “Tess, ik moet je iets vertellen over die nieuwe vriend van je…”. Ik weet nog dat ik grappend vroeg of-ie kinderen had. Toen vertelde ze me dat hij een relatie had gehad met een mannelijke ex-collega van haar. Ze had erg getwijfeld of ze het me moest vertellen, maar het was natuurlijk een kwestie van tijd voordat ik ‘m een keer mee zou brengen en dan had hij gelijk geweten dat er stront aan de knikker was. Ik zat er niet heel erg mee, ik was vooral verrast. Je hoort er gewoon nooit over.’ KOFFIEZETAPPARAATVRIJHEID Rogier vertelde zijn vrienden in eerste instantie ‘op mensen’ te vallen, maar na een aantal gesprekken met wat homoseksuele vrienden, die hij voor de gelegenheid ‘ervaringsdeskundigen’ noemt, raakte hij ervan overtuigd dat het slechts een fase was en ging hij volledig voor de mannen. ‘Je kunt je wel voorstellen hoe verrast ik was toen ik jaren later ineens weer gevoelens kreeg voor een vrouw.’ Rogier zegt meer moeite te hebben gehad met zijn uiteindelijke coming-out als biseksueel, dan als homo. ‘Mensen vinden het gewoon heel lastig. Je bent moeilijk te plaatsen als biseksueel. Er heersen ink wat vooroordelen over hoe je als homo of hetero zou moeten functioneren in de maatschappij en als bi voldoe je ineens niet aan al die voorgezette sociale normen, waarden en systemen.’ Om zijn bijdrage te leveren aan de acceptatie van het schijnbaar ongrijpbare concept van biseksualiteit, is Rogier een fervent voorvechter geworden van iets wat hij bij gebrek aan een beter begrip bestempelt als ‘kofezetapparaatvrijheid’. ‘Ik werk op een school en vind het jn als ik bij het kofezetapparaat openlijk een opmerking kan maken over een leuke man óf een leuke vrouw, zonder dat collega’s daar vreemd van opkijken. Ik ben er nadrukkelijk open over, niet provocerend, maar wel duidelijk. Ik heb het in een gesprek weleens terloops over m’n ex-vriend. Dan kijken mensen me vaak vreemd aan, wat mij de gelegenheid geeft om even kort uit te leggen hoe de vork in de steel zit. Op het moment dat “we” er gewoon open over zijn en men ontdekt dat er eigenlijk heel Tekst Martijn Kamphorst / Fotografie Johan van Walsem / Locatie fotoshoot: Hotel V Nesplein - www.hotelvnesplein.nl 201 017