MEUBEL 51-52 2017

‘CIRCULAIRE ECONOMIE IS GEEN TREND, MAAR EEN NIEUWE MANIER VAN LEVEN’
achtergrond
ontwerpers
Het einde van de
wegwerpmaatschappij
Circulaire economie, upcycled design en inclusieve samenleving: vanuit deze
handelsmerken richtte het ontwerpersduo Caroline Molenaar en Hans van der
Kraan in 2010 het meubellabel WEDER op. Samen met vijf fabrikanten geven zij
sindsdien nieuwe waarde aan afgeschreven producten en mensen met een
functionele beperking. ‘Je moet er een label van maken, dan werkt het.’
‘Natuurlijk kun je grote idealen als een
duurzame samenleving niet claimen’, steekt
Hans van wal. ‘Maar wat wij ontdekte, is dat
als je er een merk van maakt, een methode
ontwikkelt, je mensen meekrijgt en steeds
meer bedrijven en ontwerpers inspireert om
werk te maken van een samenleving waarin
producten en mensen op hun intrinsieke
waarde geschat worden. Het ®-symbool
staat daarbij niet alleen voor registered
trademark, maar ook voor Re-Use, Re-Design
en Re-Integratie.’
Vanuit hun ontwerpbureau Studio Wederzijds
in Harderwijk werkt het duo uitsluitend
met spullen die een leven achter de
rug hebben. Afgedankte materialen die met
innovatieve afwerktechnieken omgetoverd
worden tot nieuw designmeubilair, vaak met
een hogere marktwaarde dan het oorspronkelijke
product. ‘Upcycle design is voor ons
heel belangrijk. De tijd waarin tweedehands
spulletjes in een kringloopwinkel voor een
habbekrats doorverkocht worden is echt
voorbij.’
Menselijk kapitaal
‘Doodzonde’, valt Caroline bij. Met enige
schrik en verbazing betrad Caroline in 2010
zo’n kringloopwinkel. Als interieurarchitect
uitgenodigd door de directrice van een
sociale werkgroep, kreeg ze de opdracht
om even driehonderd stoelen te upcyclen.
De mooiste notenhoutenkasten werden er
witgelakt. ‘Het was verschrikkelijk om te
zien hoe er met zulk mooi materiaal werd
omgegaan.’ ‘Begrijp ons niet verkeerd’, vult
Hans aan, ‘de mensen die daar werken, staan
net als die producten, op een zijspoor van de
samenleving. Het is doodzonde dat dit menselijke
kapitaal en van oorsprong prachtige
materialen in onze huidige maatschappij
zo gemakkelijk de prullenbak in worden
gegooid.’
Met liefde
Aan de ontwerperstafel maakte het duo
samen een plan. ‘Driehonderd stoelen
krijg je nooit bij elkaar via Marktplaats en
kringloopwinkels’, vertelt Caroline. ‘Maar er
blijken ongelofelijk veel fabrikanten te zijn
die enorme inruil- en restpartijen hebben.’
Al snel kwamen ze in contact met Satelliet
meubelen. Zij konden de resterende stoelen
‘Als je echt iets wilt
bereiken, moet je niet
egoïstisch zijn’
leveren. Caroline: ‘We moesten op zoek naar
een methode om de stoelen te ontdoen van
de oude lak en kwamen uit bij zandstralen.
Daardoor kregen ze als het ware een nieuwe
huid.’
Voor de verf kwamen ze in contact met
Wijzonol. Een oud familiebedrijf dat al lang
bezig is met duurzame verven op basis van
lijnolie en zetmeel. Het werk werd gedaan
door jongeren van de Praktijkschool uit
Breda. Zij kregen een certificaat waarop staat
dat ze de afwerktechniek beheersen. En onder
elke stoel staat de naam van de leerling
die de stoel bewerkt heeft. ‘Zo is Weder by
Satelliet ontstaan.’
Hans: ‘Als je echt iets wilt bereiken, moet
je niet egoïstisch zijn. We delen onze visie,
onze methode met de markt. Samen dragen
we het label WEDER, dat natuurlijk het oudhollandse
woord voor ‘weer’ is. ‘Het is enorm
bevredigend’, vertelt Roy Keultjes van Satelliet,
‘om onder dit label de producten die wij
met liefde en zaligheid hebben gemaakt, een
nieuwe rol te laten spelen in de economie.’
Willy Wortel en de pizzaoven
Niet lang daarna stuitten Hans en Caroline
op een partij Thonetstoelen. Dit houten
meubilair van Duitse makelij staat als
caféstoel bekend om haar degelijke en
duurzame materiaal. ‘Toen we de partij in
ons magazijn bekeken, bleken alle stoelen
door water beschadigd. We hielden alleen
de poten en de rug over. De zitting waren
allemaal verrot’, vertelt Caroline.
In eerste instantie bewerkte het duo hiervoor
jutten zakken met epoxyhars. ‘Een heel
hard materiaal, maar niet milieuvriendelijk.’
Op een biobased beurs kwam het antwoord.
‘Daar kwamen we PLA tegen, een bioplastic
op basis van voedselresten. Hetzelfde materiaal
dat verwerkt wordt in de kraakzakken
22 | meubel 51/52 | 2017