PVHH magazine november 2016
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
November <strong>2016</strong> nr 2<br />
Landelijke<br />
Ontmoetingsdag:<br />
Maarten<br />
krijgt een<br />
koninklijke<br />
onderscheiding<br />
District Friesland:<br />
Doe het echt samen!<br />
Foodtruck:<br />
Publiek ervaart<br />
wat de gevolgen<br />
kunnen zijn van<br />
hoofd-halskanker
Informatie<br />
Informatie<br />
Ledenadministratie<br />
In dit nummer<br />
Het Infocentrum is het kloppend hart<br />
van de patiëntenvereniging. Het is<br />
een gezellige plek waar medewerkers<br />
en vrijwilligers met veel inzet actief<br />
zijn. Op het Infocentrum is onder<br />
andere de ledenadministratie gevestigd.<br />
Twee dagen per week werkt<br />
Trees Oudshoorn daar en registreert<br />
alle aan- en afmeldingen. Trees is<br />
ook de vraagbaak voor de Districten,<br />
Kringbesturen en de regiocontactpersonen,<br />
waar het gaat om adressenbestanden<br />
die gebruikt worden voor<br />
de uitnodigingen van de regionale<br />
bijeenkomsten. Zij wordt daarbij<br />
geholpen door vrijwilligers Rob van<br />
Streun en Madelon Spiegel. Sinds<br />
1 januari houden we ook het bestand<br />
bij van de deelnemers en donateurs<br />
van Stichting Klankbord. In het<br />
bestand zaten voor ons veel onduidelijkheden.<br />
We hebben geprobeerd<br />
zoveel mogelijk mensen persoonlijk<br />
te benaderen om na te vragen of alle<br />
gegevens die we hadden nog klopten.<br />
Dit was een flinke klus maar met als<br />
resultaat dat we het adressenbestand<br />
nu op orde hebben en dat willen we<br />
graag zo houden. Daarom heb ik een<br />
vraag aan u:<br />
Verandert uw adres of uw e-mail<br />
adres? Wilt u dat dan alstublieft aan<br />
ons doorgeven? Dat kan met een<br />
telefoontje, een e-mail, of gewoon<br />
met een brief of kaart.<br />
8<br />
Bijzondere Landelijke Ontmoetingsdag<br />
met een spetterende finale<br />
Ronald en Carien Moonen van Duo Difference<br />
brengen het Maastrichtse Vrijthof naar Vianen.<br />
20<br />
Bij Marijke Schogt zit het zorgen voor<br />
anderen er al van jongs af aan in<br />
U kunt bij De 2e Stemwinkel terecht voor producten<br />
van verschillende leveranciers; wij leveren alle<br />
in Nederland voorgeschreven hulpmiddelen voor<br />
gelaryngectomeerden. De opbrengsten van<br />
De 2e Stemwinkel gebruikt de Patiëntenvereniging<br />
HOOFD-HALS om al haar activiteiten te organiseren.<br />
>> Bestel bij De 2e Stemwinkel en<br />
steun het werk van uw vereniging!<br />
advertentie<br />
De gezondheid van veel van onze leden<br />
is kwetsbaar. Het komt dan ook<br />
geregeld voor dat er iemand overlijdt.<br />
We begrijpen dat de patiëntenvereniging<br />
dan niet de eerste is waar<br />
u aan denkt, maar toch willen wij dit<br />
graag zo snel mogelijk weten. Dan<br />
kunnen we voorkomen dat u nog<br />
uitnodigingen of andere informatie<br />
van ons ontvangt.<br />
Infocentrum<br />
030 232 14 83<br />
info@pvhh.nl<br />
De 2e Stemwinkel voor ál uw hulpmiddelen<br />
Uw voordeel<br />
• Kies uw bestelmethode: per telefoon, e-mail of webshop<br />
• Hulp nodig? Wij helpen u graag met uw bestelling<br />
• Vraag advies: onze verpleegkundige denkt met u mee<br />
• Snelle levering: meestal binnen 24 uur<br />
• Rekening: gaat rechtstreeks naar uw zorgverzekeraar<br />
De 2e Stemwinkel info@de2estemwinkel.nl<br />
030 232 14 83 www.de2estemwinkel.nl<br />
De redactie bestaat uit: (middenachter) Guusta van der Sluijs<br />
(bladmanager), (van links naar rechts) Netty Roersma (hoofd- en<br />
eindredacteur), Marja Lukkien en Peter de Valença, redactie@pvhh.nl<br />
Kippenvel<br />
De Landelijke Ontmoetingsdag was een echte kippenveldag.<br />
Gelaryngectomeerde zangers stalen samen met Duo<br />
Difference de show. De ervaringen van Diana Keppens en<br />
Miranda Nijs ontroerden de zaal en een perplexe Maarten<br />
de Boer kreeg een koninklijke onderscheiding voor zijn<br />
werk. Dat en nog veel meer leest u in dit extra dikke tweede<br />
nummer van HOOFD-HALS <strong>magazine</strong>. Niet alleen de<br />
Landelijke Ontmoetingsdag is goed voor kippenvelverhalen,<br />
ook de vrijwilligers bij de foodtruck, een actie tijdens de<br />
Make Sense-campagne, maakten bijzondere dingen mee.<br />
En logopedist Pauline Janssen verbaast zich er elke keer<br />
weer over hoe inventief haar patiënten kunnen zijn.<br />
Verder ontmoet u in dit blad Herman en Keetie Schins,<br />
vertelt Marijke Schogt waarom ze zo graag vrijwilligerswerk<br />
bij de zwemclub blijft doen, laat Piet Gijsbertsen zien wat<br />
hij allemaal tekent en presenteert Marja Lukkien weer leuke<br />
ideeën voor lekkere maaltijden. De onderwerpen personenalarmering<br />
en zorgverzekering bezorgen u waarschijnlijk<br />
geen kippenvel, maar interessant zijn die artikelen wel.<br />
Veel leesplezier!<br />
Namens de redactie, Guusta van der Sluijs<br />
Online<br />
www.pvhh.nl | www.facebook.com/HoofdHals<br />
Marijke is vrijwilliger bij de zwemclub voor<br />
gelaryngectomeerden in Amersfoort. Wat maakt<br />
dat ze graag bij deze club wil blijven?<br />
Uit de vereniging<br />
2 Uit het Infocentrum<br />
5 Voorzitter en vicevoorzitter over (bestuurs)seizoenen<br />
15 Reacties op het nieuwe <strong>magazine</strong><br />
25 Medewerkers De 2e Stemwinkel vertellen over hun werk<br />
30 Make Sense Campagne: ervaringen van vrijwilligers<br />
35 District Friesland: neem de tijd om het samen te doen<br />
36 Districten: contactinformatie en activiteiten<br />
Informatie<br />
17 Personenalarmering<br />
Wanneer u minder goed verstaanbaar bent, kan het<br />
een probleem zijn een mobiele telefoon te gebruiken.<br />
Met een personenalarmering kunt u in noodsituaties<br />
hulp inroepen.<br />
32 Zorgverzekering<br />
Is de verzekerde een bewuste consument die weet<br />
waarvoor hij kiest?<br />
Rubrieken<br />
4 Gedicht: Herfst<br />
6 Verhalen en vragen<br />
Rubriek waarin Remco de Bree antwoord geeft op<br />
vragen en andere tips en weetjes.<br />
18 Samen: Herman en Keetie Schins<br />
26 Hobby: Piet Gijsbertsen tekent<br />
28 Lekker eten: ideeën voor de lunch<br />
Column<br />
23 Pauline Janssen: verhalen uit de logopediepraktijk<br />
33 Marja Lukkien: parachutespringen<br />
34 Marga Volman: reukslang<br />
2 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 3
Informatie<br />
gedicht<br />
bestuur<br />
Rob Burdorf<br />
Mijn favoriete seizoen<br />
Als je in het bos<br />
de stilte om je<br />
heen kan voelen<br />
bomen in een<br />
mooie herfstkleur<br />
kan bewonderen<br />
dan heeft de natuur<br />
jouw hart<br />
zachtjes aangeraakt<br />
Paula Hagenaars<br />
De afwisseling van seizoenen in<br />
Nederland vind ik geweldig. In de<br />
zomer zwemmen (met larkel). Daarna<br />
barbecueën met een lekker glaasje<br />
witte wijn. In de herfst op zoek gaan<br />
naar de mooiste paddenstoelen, samen<br />
met kleinkinders die in hoge bladerbergen<br />
duiken en in regenplassen<br />
stampen. Sneeuw in de winter blijft<br />
ook een prachtig gezicht. Maar mijn<br />
favoriete seizoen is de lente. Op de<br />
eerste warme lentedag pakken wij de<br />
fiets voor een flinke tocht. Genieten<br />
van vogels, bloemen en lammetjes in<br />
de wei. Lunchen op een zonovergoten<br />
terras, dan weer op pad. Na vijftig<br />
kilometer, toch wel een beetje moe<br />
inmiddels, de polder in en die Hollandse<br />
brug op. Geen Tourmalet, maar wel<br />
een flinke puist. Dan toch een beetje<br />
valsspelen: even de elektrische ondersteuning<br />
een standje hoger en fluitend<br />
op huis aan.<br />
Ik kan er moe van worden,<br />
maar ik voel me vooral voldaan<br />
Het doet me denken aan onze<br />
vereniging. Nieuwe plannen, zoals<br />
nog meer meepraten bij en over wetenschappelijk<br />
onderzoek en richtlijnenontwikkeling;<br />
het ontstaan van de<br />
Districten; onderzoek naar voorlichting<br />
aan mensen die een andere vorm van<br />
hoofd-halskanker hebben dan aan<br />
het strottenhoofd. Ik kan er moe<br />
van worden, maar ik voel me vooral<br />
voldaan, net als na zo’n fietstocht.<br />
Pauline Roelfzema<br />
Elk seizoen<br />
lonkt mij naar buiten<br />
In een land zonder seizoenen zou ik<br />
niet graag wonen. De winter begint<br />
voor mij bij de intocht van Sinterklaas<br />
half <strong>november</strong>. December is de maand<br />
van de feestdagen. Oktober en <strong>november</strong><br />
zijn vooral de maanden waarin cursussen<br />
en workshops worden gegeven en<br />
de laatste lotgenotenbijeenkomst van<br />
het jaar wordt gehouden.<br />
Onderweg naar een vergadering<br />
in Utrecht geniet ik van<br />
een schitterende zonsopgang<br />
Als in februari de sneeuwklokjes voorzichtig<br />
boven de grond komen, buigen<br />
wij ons over de organisatie van cursusdagen<br />
of de voorbereidingen voor de<br />
Landelijke Ontmoetingsdag, naast alle<br />
andere onderwerpen die onze bestuurlijke<br />
aandacht vragen. Onderweg naar<br />
Utrecht geniet ik intens van voorzichtig<br />
ontluikend groen of een schitterende<br />
zonsopgang over nevelige weilanden.<br />
In de zomermaanden wil ik alleen<br />
maar buiten zijn, in de tuin, op mijn<br />
rug in de duinen naar de vogels kijken,<br />
met kleinkinderen op het strand struinen<br />
en met mijn man rondtrekken door<br />
Frankrijk, Italië en ons eigen landje.<br />
Dat lukt tussen de laatste bestuursvergaderingen<br />
in juli en de eerste gelijk<br />
na mijn vakantie in augustus.<br />
Terwijl in de herfst de bossen lonken,<br />
noten geraapt moeten worden én<br />
dennenappels natuurlijk, ga ik ziekenhuizen<br />
en inloophuizen in mijn regio<br />
langs om onze nieuwe folders aan te<br />
vullen. Bestuurlijk hebben we er dus<br />
stevig de pas in!<br />
4 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 5
vragen en verhalen<br />
vragen en verhalen<br />
Fotografie: Allard Willemse<br />
Voorlichting aan BHV’ers<br />
“Kees Fraanje gaf ons voorlichting dit betekent dat je mond en neus<br />
over hoe we hem moeten behandelen afdekt met je hand, met de andere<br />
in geval van nood. Beademing niet hand het hoofd achterover kantelt<br />
mond op mond maar mond op hals, en dan via zijn stoma beademt.”<br />
Spoedgeval<br />
Voor spoedgevallen kunt u<br />
een mail sturen naar:<br />
p.verdouw@de2estemwinkel.nl<br />
Guusta van der Sluijs krijgt twee keer kort na elkaar een<br />
luchtweginfectie. Rondom haar halsstoma, maar ook in de<br />
luchtpijp zelf, was het beide keren vuurrood en ze had last<br />
van koorts, hoesten en een benauwd gevoel. Ze vraagt<br />
prof. dr. Remco de Bree om advies.<br />
Second opinion<br />
Als uw arts het behandelvoorstel met u heeft besproken,<br />
heeft u misschien behoefte aan een tweede deskundige mening.<br />
Dit kan soms meer helderheid geven en u meer zekerheid bieden over<br />
alles wat u moet ondergaan. U kunt er dan voor kiezen om een second<br />
opinion in een ander ziekenhuis aan te vragen. Wend u voor een second<br />
opinion tot een gerenommeerde specialist in één van de centra van de<br />
Nederlandse Werkgroep Hoofd-Hals Tumoren (www.nwhht.nl). Een second<br />
opinion vraagt u aan via uw huisarts of medisch specialist. Het is goed uw<br />
medisch specialist hierbij te betrekken zodat de specialist waarbij u voor uw<br />
second opinion komt alle relevante informatie heeft. Er hoeven dan zo min<br />
mogelijk aanvullende onderzoeken (zoals bijvoorbeeld CT of MRI) opnieuw<br />
gedaan te worden.<br />
Het vragen om een second opinion is heel normaal en de arts zal hier<br />
zonder problemen aan meewerken. Hulpverleners en zorgverzekeraars<br />
zijn prima op de hoogte van uw rechten als patiënt. In de meeste<br />
gevallen vergoedt de zorgverzekeraar een second opinion, maar<br />
bij veel verzekeraars moet de aanvraag aan bepaalde regels<br />
voldoen. Goed om dat vooraf te controleren.<br />
Feestdagen<br />
Rond de feestdagen in december kan<br />
de pakketbezorging vertraging hebben.<br />
Om te voorkomen dat u zonder hulpmiddelen<br />
komt te zitten, adviseren wij<br />
u tijdig te bestellen. Het Infocentrum<br />
en De 2e Stemwinkel BV, zijn gesloten<br />
op zondag 25, maandag 26 december<br />
en zondag 1 januari. Op vrijdag 23<br />
december en vrijdag 30 december<br />
sluiten wij om 15 uur.<br />
Sommige gelaryngectomeerden worden helaas regelmatig<br />
geconfronteerd met een infectie van de lagere luchtwegen<br />
zoals de luchtpijp. Met name zien wij dit in bepaalde<br />
periodes van het jaar. Het slijmvlies van de luchtpijp<br />
is dan rood en gezwollen. Daarnaast zijn er vaak ook<br />
klachten van vies slijm en korstvorming. De stoma zelf<br />
doet soms ook mee.<br />
De oorzaak is onder andere het ontbreken van de functies<br />
van de neus als verwarmer, bevochtiger en filter van de<br />
lucht. Bij een gelaryngectomeerde gaat de lucht direct door<br />
de stoma naar de luchtpijp. Deze ongeconditioneerde lucht<br />
kan dan gemakkelijker voor een ontsteking van het slijmvlies<br />
zorgen, zeker als het slijmvlies van de stoma en het<br />
bovenste gedeelte van de luchtpijp bestraald zijn geweest.<br />
Dan is ook de reinigende functie van de trilharen in het<br />
slijmvlies nog eens verminderd.<br />
Aangezien voorkomen beter is dan genezen wordt geadviseerd<br />
een stomafilter te gebruiken. Een dergelijk filter kan<br />
een deel van de functies van de neus overnemen, maar niet<br />
helemaal waardoor een gelaryngectomeerde toch vatbaarder<br />
blijft voor dergelijke ontstekingen. Met de komst van deze<br />
filters is het optreden van deze infecties sterk verminderd.<br />
Wat te doen bij<br />
ontstekingen van de<br />
lagere luchtwegen<br />
Daarnaast kan het helpen droge lucht te vermijden of bij<br />
droge lucht deze te bevochtigen. Ook kunnen de slijmvliezen<br />
bevochtigd worden met bijvoorbeeld een spray.<br />
Mocht er toch een infectie van de lagere luchtwegen optreden<br />
dan kan deze met antibiotica behandeld worden. Ook<br />
dan kan het helpen de lucht en slijmvliezen te bevochtigen,<br />
om korstvorming tegen te gaan. Wanneer het slijm in de<br />
luchtweg moeilijk kwijt geraakt kan worden valt behandeling<br />
met slijmverdunners te overwegen, zo nodig gecombineerd<br />
met oefeningen van een fysiotherapeut. In ernstige gevallen<br />
waarbij het slijmvlies van de luchtweg dusdanig gezwollen is<br />
dat deze vernauwd is, kan behandeling met corticosteroïden<br />
tijdelijk nodig zijn.<br />
Gelukkig lijken ernstige lagere luchtweginfecties bij gelaryngectomeerden<br />
minder vaak op te treden, maar blijven deze<br />
infecties helaas lastige en hardnekkige klachten geven.<br />
Guusta van der Sluijs: “Heeft u ook een vraag voor<br />
prof. dr. De Bree? Mail dan naar redactie@pvhh.nl of bel<br />
met het Infocentrum 030 232 14 83.”<br />
Meer Informatie<br />
Wat is een second opinion, wanneer, hoe en waar kunt u<br />
een second opinion aanvragen en is het altijd verstandig?<br />
Meer hierover leest u in het artikel op www.pvhh.nl/publicaties.<br />
App Tracheostoma ook in het Spaans en Duits<br />
Zoals u weet heeft de Tracheostoma app al een Engelse versie. In 2017 krijgt de app vrijwel zeker ook<br />
een Spaanse en misschien zelfs een Duitse vertaling. Handig wanneer u in het buitenland moet laten<br />
zien hoe het halsstoma verzorgd moet worden en hoe er zuurstof moet worden toegediend.<br />
6 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 7
Informatie<br />
VERENIGING<br />
VERENIGING<br />
Tekst: Netty Roersma | Fotografie: Ilka Hennig, Peter de Valença, Rob van Streun<br />
Een dag om kippenvel<br />
van te krijgen<br />
Landelijke Ontmoetingsdag <strong>2016</strong>:<br />
Feest, informatie<br />
en gezelligheid<br />
Zaterdag 8 oktober, Landelijke Ontmoetingsdag. Onder de vertrouwde muzikale begeleiding van<br />
de accordeonisten begroeten mensen elkaar met een handdruk, een klap op de schouder of een<br />
zoen. Al gauw is het flink druk in de hal van Hotel van der Valk in Vianen. Nadat de jassen zijn<br />
toevertrouwd aan de dames van de garderobe gaat iedereen richting zaal. Bij de ingang staan<br />
twee piccolo’s die denkbeeldige stofjes van schouders slaan, complimentjes rondstrooien en elke<br />
gast van harte welkom heten. Ook in de zaal is muziek. Hubert Pouriër speelt op de ukelele en<br />
Joke Visser en Paul Krijt -zij zijn alle drie gelaryngectomeerd- zingen met ondersteuning van<br />
Duo Difference een paar liedjes zoals ‘Kom van dat dak af’ en ’s Nachts na tweeën’.<br />
Herdenken<br />
Als Rob Burdorf om half elf het podium op stapt, gaat het<br />
ochtendprogramma van start. Met een mooie foto van Willy<br />
Tolboom en haar man Arie op de achtergrond vertelt hij dat<br />
Willy van plan was mee te zingen in het bijzondere koor van<br />
vandaag, maar dat Arie zeer onverwacht is overleden. In een<br />
moment stilte herdenken we met elkaar Arie Tolboom, Jan<br />
Kats en andere onlangs overledenen.<br />
Vereniging<br />
In het volgende programmaonderdeel geeft Rob een samenvatting<br />
van het werk van de vereniging: wat is er gedaan<br />
en wat zijn de plannen? Aan de hand van de groei van de<br />
zilverlinde die we twee jaar geleden als NSvG en Klankbord<br />
hebben geplant in het Griftpark, schetst hij de voortgang van<br />
het samengaan van de twee organisaties met als resultaat<br />
de fusie op 1 mei. “Het boompje is wat breder geworden en<br />
groeit goed,” vertelt Rob, “Jopie en Rob van Streun maken<br />
elk jaar een foto van de boom, zodat we het allemaal goed<br />
kunnen volgen.”<br />
De vorig jaar gelanceerde Tracheostoma App blijkt een<br />
succes. Hij wordt veel gedownload en gebruikt en er is ook<br />
een Engelse variant beschikbaar. Misschien komt er ook<br />
een Spaanse versie? Maarten de Boer, lid van het algemeen<br />
bestuur, heeft als ombudsman mensen kunnen helpen bij<br />
het vinden van oplossingen. Bij patiëntenvoorlichting wordt<br />
nagedacht over manieren waarop deze persoonlijke voorlichting<br />
hoofd-halsbreed zou kunnen worden aangeboden.<br />
Er is een Wetenschappelijke Advies Commissie in het leven<br />
geroepen om mee te praten bij en over wetenschappelijk<br />
onderzoek en richtlijnenontwikkeling. De ontwikkeling naar<br />
8 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 9
VERENIGING<br />
VERENIGING<br />
Districten is gaande, zodat het lotgenotencontact in de regio<br />
Naasten<br />
gezamenlijk georganiseerd kan worden. Tot besluit vertelt<br />
De piccolo’s springen op het podium<br />
Rob nog dat de vereniging altijd op zoek is naar vrijwilligers.<br />
om ons eens “keihard te laten ontspan-<br />
Geïnteresseerden verwijst hij naar de vacaturestand van de<br />
nen”. Mindfulness klinkt als een vol<br />
vereniging op de informatiemarkt.<br />
hoofd en dat is niet goed menen ze. De<br />
armen gaan omhoog als we inademen<br />
COPD<br />
en we moeten alle gedachten loslaten<br />
Dan is het woord aan Dominic Snijders, longarts in het<br />
als we onze armen laten zakken bij het<br />
Spaarneziekenhuis. Het contact met onze vereniging kwam<br />
uitademen. Dan zijn we “open voor<br />
tot stand bij de ontwikkeling van de richtlijn Dysfagie<br />
elkaar” en klaar om te luisteren naar<br />
(slikproblemen), waaraan Patiëntenvereniging HOOFD-HALS<br />
het verhaal van Diana Keppens en<br />
ook meewerkte. Er verscheen een artikel over COPD in het<br />
Miranda Nijs uit België. Zij vertellen<br />
eerste HOOFD-HALS <strong>magazine</strong>.<br />
wat ze hebben gevoeld en meegemaakt<br />
als partner van een man met strotten-<br />
Jan Kolks is meegekomen met<br />
met Ellie gehouden. Het valt Jan<br />
COPD is een vernauwing van de luchtwegen, die leidt<br />
passende behandeling krijgen. Het inhalatiemateriaal<br />
hoofdkanker. Miranda had een “bang<br />
zijn ex-collega Ellie Hopman.<br />
op dat er vandaag veel ouderen<br />
tot kortademigheid, hoesten en slijmvorming. Roken en<br />
is allemaal op de mond gericht en er bestaan nog geen<br />
hart”. Zou het wel goed komen? Ze kon<br />
Ze werkten vroeger in hetzelfde<br />
zijn en dat vrijwel iedereen slank<br />
meeroken zijn belangrijke oorzaken voor het ontstaan van<br />
protocollen voor toediening via het halsstoma. Het is<br />
niets doen. Voor de operatie hoorde<br />
team. Na haar operatie in 2014<br />
tot mager is. “De onderwerpen<br />
COPD. De schade is onomkeerbaar, toch heeft het altijd<br />
belangrijk dat de medicatie op een goede manier gebruikt<br />
ze voor het laatst haar man Gerard<br />
moest Ellie stoppen met haar werk<br />
van vanochtend, COPD, eten en<br />
zin om te stoppen met roken, want dan kun je behouden<br />
wordt, anders werkt het niet. Een longverpleegkundige<br />
uitspreken hoe graag hij haar wel zag.<br />
als maatschappelijk werker. “Ze<br />
hoe naasten van de patiënt het<br />
wat je nog hebt. Dominic laat cijfers zien waaruit blijkt dat<br />
kan daarbij een belangrijke rol spelen.<br />
Het duurde drie maanden voor hij weer<br />
zette zich met hart en ziel in voor<br />
allemaal ervaren, zijn erg belang-<br />
lang niet alle (ex)hoofd-halskankerpatiënten met COPD een<br />
kon spreken. Het eerste wat er toen uit<br />
anderen, haar werk was alles voor<br />
rijk voor deze mensen,” denkt Jan.<br />
kwam was ‘ik zie u graag’. Dat zeggen<br />
haar,” vertelt Jan, “dus dat was<br />
“De patiëntenvereniging kan zeker<br />
ze nu elke dag tegen elkaar. Diana<br />
moeilijk.” Slechts enkele collega’s,<br />
een rol spelen bij de nazorg van<br />
besefte de ernst eerst niet omdat het<br />
waaronder Jan, hebben contact<br />
patiënten en hun naasten.<br />
woord kanker niet viel. Op de dag dat<br />
haar man Paul geopereerd zou worden,<br />
had ze als afleiding het huis willen<br />
poetsen, maar het was 35 graden die<br />
dag en ze “zat maar te zitten”. Het<br />
Nelly Groen: “Zelfs ik heb gewoon kunnen eten”<br />
werd een moeilijke tijd. Alle aandacht<br />
ging uit naar de patiënt, niemand<br />
die oplossingen proberen te vinden<br />
Eerste erepenningen<br />
vroeg hoe het met haar ging. Later ging<br />
bij eetproblemen, “omdat lekker en<br />
Op het scherm verschijnt de nieuw<br />
ze voor Paul praten, tot hij een keer<br />
gezond eten een mensenrecht is.” De<br />
ontworpen erepenning van de Patiënten-<br />
op tafel sloeg. Op Diana’s verzuchting<br />
chefs benaderen het onderwerp op een<br />
vereniging HOOFD-HALS. Maureen<br />
“dat zwijgen toch zo moeilijk is”<br />
wetenschappelijke manier. Het gaat<br />
Boxem-Veringa wordt als eerste door<br />
wordt instemmend geknikt door<br />
om viscositeit en deeltjesgrootte want<br />
Rob Burdorf op het podium geroepen.<br />
“De lunch gooide roet in het eten,” zegt Frans Maters<br />
Rien en Gerry van Harmelen hadden niet verwacht<br />
velen in de zaal.<br />
vla-dikte zegt niet zoveel. Ook moet<br />
Maureen is de dochter van Herman<br />
lachend. “Veel mensen zeiden later dat ze graag mee<br />
dat ze hier zouden zitten vandaag. Rien is pas ontsla-<br />
de eerste stap een smaakanamnese<br />
Veringa en al vele jaren steun en toe<br />
hadden willen doen, maar er niet aan toe waren geko-<br />
gen uit het ziekenhuis waar hij opgenomen was voor<br />
“Lekker en gezond eten<br />
zijn, “wat vindt u lekker of juist niet<br />
verlaat van Kring Groningen. Als<br />
men.” Vorig jaar is Frans geopereerd en hij wil nu het<br />
hartritmestoornissen en COPD. Gerry: “Rien zei, ‘weet<br />
is een mensenrecht”<br />
lekker?” Ook in de thuissituatie hebben<br />
secretaris, maar ook bij het organi-<br />
lesgeven in stijldansen en line-dance weer oppakken.<br />
je wat, we gaan gewoon.’” Ze hebben er geen spijt van.<br />
Niels Bron van New Chefs in Health-<br />
mensen advies over voeding nodig.<br />
seren van de bijeenkomsten en het<br />
Radiotechniek is ook een liefhebberij van Frans. Met<br />
Op de informatiemarkt hebben ze longarts Dominic<br />
care snijdt het onderwerp lekker eten<br />
“Niet alles maar in de blender gooien,<br />
maken van het Kringblad heeft zij zich<br />
een soort portofoontje laat hij zien en horen hoe hij<br />
Snijders gesproken die goede tips voor ze had. En nu<br />
en slikproblemen aan. New Chefs<br />
het eten moet lekker zijn en er goed<br />
onmisbaar gemaakt. Ze krijgt als eerste<br />
tips uitwisselt met andere radiotechneuten.<br />
deinen ze mee op de muziek van Duo Difference.<br />
in Healthcare is een groep van vijf<br />
uitzien. Lekker is het locomotiefje,<br />
de nieuwe erepenning van Patiënten-<br />
Nederlandse en zes Vlaamse chefs<br />
het trekt het voedingstreintje.”<br />
vereniging HOOFD-HALS uitgereikt.<br />
10 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 11
VERENIGING<br />
VERENIGING<br />
Als tweede wordt Nelly Groen op het<br />
podium verwelkomd. Met haar enorme<br />
staat van dienst als vrijwilliger, in de<br />
week van de Make Sense -campagne<br />
heeft ze nog twee keer in een ziekenhuis<br />
met een informatiestand gestaan,<br />
krijgt ook zij een erepenning uitgereikt.<br />
Als derde wordt Maarten de Boer<br />
naar voren gehaald. Ook hij krijgt een<br />
erepenning. Voor zijn grote verdiensten<br />
voor de vereniging. Maar daarmee is<br />
het nog niet klaar. Rob geeft het woord<br />
aan Wim Groeneweg, burgemeester<br />
van Vianen. De burgemeester roemt de<br />
grote betrokkenheid van Maarten en<br />
het belang dat hij hecht aan de positie<br />
van de patiënt. Als hoofd-halschirurg<br />
leverde hij een grote bijdrage aan het<br />
verbeteren van de zorg, onder andere<br />
door het opzetten van overlegstructuren,<br />
zoals de NWHHT (Nederlandse<br />
Werkgroep Hoofd-Hals Tumoren). De<br />
burgemeester speldt de versierselen die<br />
horen bij de koninklijke onderscheiding<br />
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau<br />
op bij een perplexe Maarten. Dan is het<br />
tijd voor felicitaties en de lunch.<br />
Lunch<br />
Bij de lunch is met iedereen rekening<br />
gehouden. Het ziet er allemaal prachtig<br />
uit en ook voor mensen met eetproblemen<br />
valt er wat te kiezen. De stands<br />
op de infomarkt trekken veel bezoekers.<br />
Mensen sjoelen bij de stand van<br />
de Commissie Bewegen en Sport of<br />
proberen een e-bike uit. Hulpmiddelen<br />
worden bekeken en besproken, kookboekjes<br />
gaan mee in de tas en wie wil<br />
krijgt uitleg over vrijwilligerswerk bij<br />
patiëntenvereniging HOOFD-HALS.<br />
Frans Maters verzorgt een line-dance<br />
demonstratie. Er doen maar een paar<br />
mensen mee, waarschijnlijk omdat de<br />
lunch tijd kost en er al veel activiteiten<br />
Joyce Himmat-Debisarum en<br />
Loes Soerjbalisingh-Debisarum<br />
komen al jaren naar de Landelijke<br />
Ontmoetingsdag. Joyce heeft als<br />
gevolg van sarcoïdose acht jaar<br />
een tracheocanule gehad. “Het<br />
zijn, wel komt iedereen zo alvast in<br />
de stemming voor een dansje later op<br />
de middag.<br />
Spetterende finale<br />
Duo Difference verzorgt ’s middags<br />
een muziekprogramma dat ons het gevoel<br />
geeft op het Vrijthof in Maastricht<br />
te zitten. Mensen luisteren rustig,<br />
filmen het optreden, of gaan helemaal<br />
los in de polonaise. Het kan allemaal.<br />
Jopie van Streun en Greet van der<br />
Zwan swingen de sterren van de hemel.<br />
Petra Verdouw verleidt velen tot een<br />
dansje. Het duo, Ronald en Carien<br />
Moonen, loopt dan de zaal in en zijn<br />
dan van dichtbij te bewonderen. Tegen<br />
het einde van het optreden komen<br />
Joke Visser en Paul Krijt nog een keer<br />
op het podium voor een spetterende<br />
finale die ze besluiten met ‘We’ll meet<br />
again’. Voor Duo Difference afscheid<br />
van ons neemt, vertelt Carien dat ze<br />
genas zomaar opeens, maar ik ben<br />
donateur gebleven. Hier horen we<br />
hoe de vereniging reilt en zeilt en de<br />
optredens ’s middags zijn altijd weer<br />
anders, en altijd weer leuk. Wij komen<br />
vooral omdat het zo gezellig is.”<br />
al zevenentwintig jaar samen muziek<br />
maken maar dat “dit een dag was om<br />
kippenvel van te krijgen, zo bijzonder.”<br />
Met een feestelijk drankje in de<br />
hand proost Rob Burdorf met ons op<br />
de geslaagde dag, “waaraan we zelf<br />
zoveel hebben bijgedragen” en wenst<br />
iedereen “wel thuis.”<br />
12 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 13
eacties<br />
advertentie<br />
DROGE MOND? GUM HYDRAL<br />
Ga naar www.drogemond.nl<br />
√ GEEN ALCOHOL<br />
LAAT PIJNLIJKE<br />
MONDWONDJES JE DAG<br />
NIET VERPESTEN<br />
√ GEEN PARABENEN<br />
√ GEEN SLS<br />
√ GEEN GLYCERINE<br />
√ GEEN LIMONENE<br />
Bevrijd uzelf<br />
van een droge mond<br />
GEEN ALCOHOL<br />
GEEN PARABENEN<br />
GEEN SLS<br />
GEEN GLYCERINE<br />
GEEN LIMONENE<br />
DIRECTE EN LANGDURIGE WERKING BIJ EEN DROGE MOND<br />
Onmiddellijke en langdurige pijnverlichting<br />
gedurende 2 tot 4 uur<br />
Kalmerend effect door natuurlijke ingrediënten<br />
Bevordering van een sneller herstel<br />
Ga naar www.aftaclear.nl<br />
DE OPLOSSING VOOR<br />
EFFECTIEVE EN DIRECTE<br />
VERLICHTING VAN KLACHTEN<br />
Bij aankoop van 2 producten GUM HYDRAL en/of GUM BIJ AftaClear DROGE MOND<br />
ontvangt u € 5,- retour op uw bankrekening*.<br />
Alle combinaties zijn mogelijk.<br />
Wat moet u doen? Koop 2 actieproducten, bewaar de aankoopbon en ga naar<br />
www.oralcomp.com/acties. Vul de unieke code pvhh<strong>2016</strong>gum in en volg de stappen.<br />
Mocht dit niet lukken, dan kunt u gebruik maken van de bijgevoegde kortingscoupon.<br />
Kortingscoupon<br />
Kortingscoupon.<br />
Bij aankoop van 2 HYDRAL producten<br />
ontvangt u € 5,- retour op uw bankrekening.<br />
Vul uw gegevens in en stuur de coupon<br />
samen met de originele aankoopbon naar:<br />
(Postzegel niet nodig)<br />
Oral Company International B.V.<br />
Antwoordnummer 6910<br />
1380 WB Weesp<br />
Naam<br />
PC<br />
Email<br />
IBAN<br />
Mevr.<br />
*Actie geldig in Nederland t/m 30 juni <strong>2016</strong>. Niet geldig in combinatie met andere acties. Max 1 coupon p/p.<br />
Dhr.<br />
Woonplaats<br />
NIEUW<br />
New<br />
Ja, ik ontvang graag de nieuwsbrief<br />
*Actie geldig in Nederland t/m 31 januari 2017. Niet geldig icm andere consumenten kortingsacties. Unieke code en kortingscoupon zijn beperkt tot<br />
max. 1 per gezin (zelfde naam, zelfde adres of zelfde bankrekening).<br />
New<br />
Reacties op<br />
HOOFD-HALS nr 1<br />
Net terug van vakantie vond ik het eerste<br />
exemplaar van het Hoofd-Hals <strong>magazine</strong>.<br />
Wat een feest! Ik zou zeggen een positieve<br />
impuls voor het fusieproces in de praktijk.<br />
Maarten de Boer<br />
We krijgen goede reacties op<br />
het blad, complimenten!<br />
Marga Volman<br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> ontvangen met<br />
een mooi artikel van de koninklijke onderscheiding,<br />
dank hiervoor. Het nieuwe blad<br />
ziet er mooi en verzorgd uit.<br />
Louis Eggerdink<br />
Ik vind het <strong>magazine</strong> prachtig! Afwisselend<br />
en daardoor heel mooi voor zowel<br />
de achterban van de voormalige NSvG<br />
als die van voormalig Klankbord.<br />
Rob Burdorf<br />
Op de mat lag het nieuwe<br />
<strong>magazine</strong>, het ziet er heel<br />
fris uit, complimenten!<br />
Margreeth Drok<br />
Complimenten voor het <strong>magazine</strong> ‘nieuwe<br />
stijl’, het ziet er mooi uit met aantrekkelijke,<br />
nieuwe rubrieken.<br />
Jeanneke Meijers<br />
Mijn complimenten,<br />
het ziet er fantastisch uit!<br />
Johan Arentshorst<br />
Met genoegen constateer ik dat de redactie<br />
er goed in is geslaagd om de integratie<br />
van beide patiëntengroepen, Klankbord en<br />
NSvG, gestalte te geven in het nieuwe gezamenlijke<br />
<strong>magazine</strong>. Er worden verbindingen<br />
gelegd en er is gezocht naar raakvlakken<br />
in plaats van een strakke scheiding tussen<br />
de doelgroepen. Ook in het kleurgebruik en<br />
de opmaak zie ik de integratie van de beide<br />
voormalige bladen terug.<br />
Ad de Bruine<br />
Ziet er prima uit!<br />
Charles Heithuis<br />
Met heel veel genoegen het nieuwe blad<br />
gelezen, artikelen die aanspreken, het ziet<br />
er geweldig uit! Een tip: bij het Radboud<br />
UMC longfunctie onderzoek hebben ze een<br />
aansluitstuk voor gelaryngectomeerden.<br />
Dat was een hele verbetering.<br />
Suus van der Zanden<br />
Oral Comp Advert GUM Droge mond GUM Hydral okt <strong>2016</strong>.indd 1 14-10-<strong>2016</strong> 9:59:34<br />
14 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
Mevr. Dhr. Ja, ik ontvang graag de nieuwsbrief<br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 15
Informatie<br />
Tekst: Joke Baas<br />
advertentie<br />
“ Toen ik hoorde dat<br />
ik kanker had, was<br />
voeding het laatste<br />
waar ik aan dacht.”<br />
Keith, 45, ging de strijd aan met keelkanker.<br />
In noodsituaties hulp inroepen<br />
Op krachten blijven is belangrijk<br />
Een optimale voedingsinname draagt er aan bij dat uw lichaam zoveel mogelijk op krachten blijft.<br />
Dit is belangrijk om de behandeling bij kanker zo goed mogelijk te doorstaan. Goede voeding<br />
speelt hierbij een essentiële rol. Helaas is het vaak lastig voldoende te eten bij ziekte.<br />
Personenalarmering<br />
Hoe kan medische voeding u ondersteunen?<br />
Nutricia heeft medische voeding in de vorm van drinkvoeding en sondevoeding. Deze leveren extra<br />
eiwit, energie, vitamines en mineralen om eventuele tekorten aan te vullen. Dit draagt bij uw<br />
voedingstoestand te verbeteren. Overleg met uw arts of diëtist wat voor u het meest geschikt is.<br />
Voor patiëntenervaringen en informatie bezoek samensterkerzijn.nl of bel<br />
Nutricia Medische Voedingsservice op 0800 - 022 33 22 (gratis).<br />
Nutridrink Compact Protein en Nutrison Protein Plus Multi Fibre zijn dieetvoedingen voor medisch gebruik bij de dieetbehandeling<br />
van ziektegerelateerde ondervoeding en dienen onder medisch toezicht te worden gebruikt. Overleg<br />
met uw arts of diëtist of deze voedingen voor u geschikt zijn.<br />
GOED GEREGELD<br />
advertentie<br />
Last van ongewild gewichtsverlies? Wij kunnen<br />
alle drinkvoeding leveren die uw arts of diëtist<br />
voorschrijft. Ga naar www.mediqtefa.nl<br />
Misschien heeft u er wel eens over nagedacht.<br />
Of hebben familieleden of vrienden er een keer<br />
een balletje over opgegooid: personenalarmering.<br />
Natuurlijk loopt 80% van de Nederlanders<br />
inmiddels met een mobiele telefoon rond.<br />
Communicatie lijkt dus altijd mogelijk en<br />
vanzelfsprekend. Maar is het dat wel?<br />
U kunt op verschillende manieren communiceren, met<br />
lichaamstaal of gezichtsuitdrukkingen, maar een grote rol<br />
is weggelegd voor gesproken taal. Wanneer u als gevolg<br />
van een operatie in het hoofd-halsgebied minder goed<br />
verstaanbaar bent, kan het een probleem zijn een mobiele<br />
telefoon te gebruiken. Met een personenalarmering kunt<br />
u in noodsituaties hulp inroepen.<br />
Er bestaan drie categorieën personenalarmering<br />
Akoestische alarmering geeft een luid alarmsignaal af en is<br />
al dan niet voorzien van een Ledlampje, wat handig kan zijn<br />
in het donker. Vaak is deze klein, licht en makkelijk mee te<br />
nemen in uw jaszak, tas, of aan een koordje om uw hals.<br />
U alarmeert alleen uw omgeving, geen hulpverleners.<br />
Vaste alarmering is de bekende bel of paniekknop aan een<br />
koordje om de hals. Zo’n systeem staat in verbinding met<br />
een intercom die is aangesloten op een vaste telefoonlijn.<br />
Als u de knop indrukt, krijgt u rechtstreeks contact met een<br />
verzorgende. Dit werkt doorgaans alleen goed als u thuis bent.<br />
Mobiele personenalarmering bestaat bijvoorbeeld uit<br />
een mobiele telefoon met een ingebouwde alarmknop, een<br />
zendertje aan een broekriem, of een armband of horloge.<br />
Als u op de alarmknop drukt, wordt verbinding gemaakt<br />
met een meldkamer of alarmcentrale. Daar kunnen ze<br />
via GPS zien waar u zich bevindt en zo nodig meteen<br />
hulpdiensten inschakelen. Op smartphones kunt u ook<br />
via speciaal daarvoor bestemde apps alarmeren.<br />
Vergoeding<br />
Mogelijk vergoedt uw zorgverzekeraar (een deel van) de<br />
kosten voor personenalarmering uit de basisverzekering.<br />
Bekijk daarvoor de voorwaarden en de gecontracteerde<br />
zorgaanbieders.<br />
Het complete artikel over personenalarmering vindt u op<br />
www.pvhh.nl/publicaties<br />
Tips<br />
• Breng uw naaste omgeving in kaart: zijn er mensen<br />
op wie u eventueel een beroep zou kunnen doen?<br />
• Bekijk de gemeentegids: vaak is er een (digitale)<br />
sociale kaart, waar u informatie over wonen, welzijn<br />
en zorg kunt vinden. Thuiszorginstellingen en<br />
verpleeg- en zorgcentra leveren vaak personenalarmeringssystemen.<br />
In de gemeentegids vindt u<br />
ook de contactgegevens van vrijwilligersorganisaties<br />
zoals een burennetwerk of een burenhulpcentrale.<br />
• Zorg dat het duidelijk is wie er in noodgevallen<br />
gewaarschuwd moet worden: zet ICE (In Case of<br />
Emergency) voor de naam van die persoon in uw<br />
mobiele telefoon.<br />
• Zorg ook dat degene die u komt helpen toegang<br />
tot uw woning heeft: wie hebben een sleutel van<br />
uw huis nodig?<br />
16 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 17<br />
Hoofd hals tracheazorg nr2 - voeding DEF.indd 1 18-10-<strong>2016</strong> 15:14:12
samen<br />
samen<br />
Tekst: Rob van Meurs | Fotografie: Alfred van Roon<br />
samen<br />
Herman en Keetie Schins blijven bezig<br />
De grootste Moele Jan<br />
Er is veel veranderd in het leven van Herman en<br />
Keetie Schins, maar ze blijven bezig, genieten<br />
van hun dochters en kleinkinderen en zijn actief<br />
in het verenigingsleven.<br />
Herman (77) heeft in de woning- en bruggenbouw gewerkt.<br />
“Van mijn 46 jaar als allround timmerman heb ik 40 jaar in<br />
de bouw in Duitsland gewerkt. ’s Morgens om vijf uur de<br />
deur uit en ’s avonds om half acht weer thuis. Ik heb altijd<br />
met plezier gewerkt. In de omgeving van Kerkrade stond ik<br />
bekend als de grootste ‘Moele Jan’. Dat is iemand die met<br />
praatjes en grapjes de boel aan de gang maakt.”<br />
Na de bestralingen in 1999 heeft Herman zijn laatste twee<br />
projecten als uitvoerder in de bouw begeleid. Daarna kwam<br />
hij in de WW terecht. “Dan moet je leren omgaan met<br />
minder geld. Als aanmoediging heb ik toen een nieuwe auto<br />
gekocht, die is nu achttien jaar oud. Minder werken lukt niet<br />
altijd. Keetie maakt zich daar nog wel eens zorgen over. Ik<br />
wil graag iets om handen hebben. Zo help ik mijn jongste<br />
dochter in de tuin, of doe klussen samen met buren of<br />
kennissen. Bij ons huis heb ik een mooi tuinhuis gebouwd.<br />
Als ik veel doe merk ik wel dat ik wat kortademiger word.<br />
Van de professoren hoor ik dat dit geen probleem is.”<br />
Herman was dus al eerder bestraald, maar in 2002 begon hij<br />
weer hees te praten. “Een drankje hielp niet. In <strong>november</strong><br />
van dat jaar rookte ik mijn laatste shagje. De hese stem<br />
bleef en begin 2003 deed de KNO-arts een punctie bij de<br />
stembanden. De uitslag kwam net voor de carnaval: het<br />
was kwaadaardig.”<br />
Mijn humor heb<br />
ik kunnen behouden<br />
“In 2004 kwam het probleem ondanks bestralingen weer<br />
terug. Mijn kleinzoon was pas een half jaar oud toen ik aan<br />
mijn strottenhoofd werd geopereerd. Ik wilde graag meer<br />
van hem meemaken, dat was een stimulans om te willen<br />
herstellen. Ik heb veel hulp gehad van patiëntenvoorlichter<br />
Theo Schiffelers. Hij sprak met een handsfree spreekklep en<br />
dat gaf me goede hoop. Na de operatie van acht uur was ik<br />
kapot, toch hielp de verpleging me goed op gang. Het lukte al<br />
gauw mezelf weer te scheren, maar de eerste drie maanden<br />
heb ik niet kunnen praten. Mijn humor heb ik kunnen<br />
behouden. Binnen de vereniging hebben we veel contact<br />
met de andere leden en dan maak ik graag een grapje. In<br />
de wachtkamer bij de bestralingen probeerde ik ook vaak<br />
de boel wat op te vrolijken.”<br />
Pauze<br />
De periode na de operatie is hen meegevallen. “We doen veel<br />
samen. Er is acht centimeter van mijn slokdarm vernieuwd,<br />
dat is lastig, maar we gaan toch graag uit eten, meestal in<br />
een wokrestaurant. Daar kan je zelf kiezen en ik neem dan<br />
steeds een klein beetje, zo kan ik toch warm eten. Ons leven<br />
is wel veranderd. Soms hebben we even een pauze nodig,<br />
want ik heb bij vlagen een kort lontje.”<br />
“Voor ons trouwen en in het begin van ons huwelijk heb<br />
ik als naaister op een atelier gewerkt’” vertelt Keetie (74),<br />
“daarna heb ik vooral de zorg op me genomen voor onze<br />
twee dochters. We zijn inmiddels gezegend met een<br />
kleinzoon van twaalf en een kleindochter van zes via onze<br />
jongste dochter. Ze wonen in de buurt dus inmiddels ben<br />
ik ook een ervaren oppas oma. Onze oudste dochter is<br />
mijn beste vriendin. Toen Herman thuis kwam met de<br />
uitslag van de punctie had ik het niet meer. Ik heb ook<br />
veel gebeden. Mijn dochter zei ‘kom op mam, doorgaan’.<br />
Herman kan er beter over praten, ik uit me moeilijker.”<br />
Chloor<br />
”Herman kan er vanaf het begin goed mee omgaan. In 2003<br />
gingen we weer met de hele familie op vakantie naar een villa<br />
met zwembad in Frankrijk. Herman had juist 32 bestralingen<br />
achter de rug. Hij was niets afgevallen en voelde zich goed.<br />
Ook een vriendin was mee met haar kinderen. Herman was<br />
en is nog steeds heel sportief. Hij kon goed onder water<br />
zwemmen. Een kind wat mee was werd hees. We dachten dat<br />
het van chloor kwam en daarmee praten we ook de hese stem<br />
van Herman goed. Maar thuisgekomen voelde hij toch dat er<br />
iets niet goed was. Hij is op controle gegaan in Maastricht en<br />
later is definitief vastgesteld dat het was teruggekomen.”<br />
Herman heeft de auto<br />
vol met cadeaus<br />
alweer klaar staan<br />
”Na de operatie is er gelukkig geen terugval gekomen. Door<br />
de vele bestralingen heeft Herman dikwijls problemen met<br />
zijn huid. Dan is het dragen van een pleister soms wel een<br />
week of drie niet mogelijk. Toch hebben we de zaak<br />
weer goed opgepakt. Herman helpt mij bij de organisatie<br />
van de bingo bij de Katholieke Vrouwenvereniging. Ik<br />
ben daar 25 jaar lid en de laatste tien jaar voorzitter.<br />
Voor de vereniging heb ik veel opgetreden. Vroeger deed<br />
ik playbackoptredens samen met mijn broer en nu met<br />
mijn dochter. We hebben 75 actieve leden, drie feestjes per<br />
jaar en elke maand een bingo. Herman heeft de auto vol<br />
met cadeaus alweer klaarstaan.” Ook Keetie heeft soms<br />
gezondheidsproblemen: “Ik heb een virus op de luchtwegen<br />
en daardoor last van hoestprikkels en kortademigheid.<br />
Al een jaar of zeven heb ik daarvoor een pompje. Toch<br />
heb ik nooit gerookt.”<br />
Keetie en Herman: “We zijn 54 jaar getrouwd en we hebben<br />
het goed samen. De NSvG (nu Patiëntenvereniging HOOFD-<br />
HALS) heeft ons goed opgevangen en we genieten van de<br />
Kerstvieringen en de uitstapjes. Het bestuur van de Kring<br />
doet er alles aan en daar hebben we veel waardering voor.”<br />
18 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 19
interview<br />
interview<br />
Tekst: Netty Roersma | Fotografie: Ilka Hennig<br />
Zorgen voor anderen zit er bij Marijke al van jongs af aan in<br />
Ik kreeg er enorme<br />
spierballen van<br />
Marijke Schogt is vrijwilliger bij Patiëntenvereniging<br />
HOOFD-HALS en zet zich in<br />
als larkelinstructeur* bij de zwemclub voor<br />
gelaryngectomeerden in Amersfoort. Ook na<br />
het overlijden van haar man Dick in 2006 is<br />
ze dit werk blijven doen. “Want ik wil graag<br />
bij deze club mensen blijven horen.”<br />
> Hoe zijn Dick en jij bij de vereniging terecht gekomen?<br />
“In 1989 werd Dick gelaryngectomeerd. Hij heeft bijna drie<br />
maanden in het ziekenhuis gelegen. Na vier dagen knalden<br />
de hechtingen, met spoed werd hij opnieuw geopereerd. Hij<br />
kreeg de ene ontsteking na de andere, had last van fistels.<br />
Uiteindelijk kwam Dick thuis met sondevoeding, maar na<br />
een tijdje ging het beter, kon hij weer eten. In het ziekenhuis<br />
had hij een voorlichter aan zijn bed gehad. Daar was ik niet<br />
bij, ik werkte in de zorg voor verstandelijk en meervoudig<br />
gehandicapten. Dick moest toen nog niets hebben van een<br />
patiëntenvereniging. Toch stelde hij later zelf voor eens naar<br />
een Landelijke Ontmoetingsdag te gaan. Daar hebben we<br />
veel mensen ontmoet en van het een kwam het ander.<br />
Dick werd voorzitter van Kring Midden-Nederland. Hij was<br />
technisch directeur geweest en kon besturen. Hij heeft ook<br />
als voorlichter in het ziekenhuis gewerkt.”<br />
> En dat zwemmen, hoe zit het daarmee?<br />
“Dick was helemaal niet zo’n zwemmer. We hadden een boot<br />
en een eiland op de Vinkeveense plas, maar zwemmen vond<br />
hij meestal te koud. Toen hij gelaryngectomeerd was, kwam<br />
zijn doorzettingsvermogen om de hoek kijken, zo van: ‘Ik<br />
kan niet meer zwemmen? Natuurlijk kan ik zwemmen!’ Eerst<br />
hielp Dick Arie Pannekoek met de zwemclub. Arie stopte en<br />
Dick nam de zwemclub in Amersfoort van hem over. Toen<br />
Dick opnieuw ziek werd, heb ik samen met Seine Ardesch in<br />
<strong>november</strong> 2005 het zwemmen opgepakt. In diezelfde tijd werd<br />
ik ook gebeld om mee te werken in de nieuwe Commissie<br />
Bewegen en Sport. We hebben protocollen opgesteld voor het<br />
zwembad, de larkelinstructeurs en de zwemmers zelf.”<br />
> Wat doe jij als larkelinstructeur?<br />
“Elke derde zaterdag van de maand, behalve in juli en<br />
augustus, komen er zo’n vijftien mensen zwemmen. Nieuwe<br />
zwemmers melden zich bij mij. De eerste keer is vaak een<br />
emotionele gebeurtenis. Bijna iedereen, zwemmers en<br />
partners, pinken een traantje weg als ze voor het eerst in<br />
het water liggen. De nieuwe larkel, de oude wordt niet meer<br />
gemaakt, heeft voor veel gedoe gezorgd. Hij is stugger en het<br />
mondstuk is groter. De meesten gebruiken nu wel de nieuwe<br />
larkel, maar er zijn een paar mensen die er echt niet mee<br />
kunnen zwemmen. Ze krijgen het benauwd. Wat nog wel<br />
eens wil lukken, is het langzaam opbouwen, thuis oefenen,<br />
ook met het mondstuk in je mond onder de douche gaan.<br />
Sommigen liggen de eerste keren zo gespannen in het water.<br />
Maar ik sta aan de rand van het zwembad en houd ze goed<br />
in de gaten. Vaak kan ik met ‘rustig maar, het gaat goed’<br />
de rust terugbrengen. Zwemmen moet een ontspannende<br />
bezigheid zijn. Natuurlijk is het ook goed voor je spieren.”<br />
> Wat motiveert je om met dit werk door te gaan?<br />
“Het doorzettingsvermogen van deze mensen vind ik<br />
bewonderenswaardig. Niet bij de pakken neer gaan zitten,<br />
maar van het leven pakken wat je pakken kan. Mijn man<br />
Dick haalde ik op uit het ziekenhuis, voor een dagje, met<br />
voedingssonde en al, en wat denk je? Hij wilde gelijk ‘even<br />
naar Vinkeveen, naar de boot’. Hij startte de boot en we<br />
gingen op weg naar het eiland. Vrienden van ons zagen de<br />
boot aankomen en riepen naar elkaar ‘het is de boot van<br />
Dick en Marijke, maar wie kan daar nou op zitten’. Dick<br />
pakte het leven weer op. Op de zwemclub zie je dat ook,<br />
het zijn kanjers allemaal. Nu ik instructeur ben, zit ik niet<br />
meer boven, bij de partners van de zwemmers die toekijken<br />
en ondertussen heel wat bespreken. Dat is zo goed, volgens<br />
mij werkt het nog beter dan een kringbijeenkomst. Het is<br />
een fijne club mensen, waar ik graag bij wil blijven horen.”<br />
> Je bent verpleegkundige, dat helpt vast ook wel een beetje?<br />
Marijke schatert het uit en roept: “Zeker weten! Ik ben<br />
gewoon A-verpleegkundige. Ik wist op mijn vijfde al dat ik<br />
de verpleging in wilde. Mijn moeder was veel ziek, ik was de<br />
oudste van zes kinderen en zorgde al gauw voor iedereen.<br />
Toen Dick en ik in 1967 trouwden, werkte ik in het Onze Lieve<br />
Vrouwe Gasthuis. Daar ben ik mee gestopt omdat ik nog<br />
geen rijbewijs had en het openbaar vervoer me ’s morgens<br />
niet op tijd naar het ziekenhuis kon brengen en ook niet<br />
terug naar Nieuwkoop kon na een avonddienst. We wilden<br />
graag kinderen, dus aanvankelijk bleef ik thuis, maar er<br />
kwamen geen kinderen. Ik zag een advertentie voor een<br />
hoofd van een bedzaal, bij Ursula, voor verstandelijk gehandicapten.<br />
Allemaal kasplantjes op zo’n zaal, ik kwam er kapot<br />
van thuis, ik dacht dit doe ik niet. Maar ik deed het wel en<br />
ontdekte hoe mooi dat werk is. Je gaat zien dat ze je herkennen,<br />
aan de kleine bewegingen die ze maken. Of ze beginnen<br />
te lachen als ze je horen lopen. Zes jaar ben ik hoofd geweest,<br />
maar dat werd me te zwaar. Ik ging als vervanger werken op<br />
de polikliniek en heb vele jaren tandheelkunde gedaan voor<br />
verstandelijk gehandicapten. Daar kreeg ik enorme spierballen<br />
van, door al dat vasthouden van patiënten.”<br />
20 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 21
interview<br />
column<br />
> Wat voor stel waren Dick en interview<br />
jij?<br />
“We waren allebei heel zelfstandig. Dick was veel van huis<br />
voor zijn werk. Na zijn operatie heeft hij nog een jaar doorgewerkt,<br />
maar het ging niet. Hij kon twee dagen werken,<br />
maar ze rekenden op een hele werkweek, dat hij gewoon<br />
weer alles deed. Dat werkte natuurlijk niet. Dus hij kwam<br />
thuis te zitten. Op mijn eerste vrije dag, altijd op woensdag,<br />
vroeg hij ‘en Marijke, wat gaan we doen?’ En ik zei: ‘niks<br />
ervan, het is mijn vrije dag, niet elke woensdag is voor jou.’<br />
Dat begreep Dick ook wel en we hebben natuurlijk samen<br />
heel veel leuke dingen gedaan. Ik heb bijna dertig jaar<br />
beschikbaarheidsdienst gedraaid, twee keer in de maand een<br />
week dag- en nachtdienst. Ik werkte de hele dag en van half<br />
zes ’s avonds tot half negen ’s morgens had ik oproepdienst.<br />
Dick hoefde dan voor mij niet thuis te blijven, hij ging naar<br />
de boot als hij daar zin in had. Ik weet nog goed dat hij<br />
thuis kwam en zei ‘ik heb het schip gezien dat ik als jongen<br />
van veertien al wilde hebben.’ Wij erheen, het was een<br />
kotter, een echte mannenboot. ‘Vooruit dan maar,’ zei ik.<br />
Elke winter gingen we drie weken naar Lanzarote. Op de<br />
verjaardag van Dick, 30 januari, waren we daar altijd. Op<br />
vakantie in 2005 werd hij er ziek, hij heeft wel tien dagen<br />
in het ziekenhuis gelegen. Toen we terugkwamen van die<br />
vakantie vroeg mijn baas of ik tot oktober, of liever nog tot<br />
januari wilde blijven werken. Ik zou met de VUT gaan in<br />
oktober en had nog zoveel dagen dat ik er per 1 juni uit kon.<br />
Ik heb nee gezegd, ik voelde dat het niet goed zat met Dick.”<br />
> Hoe gaat het nu met je?<br />
“Het gaat goed met me. Die eerste tijd was erg zwaar. Dick is<br />
op onze negenendertigste trouwdag gecremeerd. Ik was net<br />
zestig geworden. Het viel niet mee. Mijn vrijwilligerswerk<br />
ben ik wel gewoon blijven doen. Via vrienden heb ik later<br />
Jean ontmoet. Het klikte meteen. We blijven voorlopig apart<br />
wonen, hij in Weert en ik in Nieuwkoop. Maar we genieten<br />
van elkaar en onze tijd samen.”<br />
*Een larkel is een canule waarmee mensen die via een<br />
halsstoma ademhalen, kunnen zwemmen.<br />
Pauline Janssen<br />
Verhalen uit de logopediepraktijk<br />
Elke keer verbaas ik mij er weer over<br />
hoe inventief mijn patiënten zijn na<br />
hun operatie in het hoofd-halsgebied.<br />
Dat kan gaan over voeding, maar ook<br />
over hulpmiddelen voor de stoma.<br />
Zo kwam er kortgeleden een patiënt<br />
bij me die wel het HME-filter wilde<br />
gebruiken om zijn stoma af te sluiten,<br />
maar benauwd werd bij inademing<br />
door het filter. Hij peuterde het filter<br />
er tussenuit en vertelde me triomfantelijk<br />
dat hij nu wel makkelijk kon<br />
ademen en toch praten. Ik heb hem<br />
Pauline Janssen is klinisch logopedist<br />
in het Erasmus MC<br />
snel uitgelegd dat de functie van het<br />
HME-filter volledig verdwijnt als hij<br />
het filter eruit haalt.<br />
Ook heb ik een patiënt gehad die een<br />
koordje aan zijn klep had gemaakt,<br />
waardoor hij niet meer uren naar de<br />
klep hoefde te zoeken na een onverwacht<br />
hevige hoestbui. Hij vertelde dat<br />
het wel een enorm gepriegel was om<br />
het koordje goed te bevestigen, maar<br />
dat woog niet op tegen een lange<br />
zoekactie naar een uitgehoeste klep.<br />
Oorbel<br />
Vorige week kwam er een patiënte<br />
binnen met een grote zilverkleurige<br />
oorbel aan de beugel van haar spreekklep<br />
‘geclipt’. Zag er prachtig uit, echt<br />
een sieraad. Ze ging nu op zoek naar<br />
andere grote clipoorbellen om zo bij<br />
elke outfit een nieuw sieraad<br />
te maken.<br />
Natuurlijk zijn niet alle uitvindingen<br />
bruikbaar en soms hebben ze te veel<br />
risico’s, maar ik vind het heerlijk om<br />
te zien dat patiënten op deze manier<br />
hun leven weer oppakken na hun<br />
ingrijpende operatie.<br />
Daar krijg ik nou energie van…<br />
advertentie<br />
BETROKKEN BIJ U<br />
Altijd het perfecte product voor uw tracheazorg.<br />
Ga naar www.mediqtefa.nl of bel 030 282 11 90.<br />
22 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 23
Informatie<br />
DE 2E STEMWINKEL<br />
Tekst: Netty Roersma | Beeld: Ilka Hennig<br />
advertentie<br />
U ziet mij vast wel zitten !<br />
IK BEN AL VEILIG VERDIKT.<br />
DRINK MIJ LEKKER OP !<br />
Marga en Geralda staan u met plezier te woord<br />
Wij doen graag<br />
iets extra’s<br />
Wanneer u naar het Infocentrum<br />
of De 2e Stemwinkel belt, is de<br />
kans groot dat u Marga Volman<br />
of Geralda Veldhuizen aan de<br />
telefoon krijgt. Zij geven advies<br />
over hulpmiddelen, beantwoorden<br />
vragen, nemen uw bestelling<br />
op, maken uw pakketje klaar<br />
en zorgen voor de verzending.<br />
Marga is verpleegkundige en heeft op<br />
de KNO-afdeling van het UMC Utrecht<br />
gewerkt. Daar deed ze veel ervaring op<br />
met mensen met verschillende vormen<br />
van hoofd-halskanker. Ze gaf bijvoor-<br />
Rechts Marga, links naast haar Geralda.<br />
beeld instructie over de verzorging van<br />
het halsstoma aan mensen bij wie het<br />
gebeurt telefonisch. Mensen pakken<br />
verzamelen voor het zorgdossier.<br />
strottenhoofd met stembanden was<br />
de telefoon als ze iets willen vragen<br />
“Het gaat om mensen die kort geleden<br />
verwijderd. “Ik weet waar mensen<br />
of bespreken, maar ook omdat ze het<br />
zijn geopereerd. In het ziekenhuis<br />
tegenaan kunnen lopen, kan goed<br />
gemakkelijk vinden, of niet gewend<br />
wordt alles voor je geregeld, eenmaal<br />
invoelen hoe het voor ze is.” Geralda<br />
zijn een computer te gebruiken. Geralda:<br />
thuis ben je weer in de gewone wereld<br />
was vroeger secretaresse. Met haar<br />
“Over het algemeen kan ik iedereen<br />
en kun je problemen tegenkomen.<br />
accuraatheid zorgt ze voor structuur<br />
goed verstaan, ik heb een soort oor<br />
Het is voor deze mensen ook nog een<br />
in het werk. “We gebruiken een com-<br />
ontwikkeld voor gelaryngectomeerden.”<br />
wirwar van producten. Wat bestaat<br />
de ideale dorstlesser<br />
glad, homogeen<br />
lekker kant-en-klaar<br />
in een klein volume<br />
puterprogramma om alles in vast te<br />
leggen. Dat is erg gemakkelijk. Laatst<br />
belde er iemand die zei ‘ik wil dat<br />
ding bestellen’. In dat programma<br />
kan ik dan zien dat Marga met deze<br />
Marga vult aan: “We krijgen sinds<br />
de fusie ook vragen van mensen die<br />
te maken hebben met een andere<br />
hoofd-halstumor dan aan het strottenhoofd.<br />
Ook zij kunnen problemen<br />
er allemaal, wat past bij mij. Daar<br />
kunnen wij ze bij helpen. Ze kunnen<br />
ook een afspraak maken om De 2e<br />
Stemwinkel te bezoeken.”<br />
druppelt<br />
persoon heeft gesproken en om welk<br />
product het gaat.”<br />
hebben met spreken. Ik herhaal veel,<br />
vat samen wat ik heb gehoord en<br />
“Mensen bedanken ons weleens, vinden<br />
het bijzonder dat we de tijd nemen<br />
Nestlé Health Science, Hoevestein 36G, 4903 SC Oosterhout<br />
Tel. : 020 569 95 88 • www.NestleHealthScience.nl<br />
Vragen<br />
Veel bestellingen worden gedaan via<br />
vraag of het klopt.”<br />
Problemen<br />
om ze goed te helpen,” vertelt Geralda.<br />
Marga knikt, “ook vriendelijkheid en<br />
service zijn belangrijk, wij doen graag<br />
Dieetvoeding voor medisch gebruik - Gebruiken onder medisch toezicht.<br />
de webshop van De 2e Stemwinkel.<br />
Marga heeft ook telefonische gesprek-<br />
iets extra’s voor de mensen.”<br />
Ongeveer een derde van de bestellingen<br />
ken met patiënten om gegevens te<br />
Adv RS Thickened drink 210x270 1604.indd 1 28/04/16 20:23<br />
24 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 25
hobby<br />
hobby<br />
Tekst: Mike Koopmans | Fotografie: Mirjam Verschoor<br />
De hobby van<br />
Piet Gijsbertsen:<br />
Tekenen<br />
Mijn hobby is voor mij erg belangrijk<br />
Tekenen geeft mij<br />
de steun en energie<br />
om door te kunnen<br />
gaan met de rest<br />
Piet Gijsbertsen (1948) emigreerde op 7-jarige<br />
Hierna legde Piet zich alleen nog hobbymatig toe op tekenen<br />
leeftijd naar de Verenigde Staten, om vier jaar later<br />
terug te keren in Nederland wegens heimwee<br />
van zijn moeder. Piet herinnert zich nog heel<br />
en schilderen, waarbij hij vooral focuste op portretten. Vele<br />
gezichten heeft hij geportretteerd, die onder andere terug te<br />
zien zijn op zijn Facebook-pagina. Na het volgen van de LTS<br />
en MTS, in de richting elektronica, ging Piet aan de slag als<br />
goed een jongen in zijn klas, die landschappen<br />
storingsmonteur binnen de elektrotechniek. Uiteindelijk be-<br />
tekende. Dit fascineerde hem zo dat hij zelf ook<br />
besloot te gaan tekenen. En zo sloeg hij al op<br />
landde hij op een afdeling waarbij hij regelmatig storingen in<br />
het buitenland moest verhelpen, iets wat hij erg leuk vond.<br />
de lagere school aan het tekenen en won hij<br />
Prikjes<br />
meerdere tekenwedstrijden.<br />
Piet had in 1982 nog maar net zijn pas gekochte huis afgebouwd<br />
toen hij voor het eerst prikjes in zijn keel begon te<br />
Piet: “Mijn hobby is voor mij erg belangrijk. Het biedt mij<br />
voelen. Maandenlang ging hij hiervoor naar de dokter, maar<br />
de steun en energie om door te kunnen gaan met de rest.”<br />
die kon niets vinden. “De prikjes waren gek genoeg steeds<br />
Afgekeurd<br />
Andere interesses<br />
Al op de lagere school begon zijn fascinatie voor tekenen en<br />
weg tijdens de doktersbezoeken.” Op een dag was Piet aan<br />
De bedrijfsarts oordeelde dat Piet niet meer zou hoeven werken<br />
Hoewel tekenen en schilderen verreweg Piets grootste interesse<br />
dit heeft hij zijn hele leven lang vastgehouden. “Ik geniet<br />
het werk bij een bedrijf toen hij weer het prikje voelde.<br />
gezien zijn situatie, maar hier was Piet niet van gediend.<br />
zijn, heeft hij zich ook lange tijd ingezet als vrijwilliger voor<br />
het meeste van werken die gelukt zijn en van het idee dat<br />
Een toevallig aanwezige arts in opleiding constateerde dat<br />
“Ik wilde graag weer aan het werk en uiteindelijk mocht ik<br />
Wonenplus in Purmerend. “Ik volgde ook een opleiding voor<br />
ik het ultieme kunstwerk nog zal maken. Wanneer ik een<br />
er een klein puistje in Piets keel te zien was, maar dat dit<br />
‘revaliderende’ terugkeren in mijn oude functie als storings-<br />
hospice-begeleiding maar om heel eerlijk te zijn, was dat<br />
landschap in mijn hoofd heb dan vind ik het heerlijk om<br />
waarschijnlijk niets was. “Maar ik ben toen toch voor de<br />
monteur.” Veel later, in 1997, raakt Piet betrokken bij een<br />
voor mij toch te heftig.” In september van 2015 kreeg Piet<br />
plannen te maken om die visie te realiseren.” Piet heeft ook<br />
zekerheid naar de KNO-arts gegaan. Toen ik een week later<br />
auto-ongeluk en wordt van achteren aangereden. Door de<br />
een beroerte te verwerken.<br />
een periode nagestreefd om professioneel bezig te gaan met<br />
de uitslag kreeg, bleek het om een ernstige vorm van kanker<br />
hierbij opgelopen nekhernia en bijbehorende evenwichts-<br />
zijn hobby. “Reclametekenaar leek me een geweldig beroep<br />
te gaan. Als het een paar maanden langer had geduurd, was<br />
problemen durft hij niet meer op grote hoogte te werken,<br />
“Gelukkig ben ik daar lopend uitgekomen. Fietsen en auto-<br />
en ik heb vele tekeningen gemaakt. Maar toen een kennis die<br />
ik er nu niet meer geweest.” Drie maanden lang werd Piet<br />
wat bij zijn beroep vaak voorkwam. “En ook andere klachten<br />
rijden mag ik daarom weer. Ik help nu mensen in de buurt<br />
bij een reclamebureau werkte zich liet ontvallen dat er geen<br />
behandeld in het ziekenhuis, maar het duurde daarna nog<br />
dienden zich aan die bij een hernia horen. Ik ben toen<br />
met technische problemen.”<br />
droog brood mee te verdienen was, ben ik hiermee gestopt.”<br />
vele maanden voor hij weer een beetje de oude was.<br />
alsnog afgekeurd door de bedrijfsarts.”<br />
26 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 27
Informatie<br />
lekker eten<br />
Tekst en fotografie: Marja Lukkien<br />
lekker eten<br />
Ideeën voor de lunch<br />
> Opa eet altijd soep<br />
Bert, echtgenoot van Marja Lukkien, heeft<br />
moeilijkheden met eten als gevolg van een<br />
laryngectomie en andere behandelingen in<br />
het hoofd-halsgebied.<br />
In het augustusnummer hebben we suggesties en recepten<br />
voor het ontbijt gegeven. Nu is de lunch aan de beurt. Voor<br />
mijn man Bert bestaat de lunch uit soep van de dag en toast<br />
met zachte kaas. Toast en toastjes kunnen wel, want in de<br />
mond worden deze een papje. Ook met thee gaat dit redelijk,<br />
is onze ervaring. We zijn benieuwd naar uw ervaringen.<br />
180 gram gedroogde grote witte bonen<br />
(cannellini of toscanelli)<br />
180 gram spelt (zachte hele korrels)<br />
3 eetlepels olijfolie<br />
1 middelgrote ui, gesnipperd<br />
1 stengel bleekselderij in blokjes<br />
Gran Farro<br />
Ik bereid meerdere porties soep. Wat overblijft, vries ik in. Zo<br />
heeft Bert elke dag een andere soep met een andere smaak.<br />
De volgende soep zorgt voor vakantieherinneringen, ik proef,<br />
ruik en herbeleef Toscane. Het is een streekgerecht uit de<br />
omgeving van Lucca. Wij hebben de Gran Farro, bonenspeltsoep,<br />
jaren geleden gegeten in een kleine Trattoria. In dit<br />
recept bereiden we de soep op de klassieke manier, maar<br />
natuurlijk kunnen de gedroogde bonen ook vervangen<br />
worden door een blikje cannelini bonen.<br />
Onze kleinzoons zeggen:<br />
‘Opa eet altijd soep.’<br />
1 middelgrote wortel in blokjes<br />
2 geperste teentjes knoflook<br />
een paar takjes tijm, selderij en een<br />
blaadje laurier samengebonden<br />
zeezout naar smaak<br />
2 liter water<br />
Laat de bonen en spelt apart weken, zie voorschrift op de verpakking. Giet de<br />
olijfolie in een grote soeppan met dikke bodem en fruit de ui, wortel, selderij,<br />
knoflook en het kruidenboeketje op laag vuur. Roer om, zodat alles met olie<br />
bedekt is. Na ongeveer 5 minuten zijn de groenten geurig en zacht. Voeg<br />
dan de geweekte bonen toe, roer en laat nog even mee bakken. Voeg 2 liter<br />
water toe en zout naar smaak. Deksel op de pan en breng aan de kook. Laat<br />
de soep minimaal 60 minuten zachtjes sudderen. De kooktijd is afhankelijk<br />
van de grootte en versheid van de bonen, ze moeten zacht zijn. Laat de soep<br />
zo nodig langer sudderen. Neem het kruidenboeketje uit de soep en voeg de<br />
spelt toe, ook deze heeft een flinke tijd nodig om te garen.<br />
Vergeet niet regelmatig te roeren! Is alles gaar, gebruik dan de blender, zo<br />
krijgt de soep een mooie gladde structuur, doe weer terug in de pan. Is de<br />
soep te dik, voeg dan wat lauw water of bouillon toe. Giet voor het opdienen<br />
een scheutje lekkere olijfolie in de soep.<br />
Mijn man drinkt zijn soep uit een hoog glas, dat vindt hij prettig.<br />
Recept van<br />
Willem Dol<br />
Fruit 150 gram vette vis en<br />
aardappel in 75 gram boter.<br />
Gebruik kruiden naar smaak.<br />
Laat dit 30 minuten heel<br />
zachtjes koken, gebruik<br />
daarna de blender.<br />
Met dit recept van Willem<br />
kunt u eindeloos variëren!<br />
Ook vond ik dit recept en paste het aan.<br />
Het is gemakkelijk en snel te bereiden en erg lekker.<br />
75 gram boter<br />
½ gesneden ui<br />
1 ttheelepel gedroogde dragon<br />
1 geperste teen knoflook<br />
150 gram gesneden prei<br />
50 milliter water<br />
Kabeljauw met gestoofde prei<br />
en aardappelpuree<br />
Tips<br />
Deze recepten zijn voor mensen<br />
voor wie gewichtstoename van<br />
belang is. Goede voeding levert<br />
een bijdrage aan uw weerstand.<br />
½ citroen<br />
2 eetlepels kokosmelk (flesje)<br />
150 gr kabeljauw<br />
250 gr aardappels<br />
zout of visbouillonblokje<br />
Kook de aardappels met zout of visbouillon gaar. Verhit de helft van de boter<br />
in een hapjespan en fruit de gesneden ui met de dragon 5 minuten. Voeg toe:<br />
prei, knoflook, water, peper en zout. Laat dit zachtjes stoven tot het gaar is.<br />
Pers ondertussen de halve citroen. Voeg 2 theelepels citroensap en 2 eetlepels<br />
kokosmelk bij het preimengsel, haal het van het vuur en laat even rusten.<br />
Droog de kabeljauw met keukenpapier en bestrooi met zout en peper. Bak de<br />
kabeljauw in de andere helft van de boter om en om gaar. Houd de vis warm<br />
onder aluminium folie. Giet de aardappels af en vang de bouillon op. Dit kunt<br />
u gebruiken voor het maken van de aardappelpuree, net als het bakvet van de<br />
kabeljauw. De puree moet schenkbaar worden. Doe over in een schaaltje.<br />
Schep dan het preimengsel in de blender, leng eventueel aan met wat bouillon<br />
en schenk over in een mooi glas.Maak de blender schoon en doe de kabeljauw<br />
erin. Is het resultaat te dik, voeg dan wat room toe. Ook het kabeljauwmengsel<br />
gaat in een mooi glas. Schik de twee glazen en het schaaltje op een bord of<br />
plankje. Zo wordt het eten toch een feestje!<br />
Idee: als toetje<br />
een lekkere fruitmoes?<br />
Mail uw tips, vragen en ideeën naar redactie@pvhh.nl<br />
Er is een nieuw kookboekje ‘als eten<br />
even moeilijk is’ uit, met gerechten<br />
in verschillende consistenties. Het is<br />
verkrijgbaar bij De 2e Stemwinkel en<br />
kost € 12,50 inclusief verzendkosten.<br />
28 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 29
Informatie<br />
VERENIGING<br />
VERENIGING<br />
Tekst: Netty Roersma Fotografie: Make Sense-campagne<br />
Make Sense-campagne is een initiatief van de Europese Vereniging voor<br />
Hoofd-halskanker (EHNS: European Head and Neck Society)<br />
“Zo is het voor<br />
mij elke dag”<br />
Voor de vierde keer werd in september de Make Sensecampagne<br />
gehouden om aandacht te vragen voor de<br />
risico’s op en de gevolgen van hoofd-halskanker. Dit jaar<br />
lag de nadruk op het vroeg herkennen van symptomen.<br />
Patiëntenvereniging HOOFD-HALS deed mee met<br />
verschillende acties waaronder de foodtruck Piatti Speciali.<br />
Bij de foodtruck op het Koningsplein<br />
in Amsterdam kregen voorbijgangers<br />
op 22 september een gratis hapje<br />
aangeboden. Tot hun verbazing ging<br />
het eerst in de blender voor ze het<br />
mochten proeven. Moeilijk kunnen<br />
eten komt relatief vaak voor als gevolg<br />
van de behandeling bij hoofd-halstumoren.<br />
We vroegen aandacht voor<br />
kanker in het hoofd-halsgebied door<br />
het publiek te laten ervaren wat dat<br />
met smaakbeleving en eetplezier doet.<br />
Pieter Schenk las over de actie en<br />
besloot te gaan kijken en mee te<br />
helpen. “Mensen buiten aanspreken,<br />
ik had niet gedacht dat het me zou<br />
lukken, maar het ging buitengewoon<br />
goed. Ik sprak veel jongeren, zo<br />
tussen de twintig en dertig jaar, die<br />
benieuwd waren hoe ik kon spreken<br />
sinds de verwijdering van mijn<br />
strottenhoofd. Dat heb ik verschillende<br />
keren uitgelegd. Ik kreeg<br />
ook emotionele reacties, dan bleek<br />
Als u EEN van deze symptomen DRIE weken lang hebt...<br />
bijvoorbeeld dat een geliefd familielid<br />
aan keelkanker was overleden.”<br />
”Het gekozen hapje ging in de blender<br />
en dan kregen ze het glaasje. Dat was<br />
het moment waarop wij het gesprek<br />
overnamen,” vertelt Wim van der<br />
Hulst. “Ik begon dan met ‘zo is het<br />
voor mij elke dag’. Het was wel gek<br />
om zo over je eigen problemen te<br />
praten, maar je doet het om mensen<br />
te waarschuwen. Ik heb uitgelegd dat<br />
De ‘Eén voor Drie’ definitie opgesteld door experts op het gebied van hoofd-halskanker in Europa,<br />
raadt huisartsen aan een patient naar een specialist op het gebied van hoofd-halskanker te verwijzen<br />
als één van de volgende klachten langer dan drie weken bestaat.<br />
Zere tong, zweren in de<br />
mond die niet genezen<br />
en/of rode of witte vlekjes<br />
in de mond<br />
Pijn en/of problemen<br />
bij het slikken<br />
Keelpijn<br />
Knobbel in de nek<br />
Blijvende heesheid<br />
Verstopte neus aan één<br />
kant en/of bloedige<br />
uitscheiding uit de neus<br />
1 2 3 WEEK 4 5 1 6 7 1 2 3 WEEK 4 25 6 7 1 2 WEEK 3 43<br />
5 6 7<br />
VRAAG MEDISCH ADVIES<br />
Foodtruckteam<br />
Rob Burdorf, Wim van der Hulst,<br />
Willem Dol, Pauline Roelfzema,<br />
Simone Eerenstein (KNO-arts)<br />
en als extra hulp: Pieter Schenk.<br />
ik een tumor in mijn onderkaak heb<br />
gehad. Nadat die was weggehaald<br />
moest er een gat van bijna twee centimeter<br />
opgevuld worden. De hapjes<br />
waren gratis, dat trok mensen. Ook<br />
toeristen. We bespraken met iedereen<br />
de ‘1 voor 3 methode’, een kaart met<br />
symptomen waar je op moet letten en<br />
advies over wanneer je naar de dokter<br />
moet gaan. Niemand liep weg, iedereen<br />
nam een folder mee. Aan het eind<br />
van de dag had ik pijn in mijn mond<br />
van al dat praten en ik was ook moe,<br />
maar het was erg leuk om te doen!”<br />
Wat gebeurde er nog meer in de Make Sense-week<br />
>> Nelly Groen stond met een informatiestand voor patiënten<br />
en geïnteresseerden in het Westfriesgasthuis in Hoorn en<br />
Noordwest Ziekenhuisgroep, locatie Alkmaar.<br />
>> ‘Thunderclap’: op woensdag 21 september<br />
om 12.00 uur vanuit heel Europa op Facebook en<br />
Twitter aandacht voor hoofd-halskanker.<br />
>> RTL Nieuws: interview Willem Melchior, ervaringsdeskundige,<br />
interview Simone Eerenstein, KNO-arts<br />
30 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 31
Informatie<br />
Tekst: Netty Roersma (op basis van brochure van Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS))<br />
column<br />
Fotografie: Sprong: Vliegveld Texel | Portret: Allard Willemse<br />
Wist u dat u zelf ook een belangrijke rol heeft? In <strong>november</strong> staat u weer voor de vraag:<br />
welke zorgverzekering kies ik? De keuze is er de laatste jaren niet gemakkelijker op geworden.<br />
Er komen steeds meer polissen en de vraag is dan: wat te kiezen? Wat past bij mij?<br />
Marja Lukkien<br />
Verjaardagscadeau<br />
Belangrijke partijen als het<br />
om uw zorgverzekering gaat<br />
Ieder mens heeft wel een hartenwens,<br />
zo ook mijn man Bert. Zijn grote wens<br />
was parachutespringen met een<br />
begeleider uit een sportvliegtuigje<br />
vanaf drie kilometer hoogte.<br />
Het is nog middenin de zomer als de<br />
belangrijke partijen zich buigen over<br />
het zo duidelijk mogelijk omschrijven<br />
wat hun rollen zijn waar het gaat om<br />
uw zorgverzekering.<br />
Dit zijn die partijen:<br />
• Zorgverzekeraar, die moet goed<br />
presteren om verzekerden aan zich<br />
te binden.<br />
• Zorgverlener, die moet zorg van<br />
goede kwaliteit leveren op een<br />
veilige manier.<br />
• Overheid, die bepaalt de spelregels<br />
voor alle partijen in de zorg.<br />
• Stichting Klachten en Geschillen<br />
Zorgverzekeringen (SKGZ), die<br />
bemiddelt tussen verzekerde<br />
en zorgverzekeraar.<br />
• Nederlandse Zorgautoriteit (NZa),<br />
die houdt toezicht op de spelregels<br />
in de zorg.<br />
De laatste maanden van het jaar besteedt<br />
u misschien liever aan andere<br />
dingen dan aan het lezen van polisvoorwaarden.<br />
Ons advies is om dat<br />
wel te doen. Zet dit jaar nou eens echt<br />
op een rij wat voor u belangrijk is.<br />
• Welke zorg denkt u in het volgende<br />
jaar nodig te hebben? Soms kunt<br />
u daar een inschatting van maken<br />
(fysiotherapie bijvoorbeeld). Bent<br />
u daar voldoende voor verzekerd?<br />
• Wilt u zich aanvullend verzekeren?<br />
Kijk dan goed welk pakket het beste<br />
bij uw situatie past.<br />
• Kiest u voor een zorgverzekeraar<br />
die uw zorg inkoopt of voor een<br />
zorgverzekeraar die uw zorgkosten<br />
vergoedt?<br />
• Maakt u gebruik van een zorgverlener<br />
en wilt u overstappen<br />
naar een andere zorgverzekeraar?<br />
Verzekerde:<br />
Een bewuste consument die weet<br />
waarvoor hij kiest<br />
Zorgverzekeraar:<br />
Goed presteren om verzekerden<br />
aan zich te binden<br />
Zorgverlener:<br />
Zorg van goede kwaliteit op<br />
een veilige manier<br />
Overheid:<br />
Spelregels voor alle partijen<br />
in de zorg<br />
SKGZ:<br />
Bemiddeling tussen verzekerde<br />
en zorgverzekeraar<br />
NZa:<br />
Toezicht op de spelregels<br />
De eerlijkheid gebiedt me te bekennen<br />
dat ik zijn keuze niet gelijk<br />
kon waarderen, ik vond het eng.<br />
Maar voor ik iets zei of deed heb<br />
ik informatie ingewonnen. Ik kreeg<br />
de raad: ‘Gewoon doen, als hij het<br />
echt graag wil.’ Ik was om. Wij<br />
gingen naar het vliegveld op Texel,<br />
de reservering was gemaakt.<br />
Ik had niets gezegd, anders was de<br />
verrassing weg. En verrast was Bert,<br />
zo blij, hij straalde. Helaas regende<br />
het die dag en kon er niet gevlogen<br />
worden. Maar wat in het vat zit… Op<br />
een zonnige dag was het zover. Eerst<br />
het voorwerk. Tijdens de instructie<br />
uitleg over wat hij kan verwachten<br />
en daarna gelijk het pak passen.<br />
Bert met dikke pret en een<br />
lach van oor tot oor. Dan naar<br />
het vliegtuig, de motoren draaien,<br />
een spannend moment.<br />
Ik fluister de<br />
instructeur nog<br />
even toe, dat Bert<br />
niet zo goed kan<br />
praten. ‘Geen<br />
probleem zegt hij,<br />
we zijn aan elkaar<br />
gekoppeld.’<br />
Vanaf de grond kan ik het goed<br />
volgen. Een gelukkig grijnzende Bert<br />
landt vlak voor mij. Hij bofte, vertelde<br />
hij later, het was een heldere dag,<br />
even slikken bij het verlaten van<br />
het vliegtuig, en daarna met 200<br />
kilometer per uur naar beneden, na een<br />
halve minuut ging de parachute open<br />
en zweefde hij genietend van de stilte<br />
en het uitzicht op Texel naar beneden.<br />
Hij had het niet willen missen.<br />
Controleer dan of de verzekeraar<br />
in de zorg<br />
Marja zit in het bestuur van<br />
Er ontbreekt er nog één in dit rijtje,<br />
van uw keuze een contract heeft<br />
patiëntenvereniging HOOFD-HALS<br />
de partij waar het allemaal om draait,<br />
met deze zorgverlener.<br />
als ‘partner van’ en is redacteur<br />
namelijk u, de verzekerde. Van de ver-<br />
• U krijgt premiekorting door de<br />
van de rubriek LEKKER ETEN.<br />
zekerde wordt verwacht dat hij of zij<br />
een bewuste consument is, die weet<br />
premie per jaar of per kwartaal<br />
te betalen.<br />
Hulp nodig?<br />
waarvoor hij kiest. Maar uit onder-<br />
• U bepaalt voor een deel zelf hoe<br />
Gebruik de Keuzegids Zorgverze-<br />
zoek blijkt dat slechts een minderheid<br />
uw zorgverzekering eruitziet.<br />
kering van de Patiëntenfederatie<br />
van de Nederlanders jaarlijks bekijkt<br />
Vergelijkingssites kunnen u<br />
Nederland www.patientenfederatie.<br />
welke polis het beste bij hen past. En<br />
ondersteunen bij het maken<br />
nl/themas/zorgverzekering-kiezen/<br />
dat mensen blindelings op een goede<br />
van uw keuze.<br />
ervaringen en lees de brochure van<br />
dekking vertrouwen.<br />
VWS op www.pvhh.nl/publicaties/<br />
• De verzekerde, is een bewuste con-<br />
zorgverzekeraar.<br />
sument die weet waarvoor hij kiest.<br />
32 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 33
jubileumdag<br />
column<br />
vereniging<br />
Tekst: Netty Roersma | Fotografie: Ilka Hennig<br />
Marga Volman<br />
Reukslang<br />
District Friesland<br />
Een tijdje geleden werd ik gebeld<br />
door een gelaryngectomeerde die<br />
erg graag de natuur om zich heen<br />
wilde ruiken en ervaren als hij op zijn<br />
fiets zit. Zoals u weet is het na een<br />
laryngectomie lastiger om te kunnen<br />
ruiken omdat lucht de neus en mond<br />
niet meer passeert. Deze meneer<br />
vertelde dat hij zelf iets gemaakt<br />
had om toch te kunnen ruiken. Een<br />
slim slangetje van zijn mond naar<br />
zijn halsstoma, zodat hij inademt<br />
Marga Volman werkte als verpleegkundige<br />
op de afdeling KNO Oncologie<br />
in het UMCU en zet haar kennis nu in op<br />
het Infocentrum en in De 2e Stemwinkel<br />
via de neus en weer geuren gewaarwordt.<br />
Hij was erg blij met het<br />
resultaat en ik vond het leuk om te<br />
horen hoe iemand die iets zo graag<br />
wil, probeert dit te verwezenlijken.<br />
Niet iedereen wil met een slangetje<br />
in zijn mond op de fiets zitten, maar<br />
voor wie denkt, nou dat lijkt me wel<br />
iets, is er goed nieuws. Hij bestaat,<br />
zo’n reukslang. Voor meer informatie<br />
kunt u contact opnemen met het<br />
infocentrum.<br />
Een andere methode om uw reukvermogen<br />
te verbeteren, is met een techniek<br />
die we de ‘gaap-ruikmethode’<br />
noemen. Deze techniek kunt u bij een<br />
logopedist (die de techniek beheerst)<br />
aanleren. Niet alleen aangenaam in<br />
het bos maar ook handig bij gevaar<br />
zoals brand- of gaslucht. Bij het<br />
googelen van het woordje ‘reukslang’<br />
las ik hoe slangen (reptielen) ruiken.<br />
Zij ruiken door hun tong in de lucht<br />
te steken. Het reukweefsel zit bij hen<br />
niet in de neus maar in de tong. Erg<br />
handig, maar voor ons zit dat er niet<br />
in. Het zou ook een gek gezicht zijn al<br />
die tongen in de lucht, ben ik bang.<br />
www.de2estemwinkel.nl<br />
030 2321483<br />
info@de2estemwinkel.nl<br />
Neem de tijd om het<br />
echt samen te doen<br />
Kring Friesland gaat zich in <strong>november</strong> dit jaar als eerste Kring omvormen tot District Friesland. “We onderhouden<br />
al langer goede contacten met mensen van Klankbord,” vertelt voorzitter Ad de Bruine, “daarom voelt het als een<br />
logische stap om net als de landelijke organisatie samen te gaan.”<br />
Een van die contacten in de regio is Femmy Bruinja. Als<br />
contactpersoon voor Klankbord in het noorden van Nederland<br />
kent ze Ad al jaren van beurzen en inloopspreekuren.<br />
Ze wilde graag eens een Kringbijeenkomst bijwonen. Zo<br />
maakte Femmy kennis met de leden van Kring Friesland<br />
en dat beviel goed. Op de jaarlijkse vaartocht van de Kring<br />
gingen al meer mensen van Klankbord mee. Ad: “Het is<br />
opvallend hoe gemoedelijk de integratie verloopt.”<br />
‘Door sondevoeding heb<br />
ik mijn zoontje Dean<br />
kunnen krijgen’<br />
Mevrouw Bilecky - schildklierkanker<br />
advertentie<br />
Adviseert uw diëtist of arts het gebruik van medische voeding, zoals drink- of sondevoeding?<br />
Dan kunt u hiervoor naar Sorgente worden doorverwezen. Sorgente biedt persoonlijke ondersteuning bij het<br />
gebruik van medische voeding en levert de benodigde producten en materialen zo snel mogelijk aan huis.<br />
WWW.SORGENTE.NL 030 – 634 62 68<br />
www.facebook.com/Sorgentebv<br />
www.twitter.com/Sorgentebv<br />
Het is opvallend<br />
hoe gemoedelijk de<br />
integratie verloopt<br />
Zo werden de eerste stappen op weg naar samengaan<br />
gezet. Uiteraard hadden de Kringleden allerlei vragen. Bijvoorbeeld,<br />
‘hoeveel mensen komen er dan bij, en hoe doen<br />
we dat financieel’. “Daar moet je als bestuur dan zo goed<br />
mogelijk antwoord op geven,” vindt Ad. “Kring Friesland<br />
is relatief klein, de bijeenkomsten worden door tussen de<br />
vijftien en vijfentwintig leden bezocht. Het aantal Klankbordmensen<br />
dat actief wil zijn, is hier ook niet erg groot,<br />
dat zullen er waarschijnlijk drie zijn, bleek uit de informatie<br />
die we kregen. Dat kunnen we financieel wel opvangen en<br />
anders gaan we in overleg met het landelijk bestuur.”<br />
Alleen maar voordelen<br />
De Kring kwam al snel tot de conclusie dat er iemand van<br />
Klankbord in het bestuur moest komen en vroeg daarvoor<br />
Femmy. Zij heeft ‘ja’ gezegd en in <strong>november</strong> wordt dat aan<br />
de leden voorgelegd. Na hun goedkeuring wordt Femmy dan<br />
bestuurslid. “Zo kunnen we gezamenlijk het District vorm<br />
gaan geven,” aldus Ad, “We gaan onderzoeken waar onze<br />
mensen behoefte aan hebben, wat we willen behouden en<br />
Van links naar rechts: Geke Hoitema, Betty Pitstra, Femmy Bruinja,<br />
Kees Hoff en Ad de Bruine.<br />
integreren in het nieuwe jaarprogramma en misschien gaan<br />
we ook nieuwe activiteiten ontwikkelen.”<br />
Femmy ziet alleen maar voordelen in het samengaan. “Het<br />
is een actieve Kring, ze doen leuke dingen en je wordt zo<br />
hartelijk ontvangen. Bij de mensen van Klankbord was in<br />
deze regio veel minder betrokkenheid, is mijn ervaring.”<br />
Ook Ad staat er helemaal achter. “Artsen werken ook niet<br />
alleen met mensen met strottenhoofdkanker, maar met<br />
tumoren in het hele hoofd-halsgebied. Natuurlijk wordt<br />
ons werkveld hierdoor breder, maar daar gaan we met zijn<br />
allen aan werken. Ik ben blij met de locatie Ien & Mien in<br />
Goutum waar wij onze bijeenkomsten houden, omdat de<br />
keukenbrigade goed inspeelt op de eetproblemen die bij<br />
de mensen van Klankbord nog meer voorkomen dan bij<br />
de gelaryngectomeerden. Er is sowieso veel overlap, in<br />
deze groep mensen spelen ook vaak spreekproblemen.”<br />
Ad heeft nog een advies voor Kringen die gaan beginnen<br />
aan het traject: “Ga niet te snel, neem de tijd om het echt<br />
samen te doen.”<br />
34 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 35
Informatie<br />
districten<br />
districten<br />
Informatie<br />
Voor alle informatie over<br />
bijeenkomsten in uw regio,<br />
bel of mail met het Infocentrum,<br />
info@pvhh.nl 030 2321483<br />
Groningen<br />
Contact: mw. M. Boxem-Veringa,<br />
0591 629626,<br />
E-mail: kringgroningen@pvhh.nl<br />
Bijeenkomst: 12 <strong>november</strong>, 14 december<br />
(kerst), 7 januari, start 13.30 uur<br />
Plaats: “MFC Ludinge”, Ludinge 4,<br />
9471 JD, Zuidlaren<br />
Friesland<br />
Contact: mw. G. Hoitema-de Kroon,<br />
0517 452605<br />
E-mail: kringfriesland@pvhh.nl<br />
Bijeenkomst: 16 december (kerst),<br />
14 februari, 21 maart, start 14.00 uur<br />
Plaats: Dorpshuis “Ien & Mien”,<br />
Bourren 13-A, 9084 BB Goutum<br />
Contact: mw. F. Bruinja, 0512 544189<br />
E-mail: femmybruinja@gmail.com<br />
Bijeenkomst: iedere tweede vrijdag van<br />
de maand, van 9.00 -12.00 uur<br />
Plaats: Poli kaakchirurgie MCL,<br />
Leeuwarden<br />
Deventer<br />
Contact: mw. G.J. van der Zwan,<br />
0548 624646<br />
E-mail: kringdeventer@pvhh.nl<br />
Bijeenkomst: 12 <strong>november</strong>,<br />
7 januari, start 11.00 uur<br />
Plaats: Café-restaurant<br />
“De Lindeboom”, Schalkhaar<br />
Bijeenkomst: 23 <strong>november</strong><br />
van 10.00- 12.00 uur<br />
Plaats: “Het Nije Huis”,<br />
Beursstraat 9, Hengelo<br />
Bijeenkomst: 13 december<br />
14.00 - 16.00 uur<br />
Plaats: “Vechtgenoten”<br />
Beerzerweg 5d, Ommen<br />
Nijmegen<br />
Contact: P. Kitslaar, 073 6442217<br />
E-mail: kringnijmegen@pvhh.nl<br />
Bijeenkomst: 14 december, 4 of 11 januari,<br />
start 10.30 uur<br />
Plaats: Gemeenschapshuis “Vidi Reo”,<br />
Van Kesselplaats 2, Ravenstein<br />
Contact: mw. M. de Jonge: 024 3789494<br />
E-mail: marion.de.jonge@gmail.com<br />
Midden Nederland<br />
Contact: H.D. Pourier, 033 4759191<br />
E-mail: kringmn@pvhh.nl<br />
Bijeenkomst: 21 december, 1 maart,<br />
start 10.30 uur<br />
Plaats: “Buurtplein Zuid”,<br />
Ratelaar 37, Nieuwegein<br />
Contact: mw. N. van den Essenburg,<br />
06 21822637<br />
E-mail: neeltje.essenburg@hotmail.com<br />
Bijeenkomst: 30 <strong>november</strong> van<br />
13.30- 15.30 uur<br />
Plaats: “Toon Hermanshuis”,<br />
Regentesselaan 39, Amersfoort<br />
Contact: W. van der Hulst, 0527 616294<br />
E-mail: van.der.hulst@ziggo.nl<br />
Noord-Holland Noord<br />
Contact: mw. T. Groenland, 072 5715660<br />
Bijeenkomst: 22 december (kerst),<br />
27 februari, start 10.30 uur<br />
Plaats: Restaurant “De witte valk”,<br />
Dorpsstraat 175, Zwaag<br />
Contact: mw. N. Groen, 072 5717875<br />
E-mail: nellygroen@me.com<br />
Bijeenkomst: 18 januari,<br />
22 maart, van 10.00 - 12.00 uur<br />
Amsterdam<br />
Contact: J.M.C. van Leeuwen, 036 5351129<br />
E-mail: jvanleeuwen1943@gmail.com<br />
Bijeenkomst: 19 december (kerst),<br />
27 februari, start 13.00 uur<br />
Plaats: Hotel NH Amsterdam Noord,<br />
Distelkade 21, 1031 XP, Amsterdam<br />
Den Haag<br />
Contact: mw. D van Oosten, 079 3623320<br />
E-mail: kringdenhaag@pvhh.nl<br />
Bijeenkomst: 14 december (kerst),<br />
22 februari, van 11.45- 15.00 uur<br />
Plaats: Zalencentrum “Koningshof”<br />
naast de Koningskerk, Bruijnings<br />
Ingenhoeslaan 4, Voorburg<br />
(1 ste etage, lift aanwezig)<br />
Contact: L. Andeweg, 06 46760959<br />
E-mail: l.andeweg@versatel.nl<br />
Bijeenkomst: elke dinsdag 13.30- 15.30 uur<br />
Plaats: MC Laaglanden,<br />
locatie Westeinde, Den Haag<br />
Bijeenkomst: elke 2 e en 4 e vrijdag<br />
van de maand<br />
Plaats: Inloophuis “Scarabee”,<br />
Oude Vest 17, Leiden<br />
Rijnmond<br />
Contact: A.G. Meertens, 0180 52 19 25<br />
Bijeenkomst: 12 <strong>november</strong>, 15 december,<br />
5 januari, 2 februari van 11.00 - 15.00 uur<br />
Plaats: “De Levensbron”,<br />
Jan Luykenstraat 10, Ridderkerk<br />
Contact: mw. P. Roelfzema, 010 4270843<br />
E-mail: roelfzema@kabelfoon.nl<br />
Bijeenkomst: 8 <strong>november</strong>, 14.00-16.00 uur<br />
Plaats: Inloophuis “De Boei”,<br />
Weimansweg 70-72, Rotterdam<br />
West-Brabant en Zeeland<br />
Contact: F.H. Gelissen, 0114 314510<br />
E-mail: kringwbz@pvhh.nl<br />
Bijeenkomst: 12 <strong>november</strong>,<br />
17 december, start 13.30 uur<br />
Plaats: Recreatiecentrum “De Uithof”,<br />
KansPlus afdeling Bergen op Zoom,<br />
Bernadettestraat 4A, Bergen op Zoom<br />
Contact: Eline Koper, 0164 615610<br />
E-mail: elinekoper@gmail.com<br />
Bijeenkomst: 1 <strong>november</strong><br />
van 10.00- 12.00 uur<br />
Plaats: Inloophuis “het Getij”,<br />
Burg. Van Hasseltstraat 68,<br />
Bergen op Zoom<br />
Midden Brabant<br />
Contact: mw. J. van de Mortel<br />
06 45439889, 040 2017983<br />
E-mail:<br />
jacquelinevandemortel@outlook.com<br />
Bijeenkomst: 10 of 17 december,<br />
start 11.30 uur<br />
Plaats: Inloophuis “De Eik”,<br />
Aalsterweg 285 B, Eindhoven.<br />
(Bij Oriënt House rechts<br />
oprijlaan in naar Eikenburg)<br />
Contact: H. van Lierop, 06 22920047<br />
E-mail: h.van.lierop@ergon.nu<br />
Bijeenkomst: 24 <strong>november</strong><br />
Plaats: Inloophuis “Midden Brabant”,<br />
Wilhelminapark 29, Tilburg<br />
Midden en Zuid Limburg<br />
Contact: H. Söntjens, 045 5330555<br />
E-mail: henk.sontjens@ziggo.nl<br />
Bijeenkomst: 13 december, 10 januari,<br />
14 februari, start 14.15 uur<br />
Plaats: “Adelante”, Zandbergseweg 111<br />
Hoensbroek, Limburg<br />
Contact: L. Eggerdink, 043 3621640<br />
E-mail: l.e.eggerdink@home.nl<br />
Bijeenkomst: elke eerste dinsdag<br />
van de maand 14.00- 16.00 uur<br />
Plaats: “Toon Hermanshuis”,<br />
St. Servaasklooster 33,<br />
Maastricht<br />
Jan Keulen:<br />
“Ik ben lid geworden omdat ik graag<br />
ervaringen met lotgenoten wil delen. Op<br />
dat moment speelde voor mij vooral de<br />
kwestie: hoe krijg ik voldoende calorieën<br />
binnen. Hierover heb ik her en der wel<br />
wat tips gevonden, maar er zou toch eens<br />
goed aandacht aan dit onderwerp besteed<br />
moeten worden. Tijdens mijn behandelperiode<br />
was ik soms panisch over wat ik<br />
nu weer zou kunnen eten. Nergens kon<br />
ik hierover raad vinden. Met de adviezen<br />
van diëtisten schoot ik niet veel op. En<br />
supplementdrankjes zijn natuurlijk welkom,<br />
maar daar kun je ook niet op teren.”<br />
Mutaties<br />
Nieuwe leden<br />
G. Rozema, Stadskanaal<br />
Mw. M. Plugge, Teteringen<br />
A.B. Woldering, Arnhem<br />
J. Sanders, Rotterdam<br />
A.J. Hell, Babberich<br />
H. Pollmann, Amsterdam<br />
J. Keulen, Beek<br />
Mw. A. Oosterhuis-de Koter,<br />
Lelystad<br />
H. Sterk, Alkmaar<br />
M.J.S. Metselaars, Helden<br />
Mw. D.A. Wijnsma-Kunne, Renkum<br />
P. Ghijsen, Kerkrade<br />
Mw. M. Op den Camp, Stein<br />
P. Hageman, Oostvoorne<br />
Mw. E.R. Tromp- Schuiling, Haalderen<br />
M.J.M. Claasen, Someren<br />
W.G. van Slingerland, Fijnaart<br />
H. Willemse, Middelburg<br />
J.W. van Emmenes, Maastricht<br />
L.A.J. Gerrits, Uden<br />
G. Smit, Den Haag<br />
L.E. Altorf, Wassenaar<br />
A.M. Pronk, Leidschendam<br />
Mw. C. Grootendorst-Heeneman,<br />
Waddinxveen<br />
A. van Proojen, Houten<br />
R.D. Osnabrug, Den Haag<br />
P. Kuijer, Rotterdam<br />
B. Yozgat, Tilburg<br />
I. Breugem, Baarle-Nassau<br />
H. van Puffelen, Rhoon<br />
Mw. T.H. Blok, Amsterdam<br />
H.E. Verbruggen, Vinkeveen<br />
E-mail: kringnhn@pvhh.nl<br />
E-mail: kringrijnmond@pvhh.nl<br />
van 13.30 -15.30 uur<br />
36 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 37
Informatie<br />
districten<br />
advertentie<br />
Zwemmen voor<br />
gelaryngectomeerden<br />
Colofon<br />
Hoofdhals<strong>magazine</strong> is een uitgave van<br />
de Patiëntenvereniging HOOFD-HALS<br />
en verschijnt 5 keer per jaar.<br />
OM EXTRA KRACHT BIJ TE ZETTEN<br />
EASY-TO-EAT<br />
Patiëntenvereniging HOOFD-HALS<br />
Postbus 13, 3500 AA Utrecht<br />
Easy-to-Eat is het Bouwsteentje voor mensen met<br />
slikproblemen en is deze tevens vrij van gluten<br />
T (030) 232 14 83<br />
info@pvhh.nl| www.pvhh.nl<br />
NL34 RABO 0174 9424 35<br />
Bezoekadres (na afspraak)<br />
Vredenburg 24, 4 e etage, Utrecht<br />
en bindmiddelen. Easy-to-Eat bevat net als het<br />
Bouwsteen-gebakje 8 gram hoogwaardig eiwit per<br />
kleine portie.<br />
Voorzitter<br />
R. Burdorf<br />
Secretaris<br />
C. Grootveld<br />
Penningmeester<br />
H. Doedee<br />
Bestuursleden<br />
Vicevoorzitter mw. P. Roelfzema,<br />
BOUWSTEENTJES<br />
TOETJE OF<br />
TUSSENDOORTJE<br />
Easy-to-Eat is speciaal ontwikkeld voor mensen die<br />
Zwemmen is goed mogelijk voor gelaryngectomeerden met een goede voorbereiding en begeleiding<br />
door een ervaren HOOFD-HALS-larkelinstructeur. Veel gelaryngectomeerden die zich eraan waagden,<br />
ervaren het zwemmen als iets weldadigs. Wilt u het eens proberen, neem contact op met een van de<br />
zwemclubs van de Patiëntenvereniging HOOFD-HALS.<br />
Zwemmen Amersfoort<br />
mw. M. Schogt,<br />
(0172) 57 14 27 of<br />
(06) 557 06 251;<br />
dschogt@ziggo.nl<br />
Data: elke derde zaterdag<br />
van de maand (m.u.v. juli<br />
en augustus), tijd 12-13 uur,<br />
Zwemmen Nijverdal<br />
dhr. Stuut,<br />
(0548) 62 46 46;<br />
zwansenior@hotmail.com<br />
Data: in principe iedere eerste<br />
en derde donderdag van de<br />
maand, tijd 14-15.30 uur,<br />
in zwembad “Het Ravijn”,<br />
Zwemmen Zeegse (Groningen)<br />
dhr. H. Veringa,<br />
(0591) 62 63 31<br />
Data: elke tweede en laatste<br />
zaterdag van de maand,<br />
tijd 11-13 uur.<br />
Dr. M.F. de Boer, prof dr. R. de Bree,<br />
mw. M. de Kraa, mw. M.C. Lukkien- van Alten,<br />
W. van der Hulst, mw. M. de Jonge, P. de Valença,<br />
Raad van advies<br />
mw. prof. dr. Irma M. Verdonck,<br />
E.A. Ariëns, A.M. de Bruine,<br />
prof. dr. H.A.M. Marres,<br />
mr. M.R. Meijer<br />
Ereleden<br />
prof. dr P.H. Damsté,<br />
A.M. de Bruine,<br />
prof. dr P.C. de Jong<br />
Redactie<br />
mw. G. van der Sluijs,<br />
mw. M. Lukkien,<br />
P. de Valença,<br />
mw. N. Roersma<br />
redactie@pvhh.nl<br />
Ontwerp en lay-out<br />
Lawine visuele communicatie, Utrecht<br />
www.lawine.nl<br />
Coverfoto<br />
Ilka Hennig<br />
Druk<br />
Eiwitten zijn dé bouwstenen van ons lichaam.<br />
Belangrijk voor de opbouw van spieren, wondherstel<br />
en ze bieden bescherming tegen infecties. Elk lekker<br />
Bouwsteentje is een zacht cake-gebakje en bevat 8<br />
gram hoogwaardig wei-eiwit. Uitstekend geschikt<br />
voor de senioren onder ons. Ook versterkend voor de<br />
mensen die door ziekte of een operatie verzwakt zijn<br />
en iets extra’s kunnen gebruiken. En leuk omdat het<br />
ook een traktatie is!<br />
Bouwsteentjes zijn verkrijgbaar in de smaken Aardbei,<br />
Banaan, Chocolade en Bosvruchten.<br />
Zijn puur natuurlijk, zonder E-nummers.<br />
4 stuks voor € 4,99<br />
extra eiwit nodig hebben maar alleen dik-vloeibare<br />
of fijngemalen voeding kunnen eten. Het is een<br />
tussendoortje en gebaksdessert op basis van frisse<br />
zuivel met geconcentreerd hoogwaardig wei-eiwit.<br />
Het is zo zacht dat het smelt in de mond. In de mond<br />
behoudt het zijn consistentie. Daarom kan Easy-to-Eat<br />
probleemloos worden gegeten door mensen met een<br />
slikstoornis. Dankzij de hoge concentratie eiwitten<br />
(8 gram per portie) draagt Easy-to-Eat bij aan het<br />
behoud van de conditie en helpt het de weerstand<br />
ondersteunen. Easy-to-Eat kan meerdere keren per dag<br />
gegeten worden, bijvoorbeeld als lekkernij tussendoor<br />
of als nagerecht. Easy-to-Eat is verkrijgbaar in de<br />
smaken framboos en tropical.<br />
Voor meer informatie: www.bouwsteentjes.nl<br />
in het Sportfondsenbad,<br />
Bisschopsweg 175, 3817 BT<br />
Amersfoort<br />
Piet Heinweg 16,<br />
7441 GZ Nijverdal<br />
Meer informatie over kanker<br />
en omgaan met gevolgen<br />
Drukkerij Van de Ridder, Nijkerk<br />
ISSN-nummer<br />
2468-6867<br />
Abonnementsprijs<br />
30 euro per jaar voor lidmaatschap/<br />
donateurschap HOOFD-HALS<br />
inclusief HOOFD-HALS Magazine<br />
De redactie is niet verantwoordelijk voor de<br />
inhoud van ingezonden en overgenomen kopij en<br />
Bij uw Jumbo supermarkt<br />
in de diepvries.<br />
Tevens bij Jumbo online te bestellen<br />
en worden uw boodschappen door<br />
een aantal Jumbo supermarkten<br />
alreeds thuisgebracht.<br />
Kanker.nl<br />
Kanker.nl is niet<br />
telefonisch bereikbaar.<br />
KWF Kanker Infolijn<br />
(0800) 022 66 22 (gratis),<br />
www.kwfkankerbestrijding.nl<br />
NFK<br />
(Nederlandse Federatie van<br />
Kankerpatiëntenorganisaties)<br />
behoudt het recht ingezonden brieven in te korten.<br />
Kopij in Word aanleveren, beeldmateriaal in<br />
JPG-formaat 500 kB of groter.<br />
Mail naar: contact@kanker.nl,<br />
(030) 291 60 90,<br />
www.kanker.nl<br />
www.nfk.nl<br />
Sponsor:<br />
38 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong> | 39
Informatie<br />
LARYTAPE<br />
advertentie<br />
® TOUCH<br />
NIEUW<br />
TWO-IN-ONE - TRACHEOSTOMABESCHERMING MET SPREEKOPTIE<br />
Gebruik nu het unieke alternatief<br />
voor een HME-filtercassette in<br />
combinatie met een stomapleister.<br />
Effectieve<br />
tracheostomabescherming<br />
voor het filteren, bevochtigen<br />
en verwarmen van de<br />
ingeademde lucht<br />
Eenvoudige spreekoptie door<br />
lichte vingerafsluiting<br />
Plat en niet opvallend ontwerp<br />
Plakstrook rondom dient voor<br />
een goede afdichting en zorgt<br />
voor een voelbare<br />
ademweerstand<br />
Eenvoudig te positioneren door<br />
flexibel materiaal - ook bij een<br />
dieper gelegen tracheostoma<br />
Een lichte druk op de<br />
knop is voldoende om<br />
het tracheostoma af te<br />
sluiten!<br />
MADE IN GERMANY<br />
Eenvoudig te bestellen via:<br />
www.de2estemwinkel.nl<br />
en/of via de telefoon:<br />
030-232 14 83<br />
40 | HOOFD-HALS <strong>magazine</strong> augustus <strong>2016</strong><br />
ANDREAS FAHL<br />
MEDIZINTECHNIK-VERTRIEB GMBH<br />
August-Horch-Straße 4a · 51149 Köln · Phone +49(0)22 03/29 80-0<br />
Fax +49(0)2203/2980-100 · Germany · mail vertrieb@fahl.de · www.fahl.de