GemiNieuws, jaargang 2 - nummer 3, winter 2009 - Gemini Ziekenhuis

Specialisme in beeld...
Radiologie
Bij gezondheidsklachten is vaak gedetailleerd onderzoek nodig om de juiste diagnose
te kunnen stellen. Veel van deze onderzoeken vinden plaats op de afdeling
Radiologie, waar met verschillende soorten apparatuur wordt gewerkt om de botten,
weefsels en organen in het lichaam zichtbaar te maken. Aan de hand van deze
onderzoeken wordt uitgezocht wat de oorzaak van de lichamelijke klachten is. Op
de afdeling Radiologie werken de medisch specialisten - de radiologen - samen met
de medewerkers van de afdeling Radiologie.
Van onderzoek
tot patiënt
Vaak denkt men dat een radioloog zijn werk
alleen ‘achter de schermen’ uitvoert. De
meeste patiënten zien of spreken de radioloog
niet. Toch heeft ook een radioloog veel
en vaak contact met patiënten. ‘Wij verrichten
zelf ook onderzoeken, zoals het maken
van echo’s,’ legt Sybrand Mali uit. ‘Daarnaast
doen veel huisartsen en specialisten
tegenwoordig een beroep op de radioloog,
om patiënten te behandelen. Dit heet interventie-radiologie;
er wordt een medische
handeling verricht bij een patiënt, zonder dat
een operatie noodzakelijk is. Het plaatsen
van een niercatheter, het draineren van een
abces of het verhelpen van een afsluiting van
de galwegen zijn allemaal medische situaties
waar een radioloog mee te maken krijgt.’
Ontwikkelingen
‘Meer dan andere specialismen profiteert
het vakgebied Radiologie van technische
ontwikkelingen,’ licht Rob Maes toe. ‘In
ons specialisme zijn de ontwikkelingen met
name gericht op verfijning van de techniek,
zodat ziektes en aandoeningen steeds sneller
en beter gesignaleerd kunnen worden.
Goede ontwikkelingen dus, want hoe eerder
de diagnose is gesteld, hoe sneller de behandeling
kan worden ingezet. Ook komen
er regelmatig nieuwe onderzoeksmethoden
ter beschikking. De nieuwe digitale mammografie,
waar op pagina 5 over wordt verteld,
is hiervan een goed voorbeeld.’
Sybrand Mali
Rob Maes
www.gemini-ziekenhuis.nl
Het team radiologen in het Gemini Ziekenhuis
bestaat uit Taco Wesselius, Rob Maes
en Sybrand Mali. ‘Een radioloog is gespecialiseerd
in het beoordelen van onderzoeken
waar beeldvorming voor is gebruikt,’ legt
radioloog Taco Wesselius uit. ‘Dat zijn de
onderzoeken die op de afdeling Radiologie
worden verricht, met behulp van röntgenstralen,
geluidsgolven of een magnetisch
veld. De resultaten van al deze onderzoeken
worden aan de radioloog voorgelegd. De radioloog
beoordeelt deze en kan aan de hand
van het onderzoek aangeven wat de plaats
en de aard van de ziekte, de aandoening of
het letsel is. Vervolgens legt de radioloog
zijn bevindingen vast in een verslag voor de
aanvragend huisarts of medisch specialist,
eventueel voorzien van een advies.’
‘Evenals vasculaire interventies,’ merkt Taco
Wesselius op, ‘ingrepen die te maken hebben
met de bloedvaten. Zo voeren wij regelmatig
een dilatatie uit van de bloedvaten in
het been. Hierbij wordt het bloedvat als het
ware opgerekt om een vernauwing te verhelpen.
Dit wordt ook wel dotteren genoemd.
De doorbloeding wordt hierdoor beter, zodat
de klachten (zoals ‘etalagebenen’) verminderen
of zelfs verdwijnen. Een radioloog heeft
een boeiend en veelomvattend medisch vakgebied,
dat varieert van onderzoeken beoordelen
tot contact met de patiënt.’
Taco Wesselius (links) verricht een dilatatie
van een bloedvat. Hij wordt hierbij
geassisteerd door radiodiagnostisch laborant
Robert van der Veen
Van Röntgen naar
Radiologie
| 4
Tot een aantal jaren geleden behoorde
alleen röntgenonderzoek tot de mogelijkheden.
Daarom werd gesproken
over de Röntgenafdeling. Door de ontwikkeling
van de techniek, is het soort
onderzoeken dat verricht kan worden
toegenomen en wordt niet alleen meer
met röntgenstralen gewerkt. Enige tijd
geleden is daarom de naam Röntgenafdeling
veranderd in afdeling Radiologie;
dit geeft beter aan voor welke
onderzoeken de patiënt terecht kan.
Wij hebben de meest voorkomende methoden
voor u op een rijtje gezet:
Röntgenfoto
Op een röntgenfoto worden, met behulp
van röntgenstralen, botten, weefsels en
organen zichtbaar gemaakt. Sommige
weefsels laten de röntgenstraling volledig
door, andere weefsels niet. Een röntgenfoto
wordt als fotonegatief in beeld gebracht.
Bot laat weinig straling door en
wordt op een foto wit afgebeeld. Huid,
spieren en lucht worden in verschillende
grijstinten afgebeeld.
CT-scan
De letters CT staan voor Computer Tomografie;
een tweedimensionale afbeelding
die een doorsnede weergeeft van
een driedimensionaal object. Ook dit onderzoek
wordt uitgevoerd met röntgenstraling,
maar is gedetailleerder dan een
röntgenfoto. Weefsels en de botstructuur
worden ‘in plakjes’ afgebeeld. Met de CTscan
is de arts in staat om afwijkingen aan
de bloedvaten, herseninfarcten, tumoren
en botbreuken op te sporen of beter in
beeld te krijgen. De scan wordt gemaakt
in een tunnelvormig röntgenapparaat.
MRI-scan
De letters MRI staan voor Magnetic Resonance
Imaging; beeldvorming met behulp
van een magnetisch veld. Door gebruik te
maken van dit magnetisch veld wordt een
afbeelding gemaakt van de chemische
samenstelling van het lichaam. Bij het uitvoeren
van een MRI-onderzoek ligt de patiënt
in een tunnel, waarin het magnetisch
veld wordt geactiveerd. Met een MRI-onderzoek
kunnen spieren, kraakbeen en
andere weke delen goed in beeld worden
gebracht.
Echo
Bij echografisch onderzoek wordt gebruik
gemaakt van geluidsgolven die zich door
het lichaam verplaatsen en op grensvlakken
tussen zachte en hardere structuren
weerkaatsen. Hierdoor kunnen afbeeldingen
worden gemaakt van bijvoorbeeld de
organen in de buik, de schildklier, spieren
en pezen.
Waarnemend
radioloog
In verband met ziekte van een van
de radiologen is Richard Bökenkamp
momenteel als waarnemend radioloog
werkzaam in het Gemini Ziekenhuis.
Richard Bökenkamp draagt zowel
zorg voor de beoordeling van de
onderzoeken als de behandeling van
patiënten.