Slurf 24-1
Magazine der werktuigbouwkundige studievereniging Gezelschap Leeghwater
Magazine der werktuigbouwkundige studievereniging Gezelschap Leeghwater
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Officieel orgaan der werktuigbouwkundige studievereniging ‘Gezelschap Leeghwater’ te Delft | jaargang <strong>24</strong> - Oktober 2019 - no. 1<br />
Oceanische vuilstort<br />
De oplossing voor de plasticsoep<br />
Psychedelica<br />
Oude middelen voor<br />
nieuwe doeleinden<br />
Koptelefoons<br />
Wat er nodig is voor<br />
het beste geluid<br />
Toekomstig vliegen<br />
Hoe het vliegtuig van<br />
morgen eruit ziet
| Redactioneel<br />
Het nieuwe studiejaar is weer begonnen en daarmee is het<br />
ook tijd om de <strong>Slurf</strong> weer bij iedereen op de deurmatten<br />
te toveren. Wij hebben ons weer een weekend in het<br />
kantoor van gezelschap Leeghwater opgesloten om tot in<br />
de fijnste puntjes de <strong>Slurf</strong> op te stellen. Ondanks dat we<br />
de formule 1 op hadden staan is er flink doorgewerkt, de<br />
redactieleden hebben mooie artikelen kunnen produceren.<br />
Zo schrijft Evan Tets, eindredacteur, over psychedelica<br />
als depressiebestrijder. Onze secretaris, Floor van Lunen,<br />
vertelt uitgebreid wat de werking is van de koptelefoon<br />
en hoe active noise-cancelling hier een rol in speelt. Irene<br />
Hooijkaas, commissaris lay-out, neemt een kijkje in de<br />
wereld van de verduurzaming van de luchtvaart. De<br />
nieuwe lading redactieleden, bestaande uit Jasper Somsen<br />
en Myrte van Vierzen, vertelt u over de quantumcomputer<br />
en cyberaanvallen. Zelf heb ik een artikel opgesteld met<br />
oog op duurzaamheid, ik ga jullie informeren over de<br />
ontwikkelingen omtrent het opruimen van de plasticsoep.<br />
De <strong>Slurf</strong> is, naast de vaste artikelen van redactieleden,<br />
zoals altijd gevuld met externe stukken. Esmée Mooldijk,<br />
voorzitter van het Leegwater bestuur, vertelt waar zij nu<br />
allemaal mee bezig zijn. Joup van Donk, voorzitter van de<br />
MediaCo, legt in het commissieverhaal van deze editie<br />
uit wat zij doen. Naast deze stukken hebben we ook aan<br />
jullie vermaak gedacht tussen de artikelen door, met een<br />
puzzelpagina, een DIY en gekke plaatjes uit de Snapgram.<br />
“Ik ben niet incapabel, ik<br />
doe maar wat” - M. Verheijen<br />
Deze editie is al mijn vierde en daarmee mijn laatste<br />
kwartaal als redactielid van de <strong>Slurf</strong>. Het is daarom ook<br />
tijd voor mij om, samen met Evan Tets, toe te treden tot de<br />
groep die zich ‘‘Oud-<strong>Slurf</strong>ers’’ mag noemen. Graag bedank ik<br />
iedereen die zich heeft ingezet om ook deze editie weer tot<br />
een succes te maken. Allereerst het bestuur van Gezelschap<br />
Leeghwater en de faculteit 3mE voor het aandragen van<br />
de bestuursstukken en het openstellen van hun kantoor.<br />
Ik wil ook de andere redactieleden bedanken voor hun<br />
inzet en de mooi opgestelde artikelen. Daarnaast bedank ik<br />
graag de Oud-<strong>Slurf</strong>ers en de leden van de ROS. Coen Bakker,<br />
Willemijn Remmerswaal, Gitte Hornung, Tjeerd Zondag,<br />
Jim Kieft, Wouter van der Wal, Tessa Talsma, Bob van der<br />
Windt, Daan Koetzier en Sam Edmonds, jullie hulp wordt<br />
enorm op prijs gesteld. Volgende editie neemt Floor van<br />
Lunen het touw in handen. Ik wens haar veel succes en heb<br />
er alle vertrouwen in dat zij een top editie zal neerzetten.<br />
<strong>Slurf</strong> Hoogh!<br />
Max Verheijen, Hoofdredacteur<br />
Algemene Voorwaarden<br />
De <strong>Slurf</strong> verschijnt viermaal per jaar en is een<br />
uitgave van Gezelschap Leeghwater, de studievereniging<br />
van werktuigbouwkundige studenten<br />
aan de Technische Universiteit Delft. Niets uit deze<br />
uitgave mag gereproduceerd worden en/of openbaar<br />
gemaakt worden door middel van boekdruk,<br />
fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan<br />
ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming<br />
van Gezelschap Leeghwater.<br />
Gezelschap Leeghwater verklaart dat deze uitgave<br />
op zorgvuldige wijze en naar beste weten is<br />
samengesteld, evenwel kan zij op geen enkele<br />
wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van<br />
de informatie. Tevens is zorgvuldig gezocht naar<br />
rechthebbenden van de gepubliceerde illustraties,<br />
dit is echter niet in alle gevallen na te gaan.<br />
Wanneer u denkt auteursrechten te hebben kunt<br />
u contact opnemen via onderstaande gegevens.<br />
Gezelschap Leeghwater aanvaardt geen enkele<br />
aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook,<br />
die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen<br />
die gebaseerd zijn op bedoelde informatie.<br />
Redactie<br />
Hoofdredacteur: Max Verheijen<br />
Eindredacteur: Evan Tets<br />
Secretaris: Floor van Lunen<br />
Commissaris Lay-Out: Irene Hooijkaas<br />
Redacteur: Jasper Somsen<br />
Redacteur: Myrthe van Vierzen<br />
QQ'er: Feike Tijsma<br />
Met dank aan de ROS<br />
Rechthebbende coverfoto: National Geographic<br />
Verzending<br />
De <strong>Slurf</strong> wordt verzonden aan de ereleden, het<br />
College Leden van Verdiensten, de leden van<br />
studievereniging Gezelschap Leeghwater en de<br />
Vereniging Oud Leeghwater. De <strong>Slurf</strong> wordt verzonden<br />
aan instellingen binnen en buiten Delft,<br />
alle professoren van de faculteit 3mE en bedrijven<br />
waarmee Gezelschap Leeghwater samenwerkt.<br />
<strong>Slurf</strong>redactie<br />
Lijkt het je leuk om de <strong>Slurf</strong>redactie te versterken?<br />
Stuur dan een mail naar <strong>Slurf</strong>@leeghwater.nl<br />
Abonnementen<br />
Het aanvragen van een abonnement kan via de<br />
vermelde gegevens. Een abonnement op de <strong>Slurf</strong><br />
kost 14 euro per jaar. Nieuwe abonnementen<br />
kunnen het gehele jaar door ingaan. Een abonnementsjaar<br />
loopt gelijk met een collegejaar en<br />
dus wordt de eerste maal het abonnement pro rata<br />
berekend.<br />
Oplage & Druk<br />
2700, BladNL, Maarssen<br />
Gezelschap Leeghwater<br />
Faculteit 3mE<br />
Mekelweg 2, 2628 CD Delft<br />
Tel: +31 15 27 86 501<br />
info@leeghwater.nl<br />
www.leeghwater.nl<br />
IBAN: NL56 ABNA 0442310919<br />
Giro : NL26INGB0000066967<br />
2
Inhoud |<br />
Problematische<br />
plasticsoep<br />
Een kijkje in het proces van de<br />
grootste oceanische schoonmaak<br />
ter wereld<br />
pagina 6<br />
Redactioneel | 2<br />
Van het bestuur | 5<br />
VOL interview | 9<br />
Onderwijs Bachelor | 12<br />
Onderwijs Master | 13<br />
echodartistes Wired<br />
JHU Hub Dezeen<br />
Medisch<br />
Psychedelisch<br />
De theorie achter drugs<br />
gebruiken om depressie tegen<br />
te gaan<br />
pagina 10<br />
De evolutie van<br />
de koptelefoon<br />
Het ontstaan van<br />
de koptelefoon tot aan de<br />
noise-cancelling van nu<br />
pagina 14<br />
De toekomst van<br />
de luchtvaart<br />
De eeuwige zoektocht naar<br />
manieren om duurzamer te<br />
vliegen<br />
pagina 20<br />
In het kort | 18<br />
Activiteiten | <strong>24</strong><br />
Superieure computers | 26<br />
Gadgets | 28<br />
Cyberaanvallen | 32<br />
Snapslurf | 34<br />
Commissie uitgelicht | 36<br />
Puzzelpagina | 37<br />
Nawoord | 38<br />
Adverteerdersindex:<br />
ASML | 4<br />
IHC | 17<br />
ASML | 23<br />
Witteveen+Bos | 39<br />
DCP | 40<br />
3
Discover<br />
the future you<br />
Sign up for the<br />
ASML Career Day 2019<br />
The ASML Career Day is for engineering graduates who want to see what ASML is all<br />
about. You get to know ASML’s culture and learn how your field of study contributes to<br />
technological evolution. Are you ready to discover the future you?<br />
Register before November 6 at: asml.com/careerday<br />
21<br />
nov<br />
14:30 - 20:00<br />
Veldhoven, the Netherlands
| Van het bestuur<br />
Gezelschap Leeghwater<br />
Aan het begin van dit kwartaal werd het academische<br />
jaar officieel geopend en zijn wij geïnstalleerd als het 152 ste<br />
bestuur van Gezelschap Leeghwater. Voor ons als bestuur<br />
was het gelijk een druk kwartaal. Een nieuwe omgeving en<br />
veel nieuwe taken en projecten waar we ons op stortten.<br />
Hierover is al veel nagedacht in de maanden voorafgaand<br />
aan ons bestuursjaar en nu is het eindelijk tijd om deze uit<br />
te gaan voeren.<br />
Niet alleen voor ons is dit een nieuw avontuur maar ook<br />
voor alle studenten Werktuigbouwkunde. Nieuwe vakken<br />
en projecten die voor grote uitdagingen zorgen maar zeker<br />
veel bijbrengen aan deze studenten. Op de schouders van<br />
de nieuwe generatie werktuigbouwers rust namelijk een<br />
zware taak: duurzaamheid. De grondstoffen raken op en<br />
daardoor is het belangrijk om duurzaam om te gaan met<br />
de grondstoffen die wij tot onze beschikking hebben.<br />
Daarom is dit sinds een aantal jaar een terugkerend thema<br />
bij de eerstejaars projectvakken, waar de integratie van<br />
duurzaamheid in één product aan bod komt. De eerstejaars<br />
studenten leren voornamelijk nadenken over het gebruik<br />
van materialen voor hun ontwerpen: welke materialen<br />
zijn duurzaam, maar ook welke materialen zijn circulair?<br />
Dit maakt de nieuwe generatie werktuigbouwkundig<br />
ingenieurs weer een stukje completer.<br />
De groei in technologie gebeurt geleidelijk, maar wel snel.<br />
Van pinnen naar contactloos betalen, naar met je telefoon<br />
kunnen betalen in nog geen twintig jaar. Het draadloos uitvoeren<br />
van handelingen is een stukje technologie dat snel<br />
aan het ontwikkelen is. Een fietsslot ontgrendelen met een<br />
app op je telefoon of een autoslot openen zonder de sleutel<br />
in het slot te steken. Wie weet waar al deze ontwikkelingen<br />
toe gaan leiden? De sprongen die de techniek maakt zijn<br />
groot en alles wat voor de jongste generatie heel normaal<br />
lijkt, is voor de andere generaties heel nieuw. Alan Kay<br />
beschrijft dit met de woorden:<br />
‘‘Technology is anything that was<br />
invented after you were born.’’<br />
Dit is iets waar wij als huidige studenten misschien nog<br />
niet bij stilstaan. Vindingen die wij mogelijk zullen doen en<br />
nieuw zullen zijn voor ons, gaat de normale leefwereld zijn<br />
voor een generatie na ons. Dit brengt ook verantwoordelijkheden<br />
met zich mee, iets waar aandacht aan besteed wordt<br />
tijdens de bachelor Werktuigbouwkunde.<br />
Dit eerste kwartaal is in een mum van tijd voorbijgegaan.<br />
Het nieuwe online boekenverkoopsysteem was een groot<br />
succes. Voor de eerste lunchlezingen was zo veel animo, dat<br />
de zalen overvol zaten, onze commissies zijn gevraagd en<br />
er zijn al gezellige borrels geweest. Ons jaar als bestuur is<br />
nu echt van start. Volgend kwartaal vieren we onze 152 ste<br />
verjaardag. Er staat nog veel op de planning voor de rest<br />
van het jaar en we gaan het fantastisch maken. Wij hebben<br />
er al veel zin en wij hopen dat alle studenten er net zo veel<br />
zin in hebben als wij.<br />
Esmée Mooldijk<br />
Voorzitter Gezelschap Leeghwater<br />
5
USA Today<br />
Problematische plasticsoep<br />
Je bent aan het zwemmen,<br />
plots constateert één van je<br />
vrienden dat jullie omringd<br />
zijn door kwallen. Je neemt een<br />
goed kijkje naar de drijvende<br />
objecten en reageert: ‘‘Geen<br />
stress, het is maar plastic’’.<br />
Je kent het wel: een plaatje van een schildpad met de<br />
plastic verpakking van een sixpack om zijn nek verwikkeld,<br />
de ooit prachtige stranden bedekt met dikke lagen van<br />
vervuilingen en de eeuwig durende protesten omtrent de<br />
milieuvervuiling. Uiteindelijk zetten zulke confrontaties<br />
men snel aan het denken, maar wat is de status van de<br />
daadwerkelijke progressie. Laten we eens kijken wie het<br />
touw in handen neemt in deze strijd tegen het plastic.<br />
Omvang van de vuilstort<br />
Tussen de 1 en de 2,5 miljoen ton plastic stroomt via<br />
rivieren de oceaan in, dat zijn tussen de zes- en de<br />
dertienduizend Boeing 747’s aan gewicht. Het plastic<br />
verzamelt zich grofweg op vijf verschillende locaties: de<br />
Noordelijke en Zuidelijke Atlantische Oceaan, de Indische<br />
Oceaan en de Noordelijke en Zuidelijke Grote Oceaan. Deze<br />
verzamelingen worden soepen genoemd en de grootste<br />
van de vijf is die in de Noordelijke Grote Oceaan. De exacte<br />
afmeting van deze plasticsoep is niet bekend, maar naar<br />
schattingen bedraagt het gebied net zo veel oppervlakte als<br />
Spanje en Frankrijk samen. Het gevaar van dit plastic is dat<br />
het in een proces, genaamd fotodegradatie, door licht wordt<br />
afgebroken tot polymeren. Deze worden weer gemakkelijk<br />
opgenomen in de voedselketen en hebben daardoor een<br />
groot effect op het onderwaterleven, maar uiteindelijk ook<br />
op de mensheid zelf. Veel van de vissen hebben al plastic<br />
polymeren of zelfs stukken plastic die nog intact zijn in<br />
hun lichaam. Zeevogels verspreiden dit door de vissen te<br />
eten, maar vissers vangen deze vissen ook. Dit houdt in dat<br />
veel van het plastic een weg vindt naar onze lichamen. De<br />
chemicaliën die hierin zitten kunnen geboorteafwijkingen,<br />
diabetes en andere problemen veroorzaken.<br />
Orichting van The Ocean Cleanup<br />
Boyan Slat houdt zich sinds 2012 bezig met het verwijderen<br />
van plastic in de oceanen. Op de TU Delft heeft hij een<br />
eerste ontwerp gemaakt, hiermee won hij de prijs voor<br />
‘‘Best Technical Design’’. Het fundament waar zijn ontwerp<br />
op stond was het principe om plastic naar het systeem<br />
te laten komen, in plaats van het plastic te achtervolgen.<br />
6
De concepten maakten gebruik van geankerde systemen.<br />
In 2013 heeft Slat The Ocean Cleanup opgericht en is het<br />
eerste publieke concept naar buiten gebracht. Dit concept<br />
was geïnspireerd door reuzenmanta’s, de verzamelstations<br />
leken hierop en waren verbonden door lange drijvende<br />
barrières. Weer een jaar later is het ontwerp verfijnd naar<br />
één verzamelstation en nog een paar jaar later, in 2017,<br />
werd het systeem aangepast van één groot geankerd<br />
systeem naar meerdere vrij ronddrijvende stations. In dit<br />
ontwerp zorgen zee-ankers in de waterlaag, met vrijwel<br />
geen stroming, ervoor dat het systeem langzamer beweegt<br />
dan het plastic. In 2018 is het systeem geboren waar hier<br />
verder op in gegaan zal worden, System 001.<br />
krachten verplaatst het systeem zich over de clusters<br />
plastic. Het gevangen plastic wordt in het midden van<br />
het systeem verzameld door de U-vorm van de staaf en<br />
de rok hieronder. Twee schepen collecteren het plastic om<br />
de paar maanden in een groot net. Het idee is om met het<br />
verzamelde plastic het project te financieren.<br />
Wist je dat...<br />
per minuut twee miljoen plastic tasjes gebruikt worden.<br />
De huidige situatie<br />
De uitvinding die nu gebruikt wordt, System 001, maakt<br />
gebruik van dezelfde stroming die het plastic uit de zee<br />
heeft getrokken. De wind en de golven bevinden zich<br />
voor het grootste deel boven het plastic en zorgen er zo<br />
voor dat het systeem sneller vooruit beweegt dan de te<br />
verzamelen vervuiling. Het apparaat bestaat uit twee<br />
onderdelen, een zeshonderd meter lange drijvende staaf<br />
en een rok. De rok is onderaan de staaf bevestigd om zo al<br />
het plastic dat onder de staaf door dreigt te glippen tegen<br />
te houden. Een andere functie van de rok is het creëren<br />
van een U-vorm. Doordat het systeem sneller gaat dan de<br />
stroming, biedt de rok weerstand. Het midden van de rok<br />
is langer en biedt dus meer weerstand dan de zijkanten,<br />
zo ontstaat de U-vorm. Met oog op het doel van de actie<br />
is goed rekening gehouden met het zeeleven. Doordat het<br />
systeem langzaam beweegt en de rok ondoordringbaar<br />
is, hebben vissen geen probleem met het ontwijken van<br />
de doek. De stroming gaat onderlangs, waardoor vissen<br />
hier in meezwemmen en het plastic, dat drijft, erin wordt<br />
opgevangen. Het is een erg flexibel systeem dat de golven<br />
volgt en blootgesteld kan worden aan harde stromingen.<br />
Op de staaf zijn veel sensoren en verlichtingen bevestigd<br />
die het proces monitoren en het systeem veiligstellen.<br />
De sensoren verzamelen informatie op het gebied van<br />
locatie, beeldmateriaal en inwendige krachten. Om de<br />
honderd meter zijn tevens lantaarns geplaatst met als<br />
doel langsvarende schepen te waarschuwen. Het plastic<br />
wordt in verschillende fases verzameld en opgehaald.<br />
Als eerste wordt het afval gevangen, door natuurlijke<br />
NU.nl<br />
De werking van de rok in zijaanzicht<br />
Toekomst<br />
Sinds System 001 operationeel is, wordt constant gekeken<br />
naar verbeteringen. Met behulp van drones, sensoren en<br />
traceerbaar nepafval wordt het systeem zorgvuldig in de<br />
gaten gehouden. Na vier maanden is het systeem dan<br />
ook teruggehaald naar de kust en zijn verbeterpunten<br />
opgesteld. Wat het meest naar voren is gekomen is de<br />
inconsistente snelheid. Er is vastgesteld dat plastic niet in<br />
het systeem blijft, dit gebeurt voornamelijk als het systeem<br />
langzamer gaat dan het plastic. In het volgende prototype,<br />
System 001/B, is veel rekening gehouden met dit criterium.<br />
De staven zijn aangepast naar een vierde van de lengte<br />
en er is een plan gemaakt om zorgvuldig te testen op<br />
manieren om de snelheid aan te passen. Hiertoe zijn drie<br />
opties naar boven gebracht om het systeem te vertragen<br />
en drie manieren om het juist te versnellen. Waar nu<br />
bijvoorbeeld mee getest wordt, is het aanpassen van de<br />
spanwijdte, daardoor hebben de wind en de golven een<br />
grotere of juist een minder grote impact op het systeem.<br />
System 001/B wordt nu al gebruikt om testresultaten op<br />
te halen van deze methoden. Zodra deze twee maanden<br />
aan testresultaten heeft binnengehaald is het tijd voor<br />
de volgende versie. Dit brengt Boyan Slat weer een stapje<br />
dichter bij het opruimen van onze rotzooi.<br />
Max Verheijen<br />
7
| Do it yourself<br />
De winter komt eraan, truien worden uit de kast gehaald en<br />
de vogeltjes krijgen honger. Om deze lieve beestjes te helpen<br />
in de komende tijd roepen wij jullie op om vogelhuisjes<br />
te knutselen van materialen die in een studentenhuis te<br />
vinden zijn. Hieronder vind je wat inspiratie om je eigen<br />
huisje te bouwen.<br />
Kop en schotel aan elkaar<br />
gelijmd met als ophangsel<br />
een verbogen lepel.<br />
Een glazenfles met een<br />
3D geprint bakje.<br />
Een schoen kan zelfs als<br />
voederbakje dienen.<br />
Sarai<br />
Bakjes van lege blikken.<br />
Een huisje van wijnkurken.<br />
DIY instaglobal<br />
Myrthe Couvee<br />
Recycled crafts<br />
Debby Kooyman<br />
8
Alumnus aan het woord |<br />
Paul Th.L.M. van Woerkom<br />
Afgestudeerd:<br />
Gepromoveerd:<br />
VSV Leonardo da Vinci bestuur:<br />
1969<br />
1972<br />
1964-1966<br />
Het bestuur van de Vereniging Oud Leeghwater vroeg mij<br />
een terugblik te presenteren op mijn studie en carrière voor<br />
de huidige generatie van werktuigbouwkundige, jonge<br />
Einsteins. Ik twijfelde, onder meer omdat ik een hybride en<br />
geen zuivere werktuigbouwer ben. Anderzijds kan dat juist<br />
positieve kanten hebben. Ik heb toegestemd.<br />
De tijd vóór en ín Delft<br />
Ik ben geboren in Nijmegen en ging naar het Canisius<br />
College, waar ik in 1961 eindexamen deed. Daarna volgde<br />
de studie voor vliegtuigbouwkundig ingenieur in Delft.<br />
Die opleiding was toen nog onderdeel van de Afdeling der<br />
Werktuigbouwkunde, Scheepsbouwkunde en Vliegtuigbouwkunde.<br />
In Delft studeerde ik af op een vrij exotisch<br />
onderwerp in de theoretische aerodynamica: magnetohydrodynamische<br />
stroming in een quasi-ééndimensionaal<br />
kanaal. Een belangrijk deel van mijn vorming dank ik aan<br />
mijn activiteiten als president van de VSV Leonardo da<br />
Vinci. Weliswaar was Vliegtuigbouwkunde toen nog klein<br />
en waren de VSV-activiteiten nog niet zo veelomvattend als<br />
die van Gezelschap Leeghwater nu, maar wij hadden met<br />
hoogleraren en studenten steeds vrij intensieve contacten<br />
en we waren zeer ondernemend.<br />
Studie in de Verenigde Staten<br />
Vanaf 1967 studeerde ik in de ‘Department of Aerospace<br />
and Mechanical Sciences’ van Princeton University. Ik was<br />
betrokken bij onderzoeken naar elektrische voortstuwing<br />
van ruimtevoertuigen en naar optimale besturing in de<br />
lucht- en ruimtevaart. Het onderwerp van mijn promotieonderzoek<br />
was de ontwikkeling van algemeen bruikbare<br />
technieken voor de analyse van de beweging van zowel<br />
hemellichamen als ruimtevoertuigen.<br />
Ruimtevaart bij het NLR<br />
In 1972 kwam ik in dienst bij het NLR. De nadruk lag op<br />
de dynamica en besturing van lanceervoertuigen en van<br />
ruimtevoertuigen. Ik heb gewerkt aan ruimtevoertuigen<br />
zoals Aurora, Ans, IRAS, EXOSAT en Giotto en aan de grote,<br />
structureel flexibele ruimte robotarmen HERA en ERA.<br />
Verder heb ik een belangrijke bijdrage geleverd aan de besturing<br />
van de Japanse ruimtesondes Sakigake en Suisei en<br />
heb ik gewerkt aan diverse niet-ruimtevaart projecten.<br />
Terug naar de universiteit<br />
In 1994 werd ik deeltijd hoogleraar aan de faculteit luchten<br />
ruimtevaarttechniek op het gebied van dynamica en<br />
besturing van ruimtesystemen. Eind 1997 kreeg ik een<br />
benoeming in de vakgroep Technische Mechanica, wat nu<br />
deel van de afdeling PME is. Ik kon daardoor mijn activiteiten<br />
bij lucht- en ruimtevaarttechniek natuurlijk nog maar<br />
in beperkte mate uitvoeren. Vanuit hier hield ik mij bezig<br />
met colleges in de dynamica voor bachelor-studenten,<br />
colleges in de experimentele dynamica en niet-lineaire<br />
trillingen voor master-studenten en met begeleiding van<br />
studenten die afstuderen.<br />
Sindsdien<br />
Sindsdien ben ik bestuurslid geworden van de zich op<br />
de TU Delft oriënterende vereniging Histechnica en van<br />
de KIVI afdeling Geschiedenis der Techniek. Daarnaast<br />
besteed ik aandacht aan de rijke geschiedenis van de sectie<br />
Engineering Mechanics en aan aspecten van de geschiedenis<br />
van onze faculteit en universiteit. Samenwerking met<br />
de Heritage groep en het Trésor van de TU Delft is daarbij<br />
belangrijk. Ook verzorg ik de Hertz Newsletter, een nieuwsbrief<br />
die ruim wordt verspreid, maar die traditioneel als<br />
focus de master studenten en promovendi in Engineering<br />
Mechanics heeft. De nieuwsbrief vond haar oorsprong in<br />
een streven de onderlinge banden tussen MSc studenten<br />
en promovendi in de sectie te versterken.<br />
Wil ik nog iets meegeven?<br />
Het bestuur van de VOL suggereerde dat ik ook iets zou<br />
kunnen schrijven over wat ik als ingenieur en als ouddocent<br />
aan de huidige generatie jonge Einsteins zou willen<br />
meegeven. Ik moet daarin bescheiden zijn. Wat ik belangrijk<br />
vind, zal een ander wellicht niet belangrijk vinden.<br />
Maar toch, “your Dutch uncle speaks”. Ontwikkel een brede<br />
en diepe belangstelling voor disciplines in wetenschap<br />
en techniek; wees breed inzetbaar, je weet immers niet<br />
waarheen de toekomst je zal brengen, verricht je werk met<br />
passie, wees creatief; wees kritisch maar ook ondernemend;<br />
leer werken in teamverband, met inzet van teamleden uit<br />
meerdere disciplines; wees communicatief; leg helder uit;<br />
overleg met anderen en luister naar anderen; gun je tussen<br />
de bedrijven door een zenmoment; wees maatschappelijk<br />
betrokken; maar bovenal, wees een Delfts ingenieur.<br />
Via www.leeghwater.nl/vol kunt u een lidmaatschap aanvragen of<br />
uw lidmaatschap wijzigen.<br />
Voor vragen kunt u altijd bij alumni@leeghwater.nl terecht waar onze<br />
secretaris Frédérique u zal helpen.<br />
9
Ticotimes.net<br />
Medisch psychedelisch<br />
Bij het horen over LSD denken<br />
veel mensen aan hippies die de<br />
drugs vroeger gebruikten om<br />
de werkelijkheid te verliezen.<br />
Al zou psychedelica inmiddels<br />
veel meer kunnen bieden.<br />
Oud onderzoek herboren<br />
Depressie en andere psychische aandoeningen zijn bij de<br />
mensheid al lang bekend, maar een echte remedie ervoor is<br />
helaas nog niet gevonden. Waar bij sommige mensen een<br />
therapiesessie of traditionele medicatie werken, is er voor<br />
anderen nog geen enkele manier om geholpen te worden.<br />
Gelukkig voor deze mensen worden oude onderzoeken<br />
opnieuw opengebroken. In de vijftiger jaren, toen onder<br />
andere LSD net ontdekt was, werd er flink wat onderzoek<br />
gedaan naar de mogelijke positieve bijwerkingen van<br />
psychedelische middelen. Spijtig genoeg voor de onderzoekers<br />
was LSD op het moment niet illegaal en werd het ook<br />
recreatief veel gebruikt. Dit recreatieve gebruik leidde tot<br />
veel terugslag van de maatschappij op het gebruik van LSD<br />
of andere psychedelische middelen, voor welk doeleinde<br />
dan ook. Hoewel LSD dus nog niet illegaal was, vielen door<br />
deze terugslag veel onderzoeken stil of stopte de gehele<br />
financiering voor andere. Later werd LSD zelfs illegaal<br />
gemaakt, waardoor onderzoek bijna helemaal stopte. Nu,<br />
ongeveer vijftig jaar later, komt er langzaam weer schot in<br />
de zaak. Helaas gaat de vordering nog erg langzaam. Dit<br />
komt doordat de desbetreffende psychedelische middelen<br />
al lang geleden gepatenteerd zijn en er hierdoor geen geld<br />
meer aan te verdienen is in de farmaceutische industrie.<br />
Alle financiering voor desbetreffende onderzoeken zal dus<br />
moeten komen vanuit overheidsinstellingen en aangezien<br />
de meeste psychedelische middelen op veel plekken in de<br />
wereld een ‘klasse 1’ drug zijn, dezelfde klasse als bijvoorbeeld<br />
heroïne, zijn deze instellingen niet bereid om deze<br />
onderzoeken ook daadwerkelijk te financieren.<br />
De onderzoeken naar het gebruik van psychedelische<br />
middelen voor de genezing van depressie, maar ook onder<br />
andere verslaving en angst, begonnen al lang geleden. Toch<br />
zijn er nog niet veel resultaten. Het is daarom ook moeilijk<br />
te zeggen of psychedelische therapieën ook daadwerkelijk<br />
zullen helpen. Uit het handjevol resultaten dat er op het<br />
moment beschikbaar is, kan wel de conclusie getrokken<br />
worden dat er in veel gevallen positieve effecten kunnen<br />
zijn en dat meer onderzoek naar het onderwerp zeker de<br />
moeite waard is. Het probleemgebied van de onderzoeken<br />
ligt op dit moment bij de gevallen van een psychose.<br />
10
In deze gevallen kan het gebruiken van psychedelische<br />
middelen namelijk leiden tot een tijdelijke verergering van<br />
de psychose. Aan de andere kant zitten er ook voordelen<br />
aan het gebruik van psychedelische middelen als remedie<br />
voor psychische stoornissen. Buiten het hoofddoel: de<br />
genezing van de stoornis, is het namelijk ook zo dat er geen<br />
lichamelijke risico’s verbonden zijn aan het gebruik van<br />
psychedelische middelen als bijvoorbeeld LSD. Natuurlijk<br />
is het hierbij wel van belang dat de behandeling in een<br />
professionele en gecontroleerde omgeving plaatsvindt.<br />
Werking<br />
De precieze werking van verschillende hallucinerende<br />
middelen is meestal net anders, maar lijkt veel op elkaar.<br />
De psychedelische stof werkt in het brein op onder andere<br />
de dopamine, adrenerge en glutamaat receptoren, welke<br />
invloed hebben op met name de stemming en euforie van<br />
een persoon. Het grootste effect van een ‘trip’, een andere<br />
naam voor een psychedelische ervaring, komt alleen niet<br />
van deze receptoren, maar van twee andere fenomenen.<br />
Ten eerste van de serotonine receptor genaamd: 5H2TA.<br />
Resultaten<br />
In de afgelopen jaren zijn er weinig officiële onderzoeken<br />
op het gebied van psychedelica geweest. Wel is er naar<br />
de resultaten van zeven van dit soort onderzoeken een<br />
overkoepelend onderzoek gedaan om te kijken of er een<br />
trend in de resultaten te vinden is. Drie van de onderzoeken<br />
waren gedaan naar het helen van depressies, twee naar het<br />
helen van angst en twee naar het helen van de combinatie<br />
van beide. Aan de zeven studies deden in totaal honderddertig<br />
mensen mee, dus een bijzonder grote groep mensen<br />
is helaas niet getest. Toch zijn er conclusies te trekken uit de<br />
resultaten. De grootste voordelen die door alle onderzoeken<br />
werden gedeeld waren een onmiddellijke vermindering<br />
in depressie en angst en een algemeen groter gevoel van<br />
blijdschap, die tot maanden na de behandeling nog aanhielden.<br />
Er waren ook wat kleine nadelen, welke allemaal<br />
maar erg kort duurden. Deze bestonden uit misselijkheid,<br />
hoofdpijn en een verhoogde bloeddruk en hartslag. Er werd<br />
tevens vermoed dat deze nadelige effecten ook te danken<br />
konden zijn aan de nervositeit van de deelnemers van de<br />
verschillende onderzoeken.<br />
Wist je dat...<br />
LSD per ongeluk is uitgevonden door Albert Hofmann, een<br />
Zwitserse scheikundige die onderzoek deed naar andere<br />
farmaceutische middelen, maar door deze ontdekking wel<br />
in het Nobelprijscomité is gekomen?<br />
Lifecoachcode.com<br />
Hersenverbindingen zonder psychedelica (links) en met (rechts)<br />
De moleculen in de psychedelica komen voor de receptoren<br />
in je hersenen op een vreemde manier binnen, waardoor<br />
deze alsmaar signalen door blijven vuren, alsof ze steeds<br />
prikkels ontvangen. Ten tweede worden er onder invloed<br />
van psychedelica sommige verbindingen in het brein<br />
tijdelijk geblokkeerd en andere verbindingen tijdelijk<br />
gemaakt. Je brein communiceert hierdoor op een nieuwe<br />
en onbekendere manier met zichzelf. Veel mensen ervaren<br />
tijdens hun trip ook een betere connectie met de natuur en<br />
meer liefde voor zichzelf. Dit fenomeen is te danken aan de<br />
verminderde bloedstroom door het terugvalnetwerk, welke<br />
ook een grote rol speelt bij dagdromen. Als gevolg hiervan<br />
voelt het alsof de grens tussen een persoon en de rest van<br />
de wereld verdwijnt.<br />
De toekomst<br />
Al met al blijft psychedelica een onderwerp waarover veel<br />
onduidelijkheid heerst. Om dit op te lossen is er nog erg<br />
veel vervolgonderzoek nodig. Of dit onderzoek binnen<br />
aanzienbare tijd ook gedaan gaat worden is nog maar de<br />
vraag. Toch lijkt het erop dat het stigma op psychedelica<br />
langzaam vervaagt. Met de kennis en methodologie van<br />
vandaag de dag ligt er een wereld vol potentie net over<br />
de horizon. Zeker tegen de groep mensen die zich op het<br />
moment genoodzaakt voelt om het heft in eigen handen<br />
te nemen is de maatschappij verschuldigd deze nieuwe<br />
wereld te ontdekken. Het enige wat ons nu nog rust is het<br />
maken van de trip naar deze onderzoeken.<br />
Evan Tets<br />
11
| Onderwijs Bachelor<br />
Elke editie van de <strong>Slurf</strong> bevat een onderwijspagina. Op deze<br />
pagina vind je altijd de laatste nieuwtjes en feitjes op het<br />
gebied van het onderwijs van Werktuigbouwkunde. Heb je<br />
een vraag, opmerking of klacht? Dan kan je die mailen naar<br />
bachelor@leeghwater.nl of whatsapp naar 015-2786501.<br />
Even voorstellen<br />
Een bestuursjaar is natuurlijk maar voor één jaar. Ook dit<br />
jaar is er een nieuw bestuur met een nieuwe Commissaris<br />
Onderwijs Bachelor. Ik heb de eer om deze taak over te<br />
nemen van Geertje Neijmeijer. Mijn naam is Pim van der<br />
Velde en ik ben vierdejaars Werktuigbouwkunde student.<br />
Als Commissaris Onderwijs Bachelor steek ik onder andere<br />
veel tijd in de verkoop van boeken voor de studenten, deze<br />
kunnen sinds dit jaar ook online gekocht worden. Om de<br />
studenten nog beter te helpen in het onderwijs zorg ik voor<br />
tentamentrainingen voor de moeilijke vakken, daarnaast<br />
bestel ik samenvattingen die in het kantoor worden<br />
verkocht twee weken voor de tentamens. Het belangrijkste<br />
aan mijn rol is dat ik in vergaderingen met de faculteit en<br />
professoren de mening van de student vertegenwoordig.<br />
Ik doe er dan ook alles aan om ervoor te zorgen dat deze<br />
mening gehoord wordt. Ik merkte al gelijk in het begin<br />
van het bestuursjaar dat ik dit niet alleen kan doen. Ik heb<br />
de feedback, klachten en opmerkingen van de studenten<br />
nodig om een positieve verandering uit te kunnen oefenen<br />
op het onderwijs. Wees dus niet bang om mij hierover aan<br />
te spreken op het kantoor. Ik ben erg enthousiast over het<br />
komende jaar en heb grote plannen om het onderwijs nog<br />
beter en aangenamer te maken.<br />
Bijlesplatform<br />
Als nieuwe Commissaris Onderwijs Bachelor kwam ik<br />
erachter dat er een bijlesplatform is. Precies ja, was dit er?<br />
Dit jaar zal hier veel tijd en aandacht in gestoken worden,<br />
aangezien er veel mensen langs het kantoor komen met<br />
de vraag naar bijles, terwijl het eigenlijk vanzelfsprekend<br />
hoort te zijn om aan een bijlesplatform te denken. Op<br />
het bijlesplatform kunnen mensen die bijles willen<br />
geven of krijgen zichzelf aanmelden. Op deze manier kan<br />
vraag en aanbod elkaar gemakkelijk online vinden op<br />
de Leeghwatersite om daarna samen te werken naar die<br />
voldoende. Dit platform is bedoeld voor studenten die het<br />
aangenamer vinden om één op één les te krijgen van een<br />
medestudent. Voor de bijlesgevers is dit platform ideaal om<br />
een zakcentje bij te verdienen. Bovendien leer je ook nog<br />
eens veel van het lesgeven aan studenten en leer je ook<br />
nog eens meer mensen kennen.<br />
Werktuigkundig Ontwerpproject 1<br />
Ook dit jaar is het ontwerpproject voor de eerstejaars in het<br />
eerste kwartaal weer veranderd. Voorheen was het altijd<br />
een grijper die een appel of flesje moest kunnen optillen,<br />
verplaatsen en neerzetten. Vorig jaar was de opdracht een<br />
leuningklimmer en dit jaar is de opdracht een buisklimmer.<br />
Het doel is om een mechanisme door een transparante<br />
buis omhoog te laten klimmen. De buis staat onder een<br />
hoek van 0 tot 90 graden naar boven gericht. Er mag<br />
hierbij gebruik gemaakt worden van touwtjes die van<br />
het mechanisme in de buis naar beneden hangen. Door<br />
neerwaartse krachten toe te passen moet het mechanisme<br />
omhoog klimmen. Deze opdracht heeft wat weg van de<br />
trapklimmer van vorig jaar, maar dat maakt de uitdaging<br />
van dit jaar natuurlijk niet makkelijker. We kijken uit naar<br />
de resultaten van de kersverse projectgroepen.<br />
Pim van der Velde<br />
Online boekenverkoop<br />
Vanaf dit jaar is het voor het eerst mogelijk om je boeken<br />
online te bestellen en dan worden ze bij jou thuis bezorgd.<br />
Dit is voor ons een stuk makkelijker qua uitgifte van de<br />
boeken. Voor de studenten is het ook voordelig, aangezien<br />
ze niet meer een boekenpakket naar huis hoeven te dragen.<br />
De boekenpakketten bevatten één semester aan boeken.<br />
Dit is voornamelijk voordelig voor de eerstejaars, zodat je<br />
niet nog met een halve doos ongebruikte, maar betaalde<br />
boeken opgescheept zit, als je genoodzaakt bent halverwege<br />
het jaar te stoppen. Als je klachten of opmerkingen<br />
hebt over de digitale verkoop, wil ik deze maar al te graag<br />
horen. Dit is het eerste jaar dat dit gedaan wordt, dus er zal<br />
altijd nog ruimte zijn voor verbetering. Overigens zullen de<br />
boeken die door de TU Delft uitgegeven worden nog steeds<br />
op het kantoor verkocht worden.<br />
Pim van der Velde<br />
Commissaris Onderwijs Bachelor<br />
12
Onderwijs Master |<br />
Dit jaar is weer een groot aantal studenten begonnen aan<br />
de verschillende masters en mastertracks die 3mE aanbiedt.<br />
Er zijn verschillende vernieuwingen aangebracht aan de<br />
masters van Werktuigbouwkunde en ook volgend jaar zal<br />
deze trend zich voortzetten.<br />
Multi-Machine Engineering<br />
Vanaf dit jaar heeft de master Transport Engineering and<br />
Logistics een nieuwe naam: Multi-Machine Engineering.<br />
Er zijn steeds meer systemen die op elkaar inwerken en<br />
complexe netwerken vormen. Denk aan een productielijn<br />
waar duizenden subsystemen met elkaar samenwerken<br />
of een haven waar een container door heel veel systemen<br />
behandeld wordt voordat hij de haven weer verlaat. Hoe je<br />
deze supersystemen ontwikkelt, is de kern van de nieuwe<br />
track MME. Hierbij wordt er ook veel samengewerkt met de<br />
industrie om de studenten klaar te stomen om toekomstige<br />
uitdagingen op te lossen. Het is nog te vroeg om te zeggen<br />
hoe het gaat uitpakken, maar de nieuwe MME-studenten<br />
zijn tot zo ver zeer tevreden over het programma.<br />
Verplichte Mechanical Engineering vakken<br />
Vanaf dit jaar zijn de verplichte vakken van de master<br />
Mechanical Engineering veranderd. Zo waren voorheen de<br />
vakken Advanced Heat Transfer en Control System Design<br />
verplicht, maar zijn het nu keuzevakken. Daarnaast is het<br />
vak Physics and Measurement opgesplits in twee losse<br />
vakken; Physics for Mechanical Engineers en Measurement<br />
Technology. Op deze manier is er meer ruimte gekomen<br />
om te specialiseren of te verbreden. Nu moet er namelijk<br />
voor meer dan vijf EC aan vakken worden gekozen uit vijf<br />
vakken. Zo krijgen de studenten toch een goede werktuigbouwkundige<br />
basis, maar kan het wel goed gerelateerd<br />
worden aan hun specialisatie.<br />
gecombineerd worden met een lichaam en ontstaat er een<br />
robot. Zo kan een computer invloed hebben op de fysieke<br />
wereld. Robots komen steeds meer voor in het alledaagse<br />
leven en worden steeds complexer. Om de robots van de<br />
toekomst te ontwikkelen zijn ingenieurs nodig. Kennis<br />
over algoritmes is niet adequaat om robots te ontwikkelen,<br />
ook werktuigbouwkundige kennis is cruciaal. Vandaar de<br />
nieuwe masteropleiding Robotics.<br />
Robotics<br />
Door ingenieurs goed op te leiden om de robots van de<br />
toekomst te ontwikkelen, kunnen zij bijdragen aan de<br />
complexe uitdagingen van nu. Hierbij leert een Robotics<br />
ingenieur hoe hij algoritmes kan toepassen in werktuigbouwkundige<br />
systemen om robots te programmeren.<br />
Robots worden onder andere toegepast in de transport,<br />
productie, energie en medische zorg. Dit laat gelijk zien hoe<br />
multidisciplinair robotica is. Deze multidisciplinariteit zal<br />
dan ook een onderdeel worden van de opleiding. Daarnaast<br />
zal ook ethiek een essentieel onderdeel zijn, vanwege de<br />
complexe ethische kwesties die de ontwikkeling van robots<br />
met zich meebrengt. Voor de specialisatie zullen er tal van<br />
mogelijkheden zijn, zoals bijvoorbeeld Machine Perception<br />
en Human-Robot Interaction. De track Vehicle Engineering<br />
zal opgeheven worden en een specialisatie worden van de<br />
nieuwe Robotics master.<br />
Nieuwe vakgebieden<br />
Vorige eeuw vond er een revolutie plaats in de techniek:<br />
de elektronica ging met grote stappen vooruit. Alles kon<br />
steeds kleiner en complexer. Hieruit ontstond toen, in combinatie<br />
met de Werktuigbouwkunde, de mechatronica. De<br />
mechatronica is nu niet meer weg te denken uit de wereld<br />
en dus ook niet meer uit de Werktuigbouwkunde.<br />
Op dit moment gaat het razendsnel met de ontwikkeling<br />
van machine learning en kunstmatige intelligentie. In het<br />
nieuws hoor en lees je continu over nieuwe algoritmes.<br />
Deze kunnen met de klassieke Werktuigbouwkunde<br />
gecombineerd worden. Zo kan een kunstmatig ‘brein’<br />
Ewoud van Mourik<br />
Net als de wereld om ons heen moeten ook onze studies<br />
vernieuwen om zo de ingenieurs van morgen op te leiden.<br />
De faculteit blijft bezig om te zorgen dat iedereen die met<br />
een diploma 3mE verlaat, klaar is om zich in te zetten voor<br />
een toekomstbestendige samenleving.<br />
Ewoud van Mourik<br />
Commissaris Onderwijs Master<br />
13
Pocket-lint<br />
De evolutie van de koptelefoon<br />
Je komt ze steeds vaker tegen,<br />
op straat, in de trein, bij de bus<br />
en in het vliegtuig: enorme<br />
koptelefoons.<br />
Oordopjes lijken steeds vaker ingeruild te worden voor iets<br />
groters, met een beter geluid. In het drukke stadse leven wil<br />
men kennelijk steeds vaker een beetje rust creëren. Door de<br />
jaren heen zijn de koptelefoons verder ontwikkeld.<br />
Geschiedenis<br />
De eerste koptelefoon is afkomstig van het oorstuk van de<br />
telefoonontvanger en dit was de enige manier om naar<br />
elektrische audiosignalen te luisteren voordat versterkers<br />
werden ontwikkeld. Al in 1919 was er sprake van een<br />
primitieve koptelefoon, uitgevonden door de Amerikaanse<br />
Nathaniel Baldwin, die hem met de hand maakte in zijn<br />
keuken en verkocht aan de Amerikaanse marine. Daarna<br />
rond 1958 verscheen de koptelefoon met stereo en later,<br />
vanaf 1980, de walkman als modernere versie. Vanaf 2001<br />
werd bij de iPod de koptelefoon door oordopjes vervangen<br />
en vanaf 2009 is er sprake van ‘in-ear-dopjes’, die dieper in<br />
het oor gaan waardoor de geluidskwaliteit beter is.<br />
De werking<br />
Koptelefoons zijn eigenlijk gewoon kleinere luidsprekers<br />
die op je hoofd passen. Een koptelefoon bestaat uit verschillende<br />
onderdelen, om te beginnen met het eenvoudigste<br />
deel: de kabel. De rol van de kabel is het leveren van een<br />
elektrisch signaal aan de koptelefoon. Wanneer het volume<br />
hoger of lager wordt gezet, verandert een eenvoudige weerstand<br />
in het apparaat, dat het geluid draagt, de sterkte van<br />
deze weerstand. Als er naar muziek geluisterd wordt en het<br />
volume zachter wordt gezet, valt er te merken dat soms ook<br />
de hoge en lage tonen van de muziek veranderen. Dit komt<br />
omdat er door de weerstand minder elektriciteit wordt<br />
doorgegeven aan de koptelefoon.<br />
Het volgende onderdeel van de koptelefoon is belangrijk,<br />
maar eenvoudig: het lichaam. Het lichaam is het deel dat<br />
de koptelefoon bij elkaar houdt en voldoende structurele<br />
integriteit geeft om op het hoofd gedragen te worden.<br />
Verder is het lichaam meestal verdeeld in twee delen: de<br />
band en de oorschelpen.<br />
Nu komt het complexe deel: het deel dat op je oren rust,<br />
ook wel de stuurprogramma’s genoemd. Deze programma’s<br />
zijn verantwoordelijk voor het omzetten van de elektrische<br />
energie in geluid. Maar wat gebeurt er precies wanneer de<br />
elektriciteit, die door de kabels van de koptelefoon wordt<br />
14
gezonden, wordt omgezet in geluidsgolven die daadwerkelijk<br />
waarneembaar zijn? Alhoewel het net magie lijkt, zit er<br />
gewoon een klein beetje techniek achter.<br />
Ten eerste weten we dat de elektriciteit door de draden<br />
komt. Deze afwisselende elektrische golven laden de spoel<br />
op en creëren zo aantrekking en afstoting naar de magneet.<br />
Deze magneet kan van twintig tot twintigduizend keer<br />
per seconde heen en weer bewegen. De snelheid waarmee<br />
de magneet beweegt, zorgt ervoor dat de luchtdruk in de<br />
koptelefoon verandert, waardoor er geluidsgolven worden<br />
gecreëerd. Deze geluidsgolven worden geprojecteerd en<br />
versterkt door een diafragma zodat ze ook daadwerkelijk<br />
voor de mens hoorbaar zijn.<br />
Er bestaan drie verschillende soorten koptelefoons: een<br />
open, een semi-open en een gesloten systeem. Een open<br />
systeem staat meer lucht toe, door een open grille, die kan<br />
worden gemanipuleerd. Het produceert een rijker geluid<br />
ten koste van geluidslekkage. Verder zijn koptelefoons met<br />
een open systeem niet geschikt voor gebruik in een luidruchtige<br />
omgeving. Ingenieurs gebruiken koptelefoons met<br />
een open klankkast veelal omdat het geluid het meest in de<br />
buurt komt van het geluid uit speakers. Ook voorkomt een<br />
open klankkast een drukkend gevoel op de oren, waardoor<br />
hij langdurig gedragen kan worden.<br />
Tegenwoordig hebben veruit de meeste koptelefoons een<br />
gesloten systeem. Deze gesloten achterkant zorgt ervoor<br />
dat geluid van buitenaf wordt geblokkeerd. Andersom<br />
lekken deze koptelefoons dus ook geen geluid naar de<br />
buitenwereld. Het nadeel van een gesloten klankkast is<br />
dat je oren sneller gaan gloeien door de druk en het geluid<br />
minder ruimtelijk klinkt.<br />
Naast deze twee systemen bestaat er ook een semi-open<br />
klankkast. Deze koptelefoon combineert de voordelen van<br />
een open en gesloten systeem: de muziek klinkt natuurgetrouw<br />
en de koptelefoon is niet volledig afgesloten van<br />
omgevingsgeluid. Naast verschillende systemen kunnen<br />
koptelefoons ook variëren op andere gebieden, zoals ontvanger<br />
of ruisonderdrukking.<br />
Wist je dat...<br />
De allereerste koptelefoon maar één oorstuk had?<br />
Draadloze koptelefoon<br />
Draadloze koptelefoons zijn koptelefoons die verbonden<br />
kunnen worden met een apparaat, zoals een smartphone,<br />
luidspreker, televisie of een ander elektronisch apparaat,<br />
zonder kabels te gebruiken. Deze apparaten worden ook<br />
wel basisstations genoemd, die radiosignalen verzenden.<br />
Wanneer de basiseenheid elektrische impulsen ontvangt,<br />
begint de processor in de basiseenheid deze impulsen om<br />
te zetten in radiogolven. Aangezien de meeste draadloze<br />
koptelefoons werken op een frequentiemodulatiekanaal,<br />
FM, moeten de radiogolven die door het basisstation worden<br />
gegenereerd, binnen een smalle frequentieband vallen.<br />
Kleine veranderingen in de frequentie dragen de werkelijke<br />
geluidsinhoud via de lucht naar de koptelefoon.<br />
Het koptelefoongedeelte van de draadloze koptelefoons<br />
bestaat uit twee afzonderlijke delen: een radio-ontvanger<br />
en ten minste één luidspreker. De radio-ontvanger vangt<br />
de passerende radiogolven op via een ingebouwde of<br />
uitstekende antenne. Terwijl de radiogolven voorbij komen,<br />
exciteren ze elektronen in de antenne en creëren ze een<br />
elektrisch signaal. Het elektrische signaal wordt naar een<br />
kleine processor gevoerd waar ruis, statische interferentie<br />
en niet-frequente interferentie wordt verwijderd. Hierna<br />
wordt het schone signaal doorgegeven aan de luidsprekers.<br />
Omdat de luidsprekers in een draadloze koptelefoons de<br />
elektrische signalen ontvangen, wordt er gebruik gemaakt<br />
van elektromagneten om een fysieke vibratie op het luidsprekermembraan<br />
te veroorzaken. Deze vibratie wordt via<br />
de lucht overgedragen als een hoorbaar geluid.<br />
HowToGeek<br />
Open en gesloten systeem<br />
Noise-cancelling<br />
Rond de jaren vijftig werd door Dr. Lawrence Jerome<br />
Fogel een systeem ontwikkeld en diende hij patenten in<br />
over actieve noise-cancelling, specifiek voor het gebied<br />
15
van luchtvaart. Fogel wordt gezien als de uitvinder van<br />
de actieve noise-cancelling en hij heeft een van de eerste<br />
noise-cancelling koptelefoons ontworpen. Steeds meer van<br />
de modellen die we op straat voorbij zien komen, hebben<br />
tegenwoordig actieve noise-cancelling. Deze koptelefoons,<br />
ook wel ruisonderdrukkende koptelefoons, reduceren op<br />
een actieve manier ongewenst omgevingsgeluid door het<br />
toevoegen van een antigeluid.<br />
Stel je voor, je zit op een vervelende vlucht en het gedreun<br />
van de motoren werkt op je zenuwen. Dus je zet een koptelefoon<br />
met noise-cancelling op en een zoete, gezegende<br />
stilte overkomt je. Maar de koptelefoon dempt niet alleen<br />
het geluid, hij laat het verdwijnen. Actieve koptelefoons<br />
met noise-cancelling verwijderen ruis met behulp van de<br />
fysica van geluidsgolven en het vermogen om elkaar op te<br />
heffen met behulp van destructieve interferentie.<br />
Geluid bestaat uit golven en als een geluidsgolf door de<br />
lucht beweegt, comprimeert en expandeert de lucht in<br />
een herhalend patroon. Destructieve interferentie is wat<br />
er gebeurt wanneer een tweede geluidsgolf met de eerste<br />
fuseert. Echter heeft deze tweede golf een patroon waarin<br />
de lucht expandeert waar de eerste golf comprimeert en de<br />
lucht comprimeert waar de eerste golf expandeert, precies<br />
tegengesteld. Wanneer deze expansies en compressies op<br />
elkaar gestapeld worden, ontstaat er een lucht die niet echt<br />
gecomprimeerd of geëxpandeerd wordt. De compressies<br />
rekken de expansies uit en de expansies heffen de compressies<br />
op. Dus de geluidsgolf bruist, want de ruimtes in<br />
de lucht die het geluid waren, bestaan niet meer.<br />
Destructieve interferentie<br />
Een koptelefoon met noise-cancelling bevat een microfoon<br />
die luistert naar de omgevingsgeluiden en berekent een<br />
geluidsgolf die deze geluiden opheft. De koptelefoon speelt<br />
dan de tweede geluidsgolf af en, vanwege destructieve<br />
UConn physics<br />
interferentie, ontstaat er stilte waar er ooit ruis was, maar<br />
geen totale stilte. De tweede golf heeft een patroon dat<br />
ontworpen is om ruis te onderdrukken, maar alleen het<br />
geluid buiten de koptelefoon. Er ontstaat dus een eigen persoonlijke<br />
geluidsbubbel. De noise-cancelling technologie<br />
zal niet alle externe ruis kunnen verwijderen, maar het zal<br />
ongeveer zeventig procent van het lawaai tijdens een luide<br />
vlucht kunnen opheffen.<br />
Het werkt het beste op geluid dat redelijk constant is, zoals<br />
een vliegtuigmotor, omdat de geluidsgolven consistenter<br />
zijn. De koptelefoon kan het constante gedreun met een<br />
constant tegengestelde geluidsgolf, van zichzelf, opheffen.<br />
Geluiden die er plotseling zijn of die vaak van toonhoogte<br />
veranderen, zijn veel moeilijker voor het apparaat om op<br />
tijd op te reageren. Dat geluid zal dus niet effectief buitengesloten<br />
worden. Dus de noise-cancelling koptelefoon kan<br />
helpen om het dreunende geluid van het vliegtuig weg<br />
te werken, maar als je vlak achter een zes maanden oude<br />
baby zit, sta je er alleen voor.<br />
Voor- en nadelen<br />
Alhoewel noise-cancelling koptelefoons omgevingsgeluid<br />
aanzienlijk kunnen verminderen, zit er ook een aantal<br />
nadelen aan. Ze kosten meer dan normale koptelefoons; ze<br />
zijn actief en verbruiken elektriciteit waardoor de batterij<br />
af en toe vervangen of herladen moet worden; bepaalde<br />
modellen kunnen zwaarder zijn dan normale koptelefoons<br />
om batterijen en elektronica te kunnen integreren en ze<br />
kunnen mensen misselijk maken.<br />
Daarnaast zijn er nog vele andere risico’s en gevaren bij<br />
het dragen van een koptelefoon. Wanneer een koptelefoon<br />
te lang op een te hoog volume wordt gebruikt, kan er een<br />
permanente hoorschade ontstaan. Bijna vijftig procent van<br />
de studenten luistert naar een te hoog volume. Anders dan<br />
het gehoorrisico bestaat het algemene gevaar, namelijk dat<br />
het luisteren naar luide muziek ervoor kan zorgen dat de<br />
luisteraar afgeleid raakt, wat kan leiden tot ongevallen.<br />
Er is geen twijfel dat de koptelefoon in de loop der jaren op<br />
verschillende manieren is geëvolueerd om het gebruik zo<br />
comfortabel mogelijk te maken.<br />
Floor van Lunen<br />
16
| In het kort<br />
Een wilde tomatenplant<br />
homeguides.sfgate.com<br />
Baat bij tomaat<br />
Natuurlijke selectie is een fenomeen dat bij de mensheid<br />
tegenwoordig niet meer echt plaatsvindt. Hoewel onze<br />
flora door ons veelal gestimuleerd wordt en daardoor<br />
ook voor veel gevaren beschermd is, wil het nog wel<br />
eens gebeuren dat een plantage helemaal nat regent.<br />
Tomatenplanten maken een stofje aan waardoor de plant<br />
kan aanvoelen dat hij verdrinkt. De moderne tomatenplant<br />
heeft zich dusdanig kunnen ontwikkelen, dat hij op geen<br />
enkel moment actie onderneemt bij het waarnemen van<br />
dit stofje. Wilde tomatenplanten doen dit daarentegen<br />
nog wel, maar het kruisen van gewassen is op deze<br />
hoogte niet toegestaan in Nederland. Desondanks kan<br />
onderzoek naar dit proces veel problemen van mensen in<br />
ontwikkelingslanden verhelpen.<br />
Het gedrag van elektronen bij supergeleidend koper<br />
Scitechdaily.com<br />
Superieur koper<br />
Onderzoekers aan Stanford University hebben eindelijk het<br />
missende puzzelstuk gevonden om supergeleiding op hoge<br />
temperaturen te begrijpen. Het bewijs wordt al decennia<br />
lang gezocht en het lijkt er nu op dat door het wijzigen van<br />
de materiaaleigenschappen, koper supergeleidende trekjes<br />
vertoont op hogere temperaturen dan voorheen mogelijk.<br />
De grootste uitdaging in het vinden van dit bewijs was het<br />
gebrek aan een goed werkend computermodel, ofwel een<br />
wiskundige verklaring voor het gedrag van het systeem.<br />
Alle symptomen wijzen er nu op dat het de onderzoekers<br />
van Stanford gelukt is om een model te maken dat de<br />
vreemde eigenschappen van koper, als het meerdere fases<br />
tegelijk heeft, goed door kan rekenen en zo dus kan<br />
voorspellen hoe het zich zal gedragen.<br />
Starship<br />
Darrell Etherington<br />
Op naar de ruimte<br />
Hij is eindelijk af, de Starship. Op zaterdag 28 september<br />
2019 heeft Elon Musk het laatste ontwerp van de Starship<br />
onthuld. Beide helften van het schip zijn op elkaar gezet in<br />
Texas. Het nieuwe generatie ruimtevaartuig moet onder<br />
meer gebruikt gaan worden om naar Mars en de maan te<br />
reizen en is volledig herbruikbaar. Volgens Musk kan de<br />
eerste proefvlucht van zijn Starship al over één of twee<br />
maanden plaatsvinden, waarbij een hoogte van twintig<br />
kilometer kan worden bereikt. Binnen een half jaar moet<br />
dan een hoogte van tweehonderd kilometer gehaald kunnen<br />
worden, waarmee het officieel een ruimtevlucht is.<br />
Het ruimteschip is bijna vijftig meter hoog en negen meter<br />
breed. Musk laat tijdens de onthulling weten dat Starship<br />
koloniën gaat stichten op ander planeten.<br />
18
Digitale tweeling<br />
Na de ontwikkeling van Virtual Reality tot Augmented<br />
Reality is nu een nieuw concept ontstaan: de Digital Twin.<br />
Het idee van zo’n digitale tweeling is om een virtuele<br />
variant van je fysieke producten te ontwikkelen. De<br />
virtuele simulatie van de fysieke wereld kan de prestatie<br />
van producten voorspellen en zo kunnen producten<br />
voortaan slimmer worden ontworpen. De digitale<br />
tweeling biedt steeds meer de mogelijkheid om dynamisch<br />
realtime te veranderen. Deze verandering is gebaseerd op<br />
informatie die sensoren ontvangen van het fysieke object.<br />
Dit houdt in dat het ook mogelijk is om een virtuele patiënt<br />
te genereren. Een patient die geen pijn voelt en waar<br />
je oneindig op kan testen, biedt de mogelijkheid om op<br />
ethische wijze zijn ideale medicijn te vinden.<br />
Newsroom.cisco.com<br />
Een digitale render<br />
Een bos in je kantoor<br />
De opwarming van de aarde is inmiddels veelbesproken,<br />
hierdoor begint het een wat minder origineel onderwerp<br />
te worden. Gelukkig wordt er wel nog steeds onderzoek<br />
gedaan naar oplossingen voor de grote hoeveelheden<br />
koolstofdioxide die in de atmosfeer worden gepompt.<br />
Hiervoor zijn algen een mogelijke oplossing. Hypergiant<br />
is een nieuwe bioreactor waarin algen onder de perfecte<br />
omstandigheden koolstof kunnen opnemen. Het prototype<br />
bioreactor neemt tot vierhonderd keer meer koolstof op<br />
dan bomen in dezelfde tijd. In het systeem wordt elk<br />
onderdeel van het groeiproces strak gecontroleerd en<br />
geoptimaliseerd. Daarnaast is het systeem compact en<br />
klein genoeg dat het gewoon in een kantoorgebouw past.<br />
Een minder algemeen instrument voor duurzaamheid.<br />
Digitaltrends.com<br />
De hypergiant<br />
Schimmel in je huis<br />
Vaak worden schimmels gezien als iets nadeligs, maar nu<br />
heeft het naast, onder andere penicilline, nog een andere<br />
mogelijk positieve applicatie. Schimmels kunnen namelijk<br />
als grondstof voor bakstenen gebruikt worden. Naast<br />
schimmels bestaan de ‘‘rottende stenen’’ uit een ander<br />
composiet materiaal en een coating, zo kan bijvoorbeeld<br />
stro gebruikt worden. Stro geeft door zijn vezels sterkte aan<br />
het materiaal. Door gebruik te maken van paddenstoelvormende<br />
schimmels kunnen grote netwerken gecreëerd<br />
worden tussen de stro en zo gaan de schimmels fungeren<br />
als een soort lijm of touw. Een ander voordeel is dat schimmeldraden<br />
elektrisch geladen kunnen worden, hierdoor<br />
kunnen er sensoren geplaatst worden die het huis adaptief<br />
en waarnemend kunnen maken.<br />
Wired.com<br />
Een bouwwerk van schimmels<br />
19
Aviation Week Network<br />
De toekomst van de luchtvaart<br />
Door kleine veranderingen<br />
aan te brengen in vormgeving<br />
en materiaalkeuze worden<br />
vliegtuigen steeds zuiniger.<br />
Toch kan de snelle groei van de<br />
luchtvaart hiermee nog niet<br />
gecompenseerd worden.<br />
Het vliegtuig is een steeds toegankelijker vervoersmiddel<br />
geworden. In de afgelopen 25 jaar is het aantal passagiers<br />
dat Schiphol jaarlijks ontvangt bijna verviervoudigd en nog<br />
steeds neemt het aantal gevlogen kilometers wereldwijd<br />
per jaar met bijna vijf procent toe. Dat terwijl het vliegtuig<br />
een hogere klimaatimpact per passagier per kilometer<br />
heeft en opzichte van andere voertuigen. De luchtvaart<br />
veroorzaakt zo’n 2,5 procent van de totale CO2-uitstoot.<br />
Om deze uitstoot te verminderen is er eerst gekeken of er in<br />
plaats van kerosine andere brandstoffen gebruikt zouden<br />
kunnen worden. Denk hierbij aan waterstof, elektriciteit of<br />
vloeibaar aardgas. Helaas brachten deze problemen met<br />
zich mee. Bij waterstof is de te lage energiedichtheid een<br />
probleem, deze brandstof zou dus in enorm grote tanks of<br />
in kleinere, zware tanks onder druk vervoerd moeten worden.<br />
Een vliegtuig dat gedeeltelijk op waterstof vliegt, kan<br />
misschien wel werken: sinds 2015 ontwikkelt Airbus een<br />
supersonisch vliegtuig dat een snelheid van vijfduizend<br />
kilometer per uur zou kunnen behalen. Elektrisch vliegen<br />
is al verder ontwikkeld, de eerste elektrische vliegtuigjes<br />
zijn al getest met positief resultaat. Het probleem van<br />
elektrisch vliegen is dat dit voor lange vluchten met grote<br />
vliegtuigen niet mogelijk is, omdat hiervoor te zware accu’s<br />
vereist zijn. Voor deze vluchten zullen er dus nog meer<br />
ingrijpende veranderingen aangebracht moeten worden.<br />
Aurora D8<br />
In de Verenigde Staten doen NASA en MIT onderzoek naar<br />
een innovatief ontwerp van Aurora: de ‘Twin-hull Aurora<br />
D8’, die vanwege zijn dubble romp ook wel de ‘double<br />
bubble’ genoemd wordt. Het ontwerp is geïnspireerd door<br />
de bekendere Boeing 737 die bestaat uit een buisvormige<br />
romp, om zo goed mogelijk de spanningen op te vangen bij<br />
drukverschillen tijdens de vlucht. Bij de Aurora D8 zijn twee<br />
van deze buisvormige rompen onderling verbonden. Met<br />
dit innovatieve ontwerp zal tot vijftig procent brandstof<br />
bespaard kunnen worden ten opzichte van vergelijkbare<br />
modellen die nu in gebruik zijn.<br />
20
Het ontwerp is ontstaan uit het stapsgewijs toepassen van<br />
kleine ontwerpdoelen aan de Boeing 737. De eerste stap<br />
was het integreren van de dubbele romp in het ontwerp.<br />
Hierdoor werd het vliegtuig logischerwijs korter en breder.<br />
Vervolgens werd de neus van het vliegtuig aangepast,<br />
zodat deze aan de bovenkant wat vlakker afliep en aan de<br />
onderkant wat steiler. Door deze vorm van de neus en de<br />
verbreding van de romp, ondervindt het model meer lift,<br />
voornamelijk bij de neus. Hierdoor zijn er minder dikke<br />
vleugels nodig en daarmee wordt de weerstand sterk<br />
verminderd. Ook de staartvleugel, die voornamelijk bedoeld<br />
is om een neerwaartse kracht te genereren, is door de<br />
toegenomen lift bij de neus minder noodzakelijk. Deze is bij<br />
de Aurora D8 dus ook minder groot en zal daarom minder<br />
weerstand ondervinden.<br />
Door de snelheid te verlagen van 0,8 Mach naar 0,72 Mach<br />
wordt het ontwerp ook efficiënter. Deze lagere snelheid<br />
betekent natuurlijk een lagere vereiste stuwkracht, wat dus<br />
een lager brandstofverbruik als gevolg heeft. Daarnaast<br />
zorgt deze vertraging ervoor dat de vleugels niet langer<br />
onder een hoek aan de romp bevestigd hoeven te worden,<br />
maar vrijwel loodrecht erop. Dan kan het oppervlakte van<br />
de vleugels kleiner gemaakt worden en daarmee zullen<br />
de vleugels minder weerstand ondervinden. Deze kleine<br />
verandering in snelheid heeft een groot verschil in verbruik<br />
als gevolg. De vlucht zal dus wat langer duren, maar daar<br />
staat tegenover dat de tijd van het boarden verkort wordt<br />
door een extra gangpad in de dubbele romp. Al met al zul je<br />
dus niet veel langer onderweg zijn.<br />
Wist je dat...<br />
de tweede motor van een vliegtuig niet noodzakelijk is om<br />
te vliegen, maar bij vliegen met twee motoren wel minder<br />
brandstof verbruikt wordt?<br />
Eén van de belangrijkste, maar moeilijkst te realiseren<br />
veranderingen is de plaatsing van de motoren. Deze zullen<br />
nu aan de achterkant van het toestel bovenop de romp<br />
geplaatst worden. De huidig gebruikte plaatsing van de<br />
motoren ver van de romp heeft als gevolg dat de lucht die<br />
de turbine binnenkomt overal dezelfde snelheid heeft en<br />
dus dezelfde druk ondervindt. Bij de plaatsing achterop de<br />
romp zal er ook langzamere lucht uit de grenslaag van het<br />
vliegtuig instromen. Wanneer deze lucht bij conventionele<br />
modellen contact verliest met het toestel, mengt deze zich<br />
met de snellere lucht daarbuiten. Daardoor ontstaat er een<br />
MIT News<br />
lage druk achter het vliegtuig die weerstand veroorzaakt.<br />
Door de motoren dus aan de achterkant te plaatsen en op<br />
die manier de lucht uit de grenslaag van het toestel te versnellen,<br />
kan veel weerstand geëlimineerd worden. Echter<br />
is het tot nog toe niet gelukt een motor te ontwikkelen die<br />
de grote verschillen in snelheid van de binnenstromende<br />
lucht op kan vangen.<br />
Opbouw van de open structuur van een vormveranderende vleugel<br />
Van vorm veranderende vleugels<br />
Een andere innovatie waar NASA al lange tijd onderzoek<br />
naar doet, is vleugels die tijdens de vlucht veranderen<br />
van vorm. Net zoals vleugels van bijvoorbeeld vogels.<br />
Voor iedere fase van de vlucht: opstijgen, landen, draaien,<br />
bestaat een ideale vorm en door deze zo precies mogelijk te<br />
benaderen kan de uitstoot verminderd worden.<br />
De vliegtuigen die momenteel in gebruik zijn, hebben<br />
vleugels die vrijwel geheel statisch zijn, ze hebben slechts<br />
kleine kleppen en rolroeren die open- en dicht kunnen<br />
klappen. De afgelopen jaren heeft NASA tests uitgevoerd<br />
met vleugels die over bijna de hele lengte kunnen buigen.<br />
Tot nu toe heeft dat slechts tot geringe bezuinigingen in<br />
brandstofverbruik geleid, maar dat kan nog beter. Recent is<br />
er een volledig nieuwe vormgeving bedacht die de uitstoot<br />
drastisch zou kunnen verminderen. De vleugels, die zijn<br />
opgebouwd uit honderden kleine, identieke, polymere<br />
driehoekjes, hebben de eigenschap dat ze geheel van vorm<br />
kunnen veranderen. De vleugel bestaat uit een combinatie<br />
van stijve en flexibele componenten. Deze worden aan<br />
elkaar bevestigd door middel van schroeven en vormen zo<br />
een open, lichtgewicht constructie. Zo krijgt de structuur<br />
een eigenschap die niet terug te vinden is in natuurlijke<br />
materialen. Dit ‘metamateriaal’ heeft de stijfheid van een<br />
rubberachtig polymeer terwijl het een dichtheid heeft van<br />
slechts 5,6 kilogram per kubieke meter, vergelijkbaar met<br />
die van een aerogel. Daarnaast is het materiaal ook nog<br />
21
eens goedkoop en is er makkelijk onderhoud aan uit te<br />
voeren. De aansturing van de vervorming van de vleugels<br />
zou door middel van kleine actuatoren te realiseren zijn.<br />
Toch hebben de ontwerpers er nog een schepje bovenop<br />
gedaan: de vleugels zijn zo opgebouwd, dat ze bij specifiek<br />
bedachte spanningen op vastgestelde manieren buigen.<br />
Zo zal de vleugel voor iedere fase van de vlucht met de<br />
optimale parameters vliegen.<br />
Een bijkomend voordeel van de Flying V is dat hij een<br />
vergelijkbare omvang heeft als de eerder genoemde Airbus<br />
A350. Dit ontwerp is alleen een stukje korter in lengte,<br />
maar heeft vrijwel exact dezelfde spanwijdte. Dit betekent<br />
dat er bijna geen veranderingen plaats hoeven te vinden<br />
aan de huidige luchthavens en het model vrijwel direct in<br />
gebruik genomen zou kunnen worden.<br />
Het produceren van de eerste schaalmodellen kostte veel<br />
tijd, omdat ieder klein driehoekje in de constructie met de<br />
hand gemaakt is. Inmiddels is het gelukt de onderdeeltjes<br />
door middel van gieten in enkele seconden te produceren,<br />
dus dat zal in de toekomst ook geen probleem meer zijn.<br />
Het assembleren werd voor de eerste modellen handmatig<br />
gedaan, maar dit kan inmiddels in veel kortere tijd met<br />
robots. Deze vleugels zijn dus niet alleen zuiniger, maar ook<br />
snel en goedkoop te produceren.<br />
Flying V<br />
Wat dichter bij huis wordt er ook gezocht naar een nieuwe,<br />
duurzame manier van vliegen. De TU Delft en de KLM<br />
werken samen aan een ontwerp waarvan de gehele<br />
vormgeving opnieuw is bedacht. De zogenoemde ‘Flying V’<br />
bestaat uit twee aan elkaar gekoppelde passagierscabines<br />
in de vorm van een ‘V’. Deze passagierscabines vormen<br />
samen met het vrachtdek en de brandstoftanks deel van<br />
de vleugels. Bij conventionele vliegtuigen creëert de romp<br />
een grote weerstand, die in dit model geëlimineerd wordt<br />
door romp en vleugel samen te brengen tot één. Deze<br />
betere aerodynamische vorm zorgt er in combinatie met<br />
zijn lagere gewicht voor dat de Flying V twintig procent<br />
minder brandstof verbruikt dan de Airbus A350, waarmee<br />
dit toestel qua capaciteit en maximaal af te leggen afstand<br />
het meest vergelijkbaar is.<br />
Een ander groot verschil met conventionele vliegtuigen<br />
is te vinden in de plaatsing van de motoren. Dit zijn zo<br />
ongeveer de zwaarste onderdelen van het vliegtuig en<br />
deze zijn dus van grote invloed op waar het zwaartepunt<br />
terechtkomt. Bij de Flying V worden de motoren achter- en<br />
bovenop het toestel geplaatst, wat de beste plaatsing bleek<br />
om de balans tijdens de vlucht te bewaren. Een bijkomend<br />
voordeel ten opzichte van de normale vliegtuigen is dat<br />
er verder van de grond minder stof in de motoren terecht<br />
komt, waardoor ze minder vaak onderhouden hoeven te<br />
worden. Daar staat wel tegenover dat de motoren vanwege<br />
deze plaatsing slechter bereikbaar zijn om onderhoud en<br />
reparaties uit te voeren.<br />
Vormgeving van de Flying V<br />
In het ontwerp is plaats voor 314 passagiers en 160 kubieke<br />
meter vracht, afhankelijk van de precieze verhouding<br />
tussen passagierscabine en vrachtdek. Dit komt dus exact<br />
overeen met de capaciteit van de Airbus A350. Echter zal<br />
het niet mogelijk zijn om significant kleinere vliegtuigen te<br />
maken met deze vormgeving. Voor vliegtuigen voor rond<br />
de honderdvijftig personen zullen de passagierscabines<br />
dermate kleiner worden dat daarmee ook de vleugels te<br />
klein zullen zijn om mee te kunnen vliegen.<br />
Naast het duurzaamheidsaspect biedt de V-vorm ook opties<br />
om het interieur grondig te veranderen en daarmee meer<br />
comfort te creëren voor de passagiers. Er wordt gedacht<br />
aan plekjes om even uit te rusten, je maaltijd te nuttigen of<br />
het eten in buffetvorm aan te bieden.<br />
Momenteel worden er testvluchten uitgevoerd met de<br />
eerste schaalmodellen. Hoewel de ontwikkelingen in volle<br />
gang zijn, zal het helaas nog wel even duren voordat deze<br />
vliegtuigen werkelijk in gebruik genomen kunnen worden.<br />
Het is de bedoeling dat de vliegtuigen binnen dertig jaar op<br />
de markt verschijnen.<br />
Irene Hooijkaas<br />
Fast Company<br />
22
advertorial<br />
‘More than a tech job’<br />
Meet Pieter Smorenberg, a 2017 Delft<br />
University of Technology graduate who<br />
recently found himself back at university,<br />
this time explaining to students how<br />
technologically fascinating his job is.<br />
Pieter studied precision and microsystem engineering,<br />
and now works as an applications engineer in customer<br />
support at ASML. He also spends some of his time as one of<br />
over 400 ‘ASML Ambassadors’, giving guest lectures at his<br />
alma mater university or promoting STEM among schoolaged<br />
children in the region.<br />
“The more I tell people about working here, the more<br />
things I realize I appreciate about the company,” he says.<br />
“A lot of people don’t realize just how big ASML is. You<br />
realize it when you visit the campus. You see the big tower,<br />
the cleanrooms and parking lots; it’s impressive. And<br />
then at the complete other end of the scale, almost all of<br />
the metrics we work with here are at an atom level – no<br />
other company is producing such advanced chip-making<br />
equipment.”<br />
Pieter has also found more than a career at ASML. “There’s<br />
so much going on in our company. We have annual<br />
technology conferences where you can learn about what’s<br />
going on in your department, and across the company. You<br />
can develop your network, and learn a lot about what other<br />
people are working on, and get ideas for yourself.”<br />
Celebrating our technology isn’t the only way we have fun<br />
at ASML. “I go for drinks with the ‘Young ASML’ group for<br />
young ASML professionals,” Pieter says. “You get to meet<br />
colleagues from different departments. It’s a really openminded<br />
atmosphere, because everybody is there for the<br />
same reason: to share a good evening with each other.”<br />
As a customer support engineer, Pieter also gets to travel a<br />
lot to customers. “You learn a lot – socially and technically.<br />
It’s been an eye-opener for me. We’re diverse, in terms<br />
of education, background, and nationality, but we’re all<br />
working together as one team because we have the same<br />
goal: make this complicated technology a reality.”<br />
Deciding on what your next step will be after your<br />
technical master’s degree can be challenging. The ASML<br />
Career Day can help! This event will teach you about<br />
ASML’s semiconductor manufacturing technology and<br />
help you develop both the hard and soft skills you’ll need<br />
to work at a leading-edge tech company. Find out more at<br />
asml.com/careerday<br />
ASML provides chipmakers with everything they need<br />
to mass produce patterns on silicon. Our key technology<br />
is the lithography system, which brings together hightech<br />
hardware and advanced software to control the chip<br />
manufacturing process down to the picometer. All of the<br />
world’s top chipmakers like Samsung, Intel and TSMC use<br />
our technology.<br />
23
| Activiteiten<br />
Het activiteitenoverzicht laat alle afgelopen evenementen<br />
zien en kondigt nieuwe evenementen aan. Zo kan je nooit<br />
de leukste activiteiten missen, zoals de dagrally. Schrijf je in<br />
op www.leeghwater.nl en zet het in je agenda.<br />
leeghwateragenda<br />
15 oktober<br />
16 oktober<br />
17 oktober<br />
23 oktober<br />
23 oktober<br />
31 oktober<br />
16 november<br />
19 november<br />
20-22 november<br />
25-28 november<br />
5 december<br />
10-16 december<br />
16 december<br />
VIT BBQ + filmavond<br />
Pubcrawl<br />
Algemene Leden Vergadering 1<br />
Commissielunch<br />
Pubquiz<br />
Studieontbijt<br />
Dagrally<br />
Business Diner<br />
Ouderdagen<br />
Careerweek<br />
Algemene Leden Vergadering 2<br />
Diesweek<br />
Verjaardag Leeghwater<br />
Ontwerpwedstrijd en BBQ<br />
Wederom is dit jaar de ontwerpwedstrijd georganiseerd.<br />
Wat begon als een regenachtige dag, is gelukkig geëindigd<br />
met een zonnetje. Dit jaar was het project de ‘Marktlander’,<br />
waarbij er een apparaat ontworpen moest worden dat van<br />
een tafel af kon rijden, heel moest blijven en een ‘gouden<br />
box’ op een lijn moest kunnen afzetten. De eerstejaars<br />
groepen konden hiermee prijzen winnen in verschillende<br />
categorieën. Sommige robots hebben helaas de val niet<br />
overleefd, wat resulteerde in leuke filmpjes. Na de wedstrijd<br />
volgde de barbecue, die georganiseerd was door de<br />
Eerstejaars Opstart Commissie. Met 220 bezoekers en een<br />
beetje regen is de ontwerpwedstrijd goed afgesloten achter<br />
het Lagerhuysch. Zo konden alle projectgroepen na een<br />
semester hard werken het project gezellig afsluiten.<br />
Beachvolleybal<br />
De StuCo zou de StuCo niet zijn zonder sportevenementen.<br />
Deze editie was het thema volleyballen. Er waren ervaren<br />
en onervaren studenten aanwezig om zich van hun beste<br />
kant te laten zien. De voormalige eppo’s hebben de eer<br />
hoog gehouden door alles te verliezen.<br />
Nuldejaarsweekend<br />
Naast de ontwerpwedstrijd en BBQ trekt er nog een ander<br />
belangrijk evenement van ons Gezelschap vele bezoekers,<br />
namelijk het nuldejaarsweekend. Het was weer een weekend<br />
vol gras, tenten, overalls en gezelligheid. De ravebunker,<br />
waarbij een container op het oude vertrouwde terrein was<br />
geplaatst, was een groot succes. Het festival had een goede<br />
update gekregen door commissies langs te laten komen die<br />
zelf een spel gingen begeleiden. Spellen zoals: golfen met<br />
V.O.L., dasjes strikken met de Business Tour Commissie en<br />
fietsen pimpen met de Rally. Ook was de frietkraam een<br />
grote hit. Zelfs in de regen stonden er mensen in de rij voor<br />
een frietje of een kroket. Het zwembadfeest was niet in<br />
het water gevallen en was dan ook weer een groot succes.<br />
Daarnaast werd er één lijn getrokken bij het Grote Lijnenspel.<br />
Kortom, het was weer een inTENTs weekend.<br />
Laatste kantoordag<br />
Een belangrijke dag voor het 151 ste bestuur was de laatste<br />
kantoordag, met wafels uit het tosti-ijzer was dit een zeer<br />
memorabele dag. Er werd onder andere genoten van hapjes<br />
<strong>24</strong>
scheerschuim in plaats van slagroom. Daarnaast was het<br />
een emotioneel moment voor het oude bestuur om voor<br />
het laatst op het kantoor te zijn. Het gerucht gaat wel dat<br />
ze daar nog steeds elke dag te vinden zijn.<br />
Wisseldag<br />
Zoals de laatste kantoordag belangrijk was voor het 151 ste<br />
bestuur, zo belangrijk was de wisseldag voor het 152 ste<br />
bestuur Na dagen lang aan het beleid gezeten te hebben en<br />
de hele financiën doorgespit te hebben, mochten ze dit eindelijk<br />
aan iedereen presenteren. Traditioneel volgde hierop<br />
de constitutieborrel waarbij huizen, clubgenoten, vrienden,<br />
ploegjes en andere verenigingen langskwamen om de<br />
nieuwe bestuursleden te feliciteren. De ordeploeg die was<br />
ingesteld door het nieuwe bestuur zorgde ervoor dat de<br />
wissel netjes verliep en dat alles in toom werd gehouden.<br />
Olifantenborrel<br />
Dit jaar staat de Olifantenborrel als nieuwe activitet op het<br />
programma. Vrienden en project- en commissiegenoten<br />
kwamen een drankje doen om het nieuwe studiejaar in te<br />
luiden. De nieuwe septembercommissies werden tijdens<br />
deze borrel gevraagd. Alle nieuwe commissie olifanten<br />
kregen de opdracht om na de vraagactie een puzzel op te<br />
lossen en daarna naar de borrel te gaan. Per commissie<br />
waren er gadgets waardoor iedereen te herkennen was.<br />
Uitgelicht: dagrally<br />
Gaan jouw remmen altijd los of rijd jij vaak te kort door de<br />
bocht? Ben je het spoor bijster? 16 november is het eindelijk<br />
zover: de dagrally! Scheuren door Nederland aan de hand<br />
van puzzels en raadsels is één van de mooiste tradities<br />
van Gezelschap Leeghwater. Verkeerd rijden en ultieme<br />
frustraties horen hierbij. Je kan je alvast inschrijven op de<br />
Leeghwatersite. Stel dus alvast jouw sterrenteam samen en<br />
zoek de leukste auto uit bij je ouders.<br />
Uitgelicht: Business Diner<br />
Dit jaar is er naast een vrouwenbedrijvendiner ook een<br />
Business Diner. Ouderejaars kunnen hier in contact komen<br />
met twee bedrijven. Onder het genot van een heerlijk diner<br />
kun je praten met meerdere consultants over hun werk of<br />
gewoon over alledaagse onderwerpen.<br />
Uitgelicht: Careerweek<br />
Mocht je naast het Business Diner je carrière nog een extra<br />
boost willen geven? Verschillende lezingen en workshops<br />
zullen de Careerweek vullen om jou een vliegende start<br />
te geven na je studie. Binnenkort zal de exacte invulling<br />
van de week bekendgemaakt worden. Houd hiervoor de<br />
Leeghwatersite goed in de gaten.<br />
Uitgelicht: Commissielunch<br />
Zin in een gratis lunch? Dat kan als je jezelf inschrijft voor<br />
de commissielunch van 23 oktober, mits je deel uitmaakt<br />
van een commissie. Kom gezellig lunchen met je gehele<br />
commissie tijdens het studeren voor de tentamens.<br />
Uitgelicht: Studieontbijt<br />
Doe jij geen commissie maar heb je toch zin in gratis eten?<br />
Meld je dan aan voor het studieontbijt. Op het Leeghwater<br />
kantoor zal dan voor een heerlijk ontbijtje gezorgd worden.<br />
Je kan je hiervoor aanmelden door je op aanwezig te zetten<br />
op het facebookevenement.<br />
25
RDMag.com<br />
Superieure computers<br />
Een computer die de kracht<br />
heeft van miljarden computers,<br />
dat klinkt als een futuristisch<br />
apparaat. Echter bestaat dit<br />
soort computer al, namelijk de<br />
quantumcomputer.<br />
Er is wereldwijd veel interesse in de ontwikkeling van de<br />
quantumcomputer. Bedrijven zoals Google en Microsoft<br />
steken veel geld in het onderzoek naar het verbeteren van<br />
deze computers. Dit komt vooral doordat de verwachtingen<br />
hoog zijn. Zo wordt verwacht dat met quantumcomputers<br />
chemische eigenschappen van medicijnen doorgerekend<br />
kunnen worden om zo het ideale medicijn te ontwikkelen<br />
voor een specifieke patiënt.<br />
Qubits<br />
De werking van een quantumcomputer kan eenvoudig<br />
uitgelegd worden aan de hand van een doolhof. De huidige<br />
computers kun je zien alsof je met één persoon tegelijk<br />
door het doolhof heen loopt, terwijl een quantumcomputer<br />
met een oneindig grote groep door het doolhof kan lopen.<br />
Hierdoor zal de quantumcomputer sneller de oplossing<br />
vinden dan de huidige computer. Dit is mogelijk doordat<br />
quantumcomputers niet werken met bits. Ze werken op<br />
basis van qubits, die nul en één tegelijk kunnen zijn, in<br />
tegenstelling tot een bit die een één of een nul moet zijn,<br />
hierdoor is de processor van een quantumcomputer vele<br />
malen sneller. Een ander voordeel van qubits is dat ze<br />
elkaar kunnen beïnvloeden zonder dat ze fysiek verbonden<br />
zijn met elkaar, ook wel quantumverstrengeling genoemd.<br />
Hierdoor kan een qubit meerdere berekeningen tegelijk<br />
uitvoeren in tegenstelling tot een bit, die maar één<br />
berekening tegelijk kan.<br />
Quantumcomputer versus bitcomputer<br />
In tegenstelling tot de logaritmisch stijgende bit, stijgt<br />
de rekenkracht van een qubit exponentieel met het<br />
aantal qubits in de processor. De formule voor het aantal<br />
mogelijke invoeringen per berekening is voor een qubit<br />
twee tot de macht ‘n’. Als ‘n’ bijvoorbeeld acht zou zijn,<br />
dan zal de processor in één keer voor alle 256 invoeringen<br />
dezelfde berekening uitvoeren. Een bitcomputer zou<br />
voor deze berekening 256 dezelfde handelingen moeten<br />
verrichten en is daardoor een stuk trager. Echter zit<br />
aan het gebruik van een quantumcomputer in plaats<br />
van een bitcomputer natuurlijk ook nadelen. Zo bevat<br />
een quantumcomputer bijvoorbeeld supergeleidende<br />
onderdelen. De materialen die hiervoor gebruikt worden,<br />
26
zijn pas supergeleidend rond nul Kelvin. Hiervoor moet<br />
de quantumcomputer goed geïsoleerd zijn, daarnaast<br />
is er veel energie nodig om het materiaal op deze<br />
temperatuur te brengen. Het uitlezen van qubits brengt<br />
ook problemen met zich mee: als een qubit in superpositie<br />
uitgelezen wordt, is deze heel instabiel, waardoor deze<br />
onmiddellijk vervalt naar een één of een nul. Dit kan op<br />
een bepaalde manier opgelost worden, namelijk door<br />
gebruik te maken van quantumverstrengeling. Dit is<br />
een quantummechanisch fenomeen waarbij twee niet<br />
verbonden deeltjes invloed op elkaar kunnen uitoefenen.<br />
Hierdoor hebben alle veranderingen van de qubits invloed<br />
op elkaar. Het probleem van de instabiliteit kan dan als<br />
volgt worden opgelost: eerst worden de qubits in het<br />
geheugen in superpositie gebracht, vervolgens wordt hier<br />
een berekening op uitgevoerd en wordt het antwoord in<br />
het geheugen opgeslagen. Daarna worden de qubits op een<br />
bepaalde manier gemanipuleerd zodat ze het gewenste<br />
antwoord geven. Door quantumverstrengeling heeft dit<br />
effect op de qubits die de oorspronkelijke vraag bevatten.<br />
Deze vervallen nu alsnog in een staat waarin ze de initiële<br />
input gaan weergeven. Vraag en antwoord worden dus<br />
eigenlijk omgedraaid. Echter zit aan deze methode een<br />
groot nadeel. De manipulatie die gedaan wordt, rust op<br />
basis van kansberekening en zonder efficiënte foutcorrectie<br />
kan er nog niet met honderd procent zekerheid bepaald<br />
worden of de berekening correct is. Dit komt doordat de<br />
benodigde simulatie om de fout te bepalen niet uitgevoerd<br />
kan worden op een bitcomputer aangezien deze te weinig<br />
rekenkracht heeft om het antwoord te berekenen, dit<br />
is daarom ook de belangrijkste toepassing waar veel<br />
onderzoek naar gedaan wordt.<br />
gebruik van een processor met 54 qubits. Deze had<br />
tweeduizend seconden nodig voor een berekening, waar de<br />
beste supercomputer ongeveer tienduizend jaar voor nodig<br />
zou hebben. Het was nog geen betekenisvolle berekening,<br />
maar het tekent wel de potentie van de quantumcomputer.<br />
Door dit recente experiment zijn de verwachtingen hoog.<br />
Zo zullen huidige, nog onopgeloste geheimschriften in<br />
een mum van tijd gekraakt kunnen worden door een<br />
quantumcomputer. De wetenschap zou ook kunnen<br />
profiteren van de toekomstige ontwikkelingen. Het is<br />
misschien mogelijk om ingewikkelde experimenten<br />
te simuleren door middel van een quantumcomputer.<br />
Zo kan het mogelijk worden om de deeltjesversneller<br />
in Genève te simuleren en kan er veel geld en tijd<br />
bespaard worden, aangezien er plannen zijn voor een<br />
nieuwe deeltjesversneller. Andere berekeningen zoals<br />
klimaatvoorspellingen, het verdelen van voedsel in de<br />
toekomst, het genetisch manipuleren van gewassen en<br />
het ontwerpen van een nieuw materiaal ook tot mogelijke<br />
applicaties van de quantumcomputer.<br />
Wist je dat...<br />
het eerste concept van een quantumcomputer begin jaren<br />
tachtig bedacht is?<br />
De mogelijk grote rekenkracht kan ook nadelen hebben.<br />
Zo zal er een nieuwe manier gevonden moeten worden<br />
om gevoelige informatie veilig op te slaan. Tegenwoordig<br />
wordt dit gedaan door zeer grote priemgetallen te<br />
vermenigvuldigen. Voor de huidige supercomputer is dit<br />
bijna onmogelijk om uit te rekenen, maar de toekomstige<br />
quantumcomputer zou dit mogelijk wel kunnen kraken.<br />
FunkyKit.com<br />
Eerste commerciële quantum computer<br />
Al met al laat de quantumcomputer al schimmen zien van<br />
de potentie die het heeft. Hierdoor gaan meer bedrijven<br />
onderzoek doen naar nieuwe ontwikkelingen. Het zou<br />
zomaar nog enkele tientallen jaren kunnen duren totdat<br />
de onderzoeken gaan leiden tot een quantumcomputer die<br />
echt grote problemen kan oplossen, maar misschien zijn de<br />
ontwikkelingen wel dichterbij dan we denken.<br />
Toekomstige toepassingen<br />
De rekenkracht van de quantumcomputer doet niet meer<br />
onder voor die van de bitcomputer. Google heeft recent<br />
bewezen dat de rekenkracht van een quantumcomputer<br />
al groter is dan die van de bitcomputer. Google maakte<br />
Jasper Somsen<br />
27
| Gadgets<br />
> Kan je ook niet eten zonder een hete nasmaak? Koop nu<br />
dit tabasco holster en je hebt altijd een fles pepersaus<br />
bij de hand.<br />
www.countrystore.tabasco.com | €13,95<br />
> Ken je het stressvolle gevoel in de deadline periode? Sluit je<br />
dag vanaf nu goed af door je opdracht letterlijk op te slaan en<br />
ga eindelijk met een goed gevoel naar bed.<br />
www.wisewizardtech.com | €40,-<br />
< Met dit vliegtuigmotortje maak je van elk papieren<br />
vliegtuigje een gemotiseerd voertuig. Bestuur hem volledig<br />
vanaf je telefoon en irriteer je hele collegezaal.<br />
www.bol.com | €40,-<br />
> Met deze vochtigheidssensor zullen je planten nooit meer<br />
droog komen te staan. Hij geeft via wifi aan op de<br />
bijbehorende app wanneer de grond te droog is en je je plant<br />
dus water moet geven.<br />
www.verdmo.com | €120,-<br />
28
Heb je ook altijd last van koude handen tijdens het<br />
studeren in de wintermaanden? Zie hier de oplossing.<br />
Deze mousepad houd je hand warm en ondersteunt<br />
ook nog eens je pols.<br />
www.amazon.com | €22,50<br />
> Altijd je sleutels kwijt? Dat maakt nu niet meer uit. Met dit<br />
vingerafdruk gekoppelde slot kun je altijd je fiets van dit slot<br />
halen, nooit meer lopen dus.<br />
www.magnifar.com | €30,-<br />
< Kun je ook niet studeren zonder koffie? Ben je ook de<br />
rijen bij de koffieautomaat zat? Wees gerust, want met<br />
de minipresso maak je overal je eigen koffie.<br />
www.amazon.com | €57,-<br />
> Deze muziek box laadt op tijdens het gebruik, zolang<br />
de zon schijnt. Hierdoor heb je nooit meer muziek die<br />
uitvalt tijdens de zomer barbeque met je vrienden.<br />
www.engadget.com | €57,-<br />
29
Eric Risberg<br />
Wijne over wijn<br />
Heb je een chique feestje of<br />
een leuk diner? Dan drink je<br />
bijna altijd wijn en meestal<br />
ook nog verschillende soorten.<br />
Je ruikt eraan, je proeft het en<br />
je bepaalt of de wijn goed is.<br />
Over het algemeen wordt witte wijn bij vis en rode wijn bij<br />
vlees gedronken, uitzonderingen daargelaten. Maar nooit<br />
smaakt de ene wijn hetzelfde als de andere. Iedereen heeft<br />
een eigen smaak en voor iedereen is er ook een wijn die hij<br />
of zij lekker vindt. Maar hoe kan dit? Waarom is er zo veel<br />
variatie in wijn en hoe komt het aan die smaak in de fles<br />
waarvan je aan het drinken bent?<br />
Geschiedenis<br />
Wijn is een eeuwenoude drank. De Mesopotamiërs maakten<br />
7 000 jaar geleden al wijn. De kennis van het wijnmaken<br />
verspreidde zich in 3 000 voor Christus naar Egypte en<br />
in 2 000 voor Christus naar Griekenland. Pas in de tijd van<br />
de Romeinen verspreidde de wijnbouw zich over meerdere<br />
landen. Wijn wordt gemaakt van druiven en deze worden<br />
vanaf het begin met de hand geplukt. Om de beste wijnen<br />
te produceren moeten de druiven ongeschonden van het<br />
land gehaald worden, waardoor er nog veel wijnboeren<br />
zijn die, ondanks de technologische ontwikkelingen in het<br />
machinaal plukken, hun druiven met de hand plukken. Zo<br />
blijven de druiven niet alleen intact, maar kan er ook op het<br />
land al een selectie gemaakt worden. De machines, waarmee<br />
de druiven geoogst worden, maken gebruik van plastic<br />
of rubberen stangen waarmee de trossen van de plant geslagen<br />
worden. Het voordeel van het mechanisch plukken<br />
is dat je gemakkelijk hele grote gaarden in korte tijd kan<br />
oogsten. Nadeel is dat er veel takjes, bladeren en andere<br />
dingen, die in de planten hangen, meekomen waardoor de<br />
druiven gemakkelijk beschadigen.<br />
Verwerking<br />
Na de oogst moeten de druiven gespleten worden. De huid<br />
van de druif scheurt zonder dat deze beschadigd wordt. Op<br />
deze manier lopen de sappen uit de druiven, maar geven de<br />
pitten en de schil, doordat ze intact blijven, geen smaak of<br />
kleur af aan het vocht. Dit splijten kan machinaal gebeuren<br />
of, zoals het vanaf het begin af aan al gebeurt, in een lagar.<br />
Een lagar is de grote, welbekende bak waar alle druiven in<br />
gelegd worden, waarin mensen met hun blote voeten de<br />
druiven voorzichtig splijten. Deze techniek met de voeten<br />
wordt nog steeds toegepast bij een klein aantal wijnboeren.<br />
30
Flickr<br />
Het sap wordt vervolgens gekoeld en opgeslagen in<br />
houten of stalen vaten. In deze vaten kan de alcoholische<br />
gisting beginnen. Het gist zit al in de druiven en hoeft<br />
vaak niet meer toegevoegd te worden. Veel wijnboeren<br />
voegen toch hun eigen gisten toe en voorkomen zo<br />
dat er wilde gistcellen in zitten, die bij druiven kunnen<br />
voorkomen en het gistingsproces kunnen verstoren. Het<br />
gist zet de suiker uit het sap en zuurstof om in alcohol en<br />
koolstofdioxide. Wanneer de suikers of de zuurstof op zijn,<br />
stopt het gistingsproces. Het proces stopt ook wanneer het<br />
alcoholpercentage te hoog wordt waardoor de gisten kapot<br />
gaan. Soms wordt het gistingsproces eerder gestopt door<br />
alcohol toe te voegen aan de wijn zodat er meer suiker in<br />
de wijn overblijft.<br />
Gevulde druivenpers<br />
Vaten<br />
De stalen vaten worden steeds meer gebruikt omdat binnen<br />
deze vaten alle omstandigheden gemakkelijk te regelen<br />
zijn. De vergisting van witte wijnen verloopt het best<br />
onder een lage temperatuur van 15 tot 18 graden Celsius, bij<br />
rode wijnen is dit 22 tot 25 graden Celsius. Bij een temperatuur<br />
boven de 35 graden Celsius sterven de gistcellen. Veel<br />
wijnboeren gebruiken houten vaten om de wijn op een natuurlijke<br />
manier te maken. Daarnaast geeft hout een extra<br />
smaak aan de wijn en heeft een houten vat de eigenschap<br />
dat deze in lichte mate zuurstof doorlaat waardoor de wijn<br />
een oxidatieproces ondergaat. Bij rode wijn wordt in dit<br />
proces een laag druivenschillen toegevoegd in het vat. Deze<br />
schillen geven smaak, rode kleurstof en tannine af. Tannine<br />
zorgt ervoor dat de wijn minder snel oxideert maar zorgt<br />
ook voor het samentrekken van het slijmvlies in de mond,<br />
waardoor de wijn stroef kan aanvoelen in de mond, dit is<br />
niet gewenst.Al deze stoffen lossen op in de alcohol die<br />
ontstaat bij de gisting. Hierbij is het erg belangrijk dat alle<br />
takjes en bladeren zijn verwijderd; die zorgen namelijk voor<br />
meer tannine en hars in de wijn en dat wil men vermijden.<br />
Resten<br />
De resten worden vervolgens geperst in een druivenpers.<br />
Dit wordt over het algemeen gedaan om de opbrengst te<br />
verhogen. Het nadeel van persen is dat de schillen en zaden<br />
van de druiven wel beschadigen en dus ook kleur en smaak<br />
afgeven. Het sap dat hier uit komt wordt naar smaak toegevoegd<br />
aan de wijn uit de vaten. Vroeger deed men dit nog<br />
in een houten ton met daarboven een houten plaat aan een<br />
schroef. Bij het draaien van de schroef gaat de plaat naar<br />
beneden en worden de druiven geperst. Op deze manier is<br />
het moeilijk om de druk te doseren, daarom werd het sap<br />
steeds opgevangen tussen de drukverhogingen door. Het<br />
sap werd opgevangen totdat de maker de kwaliteit van<br />
dit sap vond verslechteren. Tegenwoordig gebeurt dit met<br />
persmachines. Deze persen de druiven tot een druk van<br />
twee bar. Het voordeel van persmachines is dat men een<br />
grotere hoeveelheid druiven tegelijk kan persen.<br />
Malolactische gisting<br />
Na de alcoholische gisting komt de zogenaamde malolactische<br />
gisting. Bij deze gisting worden de aanwezige<br />
appelzuren omgezet in zachtere melkzuren. Bij rode wijn<br />
wordt dit vrijwel altijd gedaan maar bij witte wijnen wordt<br />
dit vaak overgeslagen om de frisheid van de appelzuren te<br />
behouden. Dit gistingsproces verloopt sneller onder een<br />
hogere temperatuur, daarom zetten een aantal wijnboeren<br />
hun vaten in een warmere omgeving. sommige wijnboeren<br />
laten hun vaten staan, waardoor dit proces weken kan<br />
duren. Na deze processen moet de wijn gefilterd worden.<br />
Omdat alles invloed heeft op de smaak, zo ook het filteren,<br />
gebeurt dit voornamelijk door het laten bezinken van vaste<br />
deeltjes en de wijn daar vanaf te tappen. Uiteindelijk wordt<br />
er sulfiet toegevoegd aan de wijn om er voor te zorgen<br />
dat de wijn geen verdere gisting ondergaat. Nu wordt de<br />
wijn gebotteld en gelabeld. De fles wordt afgesloten met<br />
een kurk. Vroeger werd deze kurk altijd van kurk gemaakt,<br />
tegenwoordig van andere materialen, zoals synthetische<br />
stof, glas of er wordt gebruik gemaakt van een schroefdop.<br />
Het voordeel van deze nieuwe manier van afsluiten is dat<br />
er geen zuurstof doorgelaten kan worden, het nadeel is dat<br />
er een stukje cultuur verdwijnt.<br />
De verscheidenheid in smaak van wijn zal nooit veranderen,<br />
de productietechnieken en de manier van opslaan<br />
echter wel. Misschien wel totdat het produceren van wijn<br />
bijna geen manarbeid meer kost.<br />
Pieter Wijne<br />
31
Apparata<br />
Cyberaanvallen<br />
Cyberaanvallen vormen met<br />
toenemende mate een gevaar<br />
voor de samenleving. Welke<br />
technieken worden hiervoor<br />
gebruikt en welke gevaren<br />
heeft dit voor de Nederlandse<br />
samenleving?<br />
Elke dag worden er over de hele wereld ongeveer twintig<br />
miljoen cyberaanvallen gepleegd. De aanvallen verschillen<br />
in tactiek en doel. Zo zijn er aanvallen die op willekeurige<br />
slachtoffers worden gepleegd om aan persoonsgegevens<br />
te komen. Dit komt omdat hier veel geld te verdienen valt<br />
of doordat er doelgericht een infrastructuur van een land<br />
of organisatie platgelegd wordt waarbij chaos creëren en<br />
het ontwrichten van de normale gang van zaken het doel<br />
is. Digitalisering is in veel bedrijven nu onomkeerbaar. Het<br />
is belangrijk dat bedrijven zich voorbereiden op wat er zou<br />
kunnen gebeuren als je wordt gehackt en niet alleen zich te<br />
verdedigen tegen het hacken.<br />
DDoS aanval<br />
Een veel gebruikte methode is een DDoS aanval, dit staat<br />
voor Distributed Denial of Service. Deze aanvallen werken<br />
vanuit het principe dat een server overbelast wordt door<br />
er een grote hoeveelheid informatie naartoe te sturen,<br />
waardoor de capaciteit wordt overschreden. Je kunt het<br />
vergelijken met de situatie waarbij opeens heel Nederland<br />
besluit de A13 te nemen dan loopt deze route ook vast.<br />
De aanvallen maken gebruik van een botnet, dat bestaat<br />
uit een x-aantal gehackte computers. Dit kan van alles<br />
zijn: je laptop, je access modem of het digitale kastje onder<br />
je zonnepaneel. Deze computers gebruiken op hun beurt<br />
weer tussengelegen systemen, versterkers, dat kunnen<br />
NTP- of DNS-servers zijn. Deze systemen hebben namelijk<br />
de eigenschap dat ze een groot bericht terugsturen als je er<br />
een klein berichtje naar toe stuurt. Op deze manier wordt<br />
de aanval tot honderd keer sterker. De sterkste DDoS aanval<br />
ooit gemeten was de aanval op de softwaresite GitHub,<br />
een website waar mensen zelfgeschreven code met elkaar<br />
delen en ontwikkelen. De aanval had een sterkte van<br />
maarliefst 1,3 terrabytes per seconde. Het gevaarlijke van<br />
dit soort aanvallen is het gemak van het plegen van deze<br />
aanval. Het is zelfs zo toegankelijk dat ze als dienst op het<br />
internet te krijgen zijn. Via Booter websites kun je voor tien<br />
euro per maand onbeperkt DDoS aanvallen plegen.<br />
32
Een typisch voorbeeld hiervan is een jongetje van dertien<br />
dat vorig jaar de ING platlegde met een op het internet<br />
aangeschafte DDoS aanval, omdat hij zich verveelde.<br />
MitM aanval<br />
Bij deze vorm van aanvallen wordt informatie tussen<br />
twee communicerende partijen onderschept zonder dat<br />
deze partijen dit doorhebben, MitM staat voor Man in the<br />
Middle. Dit kan gebeuren wanneer je een connectie maakt<br />
met bijvoorbeeld een vals WiFi-accesspoint, zendmast of<br />
een malafide VPN. Vaak wordt er dan gevraagd of je een<br />
certificaat wilt installeren of dat je iets wilt downloaden.<br />
Op deze manier kan een hacker toegang krijgen tot jouw<br />
datastroom. Het gevaarlijke van dit soort hacken is dat er<br />
op deze manier een heleboel gevoelige informatie gestolen<br />
kan worden, vaak zonder dat het slachtoffer dit doorheeft.<br />
Hiernaast kan de hacker er ook voor kiezen om de berichten<br />
die verstuurd worden vanaf jou te manipuleren.<br />
In 2015 werd er door een groep hackers zes miljoen euro<br />
gestolen door bedrijven te hacken. Ze kregen toegang tot<br />
de e-mailaccounts en daarmee detecteerden ze betaalverzoeken<br />
om deze over te nemen. Dit is een typisch voorbeeld<br />
van een MitM aanval, waarbij de gewonnen informatie<br />
wordt gebruikt om geld te verdienen.<br />
Nederland worden persoonlijke gegevens gestolen en<br />
aanvallen gepleegd op banken, maar ook het nummer<br />
112 is al vaker slachtoffer geweest van aanvallen. Je hoeft<br />
niemand te vertellen dat dit voor problemen kan zorgen,<br />
ambulances kwamen tot wel tien minuten later. Naast dat<br />
dit soort diensten kan worden gehackt is Nederland niet<br />
voorbereid op grote landelijke storingen. De reden hiervoor<br />
is dat veel dingen zo ver gedigitaliseerd zijn dat er geen<br />
analoog alternatief meer bestaat. Zo is er bijvoorbeeld een<br />
waterkering in Nederland die niet analoog te besturen<br />
is. Dit wordt met goede reden geheimgehouden, maar<br />
als deze waterkering wordt gehackt zou het kunnen dat<br />
er vervolgens een deel van Nederland onder water staat.<br />
Daarnaast is de bereikbaarheid van de grote banken in<br />
Nederland ook niet onbelangrijk, bijna niemand heeft nog<br />
genoeg cash in huis om zichzelf een week te onderhouden.<br />
Steeds vaker zijn belangrijke servers van banken uit de<br />
lucht, er ontstaat meteen paniek, want als mensen geen<br />
eten kunnen kopen ontstaat er direct chaos. Naast dat het<br />
voor de samenleving hevige chaos veroorzaakt wanneer<br />
zulke diensten niet bereikbaar zijn, zijn de organisaties ook<br />
nog maanden bezig met herstelwerkzaamheden en dit kost<br />
natuurlijk veel geld. Wie er achter de aanvallen zitten? Er<br />
wijzen vingers verschillende kanten op, bijvoorbeeld naar<br />
landen, maar er zijn ook mensen die er heilig van overtuigd<br />
zijn dat de aanvallen vanaf Islamitische Staat komen of van<br />
zogenoemde ‘hacktivisten’.<br />
Cybercrime info<br />
MitM schematisch<br />
Cyberoorlog<br />
Waar moeten we als Nederland voorbereid op zijn als het<br />
aankomt op cyberaanvallen? De eerste echte cyberoorlog<br />
werd op 27 april 2007 gevoerd in Estland. Hierbij werden<br />
er vanaf servers van de Russische overheid aanvallen<br />
gepleegd op het Estse Parlement, ministeries, banken<br />
en media in Estland. Het grootste deel hiervan waren<br />
DDoS aanvallen en deze werden gepleegd vanwege de<br />
verplaatsing van de Bronzen Soldaat van Tallinn, een<br />
monument met oorlogsgraven uit het Sovjettijdperk.<br />
Achter de aanval zat een lid van de Staatsdoema, ook<br />
wel het Lagerhuis van het Russische parlement. Ook in<br />
Wist je dat...<br />
er een simulatie game bestaat waarin je strategisch<br />
cyberaanallen kunt plegen en de ander zich daar tegen<br />
moet verdedigen? Dit spel heet Game of Threats.<br />
Stel je voor dat één of andere groepering echt kwaad<br />
wil, dan is er aantal dingen dat fors problemen op kan<br />
leveren. We zullen het nooit voor elkaar krijgen om de<br />
verdediging tegen deze aanvallen waterdicht te krijgen en<br />
om deze reden is het belangrijk dat alle cruciale diensten<br />
voor de samenleving ook nog analoog beschikbaar<br />
blijven, zodat we straks niet een tweede hongerwinter of<br />
watersnoodramp aan onze broek hebben hangen.<br />
Myrthe van Vierzen<br />
33
| <strong>Slurf</strong>gram<br />
Als werktuigbouwers gaan wij mee met onze tijd, daarom<br />
in deze editie een nieuwe rubriek: <strong>Slurf</strong>gram. Alle foto’s zijn<br />
bij activiteiten van Gezelschap Leeghwater.<br />
Voeg dus snel de Gezelschap Leeghwater toe op instagram<br />
of kijk op www.leeghwater.nl voor alle leuke foto’s van de<br />
vele georganiseerde activiteiten.<br />
34
Mobiele wifi |<br />
Verdict<br />
Internet wordt met de dag<br />
belangrijker. Iedereen is altijd<br />
verbonden en de snelheid<br />
waarmee mensen hun status<br />
kunnen updaten wordt steeds<br />
belangrijker, daarom is 5G een<br />
welkome uitvinding.<br />
Op veel plekken ter wereld wordt er inmiddels getest met<br />
5G verbindingen, maar hoe werkt deze nieuwe technologie<br />
nu precies en wat zijn de uitdagingen die ervoor zorgen dat<br />
5G-netwerken nog niet in gebruik zijn?<br />
Een 5G-netwerk is een draadloos netwerk dat door gebruik<br />
te maken van licht data verzendt. Deze techniek wordt<br />
ook wel de fotonica genoemd. Door data te verzenden via<br />
fotonen kan er een theoretische downloadsnelheid behaald<br />
worden van achthonderd gigabits per seconde, al wordt er<br />
verwacht dat deze snelheid in de praktijk meer in de buurt<br />
zal zitten van maar één gigabit per seconde. De reden voor<br />
deze hoge snelheid is het feit 5G-netwerken informatie<br />
versturen op intervallen van één milliseconde, terwijl dit<br />
bij 4G netwerken vijftig millisceconden duurt. In Nederland<br />
zal het 5G-netwerk gaan draaien op een frequentie van 3,5<br />
gigahertz. Hier komt alleen een probleem bij kijken, dit is<br />
namelijk dezelfde frequentie dat het afluisterstation in het<br />
Friese Burum gebruikt voor spionage. Toch is dit niet het<br />
Artistieke plaat om aan te geven hoe hard 5 G zal gaan<br />
TechSpot<br />
‘‘5 G verbindt jouw telefoon per direct met de hele stad’’<br />
einde van de wereld voor de 5G-dromen van Nederland.<br />
Dit afluisterstation kan namelijk vrij eenvoudig naar het<br />
buitenland verplaatst worden. Een ander concept dat in het<br />
achterhoofd gehouden moet worden bij het ontwikkelen<br />
van een 5G-netwerk is het bereik. Om sneller meer data te<br />
verzenden moet de frequentie van het signaal omhoog. Dit<br />
heeft alleen als gevolg dat het bereik van de zendmasten<br />
minder zal zijn dan bij 4G-netwerken. Gelukkig is er ook<br />
voor dit probleem een oplossing, de masten zullen namelijk<br />
verwerkt worden in het straatbeeld, door ze te intergreren<br />
in bijvoorbeeld bushokjes en lantaarnpalen.<br />
Sinds 2018 is er al veel getest met de nieuwe netwerken.<br />
In Rotterdam is voornamelijk getest op het ophalen van<br />
beeldmateriaal en het live toevoegen van Augmented Reality.<br />
In Drenthe heeft een onderzoek plaatsgevonden waar<br />
met behulp van een zelfrijdend werktuigen de inzet van<br />
drones de aardappelteelt is gestimuleerd. Ten slotte heeft er<br />
ook een onderzoek in Helmond plaatsgevonden. Ze testten<br />
hier de reactietijden die bij langsrijdende auto’s te bereiken<br />
zijn. De snelle reactietijden bij deze voertuigen maakt het<br />
mogelijk om real-time te communiceren met andere auto’s,<br />
maar ook met verkeersborden en matrixborden.<br />
Doordat het 5G-netwerk meer energie vereist dan het<br />
huidige 4G-netwerk zijn er wel meer zendmasten nodig.<br />
Uiteindelijk is het plan dat in ieder land uit de Europese<br />
Unie in ten minste één stad 5G beschikbaar is. In Nederland<br />
zal dit waarschijnlijk Amsterdam zijn, mede ter ondersteuning<br />
van het EK. In het jaar 2025 zullen meer steden en<br />
dorpen beschikking krijgen tot deze extra internetfunctie.<br />
Volgens velen duurt de overstap te lang en moet deze per<br />
direct gemaakt worden. Echter, uiteindelijk zal het nog<br />
even afwachten zijn tot het systeem operationeel is.<br />
Max Verheijen en Evan Tets<br />
35
| Commissie uitgelicht<br />
De Media Commissie<br />
De Media Commissie, voor de meesten beter bekend<br />
als de MediaCo, is opgericht voor het 30 ste lustrum van<br />
Gezelschap Leeghwater om alle activiteiten tijdens het<br />
lustrumjaar te filmen en te fotograferen. Naast het maken<br />
van beeldmateriaal van het lustrum heeft de MediaCo<br />
destijds ook geholpen met het maken van promovideo’s<br />
voor verschillende commissies. Na dit lustrumjaar bleken<br />
de resultaten van het beeldmateriaal zo’n succes dat het<br />
toenmalige bestuur besloten heeft om van de MediaCo een<br />
vaste commissie te maken.<br />
in een kas waar alleen paarse lampen waren, waardoor<br />
we veel moesten corrigeren tijdens het bewerken van de<br />
foto. Elke foto die we maken is dus uniek en heeft zijn eigen<br />
uitdagingen, wat zorgt voor afwisseling in de projecten.<br />
Anders dan andere commissies<br />
De MediaCo is niet een doorsnee commissie. Waar andere<br />
commissies werken aan één of meerdere activiteiten of<br />
projecten voor de leden van Gezelschap Leeghwater, werkt<br />
de MediaCo aan projecten voor deze andere commissies.<br />
Naast het vastleggen van de activiteiten voor deze commissies<br />
helpen we ook met het bedenken van de precieze<br />
invulling en afwerking van de opdrachten die wij van ze<br />
ontvangen. Het vele samenwerken met deze verschillende<br />
commissies is dan ook juist wat onze commissie zo leuk<br />
en uniek maakt binnen Gezelschap Leeghwater. Door bij<br />
zo veel van deze activiteiten aanwezig te zijn leer je als lid<br />
van de Media Commissie daarnaast nog ontzettend veel<br />
werktuigbouwkunde studenten kennen.<br />
De Vrouwenkalender<br />
Eén van onze jaarlijkse projecten waar we momenteel mee<br />
bezig zijn, is de Vrouwenkalender. Bij de vorige edities van<br />
deze kalender werd hiervoor altijd een externe fotograaf<br />
ingehuurd, maar sinds dit jaar maakt de MediaCo zelf deze<br />
kalenderfoto’s. Hiervoor gaan we langs allerlei verschillende<br />
bedrijven om daar foto’s te maken van studentes<br />
werktuigbouwkunde met een technische toepassing als<br />
decor. We hebben bijvoorbeeld dit jaar al foto’s gemaakt in<br />
een koekjesfabriek, bij een scheepsschroef van drie meter<br />
hoog en zelfs bij een vliegtuig. Je komt dus op ontzettend<br />
interessante plekken binnen technische bedrijven terecht<br />
bij het maken van het beeldmateriaal.<br />
Het maken van deze foto’s brengt de nodige uitdagingen<br />
met zich mee. Zo hebben de modellen die op de kalender<br />
komen te staan vaak geen modelervaring. Gewapend met<br />
een goed arsenaal aan poses en flauwe grappen zorgen wij<br />
ervoor dat het model zich op haar gemak voelt en op haar<br />
mooist op de foto komt. Ook hebben we een foto gemaakt<br />
De MediaCo<br />
Meer dan alleen foto’s<br />
Naast het maken van foto’s maken we ook promovideo’s<br />
voor commissies. Zo werken we momenteel aan de promovideo<br />
van de Diescommissie. De video voor de Dies is voor<br />
ons altijd een lastig project geweest. De meeste projecten<br />
die wij hebben, promoten één activiteit, denk bijvoorbeeld<br />
aan de weekendrally. De video van de DiesCo promoot<br />
daarentegen een week vol activiteiten. Al deze activiteiten<br />
aan bod te laten komen in een video van slechts zestig<br />
seconden is al een uitdaging op zichzelf, naast dat de video<br />
natuurlijk van goede kwaliteit moet zijn. Bij ieder project<br />
lopen we tegen andere problemen aan en moeten we op<br />
zoek gaan naar de beste oplossing. Omdat ieder project zijn<br />
eigen thema heeft, is dit een ontzettend leerzaam proces.<br />
Wij als MediaCo hebben ontzettend veel zin in komend<br />
jaar en alle video’s en foto’s die we weer mogen schieten op<br />
de activiteiten van Gezelschap Leeghwater. Als je nog niet<br />
kan wachten op de promovideo van je favoriete activiteit<br />
of benieuwd bent naar de foto’s en filmpjes van afgelopen<br />
evenementen, kun je deze altijd terugkijken op website van<br />
Gezelschap Leeghwater of op ons Youtube-kanaal.<br />
Joup van Donk<br />
MediaCo 152<br />
Gezelschap Leeghwater<br />
36
| Puzzelpagina<br />
De puzzel in deze editie van de <strong>Slurf</strong> is een woordzoeker.<br />
Tussen het lezen van de artikels door kan deze rustgevende<br />
woordzoeker opgelost worden om daarna weer verder te<br />
gaan met lezen.<br />
De volgende woorden staan verborgen in de woordzoeker:<br />
- Psychedelisch - Geluidsgolf<br />
- Cyberaanval - Koptelefoon<br />
- Duurzaamheid - Vliegtuig<br />
- Plastic<br />
De woorden zijn horizontaal, verticaal en diagonaal te<br />
vinden. Daarnaast is het mogelijk dat letters meerdere<br />
keren doorkruist worden. De woorden kunnen van links<br />
naar rechts en andersom te vinden zijn.<br />
- Privacy - DDOS<br />
- Vleugel - Depressie<br />
- Stilte - Computer<br />
-<br />
37
| Nawoord<br />
Alvorens het <strong>Slurf</strong>weekend kon beginnen, moesten er<br />
boodschappen gedaan worden. De dag ervoor vond de<br />
dooradt plaats, vandaar dat we een beetje moe waren toen<br />
we naar de Makro gingen. Hier werden vlamtosti’s, flessen<br />
Fant, knakworstjes en bapao broodjes ingeslagen, want dit<br />
zijn essentiële producten voor een <strong>Slurf</strong>weekend. Eenmaal<br />
aangekomen gingen wij met zijn allen hard aan de slag om<br />
ook deze editie zo goed mogelijk te maken. Echter waren<br />
er af en toe wel een paar motivatiefantjes voor nodig om<br />
het werktempo hoog te houden. Gelukkig waren er ook dit<br />
weekend genoeg Oud-<strong>Slurf</strong>ers om te helpen waar mogelijk<br />
met het nakijken van de artikelen en om hier en daar een<br />
Ice te vinden of te verstoppen.<br />
Naast het nakijken en schrijven van stukken heb je als<br />
<strong>Slurf</strong>Jongste extra taken. Zo ben je verantwoordelijk voor<br />
onder andere het audio-visueel en het noteren van de<br />
quotes en deze op te hangen in het kantoor. Tussen alle<br />
taken door is er tijd voor gezelligheid en amusement. Zo<br />
werd, tussen al het schrijven door, Max Verstappen op de<br />
voet gevolgd. Aan het eind van de drukke dagen werden<br />
ook de nodige feestjes bezocht in Delft en omstreken.<br />
Daardoor begonnen de ochtenden vaak moe, maar al snel<br />
werd toch de energie gevonden om weer verder te gaan en<br />
er een mooie editie van te maken.<br />
Al met al was ons eerste <strong>Slurf</strong>weekend druk, maar vooral<br />
erg gezellig. We hebben veel nieuwe ervaringen opgedaan<br />
en nieuwe mensen leren kennen en dat maakt ook dit een<br />
geslaagd <strong>Slurf</strong>weekend.<br />
Namens de <strong>Slurf</strong>redactie,<br />
<strong>Slurf</strong> Hoogh!<br />
Jasper Somsen, Myrthe van Vierzen, SJ’s<br />
38
Excellent opportunities<br />
for personal growth<br />
ENGINEERING: PEOPLE’S WORK<br />
We provide our mechanical engineers and consultants with every opportunity to excel in projects in the fields of<br />
water, infrastructure, environment and construction. What is your talent? www.witteveenbos.com/career/
Delft<br />
Career<br />
Platform<br />
find internships, graduation projects & jobs<br />
TAILORED TO YOU<br />
Delft Career Platform is the new starting point of your career!<br />
You can find the best opportunities and events based on your<br />
preferences and academic background.<br />
delftcareerplatform.nl<br />
powered by