Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Vol : 1 : # aMk 3 07/11/2021
pµjfb kFgrs df kfto klysæ jfrI
cµnI df isWDU ƒ do-tuWk jvfb, boly- ‘grIb hF kmjæor nhIN
cmkOr sfihb . pµjfb kFgrs
ivWc klysæ rukx df nF nhIN lY
irhf» pihlF nvjoq isµG isWD¨
aqy sfbkf muWK mµqrI kYptn
amirµdr isµG ivcfly iKWcoqfn cWl
rhI sI, hux kYptn kFgrs qoN
bfhr ho gey hn, iPr nvjoq isµG
isWD¨ aqy nvyN muWK mµqrI crnjIq
isµG cµnI ivcfly tkrfa jfrI hY»
isWD¨ ny muWK mµqrI cµnI ‘qy insæfnf
ivµnHdy hoey ikhf sI ik 90 idnF dI
srkfr hY, 50 idn ho gey hn pr
msly hWl nhIN hoey»hux muWK mµqrI
crnjIq isµG cµnI ny nvjoq isµG
isWD¨ ƒ krfrf jvfb idWqf hY» muWK
mµqrI cµnI ny sænIvfr ƒ pµjfb dy
r¨pngr ‘c ikhf, ”mYN grIb ho
skdf hF pr kmjæor nhIN hF»”
ies dy nfl hI AunHF ikhf, ”mYN
pµjfb dy msly hWl krFgf, qF jo
pµjfb dy hr Gr ‘c lok kihx-
“Gr Gr dy ivWc cWlI gWl, cµnI
krdf msly hWl”» pµjfb kFgrs
pRDfn nvjoq isµG isWD¨ ny ikhf sI,
’90 idnF dI srkfr hY» 50 idn
ho gey hn pr kuJ nhIN hoieaf»
nvjoq isµG isWD¨ ny hfl hI ivWc
pµjfb kFgrs pRDfn dy ahudy qoN
asqIPf dy idWqf sI» AunHF nvIN
srkfr ‘c kIqIaF jf rhIaF
inXukqIaF ‘qy svfl AuTfey sn»
hflFik AunHF ny isKrlI lIzrisæp
ƒ imlx qoN bfad afpxf asqIPf
vfps lY ilaf sI» ies dy nfl hI
pµjfb dy muWK mµqrI cµnI dy sfhmxy
ieWk særq ieh vI rWKI geI hY ik
jdoN pµjfb ivWc nvyN zIjIpI aqy
aYzvokyt jnrl dI inXukqI
hovygI, qd hI Auh pRDfn vjoN
afpxf kµm sæur¨ krngy»
Bfjpf sµsd mYNbr ny pfrtI nyqf ƒ bµDk bxfAux qoN bfad
idWqI DmkI, ikhf ‘aWKF kWZ idaFgy, hWQ vWZ idaFgy’
nvIN idWlI. hirafxf qoN Bfjpf dy
sµsd mYNbr arivµd særmf ny sænIvfr
ƒ kFgrs ƒ DmkI idµdy hoey ikhf ik
Auh pfrtI dy sihXogI mnIsæ grovr
df ivroD krn vfilaF dIaF “aWKF
kWZ dyxgy aqy hWQ vWZ” dyxgy»
Bfjpf sµsd mYNbr vWloN jnqk pRogrfm
ivWc idWqI geI ies KOPnfk DmkI df
AuWQy mOj¨d lokF ny qfVIaF nfl svfgq
kIqf» arivµd særmf rohqk qoN Bfjpf
dy sµsd mYNbr hn» dWs dyeIey ik
sæuWkrvfr ƒ rohqk jiæly ‘c Bfjpf dy
sInIar nyqf mnIsæ grovr ƒ guWsy ‘c
afey iksfnF ny ikloeI ipµz dy mµdr ‘c
Gyr ilaf aqy keI GµitaF qWk bµdI
bxf ky rWiKaf» grovr ny kyNdr dy
nvyN KyqI kfƒnF df ivroD krn
vfilaF ƒ “byrujægfr særfbI” aqy
“mfVy qWq” ikhf sI» AunHF ikhf sI ik
ieh lok ivroD pRdrsæn ƒ lµmf krn
df ierfdf rWKdy hn» grovr dy
ibafn ‘qy iksfn guWsy ‘c af gey aqy
AunHF ƒ bµDk bxf ilaf» Bfjpf
nyqf aqy AunHF dy smrQk krIb
aWT Gµty mµdr dy aµdr Psy rhy,
ijs qoN bfad grovr hWQ joVdy
njær afey» ies qoN bfad hI bµDk
bxfey gey lokF ƒ CWz idWqf igaf»
AuQoN inklx qoN bfad, grovr ny
ikhf ik AunHF ny muafPI nhIN mµgI
hY» AunHF ikhf ik mYN jdoN cfhFgf mYN
ies mµdr ‘c afvFgf» mµdr dy
aµdr bµDk bxfey gey hor lok
mµqrI rivµdr rfj¨, rohqk dy myar
mnmohn goiel aqy pfrtI nyqf
sqIsæ nµdl sn»
Dfrimk suqµqrqf mfmly ivWc Bfrq ƒ
lfl sUcI ivWc rWKx dI isPfirÈ
nvIN idWlI. amrIkf dI mnuWKI
aiDkfr sµsQf ny ies gWl dI
isPfirÈ kIqI hY ik Bfrq sxy cfr
dyÈF ƒ Dfrimk suqµqrqf aiDkfr
rYikµg dy mfmly ivWc lfl s¨cI ivWc
rWiKaf jfvy» iesy dOrfn Bfrq dy
ivdyÈ mµqrfly ny Auprokq isPfirÈ
krn vfly amrIkf dy kOmFqrI
Dfrimk afjæfdI kimÈn dI aflocnf
kIqI hY» ivdyÈ mµqrfly dy bulfry ny
ikhf ik kimÈn ny pWKpfqI rvWeIaf
apxfieaf hY qy Aus ƒ Bfrq aqy
Bfrq dy sµivDfn bfry jiæafdf
jfxkfrI nhIN hY» jiækrXog hY ik bIqy
sfl vI Dfrimk suqµqrqf aiDkfr
rYikµg dy mfmly ivWc Bfrq ƒ lfl
s¨cI ivWc rWKx dI isPfirÈ kIqI geI
sI pr amrIkf dy ivdyÈ mµqrfly ny
ies isPfirÈ ƒ mµnx qoN ienkfr kr
idWqf sI» iesy dOrfn Bfrq dy guaFZI
dyÈ pfiksqfn, cIn qy imaFmfr vI
lfl s¨cI ivWc Èfml hn» mOj¨df vrHy
ijnHF dyÈF ƒ Dfrimk suqµqrqf
aiDkfr rYikµg dy mfmly ivWc lfl
s¨cI ivWc rWKx dI isPfirÈ kIqI geI
hY AunHF ivWc Bfrq qoN ielfvf r¨s,
vIaqnfm qy sIrIaf Èfml hn»
pYtrol dIaF kImqF ‘c ktOqI ‘qy boly lflU ikhf ‘srkfr ny 5 rupey Gtf kIqf zrfmf, GWto-GWt 50 rupey hovy ktOqI
ptnf. afm lokF ƒ mihµgfeI qoN rfhq
dyx leI aihm kdm cuWkdy hoey kyNdr
srkfr ny buWDvfr ƒ pYtrol aqy
zIjæl dIaF kImqF ‘c ktOqI kIqI hY»
pYtrol 5 rupey aqy zIjæl 10 rupey
pRqI lItr ssqf kIqf igaf hY»
aYksfeIjæ izAUtI ‘c ktOqI 4 nvµbr
qoN lfg¨ kIqI geI hY» ies nfl idWlI
‘c pYtrol dI kImq mOj¨df 110[04
rupey pRqI lItr qoN GWt ky 105[04
rupey pRqI lItr ho geI hY jdik
zIjæl dI kImq 98[42 rupey pRqI
lItr qoN GWt ky 88[42 rupey pRqI
lItr ho geI hY» kyNdr srkfr dy ies
PYsly ‘qy rfsætrI jnqf dl dy pRDfn
lfl¨ Xfdv ny pIaYm modI ‘qy insæfnf
sfiDaf hY» AunHF ies ƒ zrfmf krfr
idµidaF ikhf ik Auh kuWJ idnF bfad
ienHF dy Bfa iPr vDf dyxgy» ieWk
cYWnl nfl gWlbfq dOrfn lfl¨ Xfdv
kihµdy hn ik, ‘nirµdr modI ny jo nftk
kIqf hY, Auh PrjæI hY» kImq ‘c 50
rupey (pRqI lItr) dI ktOqI kIqI
jfxI cfhIdI hY» ies nfl koeI rfhq
nhIN imlI» Auh kuWJ idnF bfad kImq
iPr ƒ vDf dyxgy»’ quhfƒ dWs dyeIey
ik aYksfeIjæ izAUtI ‘c ieh hux qWk
dI sB qoN vWzI ktOqI hY aqy ies dy
nfl hI mfrc 2020 qoN meI 2020
drimafn pYtrol aqy zIjæl ‘qy 13
rupey aqy 16 rupey pRqI lItr tYks dy
vfDy df ihWsf vfips lY ilaf igaf hY»
aYksfeIjæ izAUtI ‘c Aus smyN dy vfDy
ny pYtrol ‘qy kyNdrI tYks 32[9 rupey
pRqI lItr aqy zIjæl ‘qy 31[8 rupey
pRqI lItr dy AuWc pWDr ‘qy phuµcfieaf
sI» kyNdr srkfr dy ies PYsly qoN
bfad Bfjpf sæfsq nON rfjF asfm,
iqRpurf, mnIpur, krnftk, goaf, AuWqr
pRdysæ, gujrfq, ihmfcl pRdysæ aqy
AuWqrfKµz ny pYtrol aqy zIjæl dIaF
kImqF ivWc vfD¨ ktOqI df aYlfn kIqf
hY» mhWqvp¨rn gWl ieh hY ik qyl
dIaF kImqF ivWc lgfqfr vfDy dI
ivroDI pfrtIaF ny sKæq aflocnf kIqI
sI» Kfs krky kFgrs ny srkfr dI
aflocnf kridaF aYksfeIjæ izAUtI
vfips lYx dI mµg kIqI sI»
2 07/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
iksfnF dy ivroD kfrn isµglf dy phuµcx df pRogrfm Pyr rWd
BfikXU AugrfhF dI agvfeI hyT iksfnF ny kYbint mµqrI iKælfPæ nfarybfËI
ipafjæ dIaF kImqF ny kZfey lokF dy hµJU
lihrfgfgf. ipCly kuJ idnF ivc hI
ipafjæ aqy sbjæIaF dIaF kImqF ivc
afeI qyËI kr ky hrIaF sbjæIaF afm
vrg dI QflI ’coN gfieb huµdIaF jfp
rhIaF hn» ieWQy pµjfb dIaF d¨jIaF
mµzIaF nfloN sbjæIaF dy Bfa keI guxf
vWD hn» imlI jfxkfrI anusfr ies
vyly ieWQy pRc¨n ivWc ipafjæ 50 qoN 60
rupey ikWloN qWk ivkx lWgf hY» ZfibaF
ivc slfd ’c ipafjæ dI QF m¨lIaF ny
lY leI hY» iesy qrHF lfl tmftr 80
rupey ikWlo, hry mtr 160 rupey, afl¨
30 qoN 50 rupey ikWlo, PuWl goBI 60
rupey ikWlo, gfjr 70 rupey ikWlo, sfg
40 rupey guWCI, bYNgx 40 qoN 50 rupey
ikWlo, iÈmlf imrc 80 qoN 100 rupey
ikWlo ivkx kr ky lokF dy Kfxy ’coN
sbjæIaF df svfd Kæqm huµdf jfp irhf
hY» AuWDr, ipafjæ dy vDy rytF ƒ dyKdy
hoey kuJ iksfn ipafjæ dI pnIrI iljf
ky bIjx lWg pey hn» iehI hfl
tmftr df hY ijhVf ik 30 rupey pRqI
Samaj
Weekly
smfj vIklI
Editor-in-chief
Devinder Chander
+44 7878 456 484
Editor
Manohar Birdi
+44 7411 251 804
Managing Editor
Rajveer Samra
+44 7412 970 999
Editorial Office
Samaj Weekly
Samaj Media Enterprise Ltd
46 Summer Road
Erdington,Birmingham UK
B23 6UR
+44 7878 456 484
+44 121 565 4810
info@samajweekly.com
samajweekly@gmail.com
hr p®kfr dy vpfrk aqy klfsIPfeIz
ieÈiqhfr dyx leI sµprk kro»
ikWlo qoN vD ky 80 rupey pRqI ikWlo pRc¨n
’c ivk irhf hY» sbjæI ivkryqf ieµd¨
aroVf df kihxf hY ik ielfky ivWc
sbjæI dI kfsæq GWt hox kr ky bhuqI
sbjæI bfhroN afAuNdI hY aqy mflyrkotlf,
sunfm qy pfqVF qoN afAux vflI
sbjæI ’qy d¨hrI mfrkIt PIs lWgx kr
ky isWDy 10 PIsdI ryt vD hI jFdy hn»
lihrfgfgf: iksfnF vWloN 8 ƒ aYWszIaYWm
dÌqr aWgy Drnf dyx df aYlfn
lihrfgfgf. BfrqI
iksfn X¨nIan eykqf
AugrfhF ny mµzIaF ’c
Jony dI nmI nfpx vfly
mItrF ’c kiQq hyr-Pyr
aqy mfrkIt kmytI vWloN
kfrvfeI nf krn df ros
vjoN 8 nvµbr ƒ
aYWszIaYWm dPqr aWgy
Drnf dyx df aYlfn kIqf
hY» aWj iksfn Drny dy 400vyN idn
irlfieµs dy pYtrol pµp AuWqy X¨nIan
dy blfk lihrfgf dy kfrjkfrI pRDfn
rfm isµG ZINzsf ny KyqI ivroDI kfƒnF
iKlfPæ pWkf morcf ƒ sµboDn kIqf»
blfk dy jrnl skWqr bhfdr isµG
Butfl Kurd ny ikhf ik ies mOky s¨bf
isµG sµgqpurf, bhfdr isµG Butfl
Kurd, hrijµdr isµG nµglf, kuldIp
isµG rfmgVH sµD¨aF, mihlf ivµg dI
blfk pRDfn krmjIq kOr Butfl klF,
jsvIr kOr lihl klF, jsivµdr kOr
gfgf ny sµboDn kIqf»
AunHF dWisaf ik vWD lfgq lfAux dy
bfvj¨d GWt ivkrI hox kr ky
dukfndfrF df munfPf GWt igaf hY»
eytk dy blfk pRDfn kfmryz mihµdr
isµG bfgI ny sQfnk pRÈfsn qoN mµg
kIqI ik grIbF ƒ izWp¨aF rfhIN
ssqIaF dflF, ipafjæ qy sbjæIaF afid
sbiszI ’qy idWqIaF jfx»
lihrfgfgf. ipCly sflF dy mukfbly
ies vfr dIivaF df iqAuhfr dIvflI
lokF ivc AuqÈfh dI Gft kr ky mWTf
hI irhf» pµjfb dy muWK mµqrI
crnjIq isµG cµnI vWloN dukfndfrF ƒ
KuWlH ky bµb ptfky vycx dyx dI KuWlH
dyx aqy pulIs vWloN qµg-pRyÈfn nf
kIqy jfx sbµDI sÉq hdfieqF jfrI
kIqy jfx dy bfvj¨d lokF ny dIvflI
mihË idKfvy vjoN hI mnfeI, ijs kr
ky bµb qy ptfkiaF dI QoVI afvfjæ kr
ky ielfky ivc ÈFqI hI rhI» keI
sµsQfvF vWloN pRd¨Èx rihq grIn
dIvflI mnfAux dy idWqy gey sWdy df
asr vI njær afieaf» AuWDr, ies
luiDafxf ivWc dIvflI vflI rfq kroVF dy ptfky PUky
luiDafxf. smfrt istI luiDafxf dy
lokF ny bIqI rfq kroVF rupey dy ptfky
P¨k idWqy, gRIn dIvflI qy ibnF ptfky
clfAux dI dIvflI dIaF pRÈfsn qy
srkfrF dIaF apIlF aqy dlIlF
nËraµdfË krdy hoey luiDafxf dy lok
sfrI rfq ptfky clfAuNdy rhy»
ptfikaF nfl ijWQy hvf df pRd¨Èx
viDaf, AuQy hI snaqI Èihr ivWc 43
QfvF ’qy ptfikaF kfrn aWg lWg
geI, ies kfrn Pfier ibRgyz dy
mulfËm p¨rI rfq vWK vWK QfvF ’qy
lWgI aWg buJfAuNdy rhy» ies qoN
ielfvf ptfky cWlx smyN jæKmI hoey 30
lok hspqflF ivWc ielfj krvfAux
leI vI puWjy»
snaqI Èihr ivWc dIvflI vfly
idn 7 vjy hI lokF ny ptfky clfAuxy
Èur¨ kr idWqy jo dyr rfq 2 vjy qWk vI
jfrI rhy» ptfkf vpfrIaF dI mµnIey
qF ies vfr kroVF rupey dy ptfky ivky
hn, pRÈfsn vWloN keI QfvF ’qy hOlsyl
ryt ivWc ptfky dIaF dukfnF lgfAux
dI mn˨rI idWqI geI sI, d¨jy pfsy muWK
mµqrI crnjIq isµG cµnI vWloN ptfky
dy Coty stfl lgfAux vfilaF ƒ qµg
nf krn dI gWl qoN bfad luiDafxf
ivc QF QF ptfky vycx vfilaF ny
stfl lgf idWqy sn, ipCly do sflF
ivWc kronf kfrn lokF ny iËafdf
BvfnIgVH. ieWQy aWj ivÈvkrmf
mµdr ivWc sflfnf smfgm dOrfn
kYbint mµqrI ivjY ieµdr isµglf ny
muWK mihmfn dy qOr ’qy phuµcxf sI, pr
ies gWl dI iBxk lWgidaF hI BfrqI
iksfn X¨nIan (AugrfhF) dI agvfeI
hyT iksfnF ny muWK mfrg ’qy KVH ho ky
nfarybfËI Èur¨ kr idWqI, ijs kr ky
sRI isµglf ƒ aYn mOky smfgm ivc
muWK mihmfn vjoN phuµcx sbµDI afpxf
pRogrfm rWd krnf ipaf» ies dOrfn
iksfnF vWloN idWqy gey ros Drny ivWc
X¨nIan dy blfk pRDfn ajYb isµG
vfr Jony dI ktfeI krIb ieWk mhInf
lyt hox kr ky ielfky dIaF mµzIaF
nWko-nWk Pæsl nfl BrIaF peIaF
hn» vWzI igxqI Jony dI rfKI ivc
bYTy iksfn Guµmx isµG, mihµdr isµG,
lWKyvfl, sInIar mIq pRDfn mnjIq
isµG GrfcoN, hrijµdr isµG GrfcoN,
jgqfr isµG lWzI, gurdyv isµG
afloarK aqy gurmyl kOr ny ikhf ik
nrmy dI Psl dy gulfbI suµzI kfrn
hoey nuksfn df pµjfb srkfr vWloN p¨rf
muafvËf nf idWqy jfx dy ros vjoN
BfrqI iksfn X¨nIan (AugrfhF) vWloN
s¨by ivc kFgrs srkfr dy ivDfiekF
aqy mµqrIaF dy pRogrfmF ivc phuµc ky
iGrfE krn df aYlfn kIqf hoieaf
hY» iesy qihq AunHF vWloN kYbint
mµqrI ivjY ieµdr isµglf dy pRogrfmF
crnjIq isµG qy lfB isµG afid
iksfnF ny dWisaf ik AunHF ƒ rfKI leI
anfj mµzI ’c bYT ky hI dIvflI
mnfAuxI peI ikAuNik srkfr qy
pRÈfsn dI axgihlI kr ky Jony dI
pWqrkfrF dI loV
df ivroD kIqf jf irhf hY» iksfn
afg¨aF ny ikhf ik jdoN qWk iksfnF ƒ
nrmy dy nuksfn df p¨rf muafvËf nhIN
idWqf jFdf, AudoN qWk mµqrIaF dy
pRogrfm nhIN hox idWqy jfxgy» iesy
dOrfn ivÈvkrmf mµdr ivKy sflfnf
smfgm ivWc kFgrsI afg¨ pRdIp
kumfr kWd, virµdr pµnvF, blivµdr
isµG GfbdIaf, hrmn isµG, sqvµq
isµG Kry, gurivµdr isµG sWg¨, blivµdr
isµG sWg¨, gurcrn isµG mxk¨
afid ny ivÈvkrmf idvs dIaF sB ƒ
mubfrkF idWqIaF»
iksfnF ny Jony dI rfKI kridaF ibqfeI dIvflI vflI rfq
lokF ivc mWTf irhf dIvflI df cfa; ptfikaF dI QoVHI afvfjæ kr ky ielfky ivc ÈFqI rhI
iqAuhfr nhIN mnfey sn, ies krky
ies vfr lokF ny kfÌI ptfky KrIdy qy
clfey» dIvflI dI rfq ptfky clfAuNdy
hoey 30 lok PWtV ho gey, ijnHF df vWK
vWK hspqflF ivWc ielfj kIqf
igaf» ienHF ivWc bWcy vI Èfml sn»
luiDafxf dy sIaYmsI hspqfl ivWc
iqµn lok hfly vI ptfikaF kfrn PWtV
hox qoN bfad dfKl hn, 9 lokF df
ielfj krn qoN bfad CuWtI dy idWqI
geI» iesy qrHF zIaYmsI hspqfl
ivWc pµj lok ptfikaF qoN PWtV ho ky
afey, ijnHF ivWcoN iqµn mrIËF dy m¨µh ’qy
sWt lWgI» iesy qrHF dIp hspqfl
ivWc 8 mrIË afey, 5 mrIË isvl
hspqfl ivWc puWjy»
srkfrI bolI nhIN hoeI» AunHF ikhf ik
kxk dI bIjfeI isr ’qy af geI hY»
afVHqIaF ƒ iksfnF leI mµzI ’c mµjyibsqry
aqy Kfx-pIx dy pRbµD krny
pY rhy hn»afVHqI X¨nIan dy pRDfn
jIvn rWbV ny ikhf ik bolI dyrI nfl
hox kr ky iksfnF dy rihx aqy KfxpIx
df pRbµD krn dI hdfieq kr
idWqI geI hY» KyqI mfihr sqIÈ irµk¨
qy aµimRq ivWkI hirafE ny dWisaf ik
ies vfr dIvflI nvµbr dy pihly
hPqy ’c afAux qoN ielfvf pYsy dI Gft
aqy mihµgfeI kr ky lokF ny KrIddfrI
qoN sµkoc krdy hoey dIvflI KuÈI dI QF
mihjæ rvfieq vjoN hI mnfeI»
300 boqlF nfjfieË Èrfb brfmd
luiDafxf. sIafeIey stfÌ luiDafxf idhfqI dI
pulIs ny sqluj diraf dy bµnH nyVy kfrvfeI
kridaF BfrI mfqrf ivWc lfhx, Èrfb aqy hor
sfmfn brfmd kIqf hY» luiDafxf idhfqI dy
zIaYspI (zI) ainl Bnot ny jfxkfrI idµidaF
dWisaf hY ik ieµspYktr pRym isµG ieµcfrj
sIafeIey stfÌ luiDafxf idhfqI dI agvfeI hyT
eyaYsafeI suKmµdr isµG ny isWDvF byt siQq ipµz
Èyryvfl bµnH ’qy kfrvfeI kridaF 300 boqlF
Èrfb, 1000 lItr lfhx, 4 pqIly, 1 pfiep plfsitk,
lWkVF aqy hor sfmfn brfmd kIqf hY» AunHF
dWisaf hY ik pulIs pfrtI vyK ky mulËm Ìrfr ho
gey hn ijnHF dI Bfl leI pulIs vloN vWzy pWDr ’qy
kfrvfeI kIqI jf rhI hY» AunHF dWisaf hY ik
muljæmF dI ÈnfKq ipµz Èyryvfl isWDvF byt vfsI
sulWKx isµG, gurmIq isµG, kflf isµG aqy gurnfm
isµG vjoN kIqI geI hY» AunHF dWisaf ik aYWsaYWspI
luiDafxf idhfqI rfjcrn isµG sµD¨ dy idÈf inrdyÈ
hyT pulIs vWloN nÈf qskrF iKælfPæ vWzy pWDr ’qy
kfrvfeI kIqI jf rhI hY»
ieµglYNz dy hr ielfky ’c pWqrkfrF dI loV hY, pWqrkfrqf df ÈOk rWKx
vfly afpxI C.V. email: samajweekly@gmail.com AuWqy Byj skdy hn»
Editor-in-chief : Devinder Chander
Mob: 07878 456 484
not : pWqrkfrqf df qjurbf rWKx
vfly ƒ pihl idqI jfvygI»
www.samajweekly.com
KbrF
07/11/2021
3
cOQf drjf mulfjæmF vWloN kfly coly pf ky motrsfeIkl mfrc
pitaflf. ieWQy vWK-vWK srkfrI
ivBfgF dy cOQf drjf mulfjæmF vWloN
dIvflI vfly idn kfly coly pf ky pµjfb
srkfr ivruWD ros pRdrÈn aqy
bfËfrF ivc motrsfeIkl mfrc kIqf
igaf» pµjfb srkfr vWloN lgfeI
kiQq J¨TF dI JVI dI pol KolHx sbµDI
ies mfrc leI mulfjæm svyry X¨nIan
dPæqr rfjpurf klonI ivWc iekWqr
hoey» ieWQoN motrsfeIkl mfrc krdy
hoey, rylvy styÈn lfhOrI gyt, afrIaf
smfj cOk, srihµd bfjæfr qoN huµdy hoey
bWs stYNz phuµc ky mulfjæmF ny sµkyqk
afvfjfeI rok ky pµjfb dI cµnI
srkfr ivruWD rYlI kr ky afpxI
BVfs kWZI» mulfjæm afg¨aF drÈn
isµG lubfxf, blijµdr isµG, jgmohn
nolWKf, rfm ikÈn qy mfDo lfl ny
afpxy sµboDn ivWc ikhf ik afËfd
Bfrq ivWc pµjfb pihlf s¨bf hY ijs
ny kuWJ ku mulfjæmF nfl ‘PrYNzlI mYc
Kyz’ ky mulfjæmF ƒ dIvflI qoN pihlF
qnKæfhF df Bugqfn krn qoN ies vfr
vFJf rWiKaf hY» ienHF afg¨aF ny
Kulfsf kIqf ik cOQf drjf mulfjæmF ƒ
iqAuhfrI krjæf vI jfrI nhIN hox idWqf
igaf» ieWQoN qWk ik hyTlI ÈRyxI dy
hmdrd hox dy dmgjy mfrn vfly muWK
mµqrI crjnjIq isµG cµnI ny
idhfVIdfr, kµtrYkt, afAUt sors
aqy pfrt tfeIm mulfjæmF dIaF iqµniqµn
mhIinaF qoN rukIaF qnKæfhF vI
jfrI nhIN hox idWqIaF» ieWQy hI bWs
nhIN blik ivBfgF ivcly syvfmukq
mulfjæmF, imRqk mulfjæmF dy afÈirqF
aqy ivafh-ÈfdIaF, Bog rsmF leI
mµigaf igaf aYzvFs vI mulfjæm
doKIaF ny jfrI nhIN hox idWqf, ijs
kr ky keI GrF dy irÈqy vI tuWt gey
aqy hyTlI ÈRyxI dy mulfjæm krjæy hyT
dWb gey hn»
ienHF afg¨aF ny 10 aqy 11 nvµbr
ƒ izptI kimÈnr dPæqrF aWgy 24
GµitaF leI BuWK hVqflF aqy rYlIaF
krn df PæYslf ilaf hY aqy 17 nvµbr
ƒ ivWq mµqrI dy ivDfn sBf hlkf
biTµzf ivWc jæonl rYlI ivWc Èfml hox
df aYlfn kIqf hY»
mihmf kbWzI kWp ’qy aµndfxf dI tIm df kbjæf
GnOr. ipµz mihmf ivWc ÈhId Bgq
isµG Xu¨Q vYlPyar vWloN sm¨h ipµz
vfsIaF dy sihXog nfl klWb dy pRDfn
divµdr isµG cihl aqy pRIqpfl isµG
cihl dI sFJI agvfeI ivWc iksfn
morcy dy ÈhId iksfnF ƒ smripq
aWTvF kbWzI kWp krvfieaf igaf»
t¨rnfmYNt ivWc aµndfxf, blbyVf,
sYplI sfihb, idVvf, Pkrµj, Dnfs,
GnOr, P¨lo aqy cnhyVI smyq do
drjn tImF ny Bfg ilaf» kbWzI kWp
dI Èur¨afq smyN kRFqIkfrI iksfn
X¨nIan dy pRDfn zf[ drÈnpfl,
kOmFqrI kbWzI iKzfrI minµdrjIq
isµG ivWkI GnOr, KuÈdIp isµG itµk¨
GnOr, mnjIq isµG Guµmfxf ny ivÈyÈ
qOr ’qy iÈrkq krky kbWzI iKzfrIaF
dI hOslf-aPæjfeI kIqI» ies kbWzI
kWp mukfbly ivWc aµndfxf dI tIm ny
pihlf aqy blvyVf dI tIm d¨jf sQfn
hfsl kIqf» ies mOky ienfm vµz
smfgm ivWc ivÈyÈ qOr ’qy puWjy
sµXukq iksfn morcy dy afg¨ aqy
BfrqI iksfn X¨nIan hirafxf
(cV¨nI) dy pRDfn gurnfm isµG cV¨nI
ny klWb vWloN pihlf sQfn pRfpq krn
vflI aµndfxf dI tIm ƒ 31 hjæfr
aqy d¨jf sQfn pRfpq krn vflI
‘afp’ ny byruËgfrF dy hWk
’c mfiraf hfa df nfarf
blbyVf dI tIm ƒ 21 hjæfr rupey
ienfm dy ky snmfinq kIqf» kbWzI
kWp dy bYst ryzr B¨rIaf iÈÈr aqy
bYst jfPI kflf zrolI BfeIkI ƒ vI
snmfinq kIqf igaf» ies mOky pRo[
syvk ÈyrgVH, gurivµdr GnOr, rjfk
GnOr smyq hor mOj¨d sn»
mµzI borz vWloN 296 mµzIaF ’c KærId bµd krn df PæYslf
jlµDr. pµjfb rfj mµzI borz ny pµjF
idnF ivWc 296 mµzIaF ivWc Jony dI
KærId bµd krn df PYslf kIqf hY»
mµzI borz dy skWqr vWloN jfrI pWqr
ivWc dfavf kIqf igaf ik Aukq 296
KærId kyNdrF ivWc Jony dI afmd Gt
geI hY, ijs kfrn ieh KærId kyNdr 5
nvµbr qoN bµd krnf Èur¨ kr ky 10
nvµbr qWk bµd kr idWqy jfxgy» mµzI
borz dy ies PYsly df iksfn
jQybµdIaF ny iqWKf ivroD kIqf hY»
iksfn jQybµdIaF df kihxf hY ik ies
vfr bymOsmf mINh pYx kfrn Jony dI
ktfeI pWCV geI hY» kµbfeInF KyqF
ivWc KuWB rhIaF hn» BfrqI iksfn
X¨nIan doafbf dy jnrl skWqr
sqnfm isµG sfhnI ny mµg kIqI ik
ienHF 296 KærId kyNdrF ƒ bµd nf kIqf
jfvy, sgoN ies bymOsmy mINh dI peI
mfr qoN iksfnF ƒ vWzI rfhq idµidaF
20 idn qWk mµzIaF KuWlHIaF rWKIaf
jfx» iËkrXog hY ik pµjfb srkfr
akflIaF ny tfeItlr qy hornF dy puqly sfVy
vWloN ies sfl Jony dI KærId leI
2,722 KærId kyNdr KolHy gey sn»
bµd kIqy jfx vfly KærId kyNdrF ivWc
pitaflf dy 71 KærId kyNdr hn,
ijhVy 6 qy 8 nvµbr ƒ bµd kIqy
jfxgy» iesy qrHF huiÈafrpur dy 45
, jlµDr dy 74, ÈhId Bgq isµG
ngr dy 16, PihqgVH sfihb dy 11,
PrIdkot dy 33, PfiËlkf dy 9,
aµimRqsr dy 10, qrn qfrn dy 16 qy
muhflI dy 4 KærId kyNdr bµd kIqy jf
rhy hn» BfrqI iksfn X¨nIan
lWKovfl dy jiælHf pRDfn jsvµq isµG
ny ikhf ik nkodr qy Èfhkot ielfky
smyq hor QfvF ’qy ajy vI Jonf vWZx
vflf rihµdf hY» AunHF svfl kIqf ik
pµjfb srkfr ieWk pfsy iksfn
ihqYÈI hox df dm BrdI nhIN QWkdI
d¨jy pfsy iksfn ivroDI PYsly ley jf
rhy hn»
gYs vYlizµg dy KoKy ƒ aWg lWgx kfrn Dmfkf
jlµDr. afm afdmI pfrtI ny
byruËgfrF leI hfa df nfarf
mfridaF pµjfb dy muWK mµqrI koloN mµg
kIqI hY ik kFgrs srkfr Gr-Gr
nOkrI dyx df vfadf p¨rf kry» aWj
ieQy pµjfb pRYs klWb ’c pWqrkfrF
nfl gWlbfq kridaF pfrtI dI s¨bf
mihlf pRDfn rfjivµdr kOr, iËlHf
pRDfn idhfqI qy sfbkf ElµpIan
suirµdr isµG soZI aqy ÈihrI pRDfn
pRym kumfr ny ikhf ik kFgrs ny jykr
roËgfr dyx dy vfady ƒ nhIN inBfieaf
qF afp s¨bf srkfr ivruWD sµGrÈ
ivWZygI» AunHF ikhf ik nOjvfnF nfl
ruËgfr df vfadf krky afeI kFgrs
ny nf qF nOjvfnF dy hWQF ƒ kµm idWqf
qy nf hI 2500 rupey pRqI mhInf BWqf
idWqf» ienHF afg¨aF ny ikhf ik 2022
dIaF coxF dOrfn byruËgfr nOjvfn
kFgrs ƒ sbk isKfAuxgy» ‘afp’ dy
afg¨aF ny pIpIaYWssI aqy
pIaYWsaYWsaYWs borz rfhIN srkfrI
BrqI krfey jfx dI vkflq kridaF
inWjI kµpnI AuWqy pfbµdI lfAux dI mµg
kIqI» iesy qrHF pulIs BrqIaF df
iÌËIkl trfiel vI inWjI kµpnI dI QF
pµjfb pulIs dy nozl aÌsr vWloN
ilaf jfvy» AunHF ikhf srkfrI
BrqIaF leI mukfblf pRIiKaf dI
Pfienl mYirt s¨cI ivWc vyitµg ilst
lfËmI kIqI jfvy aqy agly sfl Cy
mhIny dOrfn KflI huµdIaF asfmIaF
ies vyitµg ilst muqfbk hI BrIaF
jfx»
aµimRqsr. nvµbr 1984 isWK
kqlyafm dI brsI mOky aWj X¨Q akflI
dl vWloN ieWQy kichrI cOk ivWc kFgrsI
afg¨ jgdIÈ tfeItlr smyq sonIaf
gFDI, rfhul gFDI, crnjIq isµG cµnI,
nvjoq isµG isWD¨ df ieWk sFJf puqlf
sfiVaf hY» ies mOky kFgrs iKlfPæ
nfarybfjæI vI kIqI geI» ieh ros
pRdrÈn X¨Q akflI dl dI ÈihrI qy
idhfqI iekfeI vloN sFJy qOr ’qy kIqf
igaf sI, ijs ivc pRDfn ikrnpRIq
isµG moƒ, gurÈrn isµG CInf smyq
jQybµdI dy s¨bfeI sInIar mIq pRDfn
guirµdrpfl isµG lflI rxIky, jnrl
skWqr joD isµG smrf, aYsEafeI dy
afg¨ gOrv isµG vltohf qy hor Èfml
sn» ienF kfrkuµnF ny ieQy iekWTy ho ky
kFgrs df ipWt isafpf kIqf aqy
nfarybfjæI kridaF puqlf sfiVaf»
isWK nOjvfn afg¨aF ny doÈ lfieaf ik
kFgrs pRDfn sonIaf gFDI, rfhul gFDI
qy hornF ny jgdIÈ tfeItlr ƒ pfrtI
ivWc ivÈyÈ ahudf dy ky snmfinq kIqf
hY» AunF doÈ lfieaf ik tfeItlr isWK
kqlyafm leI kiQq doÈI hY aqy Aus
iKlfPæ adflq ivWc kys ivcfr aDIn
hY» ies dy bfvj¨d kFgrs ny isWK
BfvnfvF ƒ axizWTf krdy hoey Aus ƒ
ahudf dy ky invfijaf hY, ijs nfl isWK
BfvnfvF ƒ Tys puWjI hY» ies mfmly
ivc pµjfb kFgrs pRDfn nvjoq isµG
isWD¨ aqy kFgrs srkfr dy muWK mµqrI
crnjIq isµG cµnI dovF ny cuWp DfrI
hoeI hY»
PfiËklf/mµzI Gubfieaf. iËlHy dI
mµzI lfD¨kf ’c dIvflI dy ptfiKaF ny
vWzf nuksfn kIqf hY ijs dOrfn gYs
vYlizµg vflI dukfn ’c Dmfkf hoieaf
aqy keI dukfnF mlby dy Zyr ’c bdl
geIaF» dWisaf jf irhf hY ik dIvflI
dOrfn clfey gey ptfiKaF ’coN iek
ptfKf mµzI lfD¨kf dy bWs stYNz ’qy
siQq iek KoKy ’qy af ky izigaf, ijs
kfrn KoKyy ’c pey vYlizµg vfly gYs
islµzr ƒ aWg lWg geI aqy iek vWzf
Dmfkf ho igaf» ies Dmfky nfl KoKy
dy nyVy siQq dukfnF df kfÌI nuksfn
hoieaf aqy keI dukfnF mlby dy Zyr
’c qbdIl ho geIaF» lokF ny dWisaf
Dmfkf ieµnf Ëordfr sI ik dukfnF
dIaF ietF kfÌI d¨r d¨r jf ky
izWgIaF» pRfpq jfxkfrI muqfbk gYs
vYlizµg df kµm krn vfly prmjIq
isµG dy KoKy ƒ bIqI rfq lgpg 2 vjy
acfnk aWg lWg geI ijs dI s¨cnf
ÌfiËlkf Pfier ibgRyz ƒ idWqI geI»
ÌfiËlkf aqy jlflfbfd qoN afeIaF
Pfier ibRgyz dIaF gWzIaF vWloN aWg
’qy kfb¨ pfieaf igaf» ies Dmfky dy
nfl bWs aWzy ’qy keI dukfnF dy Ètr
aqy ÈIÈy tuWt gey aqy mµzI dy bWs aWzy
dI CWq hyTF DrqI ’qy izg peI» ies
mOky afly duafly dy dukfndfrF aqy
afm lokF ny dukfndfrF ƒ AunHF dy hoey
nuksfn df bxdf muafvËf jldI
duafAux dI mµg kIqI» ies mOky phuµcy
PfiËlkf dy qihsIldfr ny dWisaf
ik 2 dukfnF df nuksfn hoieaf hY aqy
ptvfrI ƒ ies dI irport bxfAux dy
hukm idWqy gey hn» AunHF dWisaf ik
ies dI irport bxfky izptI kimÈnr
PfiËlkf ƒ ByjI jfvygI aqy
dukfndfrF ƒ vWD qoN vWD muafvËf
duafAux dI koiÈÈ kIqI jfvygI» ies
mOky vWzI igxqI ’c pulIs aiDkfrI
aqy krmcfrI phuµcy hoey sn»
4 07/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
hirafxf: iksfnF ny Bfjpf sµsd mYNbr Gyiraf
cµzIgVH. KyqI kfƒnF df ivroD kr
rhy iksfnF ny aWj BfrqI jnqf
pfrtI dy rfj sBf mYNbr rfmcµdr
jFgVf ƒ ihsfr jiælHy dy nfrnONd ’c
Gyr ilaf» iksfnF ny jFgVf dI
kfr ƒ aWgy vDx qoN rok idWqf»
Auh hWQF ’c kfly Jµzy lY ky kfly
KyqI kfƒn vfps lYx dI mµg kr
rhy sn» ies dOrfn kuJ ÈrfrqI
ansrF ny zFgF mfr ky jFgVf dI
kfr df ÈIÈf qoV idWqf» pulIs ny
kuJ iksfnF ƒ ihrfsq ’c ilaf hY
ijs df iksfnF vWloN ivroD kIqf
igaf» AuNj ies Gtnf ivWc iksy ƒ
koeI sWt nhIN lWgI hY pr sµsd
mYNbr ny ies Gtnf ƒ ‘hWiqaf dI
spWÈt koiÈÈ’ krfr idWqf»
jiækrXog hY ik iksfn hirafxf dI
sWqfDfrI Bfjpf aqy jnnfiek
jnqf pfrtI (jjpf) dy afg¨aF dy
smfgmF df lgfqfr ivroD krdy af
rhy hn» pulIs dy afAux mgroN hI
rfj sBf mYNbr ƒ aWgy jfx idWqf
igaf» jFgVf ny ikhf ik pulIs
aPæsrF muqfbk Bµn-qoV dy sbµD
’c do ivakqIaF ƒ igRPæqfr kIqf
igaf hY» AunHF pWqrkfrF ƒ
dWisaf,‘afpxy iek smfgm mgroN
mYN iek hor smfgm ivWc Èfml hox
leI jf irhf sI» iesy dOrfn kuJ
ÈrfrqI qWqF ny myrI kfr ’qy
zµizaF nfl hmlf kr idWqf jo burI
qrHF nuksfnI geI»’ AunHF dWisaf
ik Auh kfr dI ipClI sIt ’qy bYTy
hoey sn» sµsd mYNbr ny dWisaf,‘mYN
ies Gtnf sbµDI hirafxf dy
zIjIpI aqy aYWspI nfl gWl kIqI
aqy doÈIaF KiælfPæ kfƒn muqfbk
sjæf dI mµg kIqI» ieh hWiqaf dI
spWÈt koiÈÈ sI»’ jFgVf ny
ikhf,‘mYN nrvfxf aqy Aucfnf ivWc
do hor smfgmF ivWc Èfml hoxf sI,
kfr nuksfny jfx kfrn mYƒ dOrf
rWd krnf ipaf»’ AunHF ikhf, ’mYN
smfijk smfgm ivWc Èfml hoxf
sI, nf ik isafsI smfgm ivWc» kI
hux Auh (iksfn) smfijk smfgmF
df vI ivroD krngy?’ gæOrqlb hY
ik iqµnF KyqI kfƒnF ƒ rWd krn dI
mµg leI iksfn ipCly vrHy nvµbr
qoN idWlI dIaF srhWdF ’qy aµdoln
kr rhy hn»
rohqk ivWc iksfnF ny Bfjpf afgU bµdI bxfey
cµzIgVH. rohqk ijælHy dy ikloeI ivWc
iksfnF ny ivroD pRdrÈn dOrfn mµdr
kµplYks aµdr hirafxf dy sfbkf
mµqrI mnIÈ grovr sxy Bfjpf
afg¨aF ƒ bµd bxf ilaf» pulIs
aiDkfrI ny dWisaf ik ieh Gtnf AudoN
vfprI, jdoN grovr kuJ sQfnk Bfjpf
afg¨aF nfl mµdr kµplYks puWjy» ieh
ieWQy, kydfrnfQ ivWc pRDfn mµqrI
nirµdr modI vWloN afid ȵkrfcfrIaf
dI muV AusfrI geI smfDI df
AudGftn krn df isWDf pRsfrn dyKx
leI iekWTy hoey sn» jiælHf pRÈfsn qy
pulIs aiDkfrIaF dy dKæl mgroN
pRdrÈnkfrIaF ny Èfm ƒ afg¨aF ƒ
mµdr qoN bfhr jfx idWqf» rohqk dy
zIaYWspI sWjx isµG ny
dWisaf,‘pRdrÈn Kæqm ho igaf hY aqy
Bfjpf afg¨ mµdr kµplYks qoN bfhr
af gey hn»’ jdoN ipµzF vfilaF qy
Èfhbfd mfrkµzf. bfbYn ivc aWj
zIeypI Kfd afAux kr ky Kfd lYx
vfly iksfnF ivc mfrfmfrI rhI»
dyKdy hI dyKdy Kfd ivkryqfvF dIaF
dukfnF ’qy iksfnF dIaF lµbIaF
lfeInF lWg geIaF» iek-d¨jy qoN
pihlF Kfd lYx dy cWkr ivc iksfn
afps ivc iBVdy idKy» bfbYn ivc
aWj dukfnF ’qy zIeypI Kfd dy 500
kWty afey sn, jo kuJ hI dyr ivc ivk
gey» Kfd ivkryqf Èfm lfl isµglf
df kihxf hY ik AunHF ny zIeypI Kfd
lYx leI izstIibAUtr ƒ sqµbr
mhIny ivc iek gWzI dy pYsy jmHF krf
idWqy sn» ieµny lµmy smyN bfad aWj
AunHF ƒ 500 kWitaF ’coN isrP 150
kWty hI Kfd imlI hY» ies ƒ vµzx
iksfnF ƒ ieh pqf lWigaf ik Bfjpf
afg¨ mµdr kµplYks ivWc mOj¨d hn,
qF AunHF mµdr dy bfhr pRdrÈn
krnf Èur¨ kr idWqf aqy afg¨aF ƒ
aµdr hI qfV idWqf» kuJ irportF
ivWc ieh vI dfavf kIqf igaf hY ik
pRdrÈnkfrI, grovr qoN kuJ muWidaF
ivc idWkq df sfhmxf krnf ipaf»
iksfn som nfQ, Drm pfl, virµdr
afid df kihxf hY ik srkfr iksfnF
ƒ jfxbuWJ ky pRyÈfn kr rhI hY» AunHF
ikhf ik afl¨ qy kxk dI ibjfeI df
sIjæn cWl irhf hY qy iksfn ipCly
iek mhIny qoN Kfd nf imlx kfrn
pRyÈfn hn» AunHF df kihxf hY ik
jykr Psl ibjfeI smyN Kfd nhIN
imlygI qF bfad ivc kI Pfiedf»
AunHF ny srkfr qoN zIeypI Kfd ƒ lY ky
spWÈt nIqI GoiÈq krn dI mµg kIqI
hY»
jINd : ieWQy purfxI mµzI ivWc
susfietI dI dukfn, pRfeIvyt Kfd dI
dukfn AuWqy zIeypI Kfd phuµcx dI
jfxkfrI imlidaF hI vWzI igxqI
AuWqy iksfnF qoN muafPæI mµgx dI mµg
kr rhy sn» mOky ’qy siQqI ƒ kfb¨
krn leI jiælHf pRÈfsn qy rohqk
pulIs dy sInIar aiDkfrI qfienfq
rhy» iksfn KyqI kfƒnF ƒ rWd
krfAux leI Bfjpf qy jjpf afg¨aF
df ivroD kr rhy hn»
zIeypI Kfd lYx leI lWgIaF lµbIaF kqfrF
Kfd dI Gft kfrn iksfnF ivWc rosL, srkfr ƒ Gft pUrI krn dI apIl kIqI
ivWc iksfn phuµc gey» svyr qoN hI
lµbIaF kqfrF lWg geIaF» Kfd
sbµDI iksfnF ivWc iksy pRkfr dI
aPrf-qPrI nf hovy, ies leI AuWQy
pulIs qfienfq kIqI geI» iksfn
rfmDfrI, jgdIÈ, suryÈ aqy rxDIr
afid ny ikhf ik Auh qF keI idnF qoN
zIeypI Kfd dI AuzIk kr rhy sn»
AunHF ny ikhf ik ies smyN iksfnF ƒ
Kfd dI bhuq sÉq loV hY» ienHF
dukfnF AuWqy ieWk afDfr kfrz AuWqy 5
bYg Kfd dy pRqI iksfn ƒ idWqy gey»
AunHF ny ikhf ik iksfnF ny ies smyN
Psl dI ibjfeI krnI hY aqy Kfd nf
imlx kfrn ibjfeI ivWc dyrI ho rhI
hY» ies leI srkfr Kfd df qurµq
pRbµD kry»
bWicaF dy BivWK leI mYdfn ’c ztIaF bIbIaF
nvIN idWlI. itkrI bfrzr ’qy BfrqI
iksfn X¨nIan (eykqf AugrfhF) dy
afg¨ AUqm isµG rfmfnµdI qy qrn
qfrn qoN dysf isµG Giraflf ny ikhf
ik iksfn p¨ry hOsly qy idRVqf nfl
kfly kfƒnF ƒ rWd krvfAux leI
idWlI dy vWK-vWK bfrzrf ’qy zty hoey
hn» iqAuhfrF dy idnF ivWc afpxy
bWicaF ƒ CWz ky afpxf qy bWicaF df
BivWK bcfAux leI vWzI igxqI ’c
bIbIaF mYdfn ivWc inWqrIaF hoeIaF
hn» jdoN sµGrÈ krn vfly lok
afpxI suKflI jiæµdgI ijAux dy arQF
ƒ smJ jfx qF dunIaF dI koeI vI
qfkq AunHF ƒ hrf nhIN skdI»
hirafxf qoN afqmf rfm JorV ny ikhf
ik 1 nvµbr 1966 ivWc pµjfb ƒ qoV
ky hirafxf rfj sQfpq kIqf igaf
sI» smyN dIaF srkfrF vWloN ies ƒ
hirafxf idvs vjoN mnfieaf jFdf
irhf hY pr mOj¨df cWl rhy iksfnI
cµzIgVH/idWlI. dIvflI vfly idn
pfbµdI dy bfvj¨d afiqÈbfjæI clfey
jfx kfrn aWj svyry idWlIaYWnsIafr,
pµjfb, hirafxf smyq dyÈ
dy hor ihWisaF ’c hvf pRd¨Èx PYl
igaf» idWlI-aYWnsIafr ’c aWj svyry
acfnk hI afbo-hvf ’c D¨µeyN (smOg)
dI motI prq Cf geI» vIrvfr rfq
ptfky clfAux aqy prflI sfVn dIaF
GtnfvF kfrn idWlI-aYWnsIafr ’c
hvf pRd¨Èx df pWDr ‘gµBIr’ jæon ’c
phuµc igaf» idWlI-aYWnsIafr dy keI
ihWisaF ’c lokF ny gly ’c KrfÈ aqy
aWKF ’coN pfxI vgx dI iÈkfieq
kIqI» idWlI ’c bIqI rfq hvf
guxvWqf ieµzYks ‘gµBIr’ jæon ’c phuµc
igaf sI jo aWj Èfm qWk 463 qWk
phuµc igaf» PrIdfbfd (464),
grytr nOiezf (441), gfjæIafbfd
(461), gur¨gRfm (470) aqy nOiezf
(471) ’c vI hvf guxvWqf bhuq mfVI
rhI» aWj svyry idWlI-aYWnsIafr ’c
Duµd df jæor irhf ijs kfrn ieµdrf
gFDI kOmFqrI hvfeI aWzy aqy
sPædrjµg eyarport ’qy kuJ vI
idKfeI nhIN dy irhf sI» iPkrmµd
nfgirkF aqy vfqfvrn kfrkunF ny
lokF vWloN ptfky clfAux dIaF qsvIrF
soÈl mIzIaf ’qy sFJIaF kridaF
srkfr dI pfbµdI ƒ koJf mjæfk krfr
idWqf» iek ivakqI ny itWpxI kIqI
ik kWl svyr idWlI iblkul bµd ho
jfxI cfhIdI hY» iksy ƒ koeI iPkr
sµGrÈ ny dubfrf qoN iPr hirafxf qy
pµjfb ƒ ieWk kr idWqf hY» hirafxf
dy lokF vfsqy iksfnI sµGrÈ ’c kuWdy
lokF ƒ bhuq kuJ isWKx leI idWqf hY»
iËlHf brnflf qoN mihl klF blfk dy
afg¨ nfhr isµG guµmtI qy mogf iËlHy qoN
nhIN hY jdik bhuqy lokF ƒ KµG aqy
isr pIV Èur¨ ho cuWkI hY» idWlI
srkfr dy mµqrI gopfl rfey ny ikhf
ik idWlI dI hvf guxvWqf prflI sfVn
aqy dIvflI mOky afiqÈbfjæI kfrn
ivgVI hY» AunHF doÈ lfieaf ik Bfjpf
ny lokF ƒ dIvflI vfly idn ptfky
clfAux leI Auqsfihq kIqf» B¨ ivigafn
mµqrfly dI hvf guxvWqf bfry
eyjµsI ‘sPær’ muqfbk ÈuWkrvfr ƒ
idWlI ’c ivgVy mOsm dy imjæfj ’c 36
PæIsdI Xogdfn prflI sfVn dIaF
GtnfvF df irhf»
guaFZI s¨by pµjfb ’c vI hvf
guxvWqf ’qy mfVf asr ipaf»
luiDafxf ’c hvf guxvWqf ieµzYks
300, jlµDr ’c 348 aqy pitaflf
’c 200 irhf» pµjfb aqy hirafxf
dI rfjDfnI cµzIgVH ’c ieµzYks 152
irhf» isPr qoN 50 qWk dy hvf
mµdr isµG zymr¨ ny ikhf ik kyNdr dI
Bfjpf hk¨mq iqµn KyqI kfly kfƒnF ƒ
lY ky ipCly ieWk sfl qoN iksfnF df dm
prK rhI hY pr srkfr ijµny mrËI
pWqy Kyzy iksfn KflI hWQ GrF ƒ vfps
nhIN jfxgy»
dIvflI qoN bfad afbo-hvf ny ivgfVI dyÈ dI ishq
idWlI-aYWnsIafr ’c CfeI DUµeyN dI sµGxI prq; ptfikaF ’qy pfbµdI dy hukmF ƒ iCWky tµigaf
guxvWqf ieµzYks ƒ ‘vDIaf’
smiJaf jFdf hY jdik 100 ƒ
qsWlIbKÈ, 100 qoN 200 vfly ƒ
drimafnf, 200 qoN 300 vfly ƒ
mfVf, 301 qoN 400 vfly ƒ bhuq
mfVf aqy 401 qoN 500 vfly ƒ gµBIr
krfr idWqf jFdf hY» hirafxf
srkfr ny aYWnsIafr aµdr pYNdy 14
jiæilHaF ’c hr qrHF dI afiqÈbfjI
dI ivkrI jF Aus ƒ clfAux ’qy
pfbµdI lgfeI hoeI sI pr ies dy
bfvj¨d dIvflI vfly idn dyr rfq
qWk ptfky cWldy rhy» pµjfb ’c
mµzI goibµdgVH aqy jlµDr ’c ptfky
clfAux ’qy mukµml pfbµdI sI» ies
dy bfvj¨d hvf guxvWqf ieµzYks
‘mfVI’ ÈRyxI ’c irhf» AuNj pµjfb dy
hor ÈihrF ’c do GµitaF 8 qoN 10
vjy qWk leI isrPæ hry ptfky
clfAux dI iejfjæq idWqI geI sI»
www.samajweekly.com
KbrF
sj igaf bfËfr ; slmfn, ÈfhruÉ qy dIipkf ƒ dyKx leI sB bykrfr
icqrk¨t . muÊl Èfsk aOrµgËyb
duafrf Èur¨ krvfieaf gDf mylf aWj
vI icqrk¨t ivc Éfs bixaf hoieaf
hY» dIvflI dy pµj roËf myly ’qy
mµidfiknI qt ’qy gDy myly dI Èur¨afq
ho cuWkI hY» iek aµdfËy muqfbk myly
ivc hr sfl krIb ds hËfr giDaF
dI ivkrI huµdI hY qy ies vfr vI krIb
do kroV df kfrobfr hox dI AumId hY»
ieQy bflIvuWz isqfiraF dy nF ’qy
ivkx vfly slmfn, ÈfhruK qy dIipkf
’qy KrIddfrF dI Éfs nËr hY»
ÉrIddfr hux qk krIb ds hËfr dI
KrId kr cuWky hn» gDy nvyN mfilkF
dy ho gey hn» kuWl krIb do kroV df
kfrobfr hoxf dWisaf jFdf hY» idgj
bulfry alok idvydI dI mµnIey qF
icqrk¨t ivc gDy myly dI Èur¨afq
muÊl Èfsk aOrµgËyb ny krvfeI sI»
aOrµgËyb dy ÌOjI bl ny GoiVaF dI
kmI hox ’qy gDf mylf lgvfieaf
igaf sI, ijs ivc aÌgfinsqfn qoN
vDIaf nsl dy KWcr ilaFdy gey
sn» AudoN qoN myly dI ieh prµprf
clI af rhI hY» ies ivc gDy myly
ivc ivkryqf qy KrIddfr AuWqr
pRdyÈ, mWD pRdyÈ, CWqIsgVH, ibhfr,
JfrKµz, mhfrfÈtr, AuWqrfKyz
smyq nypfl afid qoN afAuNdy hn»
ieQy giDaF dI bolI lgfeI jFdI
hY» iek vfr iPr dIvflI myly ivc
gDf mylf Èur¨ ho cuWkf hY» myly dy
koafrzInytr muµnf imÈrf ny dWisaf
ik myly ivc sB qoN iËafdf izmFz
bflIvuWz stfr dy nF ’qy ivkx vfly
giDaF dI huµdI hY» cµgI nsl dy
giDaF df nF ÈfhruK, slmfn,
kirÈmf, dIipkf qy rxvIr afid
rWiKaf jFdf hY» ijnHF dI m¨µh bolI
kImq imldI hY ajy qk iqµn idn
qoN myly ivc sB qoN iËafdf bolI
slmfn dI zyZ lWK lWgI hY jdik
ÈfhruK isrP 70 hËfr ivc
ivikaf hY AuNJ dIipkf nF dy gDy dI
bolI svf lWK rupey lWgI hY» iriqk
rOÈn qy rxvIr isµG ƒ 30 qy 50
hËfr ivc vyicaf igaf hY» iqµn
idnF qk cWlx vfly ies myly ivc
krIb zyZ qoN do kroV qk df
kfrobfr ho cuWkf hY»
07/11/2021
5
dIvflI mOky PuWlJVIaF clf rhy 5
sflf mfsUm ƒ cuWk ky lY igaf qyNdUaf
iÈmlf. iÈmlf Èihr ivWc ieWk
vfrI muV KOÌnfk Gtnf sfhmxy
afeI hY» Èihr ivWc muV qyNd¨af ny
dihÈq mcf idWqI hY» ieQy Gr dy
ivhVy ivWcoN ieWk 5 sfl dy bWcy ƒ
qyNd¨af cuWk ky lY igaf hY» ieh
Gtnf iÈmlf Èihr dy purfxy bWs
aWzy dy hyTly ielfky lflpfxI dI
hY» dIvflI dy idn dyr rfq bWcf
jdoN ivhVy ivWc PuWlJVI clf irhf
sI qF qyNd¨af Aus ƒ cuWk ky lY
igaf» bWcy bfry ÈuWkrvfr svyry
vI pqf nhIN lWigaf hY» hflFik
nyVly jµgl ivWc bWcy dI K¨n nfl
ilbVI pYNt imlI hY» AuQy, puils
Gtnf qoN bfad mOky 'qy puWjI»
sQfnk kONslr qoN bfad iÈmlf dy
zIaYPE rvIȵkr ny Gtnf dI
puÈtI kIqI hY» sQfnk kONslr ny
dWisaf ik dIvflI dI rfq krIb
8 vjy AunHF ƒ s¨cnf imlI sI ik pµj
sflf bWcy Xogrfj ƒ qyNd¨af lY
igaf hY» AunHF ikhf ik ajy qWk
ieh pqf nhIN lWg sikaf hY ik
qyNd¨af ny hI hmlf kIqf sI jF
koeI hor jfnvr sI» AunHF dWisaf
ik AunHF rfq 11 vjy puils ƒ Gtnf
dI s¨cnf idWqI sI» ies dy nfl hI
jµglfq ivBfg dI tIm vI mOky 'qy
phuµc geI hY»
mukysæ aµbfnI dy pirvfr sxy lµzn 'c vWsx
dIaF KbrF korI aPvfh: irlfieµs ieµzstrIjæ
nvIM idlI. irlfieµs ieµzstrIjæ
ilmitz dy cyarmYn mukysæ aµbfnI
aqy AunHF dy pirvfr dy lµzn ivWc
vWsx dIaF KæbrF mIzIaf ivWc
pRkfiÈq kIqIaF jf rhIaF hn» hux
Kud irlfieµs ieµzstrIjæ ny aµbfnI
pirvfr dy lµzn 'c vWsx dIaF KbrF
ƒ mihjæ aPvfh krfr idWqf hY»
jfrI ibafn 'c kµpnI ny ikhf, ''hfl
hI 'c aKbfrF 'c bybuinafd irportF
ny aPvfh PYlfeI hY ik aµbfnI
pirvfr lµzn dy stok pfrk 'c vWsx
dI iqafrI kr irhf hY» irlfieµs
ieµzstrIjæ ilimtz spWsæt krdI hY
ik kµpnI dy cyarmYn aqy AunHF dy
pirvfr dI lµzn jF dunIaf dy iksy
hor sQfn 'qy vWsx jF rihx dI koeI
Xojnf nhIN hY» ies df mksd ies ƒ
sQfnk inXmF qihq 'pRImIar
goliPµg' aqy 'sporitµg irjæort'
bxfAuxf hY» ieh sm¨h dy qyjæI nfl
vD rhy Kpqkfr kfrobfr ƒ
vDfeygI» ies dy nfl hI ieh Bfrq
dy pRfhuxcfrI AudXog ƒ vI ivsæv
pWDr 'qy lY jfvygf»
dUisæq pfxI kfrn mihlf qy cfr bWicaF dI mOq
soƒ sUd ny grmfeI pµjfb dI rfjnIqI, ikhf;
nyqf asqIPf vI mnorQ pWqr nfl nWQI krn
nvIN idWlI. koronf dOrfn lOkzfAUn
ivWc lokF leI msIhf bx ky bhuVy
bflIvuWz adfkfr soƒ s¨d isafsq
ivWc kdm rWK skdy hn» ieh
ikafsrfeIaF AunHF dI idWlI dy muWK
mµqrI arivµd kyjrIvfl nfl mulfkfq
dOrfn kIqI gWlbfq qoN lWgdI hY, ijs
dOrfn AunHF ny ikhf ik nyqfvF ƒ afpxy
cox mnorQ pWqr nfl asqIPf vI nWQI
krnf cfhIdf hY, qF jo vfady p¨ry nf
krn dI siQqI ivWc Auh asqIPf dyx»
BfvyN ik soƒ s¨d ny Kud ies gWl qoN
ienkfr kIqf hovy, pr pµjfb dI isafsq
ivWc AunHF dI muV kyjrIvfl nfl
mulfkfq aqy isafsI pfrI Kyzx ƒ lY
ky atklF ny grmfht pYdf kr idWqI
hY» hflFik muWK mµqrI ichrf hox bfry
Èfied hI hovy ikAuNik kyjrIvfl ny
pihlF hI spWÈt kIqf sI ik pµjfb
ivWc afp df muWK mµqrI isWK BfeIcfry
ivWcoN hovygf»iËkrXog hY ik s¨d ny kuJ
smF pihlF arivµd kyjrIvfl nfl
mulfkfq kIqI sI, Aus smyN qoN hI soƒ
aqy AunHF dI isafsI pfrI ƒ lY ky crcf
jæorF 'qy hY»
rfjpurf . ieWQoN dy vfrz nµ[ 26 dI
imrc mµzI ivKy d¨siæq pfxI pIx nfl
ieWk mihlf qy 4 bWicaF dI mOq ho
geI [ ies qoN ielfvf 6 bWicaF smyq
8 ivakqIaF df ielfj ieWQoN dy
srkfrI hspqfl ivKy ho irhf hY [
ieh pfxI sIvryj dy pfeIpF qoN
splfeI huµdf hY [ ies dI lIkyj
kfrn d¨siæq pfxI pIx ƒ mjb¨r lokF
'qy jfn dI bx afeI [ ies Gtnf qoN
bfad pRsæfsn hrkq ivWc af igaf
qy kfrvfeI sæur¨ kIqI [ ies mOky puWjy
sR[ gurpRIq isµG iQµd ey zI sI
jnrl, aYWs zI aYWm rfjpurf sµjIv
kumfr, aYWs aYWm E rfjpurf jgpfl
ieµdr isµG Kud mrIjæF dI dyKBfl
ivWc lWgy hoey hn aqy AunHF ny sIvryj
borz dy aiDkfrIaF ƒ jFc krn dy
afdysæ idWqy hn aqy pfxI dy sYNpl
tYst krn leI Byj idWqy hn [ d¨siæq
pfxI pIx nfl mrn vfilaF ivWc
ieWk nvyN jµmy bWcy sihq bWcy dI mF
p¨jf (24 sfl) aqy sfinaf (5 sfl),
sonfksæI aqy amn (dovyN 6 sfl)
sæfml hn [ hspqfl ivWc bfkI
dfKæl hoey ivakqI jY (28 sfl),
ismrn (18 sfl), sunYnf sfZy 6
sfl, jgmIq (6 sfl), arun (8
sfl) kfnq (6 sfl) df ielfj p¨rI
musqYdI nfl kIqf jf irhf hY [ d¨jy
pfsy isafsI lok kih rhy hn ik
ieWQoN dy ivDfiek dfavf krdy hn ik
rfjpurf ivKy hjæfr kroV dy ivkfs
kµm krvfey hn, lyikn Auh ikWQy
hn? aYzIsænl izptI kimsænr
(jnrl) gurpRIq isµG iQµd ny dWisaf
ik ijWQy lokF ƒ pIx vflf sfPæ pfxI
4 tYNkrF rfhIN muhWeIaf krvfieaf jf
irhf hY, AuQy lokF ƒ vI sfPæ-sPæfeI
rWKx smyq pfxI Aubfl ky TµZf krky
hI pIx leI jfgr¨k kIqf jf irhf hY.
jlµDr . njædIkI ipµz mihqpur ivWc
Aus vyly dihsæq df mfhOl bx igaf
jdfo svyry iek nOjvfn df iqµn golIaF
mfr ky kql kr idWqf igaf aqy
kfql mOky qoN Pærfr ho igaf [ imœk dI
pihcfx mihqpur dy rihx vfly lfzI
Guµmx dy vjoN hoeI hY, ijs df hmlfvr
nfl ipCly kuJ idnF qoN jæmInI ivvfd
cWl irhf sI [ imlI jfxkfrI anusfr
lfzI svyry 8 vjy dy krIb trYktr 'qy
afpxy KyqF vWl jf irhf sI, ijs
dOrfn pihlF qoN hI Gfq lgfey bYTy
hmlfvr ny afpxy lfiesYNsI asly
nfl Aus ƒ iqµn golIaF mfr idWqIaF
ijs kfrn mOky 'qy hI Aus dI mOq ho
geI [ prvfrk mYNbr lfzI ƒ qurµq
hspqfl lY gey ijWQy zfktrF ny Aus
ƒ imœk krfr dy idWqf [ prvfrk
mYNbrF aqy smrQkF ny lfsæ ƒ Qfxy dy
bfhr rWK ky sVk ƒ jfm kr idWqf
aqy dosæIaF dI igÙPæqfrI dI mµg
kridaF ikhf ik jdoN qWk dosæI
igÙPæqfr nhIN kIqy jFdy Auh ies Drny
qoN nhIN AuWTxgy aqy nf hI ieh lfsæ ƒ
puls ƒ postmfrtm leI dyxgy [
zI aYWs pI[ sæmsæyr isµG BfrI
puls Pors lY ky mOky 'qy phuµcy aqy
prvfrk mYNbrF ƒ smJfAux dI kosiæsæ
nOjvfn df golIaF mfr ky kIqf kql
kIqI jo isry nf cVHI [ prvfrk mYNbrF
ny dosæ lgfieaf ik krIb 6 mhIny
pihlF vI dosæI ny ielfky ivWc iek
sQfnk nyqf AuWqy golI clfeI sI aqy
Aus df lfeIsYNs jæbq kr ilaf igaf
sI pr kuJ idnF bfad aslf moV
idWqf igaf ijs nfl Aus ny ies kql
dI vfrdfq ƒ aµjfm idWqf [ hmlfvr
dI pCfx ipœpfl isµG pRIq, m¨l vfsI
X¨[pI[ lKImpur KIrI vjoN hoeI hY [
6 07/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
iksfnF ƒ isµGU bfrzr 'qy afAux qoN rokx leI kyNdr srkfr ny lgf idWqI PæOj
afg¨ suirµdr isµG ny dWisaf ik jdoN Auh ieWQy phuµcy qF surWiKaf blF ny AuhnF ƒ rok ilaf aqy ikhf ik AuhnF ƒ AuWproN hdfieq idWqI geI hY
nvIN idWlI . iksfn mËd¨r
sµGrÈ kmytI pµjfb dy sInIar
mIq pRDfn suirµdr isµG dI
agvfeI ivc 600-700 iksfnF df
kfPlf aWj idWlI dy isµG¨ bfrzr
’qy jfrI iksfn morcy ivc Èfml
hox leI phuµicaf» ieWQy phuµcx qoN
pihlF iksfnF dI puils nfl bihs
hoeI» ies dy clidaF mfhOl
qxfap¨rn vI bx igaf» suirµdr
isµG ny dWisaf ik jdoN Auh ieWQy
phuµcy qF surWiKaf blF ny AuhnF ƒ
ajy vI vWzI kursI 'qy ibrfjmfn hY trFsport
mfPIaf df muWK krqf- Drqf: mIq hyar
cµzIgVH. afm afdmI pfrtI (afp)
pµjfb sWqfDfrI kFgrs Auqy AuhnF
Auc aÌsrF 'qy Éfs imhrbfnI dy
gµBIr doÈ lfey hn, ijhVy akflI-
Bfjpf srkfr vyly trFsport mfÌIaf
dy muWK krqf- Drqf rhy sn» 'afp'
ny trFsport mµqrI amirµdr isµG
rfjf viVµg ƒ vI afVy hWQIN lYNdy hoey
puWiCaf ik trFsport mfÌIaf ƒ
pRÈfsink srpRsqI dyx vfly ijnF
aÌsrF ivruWD sÉq kfrvfeI hoxI
cfhIdI sI, AunF ƒ hI styt trFsport
dÌqr ivWc vWzy ahudy bÉÈ ky
trFsport mfÌIaf ƒ ivvhfrk qOr
'qy ikvyN nWQ pfeI jf skdI hY?
ÈnIvfr ƒ pfrtI muWK dÌqr qoN
jfrI ibafn rfhIN mIzIaF ƒ dsqfvyË
jfrI kridaF pfrtI dy X¨Q ivµg dy
pRDfn aqy ivDfiek mIq hyar ny
pµjfb styt roz syÌtI kONsl (lIz
eyjµsI) aqy ies dy zfierYktr jnrl
dy ahudy bfry cµnI srkfr aqy Éfs
krky trFsport mµqrI rfjf viVµg ƒ
sfry dsqfvyË jnqk krn dI mµg
kIqI ik ieh ivÈyÈ ahudf aqy dÌqr
iks dy hukmF nfl pYdf kIqf igaf»
kI ies ahudy dI kYbint qoN pRvfngI
imlI hoeI hY?
rok ilaf aqy ikhf ik AuhnF ƒ
AuWproN hdfieq idWqI geI hY»
AuhnF ƒ smJfAux dy bfvj¨d Auh
nhIN mµny» ies qoN bfad AuhnF dy
aiDkfrI vI AuWQy phuµcy»suirµdr
isµG ny ikhf ik Bfjpf srkfr
iksfnF ƒ AuksfAux dI koiÈÈ kr
rhI hY»
iksfnF df kihxf hY ik asIN
ieWQy ÈFqmeI Zµg nfl bYTy hF pr
srkfr AuhnF ƒ jfx-buWJ ky
pryÈfn kr rhI hY» srkfr dI
mIq hyar ny doÈ lfieaf ik ieh
ahudf roz syÌtI (sVk surWiKaf)
leI nhIN blik bfdl- mjITIaf
pirvfr dIaF njfieË bWsF dI 'syÌtI'
leI isrijaf igaf sI» ijs AYupr
bfdl pirvfr dy sB qoN chyqy
afeI[ey[aYs[ aÌsr afr[ vYNkt[
rqnm ƒ iqµn sfl leI (dsµbr
2023) qWk zfierYktr jnrl (roz
syÌtI) dy ahudy 'qy ibrfjmfn kr
idWqf, jdoN ik zfierYktr jnrl bxn
qoN pihlF afr[ vYNkt[ rqnm qfËyqfËy
syvf mukq hoey sn»
mIq hyar ny dWisaf ik afr[
vYNkt[ rqnm bqOr izptI kimÈnr
bfdl pirvfr dy Kfs syvfdfr
aiDkfrI vjoN cricq rhy hn» jdoN
2007 ivWc akflI- Bfjpf srkfr
sWqf ivWc afeI sI qF sB qoN pihlI
inXukqI styt trFsport kimÈnr
(aYs[tI[sI) vjoN afr[ vYNkt[ rqnm
dI hI kIqI geI» ijs nfl s¨by ivWc
'trFsport mfÌIaf' df srkfrI pWDr
'qy muWZ bWiJaf sI» vYNkt rqnm
krIb sfZy cfr sfl qWk aYs[tI[sI dy
ahudy 'qy rhy aqy ies dOrfn pµjfb
rozvyË, pnbWs aqy pI[afr[tI[sI[ dI
kImq 'qy sYNkVy lfhyvµd r¨t bfdlF
aqy chyqy pRfeIvyt trFsportrF ƒ
irAuVIaF vFg vµzy gey aqy hËfrF
pirmtF 'c mnmfny vfDy kIqy gey»
ijs nfl srkfrI KËfny ƒ arbF
rupey df c¨nf lWigaf» aYnf hI nhIN
bfdlF dI aglI (2012 qoN 2017)
srkfr ivWc afr[ vYNkt[ rqnm ny
skWqr trFsport vjoN bfdl pirvfr
ƒ ivÈyÈ syvfvF idWqIaF»
mIq hyar ny afr[ vYNkt rqnm ƒ
bqOr zfierYktr jnrl pµjfb styt
roz syÌtI kONsl idWqI jf rhI ipRµsIpl
skWqr pWDr dI qnKfh, BWqy, gWzI,
zrfievr afid sh¨lqF 'qy vI svfl
cuWky» AunF ikhf pµjfb ƒ ariQk qOr
'qy nuksfn phuµcx vfly aiDkfrI 'qy
cµnI srkfr dI imhrbfnI vWzy svfl
pYdf krdI hY»
gurnfm cVUnI df aYlfn,117 sItF ’qy lVFgy
cox, koeI vWzf afgU pfrtI ’c nhIN krFgy Èfml
gurdfspur . iksfn afg¨ gurnfm
isµG cV¨nI jµm¨ kÈmIr ivc
aWqvfdIaF nfl mukfbly dOrfn ÈhId
hoey gurdfspur dy hlkf PiqhgV
c¨VIaF dy ipµz cWTf dy ÈhId mndIp
isµG dy pirvfr nfl duWK sFJf krn
phuµcy» ies mOkf iksfn afg¨ gurnfm
isµG cV¨nI ny ikhf ik asIN Aus mhfn
ÈhId dy Gr afey hF, ijs ny dyÈ leI
ÈhIdI idWqI hY»
ies dy nfl hI AuhnF ikhf ik
Bfrq-pfiksqfn dy rOly ivc dyÈ dy
iksfnF aqy mËd¨rF dy puWqrF dIaF ho
rhIaF ÈhIdIaF ƒ rokx df ieko-iek
hl hY ik ijµny vI Bfrq jF pfiksqfn
dy rfjnIiqk lok hn, Auh coxF lVn
qoN pihlF afp jF apxy bWicaF ƒ
srhWd dI rfKI leI 5 sfl POj ivc
BrqI krvfAux»
iksfn afg¨ ny ikhf ik 2022
ivc pµjfb ivDfn sBf coxF ivc AuhnF
dI pfrtI vloN pµjfb dIaF 117 ivDfn
sBf sItF ’qy AumIdvfr mYdfn ivc
Auqfry jfxgy» AuhnF ikhf ik Auh
apxI pfrtI ivc rvfieqI pfrtIaF
dy vWzy afg¨aF jF dfgI afg¨aF ƒ
Èfml nhIN krngy» pfrtI ivc afm
lokF, aµdolnkfrI, smfj syvI aqy
bµdI isWKF dI irhfeI leI bµdI CoV idvs mOky iqhfV jylH aWgy kIqI ardfs
nvIN idWlI. sjæf p¨rI hox dy
bfvj¨d lµby smyN qoN jylHF ivWc bµd
isWKF dI irhfeI leI pµQdrdIaF
vWloN ardfs kIqI geI» vWK-vWK
jQybµdIaF nfl sbµDq isWKF ny bµdI
CoV idvs mOky iqhfV jylH dy gyt
nµbr 3 dy bfhr iekWTy ho ky sRI gur¨
hirgoibµd sfihb jI dy crnF ivc
bµdI isWKF dI jldI irhfeI leI
ardfs kIqI» ieh mµinaf jFdf hY
ik gur¨ hirgoibµd sfihb jI afpxy
nfl mugl bfdsæfh jhFgIr dI kYd
qoN 52 rfijaF ƒ CuzfAux qoN bfad
dIvflI vfly idn sRI drbfr sfihb,
aµimRqsr phuµcy sn» iesy krky
dIvflI vfly idn bµdI CoV idvs
mnfAux df irvfj sæur¨ ho igaf» ies
mOky idWlI isWK gurduafrf pRbµDk
kmytI dy sfbkf mIzIaf slfhkfr
primµdr pfl isµG ny ardfs kIqI»
pWqrkfrF nfl gWlbfq kridaF
idWlI kmytI dy sfbkf mYNbr cmn
isµG sæfhpurf ny aPsos pRgt kIqf
ik sfzI lIzrsiæp dI axgihlI
kfrn aWj isWK kYdIaF ƒ irhfa
nhIN kIqf jf irhf» isWK kYdIaF dy
byloVy jylHF ivWc bµd rihx ipWCy
isafsI afg¨aF dI afpxy inWjI ihWqF
leI rKI cuWpI vI vWzf kfrn hY»
primµdr pfl isµG ny dWisaf ik
afm qOr ’qy jylHF ivWc bµd kYdIaF ƒ
cµgy afcrx kfrn sjæfvF aqy pYrol
afid ivWc ktOqI imldI hY» pr isWK
kYdIaF ƒ ieh aiDkfr dyx ivWc vI
jylH pRsæfsn iZWlmWT kr irhf hY»
sI[bI[afeI jFc vfly kysF afid dy
bhfny isWK kYdIaF ƒ jylH mYn¨al
ivc dWsy inXmF dI pflxf krn qoN
roikaf jFdf hY» ies mOky ardfs
ivWc sæfml sm¨h smfijk kfrkuµnf ny
kyNdr srkfr qoN isWK bµdIaF dI
qurµq irhfeI dI mµg kIqI»
mnÈf shI nhIN hY» srkfr ies
msly df hWl nhIN cfhuµdI» Auh
apxy Ëbr nfl sfzf sbr prK
rhI hY» suirµdr isµG ny dWisaf ik
AuhnF df jQf bIqy idn gurdfspur
qy huiÈafrpur dy tFzf qoN quiraf
sI aqy AuhnF ny Èfhbfd ivKy rfq
ibqfeI» ies qoN bfad Auh
ÈFqmeI Zµg nfl ieWQy phuµcy sn»
AuhnF ikhf ik srkfr iksfnF ƒ
zrf Dmkf ky vfps Byjxf cfhuµdI hY
pr srkfr ƒ smJ jfxf cfhIdf hY
buWDIjIvIaF ƒ joiVaf jfvygf hY»
AuhnF ikhf Auh Kud cox nhIN lVngy»
iksfn afg¨ ny ikhf ik pµjfb ivc
iek aijhI rvfieq pfeI jfvygI, ijs
nfl kdI vI koeI isafsI pfrtI
iksfnF df ÈoÈx nhIN kr skygI»
iksfn afg¨ ny ikhf ik iksfn aµdoln
ik iksfn AudoN qWk zt ky bYTy
rihxgy, jdoN qWk kfƒn rWd nhIN
huµdy» ies qoN ielfvf hor vI iksfn
jldI idWlI phuµcxgy aqy iksfn
morcf cVdIklf ivc rhygf»
iksfnF df kihxf hY ik srkfrF ijµny
mrËI rfsqy rokx pr asIN apxy
rfsqy bxfAuxf jfxdy hF» iksfn
aµdoln df iek sfl p¨rf hox sbµDI
AuhnF ikhf ik aglI rxnIqI bfry
PYslf sµXukq iksfn morcy dI
mIitµg qoN bfad hI ilaf jfvygf»
sfzI pihl hY, ies leI Auh iPlhfl
pfrtI df aYlfn nhIN krngy» iksfn
afg¨ ny ikhf jy KyqI kfƒn rWd vI ho
jfx qF siQqI pihlF vFg ho jfvygI
pr AudoN vI iksfn KuÈ nhIN sn» AudoN
vI iksfn afrQk qµgI kfrn
KudkuÈIaF krdy sn»
XUky ny koronf vfiers dy ielfj leI
mrk dI koivz golI ƒ idWqI mnËUrI
glfsgo/ lµzn. X¨ky duafrf koivz-
19 dy ielfj leI mrk kµpnI dI
koronf vfiers aYNtIvfierl golI ƒ
vrqoN df ÈrqIaf aiDkfr idWqf hY»
hflFik ieh ajy spWsæt nhIN hY ik ieh
golI ikµnI jldI AuplWbD hovygI»
ies golI ƒ 18 sfl aqy
ies qoN vWD Aumr dy AuhnF
lokF leI aiDkfrq kIqf
igaf hY, ijnHF ny koivz -
19 leI pfjyitv tYst kIqf
hY aqy AuhnF ivWc ies ibmfrI dy
ivkfs leI GWto GWt ieWk joKm kfrk
hY» moln¨pIrfvIr vjoN jfxI jFdI ieh
golI, hlky qoN drimafny koivz -19
vfly lokF duafrf Gr ivWc pµj idnF
leI idn ivWc do vfr leI jf skdI
hY» ieh aYNtIvfierl golI vfiers dy
lWCxF ƒ GtfAuNdI hY aqy irkvrI ƒ
qyjæ kr skdI hY» iesdy ielfvf ieh
hspqflF ‘c dfKilaF ƒ GWt krn
ivWc mdd kr skdI hY» ieh golI
amrIkf, X¨rp aqy hor QfvF ‘qy ishq
rYg¨lytrF kol smIiKaf aDIn hY»
amrIkI eyjµsI P¨z aYNz zrWg
aYzminstRysæn ny ipCly mhIny Gosæxf
kIqI sI ik Auh nvµbr dy
aKIr ivWc golI dI
surWiKaf aqy pRBfv dI jFc
krn leI mfhrF df ieWk
pYnl bulfvygI» X¨ky dy
aiDkfrIaF duafrf akq¨br ivWc
GoÈxf kIqI geI sI ik AunHF ny
moln¨pIrfvIr dy 480,000 kors
vrqoN leI surWiKaq kIqy hn» X¨ky
srkfr , aYWn aYWc aYWs nfl iml ky
qyjæI nfl kµm kr rhy hY qF jo jldI
qoN jldI ieWk rfsætrI aiDaYn duafrf
mrIjæF ƒ moln¨pIrfvIr dyx dI Xojnf
bxfeI jf sky»
www.samajweekly.com
KbrF
07/11/2021
hirafxf srkfr kWlH nfrnONd ivWc 3 iksfnF iKælfPæ drjæ kys vfps lvy: sµXukq iksfn morcf
idWlI. sµXukq iksfn morcy dy afg¨aF
ny aWj iksfnI DrinaF dy 345vyN idn
pRYWs ibafn jfrI kridaF dWisaf ik
iksfn DrnfkfrIaF df ieWk vWzf
iekWT hirafxf dy nfrnONd Qfxy ivWc
lgfqfr Qfxy dy iGrfE ivWc Drnf dy
irhf hY» AunHF ikhf ik
pRdrsænkfrIaF ivWc vWzI igxqI ivWc
aOrqF iksfn sæfml hn» iksfn mµg
kr rhy hn ik Bfjpf dy sµsd mYNbr
rfm cµdr jFgVf aqy Aus dy sfQIaF
KiælfPæ kWlH ieWk pRdrsænkfrI kuldIp
isµG rfxf ƒ gµBIr r¨p ivWc jæKæmI
krn leI kys drjæ kIqf jfvy»
iksfn morcy dy afg¨aF ny dWisaf ik
ies qoN ielfvf, Bfjpf sµsd rfm cµdr
jFgVf dy iKlfP sQfnk iksfnF
duafrf kfly Jµzy pRdrsæn kIqy jfx qoN
bfad kWlH hirafxf dy hFsI dy
nfrnONd puils stysæn ivWc iqµn
iksfnF ivruWD aYWPafeIafr drj
kIqI geI hY» ies aYPafeIafr ivWc
hrsædIp igWl, kYlfsæ aqy suDIr
KiælfPæ afeIpIsI dIaF DfrfvF 120bI,
147, 148, 149, 186, 341, 353
aqy 427 (aprfiDk sfjiæsæ, dµgf,
srkfrI krmcfrI AuWqy hmlf afid)
qihq mfmlf drj kIqf igaf sI»
afstrylIaf : Kyq mjædUrF ƒ hux imlxgy Gµty dy 25 zflr
afstrylIaf . afstrylIaf ivc Kyq
mjæd¨rF ƒ hux GWto-GWt 25 zflr pRqI
Gµtf imhnqfnf imlygf» pihlF AunHF ƒ
kyvl 3 zflr hI imldy sn» mulk dy
ikrq kfƒnF dI rfKI krdy ‘Pyar vrk
kimsæn’ ny KyqI kfimaF dy hWk ivc
PæYslf idWqf hY» kimsæn anusfr mflkF
ny kfimaF df ivafpk sæosæx kIqf hY»
afstrylIan vrkrjæ X¨nIan dy
rfsætrI skWqr zynIal vfltn ny ikhf
ik ieh PæYslf X¨nIan dy 135 sflF dy
ieiqhfs dIaF mhfn ijWqF ivWcoN ieWk
hY» Auh prvfsI kfmy ijhVy mflkF qy
kµpnIaF dI luWt df siækfr bxdy sn, vI
kfƒn dy Gyry ’c hn» jiækrXog hY ik
KyqF ivWc afriQk luWt df siækfr GWt
aµgryjæI jfxn vfly kWcy, afrjæI
vIjæfDfrk qy ividafrQI bxdy hn»
ienHF ’c BfrqI pµjfbI prvfsIaF vI
vWzI igxqI hY» X¨nIan ƒ AumId hY ik
kimsæn rfhIN imlI ijWq qoN bfad hux
hor afstryilafeI vI KyqI dy kµmF ivWc
jutxgy» keI kfimaF ƒ qF nf-mfqr
iqµn zflr hI imldy sn» bfgæbfnI
iksfn morcy dy afg¨aF ny dWisaf ik
AunHF ƒ kWlH dyr sæfm aYs[ky[aYm dy
keI afg¨aF smyq Qfxy dy bfhr iekWTy
hox vfly iksfnF dy vWzy iekWT dy
dbfa hyT irhfa kr idWqf igaf sI,
pr ieh kys AunHF KiælfPæ drj kIqf
igaf sI» iesy dOrfn pulIs dy
lfTIcfrjæ ivWc gµBIr jæKæmI hoey
pRdrsænkfrI kuldIp rfxf ƒ ijµdl
hspqfl dy afeIsIX¨ ivWc dfKæl
krvfieaf igaf sI aqy Aus df ajy
qWk Kæqry qoN bfhr nhIN dWisaf igaf»
morcy dy afg¨aF blbIr isµG
rfjyvfl, zf: drsæn pfl, gurnfm
isµG cZ¨µnI, hnn mOlf, jgjIq isµG
zWlyvfl, joigµdr isµG AugrfhF, siæv
kumfr særmf ‘kWkfjI’, XuWDvIr isµG ny
ikhf ik aYWskyaYWm mµg krdf hY ik
hirafxf pulIs vWloN iksfnF KiælfPæ
drj kys qurµq vfps ilaf jfvy,
Bfjpf sµsd rfm cµdr jFgVf KiælfPæ
kys drj kIqf jfvy aqy Bfjpf sµsd
mYNbr iksfnF ƒ vWK-vWK nfvF nfl
bulfAux leI muafPæI mµgx»sµXukq
iksfn morcy ny Bfjpf-jyjypI nyqfvF ƒ
iksfnF ƒ BVkfAuxf bµd krn leI
ikhf hY, aqy Bfjpf dIaF pfrtI
gqIivDIaF leI vWK-vWK sµsQfvF
,PælF-sbjæIaF dI quVfeI, pYikµg, vylf
bµnHxIaF afid df kµm ivdysæI kWcy
kfimaF ’qy inrBr sI» ipCly do sflF
qoN kronf kfrn ivdysæF qoN vrkr nhIN
afey» sQfnk afstrylIan kfimaF ny
GWt qnKfh hox krky KyqF ’c pYr nhIN
(kfljF, mµdrF aqy hor sQfnF) dI
vrqoN bµd krn leI vI ikhf hY»
rohqk ivWc ipµz ikloeI ivWc ies df
ivroD kridaF iksfnF ny QF-QF df
iGrfE kIqf aqy keI Gµty Bfjpf
afg¨aF ƒ bfhr nhIN jfx idWqf»
iksfn morcy dy afg¨aF ny dWisaf ik
28 akq¨br 2021 ƒ itWkrI bfrzr
‘qy sæhId hoeIaF iqµn mihlf iksfnF
leI kWlH (7 nvµbr 2021) KIvf
idaflpurf (pµjfb df mfnsf jiælHf)
ivKy hox vflI aµqm ardfs ivWc
ÈRomxI akflI dl vWloN pµjfb srkfr iKlfP
rosL pRdrÈn; puils vWloN lfTIcfrj
cµzIgVH. ÈRomxI akflI dl ny Èincrvfr
ƒ pµjfb dI kFgrs srkfr iKlfÌ ros
pRdrÈn kIqf qy pYtrol qy zIËl ’qy vYt
GtfAux dI mµg kIqI» ros pRdrÈn dI
agvfeI ÈRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr
isµG bfdl ny kIqI» ies dOrfn
muËfhrfkfrIaF ny srkfr iÉlfÌ nfarybfËI
kIqI» muËfhrfkfrIaF ny muWK mµqrI
crnjIq isµG cµnI dI irhfieÈ vWl vDx
dI koiÈÈ vI kIqI pr puils ny AunHF ƒ rok
idWqf» ies mOky puils ny muËfhrfkfrIaF ’qy
hlkf lfTIcfrj vI kIqf, ijs ivc kuJ
ivakqIaF dy ËÉmI hox dI s¨cnf hY»
pfey» ies kfrn kfsæqkfrF qy
kfrobfrIaF ƒ kfimaF dI BfrI ikWlq
JWlxI peI» kyNdrI KyqIbfVI mµqrI
zyivz iltlpRfAUz ny ikhf ik Auh kimsæn
dI B¨imkf df snmfn krdy hn aqy
PYsly df mulFkx krngy»
bhuq sfry sµXukq iksfn morcf nyqfvF
dy sæfml hox dI AumId hY» Aus svyr
dI ieWk iBafnk Gtnf ivWc amrjIq
kOr, gurmyl kOr aqy suKivµdr kOr ƒ
iek itWpr trWk ny kucl ky mOq dy
Gft Auqfr idWqf, jdONik do hor aOrqF
hrmIq kOr aqy gurmyl kOr gµBIr
r¨p ivc jæKmI ho geIaF» iksfn
afg¨aF ny ikhf ik pµjfb srkfr vWloN
aYks-gRysæIaf vjoN aYlfinaf muafvjæf
ienHF CotIaF aOrqF dy pirvfrF dy
krjiæaF dy mukfbly nfkfPæI hY, aqy
morcf muafvjæy dI rkm ƒ vDfAux dI
mµg krdf hY» morcy ny iqµn sæhIdF ƒ
særDFjlI dyx leI vWK-vWK ivroD
sQfnF ‘qy pRfrQnf sBfvF krn df
sWdf vI idWqf hY»iksfn morcy dy
afg¨aF ny dWisaf ik kWlH dIvflI vfÜI
rfq isµG¨ bfrzr ‘qy aWg lWg geI
sI, ijs ivWc do tYNt aqy ieWk trflI
sV ky suafh ho geI sI» ies ‘qy
jldI kfb¨ pf ilaf igaf sI aqy ieh
spWsæt nhIN ho sikaf ik aWg ikvyN
lWgI» hflFik pRdrsænkfrI iksfn
aijhy hfdisaF aqy hor keI qrHF
dIaF musIbqF qoN byKæbr hn»iksfn
afg¨aF ny ikhf ik afpxIaF ilKqF
rfhIN ienklfbI aqy dilq cyqnf
jgfAux vfly pµjfbI kvI sµq rfm
AudfsI dI aWj 25vIN brsI hY» Auh
mjæd¨r-iksfn eykqf dy pRqIk sn
aqy sµXukq iksfn morcf AuhnF ƒ
særDFjlI Byt krdf hY» morcy dy
afg¨aF ny ikhf ik vWK-vWK ihWisaF
ivWc iksfnF ƒ zIeypI aqy hor KfdF
qWk phuµcx ivWc BfrI musæklF df
sfhmxf krnf pY irhf hY» ies Gft
nfl sbµDq mOqF aqy KudkusæIaF dIaF
GtnfvF lgfqfr sfhmxy af rhIaF
hn aqy morcf mµg krdf hY ik Bfrq
7
srkfr ibnF iksy kflfbfjæfrI dy
siQr aqy smyN isr splfeI XkInI
bxfey» iksfn afg¨aF ny ikhf ik
iksfn KæudkusæIaF bfry Bfrq srkfr
df hfl hI ivWc jfrI kIqf
aYnsIafrbI zytf bhuq hI sæWkI hY,
ijvyN ik keI mfhrF duafrf drsfieaf
igaf hY» ijvyN ik pihlF dWisaf igaf
hY, keI rfjF ivWc jæIro iksfn
KudkusæIaF hox dI irport hY, jo ik
isrP aµkiVaF dI hyrfPyrI hY» ies
qoN ielfvf jiæafdfqr rfjF ivWc,
Audfhrn leI, pµjfb dIaF
X¨nIvristIaF duafrf kIqy gey ieWk
ivafpk srvyKx smyq hor sroqF
duafrf iekWqr kIqy gey aµkiVaF dI
qulnf ivWc sµiKafvF ƒ kfPæI hWd qWk
dbfieaf jFdf hY» iksfn morcy dy
afg¨aF ny ikhf ik aYWWnsIafrbI nµbr
aijhy srvyKxF rfhIN pRfpq kIqy gey
aµkiVaF nfloN aWDy qoN vI GWt hn»
sµXukq iksfn morcf ieWk vfr iPr
dWsdf hY ik aYWmaYWspI dI kfƒnI
gfrµtI dy afly-duafly iesdI muWK mµg
iksfnF ƒ ho rhI pRysæfnI ƒ hWl krn
leI ieWk mhWqvp¨rn hWl hovygI aqy
Bfrq srkfr ƒ ibnF iksy dyrI dy ies
mµg ƒ p¨rf krn leI kihµdf hY»
isarf lon ’c qyl tYNkr ’c hoey Dmfky ’c GWto-GWt 92 lokF dI mOq
isarf lon. isarf lon dI rfjDfnI nyVy
qyl tYNkr ivWc ÈuWkrvfr dyr rfq hoey
Dmfky ivWc GWto GWt 92 lokF dI mOq ho geI
qy keI hor ËKmI ho gey» Gtnf sQfn nyVy
lIk ho irhf qyl iekWTf krn leI vWzI
igxqI lok AuQy iekWTy ho gey hn»
aiDkfrIaF ny dWisaf ik ieh Gtnf AudoN
vfprI, jdoN vYilµgtn ’c iek bWs qyl
tYNkr nfl tkrf geI» rfÈtrpqI
j¨lIas mfdf bIE jo skOtlYNz ivc X¨[aYWn[
iÈKr sµmyln ’c ihWsf lYx leI gey hoey
hn, ny Gtnf ’qy duWK df pRgtfvf kridaF
ies ƒ ‘jIvn df iBafnk’ nuksfn
dWisaf» Aup rfÈtrpqI muhµmd joldy
jfloh ny do hspqflF df dOrf kIqf qy Ëyry
ielfj lokF dI Kbr sfr leI» AunHF
afpxy Pys buWk pyj ’qy iliKaf , ‘‘asIN
ies kOmI afÌq nfl bhuq duKI hF qy sfzy
mulk leI ieh bhuq hI aOKf smF hY» ’’
isµGU bfrzr ’qy iqµn tYNt qy trflI sVI
nvIN idWlI. sµXukq iksfn morc dy
vlµtIarF dI cOksI dy bfvj¨d dIvflI
dy rfq kuJ ÈrfrqI ansr isµG¨ dy
iksfn morcy ’qy ptfky clfAux lWg
pey ijs kfrn aWg lWg geI» iksfnF
vloN lfey gey afrËI tYNtF ivcoN iqµn
tYNt aWg kfrn sV gey aqy trflI vI
nuksfnI geI» trflI aqy ieWk tYNt
lsfVf ipµz dy iksfn df sI» bfkI do
tYNt ipµz pflF aqy cihl Kurd dy
iksfnF dy sn» iksfn afg¨aF ny ies
Gtnf dI sÉq inµdf krdy hoey doÈ
lfieaf ik sWqfDfrI iDr dy kiQq
ieÈfry ’qy ÈrfrqI ansrF ny dIvflI
mOky jfx buWJ ky ptfky tYNtF vWl
clfey» iksfn afg¨aF ny svfl KVHy
kIqy hn ik hirafxf srkfr vloN
ijnHF 14 iËilHaF ivc ptfky clfAux,
vycx aqy Bµzfr krn dI mnfhI kIqI
geI sI AunHF ivc sonIpq iËlHf vI
Èfml hY» isµG¨ morcy ’qy ijhVI QF
Aupr tYNt suafh hoey hn, Auh ielfkf
sonIpq iËlHy dy kuµzlI Qfxy aDIn pYNdf
hY» jfxkfrI anusfr dIvflI dI rfq
Èfm sWq vjy mgroN kuJ lVky afey aqy
Auh ptfky clfAux lWg pey» ptfikaF
nfl PYlI aWg BVk geI aqy ieWk gYs
islµzr Ptx kfrn ieh hor qyËI nfl
PYl geI » ieWk trflI sxy iqµn tYNt
ies dI jWd ivc af gey» tYNtF ivc
rWiKaf hoieaf sfrf smfn suafh ho
igaf» ies mgroN iksfnF ny pfxI pf
ky aWg buJfeI» Pfier ibRgyz dI gWzI
vI mOky ’qy phuµcI» BfrqI iksfn
X¨nIan dy jnrl skWqr jgmohn
isµG pitaflf qy bIkyX¨ dy blivµdr
isµG ny ikhf ik pihlF hI vlµtIar
cOks sn » ies mfmly ivc puils ny
ajy koeI kfrvfeI nhI kIqI»
8 07/11/2021 KbrF
www.samajweekly.com
60 sfl qoN Aupr hr iksfn ƒ do
hËfr rupey pYnÈn dyvygI srkfr
cµzIgVH. iksfn ihqF dy leI pµjfb srkfr ijWQy kyNdrI
KyqI kfƒnF ƒ pµjfb ivDfn sBf ivc rWd krn dI iqafrI
kr rhI hY» AuQy hI pµjfb dy bËurg iksfnF ƒ vI rfhq
dyx dI iqafrI kr rhI hY» srkfr jld pµjfb dy 60 sfl
jF ies qoN Aupr Aumr dy iksfnF ƒ hr mhIny do hËfr rupey
pYnÈn dyvygI» ies dy leI srkfr ivÈyÈ Xojnf bxfAux
’qy kµm kr rhI hY» srkfr ny srvy Èur¨ krvf idWqI hY
qfik ieh pqf lWg sky ik 60 sfl jF ies qoN iËafdf Aumr
vrg dy ikµny iksfn s¨by ivc hn jo pYnÈn pfAux Xog hn»
srkfr ƒ ies nfl ieh vI pqf cl jfvygf ik jykr
srkfr 2 hËfr rupey pRqI mhInf pYnÈn bjurg iksfnF dy
leI lfg¨ krdI hY qF Aus nfl ikµnf ivWqI boJ hr sfl
pvygf» srvy p¨rf hox qoN bfad srkfr ies ’qy afKrI
PYslf lvygI» srkfr ny bËurg iksfnF dy leI jld qoN
jld pYnÈn lfg¨ krn ƒ iviBµn ivBfgF dI ieWk kmytI vI
gTq krn jf rhI hY» ies ivc pµjfb aYgrIklcr
XunIvristI, ivWq ivBfg, KyqI ivBfg dy aiDkfrI aqy
iksfn sµgTnF dy nyqf Èfml hl» ieh sfry bËurg iksfnF
dy aµkVy jutf ky jld Xojnf ƒ amlIjfmf pihnfAuxgy »
sIaYm afiPs dy sInIar aiDkfrIaF ny sbµDq Aumr vfly
iksfnF df zftf jutfAux dy leI iviBµn eyjµsIaF nfl
qflmyl kr rhI hY» ies sbµD ivc crnjIq cµnI ny
aiDkfrIaF dI mIitµg ivc pYnÈn dyx dI Xojnf ’qy ivcfr
vtFdrf kIqf» ikAUNik cµnI cfhuµdy hn ik dsµbr dy pihly
hPqy ies Xojnf df aYlfn kr idWqf jfvy»
aYnafrafeI nfl ivafh dy cWkr ivc gvfey 14[70 lWK
PrIdfbfd. Èihr ivc jfalsfËI df
Dµdf qyËI nfl vD irhf hY» TWg ny
ivafh krky X¨ky ivc rWKx df JFsf
dy ky lVkI koloN 14[70 lWK rupey TWg
ley» jd ik ieWk hor mfmly ivc
lVkI ƒ ivdyÈ ivc nOkrI idvfAux df
JFsf dy ky 2[85 lWK vs¨l ley»
sfeIbr Qfxf puils ny kys drj kr
ilaf hY» zIaYlaYP Kyqr sYktr 10
invfsI zf[ aYspI s¨d ny bytI nµidqf
ny Bfrq mYtrImonIal sfeIt ’qy
ivafh dy leI rijstryÈn krfeI
sI» dWisaf jFdf hY ik kYlIPorz X¨ky
df invfsI dWs ky zf[ amn bÉsI nfl
Aus nfl sµprk krky Kud ƒ
aYnafrafeI dWisaf» muljm ny
ivafh krky zfktr dI bytI ƒ Xuky
ivc rWKx df JFsf idWqf sI» ies
dOrfn mulËm ny koeI bhfnf bxf ky
nµidqf koloN 14[70 lWK rupey vs¨l
ley» PrjIvfVy df pqf clx ’qy
afstyRlIaf df moV muVdy hI pqI ƒ BuWlI pµjfbI muitafr
iProËpur. ipµz mµs¨rvflf klF
nOjvfn ny ivafh krky pqnI ƒ ivdyÈ
jfx df sfrf Ércf krky stWzI vIËy
’qy afstyRlIaf Byijaf, lyikn Aukq
ivafhuqf ny sfijÈ qihq ivdyÈ jfx
dy kuJ smyN bfad pqI nfl gWlbfq
krnI bµd kr idWqI» pqnI ny AuQy
puWjx qoN bfad pqI dy nfl apxy
sbµDF qoN iknfrf kr ilaf» nOjvfn ny
pqnI dy iÉlfÌ puils ƒ iÈkfieq
idWqI sI ijs ’qy Qfxf jIrf sdr
iProËpur puils ny jFc krn qoN bfad
ivafhuqf dy iÉlfÌ mfmlf drj kIqf
hY» pqnI ivdyÈ jfxf cfhuµdI sI Aus
ny ikhf sI ik Auh ivdyÈ jf ky apxy
pqI ƒ bulf lvygI» puils ƒ
hrÈipµdr isµG puWqr Bjn isµG
invfsI ipµz mµs¨rvfl klF ny dWisaf
ik Aus df ivafh idlpRIq kOr puWqrI
cmkOr isµG invfsI ipµz boqIaf vflf
iËlHf iProËpur nfl 10 julfeI 2018
ƒ hoieaf sI» hrÈipµdr isµG ny 22
lWK rupey Érc krky pqnI ƒ stWzI
vIËy ’qy afstyRlIaf Byj idWqf» ijs
brfËIl ivc 12 sYNtImItr lµbI
pUMC dy nfl hoieaf bWcy df jnm
ivc idlpRIq kOr dy kflj dI PIs,
AuQy rihx df Ércf, jfx dI hvfeI
itkt afid sfrf jmHF krvf idWqf»
lyikn Aus ny afstyRlIaf puWjx dy kuJ
smF bIqx qoN bfad apxy pqI nfl
gWlbfq krnI bµd kr idWqI»
hrÈipµdr isµG ny dWisaf ik Aus dI
pqnI ny ieWk socI smJI sfijÈ qihq
Aus ƒ ivdyÈ lY jfx df JFsf dy ky Aus
dy nfl 22 lWK dI DoKfDVI kIqI hY»
ies dy bfry ivc puils ƒ iÈkfieq
drj krfeI» ies mfmly dI jFc kr
rhy jFc aiDkfrI eyaYsafeI ÈmÈyr
isµG ny dWisaf ik iÈkfieq qoN bfad
Auc aiDkfrIaF dI jFc Auprµq Aukq
mulËm idlpRIq kOr dy iÉlfÌ 420
afeIpIsI qihq mfmlf drj krky
agfmI kfrvfeI kIqI jf rhI hY»
pIVqf ny kys drj krfieaf» iesy
qrHF sYktr 11 zI invfsI qfinaf
imWql ny puils ƒ idWqI iÈkfieq ivc
ikhf ik apRYl ivc PysbuWk ’qy ieWk
irkvYst afeI aqy nOkrI df dfavf
kIqf» nOkrI idvfAux df dfavf krn
vflf Kud ƒ zf[ ircrz vfltr dWs
irhf sI» Aus ny pIVqf ƒ X¨aYsey aqy
kFgo ivc nOkrI idvfAux dy bdly kuJ
kfgËfq Byjx aqy kstm klIarYNs
df JFsf dy ky 2[85 lWK rupey TWg
ley» puils ny kys drj kr ilaf hY»
53 dyÈF ivc koronf vfiers dI nvIN
lihr df Éqrf : zbilAUaYcE
jnyvf. ivÈv ishq sµgTn ny X¨rp aqy
mWD eyÈIaf dy 53 dyÈF ivc koronf
vfiers dI ieWk hor lihr afAux dy
Éqry df ÈWk jqfieaf hY» ivÈv ishq
sµgTn dy KyqrI dÌqr dy muKI zf[ hYNs
kl¨Ë ny ikhf ik X¨rp aqy mWD eyÈIaf dy
53 dyÈF dy Kyqr ivc koronf vfiers dI
ieWk hor lihr afAux df Éqrf hY» zf[
kl¨Ë ny ikhf ik mfmilaF dI igxqI Pyr
qoN krIb-krIb irkfrz pWDr qWk vDx
lWgI hY aqy KyqrI ivc vfiers dI
rPqfr gµBIr icµqf df ivÈf hY» AunHF ny
zYnmfrk dy kopnhygn ivc sµgTn dy
X¨rp hYzkuafrtr ivc pWqrkfrF ƒ
ikhf ik asIN mhfmfrI dy AuBfr ƒ lYky
ieWk aihm moV ’qy KVHy hn» AunHF ikhf
ik X¨rp Pyr qoN mhfmfrI dy kyNdr ivc hY
ijWQy asIN ieWk sfl pihlF sI» zf[ kl¨Ë
ny ikhf ik ies ivc Prk ieh hY ik
ishq aiDkfrIaF ƒ vfiers dy bfry ivc
iËafdf jfxkfrI hY aqy AunHF dy kol ies
nfl mukfblf krn dy leI ibhqr
Aupkrx hn» AunHF ikhf ik vfiers dy
PYlfa ƒ rokx vfly Aupfa aqy kuJ
KyqrF ivc tIkfkrx dI GWt dr dy
kfrn mfmly vD rhy hn» zf[ kl¨Ë ny
ikhf ik ipCly hPqy 53 dyÈF dy Kyqr
ivc koivz dy kfrn lokF dy hspqfl
ivc BrqI hox dI dr duWgxI qoN iËafdf
vDI hY» AunHF ikhf ik jykr ieh hflfq
jfrI rihµdy hn qF Kyqr ivc PrvrI qWk
pµj lWK hor lokF dI mhfmfrI dy kfrn
mOq ho skdI hY» sµgTn dy X¨rp dÌqr
ny ikhf ik Kyqr ivc hPqfvfrI mfmly
krIb 18 afey hn jo ipCly hPqy dI
qulnf ivc Cy pRqIÈq iËafdf hn jd ik
hPqfvfrI dOr ’qy 24 hËfr mOqF hoeIaF
ijs ivc 12 pRqIÈq df vfDf hoieaf hY»
bgYr primt cl rhI ieµzo kYnyzIan bWsF ’qy iÈkµjf kWsx dI iqafrI
sfE polo. lYitn amrIkI dyÈ
brfËIl ivc ieWk bWcf 12 sYNtImItr
lµbI p¨µC dy nfl jµimaf hY» ies bWcy
dI p¨µC df afKrI ihWsf ikRkt gyNd dI
qrHF gol sI» bWcy df jnm krfAux
vfly zfktrF ny dWisaf mnuWKI p¨µC dy
nfl bWcf pYdf hoxf aiqaµq durlB
Gtnf hY» aijhf kroVF ivc iksy ieWk
bWcy dy nfl hI huµdf hY» ies bWcy dy
jnm nfl juVI jfxkfrI aqy qsvIrF
ieWk mYzIkl jrnl ivc pRkfÈq
kIqIaF geIaF hn»
ies bWcy df jnm brfËIl dy
Auqr p¨rv ivc siQq kµZI Èihr
Portflyjf dy albrt sibn iclzrn
hOsiptl ivc hoieaf sI» ieh Gtnf
jnvrI 2021 dI dWsI jf rhI hY»
ieh bWcf smyN qoN pihlF hI lgBg 35
hPqy dy grB qoN bfad pYdf hoieaf
sI» altrf sfAUNz skYn qoN bfad
bWcy dy nrvs isstm nfl p¨µC dy juVy
hox dy koeI sb¨q nhIN imly sI»
jrnl afP pIzIafitRk srjrI kys
irport ivc dWisaf igaf ik apryÈn
dOrfn bWcy ƒ koeI qklIP nhIN hoeI»
bWcy dy pYdf hox qoN bfad Aus dI
ajIb srIrk bxfvt dyKdy hoey
zfktrF dI tIm ny apryÈn krky Aus
p¨µC ƒ sPlqfp¨rvk kWZ idWqf»
zfktrF ny dWisaf ik grB
Dfrx dy cfr qoN aWT hPqy dy ivc
sfry bWicaF dy Br¨x ivc ieWk p¨µC
ivkisq huµdI hY, lyikn bfad ivc
Auh afm qOr ’qy srIr ivc smf
jFdI hY» lyikn aiqaµq durlB
mfmilaF ivc aijhf nhIN huµdf hY
aqy p¨µC vDI rih skdI hY»
jd ieh bWcf pYdf hoieaf qd
qWk ies bWcy dI p¨µC 12 sYNtImItr
qWk vWD cuWkI sI» ies p¨µC dy afKrI
ihWsy ivc cfr sYNtImItr ivafs dI
ieWk gyNd vI bxI hoeI sI» ies bWcy
dI jFc krn vfly zfktrF ny not
kIqf ik p¨µC ivc hWzI df koeI ihWsf
nhIN sI» mYzIkl sfieµs dy ieiqhfs
ivc ajy qWk bgYr hWzI dy p¨µC dy
nfl jnm lYx dy kul 40 mfmly drj
hn» ajy qWk ieh spÈt nhIN ho
sikaf ik p¨µC ƒ htfAux df kI
kfrn sI» kI bWcf ies p¨µC dy kfrn
drd aqy pRyÈfnI df sfhmxf kr
irhf sI»
jlµDr. pµjfb dy trFsport mµqrI
rfjf viVµg aYkÈn ivc hn » AunHF ny
pµjfb qoN idWlI eyarport qWk jf rhI
bfdl prvfr dI ieµzo kYnyzIan bWsF
’qy iÈkµjf kWsx dI iqafrI kr leI
hY»ieµzo kYnyzIan bWsF kµtrYkt
kYrIar XfnI t¨irst primt ’qy cl
rhIaF hn aqy pµjfb srkfr ƒ ies
nfl ieWk kroV rupey df pRqI mhInf
nuksfn ho irhf hY ikAuNik pµjfb
srkfr dI vflvo bsF ƒ idWlI bs
stYNz qoN aWgy nhIN jfx idWqf jf irhf»
mµqrI rfjf viVµg ny ivBfg qoN ielfvf
aiDkfrIaF koloN p¨rI irport qlb
kIqI hY» ies ’qy aYkÈn iksy vI smyN
ilaf jf skdf hY» s¨qrF qoN imlI
jfxkfrI muqfbk rfjf viVµg ny ieµzo
kYnyzIan bWsF dy mfmilaF ƒ kfPI
gµBIrqf nfl ilaf hY aqy
aiDkfrIaF koloN ies ’qy sÉqI nfl
irport qlb krvf leI hY» sfl
1993 dy inXmF dy muqfbk t¨irst
primt ’qy isrP t¨irst srkt ’qy
hI XfqrIaF ƒ ibTfieaf jf skdf
hY pr ieµzo kYnyzIan bWsF ies
primt ƒ styj kYryj primt dy r¨p
ivc ieqsymfl krky jgHf jgHf qoN
svfrI cuWk ky isWDy eyarport jf
rhIaF hn» ieµzo kYnyzIan bs dI
itkt afnlfeIn ivk rhI hY ijnHF
ƒ vyicaf nhIN jf skdf» inXm ieh
hY ik t¨irst primt ’qy bWsF
clfAux vfly sµcflk dy kol
XfqrIaF dI ilst hoxI cfhIdI»
afeIzI, nF ƒ afrtIey vloN apr¨v
krfAuxf huµdf hY lyikn ieWQy ieµzo
kYnyzIan bWsF inXmF ƒ qfk ’qy
rWK ky sVkF ’qy dOV rhI hY» idWlI
eyarport ’qy afAux jfx vfly
XfqrIaF ƒ ibTfieaf jf irhf hY»
hflfq ieh hn ik pµjfb rozvyË dI
pnbs dI 10 aqy pIafrtIsI dI 6
vflvo bWsF eyarport dy leI clfeI
jFdI sI jo hux KVHI ho geI hY» ieµzo
kYnyzIan dI roËfnf krIb 27 bWsF
isWDy eyarport jf rhIaF hn»
XfqrI 2500 rupey dI itkt Érc
krn leI mjb¨r hn» ieµzo
kYnyzIan bWsF t¨irst prmit ’qy
hn jd ik ienHF bWsF ƒ styt
kYrIar primt cfhIdf»
www.samajweekly.com
ivÈyÈ
07/11/2021
9
iekwlqf dIaF rfqF bhuq
lµbIaF huµdIaF hn. iekwlqf
afpxy afp ivwc iewk srfp
hY. iekwlqf dy idn vI Coty
nhIN huµdy, pr idn tI vI
vgYrf dyK ky lµG jFdf jF
iksy dosq imwqr nfl gwlF
kr ky lµG jFdf hY, pr rfq
lµGfAuxI bVI aOKI hY, Kfs
krky i˵dgI dy afKrI pihr
ivwc hor aOKI hY. pUrI itkI
hoeI dsµbr dI rfq hY. ipCly
keI idn brP pYNdI rhI hY
aqy DrqI Auqy brP dI sPYd
cfdr ivC geI hY. jF qF rfq
ƒ Pirj dI GµU-GµU suxdI hY
jF PrnYs dy cwlx jF KVHn
dI afvfË. hOlI-hOlI kµDF ƒ
toh-toh ky pOVIaF Auqrdf
hF. bfrF vjy AuT ky sIqo
(juafkF dI mF) ny nINd vflI
dUjI golI lY leI hY. Èfied
pihlF leI golI srIrk pIV
ƒ Gwt nhIN kr skI. Aus ƒ
ÈUgr, afrQrfeIts (joVF df
drd) jF Auh ikhVI ibmfrI
hY jo nhIN. jdoN df juafkF ny
Gr Cwizaf hY, Auh TIk nhIN
rhI. mYƒ pqf hY ik Auh dUjI
golI lYx qoN bfad cfr pµj
vjy qwk nhIN AuTdI. Aus dI
nINd Krfb ho jfx dy zr kr
ky Borf vI KVkf nhIN krdf.
Qwly af ky iKVkI dy prdy
cuwkdf hF. bfhr icwtf hI
icwtf idsdf hY. hOlI-hOlI af
ky soPy 'qy bYT jFdf hF. tI vI
aOn nhIN krdf, mqy sIqo dI
awK KuwlH jfvy. mnuwK df mn
vI ajIb ÈYa hY, rOly ivwc
iekwlqf Bfldf hY aqy iekwlqf
ivwc rOlf. mn ajIbo
grIb kÈmkÈ 'c ipaf hY.
icwq vkq ƒ puwTf gyVf idµdf
hY.
iewk idn dI Xfd hY. bwcy
Coty-Coty hn. awj Gr ivwc
KUb rOlf hY. sB qoN vwzf bµtI
afpxI BYx dy icps Kf igaf
hY. jdoN vI grOsrI ilaFAuNdy
hF qF iqµny bwcy afpo afpxy
icps luko idµdyy hn. sImf
aqy amn qoN bµtI vwzf hY,
ies krky dovF CoitaF nfl
Dwkf kr jFdf hY. guslKfnf
sfP krdI sIqo bfhr afAuNdI
hY. bwicaF dI icps ipwCy
lVfeI suxdI hY. Pyr myry vwl
vyKdI hY, ‘‘jf ky bwicaF ƒ
icps hor ilaf idµdy. ikvyN
svyr dy aKbfr ƒ icµbVy pey
ho, aKbfrF ny ikhVf duwD
dyxf hY?'' mYN aKbfr prHy
krky sIqo vwl Jfkdf hF. bwcy
Pyr mF dy Audfly ho jFdy hn,
‘‘mµmI, asIN nI icps lYxy.
sfƒ qF mkzOnlz lY ky
cwlo.'' sIqo Pyr myry vwl
vyKdI hY. ies qoN pihlF sIqo
kuJ khy mYN bwicaF ƒ
mkzOnlz lY jFdf hF. kdykdy
mYƒ lwgdf hY ik rotI
iewk sFJ df nF hY. jdoN ieh
rotI nhIN KFdy qF ienHF dI aqy
sfzI sFJ ikµnf icr rhygI. mYN
kdy-kdy sIqo ƒ kihµdy hF,
‘‘ienHF ƒ kih rotI Kfieaf
krn, pµjfbI boilaf krn,
cfhy pµjfbI ivwc iewk dUjy ƒ
gflHF kwiZaf krn.'' sIqo myry
vwl dyKdI hY. mYN smJ jFdf
hF ik kI kih rhI hY beI
jfx dy vwizaf lyKkf, juafkF
'qy afpxIaF iPlfsPIaF nf
Goitaf kr. bwcy afps ivwc
kdy vI pµjfbI nhIN boldy qy
sfzy nfl vI tuwtI PuwtI pµjfbI
boldy hn. tYlIivËn 'qy sYsmI
strIt jF inµjf trtl dy
Èoa dyKdy hn.
mYƒ myry bcpn dy idn
Xfd af jFdy hn. sfzI mF
cIkxI imwtI dy AUT, bld,
ryhVI bxf ky idµdI sI qy asIN
dovyN BYx Brf AunHF ƒ suhfg
ptfrI vFg sµBfl ky rwKdy
sI. mn vfps afAuNdf hY.
kwlH ƒ bwicaF ny skUl
jfxf hY. vwzIaF-vwzIaF
PrmfieÈF hn, nfeIkI dy
bUt, tOmI dIaF ÈrtF. iewk
idn mYN inwky amn ƒ ikhf,
‘‘qusIN ikµny lwkI smJ
jfEgy”.
sIqo dI hmyÈF iehI dlIl
huµdI hY. bwcy vwzy ho gey hn.
ienHF dy ivafhF df iPkr hY.
pVH ky ieh ieµny isafxy ho
gey hn ik rYsqrF jfx 'qy mF
bfp ƒ slIkf isKfAuNdy hn,
pr ibwl mF-bfp hI idµdy hn.
bµtI izgrI krky qyl kµpnI
ivwc kµm krdf hY. qnKfh
swT hËfr zflr hY, pr Gry
koeI pYsf nhIN idµdf. sImf
izgrI kr cuwkI hY. Aus ƒ vI
jOb iml geI hY, byÈwk Aus dy
pµsd dI nhIN, pr qnKfh
vDIaf hY. Coty dI izgrI df
afKrI sfl hY. bµtI ny bI aYm
zblXU kfr lY leI. swq sO
mhIny dI ikÈq hY. bµtI qoN
QoVHy idnF bfad sImf vI
afpxI kfr lY afeI hY. jykr
khIdf hY ik Gry qF koeI pYsf
idE qF bhfnf hY kfr dI
ikÈq, kfr df ieµÈorYNs qy
stUzYNt lon. mYN ajy vI Evr
tfeIm lfAuNdf hF. socdf hF
jdoN kYnyzf ivwc pwkf hoieaf
qF bfpU ƒ ikhf sI ‘koeI kµm
nf krIN, icwty kwpVy pf ky swQ
ivwc bYiTaf kr.' mYƒ pqf hY
ik mYƒ ieh lPË suxn ƒ
nhIN imlxy. jykr khIdf hY
ik puwq kI qusIN sfƒ buZfpy
ivwc sFiBaf krogy qF jvfb
imldf hY, ‘‘zYz, iewQy ikµny
vDIaf kyar hom hn. AunHF
hrIpfl
ivwc jf ky afpxI Aumr dy
lokF ivwc afrfm nfl rho.''
kyar hom dI iekwlqf
zrfAuNdI hY. vIk-aYNz afvy
qF jIa krdf hY ik sfrf
prvfr Gwto-Gwt iekwTy bYT
ky nfÈqf qF krIey, pr nhIN,
nfÈqf krn leI pfriknË
jF zYnI rYsqrF ivwc jfxf
pYNdf hY, Gwto-Gwt Krcf swqr
jF awsI zflr. ienHF ƒ koeI
pRvfh nhIN, ikAuNik ibwl zYzI
ny dyxf hY. gwl Kfx-pIx dI
nhIN, bih ky gwlF krn dI hY.
sIqo ƒ iPkr hY, jykr bµtI
dI bhU hfmlf ho geI qF do
hËfr df Krc isr 'qy ipaf
hY. mYN cuwp kr jFdf hF.
aµqlf pVfa af igaf hY.
bµtI, sImf qy amn afpo
aflHixaF ivwc cly gey hn.
asIN iekwly hF. kdy-kdy
sImf sfzf hfl puwCdI hY. AuNj
afpxy bwcy sµBfAux leI bµtI
jF amn vI GOl nhIN krdy.
bµtI ijhVf myry nfl hmyÈF
khfxI
kfhdI Kfqr?
pYg KVkfAuNdf sI, awjkwlH
hPqf Br Pon vI nhIN krdf.
myrI bµtI nfl skfc dI sFJ
sI, jdoN ik amn bIar df
ÈOkIn sI. amn nfl mYƒ
bIar pIxI pYNdI sI. amn dI
KuÈI dI Kfqr mYN jOaF df pfxI
vI ctKfry lY lY pINdf. idl
ipCly vkq 'c Guµmdf hY, mYN
qy myry dosq kflj dy tUr vyly
Gr dI kwZI Èrfb pINdy hF,
isrP afriQk iPkrmµdI hY,
nhIN qF i˵dgI luqP hY. mYN
ikAuN iewQy afieaf? mYN kI
Kwitaf? ieh aijhy svfl
hn ijnHF df myry kol koeI
jvfb nhIN.
iPr vrqmfn ivwc
vfps af jFdf hF. ipksI
myrf kqUrf hY. Auh myry AuTx
nfl jfg ipaf hY. Aus ipwT
'qy hwQ Pyrdf hF, Auh bVf
inµmdf hY, myrf hwQ cuµmdf qy
myrI buwkl ivwc af bYTdf hY.
Aupr jFdf hF qF sIqo dy
GurfVy Gt gey hn. Auh
pfsf ijhf lY ky myrI axhoNd
mihsUs krdI hY. mYN hfËr
huµdf hF. Aus df imhxf hY,
‘‘quhfƒ nf jvfnI ivwc
afrfm sI qy nf buZfpy ivwc
cYn hY.'' myry kol ies df
koeI jvfb nhIN. pOVIaF
Auqr ky iPr ilivµg rUm
ivwc af jFdf hF.
sIqo ibmfr hY. iekwlf
Aus dI dyKBfl krdf hF.
bwicaF ƒ Pon krky dwsdf
hF ik quhfzI mF ibmfr hY.
Pon qF AunHF ƒ mgroN phuµcdf
hY, pr AunHF dy bhfny pihlF
af jFdy hn. iksy dy bwicaF
dIaF gymF ho rhIaF hn,
iksy ny kµm dy nfl koeI Cotf
motf kors ÈurU kIqf hoieaf
hY. iekwlf hI hF. sIqo ƒ
hspqfl BrqI krf idµdf
hF. sIqo qfkId krdI hY ik
bwicaF nfl myrI gwl krvf.
bwcy sIqo ƒ Pon krdy hn.
sIqo bwicaF ƒ kihµdI hY ik
mYƒ af ky iml jfvo. bwcy
Pyr bhfny lfAuNdy hn. sImf
ƒ dwsdf hF, ‘‘qyrI mF sKq
ibmfr hY.'' sImf imlx
afAuNdI hY. mfvF DIaF gl
lwg ky roNdIaF hn, pr sImf
vI kbIldfr hY. Aus ƒ
vfps jfxf pYNdf hY, nhIN qF
Aus df pqI dyv Aus Auqy
bhuq guwsy ho jfvygf. zfktr
af ky puwCdf hY, ‘‘aµgdfn
df Pfrm Biraf hY?'' myrI
Buwb inkl jFdI hY. myrI
sIqo ajy ijMdf hY, ieh
pihlF hI Aus dy aµg Bfldy
hn. Èfied jo zfktr ƒ
ids irhf hY, mYƒ nhIN ids
irhf. sIqo ƒ lgfqfr dOry pY
rhy hn. jdoN hoÈ afAuNdI hY
qF bwicaF df nF lYNdI hY. mYN
bhfny lfAuNdf rihµdf hF.
tYksI lY ky Gr afAuNdf hF.
sfzy ivafh dI aYlbm
dyKdf hF. purfxIaF XfdF
Proldf hF. kµDF 'qy sIqo qy
bwicaF dIaF vwzIaF-vwzIaF
PotoaF lwgIaF hn. jIa
krdf hY ik sfrIaF PotoaF
lfh ky pfV idaF. ipksI
myrIaF lwqF ƒ icµbV jFdf
hY. lwgdf hY ipafr mnuwKF
'coN Kqm ho igaf hY, pr
jfnvrF ivwc kfiem hY.
lwgdf hY ijvyN ipksI puwCdf
hovy, ‘‘mF ikwQy hY?'' ipksI
sIqo ƒ afpxI mF smJdf hY.
cfr hPiqaF df sI jd asIN
Aus ƒ Gr ilaFdf sI. hr
vyly sIqo dy mgr-mgr
iPrdf rihµdf sI. jykr Auh
rsoeI ivwc huµdI, ipksI
rsoeI ivwc clf jFdf aqy jy
bfhr gfrzn ivwc huµdI qF
bfhr Gfh 'qy bYTf sIqo ƒ
dyKdf aqy icVIaF ƒ BOkdf
rihµdf. myry kol ipksI
dIaF awKF dy svfl df koeI
jvfb nhIN. ipksI ƒ grfj
dy drvfËy kol iljf ky PUz
pfAuNdf hF, pr Auh nhIN
KFdf. vfps hspqfl jFdf
hF. sIqo dIaF awKF iPr AuhI
svfl krdIaF hn, myry kol
vI AuhI bhfnf hY, ‘‘bwcy af
jfxgy. qUµ idl ikAuN CwzdI
hY?'' sIqo dIaF awKF kih
rhIaF hn ik Auh kfiem
nhIN hovygI. afpxy bwicaF ƒ
skUl Cwz ky sImf iPr
afpxI mF kol afeI hY. mF
aqy DI Ëubfn nfl nhIN,
awKF nfl gwlF kr rhIaF
hn. sImf myry vwl JfkdI
hY. lwgdf hY ijvyN kih rhI
hovy, ‘‘zYz, qusIN myrI mF df
iKafl nhIN rwiKaf.'' mYƒ
lwgdf hY sB pfisaF qoN mYN
hI doÈI hF.
sIqo sPr pUrf kr geI.
bwcy af gey. dovyN ƒhF vI af
geIaF. Gr ƒ sµvfrn df
kµm ÈurU ho igaf hY. dosq
imwqr aPsos krn af rhy
hn. ijhVIaF lVfeIaF
afpxy bwicaF ivwc huµdIaF
sn, AuhI lVfeIaF poiqaF
dohiqaF ivwc huµdIaF dyKdf
hF. Èfm ƒ dovyN muµzy iekwly
nfl gwl krdy hn, bVf
aPsos Ëfhr krdy hn ik
Auh smyN isr nhIN af sky.
mYN cuwp rihµdf hF. Gr dy
kfgËF dI Polf-PflI jfrI
hY. bVy KuÈ huµdy hn jd
dyKdy hn ik Gr qF sfrf
pyz-awp hY. mn ivwc Gr dI
kImq df aµdfËf lfAuNdy hn.
dovyN iKwc krdy hn ik mYN
AunHF kol rhF. bytI koeI gwl
nhIN krdI, bws iewk nuwkr
ivwc bYTI roeI jFdI hY. muµzy
Pyr gwl krdy hn, ‘‘zYz,
iewzy vwzy Gr df kI krogy!
iehƒ vyc ky sfzy kol af
jfvoo.'' sImf AunHF ƒ Bwj ky
pYNdI hY, ‘‘mF df isvf qF
TµZf hox idAu. af gey
vµzIaF pfAux.'' hfr ky mYƒ
cuwp krfAuxy pYNdy hn, ‘‘dyKo,
mYN qy ipksI ijµnf icr
kfiem hF, iesy Gr ivwc
rhFgy. jdoN asIN nf rhy,
ieh Gr byGiraF ƒ
jfvygf.''
ies dy bfad ichiraF
qoN ipqf ipafr gfieb hY.
vfps jfx dIaF iqafrIaF
ho rhIaF hn. sfmfn iekwTf
krn dI Bwj-dOV qyË ho
geI hY. dovyN ƒhF iPr kol
af geIaF, ‘‘zYzI, soc
lE[[ eyQy iekwilaF df jIa
nhIN lwgxf.'' myrf mn jvfb
idµdf hY, ‘ies Gr sIqo
dIaF XfdF hn, Aus dy sfhF
dI mihk hY, Aus dI hoNd mYƒ
mihsUs huµdI hY. ies Gr qoN
dUr jf ky mYN ijAuNdf hI mr
jfvFgf.' Auh sfmfn gwzIaF
ivwc rwK rhy hn. mYN ipksI
ƒ lY ky bfhr ƒ clf jFdf
hF. eyarport vwl dyKdf
hF, eyar ieµzIaf df iewk
hor jhfË eyarport 'qy lYNz
ho irhf hY.
10 07/11/2021 ivÈyÈ
www.samajweekly.com
DWky nfl jæmIn akvfier krn df iksfn jQybµdIaF vWloN ztvF ivroD
sæfhkot . sµXukq iksfn morcy dIaF
jQybµdIaFikrqI iksfn X¨nIan aqy
BfrqI iksfn X¨nIan rfjyvfl vWloN
ipµz AuDovfl ivKy ieWk Dfrmk zyry ƒ
inWjI lfB dyx leI iksfnF dI jæmIn
DWky nfl akvfier krn dI zt ky
ivroDqf kIqI geI aqy ies dy iKlfPæ
jæordfr pRdrsæn kIqf igaf [ ies
mOky iksfnF ivWc dihsæq pfAux leI
pRsæfsn vWloN jiælHy Br qoN vWzI igxqI
'c puls qfienfq kIqI geI [ ipµz
ivWc qxfa bixaf hoieaf hY [ Kbr
ilKy jfx qWk iksfn jQybµdIaF dI
agvfeI hyT iksfn aOrqF-mrd
morcy AuWqy zty hoey sn [
iksfnF dI iqWKI ivroDqf ƒ dyKdy
hoey pRsæfsn vWloN msly dy hWl leI 22
nvµbr ƒ iksfn jQybµdIaF ƒ jlµDr
dy srkt hfAUs ivKy gWlbfq df sWdf
dyxf ipaf [ ies mOky sµXukq iksfn
morcf qy ikrqI iksfn X¨nIan dy s¨bf
afg¨ sµqoK isµG sµD¨ qy surjIq isµG
smrf aqy BfrqI iksfn X¨nIan
rfjyvfl dy afg¨ amrjoq isµG ny ikhf
ik iek pfsy pµjfb smyq dysæ Br 'c
iksfn jæmIn bcfAux dI lVfeI idWlI
dy bfrzrF 'qy lV rhy hn, d¨sry pfsy
pµjfb srkfr DWky nfl jæmIn akvfier
krn leI BfrI puls Pors
qfienfq krky lokF ƒ zrfAux dI
kosiæsæ kr rhI hY [ afg¨aF dWisaf ik
pIVq iksfnF ny vfhIXog jæmInF
Dfrmk zyry ƒ dyx bdly iksy vI qrHF
df muafvjf lYx qoN ienkfr kridaF
ikhf ik ieh jæmIn hI AuhnF dI rojæIrotI
df sfDn hY, jæmIn qoN bydKæl
krn df mqlb AuhnF dI hoNd Kæqm
krnf hY [ aWj smuWcI iksfnI iqµn KyqI
kfƒnF ƒ rWd krfAux leI lV rhI hY
[ afg¨aF ikhf ik ieh iksfn sµXukq
morcy dy prvfr df ihWsf hn [ iqµn
AuWGy kimAUinst ipRµsIpl jgdIsæ isµG GeI ivCoVf dy gey
biTµzf . kimAUinst qy tryz X¨nIan afg¨, AuWGy isWiKaf
sæfsqrI, sfihqk smIiKak, smfj syvk ipÙµ: jgdIsæ isµG
GeI vIrvfr rfq ies PfnI dunIaf ƒ alivdf kih gey [
Auhnf df aµqm sµskfr sæuWkrvfr sQfnk sæmsæfnGft ivKy
kIqf igaf [ icqf ƒ agnI Auhnf dy spuWqr
hocIimµn isµG ny ivKfeI [ipÙµsIpl GeI df jnm
11 nvµbr 1941 ƒ ipµz sWdf isµG vflf jiælHf
mogf ivKy ipqf ibsn isµG ihµdI suqµqrqf
sµgrfmI dy Gr mfqf lfjvµqI dI kuWKoN hoieaf [
pVHfeI-ilKfeI p¨rI krn qoN bfad afp ny rylvy
ivBfg 'c bqOr klrk nOkrI kr leI aqy
kimAUinst lihr nfl juV gey [ 1968 dI dysæ
ivafpI hVqfl ivWc ihWsf lYx krky rylvy ny
Auhnf ƒ nOkrI qoN brKfsq kr idWqf [ ies
Auprµq Auhnf biTµzf ivKy PulvfVI kflj KolH
ilaf, ijs ivWcoN isWiKaf pRfpq krky Auhnf dy
ividafrQI vWK-vWK ivBfgF ivWc gjæitz ahuidaF qWk
phuµcy [ Auh pµjfbI lyKkF dI pfrlImYNt jfxI jFdI sµsfr
pWDrI pµjfbI lyKk sBf dy mIq pRDfn qy lµmf smF
kfrjkfrnI mYNbr rhy [ ngr kONsl biTµzf dy sInIar mIq
mihµgfeI ny lokF df ijAUxf kIqf duWBr : mfVImyGf
iBWKIivµz. sI pI afeI blfk
iBWKIivµz dI mIitµg suKdyv isµG kfly
dI pRDfngI hyT hoeI [ sæok mqf pfs
krky pvn kumfr mlhoqrf ƒ
særDFjlI Byt kIqI geI [ mIitµg ƒ
sµboDn kridaF sI pI afeI pµjfb dy
mIq skWqr ipÙQIpfl isµG mfVImyGf ny
ikhf ik mihµgfeI ny lokF df lokF df
ijAuxf duWBr bxf idWqf hY [ Kfx-pIx
vflIaF vsqF dI kImq asmfn ƒ C¨h
rhI hY [ rsoeI ivWc vriqaf jfx vflf
srHoN df qyl 100 rupey qoN pfr ho igaf
hY aqy bfkI sOdy vI hWQ nhIN lfAux
idµdy [ mfVImyGf ny ikhf ik idWlI dy
bfrzr 'qy iek sfl qoN jiæafdf smF ho
igaf hY, iksfn modI srkfr vWloN
bxfey iqµn iksfn ivroDI kfƒnF ƒ
rWd krvfAux vfsqy sµGrsæ kr rhy
hn [ ies sµGrsæ ivWc sYNkVy iksfn
sæhIdIaF pf cuWky hn, pr modI srkfr
bjiæWd hY ik iksy vI hflq ivWc iksfn
ivroDI kfƒn rWd nhIN krny [ hkIkq
ieh hY ik modI dI srkfr ny iksfnF
dIaF jæmInF kfrporyt GrfixaF ƒ
vycx vfsqy ieh iqµn kfƒn bxfey hn
[ ienHF kfƒnF nfl dysæ ivWc grIbI,
byrujægfrI aµqF dI vDygI aqy lok
BuWKmrI df siækfr hoey luWtF-KohF krn
vfly pfsy vDxgy, dysæ ivWc
aPærfqPærI PYl jfeygI [ Auhnf ikhf
ik iksfn ivroDI kfƒn rWd nf kIqy
jfx 'qy ienHF msilaF ƒ lY ky pµjfb
dIaF kimAUinst pfrtIaF vWloN bxy
lYWPt Prµt vWloN 28 nvµbr ƒ
luiDafxf ivKy lf-imsfl rYlI kIqI jf
rhI hY, ijs ivWc srkfr qoN mµg kIqI
jfvygI ik iksfn ivroDI kfƒn rWd
kIqy jfx aqy pµjfb ivWc mihµgfeI dy
dOr ƒ roikaf jfvy, qF jo grIb lok
rotI-rojæI qoN afqr nf hox [ ies qoN
ielfvf lokF dy ielfj vfsqy srkfrI
hspqflF ivWc p¨rn pRbµD hovy [
ividafrQIaF dI pVHfeI, jo eynI
pRDfn, pbilk lfiebryrI biTµzf dy lµmf smF jnrl
skWqr, BfrqI kimAUinst pfrtI dy jiælHf kONsl mYNbr rhy
[ ies qoN ielfvf pµjfbI sfihq sBf biTµzf dy bfnI mYNbr
Pyr pRDfn qy ies Auprµq sfihq jfigœI sBf dy srpRsq vI
rhy [ Auhnf BfvyN Kud koeI ikqfb nhIN
ilKI, pr anykF lyKkF dIaF pusqkF
dy muWK bµd ilKy [ Auhnf df PulvfVI
kflj lyKkF df mWkf irhf hY, ijs ivWc
smyN-smyN AuWGy khfxIkfr nvqyj isµG,
ipÙµ[ sujfn isµG, kulvµq isµG ivrk,
gurbcn isµG BuWlr, pRo: guridafl
isµG, sµqoK isµG DIr, rfm sr¨p axKI
afid hfjærI lvfAuNdy rhy hn [ Auhnf
dy sskfr mOky sæRomxI pµjfbI sfihqkfr
aqrjIq, khfxIkfr qy nfvlkfr
jspfl mfnKyVf, kyNdrI lyKk sBf dy
mIq pRDfn suirµdrpRIq isµG GxIaf, gjælgo rxbIr rfxf,
aflock gurdyv KoKr, sfihqkfr qy pWqrkfr blivµdr
isµG BuWlr, dmjIq drsæn amrjIq isµG jIq afid sfihqkfr
hfjær sn .
mihµgI hY, Auh ssqI kIqI jfvy
aqy byrujægfrF ƒ rujægfr idWqf
jfvy [ luiDafxf rYlI ivWc
iBWKIivµz ivWcoN vWzI igxqI ivWc
lok phuµc rhy hn [ ies mOky sI pI
afeI dy aYkitµg skWqr nirµdr
isµG algoN, jYml isµG bfT, p¨rn
isµG mfVImyGf, rsæpfl isµG bfT,
bldyv rfj iBWKIivµz, jspfl
isµG klsIaf, ruipµdr kOr
mfVImyGf, tihl isµG lWD¨, insæfn
isµG vF, blbIr bWl¨
BgvfnpurIaf qy bIbI vIro
sFzpurf muWK qOr 'qy sæfml sn .
KyqI kfƒnF dy ivroD krn qury pihly
jWiQaF ivWc iehnF prvfrF dy puWq
trYktr lY ky sæfml sn [ aWj vI
iehnF prvfrF dy mYNQr isµG¨ bfrzr
AuWqy zty hoey hn [
iksfn jQybµdIaF ny aYlfn kIqf
ik jykr ieWk zyry ƒ Kæusæ krn leI
s¨bf srkfr iksfn AujfVy df PYslf
vfps nhIN lYNdI qF ies df zt ky
ivroD kIqf jfvygf [ AunHF ikhf ik jdoN
iek pfsy iek vWzf roz mihqpur ƒ
sæfhkot mogf roz nfl joV irhf, iPr
AuWQy iksfnF df AujfVf krky nvF roz
bxfAux df mqlb iek inWjI ivakqI
ƒ lfB phuµcfAux leI kIqf jf irhf hY
[ sæfsn qy pRsæfsn dy iksfn AujfV¨
PYsly df zt ky ivroD hovygf [ ies
mOky bI ky X¨ rfjyvfl dy bulfry mndIp
isµG smrf, ikrqI iksfn X¨nIan X¨Q
ivµg dy jiælHf knvInr qrnpRIq isµG
AuWpl, b¨tf isµG sfdIpur, rfj¨ mµz,
rqn isµG, qrnjIq, jgqfr isµG,
jsivµdr isµG, gursærn isµG, surjIq
kOr, mnjIq kOr aqy anIqf sµD¨
hfjær sn [
modI srkfr lokF ƒ muV cWulHy PUkx leI kr rhI mjbUr : rfhul
nvIN idWlI . sfbkf kFgrs pRDfn
rfhul gFDI ny sinWcrvfr rsoeI
gYs dIaF vDIaF kImqF dy muWdy 'qy
kyNdr ƒ Gyiraf [ AunHf dosæ lfieaf
ik modI srkfr dI ivkfs dI gWzI
irvrs igar ivWc hY qy Aus dIaF
bRykF PylH ho cuWkIaF hn [ AunHf iek
Kbr df hvflf idµidaF ikhf ik aYWl
pI jI dI kImq vDx nfl lWKF lok
muV cuWlHy bflx leI mjb¨r hn [
kFgrs afg¨ ny tvIt kIqf, 'ivkfs
dy jumilaF qoN mIlF d¨r, lWKF
prvfr cuWlHf P¨kx leI mjb¨r [
modI dy ivkfs dI gWzI irvrs
igar ivWc hY aqy brykF vI PylH hn
[' rfhul ny ijs Kbr df hvflf
idWqf, Aus ivWc iek srvyKx dI
irport dy afDfr 'qy ikhf igaf hY
ik rsoeI gYs islµzr dI kImq
vDx kfrn 42 PIsdI prvfrF ny
Kfxf bxfAux leI muV lWkV bflxI
sæur¨ kr idWqI hY .
sLRomxI kmytI dy nvyN pRDfn qy hor ahudydfrF dI cox 29 ƒ
cµzIgVH . sæRomxI gurduafrf pRbµDk
kmytI dy pRDfn, sInIar mIq pRDfn,
j¨nIar mIq pRDfn, jnrl skWqr
aqy kfrjkfrnI kmytI dy mYNbrF dI
sflfnf cox 29 nvµbr ƒ kIqI jfvygI
[ ies sbµD ivc jnrl iejlfs
sæRomxI kmytI dy aµimœsr ivKy muWK
dPæqr siQq qyjf isµG smuµdrI hfl
ivKy dupihr 1:00 vjy hovygf [ sæRomxI
kmytI dy pRDfn bIbI jgIr kOr dI
agvfeI ivc ieQy gurduafrf sRI
klgIDr invfs ivKy hoeI aµiqÙµg
kmytI dI iekWqrqf dOrfn ieh PYslf
ilaf igaf hY [ mIitµg mgroN jfxkfrI
idµidaF bIbI jgIr kOr ny dWisaf ik
isWK gurduafrf aYkt anusfr hr sfl
nvµbr mhIny ivc sæRomxI kmytI dy
pRDfn aqy hor ahudydfrF dI cox kIqI
jFdI hY, ijs sbµD ivc 21 idn
pihlF Gosæxf jær¨rI huµdI hY [ ies vfr
29 nvµbr ƒ jnrl hfAUs dOrfn ieh
cox sæRomxI kmytI dy mYNbrF vWloN kIqI
jfvygI [ iesy dOrfn aµiqÙµg kmytI vWloN
ley gey hor aihm PYsilaF bfry
jfxkfrI idµidaF bIbI jgIr kOr ny
dWisaf ik sRI gur¨ qyg bhfdr sfihb
dy 400 sflf pRkfsæ purb ƒ smripq
qrn qfrn ivKy 200 lVkIaF ƒ
muPæq ividaf dyx leI kyNdr KoilHaf
jfvygf [ AunHf ikhf ik ies kyNdr ivc
mfJf Kyqr dIaF loVvµd aqy husiæafr
isWK lVkIaF ƒ dfKælf idWqf jfvygf
aqy iesy qrHF hI duafbf Kyqr ivc
mfqf gujrI jI kflj krqfrpur ivKy
200 bWcIaF ƒ muPæq pVHfeI krvfeI
jfvygI [ ies qoN pihlF sæRomxI kmytI
vWloN mflvf ielfky ivc qKæq sRI
dmdmf sfhb ivKy mfqf sfihb kOr
grljæ kflj ivKy 200 lVkIaF ƒ
muPæq ivWidaf idWqI jf rhI hY, ijnHF
ivc jiæafdfqr jµm¨-ksæmIr nfl
sµbµDq hn [ AunHf dWisaf ik ijnHF
bWcIaF ƒ muPæq pVHfeI krvfeI
jfvygI, AunHF dy hostl aqy Kfxy df
pRbµD vI sæRomxI kmytI krygI [
bIbI jgIr kOr ny ieh jfxkfrI
vI idWqI ik itkrI bfrzr ivKy bIqy
idnIN itWpr hyT af ky clfxf kr
geIaF iqµn iksfn bIbIaF dy prvfrF
ƒ iek-iek lWK rupey idWqy jfxgy [
ies qrHF jæKæmIaF ƒ pµjfh-pµjfh
rupey dI rfsæI idWqI jfvygI [ AunHf
dWisaf ik aµiqÙµg kmytI vWloN jQydfr
kuldIp isµG vzflf sfbkf jnrl
skWqr sæRomxI kmytI dI qsvIr kyNdrI
isWK ajfiebGr ivc lgfAux ƒ
pRvfngI idWqI geI hY [ bIbI jgIr
kOr ny ikhf ik sæRomxI kmytI dy 100
sflf sQfpnf idvs sµbµDI 15 nvµbr
ƒ sRI aµimœsr ivKy ivsæfl smfgm
kIqf jfvygf [ isWK sµsQf df 100
sflf sPær sæfnfmWqf irhf hY aqy ies
dOrfn sµsQf ny bVI ibhqrI dy nfl
isWK msilaF dI pYrvfeI krn dy
nfl-nfl gurduafrf pRbµDF ƒ pµQk
BfvnfvF nfl aWgy vDfieaf hY [
aµiqÙµg kmytI dI iekWqrqf 'c sæRomxI
kmytI pRDfn bIbI jgIr kOr qoN
ielfvf sInIar mIq pRDfn surjIq
isµG iBWtyvWZ, j¨nIar mIq pRDfn
bfbf b¨tf isµG, jnrl skWqr
aYzvokyt Bgvµq isµG isaflkf, muWK
skWqr aYzvokyt hrijµdr isµG DfmI,
aµiqÙµg mYNbr sqivµdr isµG tOhVf,
bldyv isµG c¨µGF, nvqyj isµG
kfAuxI, ajmyr isµG KyVf, Buipµdr
isµG Blvfn, bfbf crnjIq isµG
jWsovfl, mlkIq kOr kmflpur,
hrBjn isµG msfxf, imWT¨ isµG kfhnyky,
amrIk isµG sæfhpur, skWqr
mihµdr isµG afhlI, vDIk skWqr
suKdyv isµG B¨rfkohnf, pRqfp isµG,
suKimµdr isµG, mIq skWqr kulivµdr
isµG rmdfs, blivµdr isµG kfhlvF,
qyijµdr isµG pWzf, sulWKx isµG
BµgflI, lKbIr isµG qy zf[ suKbIr
isµG afid hfjær sn.
www.samajweekly.com
ivÈyÈ
07/11/2021
11
afpxy Gr ’c hI bygfnI hoeI pµjfbI
hr ivakqI ƒ afpxI mF bolI ’qy
mfx huµdf hY» sfƒ vI mfx hY ik sfzI
mF bolI pµjfbI hY» ivÈv pRisWD
ikqfb ‘myrf dfigsqfn’ df lyKk
rs¨l hmjæfqov ilKdf hY: afpxy iKWqy
’coN kµmkfj Kfqr iek nOjvfn ivdyÈ
jFdf hY qy AuWQy bsyrf bxf lYNdf hY»
iPr iek idn Aus nOjvfn df dosq
Aus dI mF ƒ ivdyÈoN imlx afAuNdf hY
qy dWsdf hY ik byby qyry puWq ny bhuq
qrWkI kr leI hY» cµgf pYsf, cµgf
nfmxf kmf ilaf hY qF Auh bËurg
mihlf puWCdI hY ik BfeI myrf muµzf qyry
nfl iks BfÈf ’c gWl krdf hY» jdoN
nOjvfn df dosq dWsdf hY ik byby qyry
puWq ny hux ivdyÈI BfÈf isWK leI hY qy
Auh myry nfl vI ivdyÈI BfÈf ivc hI
gWl krdf hY qF byby Aus muµzy koloN
qurµq Guµz kWZ lYNdI hY qy afKdI hY ik
BfeI qYƒ BulyKf lWgf hovygf, Auh myrf
puWq nhIN ho skdf, myrf puWq qF kdoN df
mr cuWikaf hY» afpxy iKWqy dI
rvfieq anusfr bËurg mihlf mF
bolI qoN tuWty afpxy puWq ƒ puWq mµnxoN
vI ienkfrI ho jFdI hY» ieh hY mF
bolI pRqI ipafr df isKr» icµqf dI
gWl ieh hY ik aWj sfzIaF srkfrF,
sfzf isafsI qµqr sfzy GrF dy aµdr
hI mfvF sfhmxy AunHF dy puWqrF ƒ mF
bolI qoN vWK kr irhf hY»
gWl cfhy pµjfb dI hovy qy cfhy
pµjfb dI rfjDfnI cµzIgVH dI» dovyN
QfeIN ÈrHyafm pµjfbI nfl bdsl¨kI ho
rhI hY» pµjfb s¨by ivc qF dPæqrI
aqy aiDkfrq BfÈf pµjfbI hox dy
bfvj¨d aWjkWlH sVkF iknfry lWgx
vfly borzF ’qy aµgryËI aqy ihµdI ny
kbËf kr ilaf jdoNik pµjfbI ƒ nuWkry
lgf idWqf sI» ijvyN hI pµjfbI jfgy qF
AunHF dI eykqf aqy ivroD kfrn
aPæsrÈfhI ƒ afpxI gælqI suDfrn
leI mjb¨r hoxf ipaf sI» pr
cµzIgVH ivc qF aPæsrÈfhI hWdF bµny
hI tWp geI» afpxI sh¨lq leI
aµdrKfqy hI sQfnk BfÈf pµjfbI ƒ
dPæqrF, adfiraF aqy rfjnIqk
gilafiraF ’coN bfhr kr ky
aiDkfrq qOr ’qy aµgryËI lfg¨ krf
idWqI»
dyÈ aqy dunIaf Br ivc Kæ¨bs¨rq
Èihr dy nF nfl pCfxy jFdy cµzIgVH ƒ
vsfAux leI pihlF qF pµjfb dy ipµz
AujfVy gey» iPr kOzIaF dy Bfa ienHF
pyNz¨ lokF qoN pRÈfsn ny ËmInF KohIaF,
Gr Kohy qy hux AunHF dI mF bolI Kohx
dIaF sfjiæÈF GVIaF jf rhIaF hn»
cµzIgVH dI AusfrI leI 28 qoN vWD
pµjfbI ipµzF df Bfrq dy nkÈy qoN nfmo
inÈfn hI imtf idWqf igaf» cµzIgVH
dI hWd aµdr 23 ipµz ajy mOj¨d hn,
pr AunHF dI rvfieqI hoNd Kqry ivc hY
aqy isafsI ihWqF dy mWdynjær aqy
aPæsrÈfhI df kµm suKflf krn Kfqr
ies ielfky dI BfÈf pµjfbI ƒ hI mfr
idWqf igaf»
ieh vWzf svfl hY ik Bfrq dy
iksy s¨by dI dPæqrI aqy kµmkfj dI
BfÈf aµgryËI ikvyN ho skdI hY, jo sfzy
dyÈ dy iksy pRdyÈ, iKWqy, kOm jF Piærky
dI BfÈf nhIN sgoN ivdyÈI BfÈf hY» iPr
aµgryËI df cµzIgVH ’qy kbËf ikvyN hY?
dyÈ aµdr ies vkq 28 s¨by hn»
ienHF sfry s¨ibaF dI sµivDfnk qOr ’qy
dPæqrI aqy kµmkfj dI BfÈf AuhI hY
jo BfÈf AuWQoN dy lokF dI mF bolI hY»
aFDrf pRdyÈ qoN lY ky pWCmI bµgfl qWk
ienHF 28 s¨ibaF ’coN 20 s¨ibaF ivc
sQfnk lokF dI mF bolI hI dPæqrI
BfÈf vI hY» ies 20 s¨ibaF ivc
pµjfb vI Èfml hY ijWQoN dI dPæqrI
BfÈf pµjfbI hY» ieh vWKrf svfl hY
ik aWjkWlH pµjfb ivc aµgryËI qy
ihµdI df dbdbf vD igaf hY» icµqf
ies gWl dI vI hY ik sWqfDfrI iDr dy
ies kfrjkfl dOrfn pihlF vfly muWK
mµqrI ny aµgryËI ivc ahudy dI shuµ
cuWkI sI» pµjfbI ivc shuµ nf cuWkx ’qy
mIzIaf dy svflF df jvfb AunHF ieh
kih ky idWqf ik ‘pµjfbI bolx vfly qF
hux GWgr nhIN tWpdy»’ ies nfl
pµjfbI ƒ ipafr krn vfilaF dy
ihrdy vl¨µDry gey sn» ies dy nfl
hI ivroDI isafsI pfrtIaF akflI
dl, Bfjpf, afp afid vI ies mfmly
’qy kµnF ’c r¨µ pfeI aqy aWKF ’qy pWtI
bµnHI bYTIaF hn»
iesy qrHF Bfrq dy nON kyNdr Èfisq
pRdyÈF ivcoN aWT dI dPæqrI aqy
kµmkfj dI BfÈf AuWQoN dI sQfnk BfÈf
hY» ieh amlI r¨p ivc lfg¨ hY» ies
pWKoN cµzIgVH hI aijhf kyNdr Èfisq
pRdyÈ hY ijs dI aiDkfrq BfÈf
aµgryËI aYlfnI hoeI hY» ieh aYlfn
iks ny aqy kdoN kIqf, ies bfry koeI
srkfrI irkfrz jF hukm pWqr afid
ikqy lWiBaF nhIN lWBdf» pr ieh
nIqI lfg¨ hY qF hY» drasl, srkfrF
ijvyN cWldf hY cWlx idE dI nIqI
qihq iknfrf kr jFdIaF hn qy
aPæsrÈfhI ny mnmrjæI kridaF
aµgryËI ƒ cµzIgVH ivc lfg¨ krvfieaf
hoieaf hY» cµzIgVH vFg hor 8
kyNdr Èfisq pRdyÈ hn» ienHF ivcoN
aµzymfn inkobfr dI aiDkfrq BfÈf
ihµdI; dfdr qy ngr hvylI dI dPæqrI
BfÈf gujrfqI, mrfTI qy ihµdI hY; dmn
aqy idAU dI gujrfqI, koNkxI aqy
ihµdI, idWlI dI ihµdI; lkÈdIp dI
milaflm; puz¨cyrI dI qfiml; jµm¨
kÈmIr dI Aurd¨, kÈmIrI qy ihµdI
aqy lyh lWdfK dI aiDkfrq BfÈf
ihµdI hY» ieµJ p¨ry dyÈ ivc cµzIgVH
hI iek aijhf invyklf kyNdr Èfisq
pRdyÈ hY ijs ’qy jbrI aµgryËI QopI
geI hY»
cµzIgVH ivc mF bolI pµjfbI dI
bhflI leI sµGrÈ kr rhIaF sm¨h
iDrF cµzIgVH pµjfbI mµc dy bYnr hyT
pRÈfsn aqy smyN-smyN dIaF kyNdr
srkfrF nfl mWQf lfAuNdIaF af rhIaF
hn» ienHF df svfl hY ik dyÈ dI
sµivDfnk BfÈf aµgryjæI hY hI nhIN qF
ieh cµzIgVH ’c ikvyN lfg¨ ho geI?
cµzIgVH ’c pµjfbI dI bhflI dI mµg
krn vfilaF kol vfjb dlIlF hn ik
dyÈ aµdr 22 aiDkfrq KyqrI BfÈfvF
hn ijnHF ivc pµjfbI aqy ihµdI smyq
sm¨h dyÈ ivc bolIaF jfx vflIaF
vWKo-vWK BfÈfvF Èfml hn, pr
dIpk Èrmf cnfrQl
aµgryËI df nfm drj nhIN hY» iPr
ieh dyÈ dy iksy vI s¨by dI dPæqrI
BfÈf ikvyN ho skdI hY qy Auh vI pµjfb
dI rfjDfnI dI? dlIl ieh vI hY ik
cµzIgVH ivc hoeI mrdmÈumfrI df
irkfrz kZf ky dyiKaf jf skdf hY ik
ieWQoN dy iksy iek vI nfgirk ny afpxI
mF bolI aµgryËI ilKfeI hY jF nhIN»
jdoN ieWQy vsx vfly iksy vI ivakqI
dI mF bolI aµgryËI nhIN qF iPr ieh
cµzIgVH dI pRÈfskI BfÈf ikvyN bx
geI? cµzIgVH ivc pµjfbI bhflI dI
mµg iksy hor BfÈf dy iKlfPæ Pqvf
nhIN hY» ieh qF aµgryËI BfÈf dy
iKlfPæ vI nhIN hY» ieh scfeI jfxnf
Ër¨rI hY ik ‘aµgryËI qoN ibnf asIN
qrWkI nhIN kr skdy’ afK ky sfƒ
zrfieaf, Brmfieaf jf irhf hY»
jdoNik jfpfn, r¨s aqy cIn vrgy
mulkF dIaF AudfhrxF sfhmxy hn
ijnHF ny afpxI hI BfÈf ivc igafn
vµizaf qy nfmxf KWitaf» pµjfbI BfÈf
dI cµzIgVH ’c bhflI dI mµg krn
vflIaF iDrF sfPæ kihµdIaF hn ik
sfzy sB dy bWcy aµgryËI vI isWKx aqy
hor ivdyÈI BfÈfvF vI, pr afpxI mF
bolI dI blI dy ky isWKI koeI BfÈf
quhfƒ vWzf nhIN bxf skdI» X¨aYWnE
df srvyKx vI ieh sfbq krdf hY ik
hor BfÈfvF Auh bWcy bVI asfnI nfl
isWKdy hn ijnHF ny muWZlI isWiKaf
afpxI mF bolI ’c hfsl kIqI hovy»
ies leI kyNdr Èfisq pRdyÈ cµzIgVH
ivc pµjfbI ƒ pRÈfskI qy kµmkfj dI
BfÈf bxfAux vflI mµg afpxf hWk
hfsl krn leI vfjb mµg hY»
pihlI nvµbr 1966 ƒ pµjfb qy
hirafxf dI vµz hoeI aqy cµzIgVH ƒ
rfjDfnI aYlfinaf igaf» vµz df
drd pµjfbIaF qoN vWD koeI nhIN
jfxdf» kihx ƒ qF 1947 ivc ihµdosqfn
dI vµz hoeI qy Bfrq-pfiksqfn
bixaf» pr sWcfeI qoN munkr
nhIN hoieaf jf skdf ik vµz df sB qoN
vWD drd pµjfbIaF ny hI hµZfieaf»
iPr dubfrf pµjfb ƒ vµz ky ivcoN
hirafxf bxfAuNidaF cµzIgVH kWiZaf
igaf qF vI AujfVf pµjfb df hI
hoieaf» pr svfl ieh hY ik jdoN
pµjfb dI ËmIn AuWqy, pµjfbI iKWqy ivc
qy pµjfbI boldy ielfky ivc cµzIgVH
Ausfiraf igaf qF ies dI BfÈf ikvyN
bdl skdI hY» BfÈf qF AuhI huµdI hY
jo AuWQoN dy lok boldy hn» jdoN-jdoN
ieh svfl cµzIgVH dy pRÈfsk qoN lY ky
dyÈ dy gRih mµqrI qWk AuTfey jFdy hn
qd aPæsrÈfhI bybuinafd dlIlF dy
ky zr pYdf krdI hY ik cµzIgVH ivc
pµjfbI ƒ pihlI BfÈf df drjf dy ky
asIN ihµdI vfilaF aqy hor BfÈfvF
bolx vfilaF ivckfr Psfd nf CyV
bYTIey» kmfl hY ik idWlI ivc dyÈ dy
sfry s¨ibaF dy lok af ky vsy hn, AuWQy
qF kdy aijhf mfmlf nhIN AuWiTaf»
jykr cµzIgVH dI rfjDfnI vjoN AusfrI
huµdI hI nf qF vI ieWQoN dI BfÈf pµjfbI
hI rihxI sI qy iPr hux ikAuN nhIN?
pRÈfsn kol ies gWl df koeI jvfb
nhIN, pr Auh Kæud ƒ bdlx leI vI
iqafr nhIN»
cµzIgVH ivc KyqrI BfÈf ƒ ipWCy
DWk ky aµgryËI ƒ m¨hry ilafAuxf qy
aWjkWlH pµjfb ivc vI pµjfbI dI QF
aµgryËI ƒ cmkfAuxf sfDfrn qOr ’qy
axgihlI jF kuqfhI kfrn hoieaf
nhIN jfpdf» mYƒ ies sB ipWCy iek
sfjiæÈ dI b¨ afAuNdI hY jo hmyÈf
sWqfDfrI iDrF ny pµjfbIaF iKlfPæ
kIqI hY» aWj sfzy GrF ivc vI
aµgryËI-ihµdI df kbËf huµdf jf irhf
hY ijs leI srkfrI qµqr isWDy r¨p
ivc i˵myvfr hY» pµjfbI dI bhflI
leI ijs vI ÈKæs, sµsQf aqy sµgTn
ny afvfË AuTfeI hY, Aus ƒ ies svfl
nfl hmyÈf isWJxf pYNdf hY ik quhfzy
bWcy ikhVy sk¨l ivc pVHdy hn»
jvfb isWDf hY ik srkfrF ny srkfrI
sk¨lF df pWDr AuWcf cuWkx dI kdy
koiÈÈ nhIN kIqI aqy mfzl sk¨lF,
pbilk sk¨lF dy nF ’qy pRfeIvyt sk¨l
KolHx dI iejfjæq dyx ivc kdy iZWl
nhIN idKfeI» srkfrI sk¨lF ivc
bWicaF dI igxqI dy ihsfb nfl
aiDafpkF dI igxqI p¨rI nf hox aqy
iemfrqF qy hor muWZlIaF sh¨lqF dI
Gft hox kfrn QoVHI bhuq ivWqI
smrWQf vfly lok pRfeIvyt sk¨lF vWl
iKWcy gey» hOlI-hOlI p¨ry isWiKaf
qµqr AuWqy inWjI sµsQfvF df aijhf
kbËf hoieaf ik hux ieh mfzl sk¨l
lokF dI mjb¨rI bx gey hn» pr
isafsI iDrF ienHF sk¨lF qoN aWKF mItI
bYTIaF hn» iPr vI ieh srkfrI
hukm jfrI qF kr/krvf skdIaF sn
ik hr pRfeIvyt sk¨l pRfiemrI qWk mF
bolI df ivÈf lfËmI krygf aqy mF
bolI pVHfAux vflf aiDafpk afpxy
ivÈy df mfihr hovygf» iPr ieh
smWisaf KVHI hI nf huµdI» jykr aWj
dy bWcy qy kWlH dy nfgirk nf afpxI
BfÈf pVH, nf bol aqy nf hI smJ
skxgy qF nf qF gurbfxI pVH ky Aus
dy arQ smJ skxgy, nf vfrF gf
skxgy aqy nf ikWsy-kfiv jfx
skxgy» iPr Bgq isµG dIaF ilKqF
ikqfbF bx ky sfzy GrF aµdr sYlPF
’qy sjfvtI cIËF bx ky rih
jfxgIaF» aijhy ivc mF bolI pµjfbI
dy hr DI-puWq ƒ sucyq hox dI loV hY»
mYN aksr afpxf iÈar pVHdf hF:
‘‘jVHF qoN tuWt ky drWKq kdI
hrf nhIN rihµdf,
mF bolI qoN muWK moV ky DI-puWq
iPr Krf nhIN rihµdf»’’
gWl muV qoN cµzIgVH dI krIey
ikAuNik AuWQy pµjfbI bolI dy DIaF-puWq
jfg cuWky hn aqy AunHF srkfrF qy
pRÈfsn ƒ vµgfrnf Èur¨ kr idWqf hY»
kyNdr dy iek hukm nfl plF ivc
pµjfbIaF ƒ AunHF df hWk nsIb ho
skdf hY, pr 1966 qoN lY ky 2021
qWk ienHF 55 virHaF ’c kyNdr ivc
rhI iksy vI isafsI pfrtI dI srkfr
ny pµjfbI dy hWk ivc hfa df nfarf
nhIN mfiraf» cµzIgVH nfl sbµiDq
vWK vWK simaF dy sµsd mYNbr pµjfbI
hox ’qy mfx dI gWl afKdy rhy hn,
pr svfl ieh hY ik ienHF ny cµzIgVH
ivc pµjfbI dI bhflI leI kI kIqf?
iËkrXog hY ik nirµdr modI dI
agvfeI vflI ipClI srkfr dOrfn
gRih mµqrI rhy rfjnfQ isµG kol ieh
mfmlf phuµicaf» AunHF afiKaf ik
asIN sfeIn borzF ’qy aµgryËI dy nfl
pµjfbI vI ilK idaFgy, ijs BfÈf ivc
lokF df koeI Kæq afvygf Ausdf jvfb
Ausy BfÈf ’c dy idaFgy, pr cµzIgVH
dI aiDkfrq dPæqrI BfÈf aµgryËI hI
rhygI» ies qoN jfpdf hY ik gWl-gWl
’qy svdyÈI df nfarf dyx vfilaF dI
nËr ivc aµgryËI svdyÈI BfÈf hY qy
iesy leI cµzIgVH ivc lfg¨ hY» ieh
vI ho skdf hY ik AunHF ƒ cµzIgVH dyÈ
df ihWsf nf jfpdf hovy» cµzIgVH
vfsIaF dI ieko-iek mµg hY ik ies
kyNdr Èfisq pRdyÈ dI pihlI aqy
pRÈfskI BfÈf pµjfbI bhfl kIqI
jfvy» ies bhflI dy nfl hI sfeIn
borzF, icWTIaF df jvfb pµjfbI ’c
afid vrgIaF sfrIaF mµgF ivc hI af
jfxgIaF» ies leI isafsI iDrF
lokF ƒ BrmfAuxf jF vrglfAuxf bµd
kridaF AunHF dIaF hWkI mµgF lfËmI
mµnx»
cµzIgVH dy guaFZI s¨by hirafxf
ivc pµjfbI d¨jI BfÈf hY» dyÈ dI
rfjDfnI idWlI ivc pµjfbI d¨jI BfÈf
hY» idWlI qy hirafxf dy nfl-nfl
ihmfcl, rfjsQfn, jµm¨ kÈmIr, X¨pI
afid vrgy s¨ibaF ivc vI vWzI igxqI
ivc lok pµjfbI boldy hn» kYnyzf
vrgy mulk ivc qF pµjfbI d¨jI BfÈf
bx geI hY» AuWQy qF pRDfn mµqrI qWk
dy ahudy df dfavydfr pµjfbI bx
igaf hY, pr aPæsos ik pµjfb dI
rfjDfnI ivc hI mmF bolI pµjfbI
bygfnI hY» dunIaf Br ivc 11 kroV
lok pµjfbI boldy hn» ienHF ivcoN 7
kroV dy krIb lok guaFZI dyÈ pfiksqfn
ivc vsy hn ijWQy sB qoN vWD
pµjfbI bolI jFdI hY» BfvyN ies dI
ilWpI ÈfhmuKI hY» ies dy bfvj¨d
pfiksqfn dy nnkfxf sfihb Kyqr
ivc sfeIn borzF ’qy gurmuKI ’c
iliKaf igaf hY» ieho nhIN, pfiksqfn
ny pµjfbI BfÈf ƒ sµivDfnk qOr
’qy rfÈtrI BfÈf df drjf dy idWqf hY
jo kfibl-ey-qfrIPæ hY» mYN mF bolI
bfry ilKidaF pµjfbI dy muWdy ’qy pfiksqfn
dI qfrIPæ vI kr igaf» icµqf
ho rhI hY ik dyÈ ivc ijho-ijhI hvf
vg rhI hY, ikDry mYƒ dyÈ DRohI hI
krfr nf dy idWqf jfvy» KæYr! pfiksqfn
qoN bfad 3 kroV dy krIb lok
Bfrq aµdr pµjfbI boldy hn ijs dI
ilWpI gurmuKI hY» ies gurmuKI ƒ
imtfAux leI koJIaF koiÈÈF ho rhIaF
hn»
cµzIgVH dy AuWjVy ipµzF dy lok,
hoNd bcfAux ivc juty 23 ipµzF dy lok,
cµzIgVH dy sYktrF ’c vsdy pµjfbI
ihqYÈI, pµjfbI lyKk sBf cµzIgVH,
sfihq ivigafn kyNdr, kyNdrI pµjfbI
lyKk sBf aqy cµzIgVH nfl sbµiDq
sm¨h sfihqk sBfvF qy gurduafrf
sµgTnF ny cµzIgVH pµjfbI mµc dy bYnr
hyT iekWqr ho ky ies kyNdr Èfisq
pRdyÈ ivc pµjfbI dI bhflI leI
sµGrÈ CyV rWiKaf hY» ies dy nfl hI
cµzIgVH dI pyNz¨ sµGrÈ kmytI sB qoN
m¨hry ho ky ieh lVfeI lV rhI hY»
jdoN lok AuWT KVHy hox qF lihr bxdI
hY qy lihrF iPr d¨r qWk jFdIaF hn
qy kuJ hfsl kr ky hI muVdIaF hn»
AumId hY ik mF bolI dy DIaF-puWq
cµzIgVH ivc pµjfbI BfÈf ƒ bxdf
sQfn idvfAuNidaF ies ƒ pihlI BfÈf
aqy pRÈfskI BfÈf vjoN lfg¨ krfAux
ivc kfmXfb rihxgy aqy pµjfb ivc
vI pµjfbI nfl ho irhf ivqkrf Kæqm
hovygf» hux pµjfbIaF leI sOx df
nhIN, jfgx df vylf hY» cµzIgVH
pRÈfsn aqy kyNdr srkfr qoN afpxf
sµivDfnk hWk hfsl krn leI 1
nvµbr 2021 idn somvfr ƒ sm¨h
pµjfbI ihqYÈI iDrF cµzIgVH pµjfbI
mµc dI agvfeI hyT sYktr 19 dy
gurduafrf sfihb ivKy iekWqr ho ky
svyry 10 vjy sYktr 17 qWk ivÈfl
rYlI dy r¨p ivc ros muËfhrf
krngIaF hn» supny p¨ry krn leI
nINd ’coN jfgxf pYNdf hY» jo jfg gey
Auh AuWT Klox qy jo suWqy hn Auh jfg
jfx» mslf afpxI mF bolI dy snmfn
df hY»
sµprk: 98770-47924
12 07/11/2021 ivÈyÈ
www.samajweekly.com