Natuurfotografie 67 inkijkexemplaar
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
€9,50<br />
editie 68 / nr. 6 - 2023<br />
tweemaandelijkse inspiratie voor natuurfotografen<br />
06823<br />
8 719325 841596<br />
bp<br />
Portfolio Felix Wesch • Interview Dick Harrewijn<br />
Tutorial NXT LVL Flitsen in het bos • Thema Gewoon
“Wat een mazzel heb jij dat je in Limburg woont.” Die opmerking<br />
hoor ik regelmatig, doelend op de vele zeldzaamheden die je in<br />
‘mijn’ provincie kunt vinden. De lijst met soorten die alleen in<br />
Limburg voorkomen is haast eindeloos, zoals geelbuikvuurpad,<br />
muurhagedis, Europese hamster (alias ‘korenwolf’), wilde kat,<br />
kleine tanglibel en boswitje. Natuurlijk is het te gek als je een keer<br />
op zo’n zeldzaamheid stuit, maar fotografisch doet het me niet<br />
zo veel. Een zeldzame soort maakt immers nog geen mooie foto.<br />
Sterker nog, de kans op een echt mooie foto is zeer klein. Je komt<br />
de soort vaak maar zelden tegen en dan doorgaans ook maar<br />
kort. In die weinige momenten moet dan alles net samenvallen:<br />
het onderwerp, de plek waar hij gaat zitten, het licht, enzovoorts.<br />
Op mijn lijstje van favoriete soorten ontbreken de meeste<br />
zeldzaamheden dan ook. In plaats daarvan behoren bijvoorbeeld<br />
grote kattenstaart en ruwe berk tot mijn favoriete planten.<br />
De grote kattenstaart groeit op natte plekken met een wat<br />
rijkere bodem, van slootkant tot uiterwaard. Met zijn grote<br />
dieproze bloeiaren kleurt de plant soms het gehele landschap,<br />
veel krachtiger dan de meer gewaardeerde heide dat doet. De<br />
ruwe berk groeit dan weer op gortdroge, arme grond, ofwel op<br />
plekken waar op dat moment nog maar weinig andere bomen<br />
willen groeien. Berken laten veel licht door en ogen daardoor<br />
vriendelijk, nog eens een handje geholpen door de witte bast.<br />
Met een beetje mazzel vind je onder een berk vliegenzwammen<br />
en kleurt de boom in de herfst intens geel. Iedere keer als ik in<br />
mijn local patch weer langs de berken wandel, maak ik er toch<br />
weer een foto van. De berk is namelijk in alle seizoenen en onder<br />
alle omstandigheden fotogeniek.<br />
Het mag duidelijk zijn, ons thema voor dit nummer is ‘gewoon’.<br />
Normale soorten die overal voorkomen zijn helemaal niet saai. Er<br />
is dan ook sprake van een enorme onderwaardering. De artikelen<br />
in het themablok laten zien hoe je van iets doodgewoons toch<br />
iets bijzonders kunt maken. Het is helemaal aan jou! Juist omdat<br />
deze onderwerpen altijd en overal aanwezig zijn, krijg je veel kans<br />
om er je eigen stempel op te drukken.<br />
Doodgewoon is ook het bos in het portfolio van Felix Wesch, die<br />
zijn camera vooral richt op bossen in zijn eigen woonomgeving.<br />
Jacob-Carl Pauw duikt ook het bos in, maar gebruikt zijn flitser<br />
om zijn foto’s net dat beetje extra te geven. Of wat te denken van<br />
Ruurd Jelle van der Leij die zijn (grote, dat wel) tuin omtoverde<br />
tot een waanzinnig natuurgebied. Geniet van het gewone, én van<br />
deze nieuwe editie van <strong>Natuurfotografie</strong> Magazine.<br />
Bob Luijks<br />
Voorwoord<br />
3
Inhoud<br />
6 Nieuws<br />
10 Tipje van de sluiter<br />
Nederlandse landschapsfoto's<br />
12 Portfolio Felix Wesch<br />
18 Interview Dick Harrewijn<br />
24 Mijn project Natuurparadijs<br />
30 Door het oog van 35 fotografen<br />
Tutorials<br />
36 Basic Pakkende reels maken<br />
36<br />
Pleun Bonekamp<br />
42 Next level Flitstechnieken<br />
bij landschapsfotografie<br />
48 Digitale kamer Werken met presets<br />
Tutorials<br />
basic | next level | digitale kamer<br />
Thema Gewoon<br />
58 In schoonheid vergaan<br />
62 Ongewoon gewoon<br />
66 Van registratie naar creatie:<br />
het gewone bijzonder maken<br />
71 De 5 van Dirk Hoogenstein<br />
74 Oogsnoepjes Facebook en Instagram<br />
10<br />
Robin Gooijers<br />
12<br />
Felix Wesch<br />
76 Hutspot DJ Hut Waterland<br />
82 Editor's pick Sápmi<br />
84 Photo Challenge Donker en licht<br />
87 Column Marijn Heuts<br />
90 Review Rugzak Shimoda Action X50 V2<br />
92 Achtergrond Hoe gebruik je<br />
het histogram?<br />
24<br />
42<br />
97 Mijn foto Erik Nevels<br />
Ruurd Jelle van der Leij<br />
Jacob-Carl Pauw<br />
4 Inhoud - <strong>Natuurfotografie</strong> Magazine
Thema<br />
Gewoon<br />
58 62<br />
Ron<br />
Martijn Nugteren<br />
Poot<br />
74<br />
84<br />
Photochallenge<br />
1 e Luc de Smet<br />
Joy van der Beek<br />
5
19mm; 1/200s bij f/3.5; ISO 320.<br />
Tipje van de sluiter<br />
Gouden tip(s) voor het maken van<br />
Nederlandse landschapsfoto’s<br />
Nederland biedt tal van mogelijkheden tot het maken van landschapsfoto’s. Of je interesse nu uitgaat<br />
naar bossen, vennen, heide of de kust; het fijne van Nederland is dat al deze onderwerpen binnen<br />
bereik zijn. Maar hoe leg je Nederland nu op zijn mooist vast?<br />
Robin Gooijers www.robingooijers.nl<br />
De voorbereiding<br />
De kans dat je spontaan op een willekeurig<br />
moment, op een willekeurige<br />
plaats, de perfecte landschapsfoto maakt<br />
is vrijwel nihil. Een goede voorbereiding<br />
is dus een must.<br />
De locatie<br />
Mijn zoektocht naar mooie locaties<br />
(en onderwerpen) begint vaak op<br />
social media; accounts van bekende<br />
landschapsfotografen vormen een<br />
bron van inspiratie. Deze fotografen<br />
vermelden echter zelden een exacte<br />
locatie bij hun foto’s, dus raadpleeg ik<br />
andere bronnen, zoals (online) fotografietijdschriften,<br />
websites van lokale<br />
fotografen of simpelweg mijn netwerk.<br />
Met behulp van Google Maps plan ik hoe<br />
ik er kan komen. Vervolgens kijk ik in de<br />
Street View-modus of ik het onderwerp,<br />
bijvoorbeeld een molen, kan spotten.<br />
Tip<br />
Met de app PhotoPills kun je<br />
precies zien vanuit welke richting<br />
de zon opkomt of ondergaat.<br />
10 Tipje van de sluiter - Nederlandse landschapsfoto’s
Portfolio<br />
Felix Wesch<br />
Het fotograferen van bossen vormt een van de meest uitdagende<br />
disciplines binnen de landschapsfotografie. Veel fotografen<br />
laten bossen onderdeel zijn van hun complete werk, maar zelden<br />
specialiseren ze zich erin. Een uitzondering hierop vormt de Duitse<br />
fotograaf Felix Wesch.<br />
Felix Wesch www.felixwesch.de - www.instagram.com/felixwesch<br />
12 Portfolio - Felix Wesch
Interview<br />
Onze natuur, de film –<br />
het wilde België<br />
Een ritmisch geluid, als van een kloppend hart. Een closeup<br />
van iets pulserends. Levend, maar ondefinieerbaar. Even<br />
waan je je in een spannende sciencefictionfilm, maar het<br />
betreft de openingsscène van de film ‘Onze natuur’.<br />
Dick Harrewijn - www.dickharrewijn.com | www.onzenatuur.be<br />
Interview: Roeselien Raimond<br />
18 Interview - Dick Harrewijn
Luchtfoto 4 augustus 2021. Luchtfoto 4 juli 2022.<br />
Mijn project<br />
Van weiland naar<br />
natuurparadijs<br />
“Ja, met Freddie. Even een gekke vraag, maar wil jij het land van mijn oom en tante kopen?” Een<br />
week na dit telefoontje bekeken we het huis, de stallen en het land dat al honderd jaar in zijn familie<br />
zat. Terwijl Freddie dacht: die heeft zijn woonboerderij met fraaie tuin net af, dus die wil vast niet<br />
weg, dachten Helena en ik: dit is een kans die we niet laten lopen. En zo werden we een jaar later<br />
eigenaar van dit prachtige terrein. In dat jaar werkte ik het plan uit om van het weiland natuur te<br />
maken. Ik neem je graag mee in de uitwerking van het plan, de uitvoering en het resultaat.<br />
Ruurd Jelle van der Leij www.rjvanderleij.nl<br />
Tante Josefien<br />
Na het gesprek met Freddie hing ik blij<br />
en verrast de telefoon op. Wel vroeg ik<br />
me direct af hoe we dit moesten betalen:<br />
een huis, stallen en drie hectare grond<br />
midden in mijn geboortedorp. Onze<br />
eigen woonboerderij was goed verbouwd<br />
en de tuin schitterend, maar zou dat<br />
genoeg zijn? Hier wil ik de tante van<br />
Freddie, Josefien, graag even noemen.<br />
Zij wilde niet dat het oude land naar<br />
een intensieve veehouder zou gaan en<br />
gunde ons daarom de plek voor een<br />
zeer redelijke prijs, waardoor het een<br />
haalbare kaart werd. Zodra ik wist dat<br />
het doorging, tekende ik een plan uit<br />
om er een natuurgebied van te maken<br />
en wist Josefien dat ze de juiste keuze<br />
gemaakt had.<br />
Van lijn naar S<br />
Tijdens een rondje op het land kwam ik<br />
er al snel achter dat ik er helemaal niet<br />
rond kon lopen. De twee kavels waren<br />
260 meter lang, maar achter in het land<br />
verdeelde een sloot de beide percelen.<br />
Vanuit fotografisch oogpunt bijzonder<br />
vervelend als je net aan de andere kant<br />
van de sloot een leuke vlinder ziet<br />
zitten en 520 meter om moet lopen.<br />
Stap één was dus het aanleggen van<br />
een dam, maar dat nam het gevoel van<br />
twee losse percelen nog niet weg. Op de<br />
kadastrale kaart spleet een zwarte lijn<br />
het terrein doormidden. Een ingeving<br />
en een pennenstreep verder was plots<br />
de oplossing daar: maak van de lijn een S<br />
en twee kavels worden één. Dit was het<br />
begin van de werktekening waar later<br />
poelen, een ijsvogelwand, een stroomversnelling,<br />
glooiingen, een fotohut<br />
en honderden struiken en zwerfkeien<br />
aan toegevoegd zijn. Na acht maanden<br />
schetsen en aanpassen was het plan naar<br />
mijn idee perfect en konden we los.<br />
24 Mijn project - Van weiland naar natuurparadijs
Door het oog van<br />
35 fotografen<br />
Ik zit in de tuin te genieten van mijn eigen cappuccino. Waar ik normaal<br />
gesproken met een gastfotograaf onze dag doorneem onder het<br />
genot van een kop koffie, zit ik deze keer in eenzame overpeinzing.<br />
35 fotografen alweer, 35 heel andere personen met 35 manieren van<br />
werken, 35 verschillende verhalen en 35 avonturen die ik mocht beleven.<br />
Eind 2017 ging ik voor het nieuwe <strong>Natuurfotografie</strong> Magazine voor het<br />
eerst op pad met Olaf Kraak en in augustus 2023 voor het laatst met<br />
Roy van der Wens. En met deze 35 geweldige mensen komen deze<br />
avonturen nu ten einde. Ja, je leest het goed. Geen ‘door het oog’ van<br />
niet-natuurfotografen meer. Ik kijk nog eenmaal terug naar al deze<br />
belevenissen: wat waren de hoogtepunten in deze 5,5 jaar en wat heb ik<br />
ervan geleerd? En wat hierna? Dat lees je aan het einde …<br />
Johan van der Wielen www.johanvanderwielen.nl<br />
30<br />
Door het oog van - 35 fotografen<br />
Foto: Roy van der Wens.
Tutorial basic<br />
Pakkende<br />
reels maken<br />
Korte video’s op social media worden steeds<br />
populairder. Bewegende beelden trekken<br />
de aandacht en kunnen momenten echt tot<br />
leven laten komen. Wil jij zelf ook graag korte<br />
video’s maken, lees dan vooral verder!<br />
Pleun Bonekamp www.instagram.com/pleun_bonekamp<br />
Ik draag vaak camouflagekleding als ik in het bos zit, zodat de dieren geen menselijk silhouet zien (en dus niet van me schrikken). Hierdoor kom ik dichter bij de dieren.<br />
36 Tutorial basic - Pakkende reels maken
Groothoek en mist - Grillige eiken in een mysterieuze winterse setting. 14mm; 1/125s bij f/6.3; ISO 250.<br />
Tutorial next level<br />
Flitstechnieken bij<br />
landschapsfotografie<br />
Wie natuur- en landschapsfotografie beschouwt als kunstvorm, zal er geen moeite mee<br />
hebben om het idee te laten varen dat het eindresultaat een betrouwbare representatie van<br />
de werkelijkheid moet zijn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld journalistieke fotografie kent<br />
kunstzinnige fotografie in principe geen grenzen. Deze vrijheid is de ademruimte van de<br />
autonome fotograaf. Flitstechnieken vormen een van de methoden waarmee je je creativiteit<br />
verder kunt uitdagen: je kunt meer invloed uitoefenen op je onderwerp en de setting daaromheen.<br />
Je kunt het decor zelfs een complete metamorfose laten ondergaan. In deze tutorial<br />
laat ik zien hoe je verschillende flitstechnieken kunt toepassen in de landschapsfotografie.<br />
Jacob-Carl Pauw www.jacob-carl.nl<br />
42 Tutorial next level - Flitstechnieken bij landschapsfotografie
Tutorial digitale kamer<br />
Werken met presets<br />
Iedere fotograaf met social media heeft op zijn tijdlijn op Facebook of Instagram weleens<br />
reclame voorbij zien komen voor presets voor Lightroom. Het ene pakket is nog unieker<br />
dan het andere, als je de begeleidende teksten moet geloven. En altijd lijken ze in de<br />
aanbieding, waarbij de kortingen zogenaamd oplopen tot 70%. Wat zijn die presets, wat<br />
kun je ermee, en heeft het zin op zo’n online aanbieding in te gaan?<br />
Marijn Heuts www.marijnheuts.nl<br />
48 Tutorial digitale kamer - Werken met presets
Het complete handboek natuurfotografie<br />
Hét standaardwerk voor iedere natuurfotograaf<br />
EINDELIJK is ie er: Het complete handboek<br />
natuur fotografie. Eén boek dat elk onderwerp<br />
binnen de natuurfotografie behandeld: alle<br />
disciplines, elke fotografietechniek, alle fotogenieke<br />
soortgroepen, alles over appara tuur<br />
en instellingen.<br />
Meer dan 170 hoofdstukken, 416 pagina’s,<br />
29x23 cm en ruim 2 kilo, oftewel het nieuwe<br />
standaard werk over natuurfotografie, samen -<br />
gesteld door gedreven professionals.<br />
Meer dan een gedrukt boek<br />
Het is onmogelijk alles in 416 pagina’s te vatten.<br />
In werkelijkheid is het boek vele malen dikker:<br />
elk hoofdstuk bevat een QR code met digitale<br />
content voor verdere verdieping. Extra<br />
artikelen, video’s, cheatsheets, beeldrecepten<br />
en webinars.<br />
Aanbieding t/m 5 november<br />
Pre-order met 10% korting<br />
en betaal slechts € 45,-<br />
Gratis verzending in<br />
Nederland en België<br />
Ga naar webshop.natuurfotografie.nl voor meer info en om te bestellen.
Thema<br />
Gewoon<br />
Waarom ligt de nadruk in de natuurfotografie<br />
toch zo vaak op zeldzaamheden? Zeldzaam<br />
wil immers lang niet altijd zeggen mooier.<br />
In dit themablok staan we daarom stil bij<br />
gewone soorten.<br />
56 Thema - Gewoon
Thema<br />
In schoonheid vergaan<br />
Al wekenlang vloog er een jonge grote bonte specht door mijn tuin. Vanaf mijn bank zag ik<br />
hem roffelen tegen de berken, eten van de mezenbollen en zich wassen in de vijver. Met<br />
mijn 600mm-objectief fotografeerde ik het dier regelmatig met zijn kenmerkende uiterlijk:<br />
een strakke zwart met witte tekening, lange puntige snavel en een klein rood petje op zijn<br />
kop. Wat een genot om hem in de tuin te zien vliegen. Tot ik op een dag – ‘bam’ – ineens een<br />
harde klap tegen mijn raam hoorde. Daar lag hij: de jonge grote bonte specht. Ik rende naar<br />
buiten en pakte hem op om te zien of hij nog leefde, maar helaas. De klap tegen mijn raam<br />
was het dier fataal geworden.<br />
Martijn Nugteren www.instagram.com/martijn.nugteren<br />
58 Thema - Gewoon<br />
Veren zanglijster. 105mm; 1/80s bij f/18; ISO 1250.
Thema<br />
Ongewoon gewoon<br />
Veldbiologie en natuurfotografie. Ze vormen een rode draad in mijn leven. Ze passen<br />
goed bij elkaar en soms ook juist niet. De verbindende factoren zijn: buiten lopen, de<br />
natuur zien en beleven, onder de indruk zijn van de rijkdom aan soorten, vormen, kleuren<br />
en landschappen. De tegenstelling zit in hoe je kijkt in de natuur. De veldbioloog kijkt<br />
met een wetenschappelijke blik, op zoek naar karakteristieke soorten en kenmerken.<br />
De natuurfotograaf kijkt met een kunstzinnig oog en zoekt naar licht, compositie, lijnen<br />
en patronen. De bioloog zoekt zeldzaamheden, de fotograaf heeft ze niet nodig.<br />
Ron Poot www.instagram.com/pootron<br />
62 Thema - Gewoon<br />
Eén zonnestraal in het donkere bos doet de sporenkapsels van sterrenmos oplichten als lampionnen. 90mm; 1/500s bij f/3.5; ISO 200.
Thema<br />
Van registratie naar creatie:<br />
het gewone bijzonder maken<br />
Wat is gewoon? Misschien is dit wel een onmogelijke vraag. De vraag alleen al<br />
verandert het begrip ‘gewoon’; ineens maak je het tot iets bijzonders. Doorgaans<br />
staan we er helemaal niet bij stil wat ‘gewoon’ is, het is er eh … ja … gewoon. We zijn<br />
gewend aan het gewone, het valt niet meer op. Liever richten we onze aandacht<br />
op iets nieuws, iets anders, iets spannends … In de natuurfotografie werkt het vaak<br />
ook zo. Maar kunnen we van het gewone juist niet iets heel bijzonders maken?<br />
Wim Vooijs www.instagram.com/wimvooijs<br />
Foto 1. Met zacht licht (bijvoorbeeld bewolkt weer of in de schaduw) maak je mooie high<br />
key foto’s, omdat je makkelijk kunt overbelichten zonder dat de lichte delen uitbijten.<br />
66 Thema - Gewoon
De VIJF van<br />
Dirk Hoogenstein<br />
Natuurfotograaf Dirk Hoogenstein gaat met de billen bloot<br />
en deelt enkele tips, guilty pleasures en funfacts.<br />
www.natuurfotografie.nl/interview-dirk-hoogenstein<br />
Mijn belangrijkste fotografische les<br />
In Frankrijk vond ik bij een tankstation deze<br />
mussenkolonie. Het is een locatie waar je in<br />
eerste instantie niks zou verwachten, maar<br />
juist op die onverwachte plekken kun je de<br />
meest verrassende dingen vinden. Je kunt zo<br />
vaak foto’s met een verhaal maken. Je hoeft<br />
niet altijd de natuur in te trekken om dieren<br />
te vinden.<br />
Nummer 1 op mijn bucketlist<br />
Dé nummer één vogel op mijn bucketlist was<br />
de lammergier. Het is een ongelofelijk mooie<br />
en zeldzame vogel. Van jongs af aan vond ik<br />
gieren al fantastisch. Toen ik over het bestaan<br />
van de lammergier leerde, moest ik deze vogel<br />
gewoon zien. Dat lukte uiteindelijk in de Spaanse<br />
Pyreneeën. Het kostte veel tijd; pas na vele uren<br />
wachten verscheen hij.<br />
Mijn favoriete fotolocatie<br />
Mijn favoriete fotolocatie zijn de Farne-eilanden,<br />
een eilandengroep voor de kust van Engeland,<br />
gelegen in de Noordzee. Vooral in het broedseizoen<br />
is dit een fijne locatie, omdat er erg veel<br />
vogels te zien zijn. Het is er vaak een complete<br />
chaos, maar als je daardoorheen kunt kijken, zie<br />
je soms de mooiste beelden.<br />
Mijn droom op fotografiegebied<br />
Mijn droom is om ooit een wolf in het wild<br />
te fotograferen, omdat ik het een ontzettend<br />
indrukwekkend dier vind. Ik heb al wel wolven<br />
gefotografeerd in natuurpark Anholter Schweiz,<br />
maar dat was in gevangenschap. Nu de soort<br />
weer terug is in Nederland, groeit de kans om<br />
hem ooit tegen te komen.<br />
Mijn sterkste punt op natuurfotografiegebied<br />
Mijn sterkste punt ontwikkelde ik door de jaren<br />
heen: een oog voor compositie. Naarmate ik<br />
langer fotografeerde, maakte ik niet langer foto’s<br />
van een onderwerp groot in beeld, maar begon ik<br />
ze vanuit verschillende hoeken en afstanden te<br />
fotograferen. Deze ooievaarsflat is daar een goed<br />
voorbeeld van.<br />
De vijf van - Dirk Hoogenstein<br />
71
10 Oogsnoepjes<br />
Elke dinsdag organiseren wij op zowel<br />
Facebook als op Instagram een challenge en de<br />
winnende foto’s worden de maandag daarop,<br />
met naamsvermelding, gepubliceerd op deze<br />
accounts. Omdat veel foto’s te mooi zijn om<br />
alleen online te bewonderen, hierbij een selectie<br />
uit de winnende beelden.<br />
5x Facebook Challenge<br />
Gabie Oostelbos, www.facebook.com/gabie.gabske, PAARS<br />
Peter van Schaik, www.facebook.com/profile.php?id=100010700736844, MIST<br />
Ronald Rozema, www.facebook.com/ronaldrozemafotografie, ZON EN ZEE<br />
Willy Langmans, www.facebook.com/willy.langmans,<br />
CREATIEVE NATUURFOTOGRAFIE<br />
Wouter Vroom, www.facebook.com/wouter.vroom.7, GEVLEUGELD<br />
74 Weekchallenge - <strong>Natuurfotografie</strong>.nl
Tijdens een poetsbeurt verandert de blauwe reiger in een ware punker. Bob Luijks. 600mm; 1/1250s bij f/8; ISO 800.<br />
Hutspot<br />
DJ Hut Waterland<br />
Derk Jan te Pas heeft een nieuwe hut aan de Gouwzee<br />
en dat willen we natuurlijk met eigen ogen zien!<br />
Tekst: Bob Luijks, foto's: Bob Luijks en Kim Reijners<br />
Hut Waterland kun je al voor zonsopkomst betreden. Aangezien<br />
zonnig weer verwacht wordt, lijkt me dat een mooi streven.<br />
Bijkomend voordeel is dat ik dan de spits (komende vanuit<br />
Limburg) bij Utrecht en Amsterdam voor ben. De wekker gaat<br />
dan wel vreselijk vroeg, maar de rit verloopt voorspoedig en<br />
onder een schitterend gekleurde hemel parkeer ik mijn auto op<br />
de dam naar Marken.<br />
De aangeleverde routebeschrijving is duidelijk en na een<br />
paar honderd meter lopen bereik ik de hut. Op het water<br />
dobberen volop vogels, die niet gestoord worden omdat je in de<br />
beschutting van het riet richting de hut loopt. Het licht wordt<br />
steeds mooier, dus snel maakt collega Kim de luiken open<br />
terwijl ik de schaaltjes met pitjes tussen het mos neerleg en een<br />
boomstam voorzie van vogelpindakaas. Nog voor zonsopkomst<br />
zitten we daadwerkelijk klaar in de hut.<br />
In de hut zijn twee enorme vensters. Het ene kijkt uit over de<br />
immense Gouwzee, het andere over een traditionele fotohutvijver.<br />
Bij de Gouwzee ben je uiteraard overgeleverd aan<br />
76 Hutspot - Waterland
Editor's pick<br />
Sápmi<br />
Ochtendmist, het zachte tegenlicht van de opkomende zon, foto’s nemen vanaf een<br />
heuvel die we in het donker beklommen hebben. Uitkijken over het langzaam ontwakende<br />
landschap onder ons, en de gedachten de vrije loop laten. De perfecte ochtend voor mij.<br />
En eentje waar ik niet genoeg van kan krijgen.<br />
Hanneke van Camp www.instagram.com/hike_and_sea<br />
70mm; 1/640s bij f/5.6; ISO 200.<br />
82 Editor's pick - Sápmi
Photo Challenge<br />
Thema: Donker en licht<br />
Het onderwerp van deze Photo Challenge was donker en<br />
licht. Opvallend is dat alle juryleden louter voor donkere foto’s<br />
kozen. Niet omdat de lichte foto’s slecht waren, integendeel.<br />
Wel waren ze meer voor de hand liggend, meer van hetzelfde.<br />
Dat kon niet gezegd worden van de donkere foto’s. Sterker<br />
nog, als we een top tien zouden publiceren, dan zou ook deze<br />
louter uit donkere beelden hebben bestaan!<br />
In ieder nummer sturen<br />
we je op pad met een<br />
gerichte opdracht. Maak jij<br />
de beste, meest originele<br />
foto, dan win je niet alleen<br />
een publicatie in <strong>Natuurfotografie</strong><br />
Magazine,<br />
maar maak je ook kans op<br />
prachtige prijzen!<br />
1 e prijs<br />
Luc de Smet. 170mm; 1/125s bij f/2.8; ISO 12800.<br />
Een Canon imagePROGRAF PRO-300<br />
printer ter waarde van € 809,99<br />
beschikbaar gesteld door CANON.<br />
Jurycommentaar - Donker, waarbij het licht de foto maakt, aldus de jury.<br />
Een gewone soort (past mooi bij het thema van dit magazine, red.), maar<br />
dan toch zo anders gefotografeerd. Het is mooi hoe het meest opvallende<br />
kenmerk van een haas, de oren, op deze manier benadrukt worden.<br />
84 Photo Challenge - Donker en licht
Column<br />
Overtubers<br />
Fotografisch gezien komt er bij mij altijd maar weinig uit in de<br />
zomermaanden. Zodra het frisse lentegroen heeft plaatsgemaakt<br />
voor een donkermatte variant, jong spul is uitgevlogen,<br />
de hooikoorts zich laat gelden en de temperaturen oplopen<br />
tot boven mijn persoonlijke smeltgrens van 25 graden, mag de<br />
camera op adem komen. Als ik de vier seizoenen op volgorde<br />
zou moeten zetten, kwam de zomer op de vijfde plek.<br />
Het is niet zo dat het niet of minder maken van foto’s betekent<br />
dat ik niet met fotografie bezig ben. Verre van. Ik pluis oude<br />
mappen uit, doe een boel schrijfwerk, maak plannen voor mijn<br />
favoriete drie seizoenen, of kijk verlekkerd uit naar tripjes<br />
die nog op de kalender lonken en plan nieuwe. En ik doe aan<br />
studie. Hoewel ik mezelf heus wel als een gevorderd fotograaf<br />
beschouw, ben je nooit te oud, te slim of te goed om bij te<br />
leren. Slimme mensen leren van alles en iedereen, gemiddelde<br />
mensen leren van hun ervaringen en domme mensen hebben<br />
alle antwoorden al. Aldus Socrates, die die wijsheid vast ook<br />
weer ergens van YouTube had geplukt.<br />
YouTube is een wezenlijk onderdeel van mijn zelfstudie. Geen<br />
filmpjes van talentloze Nederlanders die stomme dansjes doen,<br />
vanwege een ‘challenge’ een dag alleen maar blauwe dingen<br />
eten, of een uur lang een computerspel spelen en dat van<br />
commentaar voorzien, waarbij ze alleen maar vertellen wat<br />
we toch al kunnen zien. Hoe ik dat dan toch allemaal weet?<br />
Dochters.<br />
Nee, ik ben geabonneerd op een beperkt aantal kanalen van<br />
fotografen die echt moeite doen goede content te creëren. Dat<br />
varieert van haast filmische verslagen van fotografische reizen<br />
tot tutorials over foto- en videobewerking en fotografische<br />
technieken. In de zomer maak ik een inhaalslag en kijk ik op<br />
gezette momenten een flink aantal van dat soort video’s.<br />
Het valt nog niet mee het aantal abonnementen op kanalen<br />
beperkt te houden, want tegenwoordig heeft iedereen en zijn<br />
moeder een YouTube-kanaal. Probeer dan maar eens het kaf<br />
van het koren te scheiden. En kafjes zijn er veel, vooral onder<br />
de mensen die te opvallend hun kop boven het maaiveld willen<br />
uitsteken. Wanhopig op zoek naar abonnees en views, want die<br />
bepalen uiteindelijk of en hoeveel centjes je van ome Tube krijgt.<br />
Allemaal proberen ze elkaar te overtoepen. Een greep uit de<br />
titels? ‘Lightrooms geheime instelling’. ‘Wat pro’s weten over ISO<br />
100 en beginners niet’. ‘Ik drukte op deze knop en je gelooft nooit<br />
wat er gebeurde’. ‘Ik stierf bijna tijdens deze expeditie’. O ja, en<br />
alles met het woord ‘epic’ erin. Er is een populaire YouTuber die<br />
hoogstpersoonlijk verantwoordelijk kan worden gehouden voor<br />
de devaluatie van het begrip episch. Als alles episch is, is niks het<br />
meer. Het enige wat episch is, is het epische aantal keren dat hij<br />
episch zegt of schrijft. Episch komt uit Epe, net zoals Fine Art uit<br />
Fijnaart komt. Verder wil ik er niks meer over horen.<br />
Vergelijk het met de voetballers met roze schoenen uit mijn<br />
jeugd. Meestal waren die blitse kicksen alleen maar bedoeld om<br />
een treurig gebrek aan kwaliteit te maskeren. Tegenwoordig<br />
heeft iedereen fluorescerende, sok-achtige constructies aan en<br />
is het juist die ene speler met de ouderwets zwarte voetbalschoenen<br />
die voor echte kwaliteit staat. Die analogie pas ik<br />
ook op mijn YouTube-tijdlijn toe. Iedereen die hoofdletters,<br />
clickbait-titels, felle kleuren en de begrippen ‘pro en beginner’<br />
gebruikt, gaat eruit. De beste informatie is nog steeds te<br />
vinden bij de kanalen die geen geschreeuw nodig hebben om<br />
hun kwaliteitswaren te slijten. Natuurlijk zijn er de Heinekens<br />
onder de YouTubers, zij die met goede marketing een succesvol<br />
imperium hebben gebouwd rond een bijzonder matig product.<br />
Het is ze gegund, maar net als de helse groene fles weet ik ze<br />
prima te ontlopen. Zeker in de zomer.<br />
Marijn Heuts<br />
www.marijnheuts.nl<br />
Column<br />
87
Pluspunten<br />
• Geheel flexibel in te delen<br />
• Goed op je lichaam af<br />
te stellen<br />
• Zeer groot draagcomfort<br />
• Ook bij stevige neerslag<br />
waterdicht<br />
Minpunten<br />
• Rubberen riempjes<br />
maken geluid<br />
• Niet goedkoop<br />
Specificaties<br />
• Buitenafmetingen:<br />
30 (breed) x 56 (hoog)<br />
x 20 (diep) cm<br />
• Gewicht: 2,1 kg<br />
• Prijs: € 410,-<br />
Review<br />
Shimoda Action X50 V2<br />
Met de X van eXtra<br />
90 Review - Shimoda Action X50 V2
Achtergrond<br />
Hoe gebruik je het histogram?<br />
Vrijwel iedere camera die een live-viewbeeld vanaf de sensor geeft, kan<br />
het histogram van het beeld laten zien om je te helpen met de belichting.<br />
Maar wat zie je dan eigenlijk en hoe gebruik je die informatie?<br />
Johan Elzenga www.johanfoto.com<br />
Het histogram van een foto is een grafiek<br />
die de verdeling van het licht in die foto<br />
weergeeft. De meeste camera’s kunnen<br />
een histogram weergeven voor een foto<br />
die is opgeslagen op de geheugenkaart<br />
van die camera. Bij camera’s die een<br />
zoekerbeeld genereren vanaf de sensor<br />
(dus in principe iedere camera behalve<br />
een spiegelreflex, tenzij die in live-viewmodus<br />
staat) kun je ook een histogram<br />
zien voordat je de opname maakt, en<br />
die informatie dus gebruiken voor het<br />
maken van die opname. De functies<br />
verschillen van camera tot camera, dus<br />
lees in de handleiding van je camera hoe<br />
je het histogram in de zoeker of op het<br />
lcd-scherm kunt weergeven. De vraag<br />
is vervolgens wat je nu eigenlijk ziet<br />
als je naar dat histogram kijkt. Een foto<br />
bestaat uit miljoenen pixels en elke pixel<br />
heeft een drietal waarden (een waarde<br />
voor rood, groen en blauw) die samen<br />
de uiteindelijke kleur van die pixel<br />
weergeven. De helderheid van de pixel is<br />
afgeleid van deze waarde. Een histogram<br />
toont op de verticale as het aantal pixels<br />
van elke helderheid in een afbeelding.<br />
De schaal onderaan het histogram loopt<br />
van links naar rechts, van 0% helderheid<br />
(zwart) tot 100% helderheid (wit). Hoe<br />
hoger de piek, hoe meer pixels van die<br />
helderheid er in de afbeelding zijn.<br />
Wat het histogram vertelt<br />
Wat vertelt dit nu over je foto? De meeste<br />
foto’s bevatten een groot aantal pixels<br />
in de middentonen. Deze zullen zich<br />
groeperen rond het centrale gedeelte<br />
van de grafiek. Hoe hoger het contrastniveau<br />
in het gebied, hoe minder pixels<br />
er in het midden verschijnen. Een van de<br />
meest gebruikte toepassingen van een<br />
histogram is het controleren op ‘clipping’.<br />
Er is sprake van clipping als een deel<br />
van een foto te donker (onderbelicht) of<br />
te licht (overbelicht) is voor de sensor<br />
om details in dat gebied vast te leggen.<br />
Clipping is moeilijk te herkennen zonder<br />
histogram, maar met een histogram is het<br />
heel eenvoudig. Je ziet een (grote) piek<br />
op de histogramgrafiek, precies tegen de<br />
linker- of rechterkant van de grafiek. Er<br />
worden geen details van je foto vastgelegd<br />
voorbij deze uitersten. Daarom is clippen<br />
onwenselijk. Geen enkele hoeveelheid<br />
nabewerking kan details herstellen<br />
die gewoon niet door de camera zijn<br />
vastgelegd. Is er sprake van clipping aan<br />
de linkerkant van het histogram, dan zit<br />
er dus een piek helemaal tegen de uiterste<br />
Een foto van de maan tegen een pikzwarte hemel. Zoals te verwachten toont<br />
het histogram een flinke clipping van de donkerste delen van de foto, al is dat<br />
hier niet zo erg.<br />
Een foto van de maan waarbij er nog wel wat doortekening in de hemel zit. Er<br />
is nu dus geen sprake van clipping van donkere delen, en dat is vaak toch net<br />
iets mooier dan echt helemaal zwart. De maan lijkt zo wat meer licht te geven.<br />
92 Achtergrond - Hoe gebruik je het histogram?
Wespspin. 90mm; 1/800s bij f/3.5; ISO 200.<br />
Mijn foto<br />
Wasp Spider in Pink<br />
Soms word ik aangenaam verrast als<br />
ik in de zoeker kijk. Dat is ook het<br />
geval als ik scherpstel op een vrouwtje<br />
wespspin te midden van de bloeiende<br />
paarse heide. Het is niet zozeer de spin<br />
zelf die me verrast als wel de achtergrond.<br />
Met een groot diafragma wordt<br />
die mooi vaag, haast schilderachtig.<br />
Liggend op mijn zij maak ik uit de hand<br />
meerdere foto’s. Daarbij varieer ik met<br />
mijn diafragmagrootte en ben ik het<br />
meest tevreden bij f/3.5. Die zorgt<br />
namelijk voor iets meer scherptediepte<br />
en een meer herkenbare doortekening<br />
in de achtergrond. Eenmaal thuis achter<br />
de computer hoef ik maar weinig aan<br />
nabewerking te doen en geniet ik van het<br />
grote beeld op mijn scherm.<br />
Onlangs werd ik opnieuw verrast. Nu<br />
met een finaleplaats bij de internationale<br />
fotowedstrijd IGPOTY in de<br />
categorie Macro Art. Ik was één van de<br />
zeven finalisten en de enige Nederlandse<br />
fotograaf. Dat maakt toch trots.<br />
Erik Nevels<br />
97
Colofon<br />
In ons volgende nummer:<br />
<strong>Natuurfotografie</strong> Magazine is een uitgave van<br />
PiXFACTORY en verschijnt 6 keer per jaar.<br />
Coverfoto: Martijn Nugteren.<br />
Dat dood en vergankelijkheid ook<br />
kleur en schoonheid kan bevatten<br />
laat Martijn zien met dit afgevallen<br />
blad. Lees meer op pagina 58.<br />
Redactieadres<br />
<strong>Natuurfotografie</strong> Magazine<br />
Postbus 7, 3860 AA Nijkerk | tel + 31 (0)33 2451260<br />
redactie@natuurfotografie.nl | www.natuurfotografie.nl<br />
facebook.com/natuurfotografienl<br />
instagram.com/natuurfotografie.nl<br />
Hoofdredacteur<br />
Bob Luijks - bob@natuurfotografie.nl<br />
Redactieteam<br />
Arno ten Hoeve, Bob Luijks, Roeselien Raimond,<br />
Kim Reijners en Daan Schoonhoven<br />
Portfolio Conny Lundstrom<br />
Tekstredactie<br />
Tekstbureau Met rode letters<br />
Ontwerp en vormgeving<br />
Arno ten Hoeve<br />
Druk<br />
Drukkerij Roelofs, Enschede<br />
Aan dit nummer werkten mee<br />
Pleun Bonekamp, Hanneke van Camp, Johan<br />
Elzenga, Robin Gooijers, Dick Harrewijn, Marijn Heuts,<br />
Dirk Hoogenstein, Ruurd Jelle van der Leij, Martijn<br />
Nugteren, Jacob-Carl Pauw, Ron Poot, Wim Vooijs, Felix<br />
Wesch, Johan van der Wielen<br />
Distributie<br />
Aboland www.aboland.nl<br />
VMB press www.vmbpress.nl<br />
Abonnementen<br />
De prijs voor een jaarabonnement bedraagt € 49,50 voor 6 nummers.<br />
Abonnementen kunnen bij ieder nummer ingaan en worden automatisch<br />
verlengd. U kunt uw abonnement maandelijks beëindigen. Aanmelding<br />
kan via onze website (www.natuurfotografie.nl/abonneren) of bij Abonnementenland<br />
via telefoonnummer +31 (0)251 257924. U kunt hier ook terecht<br />
voor vragen over bezorging. Adreswijzigingen dienen schriftelijk te worden<br />
doorgegeven aan Abonnementenland met vermelding van de oude en de<br />
nieuwe adressering en het telefoonnummer. Opzeggingen kunt u doorgeven<br />
via www.natuurfotografie.nl/klantenservice of via www.aboland nl. Abonnementenland<br />
is ook bereikbaar via Twitter via @Aboland_klanten. Opgave en<br />
vragen over abonnementen in België: Abonnementenland, Ambachtlaan 21<br />
Ubit 2a, 3001 Heverlee, +32 (0)28 085523. www.bladenbox.be voor abonneren<br />
of aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen. Voor een abonnement<br />
in België betaalt u € 5,- extra aan verzendkosten voor 6 nummers. Abonnee<br />
worden vanuit een ander land? Neem contact met ons op voor de verzendkosten.<br />
Deze bedragen gemiddeld € 10,- tot € 15,- voor 6 nummers. Beëindigen<br />
abonnement België: Opzegging dient 8 weken voor afloop van de<br />
abonnements periode in ons bezit te zijn.<br />
De soort Sneeuwklokje<br />
Foto: Judith Borremans<br />
www.natuurfotografie.nl<br />
© PiXFACTORY<br />
Niets uit deze uitgave mag op welke wijze<br />
dan ook worden verveelvoudigd en/of<br />
openbaar gemaakt zonder voorafgaande<br />
schriftelijke toestemming van de uitgever.<br />
<strong>Natuurfotografie</strong> Magazine drukken we<br />
op papier van verantwoorde herkomst.<br />
FSC C116979.<br />
Thema Abstract<br />
Foto: Christine Averberg<br />
98
<strong>Natuurfotografie</strong> workshops<br />
Heb je zin om onder begeleiding van een professionele fotograaf<br />
erop uit te trekken en jezelf te ontwikkelen? Hieronder een<br />
overzicht van enkele workshops die je de komende tijd kunt<br />
volgen. Kijk op de website voor een compleet overzicht.<br />
Herfstlicht in het bos<br />
van de dansende bomen<br />
Speulderbos - Diverse data in okt/nov<br />
Fotografeer de herfst met<br />
de telelens Landgoed de Utrecht<br />
Brabantse Kempen - 24 oktober<br />
Mindful fotograferen<br />
Zuiderheide<br />
28 oktober en 10 december<br />
Herfst in het bos<br />
Oostvoorne<br />
31 oktober<br />
Minimalisme met lange<br />
sluitertijden Uitgeestermeer<br />
5 en 19 november<br />
Vossenfotografie<br />
Amsterdamse waterleidingduinen<br />
Diverse data in november<br />
Herfstfotografie op<br />
de Holterberg<br />
5 november 2023<br />
Creatieve macrofotografie:<br />
herfst<br />
Spanderswoud - 11 november 2023<br />
<strong>Natuurfotografie</strong> Amsterdamse<br />
waterleidingduinen<br />
11 november en 16 december<br />
Ga naar natuurfotoworkshop.nl en boek een workshop!