Natuurfotografie 67 inkijkexemplaar

€9,50
editie 68 / nr. 6 - 2023
tweemaandelijkse inspiratie voor natuurfotografen
06823
8 719325 841596
bp
Portfolio Felix Wesch • Interview Dick Harrewijn
Tutorial NXT LVL Flitsen in het bos • Thema Gewoon

“Wat een mazzel heb jij dat je in Limburg woont.” Die opmerking
hoor ik regelmatig, doelend op de vele zeldzaamheden die je in
‘mijn’ provincie kunt vinden. De lijst met soorten die alleen in
Limburg voorkomen is haast eindeloos, zoals geelbuikvuurpad,
muurhagedis, Europese hamster (alias ‘korenwolf’), wilde kat,
kleine tanglibel en boswitje. Natuurlijk is het te gek als je een keer
op zo’n zeldzaamheid stuit, maar fotografisch doet het me niet
zo veel. Een zeldzame soort maakt immers nog geen mooie foto.
Sterker nog, de kans op een echt mooie foto is zeer klein. Je komt
de soort vaak maar zelden tegen en dan doorgaans ook maar
kort. In die weinige momenten moet dan alles net samenvallen:
het onderwerp, de plek waar hij gaat zitten, het licht, enzovoorts.
Op mijn lijstje van favoriete soorten ontbreken de meeste
zeldzaamheden dan ook. In plaats daarvan behoren bijvoorbeeld
grote kattenstaart en ruwe berk tot mijn favoriete planten.
De grote kattenstaart groeit op natte plekken met een wat
rijkere bodem, van slootkant tot uiterwaard. Met zijn grote
dieproze bloeiaren kleurt de plant soms het gehele landschap,
veel krachtiger dan de meer gewaardeerde heide dat doet. De
ruwe berk groeit dan weer op gortdroge, arme grond, ofwel op
plekken waar op dat moment nog maar weinig andere bomen
willen groeien. Berken laten veel licht door en ogen daardoor
vriendelijk, nog eens een handje geholpen door de witte bast.
Met een beetje mazzel vind je onder een berk vliegenzwammen
en kleurt de boom in de herfst intens geel. Iedere keer als ik in
mijn local patch weer langs de berken wandel, maak ik er toch
weer een foto van. De berk is namelijk in alle seizoenen en onder
alle omstandigheden fotogeniek.
Het mag duidelijk zijn, ons thema voor dit nummer is ‘gewoon’.
Normale soorten die overal voorkomen zijn helemaal niet saai. Er
is dan ook sprake van een enorme onderwaardering. De artikelen
in het themablok laten zien hoe je van iets doodgewoons toch
iets bijzonders kunt maken. Het is helemaal aan jou! Juist omdat
deze onderwerpen altijd en overal aanwezig zijn, krijg je veel kans
om er je eigen stempel op te drukken.
Doodgewoon is ook het bos in het portfolio van Felix Wesch, die
zijn camera vooral richt op bossen in zijn eigen woonomgeving.
Jacob-Carl Pauw duikt ook het bos in, maar gebruikt zijn flitser
om zijn foto’s net dat beetje extra te geven. Of wat te denken van
Ruurd Jelle van der Leij die zijn (grote, dat wel) tuin omtoverde
tot een waanzinnig natuurgebied. Geniet van het gewone, én van
deze nieuwe editie van Natuurfotografie Magazine.
Bob Luijks
Voorwoord
3

Inhoud
6 Nieuws
10 Tipje van de sluiter
Nederlandse landschapsfoto's
12 Portfolio Felix Wesch
18 Interview Dick Harrewijn
24 Mijn project Natuurparadijs
30 Door het oog van 35 fotografen
Tutorials
36 Basic Pakkende reels maken
36
Pleun Bonekamp
42 Next level Flitstechnieken
bij landschapsfotografie
48 Digitale kamer Werken met presets
Tutorials
basic | next level | digitale kamer
Thema Gewoon
58 In schoonheid vergaan
62 Ongewoon gewoon
66 Van registratie naar creatie:
het gewone bijzonder maken
71 De 5 van Dirk Hoogenstein
74 Oogsnoepjes Facebook en Instagram
10
Robin Gooijers
12
Felix Wesch
76 Hutspot DJ Hut Waterland
82 Editor's pick Sápmi
84 Photo Challenge Donker en licht
87 Column Marijn Heuts
90 Review Rugzak Shimoda Action X50 V2
92 Achtergrond Hoe gebruik je
het histogram?
24
42
97 Mijn foto Erik Nevels
Ruurd Jelle van der Leij
Jacob-Carl Pauw
4 Inhoud - Natuurfotografie Magazine

Thema
Gewoon
58 62
Ron
Martijn Nugteren
Poot
74
84
Photochallenge
1 e Luc de Smet
Joy van der Beek
5

19mm; 1/200s bij f/3.5; ISO 320.
Tipje van de sluiter
Gouden tip(s) voor het maken van
Nederlandse landschapsfoto’s
Nederland biedt tal van mogelijkheden tot het maken van landschapsfoto’s. Of je interesse nu uitgaat
naar bossen, vennen, heide of de kust; het fijne van Nederland is dat al deze onderwerpen binnen
bereik zijn. Maar hoe leg je Nederland nu op zijn mooist vast?
Robin Gooijers www.robingooijers.nl
De voorbereiding
De kans dat je spontaan op een willekeurig
moment, op een willekeurige
plaats, de perfecte landschapsfoto maakt
is vrijwel nihil. Een goede voorbereiding
is dus een must.
De locatie
Mijn zoektocht naar mooie locaties
(en onderwerpen) begint vaak op
social media; accounts van bekende
landschapsfotografen vormen een
bron van inspiratie. Deze fotografen
vermelden echter zelden een exacte
locatie bij hun foto’s, dus raadpleeg ik
andere bronnen, zoals (online) fotografietijdschriften,
websites van lokale
fotografen of simpelweg mijn netwerk.
Met behulp van Google Maps plan ik hoe
ik er kan komen. Vervolgens kijk ik in de
Street View-modus of ik het onderwerp,
bijvoorbeeld een molen, kan spotten.
Tip
Met de app PhotoPills kun je
precies zien vanuit welke richting
de zon opkomt of ondergaat.
10 Tipje van de sluiter - Nederlandse landschapsfoto’s

Portfolio
Felix Wesch
Het fotograferen van bossen vormt een van de meest uitdagende
disciplines binnen de landschapsfotografie. Veel fotografen
laten bossen onderdeel zijn van hun complete werk, maar zelden
specialiseren ze zich erin. Een uitzondering hierop vormt de Duitse
fotograaf Felix Wesch.
Felix Wesch www.felixwesch.de - www.instagram.com/felixwesch
12 Portfolio - Felix Wesch

Interview
Onze natuur, de film –
het wilde België
Een ritmisch geluid, als van een kloppend hart. Een closeup
van iets pulserends. Levend, maar ondefinieerbaar. Even
waan je je in een spannende sciencefictionfilm, maar het
betreft de openingsscène van de film ‘Onze natuur’.
Dick Harrewijn - www.dickharrewijn.com | www.onzenatuur.be
Interview: Roeselien Raimond
18 Interview - Dick Harrewijn

Luchtfoto 4 augustus 2021. Luchtfoto 4 juli 2022.
Mijn project
Van weiland naar
natuurparadijs
“Ja, met Freddie. Even een gekke vraag, maar wil jij het land van mijn oom en tante kopen?” Een
week na dit telefoontje bekeken we het huis, de stallen en het land dat al honderd jaar in zijn familie
zat. Terwijl Freddie dacht: die heeft zijn woonboerderij met fraaie tuin net af, dus die wil vast niet
weg, dachten Helena en ik: dit is een kans die we niet laten lopen. En zo werden we een jaar later
eigenaar van dit prachtige terrein. In dat jaar werkte ik het plan uit om van het weiland natuur te
maken. Ik neem je graag mee in de uitwerking van het plan, de uitvoering en het resultaat.
Ruurd Jelle van der Leij www.rjvanderleij.nl
Tante Josefien
Na het gesprek met Freddie hing ik blij
en verrast de telefoon op. Wel vroeg ik
me direct af hoe we dit moesten betalen:
een huis, stallen en drie hectare grond
midden in mijn geboortedorp. Onze
eigen woonboerderij was goed verbouwd
en de tuin schitterend, maar zou dat
genoeg zijn? Hier wil ik de tante van
Freddie, Josefien, graag even noemen.
Zij wilde niet dat het oude land naar
een intensieve veehouder zou gaan en
gunde ons daarom de plek voor een
zeer redelijke prijs, waardoor het een
haalbare kaart werd. Zodra ik wist dat
het doorging, tekende ik een plan uit
om er een natuurgebied van te maken
en wist Josefien dat ze de juiste keuze
gemaakt had.
Van lijn naar S
Tijdens een rondje op het land kwam ik
er al snel achter dat ik er helemaal niet
rond kon lopen. De twee kavels waren
260 meter lang, maar achter in het land
verdeelde een sloot de beide percelen.
Vanuit fotografisch oogpunt bijzonder
vervelend als je net aan de andere kant
van de sloot een leuke vlinder ziet
zitten en 520 meter om moet lopen.
Stap één was dus het aanleggen van
een dam, maar dat nam het gevoel van
twee losse percelen nog niet weg. Op de
kadastrale kaart spleet een zwarte lijn
het terrein doormidden. Een ingeving
en een pennenstreep verder was plots
de oplossing daar: maak van de lijn een S
en twee kavels worden één. Dit was het
begin van de werktekening waar later
poelen, een ijsvogelwand, een stroomversnelling,
glooiingen, een fotohut
en honderden struiken en zwerfkeien
aan toegevoegd zijn. Na acht maanden
schetsen en aanpassen was het plan naar
mijn idee perfect en konden we los.
24 Mijn project - Van weiland naar natuurparadijs

Door het oog van
35 fotografen
Ik zit in de tuin te genieten van mijn eigen cappuccino. Waar ik normaal
gesproken met een gastfotograaf onze dag doorneem onder het
genot van een kop koffie, zit ik deze keer in eenzame overpeinzing.
35 fotografen alweer, 35 heel andere personen met 35 manieren van
werken, 35 verschillende verhalen en 35 avonturen die ik mocht beleven.
Eind 2017 ging ik voor het nieuwe Natuurfotografie Magazine voor het
eerst op pad met Olaf Kraak en in augustus 2023 voor het laatst met
Roy van der Wens. En met deze 35 geweldige mensen komen deze
avonturen nu ten einde. Ja, je leest het goed. Geen ‘door het oog’ van
niet-natuurfotografen meer. Ik kijk nog eenmaal terug naar al deze
belevenissen: wat waren de hoogtepunten in deze 5,5 jaar en wat heb ik
ervan geleerd? En wat hierna? Dat lees je aan het einde …
Johan van der Wielen www.johanvanderwielen.nl
30
Door het oog van - 35 fotografen
Foto: Roy van der Wens.

Tutorial basic
Pakkende
reels maken
Korte video’s op social media worden steeds
populairder. Bewegende beelden trekken
de aandacht en kunnen momenten echt tot
leven laten komen. Wil jij zelf ook graag korte
video’s maken, lees dan vooral verder!
Pleun Bonekamp www.instagram.com/pleun_bonekamp
Ik draag vaak camouflagekleding als ik in het bos zit, zodat de dieren geen menselijk silhouet zien (en dus niet van me schrikken). Hierdoor kom ik dichter bij de dieren.
36 Tutorial basic - Pakkende reels maken

Groothoek en mist - Grillige eiken in een mysterieuze winterse setting. 14mm; 1/125s bij f/6.3; ISO 250.
Tutorial next level
Flitstechnieken bij
landschapsfotografie
Wie natuur- en landschapsfotografie beschouwt als kunstvorm, zal er geen moeite mee
hebben om het idee te laten varen dat het eindresultaat een betrouwbare representatie van
de werkelijkheid moet zijn. In tegenstelling tot bijvoorbeeld journalistieke fotografie kent
kunstzinnige fotografie in principe geen grenzen. Deze vrijheid is de ademruimte van de
autonome fotograaf. Flitstechnieken vormen een van de methoden waarmee je je creativiteit
verder kunt uitdagen: je kunt meer invloed uitoefenen op je onderwerp en de setting daaromheen.
Je kunt het decor zelfs een complete metamorfose laten ondergaan. In deze tutorial
laat ik zien hoe je verschillende flitstechnieken kunt toepassen in de landschapsfotografie.
Jacob-Carl Pauw www.jacob-carl.nl
42 Tutorial next level - Flitstechnieken bij landschapsfotografie

Tutorial digitale kamer
Werken met presets
Iedere fotograaf met social media heeft op zijn tijdlijn op Facebook of Instagram weleens
reclame voorbij zien komen voor presets voor Lightroom. Het ene pakket is nog unieker
dan het andere, als je de begeleidende teksten moet geloven. En altijd lijken ze in de
aanbieding, waarbij de kortingen zogenaamd oplopen tot 70%. Wat zijn die presets, wat
kun je ermee, en heeft het zin op zo’n online aanbieding in te gaan?
Marijn Heuts www.marijnheuts.nl
48 Tutorial digitale kamer - Werken met presets

Het complete handboek natuurfotografie
Hét standaardwerk voor iedere natuurfotograaf
EINDELIJK is ie er: Het complete handboek
natuur fotografie. Eén boek dat elk onderwerp
binnen de natuurfotografie behandeld: alle
disciplines, elke fotografietechniek, alle fotogenieke
soortgroepen, alles over appara tuur
en instellingen.
Meer dan 170 hoofdstukken, 416 pagina’s,
29x23 cm en ruim 2 kilo, oftewel het nieuwe
standaard werk over natuurfotografie, samen -
gesteld door gedreven professionals.
Meer dan een gedrukt boek
Het is onmogelijk alles in 416 pagina’s te vatten.
In werkelijkheid is het boek vele malen dikker:
elk hoofdstuk bevat een QR code met digitale
content voor verdere verdieping. Extra
artikelen, video’s, cheatsheets, beeldrecepten
en webinars.
Aanbieding t/m 5 november
Pre-order met 10% korting
en betaal slechts € 45,-
Gratis verzending in
Nederland en België
Ga naar webshop.natuurfotografie.nl voor meer info en om te bestellen.

Thema
Gewoon
Waarom ligt de nadruk in de natuurfotografie
toch zo vaak op zeldzaamheden? Zeldzaam
wil immers lang niet altijd zeggen mooier.
In dit themablok staan we daarom stil bij
gewone soorten.
56 Thema - Gewoon

Thema
In schoonheid vergaan
Al wekenlang vloog er een jonge grote bonte specht door mijn tuin. Vanaf mijn bank zag ik
hem roffelen tegen de berken, eten van de mezenbollen en zich wassen in de vijver. Met
mijn 600mm-objectief fotografeerde ik het dier regelmatig met zijn kenmerkende uiterlijk:
een strakke zwart met witte tekening, lange puntige snavel en een klein rood petje op zijn
kop. Wat een genot om hem in de tuin te zien vliegen. Tot ik op een dag – ‘bam’ – ineens een
harde klap tegen mijn raam hoorde. Daar lag hij: de jonge grote bonte specht. Ik rende naar
buiten en pakte hem op om te zien of hij nog leefde, maar helaas. De klap tegen mijn raam
was het dier fataal geworden.
Martijn Nugteren www.instagram.com/martijn.nugteren
58 Thema - Gewoon
Veren zanglijster. 105mm; 1/80s bij f/18; ISO 1250.

Thema
Ongewoon gewoon
Veldbiologie en natuurfotografie. Ze vormen een rode draad in mijn leven. Ze passen
goed bij elkaar en soms ook juist niet. De verbindende factoren zijn: buiten lopen, de
natuur zien en beleven, onder de indruk zijn van de rijkdom aan soorten, vormen, kleuren
en landschappen. De tegenstelling zit in hoe je kijkt in de natuur. De veldbioloog kijkt
met een wetenschappelijke blik, op zoek naar karakteristieke soorten en kenmerken.
De natuurfotograaf kijkt met een kunstzinnig oog en zoekt naar licht, compositie, lijnen
en patronen. De bioloog zoekt zeldzaamheden, de fotograaf heeft ze niet nodig.
Ron Poot www.instagram.com/pootron
62 Thema - Gewoon
Eén zonnestraal in het donkere bos doet de sporenkapsels van sterrenmos oplichten als lampionnen. 90mm; 1/500s bij f/3.5; ISO 200.

Thema
Van registratie naar creatie:
het gewone bijzonder maken
Wat is gewoon? Misschien is dit wel een onmogelijke vraag. De vraag alleen al
verandert het begrip ‘gewoon’; ineens maak je het tot iets bijzonders. Doorgaans
staan we er helemaal niet bij stil wat ‘gewoon’ is, het is er eh … ja … gewoon. We zijn
gewend aan het gewone, het valt niet meer op. Liever richten we onze aandacht
op iets nieuws, iets anders, iets spannends … In de natuurfotografie werkt het vaak
ook zo. Maar kunnen we van het gewone juist niet iets heel bijzonders maken?
Wim Vooijs www.instagram.com/wimvooijs
Foto 1. Met zacht licht (bijvoorbeeld bewolkt weer of in de schaduw) maak je mooie high
key foto’s, omdat je makkelijk kunt overbelichten zonder dat de lichte delen uitbijten.
66 Thema - Gewoon

De VIJF van
Dirk Hoogenstein
Natuurfotograaf Dirk Hoogenstein gaat met de billen bloot
en deelt enkele tips, guilty pleasures en funfacts.
www.natuurfotografie.nl/interview-dirk-hoogenstein
Mijn belangrijkste fotografische les
In Frankrijk vond ik bij een tankstation deze
mussenkolonie. Het is een locatie waar je in
eerste instantie niks zou verwachten, maar
juist op die onverwachte plekken kun je de
meest verrassende dingen vinden. Je kunt zo
vaak foto’s met een verhaal maken. Je hoeft
niet altijd de natuur in te trekken om dieren
te vinden.
Nummer 1 op mijn bucketlist
Dé nummer één vogel op mijn bucketlist was
de lammergier. Het is een ongelofelijk mooie
en zeldzame vogel. Van jongs af aan vond ik
gieren al fantastisch. Toen ik over het bestaan
van de lammergier leerde, moest ik deze vogel
gewoon zien. Dat lukte uiteindelijk in de Spaanse
Pyreneeën. Het kostte veel tijd; pas na vele uren
wachten verscheen hij.
Mijn favoriete fotolocatie
Mijn favoriete fotolocatie zijn de Farne-eilanden,
een eilandengroep voor de kust van Engeland,
gelegen in de Noordzee. Vooral in het broedseizoen
is dit een fijne locatie, omdat er erg veel
vogels te zien zijn. Het is er vaak een complete
chaos, maar als je daardoorheen kunt kijken, zie
je soms de mooiste beelden.
Mijn droom op fotografiegebied
Mijn droom is om ooit een wolf in het wild
te fotograferen, omdat ik het een ontzettend
indrukwekkend dier vind. Ik heb al wel wolven
gefotografeerd in natuurpark Anholter Schweiz,
maar dat was in gevangenschap. Nu de soort
weer terug is in Nederland, groeit de kans om
hem ooit tegen te komen.
Mijn sterkste punt op natuurfotografiegebied
Mijn sterkste punt ontwikkelde ik door de jaren
heen: een oog voor compositie. Naarmate ik
langer fotografeerde, maakte ik niet langer foto’s
van een onderwerp groot in beeld, maar begon ik
ze vanuit verschillende hoeken en afstanden te
fotograferen. Deze ooievaarsflat is daar een goed
voorbeeld van.
De vijf van - Dirk Hoogenstein
71

10 Oogsnoepjes
Elke dinsdag organiseren wij op zowel
Facebook als op Instagram een challenge en de
winnende foto’s worden de maandag daarop,
met naamsvermelding, gepubliceerd op deze
accounts. Omdat veel foto’s te mooi zijn om
alleen online te bewonderen, hierbij een selectie
uit de winnende beelden.
5x Facebook Challenge
Gabie Oostelbos, www.facebook.com/gabie.gabske, PAARS
Peter van Schaik, www.facebook.com/profile.php?id=100010700736844, MIST
Ronald Rozema, www.facebook.com/ronaldrozemafotografie, ZON EN ZEE
Willy Langmans, www.facebook.com/willy.langmans,
CREATIEVE NATUURFOTOGRAFIE
Wouter Vroom, www.facebook.com/wouter.vroom.7, GEVLEUGELD
74 Weekchallenge - Natuurfotografie.nl

Tijdens een poetsbeurt verandert de blauwe reiger in een ware punker. Bob Luijks. 600mm; 1/1250s bij f/8; ISO 800.
Hutspot
DJ Hut Waterland
Derk Jan te Pas heeft een nieuwe hut aan de Gouwzee
en dat willen we natuurlijk met eigen ogen zien!
Tekst: Bob Luijks, foto's: Bob Luijks en Kim Reijners
Hut Waterland kun je al voor zonsopkomst betreden. Aangezien
zonnig weer verwacht wordt, lijkt me dat een mooi streven.
Bijkomend voordeel is dat ik dan de spits (komende vanuit
Limburg) bij Utrecht en Amsterdam voor ben. De wekker gaat
dan wel vreselijk vroeg, maar de rit verloopt voorspoedig en
onder een schitterend gekleurde hemel parkeer ik mijn auto op
de dam naar Marken.
De aangeleverde routebeschrijving is duidelijk en na een
paar honderd meter lopen bereik ik de hut. Op het water
dobberen volop vogels, die niet gestoord worden omdat je in de
beschutting van het riet richting de hut loopt. Het licht wordt
steeds mooier, dus snel maakt collega Kim de luiken open
terwijl ik de schaaltjes met pitjes tussen het mos neerleg en een
boomstam voorzie van vogelpindakaas. Nog voor zonsopkomst
zitten we daadwerkelijk klaar in de hut.
In de hut zijn twee enorme vensters. Het ene kijkt uit over de
immense Gouwzee, het andere over een traditionele fotohutvijver.
Bij de Gouwzee ben je uiteraard overgeleverd aan
76 Hutspot - Waterland

Editor's pick
Sápmi
Ochtendmist, het zachte tegenlicht van de opkomende zon, foto’s nemen vanaf een
heuvel die we in het donker beklommen hebben. Uitkijken over het langzaam ontwakende
landschap onder ons, en de gedachten de vrije loop laten. De perfecte ochtend voor mij.
En eentje waar ik niet genoeg van kan krijgen.
Hanneke van Camp www.instagram.com/hike_and_sea
70mm; 1/640s bij f/5.6; ISO 200.
82 Editor's pick - Sápmi

Photo Challenge
Thema: Donker en licht
Het onderwerp van deze Photo Challenge was donker en
licht. Opvallend is dat alle juryleden louter voor donkere foto’s
kozen. Niet omdat de lichte foto’s slecht waren, integendeel.
Wel waren ze meer voor de hand liggend, meer van hetzelfde.
Dat kon niet gezegd worden van de donkere foto’s. Sterker
nog, als we een top tien zouden publiceren, dan zou ook deze
louter uit donkere beelden hebben bestaan!
In ieder nummer sturen
we je op pad met een
gerichte opdracht. Maak jij
de beste, meest originele
foto, dan win je niet alleen
een publicatie in Natuurfotografie
Magazine,
maar maak je ook kans op
prachtige prijzen!
1 e prijs
Luc de Smet. 170mm; 1/125s bij f/2.8; ISO 12800.
Een Canon imagePROGRAF PRO-300
printer ter waarde van € 809,99
beschikbaar gesteld door CANON.
Jurycommentaar - Donker, waarbij het licht de foto maakt, aldus de jury.
Een gewone soort (past mooi bij het thema van dit magazine, red.), maar
dan toch zo anders gefotografeerd. Het is mooi hoe het meest opvallende
kenmerk van een haas, de oren, op deze manier benadrukt worden.
84 Photo Challenge - Donker en licht

Column
Overtubers
Fotografisch gezien komt er bij mij altijd maar weinig uit in de
zomermaanden. Zodra het frisse lentegroen heeft plaatsgemaakt
voor een donkermatte variant, jong spul is uitgevlogen,
de hooikoorts zich laat gelden en de temperaturen oplopen
tot boven mijn persoonlijke smeltgrens van 25 graden, mag de
camera op adem komen. Als ik de vier seizoenen op volgorde
zou moeten zetten, kwam de zomer op de vijfde plek.
Het is niet zo dat het niet of minder maken van foto’s betekent
dat ik niet met fotografie bezig ben. Verre van. Ik pluis oude
mappen uit, doe een boel schrijfwerk, maak plannen voor mijn
favoriete drie seizoenen, of kijk verlekkerd uit naar tripjes
die nog op de kalender lonken en plan nieuwe. En ik doe aan
studie. Hoewel ik mezelf heus wel als een gevorderd fotograaf
beschouw, ben je nooit te oud, te slim of te goed om bij te
leren. Slimme mensen leren van alles en iedereen, gemiddelde
mensen leren van hun ervaringen en domme mensen hebben
alle antwoorden al. Aldus Socrates, die die wijsheid vast ook
weer ergens van YouTube had geplukt.
YouTube is een wezenlijk onderdeel van mijn zelfstudie. Geen
filmpjes van talentloze Nederlanders die stomme dansjes doen,
vanwege een ‘challenge’ een dag alleen maar blauwe dingen
eten, of een uur lang een computerspel spelen en dat van
commentaar voorzien, waarbij ze alleen maar vertellen wat
we toch al kunnen zien. Hoe ik dat dan toch allemaal weet?
Dochters.
Nee, ik ben geabonneerd op een beperkt aantal kanalen van
fotografen die echt moeite doen goede content te creëren. Dat
varieert van haast filmische verslagen van fotografische reizen
tot tutorials over foto- en videobewerking en fotografische
technieken. In de zomer maak ik een inhaalslag en kijk ik op
gezette momenten een flink aantal van dat soort video’s.
Het valt nog niet mee het aantal abonnementen op kanalen
beperkt te houden, want tegenwoordig heeft iedereen en zijn
moeder een YouTube-kanaal. Probeer dan maar eens het kaf
van het koren te scheiden. En kafjes zijn er veel, vooral onder
de mensen die te opvallend hun kop boven het maaiveld willen
uitsteken. Wanhopig op zoek naar abonnees en views, want die
bepalen uiteindelijk of en hoeveel centjes je van ome Tube krijgt.
Allemaal proberen ze elkaar te overtoepen. Een greep uit de
titels? ‘Lightrooms geheime instelling’. ‘Wat pro’s weten over ISO
100 en beginners niet’. ‘Ik drukte op deze knop en je gelooft nooit
wat er gebeurde’. ‘Ik stierf bijna tijdens deze expeditie’. O ja, en
alles met het woord ‘epic’ erin. Er is een populaire YouTuber die
hoogstpersoonlijk verantwoordelijk kan worden gehouden voor
de devaluatie van het begrip episch. Als alles episch is, is niks het
meer. Het enige wat episch is, is het epische aantal keren dat hij
episch zegt of schrijft. Episch komt uit Epe, net zoals Fine Art uit
Fijnaart komt. Verder wil ik er niks meer over horen.
Vergelijk het met de voetballers met roze schoenen uit mijn
jeugd. Meestal waren die blitse kicksen alleen maar bedoeld om
een treurig gebrek aan kwaliteit te maskeren. Tegenwoordig
heeft iedereen fluorescerende, sok-achtige constructies aan en
is het juist die ene speler met de ouderwets zwarte voetbalschoenen
die voor echte kwaliteit staat. Die analogie pas ik
ook op mijn YouTube-tijdlijn toe. Iedereen die hoofdletters,
clickbait-titels, felle kleuren en de begrippen ‘pro en beginner’
gebruikt, gaat eruit. De beste informatie is nog steeds te
vinden bij de kanalen die geen geschreeuw nodig hebben om
hun kwaliteitswaren te slijten. Natuurlijk zijn er de Heinekens
onder de YouTubers, zij die met goede marketing een succesvol
imperium hebben gebouwd rond een bijzonder matig product.
Het is ze gegund, maar net als de helse groene fles weet ik ze
prima te ontlopen. Zeker in de zomer.
Marijn Heuts
www.marijnheuts.nl
Column
87

Pluspunten
• Geheel flexibel in te delen
• Goed op je lichaam af
te stellen
• Zeer groot draagcomfort
• Ook bij stevige neerslag
waterdicht
Minpunten
• Rubberen riempjes
maken geluid
• Niet goedkoop
Specificaties
• Buitenafmetingen:
30 (breed) x 56 (hoog)
x 20 (diep) cm
• Gewicht: 2,1 kg
• Prijs: € 410,-
Review
Shimoda Action X50 V2
Met de X van eXtra
90 Review - Shimoda Action X50 V2

Achtergrond
Hoe gebruik je het histogram?
Vrijwel iedere camera die een live-viewbeeld vanaf de sensor geeft, kan
het histogram van het beeld laten zien om je te helpen met de belichting.
Maar wat zie je dan eigenlijk en hoe gebruik je die informatie?
Johan Elzenga www.johanfoto.com
Het histogram van een foto is een grafiek
die de verdeling van het licht in die foto
weergeeft. De meeste camera’s kunnen
een histogram weergeven voor een foto
die is opgeslagen op de geheugenkaart
van die camera. Bij camera’s die een
zoekerbeeld genereren vanaf de sensor
(dus in principe iedere camera behalve
een spiegelreflex, tenzij die in live-viewmodus
staat) kun je ook een histogram
zien voordat je de opname maakt, en
die informatie dus gebruiken voor het
maken van die opname. De functies
verschillen van camera tot camera, dus
lees in de handleiding van je camera hoe
je het histogram in de zoeker of op het
lcd-scherm kunt weergeven. De vraag
is vervolgens wat je nu eigenlijk ziet
als je naar dat histogram kijkt. Een foto
bestaat uit miljoenen pixels en elke pixel
heeft een drietal waarden (een waarde
voor rood, groen en blauw) die samen
de uiteindelijke kleur van die pixel
weergeven. De helderheid van de pixel is
afgeleid van deze waarde. Een histogram
toont op de verticale as het aantal pixels
van elke helderheid in een afbeelding.
De schaal onderaan het histogram loopt
van links naar rechts, van 0% helderheid
(zwart) tot 100% helderheid (wit). Hoe
hoger de piek, hoe meer pixels van die
helderheid er in de afbeelding zijn.
Wat het histogram vertelt
Wat vertelt dit nu over je foto? De meeste
foto’s bevatten een groot aantal pixels
in de middentonen. Deze zullen zich
groeperen rond het centrale gedeelte
van de grafiek. Hoe hoger het contrastniveau
in het gebied, hoe minder pixels
er in het midden verschijnen. Een van de
meest gebruikte toepassingen van een
histogram is het controleren op ‘clipping’.
Er is sprake van clipping als een deel
van een foto te donker (onderbelicht) of
te licht (overbelicht) is voor de sensor
om details in dat gebied vast te leggen.
Clipping is moeilijk te herkennen zonder
histogram, maar met een histogram is het
heel eenvoudig. Je ziet een (grote) piek
op de histogramgrafiek, precies tegen de
linker- of rechterkant van de grafiek. Er
worden geen details van je foto vastgelegd
voorbij deze uitersten. Daarom is clippen
onwenselijk. Geen enkele hoeveelheid
nabewerking kan details herstellen
die gewoon niet door de camera zijn
vastgelegd. Is er sprake van clipping aan
de linkerkant van het histogram, dan zit
er dus een piek helemaal tegen de uiterste
Een foto van de maan tegen een pikzwarte hemel. Zoals te verwachten toont
het histogram een flinke clipping van de donkerste delen van de foto, al is dat
hier niet zo erg.
Een foto van de maan waarbij er nog wel wat doortekening in de hemel zit. Er
is nu dus geen sprake van clipping van donkere delen, en dat is vaak toch net
iets mooier dan echt helemaal zwart. De maan lijkt zo wat meer licht te geven.
92 Achtergrond - Hoe gebruik je het histogram?

Wespspin. 90mm; 1/800s bij f/3.5; ISO 200.
Mijn foto
Wasp Spider in Pink
Soms word ik aangenaam verrast als
ik in de zoeker kijk. Dat is ook het
geval als ik scherpstel op een vrouwtje
wespspin te midden van de bloeiende
paarse heide. Het is niet zozeer de spin
zelf die me verrast als wel de achtergrond.
Met een groot diafragma wordt
die mooi vaag, haast schilderachtig.
Liggend op mijn zij maak ik uit de hand
meerdere foto’s. Daarbij varieer ik met
mijn diafragmagrootte en ben ik het
meest tevreden bij f/3.5. Die zorgt
namelijk voor iets meer scherptediepte
en een meer herkenbare doortekening
in de achtergrond. Eenmaal thuis achter
de computer hoef ik maar weinig aan
nabewerking te doen en geniet ik van het
grote beeld op mijn scherm.
Onlangs werd ik opnieuw verrast. Nu
met een finaleplaats bij de internationale
fotowedstrijd IGPOTY in de
categorie Macro Art. Ik was één van de
zeven finalisten en de enige Nederlandse
fotograaf. Dat maakt toch trots.
Erik Nevels
97

Colofon
In ons volgende nummer:
Natuurfotografie Magazine is een uitgave van
PiXFACTORY en verschijnt 6 keer per jaar.
Coverfoto: Martijn Nugteren.
Dat dood en vergankelijkheid ook
kleur en schoonheid kan bevatten
laat Martijn zien met dit afgevallen
blad. Lees meer op pagina 58.
Redactieadres
Natuurfotografie Magazine
Postbus 7, 3860 AA Nijkerk | tel + 31 (0)33 2451260
redactie@natuurfotografie.nl | www.natuurfotografie.nl
facebook.com/natuurfotografienl
instagram.com/natuurfotografie.nl
Hoofdredacteur
Bob Luijks - bob@natuurfotografie.nl
Redactieteam
Arno ten Hoeve, Bob Luijks, Roeselien Raimond,
Kim Reijners en Daan Schoonhoven
Portfolio Conny Lundstrom
Tekstredactie
Tekstbureau Met rode letters
Ontwerp en vormgeving
Arno ten Hoeve
Druk
Drukkerij Roelofs, Enschede
Aan dit nummer werkten mee
Pleun Bonekamp, Hanneke van Camp, Johan
Elzenga, Robin Gooijers, Dick Harrewijn, Marijn Heuts,
Dirk Hoogenstein, Ruurd Jelle van der Leij, Martijn
Nugteren, Jacob-Carl Pauw, Ron Poot, Wim Vooijs, Felix
Wesch, Johan van der Wielen
Distributie
Aboland www.aboland.nl
VMB press www.vmbpress.nl
Abonnementen
De prijs voor een jaarabonnement bedraagt € 49,50 voor 6 nummers.
Abonnementen kunnen bij ieder nummer ingaan en worden automatisch
verlengd. U kunt uw abonnement maandelijks beëindigen. Aanmelding
kan via onze website (www.natuurfotografie.nl/abonneren) of bij Abonnementenland
via telefoonnummer +31 (0)251 257924. U kunt hier ook terecht
voor vragen over bezorging. Adreswijzigingen dienen schriftelijk te worden
doorgegeven aan Abonnementenland met vermelding van de oude en de
nieuwe adressering en het telefoonnummer. Opzeggingen kunt u doorgeven
via www.natuurfotografie.nl/klantenservice of via www.aboland nl. Abonnementenland
is ook bereikbaar via Twitter via @Aboland_klanten. Opgave en
vragen over abonnementen in België: Abonnementenland, Ambachtlaan 21
Ubit 2a, 3001 Heverlee, +32 (0)28 085523. www.bladenbox.be voor abonneren
of aboland.be voor adreswijzigingen en opzeggingen. Voor een abonnement
in België betaalt u € 5,- extra aan verzendkosten voor 6 nummers. Abonnee
worden vanuit een ander land? Neem contact met ons op voor de verzendkosten.
Deze bedragen gemiddeld € 10,- tot € 15,- voor 6 nummers. Beëindigen
abonnement België: Opzegging dient 8 weken voor afloop van de
abonnements periode in ons bezit te zijn.
De soort Sneeuwklokje
Foto: Judith Borremans
www.natuurfotografie.nl
© PiXFACTORY
Niets uit deze uitgave mag op welke wijze
dan ook worden verveelvoudigd en/of
openbaar gemaakt zonder voorafgaande
schriftelijke toestemming van de uitgever.
Natuurfotografie Magazine drukken we
op papier van verantwoorde herkomst.
FSC C116979.
Thema Abstract
Foto: Christine Averberg
98

Natuurfotografie workshops
Heb je zin om onder begeleiding van een professionele fotograaf
erop uit te trekken en jezelf te ontwikkelen? Hieronder een
overzicht van enkele workshops die je de komende tijd kunt
volgen. Kijk op de website voor een compleet overzicht.
Herfstlicht in het bos
van de dansende bomen
Speulderbos - Diverse data in okt/nov
Fotografeer de herfst met
de telelens Landgoed de Utrecht
Brabantse Kempen - 24 oktober
Mindful fotograferen
Zuiderheide
28 oktober en 10 december
Herfst in het bos
Oostvoorne
31 oktober
Minimalisme met lange
sluitertijden Uitgeestermeer
5 en 19 november
Vossenfotografie
Amsterdamse waterleidingduinen
Diverse data in november
Herfstfotografie op
de Holterberg
5 november 2023
Creatieve macrofotografie:
herfst
Spanderswoud - 11 november 2023
Natuurfotografie Amsterdamse
waterleidingduinen
11 november en 16 december
Ga naar natuurfotoworkshop.nl en boek een workshop!