Partner in de Bouw_editie 4_2021

PARTNER
Speeddates
“De markt is uitgedaagd om consortia te vormen
en hun visie op Drenthe Woont Circulair te delen”,
gaat Michel verder. “Dit leverde maar liefst
34 visiedocumenten op. Na een anonieme
selectie is de top 10 uitgenodigd voor een pitch.
Een jury van naam en faam gaf zes consortia
toegang tot de proeftuin. Direct daarna zijn de
consortia en woningcorporaties via speeddates
met elkaar gematcht. Zo zijn de consortia ook
gekoppeld aan de zes pilotprojecten.”
Ontwerp en onderzoek
Het project van de Circulaire Doeners bestaat
uit acht biobased en levensloopbestendige
nieuwbouwwoningen in Valthermond.
Eerst maakte Woonservice een programma
van wensen. Tijdens de officiële aftrap konden
ook andere betrokken hun input geven. Dit is
samengevoegd in een functioneel ontwerp.
“Op basis van dit model voeren we verschillende
onderzoeken uit”, aldus Wouter. “Bijvoorbeeld
naar waterberging, installatiearm bouwen,
maar ook het circulair verdienmodel, passende
contracten en het betrekken van bewoners.
Veel technische details en bouwmethoden zijn
ook al uitgewerkt. Al deze onderzoeken worden
vertaald naar de meest optimale circulaire
woningen op deze locatie.”
Meest circulaire materiaalkeuzes
Tegelijkertijd voeren Dusseldorp en Raab Karcher
Greenworks gezamenlijk een materialenonderzoek
uit. Gerhard Hospers, manager van Greenworks
legt uit: “Vanuit het circulaire principe kijken we
eerst of er materialen geoogst kunnen worden uit
andere gebouwen. Als dat niet lukt, dan zoeken
we naar biobased materialen, die hergroeibaar en
biologisch afbreekbaar zijn. Als dat ook niet gaat,
vanwege de eisen aan componenten, dan kijken
we in het Greenworks assortiment naar materialen
met een zo hoog mogelijk percentage gerecyclede
grondstoffen. Zo maken we steeds de meest
circulaire materiaalkeuzes.”
Kennispartners
Inmiddels zijn de uitkomsten van de materialeninventarisatie
gepresenteerd aan het team.
Gerhard: “Dat is heel interessant, omdat iedereen
zijn eigen invalshoek heeft. De opdrachtgever kijkt
bijvoorbeeld kritisch naar de levensduur en de
garanties. Ons eerste idee was om de woningen
grotendeels in hout te bouwen. Hout is een
prachtig biobased materiaal, maar in het veengebied
waar de woningen komen, is het risico van
een houten fundering te groot. Dit soort advies
past bij de ontwikkeling van bouwmaterialenleverancier
of sloper naar kennispartner in het
bouwproces.”
Definitieve keuzes
Nu vrijwel alle informatie verzameld is, wordt het
tijd om definitieve keuzes te maken en de plannen
uit te werken in een 3D model voor de bouw.
Wouter: “We zijn een consortium van doen. Na al
het praten, onderzoeken en ontwerpen, willen we
aan de slag! Hopelijk gaat in het eerste kwartaal
van 2022 de eerste spade de grond in.”
Eén van de redenen van het lange voortraject
was een verandering van de bouwlocatie.
“De woningen komen op een andere plek, maar
dat maakt het plan eigenlijk alleen maar beter”,
vindt Martin. “De twee woonblokken staan straks
vrij, in een groot groen gebied. Rondom zijn er
verschillende buitenruimten. Aan de voorkant is
een zonnig terras in de publieke ruimte, aan de
achterkant een koele overdekte privéruimte.”
“Het eerste circulaire
principe is: niet bouwen wat
niet nodig is”
Optimaal ruimtegebruik
De woningen hebben één bouwlaag. “Het eerste
circulaire principe is: niet bouwen wat niet nodig
is”, legt Martin uit. “Bij levensloopbestendige
woningen is de tweede kleine slaapkamer vaak
op zolder, onder de kap. Dat is een groot
bouwprogramma, met relatief weinig bruikbare
ruimte. In dit ontwerp benutten we de ruimte op de
begane grond optimaal, zodat daar ruimte is voor
een extra slaapkamer. De twee slaapruimtes zijn
verbonden met een grote overloop. Dat bespaart
veel doorloopruimte en deze hal is groot genoeg
om in te richten als bijvoorbeeld werkruimte.”
Zo min mogelijk installaties
“Aan de voorkant van de woning is een zitruimte
en een serre. De onverwarmde serre heeft een
binnen- en een buitenpui en dient als buffer
tussen warm en koud. Als iemand in de winter de
binnenpui openzet, kan de warmte uit de serre het
huis in. In de zomer blijft de serre juist zo veel
mogelijk dicht. In het voor- en najaar kunnen de
“We zoeken in het hele ontwerp naar
bouwkundige oplossingen en gebruiken
zo min mogelijk installatietechniek”
bewoners kiezen om de binnen- of buitenpui
open te zetten, voor optimaal gebruik en een
aangenaam klimaat in de woning.”
“Alle natte cellen, de badkamer, het toilet en de
keuken, liggen centraal in de woning, rond een
zonneschoorsteen, die zijn meest optimale vorm
nog moet krijgen. In de zonneschoorsteen en de
begane grondvloer zit een PCM (Phase Change
Material). De installatie in de woning voor warmte,
koude en warmwater bestaat dan nog enkel uit
een eenvoudige lucht-water ventilatie
warmtepomp. Samen met grote overstekken en
zomernachtventilatieluiken is er een zeer
aangenaam en installatiearm energieconcept
uitgekomen. Zo zoeken we in het hele ontwerp
naar bouwkundige oplossingen om waar mogelijk
zo min mogelijk installatietechniek toe te passen.”
Bijzonder project
“Al met al is dit een heel bijzonder
woningbouwproject, waar we veel energie in
steken”, vindt Michel. “Woonservice gaat op zoek
naar nieuwe bewoners, die circulair wonen
omarmen en samen met ons willen onderzoeken
hoe het is om hier te wonen. Wij zijn blij als de
bewoners dat ook zijn, bij oplevering en
gedurende de hele levensduur. Eventuele
aanpassingen registreren we in het model, zodat
we ook bij de sloop zo veel mogelijk materialen
kunnen hergebruiken. Voor ons is dit project
geslaagd als we over 40 jaar nog steeds tevreden
zijn met wat we nu doen.”
62 PARTNER IN DE BOUW PARTNER IN DE BOUW 63