hoofdstuk 1 - Teus van Eck

More documents

Recommendations

Info

hoofdstuk 3 46 Systeembeschrijving is hun positie zeer relevant voor alle fasen van het project, hoewel zij voor de meeste zaken niet de eindbeslisser zijn. Eigenaren Eigenaren vormen meer dan de helft van de bevolking. Hun gedrag lijkt veel op die van huurders alleen hebben zij meer eigen risico, verantwoordelijkheid en beslissingsbevoegdheid. In alle fasen zijn zij formeel de belangrijkste partij die ook beslist. In het ontwerp/bouwproces bij nieuwbouw is er echter vaak weinig betrokkenheid en dus ook geen beïnvloeding. De keuken en badkamer hebben meestal nog steeds voorrang en ook daarbij is verduurzaming meestal niet leidend. Verdere uitwerking zal conform die van de huurders zijn. De indirect betrokken actoren De E.U. De invloed van de EU wordt steeds groter. Middels Directives komt er steeds meer een EU beleid voor verduurzaming van onder andere de woningbouw. De Directives geven een minimumeisen pakket wat omgezet moet worden in nationale wetgeving. Deze eisen zijn vaak dermate algemeen geformuleerd dat er veel ruimte overblijft voor de nationale implementatie. De intentie van de Directives is duidelijk een verdergaande verduurzaming. Als actor in het proces is de EU voor dit onderzoek alleen van belang als regelgever die randvoorwaarden stelt. De nationale overheid Zij is verantwoordelijk voor de implementatie en handhaving van de E.U. Directives + eventuele aanvullende wet- en regelgeving. Van groot belang is de politieke prioriteit en de inzet voor verdere verduurzaming van het energieverbruik in woningen. Met de programma’s “Meer met Minder” (www.meermetminder.nl) en “Warmte op stoom” (www.minez.nl) heeft de overheid zich samen met de bouwsector, woningcorporaties en de energie- en installatiewereld voor de periode tot 2020 op ambitieuze doelstellingen ten aanzien van de verduurzaming van het energieverbruik in nieuwe en bestaande woningen vastgelegd. Deze doelstellingen gaan zelfs verder dan de EU doelstellingen. De vraag is echter hoe deze doelstellingen gerealiseerd kunnen worden. De handhaving wordt veelal aan lokale overheden overgelaten. Omdat de overheid wel de benodigde instrumenten heeft of kan creëren is zij een zeer relevante actor voor het besluitvormingsproces tot verdere verduurzaming. Haar directe invloed is echter beperkt. In de uitvoering speelt zij actueel nauwelijks een rol behalve voor de uitvoering van subsidieregelingen. De overheid heeft wel belang bij verdere verduurzaming omdat dit een beleidsspeerpunt is en er aan de EU eisen moet worden voldaan. Verduurzaming van het energieverbruik in woningen is echter ook sterk gericht op vermindering van het aardgasverbruik en staat daardoor op gespannen voet met de overheidsbegroting en de belangen van de olie- en gassector. Provincies De formele rol van de provincie beperkt zich tot het provinciale structuurplan en het via de provinciale aanwijzing afdwingen van een aantal gemeentelijke zaken. Tot voor kort was het onderwerp verduurzaming van de energievoorziening in de
structuurplannen nauwelijks een onderwerp. Hierin begint verandering te komen. Diverse provincies worden actief in het bij elkaar brengen van vraag en aanbod van energie en beperkte stimuleringsregelingen. Voor het proces wordt de provincie verder niet als aparte actor behandeld, maar wordt zij als ondersteuning van de positie en belangen van de gemeentes beschouwd. Kennisinstituten Dit zijn o.a. TNO, ECN, universiteiten en hogescholen. Deze hebben veel informatie en kennis in huis. Het net opgerichte Nationale Expertisecentrum Warmte gaat in eerste instantie alleen voor verwarming proberen om alle partijen, kennis en ervaring bij elkaar te krijgen. Ook komen er steeds meer initiatieven om kennisinstituten, provincies, gemeentes en marktpartijen bij elkaar te brengen. Voorbeelden zijn KISSZ in Zuid-Holland, RCI Rotterdam en het Energy Delta Institute in Groningen. Voor het besluitvormingsproces worden zij niet als aparte actor meegenomen, hoewel het uiteraard van groot belang is om maximale koppeling en uitwisseling te realiseren. Makelaars Zij zijn primair gericht op verkoop van woningen. Geleidelijk aan lijkt de staat van verduurzaming van het energieverbruik en het bijbehorende label een positief effect op de prijs en verkoopbaarheid te krijgen. Voor dit onderzoek zullen de makelaars verder niet als aparte actor in het besluitvormingsproces worden behandeld. Banken/kredietverleners Zij zijn belangrijke actoren in het proces, zeker nu steeds duidelijker wordt dat veel verduurzamingmaatregelen te lange en te onzekere terugverdientijden hebben om makkelijke en relatief goedkope financiering te krijgen. Dit wordt nog extra moeilijk omdat de banken in de kredietcrisis veel meer zekerheden vragen en extra risicotoeslagen hanteren. Inmiddels komen er op initiatief van de overheid wel steeds grotere mogelijkheden om groenfinanciering te krijgen, niet alleen voor corporaties en projectontwikkelaars, maar ook voor particulieren. De mogelijkheden voor financiering zijn sterk bepalend voor het wel of niet slagen van het verduurzamingproces. Hoe beter banken in staat zijn om al dan niet in combinatie met fiscale maatregelen aantrekkelijke financieringsconstructies voor (individuele) eigenaren aan te bieden voor verduurzaming van het energieverbruik bij nieuwbouw en renovatie van bestaande woningen, des te groter wordt hun invloed en belang. Zij hebben belang bij alle fasen van het project, omdat hun risico vooral bepaald wordt door het verkoopbaar en betaalbaar blijven, ook ten aanzien van de energierekening, van de woningen. Leveranciers bouwmaterialen Er zijn steeds meer voorbeelden van prima duurzame ontwikkelingen. Voorbeelden zijn de toenemende mogelijkheden met glas, energieproducerende daken, isolatiematerialen etc. Hoe krijgen deze ontwikkelingen echter toegang tot de markt? De leveranciers zijn vaak niet bij het integrale ontwerp betrokken. Hun contacten naar de markt lopen veelal via de aannemers en architecten. Is dit voldoende? De EPC geeft wel mogelijkheden voor nieuwe ontwikkelingen om daarmede een betere EPC te realiseren. Leveranciers hebben er dan ook heel veel belang bij 3.4.1 Betrokken actoren en hun positie 47
Page 1 and 2: Drs. ing. TEUS VAN ECK
Page 3 and 4: Met dank aan: Cartoons : Huib Jans,
Page 5 and 6: Inhoudsopgave 4 Voorwoord 7 hoofdst
Page 7: voorwoord Met veel genoegen heb ik
Page 10 and 11: hoofdstuk 1 Samenvatting en aanbeve
Page 12 and 13: hoofdstuk 1 12 Samenvatting en aanb
Page 20 and 21: hoofdstuk 2 Inleiding, probleemstel
Page 22 and 23: hoofdstuk 2 Inleiding, probleemstel
Page 24 and 25: hoofdstuk 2 24 Inleiding, probleems
Page 30 and 31: hoofdstuk 3 Systeembeschrijving 30
Page 32 and 33: hoofdstuk 3 32 Systeembeschrijving
Page 54 and 55: hoofdstuk 4 Analyse bestaand instru
Page 56 and 57: hoofdstuk 4 56 Analyse bestaand ins
Page 66 and 67: hoofdstuk 4 Methode Wie is verantwo
Page 75 and 76: hoofdstuk 5 Afwegingskader voor de
Page 77 and 78: 5.3 Definities en rekenregels voor
Page 83 and 84: ouwkundige schil. Binnen de bestaan
Page 85 and 86: systeem techniek en risico’s HT
Page 87 and 88: In tabel 5.3 wordt een overzicht ge
Page 89 and 90: • Er is geen centrale thermostaat
Page 91 and 92: Technisch zijn bovenstaande punten
Page 93 and 94: 5.6.5 Warm tapwatersysteem met bijb
Page 95 and 96: 5.7 Door bewoner aan te schaffen ap
Page 97 and 98:
5.8 Samenvatting mogelijkheden voor
Page 99 and 100:
5.8 Samenvatting mogelijkheden voor
Page 101 and 102:
hoofdstuk 6 Afwegingskader voor het
Page 103 and 104:
6.2 Welke informatie, kennis en org
Page 105 and 106:
De direct betrokken actoren 6.3 De
Page 107 and 108:
6.3 De actuele en de gewenste posit
Page 109 and 110:
6.3 De actuele en de gewenste posit
Page 111 and 112:
6.5 Financiële haalbaarheid van ve
Page 113 and 114:
6.6 Financiële haalbaarheid specif
Page 115 and 116:
6.7 Keuzemogelijkheden t.a.v. wet-
Page 117 and 118:
6.8 Consequenties voor bestaande we
Page 119 and 120:
6.8 Consequenties voor bestaande we
Page 121:
voorlopig alle aandacht naar de ver
Page 124 and 125:
hoofdstuk 7 Toetsing van het voorge
Page 126 and 127:
hoofdstuk 7 126 Toetsing van het vo
Page 128 and 129:
Page 130 and 131:
hoofdstuk 7 onderwerp Beperkte reno
Page 132 and 133:
hoofdstuk 7 < onderwerp Combinaties
Page 134 and 135:
hoofdstuk 7 onderwerp Beperkte reno
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Bijlage 1 Beschrijving van de diver
Page 140 and 141:
Bijlage 1 140 Beschrijving van de d
Page 142 and 143:
Page 144 and 145:
Page 146 and 147:
Page 148 and 149:
Page 150 and 151:
Page 152 and 153:
Bijlage 2 152 Voorstel voor aan een
Page 154 and 155:
Referenties 154 Heuvelhof, E e.a. (
Page 156 and 157:
verklarende begrippenlijst Afkortin
Page 158 and 159:
verklarende begrippenlijst nMa Nede
Page 160:
Teus van Eck heeft een technische e
show all

hoofdstuk 1 - Teus van Eck

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?