Nulmeting peuterspeelzaalwerk - Informatie- en Kennispunt Fryslân

Bijlage 3
De ambitieniveaus
De expertmodellen, die in dit hoofdstuk worden uitgewerkt, hebben tot doel om een helder
oriënterend beeld te geven van de bedrijfsvoering. Ze zijn afgestemd op de 3 ambitieniveaus uit de
Handreiking Peuterspeelzaalbeleid van de VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten).
Ter informatie volgt hieronder een weergave van relevante paragrafen uit deze Handreiking:
Uit: paragraaf 5.2. van de Handreiking: De verschillende ambitieniveaus
Uit de definitie van het peuterspeelzaalwerk in de Handreiking Peuterspeelzaalbeleid blijkt dat
peuterspeelzaalwerk een breed begrip is. Het gaat om:
• het onder deskundige begeleiding op gestructureerde basis samenbrengen van kinderen
van 2 of 2,5 tot 4 jaar;
• opvang gedurende een dagdeel van maximaal 3½ uur, tijdens (meestal> twee dagdelen
per week, gedurende ongeveer 40 weken per jaar);
• zo optimaal mogelijk ontwikkelingskansen creëren door het aanbieden van gevarieerde,
uitdagende en bij de ontwikkelingsbehoeften aansluitende speelmogelijkheden;
• het ervoor zorgdragen dat de peuterspeelzaal een vindplaats is waar eventueel
achterstanden en/of ontwikkelingsproblemen op een vroegtijdig moment worden
gesignaleerd en gevolgd.
De doelstellingen en het ambitieniveau van het peuterspeelzaalwerk worden door de verschillende
instellingen en gemeenten anders ingevuld. Het ambitieniveau varieert van alleen spelen en
ontmoeten tot stimulering van de ontwikkeling, en van het signaleren van achterstanden tot het
ondersteunen bij het wegwerken van die achterstanden.
In de handreiking onderscheiden we drie ambitieniveaus voor doelstellingen van het
peuterspeelzaalwerk:
0. spelen, ontmoeten;
1. spelen, ontmoeten, ontwikkelen en signaleren;
2. spelen, ontmoeten, ontwikkelen, signaleren en ondersteunen.
Deze ambitieniveaus kunnen voor één of enkele peuterspeelzalen in de gemeente gelden, maar
ook voor alle instellingen voor peuterspeelzaalwerk. Het verschil tussen de ambitieniveaus ligt in
de uitvoering van de activiteiten en in de uitvoering van de groepsleiding, de beroepskracht versus
de begeleider op de groep.
Het gaat hier nadrukkelijk om peuterspeelzaalwerk. Er wordt niet ingegaan op initiatieven voor
structurele opvang of begeleiding van kinderen in de peuterleeftijd (bijvoorbeeld speelgroepjes op
initiatief van kerkelijke instellingen of vrijwilligers) die als lager dan ambitieniveau 0 beschouwd
kunnen worden.
Ambitieniveau 0: spelen en ontmoeten
(Uit paragraaf 5.2.1 van de Handreiking VNG)
Het eerste ambitieniveau heeft betrekking op de basis van het peuterspeelzaalwerk:
het spelen en ontmoeten. Op dit niveau is het peuterspeelzaalwerk een plek waar kinderen onder
begeleiding veilig kunnen spelen met andere kinderen.
Spelen is essentieel voor de ontwikkeling van het jonge kind. Kinderen die onvoldoende
mogelijkheden hebben om te spelen lopen het risico om een ontwikkelingsachterstand op te lopen.
Op de peuterspeelzaal worden peuters gestimuleerd om veelzijdige speelervaring op te doen, zowel
individueel als met elkaar. Op een peuterspeelzaal doen kinderen vaak voor het eerst ervaring op
in het spelen met leeftijdgenootjes en het ontmoeten van andere volwassenen. Hier leren ze in een
veilige omgeving onder deskundige begeleiding geleidelijk aan te spelen met andere kinderen, zich
aan regels te houden en rekening te houden met elkaar.
Het uitvoerende werk op de groep wordt op dit ambitieniveau hoofdzakelijk gedaan door
begeleiders 1) . Het gebeurt echter onder supervisie van een beroepskracht 2) die de kwaliteit van het
peuterspeelzaalwerk - de relatie met ouders, gemeente en aanpalende instellingen - bewaakt.
Gemeente en ouders mogen op dit niveau niet meer verwachten dan dat het kind kan spelen en
ontmoeten.
Voor dit niveau is een minimum aan kwaliteitseisen noodzakelijk op het gebied van de fysieke
omgeving, het pedagogisch klimaat en het management van het peuterspeel-zaalwerk. Het gaat
bijvoorbeeld om het aantal leidsters per groep of een minimum oppervlakte per peuter. Deze
kwaliteitseisen komen verderop in deze handreiking uitgebreider aan bod.
1