You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
8<br />
Dagblad <strong>De</strong> <strong>Pers</strong> Woensdag 15 juni 2011<br />
<strong>Pers</strong>pectief<br />
Gedetineerden die zich<br />
misdragen in de gevangenis<br />
moeten meer tijd<br />
doorbrengen in hun cel.<br />
Verlof kunnen ze op hun<br />
buik schrijven. En tbs-gestelden die te<br />
laat terugkomen van verlof, moeten<br />
voor straf een jaar binnenblijven. Het<br />
zijn slechts twee van de maatregelen<br />
die staatssecretaris Fred Teeven van<br />
Veiligheid en Justitie gaat invoeren.<br />
<strong>De</strong> voormalige crime fi ghter van het<br />
Openbaar Ministerie is niet zo’n softie.<br />
Mensen die hem voor de voeten<br />
lopen worden aan de lijn gelegd.<br />
Zo ook de Raad voor Strafrechtstoepassing<br />
en Jeugdbescherming<br />
(RSJ). Dit onafhankelijke orgaan bekommert<br />
zich om de rechtspositie en<br />
bejegening van iedereen die vastzit in<br />
een gevangenis of tbs-setting. <strong>De</strong> RSJ<br />
adviseert het ministerie van Veiligheid<br />
en Justitie en spreekt recht, want<br />
voor gedetineerden is de raad het<br />
laatste orgaan waar ze terecht kunnen<br />
met hun klachten over vermiste spullen,<br />
een onterechte overplaatsing of<br />
tbs-behandeling.<br />
<strong>De</strong> adviezen kan het ministerie in<br />
de wind slaan, maar het is gebonden<br />
aan de uitspraken die de RSJ doet.<br />
Doorgaans leggen de bewindslieden<br />
zich daar ook bij neer, maar niet altijd<br />
van harte. Teeven heeft het niet zo op<br />
veroordeelden, hij kijkt vooral naar<br />
de slachtoffers van misdrijven. Daarom<br />
wil hij de wet zo veranderen dat<br />
de RSJ in zijn rechtspraak rekening<br />
moet houden met die slachtoffers en<br />
met de veiligheid in de samenleving.<br />
Geitenwollen sokken<br />
Tien jaar bestaat de RSJ nu. Een onafhankelijke<br />
raad van ongeveer zestig<br />
leden, bestaande uit rechters, advocaten,<br />
hoogleraren en andere deskundigen<br />
op het gebied van recht, al dan<br />
niet gepensioneerd. Gechargeerd gezegd,<br />
een club geitenwollen sokken<br />
geleerden die opkomt voor het minst<br />
populaire deel van de bevolking, criminelen,<br />
jong en oud. En een orgaan<br />
dat onderzoekt wat de consequenties<br />
zijn van nieuw beleid. ‘Maar uiteindelijk<br />
is het aan de minister om te<br />
beslissen en het kan zijn dat hij anders<br />
kiest, daar gaan wij verder niet<br />
over.’ Dat zegt Eric Bakker, voorzitter<br />
van de rechtspraakkamer van de RSJ<br />
en lid van de sectie tbs van de Raad.<br />
Martin Moerings, voorzitter van<br />
de sectie gevangeniswezen van de<br />
RSJ, legt uit: ‘Orde en veiligheid in<br />
een gevangenis zijn heel belangrijk,<br />
maar het gevaar dreigt dat dat de<br />
overhand krijgt. Het is van belang dat<br />
de Raad erop let dat het niet te ver<br />
doorschiet. Door personeelstekort<br />
kan het gebeuren dat het luchten van<br />
gedetineerden een keer wordt ingekort<br />
of vergeten. Vanuit de inrichting<br />
is dat begrijpelijk, maar wij zijn ervoor<br />
om te zeggen dat gedetineerden<br />
daar wel recht op hebben.’<br />
Meer rechtszaken<br />
Uit het jaarverslag over 2010 blijkt dat<br />
het aantal zaken waar de RSJ over<br />
heeft geoordeeld de afgelopen twee<br />
jaar met 17 procent is gestegen. In<br />
2008 kreeg de Raad 3.384 zaken<br />
voorgelegd, in 2010 waren dat er<br />
3.954. <strong>De</strong> RSJ laat nu onderzoeken<br />
waar deze stijging vandaan komt.<br />
Bakker: ‘Is de situatie van gedetineerden<br />
verslechterd of komt het doordat<br />
we grotere bekendheid hebben gekregen?<br />
Onze personeelsbezetting is<br />
niet verruimd, dus het gevaar dreigt<br />
dat we gaan achterlopen met zaken.’<br />
Gedetineerden klagen eerst bij een<br />
commissie van toezicht in de eigen<br />
gevangenis en als iemand het niet<br />
eens is met de uitkomst, kan hij naar<br />
de RSJ stappen. Alleen beslissingen<br />
die rechtstreeks door de minister zijn<br />
genomen, zoals over tbs-verlof, komen<br />
direct bij de RSJ terecht. Soms<br />
worden ze schriftelijk afgedaan, maar<br />
er worden ook zittingen georganiseerd<br />
in gevangenissen waar de RSJleden<br />
dan als rechters over de zaak<br />
oordelen. ‘Vermissing van goederen<br />
is misschien wel de meest voorkomende<br />
klacht’, vertelt Moerings. ‘Dat<br />
zijn vaak moeilijke zaken, omdat de<br />
Voorgangers<br />
<strong>De</strong> RSJ is tien jaar geleden ontstaan door de<br />
samenvoeging van twee clubs: de Centrale Raad<br />
voor Strafrechtstoepassing uit 1953 en het...<br />
#Gevangen <strong>De</strong> RSJ is een club<br />
die zich bekommert om iedereen<br />
die gedetineerd zit. Daar houdt<br />
staatssecretaris Teeven niet van.<br />
Hij wil nu de wet veranderen.<br />
Ook de RSJ moet voortaan met<br />
slachtoff ers rekening houden.<br />
Tekst Merel van Leeuwen Illustratie Merijn Beeldverteller<br />
Wie in ’t<br />
gevang<br />
zit, is uit<br />
de gratie<br />
beschuldiging lastig hard te maken is.<br />
Voor de buitenwereld lijken het misschien<br />
futiele klachten, maar voor<br />
gedetineerden zijn het belangrijke<br />
dingen als ze een broek of cd’s kwijtraken.’<br />
<strong>De</strong> Raad is zich ervan bewust dat<br />
hij geen gemakkelijke taak heeft in<br />
een tijd waarin repressie voorop<br />
staat. Dat blijkt onder meer uit een<br />
rapport dat vorig jaar verscheen over<br />
What’s in a name<br />
...College van Advies voor de Justitiële Kinderbescherming<br />
uit 1955. Raad voor Strafrechtstoepassing<br />
en Jeugdbescherming bekt veel lekkerder.<br />
<strong>De</strong> politiek beseft niet altijd<br />
waartoe beleid leidt.<br />
een goede rechtspositie en bejegening<br />
van gestraften. Daarin schrijft de<br />
RSJ: ‘In het maatschappelijke en politieke<br />
klimaat van vandaag lijkt het<br />
streven naar verbetering van detentieomstandigheden<br />
misschien roeien<br />
tegen de stroom in.’<br />
Bakker: ‘We realiseren ons heel<br />
goed dat onze adviezen en voorstellen<br />
niet allemaal met applaus worden<br />
ontvangen. Soms heeft de poli-<br />
Eric Bakker Lid van de RSJ<br />
tiek niet meteen door wat de<br />
consequenties zijn van beleid en<br />
daarom is het goed als dat door de<br />
praktijk wordt geschetst. Het versoberde<br />
regime in de gevangenis is daar<br />
een voorbeeld van. Gedetineerden<br />
zitten meer op hun cel, hebben minder<br />
ruimte voor ontspanning, scholing<br />
en werk. Die mensen moeten wel<br />
weer een keer naar buiten, maar door<br />
dat versoberde regime zijn ze minder<br />
Belangrijks online<br />
Op de site van de RSJ staan in twee online databanken<br />
de belangrijkste adviezen en relevante<br />
uitspraken te lezen die de Raad heeft gedaan.