345 - Føroya Fiskimannafelag
345 - Føroya Fiskimannafelag
345 - Føroya Fiskimannafelag
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Síða 20 Nr. <strong>345</strong> - 23. juni 2005<br />
Slættanes:<br />
Kundu lívbjarga sær<br />
við kúgv og tráðu<br />
Leygardagin vóru vit við á eini útferð til Slættanes. Tey flestu<br />
hava sæð Slættanes frá sjónum, men her er ikki lætt at koma<br />
til, um tað verður farið til gongu. Tað eru tríggjar farleiðir eftir<br />
landi. Onnur er frá Oyrargjógv fram við sjónum. Hetta er tann<br />
skjótasta, men her er bratt í støðum, so tað er ikki ráðiligt hjá<br />
fólki, sum ikki eru von við tað.<br />
Síðani er ein leið frá Vatnsoyrum<br />
og niðan frá Fjallavatni.<br />
Hetta er ein av<br />
styttri leiðunum, men her<br />
er rættiliga tungt at ganga.<br />
Og so er tað leiðin norð<br />
eftir fjøllum, har farið<br />
verður til gongu beint<br />
áðrenn komið verður til<br />
Sandavágs. Henda leiðin<br />
er tann longsta, men hon<br />
er hampiliga løtt at ganga,<br />
og tað var hesa leiðina, vit<br />
valdu henda dagin.<br />
Vit tóku okkum av løttum,<br />
steðgaðu fleiri ferðir,<br />
men ferðin tók 4 tímar, so<br />
hetta var nóg strævið hjá<br />
teimum, sum ikki eru von<br />
at ganga.Í Havn var mjørki<br />
og regn, men í Vágum var<br />
mestsum klárt. So hetta<br />
gjørdist ein stórsligin túrur<br />
við vakrasta útsýni,<br />
sum kann hugsast.<br />
Slættanes er ein av<br />
teimum fáu bygdunum,<br />
sum eru avtoftaðar í nýggjari<br />
tíð. Hon var ein niðursetubygd,<br />
og teir, sum<br />
fluttu hagar, vóru menn<br />
úr Miðvági, sum búsettust<br />
har umleið 1830.Miðvingarnir<br />
røktu seyð fyri Sandavágsmenn,<br />
sum áttu hagan.<br />
Langt var at ganga, so<br />
teir hildu, at tað var<br />
kanska líka lætt at búgva<br />
har norðuri.<br />
Hetta vóru ognarleysir<br />
menn, men teir leigaðu<br />
sær jørð, sum teir veltu,<br />
og hetta gav møguleika at<br />
hava kúgv. Væl er velt, tí<br />
tað er eisini ein stór innmark<br />
her. Afturat leiguni<br />
skuldu niðursetumenninir<br />
eisini arbeiða plikt fyri<br />
ognararnar í Sandavági.<br />
Fingu skúla, kirkju<br />
og svimjihyl<br />
Fólkatalið vaks so spakuliga,<br />
og undir krígnum<br />
vóru 12 hús, har fólk<br />
búðu, og fólkatalið var<br />
eini 70 fólk. Her var ein<br />
hópur av børnum. Skúli<br />
varð bygdur í 1934 og<br />
undir krígnum vóru eini<br />
30 børn í skúlanum. Í<br />
1951 varð skúlin eisini<br />
gjørdur til kirkju. Tann,<br />
sum tók stig til hetta, var<br />
læraravikarurin Fríðmann<br />
Símunarson á Brúnni,<br />
ættaður í Skálavík, sum<br />
seinni gjørdist prestur.<br />
Ein annar seinni kendur<br />
læraravikarur var Jón á<br />
Steig.<br />
Lærari í eitt mannaminni<br />
var Napoleon Petersen,<br />
ættaður úr Sørvági,<br />
verfaðir Maritu Petersen,<br />
fyrrverandi løgmann. Tey<br />
mest ítøkiligu sporini her<br />
eru frá beiggja hansara<br />
Poul E. Petersen, sum var<br />
kendur sum ítróttarmaður<br />
og sum eitt tíðarskeið<br />
var almennur ítróttaráðgevi.<br />
Hann var til tíðir hjá<br />
beiggja sínum og vildi<br />
eggja børnunum til at<br />
íðka ítrótt. Hann fekk<br />
skipað so fyri, at svimjihylur<br />
varð bygdur á<br />
Slættanesi. Hann var rættiliga<br />
"avanseraður" við umklæðingsrúmi.<br />
Seinni varð<br />
ein annar hylur gjørdur<br />
longri niðri í ánni.Afturat<br />
hesum skipaði hann fyri<br />
at slætta ein vøll í bygdini,<br />
har børnini kundi<br />
spæla fótbólt o.t.<br />
Ferðasambandið var annars<br />
ikki verri enn hjá so<br />
nógvum øðrum smábygdum.<br />
Fram til 1948 varð<br />
postmaður, sum gekk til<br />
Sørvágs. Hetta tók fýra<br />
tímar hvønn vegin. Men í<br />
1948 hendi tað framstig,<br />
at "Ólavur", sum annars<br />
sigldi millum Vestmanna<br />
og Vágarnar, fór at sigla<br />
tvær ferðir um vikuna,<br />
mikudag og leygardag til<br />
Slættanes.<br />
Tað var sera liviligt á<br />
Slættanesi. Sagt varð, at<br />
tað bar til at lívbjarga sær<br />
við eini kúgv og eini<br />
tráðu. Slættanes var nevniliga<br />
eitt so óføra gott<br />
seiðapláss, so her kundi<br />
altíð fáast eitt kók. Vit<br />
fingu enntá at vita hendan<br />
dagin, at onkur hevði<br />
verið á seiðabergi dagin<br />
fyri og hevði fingið uppí<br />
eina spann eftir eini løtu.<br />
Kundu ikki<br />
fáa ravmagn<br />
Men so kom stígur í. Ein<br />
av monnunum í bygdini<br />
gekk burtur undan krígnum,<br />
og tá fór hansara<br />
familja av bygdini. Men<br />
Komið verður oman móti Slættanes.<br />
Kirkja og skúli í einum.<br />
tað, sum endiliga avgjørdi<br />
lagnuna hjá bygdini, var,<br />
tá SEV boðaði frá,at Slættanes<br />
skuldi ikki rokna við<br />
at fáa streym. Hetta kann<br />
tykjast óskiljiligt í dag, tá<br />
hugsað verður um, at SEV<br />
hevur motorverk til líka<br />
smáar bygdir sum Slættanes.<br />
Tá avgjørdu tey, sum<br />
eftir vóru, at fara av bygdini,<br />
og hetta hendi í 1964.<br />
Onkur var aftaná tað í<br />
bygdini um summarið í<br />
nøkur ár.<br />
Tey fluttu so ymsastað-<br />
Oman móti lendingina. Her er av bestu seiðaplássum. Hjúnini Sjúrður og Marjon Poulsen vóru frálíkir<br />
ferðaleiðarar.<br />
ni í landinum.Summi tóku<br />
húsini við sær. Men eftir<br />
standa 4 hús, sum minni<br />
um eina einaferð virkna<br />
bygd. Her koma so fólk at<br />
hugna sær nakrar dagar.<br />
Húsini eru yvirhøvur<br />
snøgg, og tað verður gjørt<br />
eitt arbeiði fyri at varðveita<br />
tað, sum eftir er av<br />
bygdini. Serliga skúlin/kirkjan<br />
kundu saktans<br />
verið eitt ferðamannamál,<br />
og bygdin í heila tikið er<br />
nakað, sum vit saktans<br />
kunnu bjóða ferðafólki.<br />
Sandavágsmenn ganga<br />
framvegis á fjall har norðuri.Teir<br />
taka bát av Oyrargjógv,<br />
og tann gamli postbáturin<br />
"Ólavur" førir teimum<br />
seyðin heim aftur.<br />
Zacharias Hammer hevur<br />
verið á fjalli saman við<br />
teimum, so her man okkurt<br />
fara at frættast.<br />
Henda útferðin gjørdi<br />
okkum øll eitt sindur<br />
klókari um hendan lítla<br />
partin av søguni hjá føroyingum!