Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Foto: Bjørn Erik Larsen<br />
Ny sjanse<br />
Etter seks-sju veker i Oslo og haugevis med testar og undersøkingar,<br />
var han tilbake hos familien i Fyllingsdalen.<br />
– Dei to sønene mine var eitt og fire år då eg blei sjuk. Dei har opplevd<br />
heile sjukdomsperioden min. Etter transplantasjonen har dei fått ein ny<br />
far, seier Pedersen.<br />
Han var tilbake i halv jobb etter åtte månader. No arbeider han 80<br />
prosent.<br />
– Eg har fått ein ny sjanse og den skal eg ta vare på. Eg kjenner meg<br />
veldig frisk, men veit at eg må vere forsiktig. No lever eg riktig, med sunt<br />
kosthald og mykje mosjon og aktivitet. Kven hadde trudd at eg skulle<br />
begynne å pumpe jern etter fylte 50 år?, spøkjer Harald Pedersen.<br />
- Eg hadde ikkje trudd at eg skulle begynne å pumpe jern etter fylte<br />
50 år, seier Harald Pedersen.<br />
Det var på slutten av 80-talet at problema begynte. Han hadde ein<br />
travel jobb som tillitsvalt i Bergen kommune. Han jobba mykje og var<br />
tungpusten og sliten. Bedriftslegen oppdaga ein ulyd på hjartet, hjartespesialisten<br />
fann ei forkalking på den eine hjarteklaffen. I 1994 fekk han<br />
diagnosen dilatert kardiomyopati, betennelse i hjartemuskelen.<br />
Døydeleg utgang<br />
– Eg fekk vite at det kunne gå over, men at utgangen var døydeleg<br />
dersom det ikkje gjorde det.<br />
Etter nokre år blei det tydeleg at det berre gjekk ein veg.<br />
– Eg var tungpusten berre eg sat i ro i sofaen. Sommaren 2002 kollapsa<br />
eg i Bergen sentrum og blei henta med ambulanse. Viss eg skulle<br />
overleve, trengde eg eit nytt hjarta, fortel Harald Pedersen.<br />
Våren 2003 blei han godkjent for transplantasjon ved Rikshospitalet og<br />
utstyrt med personsøkjar og mobiltelefon. Etter berre to månader kom<br />
telefonen han hadde venta på.<br />
– Det var ei enorm lette. Eg var så sliten både fysisk og psykisk.<br />
Eg heiv meg på flyet og blei operert på Rikshospitalet same natt, fortel<br />
bergensaren. Han rosar Rikshospitalet og personalet der for behandlinga<br />
han har fått.<br />
Meir enn ein fysisk klump<br />
I Noreg er organdonorar anonyme. Harald Pedersen veit ikkje noko om<br />
personen han har fått hjartet sitt av. Ikkje ein gang om det er ein mann<br />
eller ei kvinne. Men det gjer ingenting.<br />
– Eg er ikkje nysgjerrig, berre veldig takksam. Eg trur personen må ha<br />
vore veldig frisk, for eg har fått ein energi eg ikkje hadde før, sjølv når eg<br />
var frisk. Eg har fått noko meir enn berre ein fysisk klump, noko som<br />
ikkje er meg, men som er positivt i forhold til meg.<br />
– Har det å få nytt hjarte forandra deg på andre måtar?<br />
– Ja. Ting som var viktige før, er det ikkje lenger og omvendt. Eg tar i<br />
mykje større grad vare på dei gode stundene og er bevisst på at dei ikkje<br />
er sjølvsagte.<br />
– Ta stilling til organdonasjon<br />
Fordi han har vore heldig og fått ein ny sjanse, har Harald Pedersen<br />
engasjert seg i Foreningen for hjerte- og lungetransplanterte.<br />
Dei jobbar mellom anna for auka kunnskap og bevisstgjering rundt<br />
organdonasjon.<br />
– Eg vil anbefale alle å snakke om temaet med sine næraste. Det er veldig<br />
vanskeleg å ta stilling til eit slikt val den dagen det skjer dersom ein ikkje<br />
kjenner standpunkta til kvarandre. Ingen kan vite kven som blir så sjuk<br />
at dei treng eit nytt organ og kven som må velje om dei vil gi frå seg sine.<br />
Dei aller fleste som får eit nytt organ lever eit godt liv vidare og får ein<br />
heilt ny livskvalitet. Min bodskap til folk er at dei må snakke om dette.<br />
Og det inneber sjølvsagt også all respekt til dei som seier nei til organdonasjon.<br />
Det er ein heilt klar føresetnad.<br />
14<br />
Slik kan du ta stilling:<br />
• Kvart år opplever mange familiar at ein av dei næraste blir<br />
alvorleg skada i ei ulykke eller blir ramma av hjernebløding<br />
eller blodpropp. Viss livet ikkje står til å redde kan det bli<br />
spørsmål om donasjon. Då vil legen spørje dei pårørande om<br />
dei kjenner haldningane til avdøde vedrørande donasjon, og be<br />
om lov til å bruke hans eller hennar organ for å redde andre.<br />
• Det er dei pårørande som må svare på vegne av avdøde. Derfor<br />
er det viktig å informere sine næraste om sitt standpunkt.<br />
Då slepp dei å ta avgjerda på dine vegne.<br />
• Ein donor kan redde fleire liv. Vi har alle sju organ å gi bort;<br />
hjarte, to lunger, to nyrer, lever og bukspyttkjertel. Det er i<br />
prinsippet inga aldersgrense for donasjon.<br />
• Viss du vil seie ja til donasjon, kan du skaffe deg eit donorkort<br />
frå nettsidene til www.organdonasjon.no. Her finn du også dei<br />
vanlegaste spørsmåla og svara i samband med organdonasjon.<br />
(Kjelde: Stiftelsen Organdonasjon)
Change language