ned mot aurdalen - Skald

Når sommarn kjem da blir de fi nt e fj ellå,
da ska eg dit å hør kår bekkjin syng,
Å kliv te topps e brattast berjestellå,
Å vea gras å tort å tåberløng.
E kjenne lokt tå gras kreng alle haua,
Å sola skin, å bjøllåin kling så kløkt.
Å tjønnin legg så blankt der e ska laua,
Me berg ekring, der e kan sol` me trøgt.
Då væt e vesst at bekkjin legg å venta
poinn kalle isa me så sval æn drekk.
– Når hausten kjem, å sistkvellskløva henta,
Då ska e takk’ fær sommarn så e fekk.
Hans Hyldbakk: Vårsøg (utdrag)
Hausten 1954 var eg med på sauesanking i Ston dalen,
ein sidedal til Aurlandsdalen. Ettersankinga gjekk føre
seg i Stemmerdalen. Eg var 18 år gamal og elev ved Sogn
Jord- og Hagebruksskule. Medan dei andre elevane tok
opp poteter, fekk eg bli med til fj ells. I ettertid minnest
eg to hendingar.
Det eine var kryssinga av elva ved stølen Vetledalen.
Vi kom over, men dei enorme vassmengdene gjorde
inntrykk. To år før hadde ei ung jente omkome då ho
vart teken av fossen oppe i Aurdalen, fortalde sankebasen.
Han ville nok åtvare 18-åringen som prøvde å
vasse elva i staden for å ta omvegen opp til hengebrua.
Den andre hendinga var knytt til ei lita kvild på ein
av stølane. Midt i september var det framleis stølsdrift.
Den unge budeia sette pris på eit besøk. Ho gav sauesankarane
kvar si skei og let oss smake på primen i ystekjelen.
Varmen frå grua, dufta frå ostekjelen, den søte
og varme primen og den trivelege jenta sette spor.
Fleire tiår seinare gjekk eg, saman med mellom anna
to barnebarn, ein tur frå Finse, nordover til Geiterygghytta
og vidare til Kongshelleren. Også denne gongen
sette turen spor. Aurlandsdalen har i dag vorte eit populært
turmål for fotturistar frå heile landet.
Denne boka vender seg til menneske som er interesserte
i samspelet i naturen: Korleis menneska, viltet,
beitedyra, fi sken i vatna og vedskogen har vore avhengige
av kvarandre. Eg håpar at boka har noko å tilføre
moderne menneske til fots eller i bil gjennom Aurlandsdalen.
I boka er Aurlandsdalen brukt på eit litt større område
enn det som er merka av på kartet. Boka fortel om hendingar
og sanseinntrykk frå stader mellom Hardangervidda
og Aurlandsvangen. Dette er fj ell, vidder og djupe
dalar som høyrer med til ein felles fj ellkultur. Også området
kring Strandavatnet i Hol kommune er med i boka.
Eg vil følgje fotturistane si vandring frå Vidda til Aurlandsvangen
– ei vandring gjennom høgfj ell med stein,
snøbre og bekker, langs vassdrag og innsjøar, gjennom
ufser og galdar ned til Aurlandsfj orden.
God tur!
Hans H. Th yri
5