Шымкент келбеті 99
14.12.2018 • Views
Share Embed Flag

Шымкент келбеті 99

Жұма 14 желтоқсан 2018 жыл

Жұма 14 желтоқсан 2018 жыл

SHOW MORE
SHOW LESS
ePAPER READ
DOWNLOAD ePAPER
  • No tags were found...
shymkent

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

START NOW

№<strong>99</strong>(1638)<br />

p $ 371,5 p € 423 q 5,6<br />

ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ГАЗЕТ<br />

Газет 1<strong>99</strong>0 жылғы 21 шілдеден бастап шығады<br />

Жұма 14 желтоқсан 2018 жыл<br />

Ұлы даланың жеті қыры<br />

ОЗЫҚ ОЙ<br />

ҚҰДІРЕТІ<br />

Ал ып Қазақ елін дүр<br />

сілкіндірген «Ұлы даланың<br />

жеті қыры» мақаласы<br />

ұлттық рухымызды, тарихымыз<br />

бен түп-тамырымызды,<br />

шыққан тегімізді тағы да бір<br />

айқындады.<br />

Тәуелсіздіктің 28-жылына қадам басар<br />

тұста жарияланған бұл құнды дүние<br />

Алтай мен Атыраудың арасын, Ертіс пен<br />

Есілдің жағасын мекендеген, Қаратаудан<br />

Ұлытауға дейінгі ұлы даланы жайлаған<br />

ұлтымыздың ұлылығы мен бабаларымыздың<br />

батырлығын жаңғыртты.<br />

«Жаяу жүрсе - бір қазақ, атқа мінсе<br />

- мың қазаққа» айналған ұлтымыздың<br />

ұлылығын, тасын түртсең тарихы<br />

сөйлейтін сайын даламыздың даңқын<br />

аспандатты.<br />

«Ұлы даланың жеті қыры» – Елбасы<br />

бұрыннан қозғап жүрген ой таңдамалыларының<br />

жаңа, жинақы жиынтығы.<br />

u<br />

5-БЕТ<br />

мәңгілік елдің<br />

тұғыры берік болғай!<br />

SHYMKENT:<br />

Тәуелсіздік<br />

жетістіктері<br />

Құрметті <strong>Шымкент</strong> қаласының<br />

тұрғындары мен қала қонақтары!<br />

Алты алаштың айбынын асқақтатқан, ата-бабамыздың<br />

арманы орындалып, жасампаздығымызды жаңа белеске көтерген,<br />

бақытымыздың бастауы болған ұлы мереке – Тәуелсіздік<br />

күні құтты болсын!<br />

Тәуелсіздік – сан ғасырлар бойы еркіндікті аңсаған халықтың<br />

арманы. Қазақстанның бүгінгі құдіретті күші –<br />

ел бірлігінде, ұлт пен ұлыстар татулығында. Көп ұлтты<br />

Қазақстан бір Отан, бір тағдыр, бір Елбасы мақсатын басты<br />

ұстаным етіп, еліміздің өркендеп-өсуіне үлес қосып келеді.<br />

Тәуелсіздік жылдары тұрмысы жақсара түсіп, өркениетке бет<br />

бұрған елдің бүгінгі ұрпағы өзін ұлы елдің ұланы, азат елдің<br />

азаматы сезінеді және ертеңіне нық сеніммен қарайды.<br />

Елбасы Н.Назарбаевтың халыққа арнаған Жолдауы мен «Ұлы<br />

даланың жеті» қыры мақаласы да ертеңге деген ел сенімін нығайта<br />

түсті, төл тарихымызды жаңа қырынан танытты.<br />

Биыл <strong>Шымкент</strong> қаласының тұрғындары тәуелсіздік күнін<br />

Еліміздегі үшінші мегаполис ретінде алғаш рет атап өткелі<br />

отырмыз. Мемлекет басшысының Жарлығымен 19 маусым<br />

Ғабидолла ӘБДІРАХЫМОВ,<br />

<strong>Шымкент</strong><br />

қаласының әкімі<br />

күні <strong>Шымкент</strong> республикалық қала дәрежесіне ие болды. Осылайша<br />

қаланың дамуына жаңа серпін берілді.<br />

Тәуелсіздік алғаннан бергі жылдары <strong>Шымкент</strong>тің экономикалық<br />

әлеуеті жаңа қарқынмен дамып, тұрғындардың әлеуметтік<br />

жағдайы жақсара түсті. Мегаполис халықаралық дәрежеде<br />

танылып, қалаға шетелдік инвесторлардың қызығушылығы<br />

артуда. Мұның барлығы тәуелсіздіктің жемісі.<br />

Қымбатты жерлестер!<br />

«Мәңгілік Ел» жолында, текті ұлтымыз Ұлы Даланың<br />

төрінен әлемге даңқы тарап, жаңа замананың көшімен шеру<br />

тартып келеді. Қазақ Елі бабалардың аманатын адалдықпен<br />

арқалап, бүгінгі күннің қуатын бойға жиып, болашаққа деген<br />

нық сеніммен, іргелі мемлекетке айналды. Шекарасын бекітіп,<br />

шаңырағына шаттық ұялап, Тәуелсіз ел болды.<br />

16 желтоқсан – қасиетті күн, тағдыр сыйлаған ұлы бақыт.<br />

Азаттықтың арайлы таңындай болған Тәуелсіздік күні<br />

құтты болсын! Баршаңызды осынау бар игіліктің бастауы<br />

болған Тәуелсіздік күнімен құттықтаймыз! Еліміздің жарқын<br />

келешегі үшін еңбектеніп жүрген барша шымкенттіктерге<br />

бейбіт өмір, тыныштық, отбасылық бақыт тілейміз!<br />

Тәуелсіздігіміз тұғырлы, бірлігіміз баянды болсын!<br />

Ғани ТАШҚАРАЕВ,<br />

<strong>Шымкент</strong> қалалық<br />

мәслихатының хатшысы<br />

Тәуелсіздік – мағынасы терең,<br />

аса қастерлі ұғым. Тәуелсіздік<br />

мерекесі – ата-бабамыздың<br />

арманы орындалып, жасампаздығымызды<br />

жаңа белеске көтерген<br />

ерекше күн. Қазақ елі тәуелсіздікке<br />

қол жеткізілгелі бері дербес мемлекет<br />

ретінде әлемде өз орнын иеленді.<br />

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев<br />

жүргізіп отырған парасатты саясатының<br />

нәтижесінде <strong>Шымкент</strong><br />

қаласы шырайланып, дами түсті.<br />

Елбасының биылғы 19 маусымдағы<br />

Жарлығымен <strong>Шымкент</strong> республикалық<br />

қала дәрежесін алып,<br />

жаңа тарихи кезеңге қадам басты.<br />

Миллион тұрғыны бар мегаполис<br />

күн сайын көркейіп келеді. Біз осы<br />

орайда <strong>Шымкент</strong>тегі Тәуелсіздік<br />

жылдары жеткен жетістіктерге тоқталғанды<br />

жөн көрдік.<br />

u<br />

3-БЕТ<br />

Bіlіm<br />

kókjıegіne<br />

dańǵyl jol<br />

ashqan<br />

táýelsіzdіk<br />

u<br />

3-БЕТ<br />

«Желтоқсаншыларға<br />

аллея<br />

ашылса»<br />

u<br />

4-БЕТ

2<br />

№<strong>99</strong> (1638)<br />

Ұлы мереке<br />

www.shymkala.kz<br />

SHYMKENT:<br />

жүрек жарды<br />

Тәуелсіздік<br />

жетістіктері<br />

Роза Пак:<br />

u<br />

Басы 1-БЕТТЕ<br />

«Жер Ана» Тәуелсiздiк монументi<br />

– <strong>Шымкент</strong>тің шынайы<br />

мақтанышы. Ол қазақ ұлтының<br />

тектiлiгi мен бiртұтастығының<br />

белгiсiндей Төле би,<br />

Қазыбек би және Әйтеке би көшелерi<br />

қиылысатын Ордабасы<br />

алаңында орнатылған. Биiктiгi<br />

– 34 метр. <strong>Шымкент</strong> қаласында<br />

бұған дейін жас ұрпақтың<br />

бойына патриоттық сезiм ұялатып,<br />

ата-бабамыздың қаншама<br />

ғасыр бойы аңсаған арманын<br />

қазiргi кездiң мақсатмүддесiмен<br />

үйлестiре бейнелеген<br />

дәл мұндай ескерткiш<br />

болған емес. 2009 жылдың 22<br />

қыркүйегiнде қаладағы осы ескерткiштiң<br />

ашылу салтанатына<br />

Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың<br />

қатысуы да мемлекет пен<br />

халық бiрлiгiнiң жақсы бiр нышаны<br />

болды. Бұл нысан қазіргі<br />

таңда соңғы технология бойынша<br />

қайта жаңартылып жатыр.<br />

Монументте қашалып жазылған<br />

Мемлекет басшысының<br />

сөзі латын тілінде қайта жазылды.<br />

Ескерткіштің аумағына<br />

абаттандыру жұмыстары да<br />

жүргізілді. Бұл жұмыстар биыл<br />

ел Тәуелсіздігі күніне орай аяқталады<br />

деп жоспарлануда.<br />

Ел тарихы ескерiле отырып<br />

жасалған Тәуелсiздiк монументi<br />

идеясы одан әрi жетiлдiрiлiп,<br />

Ордабасы алаңы ұлттық ұстындарымызды<br />

қастерлейтiн тарихи-мемориалдық<br />

кешенге айналды.<br />

«Рәмiздер алаңы» аталатын<br />

кешенде елiмiздiң картасы<br />

бейнеленiп, Елбасымыз<br />

Н.Назарбаевтың: «Дүниеде<br />

тәуелсiз қазақ елi бар. Әлемде<br />

егемен Қазақстан бар. Оның<br />

көпұлтты ынтымақшыл халқы<br />

бар. Қуатты экономикасы,<br />

сенiмдi саяси жүйесi бар. Ең<br />

бастысы, бүгiннен нұрлы, бүгiннен<br />

кемел болашағы бар. Сол<br />

күнге берiк сенiмi бар!» - деген<br />

сөзi мен Қазақстан Республикасының<br />

Конституциялық Заңынан<br />

үзiндi тасқа қашалып жазылды.<br />

Бүгiнде Тутөбенiң басында<br />

биiктiгi 50 метрлiк көк<br />

байрақ алыстан көрініп, желбіреп<br />

тұр.<br />

Ордабасы алаңындағы аспалы<br />

көпiрдiң де үлкен шығармашылық<br />

ой мен қиялдан туғанын<br />

айтқан жөн. Ұзындығы 104 метр,<br />

енi 5,7 метр болатын көпiр темiр<br />

құрылымдар арқылы құрастырылып,<br />

тiреулерi гранит тастармен<br />

қапталған. Бұл көпiр көне<br />

<strong>Шымкент</strong> шаһарын Ордабасы<br />

алаңына қосады. Сондықтан қалың<br />

көпшiлiк оны «Алтын көпiр»<br />

деп атап кеттi. Алаңды кесiп<br />

өтетiн Қошқар ата өзенiнiң үстiне<br />

екi жерден орнатылған субұрқақтар<br />

да өз үйлесiмiн тауып,<br />

қала тұрғындарының көз қуанышына<br />

айналған.<br />

<strong>Шымкент</strong>те Ұлы Жеңiстiң<br />

65 жылдығына орай салынған<br />

«Даңқ» мемориалы Отан<br />

үшiн от кешкен майдангерлердi<br />

ұлықтайды. Аллеяның ұзындығы<br />

285 метр, енi 22 метр. Аллея<br />

бойына орнатылған гранит<br />

тастарға өңiрiмізден соғысқа<br />

аттанған 140 мыңнан астам<br />

жауынгердiң есiмi қашап жазылды.<br />

Сондай-ақ, оңтүстiктен<br />

шыққан 51 Кеңес Одағының Батыры<br />

мен 8 Даңқ орденiнiң толық<br />

иегерi және бiр Халық қаһарманының<br />

аты-жөнi бөлек<br />

тақтаға қастерлеп жазылған.<br />

Шаһардағы темiржол вокзалы<br />

да бүгiнгi заман талабына<br />

сай қайта жаңғыртылды. Вокзал<br />

iшiнде медициналық бекет,<br />

ана мен бала бөлмесi, асхана<br />

ашылды. Жылыту, желдеткiш<br />

жүйелерi жаңартылып, жолаушыларға<br />

қолайлы жағдай жасалды.<br />

Вокзал алдының сәнiн<br />

бұзып тұрған коммерциялық<br />

нысандар жойылып, аумақта<br />

тегiн автотұрақ ұйымдастырылды.<br />

Ал кәсiпкерлер көмегiмен<br />

салынған вокзал алдындағы<br />

«Жiбек жолы» композициясы<br />

да қала ажарын<br />

ашып тұр.<br />

Сондай-ақ, қала орталығындағы<br />

жаңа хайтек технологиясы<br />

негiзiнде металл мен<br />

шыныдан жасалған «Қызғалдақ»<br />

композициясы бүгiнде<br />

студенттер, жастар мен қала<br />

халқының бос уақытта демалып,<br />

серуен құратын сүйiктi<br />

орнына айналды.<br />

Көрнектi мемлекет қайраткерi<br />

Асанбай Асқаров негiзiн<br />

қалаған дендросаябақ та жаңаруда.<br />

Мiне, қала тұрғындарының<br />

белсене қатысуымен<br />

соңғы екi жылда тазалық жұмыстары<br />

қолға алынды. Бүгiнде<br />

аумағы 117 гектардан асатын,<br />

600-ге тарта өсiмдiк пен<br />

ағаш түрi өсiп тұрған дендрологиялық<br />

бақты түгелдей<br />

абаттандыру, жөндеу, су жүйелерiн<br />

қалпына келтiру жұмыстары<br />

аяқталды. Iшкi жолдар,<br />

атпен және велосипедпен<br />

серуендеу соқпақтары реттелдi.<br />

Бiр қуаныштысы, көл<br />

қалпына келтiрiлiп, жағалауы<br />

көркейтiлдi. Көл үстiне жаяу<br />

жүргiншiлер көпiрi салынып,<br />

тас плиталар төселдi. Жол<br />

жиектерiне шамдар орнатылды,<br />

демалушылар үшiн орындықтар<br />

қойылды. Тұмса табиғаттың<br />

бiр көркi жан-жануарлар<br />

болғандықтан, дендросаябақ<br />

аумағында бой көтерген<br />

арнайы вольерге 20 тиiн, 4<br />

елiк пен теңбiл бұғы, 10 тауыс,<br />

маңы тазаланып, абаттандырылған<br />

көлге аққу, қаз, үйрек<br />

секiлдi құстардың 22-сi және 20<br />

мыңдай балық жiберiлдi.<br />

Дендросаябақтан бизнестiң<br />

әлеуметтiк жауапкершiлiгi аясында<br />

«Жас жұбайлар» аллеясының<br />

ашылуы да шымкенттiктер<br />

үшiн үлкен оқиға<br />

болды. Өмiрге бiрлесiп қадам<br />

басқан бақытты жұптар мұнда<br />

жиi келедi. Олар бұл жерден<br />

ғашықтар мүсiнiн, субұрқақтарды<br />

және «Махаббат патшалығы»<br />

сарқырамасын тамашалай<br />

алады.<br />

Әрине, тізе берсек,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының көркiне<br />

көрiк қосқан, мерейiн өсiрген,<br />

қалың көпшiлiктiн көзайымына<br />

айналған бұдан басқа<br />

да құрылыс нысандары аз<br />

емес. Олардың қатарында Елбасы<br />

Н.Назарбаевтың өзi тұсауын<br />

кескен ұлы Абайдың мұражайын<br />

айтуға болады. Республикалық,<br />

халықаралық деңгейдегi байқауларда<br />

облысымыздың атын<br />

шығарып, жүлде алып жүрген<br />

суретшiлерiмiз осыдан екi жыл<br />

бұрын үлкен сыйға ие болды.<br />

«Абай саябағындағы көркемсурет<br />

галереясы» деп аталатын<br />

тамаша ғимарат бүгiнде эстетикалық<br />

тәрбие берудiң орталығына<br />

айналған.<br />

Соңғы жылдары <strong>Шымкент</strong>тегі<br />

Абай, Орталық, Жеңiс<br />

және Металлургтер саябақтары<br />

мемлекет меншiгiне қайтарылып,<br />

күрделi жөнделдi.<br />

Әкімшілік-іскерлік орталығындағы<br />

көпқабатты үйлердiң сыртқы<br />

келбетi ерекше көз тартады.<br />

Тәуелсiздiктiң 20 жылдығы қарсаңында<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласында<br />

тұңғыш рет сыйымдылығы 1200<br />

орындық Цирк ашылды.<br />

Қала тұрғындарының көз<br />

қуанышына айналған шаһардағы<br />

ерекше нысанның бірі деп<br />

Бейбітшілік көшесінде орналасқан<br />

жаңа Арбатты айтуымызға<br />

болады. Ол биылғы 1 желтоқсанда,<br />

Қазақстан Республикасының<br />

Тұңғыш Президенті күніне орай<br />

ашылды. Демалыс орны қала<br />

орталығындағы «Қиял әлемі»<br />

саябағы жанынан орын тепкен.<br />

Бейбітшілік көшесінің Республика<br />

даңғылынан Әл-Фараби алаңына<br />

дейінгі бөлігі тұтас демалыс<br />

орнына айналып, су бұрқақтары<br />

орнатылды. Көпшілік<br />

сейіл құратын аймақтағы жаяу<br />

жүргіншілер жолы 12 сәулеттік<br />

мүсінмен ерекшеленеді. 200-ге<br />

жуық сәндік ағаш егіліп, бір<br />

бөлігі көгалдандырылды. Арбаттың<br />

ортасында граниттен Қазақстанның<br />

атлас-картасы жасалды.<br />

Жалпы ұзындығы 430<br />

метр аймақта көлік қатынасына<br />

шектеу қойылып, екі қапталдан<br />

велосипедпен серуендеу<br />

үшін арнайы веложолақ салынған.<br />

Ал Арбаттың екі жағындағы<br />

үйлердің қасбеттері көріктендірілді.<br />

Қала басшылығының алдағы<br />

уақытқа белгiлеп отырған ауқымды<br />

iс-шаралары аз емес. Мәселен,<br />

2020 жылы <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

ТМД-ның мәдени астанасы<br />

болмақ. Осы шараның алдында<br />

2020 жылға қарай <strong>Шымкент</strong>тегі<br />

ескі қалашықта музей бой<br />

көтереді. Сондай-ақ Қажымұқан<br />

атындағы орталық стадионы<br />

қайта жаңғыртылып, УЕФА<br />

стандартына сай болмақ. Қайта<br />

құру жұмыстары 2019 жылдың<br />

І тоқсанында жүргізіле<br />

бастайды.<br />

Бұдан басқа да қолға алынып<br />

жатқан iргелi жұмыстар аз емес.<br />

Ең бастысы, шымкенттiктер бiр<br />

жағадан бас, бiр жеңнен қол шығара<br />

отырып, Тәуелсiздiктiң 27<br />

жылдық мерейлi мерекесiн лайықты<br />

қарсы алмақ.<br />

Д.АЙБАР<br />

Менің туған<br />

жерім –<br />

Қазақстан!<br />

Тұңғыш Президентіміз<br />

Нұрсұлтан Әбішұлымен<br />

кездесу, елге жасаған<br />

қызметі үшін, Мемлекетте<br />

жүргізіп отырған сарабдал саясаты<br />

үшін алғысымды білдіру<br />

менің арманым еді. Ешкімге<br />

тіс жарып айтпағаныммен,<br />

адамның ойы таза, ниеті түзу<br />

болса, Алла арманына жеткізеді<br />

екен.<br />

Қазақстан Республикасының<br />

тұңғыш Президентімен үш рет жүздесіп,<br />

тілдесудің сәті түсті. Алғаш<br />

рет Мемлекет басшысын 2011 жылы<br />

көрдім. Тәуелсіздіктің 20 жылдығына<br />

орай <strong>Шымкент</strong>те Тәуелсіздік<br />

саябағы пайдалануға берілген еді.<br />

Елбасы қатысқан салтанатты ісшарада<br />

маған да сөз сөйлеу нәсіп<br />

етті. Алғаш рет Елбасының алдында<br />

сөйлеп тұрғандықтан, толқып,<br />

артық бір ауыз сөз айта алмадым.<br />

Ал екінші рет Түркістан сарайының<br />

ашылу салтанатында Мемлекет<br />

басшысына алғыс білдірдім. Сол кезде<br />

Президентке «Құрметті Нұрсұлтан<br />

Әбішұлы, біз сізге өміріңізді<br />

ұзартатын эликсир дайындадық.<br />

Ол шымкенттіктердің Сізге деген<br />

махаббаты» дедім. Жүректі жарып<br />

шыққан тілегім баршаның көңіл<br />

күйін көтеріп тастағандай болды.<br />

Сол кездегі облыс әкімі Асқар<br />

Исабекұлы жақындап келіп, «бар<br />

ықыласпен айтқан жақсы сөзіңіз<br />

үшін рахмет» деді.<br />

2017 жылы Қазақстан халқы<br />

Ассамблеясының <strong>Шымкент</strong>тегі ғимараты<br />

ашылғанда Нұрсұлтан<br />

Әбішұлы келіп қатысты.<br />

Қазақстан Республикасының тұңғыш<br />

Президентімен үшінші рет<br />

сол жиында кездестім. Ассамблея<br />

мүшелерімен әңгімелесіп тұрған<br />

Елбасыны «Роза қайда?» дегенін естігеніммен,<br />

мені іздейді деп ойламадым.<br />

Сол жолы ел мен жерді шарлап<br />

жүріп күніне жүздеген адаммен<br />

кездесіп, ондаған адамды тыңдайтын<br />

Нұрсұлтан Әбішұлының есте<br />

сақтау қабілетінің мықтылығына<br />

да тәнті болдым. Елбасы сонау бір<br />

кездесуде айтқан эликсирді ұмытпаған<br />

болар.<br />

Біз шынында да Президентіміз<br />

Нұрсұлтан Назарбаевты жақсы көреміз.<br />

Құрметтейміз! Қадір тұтамыз.<br />

Кезінде Қазақстаннан пана тапқан<br />

кәрістердің бұл күнде бесінші ұрпағы<br />

өмір сүріп келеді. Жуырда Кореяға<br />

барып, Сеулдің мэрімен кездестім.<br />

Олар «Елге қашан қайтып келсеңіз<br />

де, қуанамыз» деді.<br />

Ал біздің түп тамырымыз кәріс<br />

болғанымен, менің туған жерім –<br />

Қазақстан. Мен – қазақстандықпын!<br />

Осындай тату, ымырашыл елімнен<br />

ешқайда кеткім келмейтінін Сеулдегі<br />

қандастарым естіп, Отанға деген<br />

құрметімізге бас иген болатын.<br />

Біздің елге, туған жерге деген махаббатымызды<br />

оята білген Елбасының<br />

даналығы, салиқалы саясаты<br />

деп білемін.<br />

Елді ұйыстырып, өркениетке бастаған<br />

Нұрсұлтан Әбішұлына тағы да<br />

алғыс айта отырып, Ұлы дала халқын<br />

16 желтоқсан – Тәуелсіздік күнімен<br />

шын жүректен құттықтаймын!

Егемен ел<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>99</strong> (1638)<br />

14 желтоқсан 2018 жыл<br />

3<br />

Мереке<br />

Еңселі<br />

егемен<br />

елміз<br />

Тарихы тереңде<br />

жатқан елдің<br />

егемендік<br />

алып, тәуелсіз мемлекет<br />

атанғанына<br />

биыл 27 жылдың<br />

жүзі. Бұл – қазақ<br />

халқы үшін қасиетті<br />

де қастерлі<br />

мейрам.<br />

Кешегі ата-баба аңсаған<br />

Тәуелсіздік ұғымын<br />

бүгінгі ұрпақ жете<br />

түсінуі қажет. Дүниедегі<br />

жүздеген ұлт пен<br />

ұлыстар егемен ел болуды<br />

мақсат тұтары<br />

сөзсіз. Бұл бір күнде<br />

және бір сәтте келген<br />

қуаныш емес. Оған қол<br />

жеткізу жолында қаншама<br />

қан мен тер төккен<br />

батыр бабалардың<br />

ерлігін тарихтан білеміз.<br />

Тәуелсіздік барша қазақстандық<br />

үшін және<br />

ізімізді жалғар жас ұрпақ<br />

үшін баға жетпес<br />

ба й л ы қ . Ен да ла н ы<br />

еркін жайлаған еліміз<br />

қашанда егемендікті<br />

жо ғ ары б а ғ а л а й д ы.<br />

Бүгінде Қазақстан өзге<br />

елдермен терезесі тең,<br />

азат елге айналды. Ата<br />

Заңымыз қабылданды,<br />

тәуелсіздігіміздің айғағындай<br />

болған – әнұран,<br />

елтаңба, байрақ,<br />

төл теңгеміз бар.<br />

Мемлекет басшысы<br />

Н.Назарбаев егемендіктің<br />

алғашқы күндерінен<br />

бастап тәуелсіз<br />

сот, қуатты құқық қорғау<br />

органдарын құруды<br />

демократиялық, құқықтық<br />

мемлекетті нығайтудың<br />

басым бағыттарының<br />

бірі ретінде<br />

белгіледі. 2000 жылдың<br />

25 желтоқсанында<br />

қабылданған «ҚР<br />

соттары мен судьяларының<br />

мәртебесі туралы»<br />

Конституциялық<br />

заң сот жүйесін қалыптастыру<br />

мен жетілдірудің<br />

маңызды қадамы<br />

болды. Тәуелсіз сот жүйесін<br />

жетілдіруге үлес<br />

қосты.<br />

Техника мен өркениеттің<br />

дамыған заманына<br />

тұспа-тұс келген<br />

біздің егемендігіміз<br />

қарыштап дамуда. Барлық<br />

деңгейдегі соттарда<br />

электрондық терминалдар<br />

мен бейнебайланыс<br />

жүйелері, басқа<br />

да ғылым мен техниканың<br />

соңғы жетістіктері<br />

енгізілді. Алға қарай<br />

ілгерілеу мақсатында<br />

судьялар мен<br />

сот мамандарына қажетті<br />

жағдай жасалып,<br />

сот мәжілістері заманауи<br />

техникамен жабдықталып<br />

өткізілуде.<br />

Әрбір сотқа қатысушы<br />

тарап сот шешімдерін<br />

ғаламтор арқылы біле<br />

алады. Жылдан-жылға<br />

дамып, өркендеп<br />

келе жатқан жас мемлекетіміздің<br />

сот жүйесіндегі<br />

алдағы жетістіктері<br />

өте мол деп нық сеніммен<br />

айтуға болады.<br />

Тамара Смайлова,<br />

<strong>Шымкент</strong><br />

қалалық сотының<br />

судьясы<br />

Т<br />

әуелсіздік –<br />

ұмарым!<br />

Тұғырлы еліміз биыл тәуелсіздіктің 27 жылдығын<br />

тойлауда. 16 желтоқсан – Қазақстан Республикасының<br />

Тәуелсіздік күнін атап өтуге арналған мерекелік<br />

іс-шаралар <strong>Шымкент</strong> қаласының 4 ауданында<br />

жаппай өтті.<br />

Сахна шымылдығы 1986 жылғы қазақтың<br />

от жүректі, қайсар жастарын<br />

сомдаған көрініспен түрілді. Полковник<br />

«Айыбыңды мойындап, қолыңды<br />

қой!», «Мынаны неге жуасытып алып<br />

келмейсіңдер?!» деп ақырғанда көрермен<br />

қабағын түйіп, сонау бір қиын кезеңнің<br />

ортасына оралғандай, берілмеуге<br />

тас түйін болып бекініп алыпты.<br />

Ал ақ жейдесі қанға малынған<br />

Қайратты соққыға жыққан сайын көрерменнің<br />

жүрегі орнынан қозғалып<br />

кеткендей беймаза күй кешті.<br />

«Ақтық сөзіңді айт» десе де қайсарлығынан<br />

танбаған Қайрат Рысқұлбековтың:<br />

«Күнәдан таза басым бар,<br />

Жиырма бірде жасым бар,<br />

Қасқалдақтай қаным бар,<br />

Бозторғайдай жаным бар,<br />

Алам десең, алыңдар!<br />

Қайрат деген атым бар,<br />

Қазақ деген затым бар.<br />

«Еркек тоқты – құрбандық»,<br />

Атам десең, атыңдар!» деген өлең<br />

жолдарынан көңіл толқып, көзге<br />

еріксіз жас келді.<br />

Иә, олар Ләззат Асанова, Сабира<br />

Мұхамеджановалардың шашынан<br />

сүйреп, Қайрат Рысқұлбеков пен Ербол<br />

Сыпатаевтың тәнін жалаңаштап,<br />

мұз үстінде мұздай су шашып жазаласа<br />

да кеудесіндегі отаншылдық<br />

отын өшіре алмады. Сол от әр қазақтың<br />

жүрегіне ұялап, шамшырағындай<br />

маздап тұр.<br />

Қуаныштысы сол, біз бұл күні<br />

Тәуелсіз Елміз!<br />

«Мойныма алып жаланы,<br />

Мен болайын құрбаның.<br />

Бас-аяғы сол болсын<br />

Басыңа түскен қатердің» деп жырлаған<br />

Қайрат сынды Желтоқсан оқиғасы<br />

батырларының тілеуі қабыл болды.<br />

Егемендік алғанына 27 жыл толған<br />

Қазақстан Республикасы бүгінгі таңда<br />

әлемдегі дамыған 30 елдің қатарына<br />

енуді меже етіп келеді. Білім алудың<br />

сан мың мүмкіндігі болса, басқа салалардың<br />

да жетістігі аз емес.<br />

Әл-Фараби ауданының әкімі Ғабит<br />

Мәуленқұлов та сол жетістіктерді<br />

атап өтті.<br />

– Бұл – теңдесі жоқ тарихи күн,<br />

ұлттық мереке. Әрбір отандасымыз<br />

үшін мәртебесі биік мерекеміз құтты<br />

болсын! Тəуелсіз Қазақстан деген<br />

құдіретті сөздің астарында ата-бабамыздың<br />

ғасырлар бойы аңсаған асыл<br />

арманы, абыздарымыздың айбынды<br />

үні, азаттық жолында шейіт болған<br />

талай буын боздақтардың ұрпаққа<br />

қалдырған аманаты жатыр, - деді<br />

аудан əкімі.<br />

Бұл күні аудан аумағында атқарылған<br />

түрлі саладағы жұмыстарға аянбай<br />

тер төгіп, ел дамуына тамшыдай<br />

үлес қосып келе жатқан жергілікті<br />

тұрғындарға Алғыс хат тапсырылды.<br />

Тәуелсіздік күніне арнаған мерекелік<br />

іс-шарасын Абай, Еңбекші, Қаратау<br />

аудандары да атап өтті. Аудан аумағында<br />

ұйымдастырылған салтанатты<br />

жиынға аудан әкімдері мен тұрғындар<br />

қатысып, еңбегі еленген бірқатар<br />

азаматтар алғыс хатпен марапаттады.<br />

Ал Абай ауданының әкімі<br />

Б.Парманов мерекелік іс-шара аясында<br />

мұқтаж отбасы балаларына киімкешек<br />

үлестірді.<br />

Ақмарал Молдиярқызы<br />

Bіlіm<br />

kókjıegіne<br />

dańǵyl<br />

jol ashqan<br />

táýelsіzdіk<br />

Táýelsіzdіk – ǵasyrlar boıy<br />

armandaǵan, azat kúnnіń kók<br />

baıraǵy jelbіregen elіmіzdіń<br />

eń ulyq merekesі.<br />

Bul – búgіngі bіlіmge<br />

qushtar órіmtal jastyń<br />

júregіne jetіp, sanasyna<br />

sіńіre bіlgen qasterlі uǵym.<br />

Shymkenttegі hımııabıologııa<br />

baǵytyndaǵy<br />

Nazarbaev Zııatkerlіk<br />

mektebіnіń oqýshylary<br />

táýelsіzdіk syılaǵan<br />

múmkіndіkterdі erekshe<br />

tebіrenіspen áńgіmeledі.<br />

Daıana Aqylbek 10 synypta oqıdy.<br />

Nazarbaev Zııatkerlіk mektebі órennіń jańa tehnologııalardy meńgerіp,<br />

tіl úırenýіne úlken múmkіndіk syılaǵan. Ol bıyl muhıt asyp, AQShta<br />

bіlіmіn jetіldіrіp qaıtty.<br />

– Bıyl men úshіn qyzyq oqıǵalarǵa toly boldy. Onyń bіrі –<br />

Amerıkaǵa saparym. 400-ge jýyq oqýshy arasynan alyp memlekette<br />

bіlіm alý baqyty maǵan buıyrdy. Nıý-Iorktegі Kolýmbııa ýnıversıtetіnіń<br />

jazǵy mektebіne qatystym. Ekonomıka fakýltetіnde qarjy jáne álemdіk<br />

ekonomıka jaıly tanystym,- deıdі Daıana.<br />

Mektep qabyrǵasynda júrіp, halyqaralyq deńgeıdegі ǵylymı jumystar<br />

men pándіk olımpıadadardan bólek, kórkem oqýlardan júldelі oryndardyń<br />

jeńіmpazy atanyp úlgergen ol, amerıkalyq tіl bіlіmіn zertteýshіlerge Abaı<br />

Qunanbaıulynyń qara óleńі men «Eskendіr» poemasyn oqyp berіptі.<br />

– Jazǵy mektepke kelgen 10-ǵa jýyq memlekettіń azamattary óz<br />

elіn tanystyrý úshіn arnaıy kesh uıymdastyrdy. Elіmіzdіń namysyn<br />

qorǵaýda qazaqstandyq órender baryn salyp baqty. Abaı atamyzdyń<br />

týyndylaryn sheteldіk professorlar bіletіnіn aıtqanda, qatty qýandym.<br />

Bul – bіz úshіn úlken maqtanysh, - deıdі óren.<br />

Elіmіzdіń órken jaıyp keńge sermeýі úshіn basty másele jas urpaqtyń<br />

bіlіmdі de tárbıelі bolyp jetіlýі ekenі belgіlі. Bul jolda Daıanadaı bіlіm<br />

men ǵylymdy ushtastyrǵan jalyndy jastardyń kóptіgі kóńіlge qýanysh<br />

syılaıdy.<br />

– Bіz zııatkerlіk mekteptіń tabaldyryǵyn attaǵan kúnnen bastap<br />

ǵylymı jumystarǵa kóp kóńіl bólemіz. Mektepte erkіn bіlіm alýǵa jaǵdaı<br />

jasalǵan. Mysaly, arnaıy jylyjaı bar. Onda túrlі dárіlіk ósіmdіkter egіp,<br />

únemі baqylaýda ustaımyz. Búgіnde men Stayve ósіmdіgіn zerttep<br />

júrmіn. Bul – qant almastyrǵysh. Bolashaqta neırohırýrg dárіgerі<br />

bolsam deımіn. Bіzde bul salada bіlіktі mamandar joqtyń qasy. Babalar<br />

syılaǵan egemendіktі qadіr tutyp, táýelsіz eldіń bіlіmdі urpaǵy retіnde<br />

memleketіmіzdіń damýyna úles qosý basty maqsatym. Táýelsіzdіń<br />

tuǵyry baıandy bolsyn!<br />

Azamat JAPPAR

4<br />

№<strong>99</strong> (1638)<br />

14 желтоқсан 2018 жыл<br />

Желтоқсан желі<br />

www.shymkala.kz<br />

Тарих-тағылым<br />

ҚЫЗ СӨЗІ<br />

Ләззат Асановаға<br />

Аяғым, қолым бұғаулы,<br />

Шықпаған жаным – шыдаулы.<br />

Жасым – жас, шашым – қыраулы,<br />

Ағарған көзім – жылаулы!<br />

Түскем жоқ жұрттың жеріне,<br />

Тайраңдап шықты төріме!<br />

Айтқызбай ащы шындықты,<br />

Апарып тықты көріне!<br />

Қорқаудың, залым құрығын,<br />

Үзе алмағанның бірімін!<br />

Шыңғыртып, сүйреп шашымнан,<br />

Қолымда қалды-ау бұрымым.<br />

Абыройын елдің қорғаған,<br />

Ұлы мен қызы болмаған...<br />

Патшасы ғайып мемлекет,<br />

Отаны жоқтар – сорлаған!<br />

Жарайды!<br />

Өлсем – өлермін!<br />

Халқым деп – жерге енермін!<br />

Азаттық алған елімді,<br />

Рухым таза көрермін!<br />

Тәуелсіздікке қол жеткізген<br />

күнді еске алғанда<br />

Желтоқсан оқиғасының<br />

құрбандары мен оған қатысушылар<br />

туралы айтпай кете алмаймыз.<br />

Уақыт өткенімен, ел<br />

тәуелсіздігін талап етіп, алаңға<br />

шыққан азаматтардың жан<br />

жарасы толық жазыла қоймағандай.<br />

дөңгелек үстел<br />

Ханбибі ЕСЕНҚАРАҚЫЗЫ<br />

Желтоқсан –<br />

ұлт рухының<br />

биік белесі<br />

«Желтоқсаншыларға<br />

аллея ашылса»<br />

Қазақ тарихында ХХ ғасырдың өзінде<br />

тәуелсіздік алу жолындағы күрестен<br />

құрбан болғандар саны көп. Сол ғасырда<br />

қазақтың саны 8 миллион болса, ХХІ ғасырға<br />

аттап кіргенде дәл сол соншама болдық.<br />

Бұл туралы тарихшылар М.Әуезов атындағы<br />

ОҚМУ «Қазақстан халқы ассамблеясы»<br />

арнайы кафедрасы өткізген «Желтоқсан ызғары<br />

– ұлт рухының биік белесі» атты дөңгелек<br />

үстелде дерек келтірді.<br />

...«1986 жылдың желтоқсаны<br />

аязды болды. Сондай<br />

қыстың қаһарын әлі сезінген<br />

жоқпын...» «Желтоқсан<br />

ақиқаты» республикалық<br />

қоғамдық бірлестігінің<br />

Түркістан облысы және<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласындағы<br />

филиалының төрағасы<br />

Батырхан Сағынтаевпен әңгімеміз<br />

осылай басталды.<br />

«Жаланы<br />

мойындамадым»<br />

Ауыл баласы Батырхан<br />

Сағынтаев 1986 жылы<br />

Алматыда Қазақ политехникалық<br />

институтының<br />

екінші курсында оқып жүрген.<br />

Болашақ гидрогеолог<br />

маман болсам деген жігіт<br />

айналасы бір айда тағдыры<br />

тәлкекке түсетінін білген<br />

жоқпын дейді.<br />

– Сессияның кезі болатын.<br />

Кешкілік уақытта<br />

алаңға жиналған жастар<br />

«Әрбір республиканы<br />

өз көсемі басқарсын!», «Әр<br />

халыққа – өз көсемі!» деп<br />

ұрандатып жатты. Өзімізбен<br />

түйдей құрдастарымыз<br />

«Менің елім, менің жерім!»<br />

деп Шәмшінің әнін айтып<br />

жатқанда сырт айналып<br />

кете алмай, қасымда болашақ<br />

жарыммен қол ұстасып,<br />

топқа біз де қосылдық.<br />

Шынтуайтында, ол кездегі<br />

жастарда патриоттық сезім<br />

басымырақ болды деп ойлаймын.<br />

Содан түн қараңғылығында<br />

алаңнан кетпеген<br />

жастарға қысым көрсету<br />

басталды. Бір кезде<br />

жастар мен әскерилер арасында<br />

қақтығыс басталып<br />

кетіп, мұздай қаруланған<br />

жендеттер жастарды алаңнан<br />

қуып, ұрып-соға бастады.<br />

Мені бірнеше сарбаз жабылып<br />

ұрып, аяусыз тепкілеп,<br />

басымнан шоқпармен<br />

ұрғанда есімнен танып қалыппын.<br />

Есімді бір жисам,<br />

сүйреп бара жатыр екен.<br />

Бір уақытта мұздың үстінде<br />

жатырмын. Тепкіден қабырғам<br />

сынған болуы керек,<br />

тұрудың өзі мұң болды. Тізерлетіп<br />

отырғызды. Айналамда<br />

мен секілді қан-жоса<br />

болған өрімдей ұл-қыздар.<br />

Ол жерде тағы соққыға<br />

жығып, барлығымызды<br />

көлікке тықты. Машинаға<br />

сыймай жатырмыз, жендеттер<br />

итеріп, нығыздағанда<br />

ине шаншар орын болмады.<br />

Маған қарама-қарсы<br />

отырған екіқабат келіншек<br />

жанұшыра айқайлап<br />

жатыр. Қолыммен адамдарды<br />

тіреп, ішіне зақым<br />

келтірмеуге тырыстым. Сосын<br />

бізді Калинин ішкі істер<br />

бөліміне әкелді. Сол<br />

жерде қатты соққыдан келген<br />

зақымнан есімнен танып,<br />

№4 ауруханаға түстім.<br />

Қабырғам сынған, басымның<br />

күп болып іскені соншалықты,<br />

көзімді аша алмадым.<br />

Ауруханада 20 күндей<br />

жатып шыққаныммен азапты<br />

күндер алда екен. Тағы 17<br />

күндей органда жертөледе<br />

тергелдім, - дейді Желтоқсан<br />

оқиғасына қатысушы<br />

Батырхан Сағынтаев.<br />

Батырхан жас кезінде<br />

еркін күрестен КСРО спорт<br />

шебері атағын алған. Өзі<br />

шымыр, мінезінің қайсарлығы<br />

болар, жабылған жаланы<br />

мойындамайды. Дегенмен,<br />

сессия уақытында<br />

сабаққа қатыспағаны, алаңға<br />

шыққаны бар – оқудан<br />

шығарылады.<br />

Жастардың<br />

жадында жүрсе<br />

1986 жылдың желтоқсаны<br />

қаншама қыз-жігіттің тағдырын<br />

өзгертті. Ол күннің<br />

естелігін айту қай-қайсысына<br />

болсын оңай тимейді. Сол<br />

күндердің қасіретін, көрген<br />

қорлығы мен жәбірін қайта<br />

еске түсіру жүректегі жараны<br />

сыздатады.<br />

– Күні бүгінге дейін өзін<br />

Желтоқсан оқиғасына қатыстым<br />

деп айтуға қорқатындар<br />

бар. Сол күндер, әсіресе,<br />

қыз балалардың жүрегіне<br />

жара салған, - дейді<br />

Батырхан Сағынтаев.<br />

Батырхан Сағынтаев төрағалық<br />

ететін қоғамдық<br />

бірлестіктің жұмыс істеп<br />

келе жатқанына биыл<br />

үшінші жыл. Желтоқсан<br />

оқ иғасына к ү ні бү гінге<br />

дейін тарихи тұрғыдан баға<br />

берілмеген. Сондықтан оған<br />

қатысушыларда ешқандай<br />

статус жоқ өзі.<br />

– Өткен жылы Астана<br />

қаласында «Қазақстандағы<br />

Желтоқсан көтерілісінің тарихи<br />

және халықаралық маңызы»<br />

атты ғылыми-конференция<br />

өткізіліп, 10-нан аса<br />

мемлекеттің тарихшылары<br />

қатысты. Ғалымдар Қазақстанда<br />

1986 жылы болған<br />

қырғынды Желтоқсан<br />

көтерілісі екенін дәлелдеп<br />

берді. Желтоқсанға қатысушылар<br />

арасында әлеуметтік<br />

қолдауды қажет ететіндер<br />

көп, денсаулығына зақым<br />

келгендер бар, саяси жаламен<br />

оқудан шығарылып,<br />

тіпті, әлі күнге дейін көбісі<br />

ақталмаған. Біздің мақсатымыз<br />

– оларға мемлекеттік<br />

тұрғыдан қолдау жасауға<br />

ықпал жасау, - деді әңгіме<br />

арасында кейіпкеріміз.<br />

<strong>Шымкент</strong>тік азамат<br />

қаламызда Желтоқсан<br />

оқиғасы құрбандарын<br />

еске алу орны болғанын<br />

қалайды. «Жыл сайын<br />

тәуелсіздік күнінде Қайрат<br />

Рысқұлбековтың тақтайшасы<br />

орналасқан көшеде<br />

жиналамыз. Олар үшін<br />

қала билігіне арнайы жер<br />

бөлініп, ескерткіш орнатып,<br />

аллея ашсақ деген ұсынысымызды<br />

айтсақ» дегенді<br />

алға тартты төраға.<br />

Бат ы рх а н С а ғ ы н таев<br />

желтоқсаншылардың жетекшісі<br />

ретінде қолға алуы<br />

қажет жұмыстардың көп<br />

екенін сөз етті. Солардың<br />

ішінде маңыздысы - жастарға<br />

патриоттық тұрғыда<br />

тәрбие жұмыстарын күшейтуді<br />

жоспарлауда. «Ұрпақты<br />

отансүйгіштікке<br />

баулып, ата-бабаларымыз<br />

жылдар бойы армандаған<br />

тәуелсіздіктік құндылығын<br />

түсіндіру – басты парызымыз.<br />

Дегенмен, оқиғаны<br />

жылына бір рет еске<br />

алып емес, білім ошақтарында,<br />

жоғарғы оқу орындарында<br />

тарихтың куәгерлерімен<br />

тұрақты кездесулер<br />

өтсе, ұрпақ тәуелсіздіктің<br />

ұғымын тереңірек сезінер<br />

еді» деген тілегін білдірді<br />

Батырхан Сағынтаев.<br />

А.КЕРІМБАЙҚЫЗЫ<br />

Ст уден т-жастард ы ң<br />

патриоттық рухын көтеруді<br />

мақсат еткен шараға<br />

Желтоқсан қасіретіне куә<br />

болған жандар шақырылды.<br />

Батырхан Сағынтаев,<br />

Күлән Мыңбаева Алматының<br />

алаңында тәуелсіздік<br />

үшін айқасты күндердің<br />

естелігімен бөлісті.<br />

– Алаңға шыққандар<br />

дәл қазіргі сендердің жастарыңдағы<br />

өрімдей ұл-қыздар<br />

еді. Олардың жүрегінде<br />

Отанға деген махаббат<br />

жанып тұрды, қорықпады.<br />

Қан төгілді, құрбандыққа<br />

ұшырады, қуғындалды.<br />

Айналайындар, соның<br />

бәрі тәуелсіз ел болу үшін<br />

жасалған құрбандық еді.<br />

Бүгінде сондай бейбітшілік<br />

заманда өмір сүріп жатырсыңдар.<br />

Тек тәуелсіздіктің<br />

оңай жолмен келмегенін<br />

біле жүріңдер, - деді Күлән<br />

Мыңбаева.<br />

Университеттің тәрбие<br />

істері және жастар саясаты<br />

департаментінің директоры<br />

С.Мәжінбековтың<br />

«Отарсыздану процесінен<br />

өттік пе? 1986 жылы алаңда<br />

не үшін қан төгілді» деген<br />

сауалдар әрбір жастың<br />

көкейінде тұруы қажет.<br />

Себебі, тарихтан белгілі<br />

болғандай, тәуелсіздікті<br />

алу емес, ең қиыны оны<br />

ұстап тұру» деген сөзі жастарға<br />

үлкен ой тастады.<br />

Жиналғандар жиын соңында<br />

тәуелсіздікке қол<br />

жеткізу жолын баяндайтын<br />

бейнероликті тамашалады.<br />

А.КЕРІМҚҰЛОВА

Ұлы даланың жеті қыры<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>99</strong> (1638)<br />

14 желтоқсан 2018 жыл<br />

5<br />

ОЗЫҚ ОЙ ҚҰДІРЕТІ<br />

Оңалбай АЯШЕВ<br />

Оңтүстік Қазақстан мемлекеттік педагогикалық<br />

университетінің ректоры, ҚР ҰҒА корреспондентмүшесі,<br />

п.ғ.д. профессор, Түркістан облыстық<br />

мәслихатының депутаты, ОҚО Құрметті азаматы<br />

u<br />

Басы 1-БЕТТЕ<br />

Мемлекеттің даму тарихында<br />

көптен күткен, жан-жақты<br />

негізделген, сарапталған, жүйелі<br />

тынысы бар тіршілік қазынасы.<br />

«Ұлы дала тарихы» деген<br />

ғылым саласы ашылды.<br />

Елбасы ежелгі дәуірден<br />

қазіргі заманға дейінгі кезеңді<br />

қамтитын барлық отандық<br />

және шетелдік мұрағаттар<br />

дүниесіне іргелі зерттеулер<br />

жүргізу үшін «Архив –<br />

2025» жеті жылдық бағдарламасын<br />

ұсынды. Архив құжаттары<br />

— тарих қазынасы, рухани<br />

байлық. Дәл қазіргі уақытта<br />

қоғамда тарихқа деген<br />

сұраныс артуда. Тарих ғылымының<br />

басты мақсаты – объективті,<br />

жүйелі, сенімді білімдер<br />

негізінде тарихи ақиқатқа<br />

қол жеткізу. Көрші елдердегі<br />

архивтерде сақтаулы деректердің<br />

құпиясын ашар уақыт<br />

келді. Ел тарихшылары бірігіп,<br />

аталған бағдарламаны жүзеге<br />

асыруда жұдырықтай жұмылады<br />

деп сенім білдіреміз. Рухты<br />

көтеріп, бабалар ерлігімен<br />

мақтанатын, отаншылдық қасиетті<br />

көтеретін тарих жазылар<br />

заман туды. Қазіргі таңда<br />

тамсанып, таң қалып жүрген<br />

батыстың бізден үйренгенін,<br />

Қазақ елі материалдық мәдениеттің<br />

отаны екенін, мыңдаған<br />

жылдар бұрын ата-бабасы<br />

ойлап тапқан жаңалықтың<br />

бүгінгі өркениет бастауы екенін<br />

біліп өскен балалардың бойында<br />

еліне, ұлтына деген мақтаныш<br />

сезімі артары ақиқат. «Ұлы<br />

даланың жеті қыры» – осы бағыттағы<br />

темірқазық.<br />

Еуразия кіндігінде орналасқан<br />

Алтайдан Қырымға созылған<br />

Ұлы даламыз – Шығыс пен<br />

Батысты жалғаған, өркениеттер<br />

мен мәдениеттер тоғысындағы<br />

алтын көпір. Әлемдік сауда<br />

жүйесінің дамуына, бүгінгі<br />

транзиттік «дәліздердің» пайда<br />

болуына тікелей ықпал еткен<br />

Ұлы Жібек жолы – қазақтың<br />

бағы. VI-VII ғасырларда<br />

Қытайдан бастау алған керуен<br />

Жетісу мен Оңтүстік Қазақстан<br />

даласын, Отырар, Тараз, Сайрам,<br />

Түркістан, Суяб, Баласағұн<br />

сынды мәдениет пен ғылымның<br />

орталықтары болған қалаларды<br />

басып өткен. Ұлы Жібек<br />

жолының бойында орналасқан<br />

көшпенділер тарихының өркениет<br />

көшінде алдыңғы шепте<br />

болуы заңдылық.<br />

Асқар Сүлейменовтің «Өзгелер<br />

маймылдан жаралса жаралған<br />

шығар, қазақ жылқыдан<br />

жаралған» деген сөзі «Ұлы<br />

даланың жеті қырын» оқығанда<br />

ойға оралды. Ұлы даланың<br />

айрықша қырының бірі – атқа<br />

міну мәдениеті екенін Елбасы<br />

ерекше атап өтті. ХХ ғасырдың<br />

80 жылдары Көкшетаудағы Ботай<br />

қонысынан жүз мыңдаған<br />

жылқы сүйектері табылып,<br />

оған дейін ондай көп жылқы<br />

сүйектері ешбір жерден кездеспегені<br />

туралы кезінде баспасөзде<br />

жазылды. Жылқы сүйегінің<br />

көптігінен сол кездегі<br />

адамдар оны өз баспаналарын<br />

бекітуші құрал ретінде пайдаланған<br />

деген де ақпарат бар.<br />

Бірінші рет жылқыны қолға<br />

үйреткен көшпенділер екенін<br />

осы Ботай қонысынан табылған<br />

ауыздықтың сулықтарын<br />

зерттеу арқылы қорытынды<br />

жасалған: АҚШ-тағы Жылқы<br />

тарихы институтының директоры<br />

Дэвид Энтони жылқылардың<br />

бас сүйегінің азу тістерінің<br />

қажалғандығына көз<br />

жеткізген. Ағылшынның үлкен<br />

генетигі Алан Отрам Ботай<br />

қонысындағы үлкен құмыралардың<br />

түбіндегі жұғындыларды,<br />

органикалық заттарды<br />

зерттегенде жылқының сүті,<br />

яғни қымыз екендігін дәлелдеген<br />

екен. Демек, немістердің<br />

қымызды патенттеп иеленуіне<br />

ешқандай негіз жоқ. Бұған<br />

әйгілі тарихшы Герадоттың<br />

осыдан екі жарым мың жыл<br />

бұрын сақтардың қымызды<br />

қалай пайдаланатынын, қалай<br />

сақтайтыны туралы жазбасын<br />

қосыңыз. Археологиялық<br />

зерттеулер осыдан 6000<br />

жыл бұрын ботайлықтардың<br />

жылқыны қолға үйреткенін,<br />

екіншіден, мініске пайдаланғанын,<br />

үшіншіден, жылқының<br />

сүтін ішкенін айқындаған.<br />

Және Ботай қонысынан табылған<br />

жан-жағын таспен қалап,<br />

ішін күйдіріп, жылқының<br />

етін қысы-жазы бұзылмайтындай<br />

етіп жасаған ет сақтайтын<br />

қамбаларды Сарыарқа қазақтары<br />

ХХ ғасырдың басына дейін<br />

пайдаланған.<br />

Тарихтың атасы атанған<br />

әйгілі Геродот: «Олар ат үстінде<br />

де, жаяу да соғыса береді,<br />

соғыстың екі тәсілін де жетік<br />

меңгерген: садақпен және найзамен<br />

қаруланған, қарапайым<br />

қару мен айбалтаны да қолданады.<br />

Сондай-ақ олар аттарының<br />

алқымын сауытпен қаптайды,<br />

ал жүгендерін, ауыздықтарын<br />

және құйысқандарын<br />

алтынмен зерлейді» деп<br />

жазғанын білеміз. Ал араб саяхатшысы<br />

Ибн-батута «…Дешті<br />

Қыпшақтарда төрт доңғалақты<br />

үлкен арбалар болады. Оған<br />

екі немесе бірнеше ат жегіледі,<br />

кейде ат орнына арбаның<br />

жеңілдігі мен ауырлығына<br />

қарай қара мал немесе түйе<br />

пайдаланылады» дейді. Тіпті<br />

бүгінде ІІ Екатерина айтты<br />

дейтін аңызға бергісіз «Қазақтарды<br />

атқа мінгізбеңдер. Олар<br />

атқа мінсе кімді болса да таптап<br />

кетуден тайынбайды» деген<br />

де сөз бар.<br />

Жылқыны адам еркіне<br />

көндіру арқылы адамзат<br />

кеңістікті меңгеру ісінде үлкен<br />

қадам жасады. Қазақтарды<br />

жылқы мінезді халық деп<br />

тегін айтпайды. Жылқы – таза,<br />

кірпияз, кінәмшіл, судың тазасын<br />

ішіп, шөптің асылын ғана<br />

жейтін, өте интеллектуалды<br />

жануар. Өзіне басқаның үстемдік<br />

етуіне, талауына, аяққа<br />

басуына жол бермейтін,<br />

еркіндікті сүйетін жылқы –<br />

бостандық символы. 20 шақырым<br />

жердегі дыбысты сезіп<br />

қоятыны, тас қараңғыда қаншама<br />

алыстағыны көзі көріп,<br />

адам естімейтін дыбыстарды<br />

құлағы шалып, иіс сезгіштік<br />

қасиеттері басқа жануарларда<br />

кездеспейді. Жылқы мінген қазақ<br />

алыстағыны көріп, қияндағыны<br />

шалды, ой-өрісі мен қиял<br />

көкжиегінде шек болмады. Қазақ<br />

жылқының етін жеп, қымызын<br />

ішкендіктен қуаты артып,<br />

тегеурінді алып күш иесі<br />

атанды. Атқа мінгенде арқаланды,<br />

жүйріктің тізгінін бос<br />

жібергенде құшағына бүкіл даланы<br />

сиғызардай құдіретке ие<br />

болды. Атқа міну мәдениетін<br />

әлемге көшпенділер осылай<br />

үйретті.<br />

Қазіргі орта және жас буынның<br />

кейбірінің атқа отыра алмауы<br />

– ұлт қасіреті. Атқа мінбек<br />

тұрмақ, қасына баруға қорқақтап,<br />

қашып тұратыны да<br />

жасырын емес. Жайдақ мініп,<br />

бәйгеге шапқан, көкпар тартып,<br />

теңге ілген, аударыспақ<br />

ойнап, қыз қууға қатысқан бабалар<br />

салтын жаңғыртар уақыт<br />

келді. Осы тұрғыда ат спортын<br />

дамыту, жүйелі жұмыстар<br />

жүргізуді жетілдіруде қалталы<br />

ел азаматтарының қолдауы қажет.<br />

Шүкіршілік, ондай ұлт жанашырлары<br />

баршылық.<br />

Жезқазған мен Ұлытау жер<br />

қойнауларын зерттеуші және<br />

керемет білгірі Қ.И.Сәтбаевтың<br />

пікірінше Милықұдық кент<br />

жұрты Қазақстанның ежелгі<br />

металлургия орталығы болған.<br />

Металл өңдеуді, темір қорытуды<br />

алғашқы болып игерген<br />

көшпенділердің қолынан<br />

шыққан теңдесі жоқ асыл бұйымдар<br />

«скифтердің аң стилі»<br />

деген ерекше атауға ие болып,<br />

әлем халықтарын бүгінгі күнге<br />

дейін таңдандырумен келеді.<br />

Байлығы, сән-салтанаты<br />

ұстанған бұйымдары мен киген<br />

киімдерінен көрінетін орта<br />

ғасырлардағы ата-бабаларымыздың<br />

ұлттық киімдері олардың<br />

өмір сүру салты мен жағдайын<br />

айқындайды. Қазақтың<br />

әйгілі Әлкей Марғұланы бастаған<br />

ғалымдар Шілікті мен<br />

Берел қорғандарындағы қазбалар<br />

барысында «скиф-сібір<br />

аң стиліне» немесе сақ өнеріне<br />

(б.з.д. V-III ғғ.) жататын алтын<br />

бұйымдар тапқаны тарихтан<br />

белгілі. Қорымнан табылған<br />

бұл бұйымдар далалықтардың<br />

металл өндіру мен оны қорыту,<br />

әртүрлі бұйымдар жасаудың<br />

шебері болғанын әлемге<br />

әйгілеп, ұлы өркениеттің мұрагерлері<br />

екенімізді нақтылай<br />

түседі. Белгілі археологтар Кемал<br />

Ақышев пен Бекмұханбет<br />

Нұрмұханбетов анықтаған «Алтын<br />

адам» қазақтың қана емес,<br />

күллі көшпенділердің айбарына<br />

айналды. Грек тарихшысы<br />

Геродот өзінің атақты «Тарихында»<br />

былай дейді: «Сонымен<br />

өмірге қажеттінің бәрі скифтерде<br />

бар. Барлық халықтардың<br />

ішінде тек скифтер ғана<br />

қажетті өнерге ие». Ал грек<br />

географы Страбон: «Қымыздан<br />

ішімдік жасайтын скифтер әділетті.<br />

Шынында да, біз скифтерді<br />

ең ақкөніл, айлакерліктен<br />

неғұрлым алыстау, сонымен<br />

қатар, неғұрлым үнемшіл<br />

және бізге қарағанда, неғұрлым<br />

тәуелсіз деп есептейміз»-<br />

дейді. Сол кезеңнен бері үзілмей<br />

келе жатқан ата-баба дәстүрін<br />

келер ұрпаққа жеткізу<br />

– бізге аманат. Қолөнер, ағаш<br />

өңдеу мен темірден түйін түю<br />

сынды ұлт шеберлерінің далалық<br />

мектебінен үйренеріміз<br />

көп. Оларға өз өнерлерін жас<br />

ұрпаққа жеткізуге мүмкіндіктер<br />

жасағанымыз абзал. Орта<br />

мектептер мен арнайы, жоғары<br />

оқу орындарының жанынан<br />

қолөнер мектептері мен ағаш,<br />

темір өңдеу шеберханаларын<br />

ұйымдастыру нәтижелі еңбекке<br />

қол жеткізеді. Бұл өз тәжірибемізден<br />

белгілі: университеттегі<br />

«Сәндік өнер» бөлімінің<br />

туындылары бүгінде әлем назарында.<br />

Алтай таулары – түркі дүниесінің<br />

ортақ үйі. Біздің<br />

дәуіріміздің І мыңжылдығының<br />

орта шенінде осы Алтайда<br />

Түркі дүниесі пайда болып, Ұлы<br />

дала тарихының жаңа кезеңі<br />

басталған. Адамзаттың ұстазы<br />

Әбу Насыр әл-Фарабиді өмірге<br />

әкелген орны бөлек Отырар мен<br />

Қожа Ахмет Яссауи ілім алған<br />

Түркістан қалаларының тарих<br />

сахнасында қайта жаңғыруы –<br />

руханияттың жандануы. Әл-Фарабидің<br />

қазақ екендігін мың<br />

жылдан соң дәлелдеген әрі зиратын<br />

тапқан, фарабитанудың<br />

атасы, атақты шығыстанушы,<br />

академик Ақжан Машани – аспан<br />

мен жер ғылымын жаңаша<br />

зерттеудің негізін салған<br />

аса терең ғұлама ғалым. Ұлы<br />

даланың ұлы есімі деуге лайық<br />

тұлға.<br />

Біздің еліміз алма мен қызғалдақтың<br />

отаны. Алманың сиверс<br />

аталатын сорты Қазақстан<br />

жерінде 165 млн жыл бұрын<br />

пайда болған екен. Әйгілі<br />

генетик Николай Вавилов 1929<br />

жылы Қазақстанды «әлем алмаларының<br />

генетикалық орталығы»<br />

деп жариялаған. Алманың<br />

атауын иеленген Алматы<br />

қаласының апортын әлем<br />

біледі. Еліміздің оңтүстігінде<br />

өсірілетін алманың түрлі<br />

сорттарын экспорттап, шетелге<br />

шығаруды одан әрі жалғастырып,<br />

жандандыру экономикамыз<br />

үшін де тиімді. Тек істің<br />

көзін тауып, алма өсіруді шындап<br />

қолға алсақ болғаны.<br />

Көктемде көк белді бар-жоғы<br />

15-20 күнге қызылды-жасыл<br />

ғажайып түске бөлейтін<br />

қызғалдақ гүлінің 120-дан аса<br />

түрі бар болса, оның 12-сі тек<br />

Қазақ жерінде ғана өседі екен.<br />

Қазақстанды «Қызғалдақтың<br />

отаны» деп қалай атамайсыз<br />

мұнан соң?! Алайда, Қазақстанда<br />

өсетін қызғалдақтың<br />

18 түрі «Қызыл кітапқа» еніп<br />

үлгерген. Кейбірін сату үшін,<br />

келесілерін хош иісті парфюмериялық<br />

заттарға, енді бірін<br />

дәрі-дәрмек жасауға пайдаланылатын<br />

қызғалдақтың сұлулығын<br />

ақындар өлеңге, сазгерлер<br />

әнге қосқан. Ел байлығын<br />

дәріптеп, қастерлеу соңғы<br />

жылдары қолға алына бастады.<br />

Түркістан облысы Түркібасы<br />

жеріндегі қызғалдақты алқап<br />

– Шұбайқызыл мемлекет<br />

қарауына өтіп, көздің қарашығындай<br />

сақталуда. Қызғалдақ<br />

өсіруді қолға алу жас ұрпақтың<br />

эстетикалық талғамын ғана қалыптастырып<br />

қоймай, Отанға,<br />

туған өлкенің әсемдігіне деген<br />

сүйіспеншілігін арттырары<br />

сөзсіз. Нидерландықтар сияқты<br />

табыс көзіне айналдыруды да<br />

йластырған жөн.<br />

«Қазақстан – күллі түркі<br />

халықтарының қасиетті «Қара<br />

шаңырағы». ...Жаңа облыс орталығы<br />

ретінде Түркістанды<br />

дамыту барысында оның халықаралық<br />

аренадағы беделін<br />

жүйелі түрде арттыру. Қазақстанның<br />

ежелгі астанасы халқымыздың<br />

рухани орталығы<br />

ғана емес, сондай-ақ, бүкіл<br />

түркі әлемі үшін киелі орын».<br />

Елбасы осылай деді. Түркістанды<br />

түлету – перзенттік парыз.<br />

«Түркі өркениеті: түп тамырынан<br />

қазіргі заманға дейін» атты<br />

жоба аясына өткізілер іс-шаралардың<br />

негізгі мақсаты – түркі<br />

халықтарының басын біріктіру,<br />

Түркістанды әлемдік деңгейге<br />

көтеру.<br />

Біз Елбасының «Ұлы дала»<br />

атты ежелгі өнер және технологиялар<br />

музейін ашу және<br />

оған Қазақстан жерінен табылған<br />

құнды археологиялық<br />

ескерткіштер мен археологиялық<br />

кешендердің экспозициясы<br />

қою туралы тапсырмасын<br />

жүзеге асырудамыз: Оңтүстік<br />

Қазақстан мемлекеттік педагогикалық<br />

университетінде «Ұлы<br />

Дала Елі – өркениеттер тоғысында<br />

(б.з.д. 100 мың жыл –<br />

ХІІ ғасыр)» атты археологиялық<br />

көрме орталығы бар. Көрмеде<br />

студенттік археологиялық<br />

жасақ материалдары қойылған.<br />

1964 жылы негізі қаланған<br />

ОҚМПУ археологиялық<br />

жасағы – ғылыми-тәжірибелік<br />

қызметін үзіліссіз жүргізіп келе<br />

жатқан Қазақстандағы жалғыз<br />

студенттік ұжым.<br />

Бас кезеңде қазба жұмыстарының<br />

алғашқы нысандары<br />

ерте IV ғасырдағы отырықшылар<br />

қоныстары – Қарауылтөбе,<br />

Наймантөбе, Төрткөлтөбе<br />

болды. ҚР орталық мемлекеттік<br />

мұражайында б. з. д. IV<br />

ғ. - б. з. IV ғ. Оңтүстік Қазақстандағы<br />

Арыс мәдениетінің<br />

негізін құрайтын ескерткіштердің<br />

атаулы қоры бар. ОҚМ-<br />

ПУ-дың археологиялық жасағының<br />

бүгінгі жетекшісі А.Н.Подушкин<br />

– б.з.д. І ғ. - б. з. IV ғ.<br />

керамикалық кірпіш-кестелердегі<br />

қаңлы жазбаларының үлгілерін<br />

тапқан бірегей ғалым.<br />

Университеттің «Ұлы Дала<br />

Елі – өркениеттер тоғысында<br />

(б.з.д. 100 мың жыл – ХІІ ғасыр)»<br />

атты археологиялық көрме<br />

орталығында Оңтүстік Қазақстанның<br />

ежелгі заманнан<br />

орта ғасырға дейінгі бай мәдени<br />

мұрасы мен тарихы бірегей артефактілер<br />

мен көрнекі жазықтық<br />

ақпараттар арқылы берілген.<br />

Материалдар оқу үрдісінде<br />

толық пайдаланылады. Орталықтың<br />

туған өлкенің тарихимәдени<br />

мұрасын насихаттауда,<br />

қазіргі қазақ этносы мен мемлекеттілігінің<br />

бастауында тұрған<br />

ежелгі көшпелі және отырықшы-егіншілік<br />

халықтардың<br />

дәстүрлерін бүгінгі ұрпаққа<br />

жеткізуде атқаратын рөлі зор.<br />

Көрмеде студенттердің археологиялық<br />

жасағының 54 жылдан<br />

бері жинаған далалық экспедицияларының<br />

нәтижелері<br />

– қорымдардан табылған қару-жарақ,<br />

керамикалық ыдыстар,<br />

тұрмыстық заттар, сүйектен,<br />

тастан, темірден жасалған<br />

бұйымдар көрсетілген.<br />

Қазба жұмыстарының нәтижесі:<br />

–Қаңлы мемлекеті кезеңіндегі<br />

Алтынтөбе, Көкмардан,<br />

Күлтөбе, Үшбастөбе қорымдары<br />

(б. з. д. ІІ ғ. – IV ғ.);<br />

–Оңтүстік Қазақстандағы<br />

тас дәуірінің ескерткіштері (б.<br />

з. д. 100 – III мыңжылд.);<br />

– орта палеолит дәуіріндегі<br />

Өгем шатқалы аймағындағы<br />

орман палеолит тұрағы (б.з.д.<br />

100 мыңжылд.);<br />

–Оңтүстік Қазақстандағы<br />

қола дәуірі (б.з. д. ІІ-І мыңжылд.);<br />

- Оңтүстік Қазақстан аумағындағы<br />

сақтар дәуірі (б.з. д.<br />

VII ғ.– II ғ.);<br />

– Оңтүстік Қазақстандағы<br />

Ғұн дәуірі (б.з. І ғ.);<br />

–– III ғ. Оңтүстік Қазақстандағы<br />

сарматтар дәуіріндегі<br />

ірі ыдыстың қабырғаларында<br />

шикі балшық бойынша өңделген<br />

сармат белгісі – иконографиясы<br />

Солтүстік Қара теңізіндегі<br />

сарматтар билеушілерінің<br />

патшалық белгілеріне тиесілі<br />

(б.з. д. II ғ.);<br />

–Қаңлы мемлекетінің Күлтөбе,<br />

Үштастөбе, Қылышжар,<br />

Күлтөбе қорымдары (б. д. II ғ.<br />

– б.з. IV ғ.);<br />

– Қаңлы мемлекеті кезеңіндегі<br />

хат, оның арамей алфавиті<br />

мен идеограммаларымен<br />

ежелгі иран тілінің Шығыс диалектілерінің<br />

бірін таңбалауы (б.<br />

д. II ғ. – б.з. IV ғ.);<br />

– Қараханидтер мемлекеті<br />

кезіндегі ою-өрнектелген ыдыстардардағы<br />

мөр секілді кескінделген<br />

кейбір үзінділерде араб<br />

тіліндегі жазулардың (эпиграфика)<br />

кездесуі (X-XII ғасыр).<br />

Көрмеге қойылған жәдігерлер<br />

мен табылған заттар<br />

біздің дәуірімізге дейінгі 100<br />

мың жылдан бастап және<br />

біздің дәуіріміздің XII ғасырына<br />

дейінгі кезеңді қамтиды.<br />

Ол қазіргі қазақ халқының этногенезі<br />

үдерісіне тікелей қатысатын<br />

ежелгі көшпелі және<br />

отырықшы-егіншілік этностарының<br />

материалдық, рухани<br />

мәдениеті мен өркениетінің<br />

жоғары деңгейін көрсетеді.<br />

Түркістан облысының Мақтарал<br />

ауданының орталығы<br />

Жетісай қаласынан 30 шақырым<br />

солтүстік-шығыста,<br />

«Үтірлі» ауылынан 12 шақырым<br />

солтүстік-батыста, Сырдария<br />

өзенінен 2 км оңтүстікте,<br />

Сырдарияға құятын Сорөзек<br />

саласының жағалауында<br />

ортағасырлық Ұтырлы (Үтіртөбе)<br />

қаласының орны бар. Ұтырлы<br />

(Үтіртөбе) қаласын Қазақстан<br />

археологтары зерттемеген.<br />

Ұтырлы (Үтіртөбе) қаласына археологиялық<br />

зерттеу жұмыстарын<br />

жүргізуді Жетісай қаласындағы<br />

мемлекеттік емес<br />

«Сырдария» университетінің<br />

профессор-оқытушылары қолға<br />

алды. Университеттің қаржыландыруымен<br />

2004 жылы<br />

белгілі археолог М.Қасенов бастаған<br />

«Сырдария» археологиялық<br />

экспедициясы, ал 2009-2017<br />

жылдары «Археолог» Халықаралық<br />

ғылыми-зерттеу орталығы»<br />

ЖШС директоры, т.ғ.д.,<br />

профессор М. Елеуов бастаған<br />

Сырдария университетінің профессор-оқытушылары<br />

мен студенттерінен<br />

құралған «Мырзашөл»<br />

археологиялық экспедициясы<br />

ортағасырлық Ұтырлы<br />

(Үтірлі) қаласына археологиялық<br />

зерттеу жұмыстарын<br />

жүргізді. Ұтырлы (Үтіртөбе) қаласына<br />

жүргізілген археологиялық<br />

қазбалар нәтижесінде қала<br />

құрылыстары, ондағы бөлмелер<br />

ашылып, баға жетпес тарихи<br />

жәдігерлер табылды.<br />

Ортағасырлық Ұтырлы<br />

(Үтіртөбе) қаласына жүргізілген<br />

археологиялық қазбалар:<br />

– Үтіртөбе қаласының өмір<br />

сүрген уақыты ҮІІІ-ХІІ ғғ. Қаланың<br />

салыну кезеңі оғыз дәуіріне<br />

сәйкес. Оған қаладан табылған<br />

жәдігерлер дәлел. Үтіртөбе<br />

өзінің жобасы жағынан өте<br />

ерекше құрылыс. Қала дамуының<br />

шарықтау шегі Х-ХІІ ғғ. Бұл<br />

кезең бүкіл Орта Азия мен Қазақстан<br />

қалаларына тән. Қала<br />

басқа қалалармен сауда және<br />

экономикалық байланыста<br />

болған. Қазбалардан табылған<br />

құмыра, металл, зергерлік<br />

бұйымдар басқа қалалардағы<br />

жәдігерлерге өте ұқсас.<br />

– Үтіртөбе қаласы геосаяси<br />

жағынан Ұлы жібек жолының<br />

Сырдың сол жағалауындағы<br />

тармағында, тоғыз жолдың<br />

торабында, қолайлы жерде<br />

орналасқан. Қаланың құрылыс<br />

жобасы да орта ғасырлық<br />

қалалардың жобасына сәйкес.<br />

Сонымен бірге бір ерекшелігі<br />

қала сыртында зираттың болғандығы.<br />

Ислам діні қала тұрғындары<br />

негізгі діні болғандығын<br />

көруге болады. Бұл қаланың<br />

құрылыстары шикі кірпіш<br />

пен қыш кірпіштен салынан.<br />

Бұл дәстүрлі құрылыс Сыр<br />

бойы қалаларына тән.<br />

– Үтіртөбеде сырттан келген<br />

заттардың (моншақ, шыны<br />

т.б.) табылуы оның жібек жолының<br />

бір тармағында жатқандығына<br />

дәлел болады. Ұлы Жібек<br />

жолының бір тармақшасы<br />

осы өңірден өткен деп есептеуге<br />

толық негіз бар.<br />

Ұлттық сана-сезімнің тірегі<br />

– тарихи сана-сезім. Оңтүстік<br />

Қазақстан мемлекеттік университеті<br />

және мемлекеттік емес<br />

«Сырдария» университетінің<br />

археологиялық студенттер жасағының<br />

осы тәуелсіздік жылдары<br />

жүргізген зерттеу жұмыстары<br />

нәтижесінде табылған ел<br />

тарихын шегелейтін, сирек кездесетін<br />

жәдігерлерді Ресей, Алмания,<br />

Корея, АҚШ, Франция,<br />

Испания, Португалия, Түркия,<br />

Египет елдерінен келген қонақтар<br />

көргенде бастарын шайқады.<br />

Бұған не дейсіз?! Дәлелге<br />

дәлелдің қажеті жоқ.<br />

Ғылымның түбі – тазалық.<br />

Олай болса абыройы асқақтаған<br />

біздің елге досты қуантатын,<br />

ала көздің мысын басатын<br />

ғылыми тұрғыдан дәлелденген,<br />

Ел мақтан тұтатын<br />

«Ұлт тарихы» керек. Елбасының<br />

«Ұлы даланың жеті<br />

қыры» осыны меңзейді. Бірге<br />

болайық. Түнде ұйықтамайық,<br />

күндіз отырмайық. Елбасының<br />

терең қозғауын мен осылай<br />

түсіндім.

6<br />

№<strong>99</strong> (1638)<br />

14 желтоқсан 2018 жыл<br />

Жаршы<br />

www.shymkala.kz<br />

мереке<br />

семинар<br />

Тәуелсіздік – Тірегіміз<br />

Халқымызға ғасырлар<br />

бойы арман болған<br />

Тәуелсіздік жарияланған<br />

күн біздің Отанымыздың<br />

әрбір азаматы үшін<br />

қастерлі мереке.<br />

Азаттық аңсаған елдің<br />

түпкі мақсатының орындалып,<br />

бүгінгі Қазақстан<br />

Республикасы өз мемлекеттілігін<br />

бұдан 27 жыл бұрын<br />

жариялаған болатын.<br />

Бізді бұл күнге дейін жеткізген<br />

ұмытылмас оқиғалар – елді<br />

қорғау жолындағы соғыстар,<br />

ұлт-азаттық көтерілістер, халқымыздың<br />

қандай да ауыртпа-<br />

лықты көтере білген, жасымайтын<br />

асқақ жігерлі, рухы қайтпайтын<br />

табандылығы – өшпес<br />

өнеге, өлмес мұра ретінде<br />

сақталуға тиіс. Бұл еркіндік<br />

сүйгіш, патриоттық дәстүр<br />

16 желтоқсан оқиғаларына<br />

дейін жалғасты. Осылайша<br />

Тәуелсіздік күнінің оңайлықпен<br />

келмегенін білеміз.<br />

Тәуелсіздігімізді жарияланғаннан<br />

бергі мезгіл ішінде<br />

көптеген елеулі табыстарға<br />

қол жеткіздік. Еліміздің<br />

Тәуелсіздігі мен мемлекеттілігінің<br />

орныға түсуі, ұлттық<br />

қауіпсіздігі, экономикамыздың<br />

жедел қарқынмен<br />

дами беруі, Қазақстан халықтарының<br />

өз болашақтарына<br />

деген берік сенімі, қазіргі замандағы<br />

өркениетті қауымдастық<br />

ортасында іргелі елге<br />

айналуы стратегиялық негізгі<br />

бағыттарды құрайды. Сондықтан<br />

бұл күн жас мемлекетіміз<br />

үшін біртұтас елдіктің, ынтымақтастық<br />

пен татулықтың, сонымен<br />

қатар өткенге деген тағзымды<br />

салауат пен болашаққа<br />

деген сенімді үміттің мерекесі<br />

болып табылады.<br />

Қоғамдық өмір сабақтары<br />

мен Отанымыздың мүддесі<br />

қазіргі таңда патриоттық дәстүрге<br />

сай жаңа талаптарды қойып<br />

отыр. Мәселен, қазіргі сот<br />

жүйесіндегі цифрландыру бойынша<br />

заманауи ақпараттық<br />

технологияларды қолдану, сот<br />

әурешілігін жою мақсатында<br />

атқарылып жатқан электронды<br />

іс және виртуалды сот жобасының<br />

жұмыстары, оны сот<br />

тәжірибесінде қолдану жағдайлары<br />

жасалып келеді. Сонымен<br />

қатар, сотқа дейінгі татуластыру<br />

рәсімдері бойынша медиация,<br />

татуласу келісімдері,<br />

партисипативтік рәсім сияқты<br />

дауларды реттеудің баламалы<br />

тәсілдерінің ерекшеліктері<br />

мен артықшылықтары<br />

көп. Осының барлығы тәуелсіз<br />

еліміздің арқасы.<br />

Ата-бабаларымыздың алдында<br />

Тәуелсіздік үшін күресу<br />

мақсаты тұрған болса,<br />

біздің алдымызда оны нығайта<br />

түсу міндеті тұр. Сол мақсатты<br />

орындау жолында аянбай<br />

күш-жігер жұмсауй басты<br />

борыш екенін естен шығармайық<br />

дегім келеді.<br />

Е.Рахманберді,<br />

Қаратау аудандық<br />

сотының төрағасы<br />

Тиімді өткен тренинг<br />

Елдің бәсекеге қабілеттілігі ел азаматтарының білім, парасаттылығымен<br />

анықталатынын ескерсек, білім беру жүйесі<br />

болашақтың талабына сәйкес дамуы тиіс. Осыған байланысты<br />

біз де үнемі жетілдіріліп отыратын жоғары сапалы білім<br />

жүйесімен жұмыс істеуіміз қажет.<br />

тіл – мерей<br />

Тіл- мемлекеттің тұғырлы<br />

тірегі, халықтың<br />

рухани байлығы,<br />

өткені мен болашағының<br />

айқын көрінісі.<br />

Тіл – ұлттың<br />

болмысы<br />

Тіл – тәуелсіздіктің айғағы.<br />

Тіл мен егемендік егіз ұғым. Тілсіз<br />

– тәуелсіздік, егемендіксіз – тіл<br />

болмақ емес. Тіл – тәуелсіздіктің<br />

қуатты тірегі, бірлік пен ынтымақтың<br />

жығылмас туы. Қазақ елі<br />

тәуелсіз мемлекет болып орнағалы<br />

ширек ғасырға таяу уақыт болды.<br />

Қазақстанда мемлекеттік тіл – қазақ<br />

тілі деп жарияланды. Бұл тұста<br />

Елбасымыз – Нұрсұлтан<br />

Әбішұлы Назарбаев «Қазақтың болашағы<br />

– қазақ тілінде», – деп алдымызға<br />

айқын жол ашып берді.<br />

Бізге тек осы ұстанымды жүзеге<br />

асыруға бар күш-жігерді аямай,<br />

еңбек ету ғана қалды. Тәуелсіз<br />

Қазақстанның болашағы – біз,<br />

яғни, қазақ жастары. Демек, біздің<br />

міндетіміз – қазақ тілінің мәртебесін<br />

асыру болмақ. Осы тұста Елбасының<br />

«Қазақ пен қазақ қазақша<br />

сөйлессін», – деген ұлағатты сөзін<br />

ескермей кету мүмкін емес.<br />

Тәуелсіздік алғалы бері тіл<br />

саясаты жүргізілуде. Мемлекеттік<br />

тілдің қолданылу аясын кеңейту<br />

мен тілге деген құрметті арттыру<br />

мақсатында көптеген мемлекеттік<br />

бағдарламалар мен іс – шаралар<br />

ұйымдастырылуда. Нәтижелері де<br />

аз емес. Алайда жастар арасында,<br />

кейбір мекемелерде қазақ тілінің<br />

жайы ақсап тұр.<br />

«Өзге тілдің бәрін біл, өз<br />

тіліңді құрметте», – дейді Қадыр<br />

ақын. Қазіргі қоғам басқа тілді үйренуге<br />

шектеу қоймайды. Дегенмен,<br />

қазақ тілін мемлекеттік тіл<br />

дәрежесіне көтеруге әр қазақтың<br />

үлесі болса екен дейді.<br />

Б.Бейсенбеков,<br />

<strong>Шымкент</strong> қалалық Абай<br />

аудандық сотының судьясы<br />

маман кеңесі<br />

Конкурс<br />

Патриоттар сайысқа түсті<br />

<strong>Шымкент</strong> гарнизонының<br />

әскери<br />

прокуротурасының<br />

ұйымдастыруымен<br />

Тәуелсіздік<br />

күніне арналған әскери-патриоттық<br />

клубтар<br />

арасында конкурс<br />

өткізілді.<br />

Жастарды әскери-патриоттық<br />

рухта тәрбиелеу жұмысының<br />

тиімділігін арттыру, жастарды<br />

әскери қызметке даяр-<br />

Науқан<br />

Оның ішінде, Түркістан облысы<br />

және <strong>Шымкент</strong> қаласы бойынша<br />

114 000-ға жуық тұрғын<br />

медицина ұйымын еркін таңдау<br />

құқығын пайдаланған. Сонымен<br />

қатар, науқанға қатысқан тұрғындардың<br />

басым бөлігі емханаға<br />

өздері барып тіркелсе, egov.<br />

kz порталы арқылы онлайн қызметті<br />

таңдаған. Өткен жылы тіркеу<br />

науқаны барысында емхана<br />

таңдау құқығын 25 934 тұрғын<br />

пайдаланған.<br />

Алдағы уақытта емхананың<br />

тіркеу бөлімдері арқылы тіркелу<br />

тоқтатылады. Бұл шешім<br />

жүйелі проблемаларды жойып,<br />

қызметін асыра пайдала-<br />

лау, олардың біліктілігі мен<br />

шеберліктерін қалыптастыру<br />

мақсатында ұйымдастырылған<br />

конкурс екі кезеңде өткізілді.<br />

Оның біріншісі – «Тәуелсіздік<br />

күніне» арналған үздік сурет<br />

салу, екінші – интелектуалды<br />

сұрақ-жауап.<br />

Конкурсқа 15-17 жастағы әскери-патриоттық<br />

клубтар, үйірмелер<br />

және Кеңес Одағының Батыры<br />

Сабыр Рахымов атындағы<br />

<strong>Шымкент</strong> республикалық «Жас<br />

ұлан» мектебінің тәрбиеленушілері<br />

қатысты.<br />

Байқау қорытындысы бойынша<br />

10216 әскери бөліміне<br />

бекітілген №41 лицей мектебінің<br />

Тұмау болған адамда бас ауыруы,<br />

дене қызбасының 38-39 ға көтерілуі,<br />

әлсіздік, тамақтың ашуы,<br />

жөтелу, мұрын бітелу, бұлшықеттерде<br />

ауырсыну, жалпы мазасыздық<br />

тәріздес клиникалық белгілермен<br />

көрінеді.<br />

Тұмаудың алдын алу үшін:<br />

Тұмау басталар алдына 1-2<br />

ай бұрын тұмауға қарсы вакцина<br />

алу тиіс;<br />

Адамдар көп жерде бетперде<br />

кию керек;<br />

Мұрынның сілекейлі қабатын,<br />

әсіресе үйден шығар кезде оксолин<br />

майымен майлау қажет;<br />

Қатты тоңбау, ауа райына байланысты<br />

киім кию керек;<br />

«Ер жүрек» әскери-патриоттық<br />

клубы, <strong>Шымкент</strong> республикалық<br />

«Жас ұлан» мектебінің «Ұлы<br />

Даланың ұландары» командасы<br />

және №7 орта мектебінің әскерипатриоттық<br />

клубының оқушылыры<br />

жүлделі орындар алып,<br />

<strong>Шымкент</strong> гарнизонының әскери<br />

прокурорының граматасымен<br />

марапатталды.<br />

С.Спабек,<br />

Кеңес Одағының Батыры<br />

Сабыр Рахымов<br />

атындағы <strong>Шымкент</strong><br />

республикалық<br />

«Жас ұлан» мектебінің<br />

қызметкері<br />

114 000 тұрғын емханаға тіркелді<br />

Елімізде тұрғындарды<br />

емханаға тіркеу науқаны<br />

аяқталды. 15 қыркүйек<br />

пен 15 қараша аралығында<br />

өткен кампания барысында<br />

республика бойынша<br />

300 мыңға жуық адам еркін<br />

таңдауға ие болған.<br />

Тұмаудан сақтаныңыздар!!!<br />

Тұмау –<br />

адамнан<br />

адамға<br />

оңай жұғатын<br />

жедел вирустық<br />

инфкция.<br />

Ол науқас<br />

адам жөтелгенде,<br />

түшкіргенде,<br />

бір бірімен<br />

амандасқанда,<br />

таза<br />

емес тұрмыстық<br />

заттар<br />

мен ойыншықты<br />

бірге<br />

пайдаланғанда<br />

жұғады.<br />

ну және фальсификация фактілерінің<br />

алдын алу мақсатында<br />

қабылданып отыр.<br />

Біріншіден, тіркелу үшін емханаға<br />

күнделікті жаяу баратын<br />

азаматтар Халыққа қызмет<br />

көрсету орталықтарының<br />

қызметіне жүгіне алады. Аталған<br />

орталықтарда Connection<br />

Point бөлімшелері бар, олар<br />

egov порталына қосылған. Сол<br />

жерде арнайы кеңесшілер отырады.<br />

Екіншіден, Egov.kz жуырда<br />

Telegram ботын іске қосты.<br />

Смартфонның көмегімен<br />

осы бот арқылы бірер минутта<br />

тіркелуге болады. Үшіншіден,<br />

қазір өзіңізді ғана емес,<br />

балаларды да онлайн режимде<br />

тіркеуге мүмкіндік туды.<br />

Жүйе барлық мәліметтерді<br />

қысқа мерзім ішінде, автоматты<br />

түрде шығарып береді.<br />

Бұл процесті барынша жеңілдетеді<br />

әрі артық құжат талап<br />

етілмейді.<br />

Биылғы тіркеу науқанына<br />

бастапқы медициналық-санитарлық<br />

көмек көрсететін 74<br />

ұйым қатысып жатыр. Оның<br />

ішінде, 39-ы жеке меншік.Аталған<br />

емханалар келер жылы<br />

кепілдендірілген тегін медициналық<br />

көмек шеңберінде халыққа<br />

қызмет көрсетпек.<br />

Тіркеумен айналысатын емханалардың<br />

толық тізімін Медициналық<br />

сақтандыру қорының<br />

fms.kz сайтынан табуға<br />

болады.<br />

Ахмет Беден,<br />

«Әлеуметтік<br />

медициналық<br />

сақтандыру қоры» КЕ АҚ<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы және<br />

Түркістан облысы бойынша<br />

филиалы халықты<br />

ақпараттандыру және<br />

өтініштерді қарау<br />

бөлімінің басшысы,<br />

Р.Рахимбаева,<br />

ШЖҚ №2 қалалық<br />

емханасының<br />

бас дәрігері<br />

Жеке тазалықты сақтап, қолды<br />

жиі жуу;<br />

Аптаcына 3 рет үй ішін ылғалды<br />

тазалаудан өткізу;<br />

Таза ауада көп жүріп, спортпен<br />

айналысу, белсенді өмір<br />

сүру;<br />

Тұрақты түрде тамақтану;<br />

мүмкіндігінше жемістер мен көкөністерді,<br />

пияз, сарымсақ, лимон<br />

жеу;<br />

Сұйықтықты мүмкіндігінше<br />

көп ішу;<br />

Ауырып ем іздегенше, ауырмайтын<br />

жол іздейік!<br />

Шахида Азибаева,<br />

№9 ШҚЕ ЖТД дәрігері<br />

Өзім жұмыс істейтін №128<br />

мектеп ұжымы заман талабына<br />

сай білім беретін ұстаздардан<br />

құралған үлгілі орда деп айта<br />

аламын.<br />

Білім беру саласындағы өзгерістерді<br />

табысты жүзеге асырудағы<br />

негізгі буын мектеп директоры<br />

десек, Р. Т Бейсебаева өзіне<br />

артылған жауапкершілік пен<br />

міндетті жоғары деңгейде атқарып<br />

жүрген әділ басшы, өн бойына<br />

ұстазға тән салмақтылық<br />

пен мәдениеттілікті сиғыза білген<br />

ұлағатты ұстаз. Таяуда білім<br />

ордасында мектеп директоры Р.<br />

Т Бейсебаеваның басшылығымен<br />

«Оқытуды басқарудағы көшбасшылық<br />

» тақырыбында аймақтық<br />

семинар өтті. Семинарға №81<br />

Төлеген Тәжібаев атындағы, №82<br />

Кенесары Қасымұлы атындағы,<br />

№93 Валентина Терешкова атындағы,<br />

№95 және №118 «Көкбұлақ»<br />

жалпы орта білім беретін мектептердің<br />

мұғалімдері қатысты.<br />

Семинардың практикалық<br />

бөлімінде ашық сабақтар, ал<br />

екінші бөлімінде екі коучинг сабақ<br />

және бір тренинг сабақ өтілді.<br />

Математика пәні мұғалімі<br />

Күләнда Райханова мен ағылшын<br />

тілі пәні мұғалімі Дина<br />

Утегенова өткен « Оқытудағы басқару<br />

және көшбасшылық» тақырыбындағы<br />

тренинг сабаққа қатысып,<br />

білімім мен тәжірибемді<br />

шыңдап, білім жүйесіне қажетті<br />

әдіс-тәсілдер жинақтадым. Көшбасшы<br />

мен басшының айырмашылығын<br />

анықтап, көшбасшыға<br />

тән қасиеттерді анық көрсете<br />

білген бұл тренинг сабақ ұтымды,<br />

нақты және жан-жақты жоспарланған.<br />

АҚТ-ны тиімді қолданып,<br />

рөлдік ойындар және іскер көшбасшы<br />

бөлімінде шығармашылық<br />

тапсырмалар орындалды.<br />

№128 мектептің ашылғанына<br />

енді ғана екі жыл болса да жеткен<br />

жетістіктерімен, жаңашыл ұстаздары<br />

және мықты шәкірттерімен<br />

мақтана алатын білім ошағы<br />

деп білемін.<br />

Сапаркүл Абзелова,<br />

№128 жалпы орта<br />

білім беретін мектеп<br />

директорының оқу ісі<br />

жөніндегі орынбасары<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы білім басқармасына қарасты<br />

«№78 жалпы орта білім беретін мектебі»<br />

коммуналдық мемлекеттік мекемесіне<br />

Қамқоршылық кеңесінің мүшелерін тағайындау туралы<br />

конкурс жарияланады.<br />

Қамқоршылық кеңестің құрамына конкурсқа мына азаматтар<br />

(азаматшалар) қатыса алады:<br />

1. Жергілікті өкілдік, атқарушы және құқық қорғау органдарының<br />

өкілдері:<br />

2. Жұмыс берушілер мен әлеуметтік әріптестердің өкілдері:<br />

3. Коммерциялық емес ұйымдардың өкілдері;<br />

4. Ата – аналар комитеті ұсынған әрбір параллель сыныптан,<br />

курстан сол білім беру ұйымында білім алушылардың бір<br />

ата-анасы немесе заңды өкілі;<br />

5. Қайырымдылық жасаушылар;<br />

Ұйымдастырушы: №78 жалпы орта білім беретін мектеп<br />

әкімшілігі.<br />

Байланыс телефоны: 53-67-15<br />

Қа ла лық жұқпа лы аурулар ауру ханасының ұжымы<br />

дәрігер Ережепов Бақытғали Аюбайұлына<br />

анасы МАНЗУРАНЫҢ<br />

қайтыс болуына байланысты қайғысына ортақтасып,<br />

көңіл айтады.<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының денсаулық сақтау басқармасының шаруашылық жүргізу құқығындағы «№11 қалалық емхана»<br />

мемлекеттік коммуналдық кәсіпорының бас дәрігері бос лауазым орны (1 орын) туралы<br />

ХАБАРЛАНДЫРУ<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының денсаулық сақтау<br />

басқармасы ҚР Денсаулық сақтау және<br />

әлеуметтік даму министрінің 2015 жылғы 25<br />

желтоқсандағы №1017 бұйрығымен бекітілген<br />

«Азаматтық қызметке кіру және азаматтық<br />

қызметшінің бос лауазымына орналасуға<br />

конкурс өткізу қағидаларын бекіту туралы»<br />

Ережесіне сәйкес шаруашылық жүргізу<br />

құқығындағы «№11 қалалық емханасы» бас<br />

дәрігері қызметіне конкурс жариялайды.<br />

«№11 қалалық емхана» МКК бас дәрігері<br />

– 1 орын.<br />

Конкурсты өткізу мерзімін <strong>Шымкент</strong><br />

қаласының денсаулық сақтау басқармасы<br />

осы хабарландыру жарияланған соң 15 күннен<br />

кейін белгілейді.<br />

Конкурс өткізілетін орын: <strong>Шымкент</strong><br />

қаласының денсаулық сақтау басқармасы,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы, Республика даңғылы, 12<br />

«А» үй, 6-қабат, 606-кабинет.<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының денсаулық сақтау<br />

басқармасының шаруашылық жүргізу<br />

құқығындағы «№11 қалалық емхана» МКК<br />

денсаулық сақтауды ұйымдастыру бойынша<br />

нормативтік құқықтық актілерге сәйкес<br />

қала тұрғындарына медициналық көмек<br />

көрсету жұмысын жүргізеді.<br />

Мекенжайы: <strong>Шымкент</strong> қаласы, Қазығұрт<br />

ш/а, Құрылыс көшесі, №2Б. Тел:<br />

8(7252) 50-18-46.<br />

Қалалық маңызы бар денсаулық сақтау<br />

ұйымы басшысының қызмет орнына<br />

үміткерлерді іріктеу кезінде қойылатын<br />

негізгі талаптар:<br />

Жоғары медициналық білімді, «Денсаулық<br />

сақтауды ұйымдастыру», «Қоғамдық<br />

денсаулық сақтау», «Денсаулық сақтауды<br />

ұйымдастыру» («Қоғамдық денсаулық сақтау»,<br />

«Денсаулық сақтау менеджменті»)<br />

мамандығы бойынша бірінші (жоғары)<br />

біліктілік санаты бар немесе «Қоғамдық<br />

денсаулық сақтау», «Денсаулық сақтау менеджменті»,<br />

«Менеджмент» немесе «Медицина»<br />

(2011 жылға дейін ғылыми-педагогикалық<br />

магистратурада оқуды аяқтаған тұлғалар<br />

үшін) мамандықтарды бойынша магистратурасы<br />

бар және мемлекеттік денсаулық<br />

сақтауды басқару органдарындағы<br />

жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес немесе<br />

денсаулық сақтау ұйымдарында басшылық<br />

қызметтегі жұмыс өтілі 5 жылдан кем<br />

емес, немесе жоғары экономикалық білімді<br />

«Қоғамдық денсаулық сақтау», «Денсаулық<br />

сақтау менеджменті», «Менеджмент» немесе<br />

«Медицина» (2011 жылға дейін ғылыми-педагогикалық<br />

магистратурада оқуды аяқтаған<br />

тұлғалар үшін) мамандықтарды бойынша<br />

магистратурасы бар және мемлекеттік<br />

денсаулық сақтауды басқару органдарындағы<br />

жұмыс өтілі 3 жылдан кем емес немесе<br />

денсаулық сақтау ұйымдарында басшылық<br />

қызметтегі жұмыс өтілі 5 жылдан кем<br />

емес болуы керек.<br />

Үміткер ҚР Конституциясын, ҚР Азаматтық<br />

кодексін, ҚР Еңбек кодексін, ҚР Халық<br />

денсаулығы және денсаулық сақтау жүйесі<br />

туралы кодексін, ҚР «Сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы іс-қимыл туралы», «ҚР тілдер<br />

туралы» Заңдарын, денсаулық сақтау мәселері<br />

жөніндегі нормативтік-құқықтық актілер,<br />

халық денсаулығы жай-күйінің статистикасы,<br />

халық денсаулығының жай-күйін сипаттайтын<br />

критерийлер және көрсеткіштер,<br />

медициналық қызметтер нарығының коньютурасы,<br />

отандық және шет елдік медицинаның<br />

ғылыми жетістіктері, денсаулық сақтауды<br />

ұйымдастырудың және денсаулық сақтаудағы<br />

басқару жүйесінің теориялық негіздері,<br />

халық арасында санитарлық ағарту, гигиеналық<br />

тәрбие жұмыстарын ұйымдастыру<br />

және салауатты өмір салтын насихаттау,<br />

адамның өмір сүру ортасының факторлары,<br />

денсаулық сақтау ұйымдарының жоспарлықэкономикалық<br />

және қаржылық қызметінің<br />

негіздері, қызметкерлерге еңбекақы төлеу<br />

жүйесінің негіздері, еңбек заңнамасы, еңбек<br />

қорғау және техника қауіпсіздігі, өндірістік<br />

санитария және өрт қауіпсіздігі ережелері<br />

мен нормаларын білуі керек.<br />

Конкурсқа қатысуға өтінім білдірген<br />

тұлға қабылдайтын мерзімде ұйымға<br />

қолма-қол немесе пошта арқылы мынадай<br />

құжаттарды:<br />

1) Қоса берілетін құжаттардың тізбесі<br />

көрсетілген конкурсқа қатысу туралы<br />

өтінішті;<br />

2) Жеке басын куәландыратын құжаттың<br />

көшірмесін;<br />

3) Кадрларды есепке алу жөніндегі<br />

толтырылған жеке парақты (нақты тұратын<br />

мекенжайы мен байланыс телефондары<br />

көрсетілген);<br />

4) Лауазымға қойылатын біліктілік талаптарына<br />

сәйкес білімі туралы құжаттардың<br />

көшірмелерін;<br />

5) Еңбек қызметін растайтын құжаттың<br />

көшірмесін;<br />

6) «Денсаулық сақтау ұйымдарының бастапқы<br />

медициналық құжаттама нысандарын<br />

бекіту туралы» ҚР Денсаулық сақтау министрі<br />

міндетін атқарушысының 2010 жылғы<br />

23 қарашадағы № 907 бұйрығымен (Нормативтік<br />

құқықтық актілерді мемлекеттік<br />

тіркеу тізілімінде № 6697 болып тіркелген)<br />

бекітілген нысан бойынша денсаулық жағдайы<br />

туралы анықтама ұсынады.<br />

Азаматтық қызметке, шаруашылық<br />

жүргізу құқығындағы мемлекеттік кәсіпорындарға,<br />

ұлттық басқарушы холдингтерге,<br />

ұлттық даму институттарына, ұлттық<br />

холдингтерге және ұлттық компанияларға,<br />

сондай-ақ, олардың еншілес ұйымдарына<br />

басқару функцияларын орындаумен байланысты<br />

лауазымға тұру кезінде адам сыбайлас<br />

жемқорлық қылмыс жасағаны туралы<br />

мәліметтердің бар немесе жоқ екені туралы<br />

анықтама ұсынады.<br />

Көрсетілген құжаттардың бірінің болмауы<br />

құжаттарды конкурсқа қатысушыға<br />

қайтаруға негіз болып табылады.<br />

Конкурсқа қатысушы, болған жағдайда<br />

оның біліміне, жұмыс тәжірибесіне, кәсіби<br />

деңгейіне қатысты қосымша ақпаратты<br />

(біліктілігін арттыру, ғылыми дәреже мен<br />

атақ беру, ғылыми жарияланымдар туралы<br />

құжаттардың көшірмелері, алдыңғы жұмыс<br />

орнындағы басшылық берген ұсынымдар)<br />

ұсынады.<br />

Кәсіби біліктілігі мен дағдысы: қарамағындағы<br />

қызметкерлердің жұмысын болжай,<br />

жоспарлай білу, ұйымдастыру, бақылау. Өзін<br />

басқара білу, бейімделу.<br />

Конкурсқа өтініш беру мерзімі – 15<br />

күн.<br />

Құжаттар мына мекенжайға жіберілуі<br />

тиіс: <strong>Шымкент</strong> қаласы, Республика даңғылы,<br />

12 «А» үй, 6-қабат, 611-кабинет. <strong>Шымкент</strong><br />

қаласы денсаулық сақтау басқармасының<br />

әкімшілік-құқықтық бөлімі.<br />

Анықтама сымтетіктері: (8-725-2) 56-<br />

23-11.<br />

Конкурсқа қатысуға тілек білдірген азаматтардан<br />

құжат қабылдау соңғы хабарландыру<br />

мемлекеттік және орыс тілдерінде<br />

жарияланған күннен басталып, 15 күннен<br />

кейін аяқталады.

Әлеумет<br />

www.shymkala.kz<br />

№<strong>99</strong> (1638)<br />

14 желтоқсан 2018 жыл<br />

7<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының әкімдігі<br />

ҚАУЛЫ<br />

ЖОБА<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы №____ «____» ______20___ж.<br />

Сатып алынатын ауылшаруашылық<br />

өнімінің бірлігіне арналған субсидиялар<br />

нормативтерін бекіту туралы<br />

Қала әкімі<br />

«Агроөнеркәсіптік кешенді<br />

және ауылдық аумақтық дамытуды<br />

мемлекетік реттеу<br />

туралы» Қазақстан Республикасының<br />

2005 жылғы 8 қаңтардағы<br />

Заңының 7-бабы 2-<br />

тармағының 12-6) тармақшасына<br />

және «Өңдеуші кәсіпорындардың<br />

ауылшаруашылық<br />

өнімін тереңдете өңдеп<br />

өнім өндіруі үшін оны сатып<br />

алу шығындарын субсидиялау<br />

қағидаларын бекіту туралы»<br />

Қазақстан Республикасы<br />

Ауыл шаруашылығы министрінің<br />

2014 жылғы 26 қарашадағы<br />

№3-2/615 бұйрығына<br />

сәйкес, <strong>Шымкент</strong> қаласының<br />

әкімдігі ҚАУЛЫ ЕТЕДІ:<br />

1. Осы қаулының қосымшасына<br />

сәйкес сатып алынатын<br />

ау ы лшаруашы лық<br />

өнімдерінің бірлігіне арналған<br />

субсидиялар нормативі<br />

бекітілсін.<br />

2. «Ш ы м кен т қ а ласы<br />

әкімінің аппараты» мемлекеттік<br />

мекемесі Қазақстан<br />

Республикасының заңнамалық<br />

актілерінде белгіленген<br />

тәртіпте:<br />

1) осы қаулыны аумақтық<br />

әділет органдарында мемлекеттік<br />

тіркелуін;<br />

2) осы әкімдіктің қаулысы<br />

мемлекеттік тіркелген күннен<br />

бастап күнтізбелік он<br />

күн ішінде оның көшірмесін<br />

қағаз және электрондық түрде<br />

қазақ және орыс тілдерінде<br />

«Республикалық құқықтық<br />

ақпарат орталығы» шаруашылық<br />

жүргізу құқығындағы<br />

республикалық мемлекеттік<br />

кәсіпорнына Қазақстан<br />

Республикасының нормативтік<br />

құқықтық актілерінің<br />

эталондық бақылау банкіне<br />

ресми жариялау және енгізу<br />

үшін жолданылуын;<br />

3) осы қаулы мемлекеттік<br />

тіркелген к ү ннен бастап<br />

күнтізбелік он күн ішінде<br />

оның көшірмесін <strong>Шымкент</strong><br />

қаласы аумағында таратылған<br />

мерзімді баспасөз басылымдарында<br />

ресми жариялауға<br />

жолданылуын;<br />

4) ресми жариялағаннан<br />

кейін осы қаулыны <strong>Шымкент</strong><br />

қаласы әкімдігінің интернетресурсында<br />

орналастыруды<br />

қамтамасыз етсін.<br />

3. Осы қаулының орындалуы<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының<br />

ауыл шаруашылығы және ветеринария<br />

басқармасының<br />

басшысы А.Каныбековке жүктелсін.<br />

4. Осы қаулының орындалуын<br />

бақылау <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

әкімінің орынбасары Д.Жуминге<br />

жүктелсін.<br />

5. Осы қаулы оның алғашқы<br />

ресми жарияланған күнінен<br />

кейін күнтізбелік он күн<br />

өткен соң қолданысқа енгізіледі.<br />

Ғ.Әбдірахымов<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

әкімдігінің 2018 жылғы<br />

« ___» ______________<br />

№ ____ қаулысына<br />

қосымша<br />

Сатып алынатын ауылшаруашылық өнімдерінің<br />

бірлігіне арналған субсидиялар нормативі<br />

Сатып алынған<br />

сүт үшін,<br />

теңге/литр<br />

Қатты<br />

Сары май өндіру<br />

ірімшік өндіру<br />

үшін<br />

үшін<br />

12 20<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласының әкімі<br />

ӨКІМ<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы №33-ө 7 желтоқсан<br />

Сатып алу интервенцияларын<br />

жүргізу туралы<br />

«Азық-түлік тауарларының<br />

өңірлік тұрақтандыру<br />

қорларын қалыптастыру<br />

және пайдалану қағидаларын<br />

бекіту туралы» Қазақстан<br />

Республикасы Үкіметінің<br />

2012 жылғы 9 қазандағы №<br />

1280 қаулысына сәйкес:<br />

1. Азық-түлік тауарларының<br />

өңірлік тұрақтандыру<br />

қорларын басқару жөніндегі<br />

комиссиясының 2018 жылғы<br />

28 қарашадағы № 2 хаттамасы<br />

негізінде азық-түлік<br />

Қала әкімі<br />

тауарларының өңірлік тұрақтандыру<br />

қорына сатып<br />

алу және тауарлық интервенциялары<br />

жүргізілсін.<br />

2. «<strong>Шымкент</strong> қаласының<br />

ауыл шаруашылығы және ветеринария<br />

басқармасы» мемлекеттік<br />

мекемесі осы өкімінен<br />

туындайтын шаралар<br />

қабылдасын.<br />

3. Осы өкімнің орындалуын<br />

бақылау <strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

әкімінің орынбасары Д.<br />

Е. Жуминге жүктелсін.<br />

Ғ.Әбдірахымов<br />

Қала әкімінің 07.12.2018 ж.<br />

№ 33-ө өкіміне қосымша<br />

(қала әкімінің 30.10.2018 ж. № 17-ө өкімімен құрылған<br />

комиссия отырысының 2018 жылғы « 28 » қарашадағы<br />

№ 2 хаттаманың қосымшасы)<br />

Тұрақтандыру қорына сатып алынатын<br />

өнімдердің көлемі мен сатып алу және сату<br />

бағасын белгілеу<br />

теңге/тонна<br />

№ Өнім атауы Көлемі,<br />

тонна<br />

Сатып<br />

алу бағасы,<br />

жеткізу<br />

шығынымен,<br />

теңге<br />

Бөлшек<br />

саудада<br />

сату<br />

бағасы,<br />

теңге<br />

Көтерме<br />

сату<br />

бағасы,<br />

теңге<br />

916, 78 84,0 112 98<br />

5<strong>99</strong>, 43 183,8 245 230<br />

493, 65 348,5 410 402<br />

310, 29 132,6 156 140<br />

1 269, 39 216,5 246 229<br />

1 Бірінші<br />

сұрыпты<br />

бидай ұны<br />

2 Тазартылған<br />

күріш<br />

3 Ө с і м д і к<br />

майы<br />

4 Қарақ ұ м ы қ<br />

жармасы<br />

5 АҚ қантқұмшекер<br />

6 Картоп 6 6<strong>99</strong>, 59 63,0 84 70<br />

7 Басты пияз 1 410, 44 52,5 70 48<br />

8 Ас х а н а л ы қ<br />

сәбіз<br />

9 М а к а р о н<br />

өнімдері<br />

1 410, 44 69,0 92 69<br />

310, 29 123,8 165 142<br />

жолдау жүгі<br />

Бюджет жоспары артығымен орындалды<br />

Мемлекет басшысының жыл<br />

сайынғы Жолдауы елдің қарыштап<br />

дамуының бағдарын<br />

айқындап, межеленген міндеттерді<br />

саралауға, ой елегінен өткізуге<br />

мүмкіндік береді. «Төртінші<br />

өнеркәсіптік революция» жағдайындағы<br />

дамудың жаңа мүмкіндіктері»<br />

Жолдауында технологиялық,<br />

экономикалық және әлеуметтік салалардағы<br />

терең және қарқынды<br />

өзгерістер мен сын-қатерлерге дайын<br />

болу қажеттігін ескере отырып,<br />

нақты он міндет атап көрсетілді.<br />

Соның ішінде сегізінші<br />

міндет – «Тиімді мемлекеттік<br />

басқару» - «Бір терезе»<br />

қағидаты бойынша бизнеске<br />

мемлекеттік қолдау<br />

көрсету үдерістерін цифрландыруды<br />

қамтамасыз ету,<br />

яғни мемлекеттік органдардың<br />

ақпараттық жүйелерінің<br />

интеграциясы «бір<br />

өтініш» қағидаты бойынша<br />

жекелеген мемлекеттік<br />

қызмет көрсетуден кешенді<br />

қоғам дерті<br />

білім<br />

қызмет көрсетуге көшуге<br />

мүмкіндік береді.<br />

Мемлекеттік кірістер<br />

органдарында көрсетіліп<br />

отырған қызметтердің сапасын<br />

жақсарту мақсатында<br />

мемлекеттік кірістер басқармасымен<br />

қызметтерді көрсету<br />

үрдістерін оңтайландыру<br />

іс-шаралары тұрақты<br />

өткізіліп тұрады.<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласында салық<br />

жүйесінде жаңа техно-<br />

Өкінішке орай, сыбайлас<br />

жемқорлықты түп-тамырымен<br />

жойған ешқандай мемлекет<br />

пен қоғам жоқ. Сыбайлас<br />

жемқорлыққа қарсы<br />

күрес биліктің мемлекеттік<br />

институттарының тұрақты<br />

серігі болып табылады.<br />

Бүкіл әлем осы қасіретпен<br />

күресін жалғастыруда. «Сыбайлас<br />

жемқорлыққа қарсы<br />

күрес туралы» Заң талабының<br />

аясында жемқорлыққа<br />

қарсы іс-әрекеттер<br />

әр салада жүзеге асырылуда.<br />

Әсіресе, халық парақорлық<br />

дертімен жиі бетпе-бет<br />

келеді. Сондықтан, кез келген<br />

ортада пара беру мен<br />

пара алудың жолын кесуде<br />

қоғам болып белсенділік<br />

танытуымыз қажет. Сыбайлас<br />

жемқорлыққа қарсы ісқимыл,<br />

сыбайлас жемқорлықтың<br />

алдын алу қазақстандық<br />

қоғам өмірінің басым<br />

бағыттарының бірі болып<br />

табылады.<br />

Осы ретте, мемлекет<br />

өзінің заңдары мен мемлекеттік<br />

құрылымдарын өзгертіп,<br />

жаңа технология<br />

жолдарын енгізуде. Сондықтан<br />

да, мемлекеттің сыбайлас<br />

жемқорлыққа қарсы күресі<br />

тоқтаусыз. Бұл жерде<br />

әрине, мемлекеттің күші қоғамның<br />

қолдауынсыз жеңіске<br />

жете алмайды. Елбасымыз<br />

Н.Назарбаев айтқандай:<br />

«Сыбайлас жемқорлыққа<br />

мемлекет пен қоғам біріге<br />

отырып, қарсы күресу керек.<br />

Сыбайлас жемқорлық<br />

- жай ғана құқық бұзушылық<br />

емес. Ол мемлекеттің<br />

сенімді тұтастығын ажыратып,<br />

ұлттық қауіпсіздігіне<br />

қауіп төндіреді». Парақорлық<br />

мемлекеттік органдардың<br />

тиісті қызмет атқаруына<br />

кері әсерін тигізіп,<br />

беделіне нұқсан келтіреді,<br />

заңды қағидаларды теріске<br />

шығарып, азаматтардың<br />

конституциялық құқықтары<br />

мен заңды мүдделерінің<br />

бұзылуына түрткі болады.<br />

Елбасының мемлекетіміздің<br />

тағдыры үшін маңызды құжатында<br />

айтылған мемлекеттік<br />

қызметтегі тұлғаларға<br />

қойылатын талап «Әрбір<br />

мемлекеттік қызметкердің<br />

ары да, жаны да таза, сауаты<br />

және білікті, біреуге тәуелді<br />

болмайтындай жағдай болса<br />

екен» - деген жұртшылықтың<br />

пікірімен үндескендей.<br />

Сыбайлас жемқорлыққа жол жоқ<br />

Сыбайлас жемқорлық - заман ағысымен бірге<br />

өсіп-өркендеп, көп қаражат және қоғамдық<br />

бәсекелестік пайда болған жерлерге тамырын<br />

жайып, бүгінгі күнге дейін жойылмай отырған,<br />

адамзаттың дамуынан бері келе жатқан ең<br />

байырғы дерттің бірі.<br />

Бірыңғай сағатқа<br />

41 топ студент қатысты<br />

<strong>Шымкент</strong> политехника колледжінде 9 желтоқсан<br />

– Халықаралық сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы күрес күніне орай «Жемқорлықсыз<br />

Қазақстан» атты бірыңғай оқу сағаты өтті.<br />

Сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы мәдениетті қалыптастыру<br />

сағатына колледждің<br />

41 тобының шәкірттері<br />

қатысты.<br />

Елімізде сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы іс-қимыл<br />

агенттігі тарапынан «Қоғамда<br />

сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы мәдениетті<br />

қалыптастыру» бойынша<br />

кешенді жоспар бекітілген.<br />

Осы ретте барлық оқу<br />

орындарында 7 желтоқсан<br />

күні күндізгі сағат 11-де<br />

бір мезетте бірыңғай сағаты<br />

ұйымдастырылды. Колледж<br />

студенттеріне түрлі<br />

видеороликтер көрсетіліп,<br />

жемқорлықтың көлеңкелі<br />

тұстары жайында кеңінен<br />

түсіндірілді.<br />

– Колледж ғимаратында<br />

5 теледидар орнатылып,<br />

үзіліс кезінде жемқорлықтың<br />

салдарынан қоғамға<br />

келетін зиянды тұстарды<br />

баяндайтын, жастарды<br />

патриоттыққа жетелейтін<br />

видеороликтер қойылады.<br />

Жалпы, колледжімізде заңсыздыққа<br />

қарсы күресті<br />

тек бір күн емес жыл бойы<br />

шәкірттерімізде түсіндіріп<br />

келеміз, - дейді <strong>Шымкент</strong><br />

политехника колледжінің<br />

директорының оқу істері<br />

жөнінде орынбасары<br />

Мұхамедали Арынбаев.<br />

Бибайша<br />

Нұржанқызы<br />

Назар аударыңыздар!<br />

Lada 21911, 2014 ж.ш. автокөлігі,<br />

мемлекеттік тіркеу<br />

нөмірі – 766ОАA05, түсі<br />

– ақ, қозғалтқыш көлемі –<br />

1596 т.см.<br />

Сауда-саттық 2018 ж 25<br />

желтоқсан күні сағат 10:00-<br />

де голландия әдісімен (бағаны<br />

түсіру) бойынша <strong>Шымкент</strong><br />

каласы, Темірлан тасжолы,<br />

1 В үй - Еуразиялық<br />

Банкте өтеді.<br />

Кепілге қойылған<br />

мүліктің бастапқы құны:<br />

– 1 240 663 (бір миллион екі<br />

жүз қырық үш мың алты жүз<br />

алпыс үш) теңге.<br />

Сауда-саттыққа қатысу<br />

үшін сауда-саттыққа қатысу<br />

туралы өтініш беру және<br />

«Еуразиялық Банк» АҚ <strong>Шымкент</strong><br />

қалалық филиалының<br />

№ KZ4194800KZT28600309 шотына<br />

(БСК: EURІКZKA, БСН:<br />

логияларға көшу, цифрландыру<br />

жүйесіне өту нәтижелі<br />

көрсеткіштерге қол жеткізуде.<br />

Атап айтқанда Әл-Фараби<br />

ауданы бойынша мемлекеттік<br />

кірістер басқармасының<br />

2018 жылдың 11 айында<br />

мемлекеттік бюджет жоспары<br />

42470,4 млн теңге болып,<br />

нақты түскені 45465,4<br />

млн теңгені құрады, яғни,<br />

жоспар 107,1 пайызға орындалып,<br />

есепті мерзімде бюджетке<br />

жоспардан тыс 2<strong>99</strong>5,0<br />

млн теңге түсті. Оның ішінде<br />

республикалық бюджет бойынша<br />

есепті мерзімге жоспар<br />

110 пайызға орындалып,<br />

бюджетке жоспардан тыс<br />

2422,7 млн теңге артығымен<br />

өндірілді, жергілікті бюджет<br />

жоспары 103,1 пайызға орындалып,<br />

бюджетке жоспардан<br />

тыс 572,3 млн теңге артығымен<br />

өндірілді.<br />

Салық жүйесіндегі жаңа<br />

өзгерістерде салықты<br />

«Электронды үкімет» порталы<br />

арқылы төлеу, жеке кәсіпкерлікті<br />

тіркеуде және өзге<br />

де өтініштерді электронды<br />

түрде беру тетіктері қаралаған.<br />

Басқармада 2018 жылдың<br />

11 айында жалпы көрсетілген<br />

мемлекеттік қызмет<br />

саны – 282 318, оның ішінде<br />

271 898 қызмет электронды<br />

түрде (96,3%) көрсетілді.<br />

Қайрат ҚҰДИЯРОВ,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

Әл-Фараби ауданы<br />

бойынша мемлекеттік<br />

кірістер басқармасының<br />

басшысы<br />

Қазақстан Республикасының<br />

«Сыбайлас жемқорлыққа<br />

қарсы күрес туралы»<br />

Заңына сәйкес, сыбайлас<br />

жемқорлықпен күресті<br />

барлық мемлекеттік органдар<br />

мен онда қызмет атқаратын<br />

лауазымды тұлғалар<br />

жүргізуі тиіс. Мемлекеттік<br />

органдардардың ұжымдардың,<br />

жергілікті өзін-өзі басқару<br />

органдарының басшылары<br />

өз өкілеттігі шегінде<br />

кадр, бақылау, заңгерлік<br />

және өзге де қызметтерін<br />

тарта отырып, заң талаптарының<br />

орындалуын қамтамасыз<br />

етуге міндетті. Мемлекеттік<br />

қызметшілердің<br />

сыбайлас жемқорлық қылмыстар<br />

және осы тұрғыдағы<br />

құқық бұзушылықтарға<br />

бой алдыруының себебі көп.<br />

Оған ең алдымен қызметшілердің<br />

білім деңгейінің,<br />

әдептілік ұстанымының төмен<br />

болуы әсер ететін болса<br />

керек. Кей мемлекеттік қызметшілердің<br />

құқық бұзушылыққа<br />

немқұрайлылық танытуы,<br />

кәсіби әдептілігінің<br />

жетіспеуі де, жеке басының<br />

қамын ойлауы да парақорлықтың<br />

дендеуіне<br />

септігін тигізуде. Айналасындағы<br />

салауатты, таза<br />

және сау ортаны шарпып,<br />

тыныс-тіршілігін тарылтатын,<br />

заңсыз әрекеттермен<br />

қоғамдық ортаның және<br />

мемлекеттік органдардың,<br />

мекемелердің, жеке кәсіпкерлердің,<br />

азаматтардың<br />

қызмет етуіне қатер төндіретін<br />

қауіпті дертті болдырмаудың<br />

тетігі - халықтың<br />

өзінде. Бұл дерттің алдын<br />

алып, қоғамға таралу жолдарын<br />

кесіп, оның ұлғаюына<br />

жол бермеу керек. Біз әділетсіздікті<br />

көргенде мемлекетті<br />

кінәлап, өз ренішімізді<br />

білдіреміз, алайда, сыбайлас<br />

жемқорлықпен күресуге<br />

келгенде ешқайсымыз атсалыспаймыз.<br />

Ол үшін аталған<br />

дертке қарсы жұмыла атсалысып,<br />

қарсы күресуіміз қажет.<br />

Сонда ғана ел мен қоғамның<br />

мүддесі үшін зор<br />

үлес қосатынымыз бен халық<br />

сенімінен шығатынымыз<br />

айдай анық.<br />

Қазақстан халқы<br />

Қазақстан Республикасының<br />

Конституциясын және<br />

заңдарын сақтауға, басқа<br />

адамдардың құқықтарын,<br />

бостандықтарын, абыройы<br />

мен қадір-қасиетін құрметтеуге<br />

міндетті.<br />

Сондықтан, сыбайлас<br />

жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың<br />

мақсаты қоғамда<br />

сыбайлас жемқорлықты<br />

жою, қоғам мен адамзаттың<br />

игілігі үшін «Жұмыла көтерген<br />

жүк жеңіл» демекші жұмыла<br />

көтеріліп, ғасырдың<br />

індетіне айналған сыбайлас<br />

жемқорлықпен күресуге атсалысып,<br />

аянбай, аяусыз күрес<br />

жүргізуге тиістіміз.<br />

М.Акишев,<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы<br />

әкімі аппаратының<br />

Әдеп жөніндегі уәкілі<br />

«Еуразиялық Банк» АҚ-ның сенімді өкілі,<br />

кепілге қойылған жылжымалы<br />

мүлікке сауда-саттық жариялайды.<br />

950240000112), 62 035 (алпыс<br />

екі мың отыз бес) теңге мөлшерінде<br />

кепілді жарна енгізу<br />

керек.<br />

Сауда-саттыққа қатысу<br />

үшін берілетін өтініштерді<br />

сенім білдірілген тұлға<br />

<strong>Шымкент</strong> қаласы, Темірлан<br />

тасжолы, 1В үйде 24.12.2018<br />

ж сағат 16:30-ға дейін қабылдайды.<br />

Деректемелер үшін<br />

сенім білдірілген тұлға<br />

Боранбаев Нүркен<br />

Дәуренұлына, <strong>Шымкент</strong> қаласы,<br />

Темірлан тасжолы, 1 В<br />

үйде орналаскан «Еуразиялық<br />

Банк» АҚ-ның филиалына<br />

хабарласуға болады.<br />

Тел: 8 7252 35-46-46, ішкі<br />

- 15095.<br />

Ескерту: Көлік құралының<br />

зақымдалған жерлері<br />

бар.

8<br />

№<strong>99</strong> (1638)<br />

14 желтоқсан 2018 жыл<br />

Әралуан<br />

www.shymkala.kz<br />

Жетістік<br />

Жерлестеріміз<br />

Гиннестің рекордтар<br />

кітабына енді<br />

Биыл Қазақстанның Рекордтар кітабы екі<br />

шымкенттік азаматпен толықты. Өздерінің<br />

зағип екеніне қарамастан тікелей эфирде<br />

бағдарлама жүргізген бұл жандар республиканы<br />

таңқалдырды. Жергілікті «Отырар» телеарнасында<br />

«Ерекше жандар» бағдарламасының<br />

жүргізушілері Ербек Бакиев пен Мадина Ермахан<br />

бұл оқиға өздері үшін күтпеген жаңалық болғанын<br />

айтады.<br />

– Екі жыл ішінде өңіріміздегі<br />

мүмкіндігі шектеулі қаншама<br />

жан бағдарлама арқылы<br />

қоғамға қажет екенін сезінді.<br />

Осы уақыт аралығында 100-<br />

ге жуық кейіпкер болды. Тікелей<br />

эфирде әндерің тұсауы<br />

кесілді, кітаптары жарық<br />

көрді. Өздерінің көкейінде<br />

жүрген мәселелерін сала<br />

мамандарымен бірлесе отырып<br />

шешкен сәттер де болды,<br />

- дейді Мадина Ермахан.<br />

Ал Ербек Бакиев «Елімізде<br />

аты аңызға айналған тұлғалар<br />

Жақсылық Үшкемпіров,<br />

Ермахан Ыбыраймов секілді<br />

азаматтармен есіміміз қатар<br />

тұрғынына ризамыз. Бізге<br />

осындай мүмкіндік берген телеарнаға<br />

алғысымыз шексіз»<br />

деп қуанышын жеткізді.<br />

«Отырар» телеарнасының<br />

бас редакторы З.Оралбаеваның<br />

айтуынша, бұл бағдарламаның<br />

ашылуына зағиптар<br />

кітапханасында тифлоредактор<br />

болып жұмыс істейтін<br />

Е.Бакиевтің «бізді де<br />

қоғам естісе, теледидар арқылы<br />

көріп, санасып, ой бөліссе»<br />

деген ұсынысы түрткі<br />

болған.<br />

Айта кетейік, биыл 33 рекордшы<br />

Алматы қаласына арнайы<br />

шақырылып, салтанатты<br />

түрде сертификат пен кітап<br />

табысталды.<br />

А.КЕРІМҚҰЛОВА<br />

Спорт<br />

Турнир<br />

жеңімпаздары<br />

спорт шебері<br />

атанады<br />

Қазақтың даңқты балуаны Қажымұқан<br />

Мұңайтпасұлы кезінде 48 мемлекетте<br />

болып, күрескен, жауырыны жерге<br />

тимеген. Сондықтан қазақ күресінің әр палуаны<br />

батыр бабамыздың атындағы турнирге<br />

қатысып, өз мықтылығын танытуға<br />

тырысады. Еліміздегі қазақ күресінен 4<br />

ірі турнир ұйымдастырылса, оның біреуі –<br />

Қажымұқан атындағы халықаралық турнир.<br />

Алдағы уақытта аталған додада жеңіске жеткен<br />

палуандар мен жүлдегерлер Қазақстанның<br />

спорт шебері дәрежесін алады.<br />

Ұлтымыздың ұлы тойлары<br />

қазақ күресімен ерекше.<br />

Қазақ даласының батыры<br />

Қажымұхан бабамыздың<br />

есімі осы күрес арқылы<br />

тарих беттерінде алтын<br />

әріппен жазылды. Қазіргі<br />

таңда қазақ күресі елімізде<br />

басты спорт түрінің біріне<br />

айналды. «Қазақстан барысы»<br />

«Әлем барысы» сыңды<br />

турнирлер ұйымдастырылып,<br />

әлемдік деңгейде<br />

дамуда.<br />

Қазақ күресі үшін қалтықсыз<br />

еңбек етіп жүрген<br />

Полат Наурызбайұлының<br />

дарынды шәкірттері қазақтың<br />

атын әлемге танытты.<br />

Елдің абыройын асқақтатып,<br />

егемендік туын үстем<br />

етті. Оған оңтүстік өңірі ғана<br />

емес, күллі ел куә.<br />

Б.Саттарханов атындағы<br />

Түркістан облыстық спорт<br />

мектебінің басшысы жақында<br />

Қазақ күресі федерациясының<br />

вице-президенті<br />

лауазымына тағайындалды.<br />

Елімізде қазақ күресін<br />

көп жылдар бойы дамытуға<br />

атсалысып, халықаралық<br />

Қажымұқан атындағы турнирді<br />

үзбей өткізіп келе жатқан<br />

Полат Қырықбаев аталған<br />

турнирді Азия ойындарының<br />

тізіміне енгізуге талпынып<br />

жүр. Ендігі жерде қазақ<br />

күресін дамытудың жаңаша<br />

бағдарламалары қабылданады.<br />

Осындай жанашыр азаматтарымыздың<br />

арқасында<br />

қазақ күресі одан әрі дами<br />

береді.<br />

Білім<br />

Қоғамдағы<br />

ерекше<br />

жастар<br />

<strong>Шымкент</strong>тегі №4 колледжде<br />

945 жас кәсіптік<br />

білімін жетілдіруде.<br />

Оның ішіндегі 54 студент инклюзивті<br />

топта білім алады.<br />

Тәуелсіздік мерекесіне орай оқу<br />

орнында инклюзивті топтарға<br />

«Жастар мәңгілік тәуелсіз елдің<br />

болашағы» тақырыбында ашық<br />

сабақ өтті.<br />

Ерекше білім алатын жастардың<br />

талпынысын ояту мақсатында ұйымдастырылған<br />

жиында студенттер радио-электроника<br />

сабағынан алған<br />

білімдерін сурдо-аудармашылар арқылы<br />

көрсетті.<br />

– Бұл балалар арнайы интернатта<br />

9 сыныпты бітіргеннен кейін білімін<br />

біздің колледжде жалғастырады. Сөйлеу<br />

мен есту қабілеті болмаса да физикалық<br />

тұрғыдан өте дарынды жастар.<br />

Сабақтан тыс кезінде спорт үйірмелерінде<br />

жаттығады. Арасында өнерге<br />

қабілеті бар жастар үшін ән мен би,<br />

бейнелеу өнері сынды үйірмелер қарастырылған.<br />

Биылдың өзінде инклюзивті<br />

топтын 21 студенті спорттан қалалық,<br />

облыстық жарыстарда жүлделі орындар<br />

алып келді, - дейді №4 колледждің<br />

директоры Ләззат Асылбекова.<br />

Бибайша Нұржанқызы<br />

Қайда демаламыз?<br />

Ж.Шанин атындағы<br />

қалалық академиялық<br />

қазақ драма театры<br />

С.Досановтың «Тозақ шеңбері»<br />

трагедиясы<br />

14 желтоқсан<br />

сағ: 15:00<br />

Облыстық әзіл-сықақ және<br />

сатира театры<br />

М.Айтжановтың балаларға арналған<br />

«Жаңа жылдың жақсылығы»<br />

атты жаңа жылдық қойылымы<br />

11- 20 желтоқсан<br />

сағ: 10:00,<br />

15:00<br />

У.Әбдірайымовтың «Кел, күлейік»<br />

сазды-думанды қойылымының премьерасы<br />

14 желтоқсан<br />

сағ: 17:00, 19:00<br />

Қалалық қуыршақ театры<br />

16 желтоқсан ҚР Тәуелсіздігі күніне<br />

орай С.Олжабайдың «Адалдық туралы<br />

аңыз» қойылымы<br />

16 желтоқсан<br />

сағат: 14:00<br />

¬Ѕрылтайшы –<br />

<strong>Шымкент</strong><br />

аласыныє ґкiмдiгi.<br />

Ìåíøiê èåñi<br />

– «<strong>Шымкент</strong><br />

апарат орталыµы»<br />

жауапкершiлiгi<br />

шектеулi<br />

серiктестiгi.<br />

Директор–áас редактор<br />

¬АПБАРОВА Айгѕл<br />

Æàðûëàñûíûçû<br />

Бас редактордыє орынбасары<br />

Н½рлан БЕКТАЕВ<br />

Директордыє орынбасары<br />

Таєат ¦ЛIБЕКОВ<br />

Жауапты хатшы<br />

Асхан Майлыбаева<br />

Журналистер:<br />

Таµабай ¬ÀÑÛÌÎÂ<br />

С´бит ТАСТАНБЕК<br />

Àéã¾ë ÊÅÐI̬±ËÎÂÀ<br />

Аìàðàë ¦ØIÐÎÂÀ<br />

Азамат Жаппар<br />

Бибайша Н±РЖАН¬ЫЗЫ<br />

Беттеушi-дизайнер<br />

Атолын Ò¦ЖIБАЕВА<br />

¬àñûì ͱðõàí<br />

Жарнама æ´íå<br />

ìàðêåòèíã á¼ëiìi<br />

Àæiáåê ̱ñòàôèíà<br />

Фото-òiëøi<br />

Ñåðiê ÊÎÑÀÉ<br />

Газет ¬азастан Республикасы инвестициялар ж´не даму<br />

министрлiгi Байланыс, апараттандыру ж´не апарат<br />

комитетiнде 2016 жылµы 15 с´уiрде тiркелiп, №15961-Г ку´лiгi<br />

берiлген. Газет аптасына 2 рет, ñ´ðñåíái æ´íå æ½ìà<br />

ê¾íäåði øûµàäû. Таралу аймаµы: ¬азастан Республикасы.<br />

«<strong>Шымкент</strong> келбетiнде» жарияланµан материалды баса басылым<br />

кјшiрiп басанда, бiзге сiлтеме жасауы тиiс.<br />

Жарнама мґтiнiнен туындайтын мґселелерге жарнама<br />

берушi жауап бередi. ¬олжазба автор келiсiмiмен<br />

редакциялы јєдеу жасалуы мѕмкiн.<br />

- аылы имидждiк маала<br />

Газет редакцияныє компьютер<br />

орталыµында терiлiп, беттелдi.<br />

«ERNUR-print» ЖШС-нiє баспаханасында басылды.<br />

<strong>Шымкент</strong> аласы, Т.¦лiмЅлов кјшесi, 22 ѕй.<br />

Редакция мекенжайы:<br />

<strong>Шымкент</strong> аласы, ш/а. «¬àðàñó» øàµûíàóäàíû, 66/6.<br />

Тел.: 775-222, 775-344, 770-252 (факс).<br />

E-mail: shymkent_media@mail.ru Èíäåêñ 65810<br />

Тапсырыс: 3809 Таралымы: 7802 дана<br />

Кезекшi редактор – Бибайша Н±РЖАН¬ЫЗЫ

logo

products

Resources

Company

Terms of service
Privacy policy
Cookie policy
Cookie settings
Imprint
Change language
Made with love in Switzerland
© 2024 Yumpu.com all rights reserved

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!