ÇED Raporu - Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim ...

ENERJİSA 

ENERJİ ÜRETİM A.Ş. 

154 kV KÖPRÜ HES – MENGE HES 

ÇED RAPORU 

Adana İli, Kozan İlçesi 

1042. Cadde 1335. Sokak No: 20/10 Aşağıöveçler / ANKARA 

Tel: 0312 481 33 73 (Pbx) Faks: 0312 481 45 85 

selininsaat@selinltd.com.tr 

ÇED Raporu Nihai ÇED Raporu 

ANKARA –2011 2011

Adı : TEİAŞ Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü 

Adresi : İnönü Bulvarı No: 27 Bahçelievler 06100/ANKARA 

Telefon Numarası : 0 312 203 85 68 

Faks Numarası : 0 312 203 87 42 

Projenin Adı : 

Proje Bedeli : 2.000.000 TL 

154 kV Köprü HES - Menge HES Enerji İletim Hattı ÇED 

Raporu 

Proje için seçilen yerin açık adresi: : Adana İli, Kozan İlçesi sınırları içinde 

Proje için seçilen yerin koordinatları, 

zone: 

Projenin ÇED Yönetmeliği kapsamındaki 

yeri (sektörü, alt sektörü): 

Raporun Hazırlayan Kuruluşun/Çalışma 

Grubunun Adı 

Raporu Hazırlayan Kuruluşun/Çalışma 

Grubunun Adresi, Telefonu Ve Faks 

Numaraları 

Raporu hazırlayan kuruluşun yeterlik 

belgesi no'su, tarihi, 

Raporun Sunum Tarihi : 21.01.2011 

: 

: 

Sıra 

Some 

No 

UTM_ED-50_DOM33_ZON36 

Doğu Kuzey 

Pafta 

Adı 

1 ND.1 730673,42 4166836,37 M35-d4 

2 S.1 732092,85 4167131,15 M35-d3 

3 S.1A 733023,00 4167278,04 

4 S.1B 733833,15 4167729,09 

5 S.2 735748,86 4168795,72 

6 S.3 736473,96 4169736,91 

7 S.4 738365,23 4173099,82 

8 S.5 738725,45 4174764,18 

9 S.6 739096,61 4175555,33 

10 S.7 739621,24 4176188,18 

11 ND.2 740038,04 4176518,82 

Enerji, turizm, konut 

M35-d2 

Ek-II Listesi (Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak 

Projeler Listesi) Enerji, Turizm, Konut 

Madde 32 “154 kV üzeri gerilimdeki enerji iletim tesisleri 

(5 km ve üzeri)” 

Çed Yönetmeliği Madde 24, b bendi gereği ÇED Raporu 

hazırlanacaktır. 

Olağan üstü durumlar ve özel hükümler 

MADDE 24 – (1) Aşağıdaki projeler için uygulanacak 

prosedür Bakanlıkça belirlenir. 

b) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine tabi 

olmayan veya Seçme Eleme Kriterlerine tabi projelere 

kredi almak ve benzeri finansal nedenlerle proje 

sahibinin talebi üzerine Bakanlığın uygun gördüğü 

projeler, 

: SELİN İnşaat Turizm Müşavirlik San. ve Tic. Ltd. Şti 

: 

: Veriliş tarihi: 12.02.2010 

1042.Cadde 1335. Sok. No:20/10 Aşağıöveçler / 

ANKARA 

0 (312) 481 33 73 (Pbx) / 0 (312) 481 45 85 

selin@selinltd.com.tr 

Yeterlik No: 05 

Karar No ve Tarihi : …..……/…………

İÇİNDEKİLER SAYFA NO 

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI ............................................................................................................ 1 

BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU ................................................................................................ 9 

II.1. Hat Güzergahının Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Gösterimi, Yerleşim Alanlarına Mesafesi, Mevcut Arazi 

Kullanım Haritası veya Kroki Üzerinde Gösterimi, Hat Güzergahı ve Yakın Çevresinde Bulunan Tarım, Sanayi ve 

Koruma Alanlarının, Sağlık Koruma Bandı’nın Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerinin Belirtilmesi, 

Alanın/Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması, .................................................................................. 9 

II.2. Hat Güzergahı İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatifleri, .................................................... 17 

II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal ünitelerin, teknik alt yapı 

ünitelerinin ve varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi). ......... 19 

BÖLÜM III : PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI ............................................................................... 31 

III. 1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Finans Kaynaklan, .................................................................................. 31 

III.2. Proje Bedeli ............................................................................................................................................. 31 

III.3. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu, ............................................... 31 

III.4. Projenin Fayda-Maliyet Analizi, ............................................................................................................... 31 

III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, yatırımcı firma veya diğer 

firmalar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri, ...................... 32 

III.6. Kamulaştırma, (kamulaştırılacak alanların 1/25.000'lik harita üzerinde gösterimi, mevcut kullanım ve 

mülkiyet durumu, istimlak ve izin irtifak hakkı ile ilgili bilgi verilmesi)............................................................... 32 

III.7. Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) ....................................................... 33 

III.8. Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin Kısaca Açıklanması, 

Zamanlama Tablosu ....................................................................................................................................... 33 

III.9. Diğer hususlar. ........................................................................................................................................ 34 

BÖLÜM IV : PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL 

ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI. .......................................................................................................................... 35 

IV.1. PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ, (ETKİ ALANININ NASIL VE NEYE GÖRE BELİRLENDİĞİ 

AÇIKLANACAK VE ETKİ ALANI HARİTA ÜZERİNDE GÖSTERİLECEK) ..................................................................... 35 

IV.2. FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRENİN ÖZELLİKLERİ VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI, .............................. 37 

IV.2.1. Hat güzergahının jeolojik özellikleri (Tektonik hareketler, topografık özellikler, mineral kaynaklar,heyelan, 

benzersiz oluşumlar, Çığ, sel, kaya düşmesi vb. 1/25000'lik jeoloji haritası ve kesitler ), .................................... 37 

IV.2.2. Hat güzergahındaki yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri (Su seviyeleri, miktarları 

emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri halen mevcut ve planlanan kullanımı), ..................................... 45 

IV.2.3. Yüzeysel su kaynaklarının hidrolojik mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma, sulama suyu, elektrik 

üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri istihsali, su yolu ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya 

kıyı kullanımları, diğer kullanımlar), ................................................................................................................ 45 

IV.2.4. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu (Toprağın arazi kullanım 

kabiliyeti sınıflaması, erozyon, mera, çayır, toprağın mevcut kullanım durumları vb.), (5403 sayılı Toprak Koruma 

ve Arazi Kullanım Kanununa göre gerekli izinlerin alınması) ............................................................................. 46 

IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, Özel mahsul plantasyon alanları, sulu ve kuru tarım 

arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları), ...................................................... 51 

IV.2.5.1.Mera vasfında olan yerler mevcutsa 4232 sayılı Mera Kanunu hükümleri, zeytinlik olan yerler için 3573 

sayılı Zeytinlerin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu hükümleri ile 1380 

sayılı Su Ürünleri Kanunu Hükümlerine göre irdelenmesi. ................................................................................. 51

IV.2.5.2. Arazi Vasfı İle İlgili Bilgiler (tapu kayıtları), 1/25.000 Ölçekli ve 1/5000 Ölçekli Alanların İşaretlenmiş 

Olduğu Onaylı (Koordinatlı) Harita ve Vaziyet Planı ......................................................................................... 52 

IV.2.6. Orman Alanları (ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı bunların mevcut ve 

planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, 1/25.000 ölçekli Meşcere haritası, Orman Bölge Müdürlüğü 

görüşü ile ÇED inceleme değerlendirme formu, 6831 Sayılı Orman Kanununun 5192 sayılı kanun ile değişik 

17/3.maddesi gereğince izin alınacağının girilmesi v.b.)................................................................................... 52 

IV.2.7. Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma Alanları, 

Yaban Hayatı Korunma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, 

Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mer'a 

Kanunu kapsamındaki alanlar ......................................................................................................................... 57 

IV.2.8. Flora ve Fauna (Türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, doğal olarak yaşayan hayvan türleri, 

ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların 

yaşama ortamları, av hayvanlarının adları, popülasyonları ve bu türler için alınan 2010-2011 Merkez Av 

Komisyonu Kararları) Proje alanı üzerindeki vejetasyon tiplerinin ve örnekleme alanlarının bir harita üzerinde 

gösterilmesi, projede faaliyetten etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma tedbirleri (inşaat ve işletme 

aşamalarında).(flora ve fauna arazi çalışmasının hangi tarihlerde ve kim tarafından yapıldığının belirtilmesi) .. 62 

IV.2.9. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler (Askeri Yasak Bölgeler, kamu 

kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 25.09.1978 tarih ve 16415 sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanan 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar vb.), ............................................ 91 

IV.2.10. Diğer Özellikler. .................................................................................................................................. 91 

IV.3. SOSYO - EKONOMİK ÇEVRENİN ÖZELLİKLERİ ............................................................................................ 92 

IV.3.1. Ekonomik özellikler (Enerjinin iletildiği yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler), .............. 92 

IV.3.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, diğer bilgiler), .... 92 

IV.3.3. Yöredeki sosyal altyapı hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanılma 

durumu) ......................................................................................................................................................... 93 

IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları (Yerleşme alanlarının dağılımı, 

mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları vb.), .............. 94 

IV.3.5. Diğer Özellikler. .................................................................................................................................... 94 

BÖLÜM V :PROJENİN BÖLÜM IV'TE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER ......... 95 

V.1. HAT GÜZERGAHI BOYUNCA ARAZİNİN HAZIRLANMASI, İNŞAAT VE TESİS AŞAMASINDAKİ FAALİYETLER, 

FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER ....................................................... 95 

V.1.1.Arazinin hazırlanması için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne kadar alanda hafriyat yapılacağı, 

hafriyat sırasında kullanılacak malzemelerden parlayıcı, patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların taşınımları, 

depolanmaları ve kullanımları, ........................................................................................................................ 95 

V.1.2. Hafriyat artığı toprak, taş, kum vb maddelerin nerelere taşınacakları veya hangi amaçlar için 

kullanılacakları, .............................................................................................................................................. 96 

V.1.3. Nakil hatlarına ait servis yollarının inşası ile ilgili işlemler; kullanılacak malzemeler, ............................... 96 

V.1.4. İletim hatlarının inşası ile ilgili işlemler,.................................................................................................. 96 

V.1.5. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler, ..................................... 104 

V.1.6. Proje kapsamında oluşacak katı atık miktarı ve özellikleri, nasıl bertaraf edileceği,............................... 106 

V.1.7. Proje kapsamında kullanılacak su miktarları, nereden ve nasıl temin edileceği, bu suların kullanımı sonucu 

oluşacak atık suların hangi işlemlerden sonra hangi alıcı ortama nasıl verileceği ve bu suların özellikleri, ....... 107 

V.1.8. Enerji iletim hatlarında yapılacak topraklama ile ilgili işlemler, ............................................................ 108 

V.1.9. Arazinin hazırlanması ve tesislerin inşası sırasında yapılacak işler nedeni ile meydana gelecek gürültünün 

kaynakları ve seviyesi, ................................................................................................................................... 108

V.1.10. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla ortadan kaldırılacak tabii bitki 

türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı, ............................................................................................. 109 

V.1.11. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla elden çıkarılacak tarım 

alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım ürün türleri, tarımsal amaçlı arazi kullanım 

izni, .............................................................................................................................................................. 110 

V.1.12. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla kesilecek ağaçların tür ve 

sayıları, meşcere tipi, kapalılığı,) Orman alanları üzerine olası etkiler ve alınacak tedbirler, orman yangınlarına 

karşı alınacak tedbirler, ................................................................................................................................. 111 

V.1.13. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek yerine getirilecek işlerde 

çalışacak personel için kurulacak şantiye alanı ve diğer teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl 

temin edileceği, ............................................................................................................................................ 112 

V.1.14. Hat güzergahı ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve tabiat varlıklarına (geleneksel 

kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli doğal değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti 

ve yayılım etkisinin belirlenmesi, ................................................................................................................... 112 

V.1.15. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek sürdürülecek işlerden, insan 

sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar, ................................................................................................. 113 

V.1.16. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler (09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 

Başbakanlık genelgesinin ilgili hükümlerine uyulacağının taahhüt edilmesi (derelerin üzeri kapatılmayacak, dere 

yataklarına, baraj gölüne hafriyat, molozlar ve her türlü atık malzememin dökülmeyeceği) .......................... 117 

V.1.17. Diğer faaliyetler. ............................................................................................................................... 117 

V.2. PROJENİN İŞLETME AŞAMASINDAKİ FAALİYETLER, FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE 

ALINACAK ÖNLEMLER ................................................................................................................................... 117 

V.2.1. Hat güzergahındaki temel yapıların (Direkler, izolatörler, iletkenler, kuleler vb.) diğer ünitelerin 

özellikleri, boyutları, kapasiteleri vb. diğer bilgiler, ........................................................................................ 117 

V.2.2. Hat güzergahının bakımı için ne gibi işlemler yapılacağı, kullanılacak malzemeler, çıkacak atıkların tür ve 

miktarları, özellikleri, boyutları, özellikleri ve nasıl bertaraf edileceği, ............................................................ 126 

V.2.3. Hattan kaynaklanan elektrik ve magnetik alan şiddetleri, etkileri, ulusal ve uluslararası standartlar ile 

kıyaslanması, olası etkilerinin insan sağlığı ve çevre açısından değerlendirilmesi ve alınacak önlemlerin 

belirtilmesi, ................................................................................................................................................... 127 

V.2.4. Hattın haberleşme ile ilgili tesislere (PTT hatları, radyo, TV vericileri vs.) etkileri, .................................. 132 

V.2.5. Orman alanlarına olabilecek etki ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin tanımlanması, Orman 

yangınlarına karşı alınacak önlemler ............................................................................................................. 132 

V.2.6. Hattın bölgedeki sulak alanlara etkileri, (Proje alanı içindeki mevcut olan derelerin yatakları korunmalı, bu 

dere yataklarına hiçbir şekilde müdahale yapılmayacağının taahhüdü).......................................................... 133 

V.2.7. Diğer faaliyetler. ................................................................................................................................. 133 

V.3. PROJENİN ÇEVRESEL FAYDA MALİYET ANALİZİ ........................................................................................ 134 

BÖLÜM VI: İŞLETME FAALİYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI 

ALINACAK ÖNLEMLER: .................................................................................................................................. 135 

VI.1. Arazi Islahı, ........................................................................................................................................... 135 

VI.2. Diğer Çalışmalar,................................................................................................................................... 135 

BÖLÜM VII: PROJENİN ALTERNATİFLERİ......................................................................................................... 136 

BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI.................................................................................................................... 137 

VIII.1.Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme sonrası için önerilen izleme 

programı ve acil müdahale planı (Doğal afetler riski için ne gibi önlemler alınacağı) ...................................... 137

VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi alan 

kurum/kuruluşların yükümlülükleri" başlığının dördüncü maddesinde yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile 

ilgili program. ............................................................................................................................................... 139 

BÖLÜM IX: HALKIN KATILIMI ......................................................................................................................... 140 

BÖLÜM X: YUKARIDAKİ BAŞLIKLAR ALTINDA VERİLEN BİLGİLERİN TEKNİK OLMAYAN BİR ÖZETİ ...................... 144 

BÖLÜM XI: SONUÇLAR .................................................................................................................................. 145

TABLOLAR SAYFA NO 

Tablo 1 : Planlanan EİH inşaatında yapılacak işler, süreleri ve kişi sayısı ............................................................. 4 

Tablo 2 : Hat güzergahında yer alacak some noktalarının koordinatları ............................................................. 9 

Tablo 3 : 154 kV Köprü HES-Menge HES enerji iletim hattı güzergahında bulunan yerleşim yerleri ve hat 

güzergahına mesafeleri................................................................................................................................... 12 

Tablo 4 : Projenin Zamanlama Tablosu ........................................................................................................... 31 

Tablo 5 : Enerji İletim Hattının kestiği dere yatakları ........................................................................................ 45 

Tablo 6 : 154 kV Köprü HES-Menge HES enerji iletim hattı güzergahı arazi kullanım durumu ............................ 47 

Tablo 7 : Arazi kullanım haritasına göre toprak ve arazi özellikleri ................................................................... 48 

Tablo 8 : EİH güzergahının meşçere haritasına göre arazi kullanım durumu ve kapladığı alanlar ...................... 56 

Tablo 9 : Kozan İlçelesinde yer alan sit alanları (www.ilemod.gov.tr) ............................................................... 58 

Tablo 10 : Proje Alanı Floristik Listesi............................................................................................................... 68 

Tablo 11 : Proje Alanında Bulunan İkiyaşamlı (Amfibia) Türleri ........................................................................ 79 

Tablo 12 : Proje Alanında Bulunan Sürüngen (Reptilia) Türleri ......................................................................... 80 

Tablo 13 : Proje Alanında Bulunan Kuş (Aves) Türleri ....................................................................................... 81 

Tablo 14 : Proje Alanında Bulunan Memeli (Mammalia) Türleri ....................................................................... 85 

Tablo 15 : Enerji İletim Hattı inceleme alanı içerisinde kalan köylerin altyapı durumları ................................... 94 

Tablo 16 : Planlanan EİH inşaatında yapılacak işler ve süreleri ......................................................................... 97 

Tablo 17 : 154 kV Köprü HES – Menge HES EİH güzergahında bulunan direklerin baştan mesafeleri, ara 

mesafeleri, tepe açıları, direk tipleri ve fonksiyonları...................................................................................... 119 

Tablo 18 : Enerji İletim Hatlarının Bakımında Kullanılacak Malzemeler ve özellikleri ....................................... 127 

Tablo 19 : Elektromanyetik Alan Sınır Değerleri ............................................................................................. 129 

Tablo 20 : 50/60 Hz Elektromanyetik Alana Maruz Kalma Süreleri (IRPA / INIRC, 1990) .................................. 129 

Tablo 21 : Hava hattı iletkenlerinin en büyük salgı durumunda üzerinden geçtikleri yerlere olan en küçük düşey 

uzaklıkları ..................................................................................................................................................... 130 

Tablo 22 : Hava hattı iletkenlerinin en büyük salınımlı durumda yapılara olan en küçük yatay uzaklıkları ....... 130 

Tablo 23 : Hava hattı iletkenlerinin ağaçlara olan en küçük yatay uzaklıkları ................................................. 130 

Tablo 24 : Yüksek Gerilimli Elektrik İletim Tesislerinden Kaynaklı Elektrik ve Manyetik Alanlar (Elektrik Alanları ve 

Manyetik Alanlar, TEAŞ Çevre Dairesi Başkanlığı-2001) ................................................................................. 130 

Tablo 25 : Güvenli yaklaşım için gerekli düşey mesafe ................................................................................... 131 

Tablo 26 : Güvenli yaklaşım için gerekli yatay mesafe .................................................................................... 131 

Tablo 27 : Fayda/Maliyet Analizi ................................................................................................................... 134 

Tablo 28 : İzleme programı ........................................................................................................................... 138

ŞEKİLLER SAYFA NO 

Şekil 1 : Enerji İletim Hattı güzergahını gösterir pafta indeksi............................................................................. 3 

Şekil 2 : Bölgenin Enerji Üretim-İletim haritası ve lejantı (TEİAŞ-2006) ............................................................... 5 

Şekil 3 : Proje alanına ait uydu görüntüsü (a) (Google-Earth) ............................................................................. 6 

Şekil 4 : Proje alanına ait uydu görüntüsü (b) (Google-Earth) ............................................................................. 7 

Şekil 5 : Proje alanına ait uydu görüntüsü (c) (Google-Earth) ............................................................................. 8 

Şekil 6 : Yer bulduru haritası............................................................................................................................ 11 

Şekil 7 : Proje inceleme alanındaki ve çevresindeki yerleşim yerlerini gösterir harita......................................... 16 

Şekil 8 : Eski ve yeni EİH güzergahını bir arada gösterir kroki ........................................................................... 18 

Şekil 9 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (ND1)....................................................................................... 20 

Şekil 10 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S1-S2 arası)........................................................................... 21 

Şekil 11 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S2-S4 arası)........................................................................... 22 

Şekil 12 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S4-ND2 arası)........................................................................ 23 

Şekil 13 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S5-ND2 arası)........................................................................ 24 

Şekil 14 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (Genel Görünüş) ............................................................ 25 

Şekil 15 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (ND1-S1B arası) ............................................................. 26 

Şekil 16 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S1-S3 arası) .................................................................. 27 

Şekil 17 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S3-S5 arası) .................................................................. 28 

Şekil 18 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S4-ND2 arası) ............................................................... 29 

Şekil 19 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S6-ND2 arası) ............................................................... 30 

Şekil 20 : Planlanan EİH Güzergahı İnceleme ve etki alanını gösterir kroki ........................................................ 36 

Şekil 21 : Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası .................................................................................................... 42 

Şekil 22 : Proje alanını gösterir Deprem haritası .............................................................................................. 43 

Şekil 23 : EİH Güzergahı ve çevresini gösterir aktif fay haritası ......................................................................... 44 

Şekil 24 : Çevre Düzeni Planına göre arazi kullanım durumu ............................................................................ 47 

Şekil 25 : Arazi kullanım kabiliyetinin hat güzergahına göre dağılımı ............................................................... 50 

Şekil 26 : Meşcere haritasına göre arazi kullanım durumunun hat güzergahına göre dağılımı .......................... 56 

Şekil 27 : Korunan Alanları Gösterir Harita (www.cevreorman.gov.tr) .............................................................. 59 

Şekil 28 : Proje Güzergahının 18 Nolu Seyhan Havzası üzerindeki yeri .............................................................. 60 

Şekil 29 : Proje Alanını Gösterir Adana İli Açık ve Kapalı Alanlar Haritası (Kaynak: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, 

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü) ............................................................................................. 61 

Şekil 30 : Proje alanı üzerindeki vejetasyon tiplerinin gösterimi ........................................................................ 65 

Şekil 31 : Enerji İletim Hattı İnşaatı İş Akış Şeması ............................................................................................ 97 

Şekil 32 : PA Direk Tip Şeması........................................................................................................................ 120 

Şekil 33 : PB Direk Tip Şeması ........................................................................................................................ 121 

Şekil 34 : PC Direk Tip Şeması ........................................................................................................................ 122 

Şekil 35 : PD Direk Tip Şeması ....................................................................................................................... 123 

Şekil 36 : PE Direk Tip Şeması ........................................................................................................................ 124 

Şekil 37 : 3 Fazlı iletkeni gösterir şematik çizim (A- 1. faz, B -2.faz, C- 3.faz)................................................... 125 

Şekil 38 : 3 Fazlı iletkeni gösterir örnek fotoğraf (A- 1. faz, B -2.faz, C- 3.faz) .................................................. 126 

Şekil 39 : Yerel ve Ulusal Gazete İlanları ........................................................................................................ 141 

Şekil 40 : Projeyi Tanıtıcı Broşürler ................................................................................................................ 142

FOTOĞRAFLAR SAYFA NO 

Fotoğraf 1 : Proje alanında gerçekleştirilen flora-fauna çalışmalarına ait fotoğraflar ....................................... 62 

Fotoğraf 2 : Temel kazma işlemini gösterir örnek fotoğraf ............................................................................... 98 

Fotoğraf 3 : Altmontaj işlemlerinin gösterir örnek fotoğraf .............................................................................. 99 

Fotoğraf 4 : Üst montaj işlemini gösterir örnek bir fotoğraf (a) ...................................................................... 100 

Fotoğraf 5 : Üst montaj işlemini gösterir örnek bir fotoğraf (b) ...................................................................... 101 

Fotoğraf 6 : Tel çekme işlemini ve kullanılan ekipmanları gösterir örnek bir fotoğraf...................................... 102 

Fotoğraf 7 : Tel çekme işlemini gösterir örnek bir fotoğraf ............................................................................. 103 

Fotoğraf 8 : Halkın Katılımı Toplantısına ait fotoğraflar ................................................................................. 143

TEİAŞ GENEL 

MÜDÜRLÜĞÜ 

- 1 - 

154 kV KÖPRÜ HES- MENGE HES E.İ.H. 


BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI 

(Proje konusu faaliyetin tanımı, ömrü, hizmet amaçları, pazar veya hizmet alanları ve bu alan içerisinde ekonomik ve sosyal 

yönden ülke, bölge ve/veya il ölçeğinde önem ve gereklilikleri) 

TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından Adana İli, Kozan ilçesi sınırları içerisinde 14484,35 

m uzunluğunda 154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattının (EİH) yapımı 

planlanmıştır. 

TEİAŞ Genel Müdürlüğü, 154 kV ve üzeri gerilime sahip ulusal enterkonnekte 

sisteminden sorumlu tek yetkili kuruluş olduğundan, ulusal enterkonnekte sisteme bağlantı 

yapacak olan üretici ve tüketicilerle TEİAŞ Genel Müdürlüğü arasında “Sistem Bağlantı 

Anlaşması” yapılmaktadır. Bu proje kapsamında EnerjiSA Enerji Üretim A.Ş. ile TEİAŞ Genel 

Müdürlüğü arasında 07.09.2010 tarihinde sistem bağlantı anlaşması yapılmıştır. TEİAŞ 

Genel Müdürlüğü’nün prosedürü gereği TEİAŞ Genel Müdürlüğü ile sistem bağlantı 

anlaşması yapan firmalar tarafından ÇED Raporu Hazırlanması işi finanse edilmekte ancak, 

sistem bağlantı anlaşması ile birlikte hattın mülkiyeti TEİAŞ Genel Müdürlüğü’ne 

geçmektedir. 

Projenin gerçekleşmesi ile enterkonnekte sistem ile enerji ihtiyacı bulunan bölgelere 

enerji imkanı sağlanacaktır. Planlanan hat ile Türkiye genelinde tüketicilere 154 kV gerilim 

kademesinde daha güvenli, kesintisiz ve kaliteli elektrik beslenmesi amaçlanmıştır. 

Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge ekonomisini hem de Türkiye ekonomisini, 

olumlu yönde etkileyecektir. 

Planlanan EİH güzergahı Köprü HES Şalt sahasından başlayacak ve Menge HES Şalt 

sahasında son bulacaktır. Yapımı planlanan enerji iletim hattı üç fazlı olup, her fazda 1272 

MCM kesite sahip iletkenli tel kullanılacaktır. Bu tellerden 154.000 volt gerilimde enerji 

taşınacaktır. EİH’nın uzunluğu 14484,35 m’dir. 

Projenin Amacı, Önemi, Ekonomik Ömrü 

154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattının tesis edilmesindeki amaç Köprü 

HES’te üretilecek enerjinin Menge HES Şalt sahasına aktarılarak buradan da enterkonnekte 

sisteme verilmesini sağlamaktır. 

EnerjiSA Enerji Üretim A.Ş. tarafından Köprü Barajı (Karar tarihi: 18.02.2009 - Karar 

no:1655) ve HES ile Menge Barajı ve HES (Karar tarihi: 18.02.2009 - Karar no:1656) 

projeleri için Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan ÇED Yönetmeliği gereği “Çevresel Etki 

Değerlendirmesi Olumlu” Kararı alınmıştır (Bkz. Ek 14). 

154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattına ait onaylı güzergah planı rapor 

ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 7). 

Projenin ekonomik ömrü 30 yıldır. 

Söz konusu proje, 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 

yürürlüğe giren ve 19.12.2009 tarih ve 27437 sayı ile değişiklik yapılan “Çevresel Etki 

Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği”nin EK-II 32. Maddesi “154 kV üzeri gerilimdeki enerji 

iletim tesisleri (5 km ve üzeri)” uyarınca; “Seçme-Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler 

Listesi”nde yer almaktadır. Ancak, “Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği”nin 24. 

Maddesi, b bendi gereği proje için ÇED Sürecine başlanmıştır. 

“Olağan üstü durumlar ve özel hükümler 

MADDE 24 – (1) Aşağıdaki projeler için uygulanacak prosedür Bakanlıkça belirlenir.

TEİAŞ GENEL 


- 2 - 



b) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine tabi olmayan veya Seçme Eleme 

Kriterlerine tabi projelere kredi almak ve benzeri finansal nedenlerle proje sahibinin talebi 

üzerine Bakanlığın uygun gördüğü projeler” 

EİH güzergahının işlendiği topografik harita rapor ekinde (Bkz. Ek 1) verilmiştir. Bu 

harita üzerinde yerleşimler de görülmektedir. Ayrıca hat güzergahının gösterildiği fotoğraflar 

da rapor ekinde sunulmuştur (Bkz. Ek 9). 

Enerji sektöründe temel amaç, artan nüfusun ve gelişen ekonominin enerji 

ihtiyaçlarının sürekli ve kesintisiz bir şekilde ve mümkün olan en düşük maliyetlerle 

karşılanabilmesidir. 

Enerji üretimi, tüm gelişmiş dünya ülkelerinde olduğu gibi, hızla gelişmekte olan 

ülkemizde de önemli bir ihtiyaçtır. Ülke enerji kaynaklarının en verimli şekilde kullanılması ve 

ülke enerji ihtiyacının karşılanması açısından yeni projelerin gerçekleştirilip, hizmete geçmesi 

önem kazanmaktadır. 

Enerji kaynağı olarak hidroelektrik enerjinin büyük bir önemi vardır. Enerji tüketimleri 

günün belli saatlerinde artma ve azalma göstermektedir. Bu sebeplerle talepleri anında 

karşılayabilmek ve taleplerin azalması halinde de, anında devreden çıkabilme özelliğine 

sahip enerji üretim tesislerinin başında, hidroelektrik enerji santralleri gelmektedir. 

Hidroelektrik santrallerde üretilen enerjinin ülke ihtiyaçları için kullanılabilmeleri için de enerji 

iletim hatları vasıtasıyla enterkonnekte sisteme bağlanmaları gerekmektedir. Köprü Barajı ve 

HES tesislerinde üretilecek enerjinin, Menge HES Şalt sahası ile bağlantısının yapılması 

amacıyla söz konusu proje planlanmıştır. 

İnceleme ve Etki Alanı; 

Kesin proje çalışmaları sırasında, kamu kurum ve kuruluşlarının görüşleri 

doğrultusunda ve teknik gerekçeler nedeni ile EİH güzergahında yapılacak olası değişiklikler 

de göz önüne alınarak; güzergahın sağından ve solundan 2,5 km olmak üzere toplam 5 

km’lik koridor proje inceleme alanı olarak belirlenmiştir. 14484,35 m uzunluğunda belirlenen 

güzergahın çevresel etkilerinin irdelenmesi açısından, sağından 150 m solundan 150 m 

olmak üzere toplam 300 m’lik koridor da proje etki alanı olarak kabul edilmiştir. (Bkz. Ek 1). 

Planlanan EİH güzergahı inceleme alanı Adana İli, Kozan İlçesi sınırlarında 

kalmaktadır. İnceleme alanı, M35-d1, M35-d2, M35-d3 ve M35-d4 paftalarında yer 

almaktadır (Bkz. Şekil 1).

TEİAŞ GENEL 


Şekil 1 : Enerji İletim Hattı güzergahını gösterir pafta indeksi 

- 3 - 



Hat güzergahını gösterir 1/25000 ölçekli topoğrafik harita rapor ekinde (Bkz. Ek 1) 

verilmiştir. Bu harita üzerinde inceleme alanı ve etki alanı sınırları da gösterilmiştir. Belirlenen 

bu koridor boyunca alanın floristik ve faunistik özellikleri, jeolojik ve hidrolojik özellikleri, 

bölgenin mevcut çevresel özelliklerinin belirlenmesi amacıyla arazi çalışmaları yapılmıştır. 

Planlanan Enerji iletim hattı güzergahının çok büyük bir bölümü ormanlık alanlardan 

geçmektedir. Ayrıca hat güzergahı boyunca yer yer tarım arazileri ve küçük ölçekli bahçeler 

de gözlenmektedir. Arazi kullanım durumunu yansıtan çevre düzeni planı, arazi varlığı 

haritası ve meşcere haritası rapor ekinde (Bkz. Ek 8, Ek 2 ve Ek 3) verilmiştir. 

Planlanan EİH güzergahının geçeceği orman alanları için 6831 sayılı Orman 

Kanununun 17. maddesi gereği izin alınacaktır. 

Söz konusu hattın inşaatına başlamadan önce; 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı Resmi 

Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı 

Kanunu” ile 15.12.2005 tarih ve 26024 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği” uyarınca Adana Tarım İl 

Müdürlüğünden “tarım dışı amaçla arazi kullanım izni” alınacaktır. Arazi sahiplerine 

kamulaştırma bedelleri ödenecektir. 

Ayrıca kamulaştırma sırasında Mer’a vasfında olan yerlerin çıkması durumunda 4342 

Sayılı Mera Kanunu hükümleri, zeytinlik olan yerlerin çıkması durumunda 3573 sayılı 

Zeytincilik Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu 

hükümleri uyarınca gerekli izinler alınacaktır. İzin alınmadan faaliyete başlanmayacaktır. 

Proje kapsamında işletme aşamasında enerji iletim hattından kaynaklanacak önemli bir 

çevresel sorun oluşmayacaktır. Sadece geçici olarak inşaat aşamasında çevresel etkiler

TEİAŞ GENEL 


- 4 - 



doğabilir. Bu etkiler de; ilgili mevzuatlar ışığında alınacak tedbirler ile ortadan kaldırılacak 

veya en aza indirgenecektir. 

Proje Alanı; 

Planlanan Enerji İletim Hattı güzergahı 5 km’lik inceleme alanı koridorunda ; 

Milli Park, 

Tabiat Parkı, 

Tabiat Anıtı, 

Tabiatı Koruma Alanı 

Yaban Hayatı Geliştirme Sahası, 

Özel Çevre Koruma Alanı, 

Tohum meşcereleri, Gen Koruma alanları, 

Arkeolojik Sit Alanları, 

Doğal Sit Alanları, 

bulunmamaktadır. Proje güzergahının yaklaşık 900 m batısında Zamantı Nehri sulak alanı, 

28,28 km kuzeybatısında ise Kapuzbaşı Şelalelerinin de yer aldığı Aladağlar Milli Parkı 

bulunmaktadır. 

TEKNİK ANLATIM 

Yapımı planlanan enerji iletim hattında; her fazda 1272 MCM kesite sahip iletkenli tel 

kullanılacak olup, bu tellerden 154.000 volt gerilimde enerji taşınacaktır. Enerji iletim hattı 

inşaatı direk temel kazılarının ve temellerin atılmasının yapılacağı alt montaj, üst montaj ve 

tel çekiminden oluşacaktır. Planlanan EİH inşaatı süreleri çalışacak kişi sayıları Tablo 1’de 

verilmiştir. 

Tablo 1 : Planlanan EİH inşaatında yapılacak işler, süreleri ve kişi sayısı 

Aşama İnşaat süresi (gün) Çalışacak kişi sayısı 

Kazı – temel işleri 100 45 

Montaj işleri 100 35 

Tel çekme işleri 90 40 

İletkenlerin en yakın konuta mesafesi yaklaşık 35 metredir. İşletme aşamasındaki en 

önemli etki elektromanyetik alan etkisi olup, TEİAŞ Genel Müdürlüğü bu konuda TÜBİTAK ile 

EİH’ndan kaynaklı manyetik alan konusunda mevcut hatlarda çalışma yaptırmıştır. Bu 

çalışmalar kapsamında Türkiye’deki çeşitli EİH’daki manyetik alan ölçümleri yapılmış ve 

sonuçlarına göre kaynaktan uzaklaştıkça manyetik değerin azaldığı tespit edilmiştir. Yine söz 

konusu EİH, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne göre tesis edildiğinden yatay ve 

düşey mesafeler manyetik alanın etkilemeyeceği şekilde ayarlanmıştır. 

Proje alanı, TEİAŞ 18. İletim Tesis ve İşletme Grup Müdürlüğü yetki alanındadır. TEİAŞ 

Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Türkiye Enerji İletim haritasına proje alanı işlenmiştir 

(Bkz. Şekil 2). 

5). 

Hat güzergahını gösterir uydu görüntüsü aşağıda ve rapor ekinde verilmiştir. (Bkz. Ek

TEİAŞ GENEL 


PROJE GÜZERGAHI 

Şekil 2 : Bölgenin Enerji Üretim-İletim haritası ve lejantı (TEİAŞ-2006) 

- 5 - 


ÇED RAPORU

TEİAŞ GENEL 


Şekil 3 : Proje alanına ait uydu görüntüsü (a) (Google-Earth) 

- 6 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 4 : Proje alanına ait uydu görüntüsü (b) (Google-Earth) 

- 7 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 5 : Proje alanına ait uydu görüntüsü (c) (Google-Earth) 

- 8 - 



TEİAŞ GENEL 


BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KONUMU 

- 9 - 



II.1. Hat Güzergahının Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Gösterimi, Yerleşim Alanlarına 

Mesafesi, Mevcut Arazi Kullanım Haritası veya Kroki Üzerinde Gösterimi, Hat 

Güzergahı ve Yakın Çevresinde Bulunan Tarım, Sanayi ve Koruma Alanlarının, Sağlık 

Koruma Bandı’nın Harita Üzerinde Gösterilmesi, Mesafelerinin Belirtilmesi, 

Alanın/Yakın Çevresinin Panoramik Fotoğraflandırılması, 

Planlanan EİH güzergahı inceleme alanı Adana ili, Kozan İlçesi sınırları içerisinde 

kalmaktadır. EİH 5 km’lik inceleme alanı M35-d1, M35-d2, M35-d3 ve M35-d4 paftalarında 

yer almaktadır. Some noktalarının koordinatları Tablo 2’de, Enerji İletim Hattı güzergahının 

yer bulduru haritası Şekil 6’da, proje alanına ait fotoğraflar da rapor ekinde verilmiştir (Bkz. 

Ek 9). 

Tablo 2 : Hat güzergahında yer alacak some noktalarının koordinatları 

Sıra Some No 

UTM_ED-50_DOM33_ZON36 WGS 84 Pafta 

Adı 

Doğu Kuzey Boylam Enlem 

1 ND.1 (Köprü HES) 730673,42 4166836,37 35,613528 37,619103 M35-d4 

2 S.1 732092,85 4167131,15 35,629688 37,621400 

3 S.1A 733023,00 4167278,04 35,640264 37,622487 

4 S.1B 733833,15 4167729,09 35,649578 37,626342 

5 S.2 735748,86 4168795,72 35,671608 37,635456 

6 S.3 736473,96 4169736,91 35,680121 37,643744 

7 S.4 738365,23 4173099,82 35,702633 37,673532 

8 S.5 738725,45 4174764,18 35,707258 37,688423 

9 S.6 739096,61 4175555,33 35,711722 37,695449 

10 S.7 739621,24 4176188,18 35,717874 37,701009 

11 ND.2 (Menge HES) 740038,04 4176518,82 35,722706 37,703877 

Enerji iletim hattını gösterir; 

. 1/25000 ölçekli topoğrafik harita (Bkz. Ek 1) 

. 1/25000 ölçekli arazi kullanım haritası (Bkz. Ek 2) 

. 1/25000 ölçekli meşcere haritası (Bkz. Ek 3) 

. 1/100000 ölçekli Çevre Düzeni Planı (Bkz. Ek 8) 

rapor ekinde verilmiştir. 

M35-d3 

M35-d2 

EİH’nın bir kısmı orman alanından geçecek olup buna bağlı olarak projenin inşaatı 

sırasında ağaç kesimi söz konusu olabilecektir. Planlanan enerji iletim hattı güzergahı Adana 

Orman Bölge Müdürlüğü, Kozan Orman İşletme Müdürlüğü’nün Meydan Orman İşletme 

Şefliği ile Akdam Orman İşletme Şefliği sınırları içerisinde kalmakta olup, EİH inceleme alanı 

sınırları dahilindeki Orman Bölge Müdürlüğünden gerekli izinler alınarak ağaç bedelleri 

ödenecektir. 

Proje güzergahının arazi kullanım durumunu gösterir harita rapor ekinde (Bkz. Ek 2) 

verilmiştir. Haritadan da görüleceği üzere güzergah, VI. ve VII. sınıf arazilerden geçmektedir.

TEİAŞ GENEL 


- 10 - 



Proje alanını içerisine alan Adana İl Özel İdaresi tarafından hazırlanan 1/100.000 

Ölçekli Çevre Düzeni Planı bulunmaktadır. Çevre Düzeni Planı, lejandı ve plan açıklama 

raporu, rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 8). 

14484,35 m uzunluğunda ve 2 adet nihayet direği ile 7 adet some noktasına sahip 154 

kV Köprü HES – Menge HES enerji iletim hattı güzergahının geçtiği some noktalarının arazi 

çalışmaları sonucunda çıkarılan güncel arazi kullanım durumu ise; 

Some Noktaları Arazi Kullanım Durumu 

ND1 – S1 Orman arazisi 

S1- S1A Orman arazisi + küçük ölçekli bahçeler 

S1A – S1B Orman arazisi + küçük ölçekli bahçeler 

S1B– S2 Orman arazisi + küçük ölçekli bahçeler 

S2 – S3 Orman arazisi + tarım arazisi + küçük ölçekli bahçeler 

S3 – S4 Orman arazisi 

S4 – S5 Orman arazisi + tarım arazisi 

S5 – S6 Orman arazisi + tarım arazisi 

S6 – S7 Orman arazisi + küçük ölçekli bahçeler 

S7-ND_2 Orman arazisi 

154 kV Köprü HES – Menge HES EİH güzergahının geçeceği ormanlık alanlar için 

6831 sayılı Orman Kanununun 17. maddesi gereği izin alınacaktır. TEİAŞ tarafından, 

Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet gerekse 

irtifak tesisi için istimlak komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak, hak sahiplerine 

arazi bedelleri ödenecektir. Kamulaştırılması tamamlanmayan sahalara girilmeyecektir. 





Müdürlüğünden “tarım dışı amaçla arazi kullanım izni” alınacaktır. 


Sayılı Mera Kanunu hükümleri, zeytinlik olan yerler çıkması durumunda ise 3573 sayılı 

Zeytincilik Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu” 


Proje kapsamında işletme aşamasında enerji iletim hattından kaynaklanacak önemli bir 

çevresel sorun oluşmayacaktır. Sadece geçici olarak inşaat aşamasında çevresel etkiler 

doğabilir. Bu etkiler de; ilgili mevzuatlar ışığında alınacak tedbirler ile ortadan kaldırılacak 

veya en aza indirgenecektir.

TEİAŞ GENEL 


PROJE ALANI 

Şekil 6 : Yer bulduru haritası 

- 11 - 



TEİAŞ GENEL 


Yerleşimler; 

Proje güzergahı Adana İli, Kozan İlçesi sınırlarında kalmaktadır. 

- 12 - 



Proje güzergahı Kozan İlçesi’ne 23 km, Adana İline ise 73 km mesafede yer 

almaktadır. 154 kV’luk Köprü HES – Menge HES enerji iletim hattının inceleme alanı 

içerisinde kalan yerleşim yerlerine olan mesafeleri Tablo 3’de, konumları ise Şekil 7’de 

verilmiştir. Tablo 3’den de görüleceği üzere EİH güzergahına en yakın yapı, S2 ile S3 

arasında bulunan Kızlarsekisi köyüne ait meskun konuttur. 

Tablo 3 : 154 kV Köprü HES-Menge HES enerji iletim hattı güzergahında bulunan yerleşim yerleri ve hat güzergahına 

mesafeleri 

Some Noktaları Yerleşim Yönü 

ND1 

Hat güzergahına olan 

mesafesi (m) 

Hanyeri Mah. Güney 120 

Karagedik Mah. Kuzeykuzeybatı 950 

Akkoca Mah. Güneydoğu 1330 

Cömlük Mah. Güneybatı 1390 

ND1 – S1 Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Güney 130 

S1 

S1- S1A 

S1A 

Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Kuzeydoğu 350 

Kızlarsekisi Köyü İlköğretim Okulu Kuzeydoğu 310 

Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Kuzey 230 

Kızlarsekisi Köyü İlköğretim Okulu Kuzey 250 

Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Kuzeybatı 620 

Şaydibi Mah. Kuzey 790 

Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Güney 850 

S1A – S1B Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Kuzey 90 

S1B 

Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Batı 290 

Şaydibi Mah. Kuzeybatı 390 

Kızlarsekisi Köyü ait meskun konut Güneydoğu 110 

S1B– S2 Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Batı 220 

S2 Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Güneydoğu 340 

S2 – S3 Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Doğu 35 

S3 

S3 – S4 

S4 

S4 – S5 

Kızlarsekisi Köyüne ait meskun konut Batıkuzeybatı 260 

Çukurseki Mah. Kuzeybatı 1560 

Kıbrıslar Köyü Güneydoğu 220 

Velicanlı Köyü Kuzeybatı 430 

Meskun konut Kuzeydoğu 390 

Meskun konut Kuzeybatı 480 

Velicanlı Köyü Güneybatı 1510 

Meskun konut Doğu 70 

Çelenuşağı Köyü Doğu 120 

S5 Çelenuşağı Köyü Güneydoğu 160 

S5 – S6 Çelenuşağı Köyü Batı 75 

S6 Çelenuşağı Köyü Kuzey 260 

S7 

ND_2 

Çelenuşağı Köyü Güneybatı 700 

Zumbada Mah. Doğu 950 

İngın Mah. Kuzeydoğu 740 

Konakkuran Köyü Kuzey 960

TEİAŞ GENEL 


Köprü HES Şalt Sahası 

- 13 - 



Menge HES Şalt Sahası 

ND1-S1 Arasında yer alan ev, önünde ahır var ND1-S1 Arasında yer alan evin yakınındaki ahır

TEİAŞ GENEL 


S2-S3 arasında kalan ev 

S2-S3 yakınında yer alan evler 

S5 noktasına en yakın ev 

- 14 - 



TEİAŞ GENEL 


S5 – S6 hat güzergahına yakın evler 

S6 ya en yakın yapı olarak 3 adet ahır yer almaktadır 

- 15 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 7 : Proje inceleme alanındaki ve çevresindeki yerleşim yerlerini gösterir harita 

- 16 - 



TEİAŞ GENEL 


- 17 - 



II.2. Hat Güzergahı İçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatifleri, 

Yer seçimi ; 



sisteme verilmesini sağlamaktır. Planlanan EİH güzergahı seçilirken alternatifler 

düşünülmüştür. Alternatifler arasında seçim yapılırken aşağıdaki hususlara dikkat edilmiştir. 

~ Topoğrafya (Heyelan, yan profil, zemin durumu .. vb.) 

~ Tesis, işletme-bakım yönünden ulaşım durumu 

~ Kullanılacak direklerin ağırlaştırılmaması için some açıları 

~ Yerleşimler (Belediye imar ve mücavir alan sınırları) 

~ Özel Çevre Koruma Bölgeleri 

~ Turizm Bölgesi ve Merkezleri 

~ Arkeolojik ve Doğal Sit alanları 

~ Verimli tarım arazileri (sulanan alanlar vb.) 

~ Çeşitli kurumlara ait mevcut ve planlanan tesisler 

~ Tohum meşcereleri, Gen Koruma alanları 

Bu hususlar çerçevesinde alternatif hatların eşik analizleri yapılmıştır. Eşik analizlerinde 

genel olarak eşikler Türk Mevzuatındaki kısıtlamalara göre aşağıda verilmiştir. 

Aşılamaz Eşikler Aşılabilir Eşikler Öncelikli Aşılabilir Eşikler 

Arkeolojik Sit Alanları Doğal sit alanları Sulanan Alanlar 

Yerleşik Alanlar İmarlı alanlar Orman alanları 

ÖÇK Alanları Maden yatakları Turizm Bölgeleri 

Tabiat Parkı 

Milli Park 

Tabiat Anıtı 

Yaban Hayatı Geliştirme Sahası 

Yaban Hayvanı Yerleştirme Sahası 

Tohum meşcereleri, Gen Koruma alanları 

Söz konusu EİH güzergahı 5 km’lik inceleme koridoru içerisinde Özel Çevre Koruma 

Alanı, Turizm Alanı, Tabiat Pakı, doğal ve arkeolojik sit alanı, tohum meşceresi ve gen 

koruma alanı, işletme ruhsatlı maden yatakları, Yaban Hayatı Geliştirme sahaları, Özel avlak 

sahaları yer almamaktadır. Bu nedenle alternatif güzergahlar karşılaştırılırken; 

- İmarlı alanların ve yerleşim yerlerinin mümkün olduğunca uzağından; 

- Sulanan alanların mümkün olduğunca dışından, 

- Kaliteli ormanların mümkün olduğunca dışından, 

- Maden yataklarının dışından 

geçecek şekilde planlanan güzergaha karar verilmiştir. 

Söz konusu EİH’nın ÇED Başvuru Dosyasında verilen güzergahta bazı değişiklikler 

yapılmıştır. Bu değişiklikler ile direk yerlerinin oturacağı en uygun topoğrafya seçilmeye 

çalışılmıştır. Yapılan değişiklik ve ilk başvurudaki EİH güzergahını birlikte gösterir kroki Şekil 

8’de verilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


Şekil 8 : Eski ve yeni EİH güzergahını bir arada gösterir kroki 

- 18 - 



TEİAŞ GENEL 


Teknoloji Seçimi ; 

- 19 - 



TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından 154 kV ve üzeri Enerji İletim Hatlarında en son 

gelişmeler takip edilmekte ve uygulanmaktadır. Bu nedenle projede kullanılacak iletken teller, 

direk özellikleri, izolatörler vb. tüm ekipmanlar için şartnameler hazırlanmakta ve inşaatı 

gerçekleştirecek müteahhitlere verilmektedir. Proje kapsamında da yapılacak iletim hattında 

izolatörler silikon olacak, iletkenlere kuş konmazlar yerleştirilecektir. Yine yeni yapılan tüm 

154 kV ve üzeri Enerji İletim Hatlarında uçuş koridorunda olsun olmasın uçak, helikopter vb. 

hava hattını kullanan araçların tellere ve direklere çarpmasını engellemek için ikaz küreleri 

konulmaktadır. 

TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından Enerji İletim Hatları havai ve yeraltı olarak 

projelendirilmektedir. Söz konusu EİH yerleşim yerlerinin dışından geçtiği ve imarlı sahalara 

girmediği için daha ekonomik olan havai hattı olarak projelendirilmiştir. 

II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu (Bütün idari ve sosyal 

ünitelerin, teknik alt yapı ünitelerinin ve varsa diğer ünitelerin proje alanı içindeki 

konumlarının vaziyet planı üzerinde gösterimi). 

Proje kapsamında, Köprü Hidroelektrik Santralinde üretilecek enerjinin 14484,35 m 

uzunluğunda inşa edilecek enerji iletim hattı ile inşası devam eden Menge HES Şalt 

Sahasına iletimi sağlanarak, enerji enterkonnekte sisteme bağlanacaktır. Yapımı planlanan 

enerji iletim hattı ve bu hattın bağlantı noktaları ile some noktalarının görüldüğü topoğrafik 

harita aşağıda ve rapor ekinde (Bkz. Ek 1) verilmiştir. Ayrıca proje alanına ait 3 boyutlu 

görüntüler aşağıdaki şekillerde sunulmuştur. 

İnşaat aşamasında çalışacak işçilerin kalmaları için Köprü Barajı ve HES şantiyesi ile 

Menge Barajı ve HES şantiyesi kullanılacaktır. 

Enerji iletim hattının inşası ve montajı sırasında çalışanların ihtiyaçlarını karşılamak için 

herhangi bir şantiye kurulmasına gerek bulunmamaktadır. İnşaat aşamasında çalışacak 

işçilerin kalmaları için Köprü Barajı ve HES şantiyesi ile Menge Barajı ve HES şantiyesi 

kullanılacaktır.

TEİAŞ GENEL 


Şekil 9 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (ND1) 

- 20 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 10 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S1-S2 arası) 

- 21 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 11 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S2-S4 arası) 

- 22 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 12 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S4-ND2 arası) 

- 23 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 13 : Hat güzergahını gösterir vaziyet planı (S5-ND2 arası) 

- 24 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 14 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (Genel Görünüş) 

- 25 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 15 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (ND1-S1B arası) 

- 26 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 16 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S1-S3 arası) 

- 27 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 17 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S3-S5 arası) 

- 28 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 18 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S4-ND2 arası) 

- 29 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 19 : Hat güzergahını gösterir 3 boyutlu görüntü (S6-ND2 arası) 

- 30 - 



TEİAŞ GENEL 


BÖLÜM III : PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI 

III. 1. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili Finans Kaynaklan, 

- 31 - 



Planlanan Enerji İletim hattı, mülkiyeti TEİAŞ Genel Müdürlüğüne ait olmak üzere 

yüklenici firma tarafından finanse edilecektir. Enerji iletim hattının ekonomik ömrü 30 yıl 

olarak öngörülmüştür. 

III.2. Proje Bedeli 

Planlanan 154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim hattının proje bedeli yaklaşık 

2.000.000’TL’ dir. 

III.3. Projenin Gerçekleşmesi İle İlgili İş Akım Şeması veya Zamanlama Tablosu, 

Yapımı planlanan enerji iletim hattında; her fazda tek devre 1272 MCM kesite sahip 

iletkenli tel kullanılacaktır. Bu tellerden 154.000 volt gerilimde enerji taşınacaktır. Enerji iletim 

hattı inşaatı direk temel kazılarının ve temellerin atılmasının yapılacağı alt montaj, üst montaj 

ve tel çekiminden oluşacaktır. Tüm inşaat işlemleri yaklaşık 290 gün sürecektir. 

154 kV Köprü HES – Menge HES enerji iletim hattı projesi ile ilgili hazırlanmış olan iş 

temrin planını, Tablo 4’de verilmiştir. 

YAPILACAK 

İŞLER 

ÇED sürecinin 

sonuçlandırılması 

Etüt - Proje 

çalışmaları 

Kamulaştırma 

çalışmaları 

Direk imalatı 

Temel kazıları ve 

alt montaj 

Montaj İşleri 

Üst montaj, tel 

çekimi 

Test ve kabul 

İşlemleri 

İşletmeye Geçme 

Tablo 4 : Projenin Zamanlama Tablosu 

1. YIL 2. YIL 

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 

III.4. Projenin Fayda-Maliyet Analizi, 

Elektrik enerjisinin ülke ekonomisine olan katkıları tartışılmaz bir gerçektir. Durum böyle 

olunca yapılacak olan enerji iletim hattı ile üretilen enerjinin, ülke tarafından kullanılabilir bir 

hale gelebilmesi ve ihtiyaç duyulan yerlere iletilebilmesi için enterkonnekte sisteme bağlantısı 

yapılacaktır. 

Enerjinin üretime ve ülke ekonomisine yapacağı katkılar göz önüne alındığında, 

yapılacak olan enerji nakil hattı kısa sürede yapım maliyetini karşılayacak ve proje ömrü 

süresince her bakımdan büyük kar sağlayacaktır. Ayrıca iletim hattının inşaat aşamasında 

burada çalışacak olanların mümkün olduğunca civar yerleşimlerden seçilmesine özen

TEİAŞ GENEL 


- 32 - 



gösterilerek belli bir süre dahilinde de olsa burada istihdam olanağının sağlanması 

hedeflenmektedir. Ayrıca çalışanların gıda, içme suyu vb. günlük ihtiyaçlarını buradan 

sağlaması bölgeye ekonomik katkı sağlayacaktır. 

Güzergah boyunca direklerin inşa edileceği yerlerdeki alanlar istimlak edilecek, 

iletkenlerin altında kalacak alanlar için de irtifak hakkı ödenecektir. Proje kapsamımda EİH 

güzergahında Hat güzergahında yaklaşık 5.802,88 m²‘lik alan istimlak edilecek, 551.371,09 

m 2 ’lik alan içinde irtifak hakkı ödenecektir. Bu rakamlar kamulaştırma sırasında netlik 

kazanacaktır. 

Bölgede enerji iletimi ile kesintisiz enerji ihtiyacının karşılanması faydası göz önüne 

alındığında, çevreye verilecek minimum zarara göre projenin ekonomik açıdan büyük getiriler 

sağlayacağı düşünülmektedir. 

III.5. Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, 

yatırımcı firma veya diğer firmalar tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer 

ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri, 

Proje kapsamında olmayan ancak projenin gerçekleşmesine bağlı olarak, yatırımcı 

tarafından gerçekleştirilmesi tasarlanan diğer ekonomik, sosyal ve altyapı faaliyetleri 

bulunmamaktadır. 

III.6. Kamulaştırma, (kamulaştırılacak alanların 1/25.000'lik harita üzerinde gösterimi, 

mevcut kullanım ve mülkiyet durumu, istimlak ve izin irtifak hakkı ile ilgili bilgi 

verilmesi) 

Planlanan EİH güzergahı için TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından, Kamulaştırma 

Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet, gerekse irtifak tesisi 

için istimlak komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak, hak sahiplerine arazi bedelleri 

ödenecektir. 

Çevre düzeni planına göre planlanan enerji iletim hattı güzergahının yaklaşık %63’ü 

orman, % 28’i marjinal tarım alanı, % 9’u yerleşik alan (Çelenuşağı Köyü) üzerinde 

kalmaktadır. 

Orman alanları için, Orman Bölge Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınarak ağaç 

bedelleri ödenecektir. Orman alanları için kamulaştırma söz konusu değildir. Bu alanlarda 

6831 Sayılı Orman Kanununun 17. Maddesi gereğince izin alınacaktır. 

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından, Tesisi yapılacak Enerji İletim 

Hattı (EİH) güzergahı boyunca enerji taşıyan tellerin altında kalan, irtifak hakkı tesis edilecek 

tarım alanlarında, inşaat bittikten sonra tarım yapılmaya devam edilecektir. İstimlak Kanunu 

gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda hem mülkiyet için hem de irtifak tesisi için 

kamulaştırmalar yapılacak ve hak sahiplerine arazi bedelleri ödenecektir. Kamulaştırma 

işlemleri bitmeden inşaata başlanılmayacaktır. Proje güzergahında yer alan tarım alanlarının 

tarım dışı amaçla kullanılması için 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı Resmi Gazete’de 

yayımlanarak yürürlüğe giren “5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” ile 

15.12.2005 tarih ve 26024 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Toprak 

Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği” uyarınca Adana Tarım İl 



Ayrıca direklerin inşaat faaliyetleri sırasında burada bulunan tarım arazilerinde 

meydana gelecek her türlü zarar müteahhit firma tarafından karşılanacaktır. EİH

TEİAŞ GENEL 


- 33 - 



güzergahında elektrik direklerinin inşa edilmesi sırasında sadece direk ayaklarının oturacağı 

alanlarda kazı yapılacaktır. 

Enerji iletim hattında kullanılacak olan direklerin PA, PB, PC, PD, PE, FN, FD, CP 

tipinde olması planlanmaktadır. Enerji iletim hattında 37 adet direk kullanılacaktır. Bunlardan 

17 adedi durdurucu, 20 adedi taşıyıcı direktir. Enerji iletim hattı üzerinde 2 adet nihayet direği 

ve 9 adet some noktası yer almaktadır. Ayrıca Köprü HES-Menge HES EİH projesinde yer 

alan S7 noktası aynı zamanda Menge HES-Feke TM Enerji İletim Hattı için branşman 

yapılan nihayet direğidir. 







herhangi bir şantiye kurulmasına gerek bulunmamaktadır. İnşaat aşamasında işçilerin 

ihtiyaçları için Köprü Barajı ve HES şantiyesi ile Menge Barajı ve HES şantiyesi 

kullanılacaktır. 

III.7. Projeye İlişkin İzin Prosedürü (ÇED sürecinden sonra alınacak izinler) 

Projenin inşaatı sırasında büyük çoğunlukla ormanlık alanlardan geçilecek olup buna 

bağlı olarak ağaç kesimi söz konusu olacaktır. Bunun için 6831 Sayılı Orman Kanunu gereği 

Orman Bölge Müdürlüğü’nden gerekli izinler alınarak ağaç bedelleri ödenecektir. 




“Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Uygulama Yönetmeliği” uyarınca Adana İl Tarım 






III.8. Proje İle İlgili Olarak Bu Aşamaya Kadar Gerçekleştirilmiş Olan İş ve İşlemlerin 

Kısaca Açıklanması, Zamanlama Tablosu 

154 kV ve daha üzeri EİH için TEİAŞ Genel Müdürlüğü ile sistem bağlantı anlaşması 

yapılmaktadır. Bu proje kapsamında EnerjiSA Enerji Üretim A.Ş. ile TEİAŞ Genel Müdürlüğü 

arasında 07.09.2010 tarihinde sistem bağlantı anlaşması yapılmıştır. Bunun üzerine TEİAŞ 

tarafından yapımı planlanan EİH takribi güzergahı belirlenmiştir. Güzergah belirlenirken 

TEİAŞ‘ın güzergah belirleme şartnamesine uygun olarak ve Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri 

Yönetmeliği dikkate alınmıştır. Takribi güzergah belirlendikten sonra TEİAŞ Genel Müdürlüğü 

tarafından güzergah incelenerek onaylanmakta ve güzergahın plan profilleri 

hazırlanmaktadır. 

Projenin ÇED süreci sırasında ilk önce arazi etüdü ve ofis çalışmaları yapılmıştır. 

Adana İl Özel İdaresi Genel Sekreterliği’ne Çevre Düzeni Planı üzerine EİH güzergahı 

işletilerek onaylatılmıştır (Bkz. Ek 8). Proje alanı içerisinde koruma altında bir alan olup 

olmadığı kontrol edilmiştir. Yapımı planlanan 154 kV Köprü HES-Menge HES EİH projesinin

TEİAŞ GENEL 


- 34 - 



18 No’lu Seyhan Havzasında ve içme suyu amaçlı kullanılan Çatalan Barajının Uzun 

Mesafeli Koruma Alanı sınırları içerisinde kaldığı tespit edilmiştir. 

Yapılan çalışmaların sonuçları, etkileri ve alınacak önlemler hazırlanan ÇED raporunda 

değerlendirilmiştir. ÇED Olumlu Belgesi alındıktan sonra Orman alanlarına girilmeden önce 

6831 sayılı Orman Kanununun 17. maddesi gereği izin alınacaktır. Şahıs arazileri için ise 

TEİAŞ tarafından, Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek 

mülkiyet gerekse irtifak tesisi için istimlak komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak, 

hak sahiplerine arazi bedelleri ödenecektir. 

III.9. Diğer hususlar. 

Bu bölümde ayrıca anlatılacak bir husus bulunmamaktadır.

TEİAŞ GENEL 


- 35 - 



BÖLÜM IV : PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALAN 

İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI. 

(*) Bu bölümde proje için seçilen yerin çevresel özellikleri verilirken etki alanı dikkate alınmalıdır. Bu bölümde sıralanan hususlar 

itibarı ile açıklanırken, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından, araştırma kurumlarından, üniversitelerden veya benzeri diğer 

kurumlardan temin edilen bilgilerin hangi kurumdan ve kaynaktan alındığı raporun notlar bölümünde belirtilir veya ilgili harita, 

doküman vb. belgeye işlenir. Proje sahibince kendi araştırmalarına dayalı bilgiler verilmek istenirse, bunlardan kamu kurum ve 

kuruluşların yetkileri altında olanlar için ilgili kurum ve kuruluşlardan bu bilgilerin doğruluğunu belirten birer belge alınarak rapora 

eklenir. 

IV.1. PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN BELİRLENMESİ, (ETKİ ALANININ NASIL VE 

NEYE GÖRE BELİRLENDİĞİ AÇIKLANACAK VE ETKİ ALANI HARİTA ÜZERİNDE 

GÖSTERİLECEK) 

TEİAŞ tarafından daha sonra yapılacak etüt - proje sırasında, hat güzergahının sağa 

veya sola alınması söz konusu olduğunda, yapılacak değişiklikler de göz önüne alınarak 

proje inceleme alanı olarak; güzergahın sağından 2,5 km ve solundan 2,5 km olmak üzere 

toplam 5 km’lik koridor kabul edilmiştir. Planlanan EİH güzergahının söz konusu 5 km’lik 

inceleme alanı dışına çıkması durumunda ÇED Yönetmeliği gereği gerekli müracaat 


Belirlenmiş olan inceleme alanında, yapılan arazi çalışmaları sonucunda da, hattın 

sağından ve solundan 150’şer metre olmak üzere toplam 300 metrelik koridor da etki alanı 

olarak belirlenmiştir. Bu alan hattın bazı kesimlerine ulaşmak için açılacak yeni yolları da 

kapsayacak şekilde belirlenmiştir. 

Ayrıca direklerin tesisi için yapılacak inşaat faaliyetleri sonucu oluşan gürültünün ve toz 

emisyonunun en fazla 100 metre sonra etkisini kaybedeceği düşünülerek de etki alanı 

belirlenmiştir. 

Projenin inceleme ve etki alanları rapor ekinde verilen haritalar üzerinde (Bkz. Ek-1-2- 

3-4-5-6-8) ve Şekil 20’de gösterilmiştir. 

Hat güzergahını gösterir 1/25000 ölçekli topoğrafik harita rapor ekinde (Bkz. Ek 1) 

verilmiştir. Bu harita üzerinde inceleme alanı ve etki alanı sınırları da gösterilmiştir. Belirlenen 

bu koridor boyunca alanın floristik ve faunistik özellikleri, jeolojik ve hidrolojik özellikleri, 

bölgenin mevcut çevresel özelliklerinin belirlenmesi amacı ile arazi çalışmaları yapılmıştır. 

Güzergaha ait fotoğraflar da rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 9). 

Planlanan enerji iletim hattına en yakın yapı, S2 ile S3 arasında bulunan Kızlarsekisi 

köyüne ait meskun konuttur. 

Planlanan EİH güzergahı inceleme alanı Adana İli, Kozan İlçesi sınırlarında 

kalmaktadır. Proje inceleme alanı, M35-d1, M35-d2, M35-d3 ve M35-d4 paftalarında yer 

almaktadır.

TEİAŞ GENEL 


Şekil 20 : Planlanan EİH Güzergahı İnceleme ve etki alanını gösterir kroki 

- 36 - 



TEİAŞ GENEL 


- 37 - 



IV.2. FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRENİN ÖZELLİKLERİ VE DOĞAL KAYNAKLARIN 

KULLANIMI, 

IV.2.1. Hat güzergahının jeolojik özellikleri (Tektonik hareketler, topografık özellikler, 

mineral kaynaklar,heyelan, benzersiz oluşumlar, Çığ, sel, kaya düşmesi vb. 1/25000'lik 

jeoloji haritası ve kesitler ), 

Bu bölümün hazırlanmasında MTA Genel Müdürlüğü tarafından hazırlamış olan 

1:100.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Serisi M35 paftasına ait rapordan yararlanılmıştır. 

Proje alanına ait jeoloji haritası rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 4). 

GENEL JEOLOJİ 

Çalışma bölgesinde genel olarak Emirgazi formasyonu (Ee), Değirmentaş formasyonu 

(Ed), Armutludere formasyonu (Oa), Halityayla formasyonu (Sh), Pusçutepe formasyonu 

(Sp), Ayıtepe formasyonu (Da), Şafaktepe formasyonu (Ds), Gümüşali formasyonu (Dg), 

Ziyarettepe formasyonu (Cz), Yığılıtepe formasyonu (Py), Katarası formasyonu (TRk), 

Aladağ grubu (TRka), Köroğlu formasyonu JKkö), Ofiyolit karmaşığı (Mof), Sümbüldağı 

formasyonu (Mis) ve Alüvyon (Qal) yer almaktadır 

EMİRGAZİ FORMASYONU (Ee) 

Formasyon, aralarında yanal ve düşey geçiş gösteren subarkoz, silttaşı ve kiltaşından 

oluşur. İçerisinde farklı boyutlarda kireçtaşı, dolomit ve kuvarsit tabaka ve mercekleri vardır. 

İnce, yer yer kalın tabakalı, bazı seviyeleri dereceli ve çapraz tabakalanmalı, laminalı ve 

eklemli olan Emirgazi formasyonu mor, gri, yeşil ve kahve renklidir. Sığ ve yüksek enerjili bir 

ortamda çökelen formasyonun malzemesi, granitik veya gnaysik bir temelden türemiştir. 

%70-80 kuvars, %10-20 feldspat ile daha az oranda biyotit, muskovit, turmalin, zirkon 

taneleri ve kil içerir. 

Çatlak, eklem ve tabaka yüzeylerin de gözlenen spekülarit sıvaması, formasyon için 

ayırtman bir özelliktir. Taban ilişkisi gözlenmez. Fosil bulunamayan formasyonun yaşı, 

stratigrafik konumuna göre Alt Kambriyen olarak kabul edilmiştir. 

DEĞİRMENTAŞ FORMASYONU (Ed) 

Değirmentaş formasyonu, Emirgazi formasyonu üzerinde tedrici geçişle yer alır. 

Aralarında yanal geçiş gösteren ve değişik mevkilerde birbirinin yerini alan kireçtaşı, dolomit 

ve konglomeratik kireçtaşı ile temsil edilir. 

Orta-kalın tabakalı ve gri, siyah renklidir. Genel olarak sakin bir ortamda oluşmuştur. 

Kalınlığı yanal olarak kısa mesafelerde farklı değerler verir. Stratigrafik konumuna göre yaşı, 

Orta Kambriyen olarak yorumlanmıştır. 

ARMUTLUDERE FORMASYONU (Oa) 

Değirmentaş formasyonu üzerinde tedrici geçişle yer alan bu formasyon, altta yumrulu 

kireçtaşı, ortada yumrulu kireçtaşı-şeyl, üstte ise şeyl-silttaşı ardalanmasından oluşur. 

Formasyon ince-orta tabakalı, laminalı, gri, mor, yeşil, kahve renkli olup, solucan izleri 

ve iç içe koni (cone-in-cone) yapıları bulundurmasıyla karakteristiktir. İnce bir arkoz 

seviyesiyle Halit-yayla formasyonuna geçiş gösterir. Bulunan fosillerine göre, Üst Kambriyen- 

Üst Ordovisiyen yaşındadır.

TEİAŞ GENEL 


HALİTYAYLA FORMASYONU (Sh) 

- 38 - 



Formasyon, altta konglomera, üstte kumtaşından oluşur. Tabanda köşeli, yarı köşeli, 

kötü boylanmalı, kalın tabakalı olan konglomeranın çakılları çoğunlukla kuvarstır. 

Üste doğru tane boyunun incelmesiyle orta tabakalı, eklemli, laminalı, dereceli ve 

çapraz tabakalanmalı kumtaşlarına geçer. 

Mor, gri renkli olan Halityayla formasyonu sığ ve yüksek enerjili bir ortamda çökelmiştir. 

Fosil bulunamadığından yaşı, altında ve üstündeki formasyonların yaşları dikkate alınarak Alt 

Siluriyen olarak kabul edilmiştir. 

PUSÇUTEPE FORMASYONU (Sp) 

Gri, siyah renkli, ince tabakalı, laminalı ve bol graptolit fosilli şeyl ile temsil edilir. Altta 

Halityayla formasyonu ile uyumlu olup, üstte yumrulu kireçtaşı ile Ayıtepe formasyonuna 

geçer. Yumrulu kireç-taşı kahverenkli ve ince-orta tabakalıdır. 

Sahile yakın, düşük enerjili bir ortamda çökelen Puşçutepe formasyonunda bulunan 

fosillere göre yaşı Üst Siluriyen'dir. 

AYITEPE FORMASYONU (Da) 

Kumtaşı-kireçtaşı-şeyl ardalanmasından oluşur. İnce-orta tabakalı, yeşil, mor, 

kahverenklidir. Tabaka yüzeylerinde kurt izleri ve cone-in-cone yapıları bulunur. Yer yer 

çapraz tabakalanmalıdır. Sığ bir ortamda çökelmiştir. Bulunan fosillere göre yaşı Alt 

Devoniyen'dir. 

ŞAFAKTEPE FORMASYONU (Ds) 

Altta kumtaşı, üstte dolomit ile temsil edilir. Ayıtepe formasyonun üzerinde uyumlu 

olarak yer alır. 

Kumtaşı seviyesi, orta-kalın tabakalı, beyaz, kahverenkli olup %80 den çok kuvars ve 

az oranda feldispat kırıntılarından oluşur. Üstte tedricen dolomitlere geçer. Dolomit, orta-kalın 

tabakalı, beyaz -siyah renkli ve breşik görünümlüdür. 

Alt seviyelerinde Amphipora ramosa (Phillips), üst seviyelerinde Mesophyllum sp. 

fosilleri içeren Şafaktepe formasyonu, derinliği 50-60 m.yi geçmeyen sığ bir ortamda 

çökelmiştir. Yaşı Orta Devoniyen'dir. 

GÜMÜŞALİ FORMASYONU (Dg) 

Formasyon, kireçtaşı-şeyl ardalanmasıyla başlar, şeyl-kireçtaşı-kumtaşı 

ardalanmasıyla devam eder, demirli kumtaşları ile Ziyarettepe formasyonuna geçer. 

Tabanda orta-kalın, orta ve üst seviyelerle ince-orta tabakalı olan formasyon, gri, siyah 

ve kahverenklidir. Tabaka yüzeylerin-de kurt izleri ve ripıl marklar gözlenir. Tabandaki 

kireçtaşları bol mercan fosilli olmalarıyla karakteristiktir. 

Sıcak, sığ ve dalga enerjisinin etken olduğu bir ortamda çökel-miştir. Bulunan fosillere 

göre yaşı Üst Devoniyen'dir.

TEİAŞ GENEL 


ZİYARETTEPE FORMASYONU (Cz) 

- 39 - 



Formasyon, altta Gümüşali formasyonuyla tedrici geçişli, üstte Yığıltepe 

formasyonuyla diskordanslıdır. Altta kumtaşı, kireçtaşı, marn; üstte kireçtaşı olmak üzere iki 

üyeden oluşur. 

Kumtaşı, kireçtaşı, marn üyesi (Cza); tabanında ince bir bitümlü şeyl ile başlar. Üste doğru 

kumtaşı, kireçtaşı ve marn tabakalarının ardalanmasıyla devam eder. İnce-orta tabakalı, 

eklemli, kirli sarı, kahverenkli olan bu üye, üst seviyelerinde tedricen kireçtaşı üyesine (Czb) 

geçer. 

Kireçtaşı üyesi (Czb); Bu ikinci üye orta-kalın tabakalı, eklemli, çatlaklı, gri, siyah renkli bir 

kireçtaşı istifi ile temsil edilir. 

İçerdiği fosillere göre Alt Karbonifer (Cza: Turneziyen, Czb: Vizeen) yaşındadır. 

YIĞILITEPE FORMASYONU (Py) 

Ziyarettepe ve daha yaşlı formasyonların üzerine uyumsuz olarak gelir. Kalın bir 

kireçtaşı ile temsil edilir. Kireçtaşı ince-orta, yer yer kalın tabakalı, eklemli, gri, siyah renklidir. 

Bazı seviyeleri oolitik olup, içerisinde dolomit ve kuvarsit tabaka ve mercekleri bulunur. 

En üstte, ince tabakalı bir kireçtaşı seviyesi ile Katarası formasyonuna tedrici geçiş 

gösteren Yığılıtepe formasyonu, sığ, sıcak, düşük enerjili ve alglerin bol bulunduğu bir 

ortamda çökelmiştir. 

İçerdiği fosillere göre bu formasyon, Üst Permiyen yaşındadır. 

KATARASI FORMASYONU (TRk) 

İnce kireçtaşı ve kumtaşı tabakaları içeren, ince tabakalı, laminalı, sarı, gri, mor, yeşil 

renkli bir marn istifi ile temsil edilir. Formasyonda sarı renk hâkim olup, topografyada sarı 

renkli şeritler halinde görülmesiyle karakteristiktir. Formasyonun içerisinde üst seviyelere 

doğru artış gösteren kireçtaşı yer yer bol lamelli branchiata, gastropoda kavkılı, yer yer de 

oolitik karakterdedir. 

Altta Yığılıtepe formasyonuyla uyumlu olan Katarası formasyonu, üstte Köroğlu 

formasyonuyla diskordanslıdır. İçerdiği fosillere göre yaşı Alt Triyas (Skitiyen) dir. 

ALADAĞ GRUBU (TRKa) 

Üst Kretase sonunda bindirmeli bir dokanakla Doğu Toros Otoktonu üzerinde yer alan 

Aladağ Grubu dolomit ve kireçtaşından meydana gelmiştir. 

Dolomitler Üst Triyas-Alt Jura, kireçtaşları ise Orta Jura-Ust Kretase yaşındadır. 

KÖROĞLU FORMASYONU (JKkö) 

Formasyon, kalın bir karbonat istifi ile temsil edilir. Altta dolomit, ortada dolomitkireçtaşı 

ardalanması, üstte kireçtaşından oluşan bu istif, genel olarak orta-kalın tabakalı, 

eklemli, gri, siyah, bordo renklidir. Kireçtaşı yer yer oolitik karakterde olup, formasyonun üst 

kesiminde bazı seviyeleri masif görünümdedir. 

Katarası ve daha yaşlı formasyonların üzerinde diskordan olarak yer alan Köroğlu 

formasyonunda, bulunan fosillere göre yaşı Jura-Kretase’dir

TEİAŞ GENEL 


OFİYOLİT KARMAŞIĞI (Mof) 

- 40 - 



Peridotit, serpantin, gabro, diyabaz, dünit, harzburjit, vb. ofiyolitik kayaçlardan 

oluşmuştur. Üst Kretase sonrasında, bindirme ile bölgedeki otokton kayaların üzerinde yer 

almıştır. 

SÜMBÜLDAĞI FORMASYONU (Mis) 

Altındaki birimler ile diskordanslıdır. Kalın bir kumtaşı, marn, çamurtaşı (Mis) 

ardalanması ile konglomera (Misa) ve kireçtaşı (Misb) üyelerinden mey-dana gelmiştir. 

Formasyonu oluşturan kaya türleri birbirleriyle yanal ve düşey geçişlidir. 

Konglomera üyesini oluşturan çakıl ve taneler, altta değişik boyutlarda, köşeli, yarı 

köşeli olup, üste doğru kum boyutuna kadar küçülür ve üye, üst seviyelerinde ince-orta 

tabakalı kumtaşına dönüşür. 

Kireçtaşı üyesi, kalın tabakalı, eklemli, bol erime boşluklu ve karenli kireçtaşı ile temsil 

edilmiştir. İçersinde ince kumtaşı tabakaları da bulunan kireçtaşı yer yer oolitiktir. 

Kumtaşı, marn, çamurtaşının değişik oranlardaki devamlı ardalanması ise kalın bir istif 

oluşturur ve bölgede oldukça geniş alanlar kaplar. Genelde ince-orta tabakalı, eklemli, kirli 

sarı, yeşil, gri, kahverenklidir. 

Sığ ve enerjili bir ortamda çökelmiş olan Sümbüldağı formasyonunda bulunan fosillere 

göre Formasyonun yaşı Orta Miyosen'dir. 

ALÜVYON (Qal) 

Yüksek topografyadaki erozyon ürünlerinin taşınarak, az eğimli, düz ve çukur 

topografyada depolanması, dezegragasyona uğraması sonucu oluşan blok, çakıl, kum, mil 

ile dere yataklarında çökelen kum, kil, mil gibi malzemelerden meydana gelmiştir. 

ÇALIŞMA ALANININ JEOLOJİSİ 

ND1, S1 some noktaları Emirgazi formasyonu (Ee) üzerinde yer almaktadır; 

EMİRGAZİ FORMASYONU (Ee) 

Formasyon, aralarında yanal ve düşey geçiş gösteren subarkoz, silttaşı ve kiltaşından 

oluşur. İçerisinde farklı boyutlarda kireçtaşı, dolomit ve kuvarsit tabaka ve mercekleri vardır. 

İnce, yer yer kalın tabakalı, bazı seviyeleri dereceli ve çapraz tabakalanmalı, laminalı ve 

eklemli olan Emirgazi formasyonu mor, gri, yeşil ve kahve renklidir. Sığ ve yüksek enerjili bir 

ortamda çökelen formasyonun malzemesi, granitik veya gnaysik bir temelden türemiştir. 

%70-80 kuvars, %10-20 feldspat ile daha az oranda biyotit, muskovit, turmalin, zirkon 

taneleri ve kil içerir. 

Çatlak, eklem ve tabaka yüzeylerin de gözlenen spekülarit sıvaması, formasyon için 

ayırtman bir özelliktir. Taban ilişkisi gözlenmez. Fosil bulunamayan formasyonun yaşı, 

stratigrafik konumuna göre Alt Kambriyen olarak kabul edilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


- 41 - 



S1A, S1B, S2 some noktaları Değirmentaş formasyonu (Ed) üzerinde yer almaktadır; 

DEĞİRMENTAŞ FORMASYONU (Ed) 

Değirmentaş formasyonu, Emirgazi formasyonu üzerinde tedrici geçişle yer alır. 

Aralarında yanal geçiş gösteren ve değişik mevkilerde birbirinin yerini alan kireçtaşı, dolomit 

ve konglomeratik kireçtaşı ile temsil edilir. 

Orta-kalın tabakalı ve gri, siyah renklidir. Genel olarak sakin bir ortamda oluşmuştur. 

Kalınlığı yanal olarak kısa mesafelerde farklı değerler verir. Stratigrafik konumuna göre yaşı, 

Orta Kambriyen olarak yorumlanmıştır. 

S3, S4, S5, S6, S7 ve ND2 some noktaları ise Armutludere formasyonu (Oa) üzerinde 

yer almaktadır; 

ARMUTLUDERE FORMASYONU (Oa) 

Değirmentaş formasyonu üzerinde tedrici geçişle yer alan bu formasyon, altta yumrulu 

kireçtaşı, ortada yumrulu kireçtaşı-şeyl, üstte ise şeyl-silttaşı ardalanmasından oluşur. 

Formasyon ince-orta tabakalı, laminalı, gri, mor, yeşil, kahve renkli olup, solucan izleri ve iç 

içe koni (cone-in-cone) yapıları bulundurmasıyla karakteristiktir. İnce bir arkoz seviyesiyle 

Halit-yayla formasyonuna geçiş gösterir. Bulunan fosillerine göre, Üst Kambriyen-Üst 

Ordovisiyen yaşındadır. 

DEPREM DURUMU; 

Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Afet işleri Genel Müdürlüğü'nce hazırlanan "Türkiye 

Deprem Bölgeleri Haritası" Şekil 21’de verilmiştir. 

Proje güzergahı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Afet işleri Genel Müdürlüğü'nce 1996 

yılında yayınlanmış "Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası"na göre III. Derece Deprem Bölgesi 

içinde yer almaktadır (Bkz. Şekil 22). 

Proje alanını içerisine alan aktif fay haritası Şekil 23’de verilmiştir. Proje alanına en 

yakın aktif fay yaklaşık 15,2 km güneybatısında bulunmaktadır. Bunun yanı sıra proje 

alanının yaklaşık 51,6 km kuzeybatısında Ecemiş Fay Zonu, yaklaşık 85,5 km 

kuzeydoğusunda Elbistan Fay Zonu ve 103km güneydoğusunda Doğu Anadolu Fay Zonu 


Projenin inşaat ve montaj işleri sırasında T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı’nın “Afet 

Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” esaslarına uyulacaktır.

TEİAŞ GENEL 


Şekil 21 : Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası 

- 42 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 22 : Proje alanını gösterir Deprem haritası 

- 43 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 23 : EİH Güzergahı ve çevresini gösterir aktif fay haritası 

- 44 - 



TEİAŞ GENEL 


- 45 - 



IV.2.2. Hat güzergahındaki yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri 

(Su seviyeleri, miktarları emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri halen mevcut 

ve planlanan kullanımı), 

Projede direkler, aralarında yanal geçiş gösteren ve değişik mevkilerde birbirinin yerini 

alan kireçtaşı, dolomit ve konglomeratik kireçtaşından oluşan Değirmentaş Formasyonu’ndan 

(Ed), silttaşı ve kiltaşından oluşan Emirgazi Formasyonu’ndan (Ee), altta yumrulu kireçtaşı, 

ortada yumrulu kireçtaşı-şeyl, üstte ise şeyl-silttaşı ardalanmasından oluşan Armutludere 

Formasyonu’ndan (Oa) geçmektedir. Direklerin geçtiği kireçtaşı ve konglomera seviyeleri 

geçirimli düzeyleri, şeyl-silttaşı kiltaşı seviyeleri geçirimsiz düzeyleri oluşturmaktadır. 

Kireçtaşı seviyeleri geçirimlidir ve bu seviyelerde yeraltısuyu depolanabilir. Formasyonlarda 

meydana gelen süreksizliklerin çözünme sonucu genişlemesi gözeneklilik ve geçirimliliği 

arttırmaktadır. Formasyonların bu kesiminde de bir miktar yeraltısuyu depolanabilir. 

IV.2.3. Yüzeysel su kaynaklarının hidrolojik mevcut ve planlanan kullanımı (içme, 

kullanma, sulama suyu, elektrik üretimi, baraj, göl, gölet, su ürünleri istihsali, su yolu 

ulaşımı tesisleri, turizm, spor ve benzeri amaçlı su ve/veya kıyı kullanımları, diğer 

kullanımlar), 

Enerji İletim Hattı İnceleme alanı içerisinde yer alan yüzey suları Tablo 5’de verilmiştir. 

Göksu Nehri, yer yer EİH inceleme alanı içerisinde kalmaktadır. Proje kapsamında inşa 

edilecek elektrik direklerinin yerleri yüzeysuları göz önünde bulundurularak seçilecektir. 

Planlanan EİH güzergahında yüzeysuyu yakınından geçecek direklerin ayakları için 

yapılacak kazılarda yüzey akışı ile oluşabilecek erozyon ve sedimentin önüne geçilecektir. 

Bunun için yüzeysuyu ile arasında uygun bir mesafe bırakılacaktır. Bu mesafenin 

belirlenmesinde yüzeysuyunun taşkın durumu da göz önünde bulundurulacaktır. Ayrıca 

Köprü HES – Menge HES EİH güzergahı için Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği 

gereğince Ek-2 Faaliyet İzin Belgesi alınacaktır. 

Köprü HES – Menge HES EİH projesi, 18 Nolu Seyhan Havzasında ve içmesuyu 

amaçlı Çatalan Barajı Uzun Mesafeli Koruma Alanı sınırları içerisinde kalmaktadır. Proje 

kapsamında bu koruma alanı için olan kirletme yasaklarına titizlikle uyulacak olup, inşaat ve 

işletme aşamasında Göksu Nehrine ve diğer su yüzeylerine kesinlikle hafriyat malzemesi, 

katı atık ve atıksu deşarjı yapılmayacak, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Madde-20 

hükümlerine uyulacaktır. 

Projenin inşaat ve işletme aşamasında Çatalan Barajı Havzasında bulunan ve kaynağı 

besleyen dere ve akarsulara hiçbir şekilde atıksu ve atık atımı yapılmayacak ve mevcut su 

rejimi ve su kalitesini değiştirecek faaliyetlerde bulunulmayacaktır. 

Tablo 5 : Enerji İletim Hattının kestiği dere yatakları 

Some No Dere Geçişi 

ND1 – S1 Göksu Nehri 

S1 – S1A - 

S1A – S1B - 

S1B – S2 Çataloluk ve İncirgüneyi dereleri 

S2 – S3 Büyükpınar Deresinin mevsimsel akış gösteren kolları 

S3 – S4 Koca Deresi, Aktaş Deresi ve Zivrek Deresinin mevsimsel akış gösteren kolları 

S4 – S5 Çakal Deresinin mevsimsel akış gösteren kolları 

S5 – S6 Palancı Deresinin mevsimsel akış gösteren kolları 

S6 – S7 Sayın Deresi (mevsimsel akışlı) 

S7 – ND2 1 adet mevsimsel akışlı dere

TEİAŞ GENEL 


- 46 - 



Proje kapsamında hat güzergahı boyunca direk yerlerinin tespiti aşamasında DSİ VI. 

Bölge Müdürlüğü ile koordineli bir şekilde çalışılacak ve DSİ Genel Müdürlüğü’nün görüşleri 

uygulanacaktır. 

Proje alanı içinde mevcut olan derelerin yatakları korunacak, bu dere yataklarına hiçbir 

şekilde müdahale yapılmayacak, katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa veya malzeme 

doldurulmayacak, malzeme temin edilmeyecek, derelerin doğal akışları değiştirilmeyecektir. 

Proje alanı içerisindeki derelerin bir kenarına 5 m genişliğinde servis yolu ayrılacaktır 

ve bu alanlar kullanılmayarak boş bırakılacaktır. Mevcut servis yolları da korunacaktır. 

Proje alanı içinden, sınırından veya yakınlarından geçmekte olan yüzeysel su 

kaynakları üzerinde yol geçişi sağlanması durumunda uygun kesitte sanat yapısı yapılarak 

geçiş sağlanacaktır. Bu konuda DSİ VI. Bölge Müdürlüğü’nden izin alınacaktır. 09.09.2006 

tarih ve 26284 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Başbakanlık genelgesinin ilgili 


IV.2.4. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu 

(Toprağın arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, mera, çayır, toprağın mevcut 

kullanım durumları vb.), (5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanununa göre 

gerekli izinlerin alınması) 

Proje alanının büyük çoğunluğu orman arazisi olup yer yer tarım arazileri ve bahçeler 

yer almaktadır. Bu bölgede genel olarak yöre halkı kendi ihtiyaçları kadar tarım arazisi 

kullanmaktadır. 

Proje alanını içerisine alan onaylı bir İmar Planı bulunmamakla birlikte onanlı 

Çevre Düzeni Planı, lejandı ve plan açıklama raporu, rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 

8). Çevre düzeni planına göre EİH güzergahı, ormanlık alanlardan, marjinal tarım 

alanlarından ve yerleşik alanlar olarak nitelenen Çelenuşağı Köyü içinden geçmektedir. 

Proje güzergahının arazi kullanım durumunu gösterir harita rapor ekinde (Bkz. Ek 2) 

verilmiştir. Haritadan da görüleceği üzere güzergah, VI. ve VII. sınıf arazilerden geçmektedir. 

Proje alanının işlendiği meşcere haritası rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 3). Meşcere 

haritasına göre EİH güzergahı, Kızılçam, Bozuk Kızılçam, Ardıç meşceresi üzerinde ve 

ziraat alanları ile orman toprağı üzerinde kalmaktadır. 

Proje kapsamında şahıs arazileri için kamulaştırma yapılacak, ormanlık alanlar 

için ise Orman Kanununun 5192 Sayılı Kanunun İle Değişik 17/3 Maddesi gereğince izin 

alınacaktır. Kamulaştırma ve izin işlemleri tamamlanmadan inşaata başlanmayacaktır. 

Proje kapsamında kullanılacak tesislerin Çevre Düzeni Planı, meşcere haritası ve arazi 

kullanım haritasına göre değerlendirmesi yapılmış ve Tablo 6’da verilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


SOME NO 

Tablo 6 : 154 kV Köprü HES-Menge HES enerji iletim hattı güzergahı arazi kullanım durumu 

ÇEVRE DÜZENİ PLANINA 

GÖRE GEÇİŞLER 

MEŞÇERE HARİTASINA 

GÖRE GEÇİŞLER 

- 47 - 



ARAZİ KULLANIM 

HARİTASINA GÖRE 

GEÇİŞLER 

ARAZİ 

KULLANIM 

SINIFI 

ND1– S1 Orman + Göksu Nehri Kızılçam + Ziraat Fundalık + Göksu Nehri VII 

S1 – S1A Orman 

S1A – 

S1B 

S1B – S2 

Orman + Marjinal Tarım 

Alanları 


Alanları 

Ziraat + Bozuk Kızılçam + 

Ardıç ağacı 

Fundalık + Kuru Bağ + 

Orman 

Ziraat + Ardıç ağacı Orman VII 


Orman Toprağı 

Orman + Nadaslı Kuru 

Tarım 

S2 – S3 Marjinal Tarım Alanları Ziraat + Orman Toprağı Nadaslı Kuru Tarım VI 

S3 – S4 


Alanları 


Orman Toprağı + Kızılçam 

S4 – S5 Orman Kızılçam + Ziraat 

S5 – S6 

S6 – S7 

Orman + Yerleşik Alanlar 

(Çelenuşağı Köyü) 

Orman + Yerleşik 

Alanlar(Çelenuşağı Köyü) 

Kızılçam + Ziraat 

Kızılçam + Ziraat 


Tarım 


Tarım 


Tarım 


Tarım 

S7 – ND2 Orman Kızılçam + Bozuk Kızılçam Orman + Göksu Nehri VII 

VII 

VI, VII 

VI, VII 

VII 

VII 

VI, VII 

Çevre düzeni planına göre enerji iletim hattı güzergahının yaklaşık %63’ü orman, % 

28’i marjinal tarım alanı, % 9’u yerleşik alan (Çelenuşağı Köyü) üzerinde kalmaktadır (Bkz. 

Şekil 24). 

Şekil 24 : Çevre Düzeni Planına göre arazi kullanım durumu

TEİAŞ GENEL 


- 48 - 













EİH Güzergahının Arazi Kullanım Kabiliyetine Göre Değerlendirilmesi; 

Proje güzergahının büyük bir kısmı Kahverengi Orman Toprakları üzerinde kalmakla 

birlikte yer yer Kireçsiz Kahverengi Toprakları ve Kırmızı Akdeniz Toprakları üzerinden de 

geçmektedir (Bkz. Tablo 7). Kullanım sınıflarına bakıldığında ise VI. ve VII. sınıf araziler 

üzerinde kalmaktadır. Arazi sınıflarının yüzde dağılımı Şekil 25’de verilmiştir. 

SOME NO 

ND1– S1 

S1 – S1A 

Tablo 7 : Arazi kullanım haritasına göre toprak ve arazi özellikleri 

Arazi kullanım 

durumu 

Fundalık + 

Göksu Nehri 

Fundalık + Kuru 

Bağ + Orman 

S1A – S1B Orman 

S1B – S2 

S2 – S3 

S3 – S4 

S4 – S5 

S5 – S6 

S6 – S7 

S7 – ND2 

Orman + Nadaslı 

Kuru Tarım 

Nadaslı Kuru 

Tarım 


Kuru Tarım 


Kuru Tarım 


Kuru Tarım 


Kuru Tarım 

Orman + Göksu 

Nehri 

Arazi Kullanım Haritası’na göre 

Toprak grubu 

Kireçsiz Kahverengi Orman 

Toprakları + Kırmızı Akdeniz 

Toprakları 

Kırmızı Akdeniz Toprakları + 

Kahverengi Orman 

Toprakları 


Toprakları 


Toprakları 


Toprakları 


Toprakları 


Toprakları 


Toprakları 


Toprakları 


Toprakları 

Diğer 

Toprak 

Özellikleri 

Erozyon Derecesi 

Arazi 

Kullanım 

Sınıfı 

Kayalı Şiddetli su erozyonu VII 

Taşlı + 

Kayalı 

Şiddetli su erozyonu + 

çok şiddetli su 

erozyonu 

VII 


Kayalı 

Orta su erozyonu + 

Şiddetli su erozyonu 

VI, VII 

- Orta su erozyonu VI 

Kayalı 



VI, VII 



Kayalı 



VI, VII 

Kayalı Şiddetli su erozyonu VII

TEİAŞ GENEL 


N24r.3 

F 

VII es 

M18.2 

K 

VI e 

M23.3 

K 

VII es 

M24r.3 

O 

VII es 

T20t.4 

V 

VII es 

T30 

F 

VII se 

Büyük Toprak Grubu: N: Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları 

- 49 - 



Toprak Özelliklerinin Kombinasyonu: 24: Derinlik: Çok Sığ (20-0 cm), Eğim:%30 + 

Diğer Toprak Özellikleri: r: Kayalı 

Erozyon Derecesi: 3: Şiddetli Su Erozyonu 

Şimdiki Arazi Kullanımı: F: Fundalık 

Arazi Kullanım Kabiliyeti: VII. Sınıf 

Büyük Toprak Grubu: M: Kahverengi Orman Toprakları 

Toprak Özelliklerinin Kombinasyonu: 18: Derinlik: Orta Derin (90-50 cm), Eğim:%20-30 

Erozyon Derecesi: 2: Orta Su Erozyonu 

Şimdiki Arazi Kullanımı: K: Nadaslı kuru tarım 

Arazi Kullanım Kabiliyeti: VI. Sınıf 


Toprak Özelliklerinin Kombinasyonu: 23: Derinlik: Sığ (50-20 cm), Eğim:%30 + 


Şimdiki Arazi Kullanımı: K: Nadaslı kuru tarım 



Toprak Özelliklerinin Kombinasyonu: 24: Derinlik: Çok sığ (20-0 cm), Eğim:%30 + 

Diğer Toprak Özellikleri: r: Kayalı 


Şimdiki Arazi Kullanımı: O: Orman 


Büyük Toprak Grubu: T: Kırmızı Akdeniz Toprakları 

Toprak Özelliklerinin Kombinasyonu: 20: Derinlik: Çok sığ (20-0 cm), Eğim:%20-30 

Diğer Toprak Özellikleri: t: Taşlı 

Erozyon Derecesi: 4: Çok Şiddetli Su Erozyonu 

Şimdiki Arazi Kullanımı: V: Kuru Bağ 


Büyük Toprak Grubu: T: Kırmızı Akdeniz Toprakları 

Toprak Özelliklerinin Kombinasyonu: 30: Derinlik: Litozolik, Eğim:%30 + 

Şimdiki Arazi Kullanımı: F: Fundalık 

Arazi Kullanım Kabiliyeti: VII. Sınıf

TEİAŞ GENEL 


Şekil 25 : Arazi kullanım kabiliyetinin hat güzergahına göre dağılımı 

Kireçsiz Kahverengi Orman Toprakları (N) 

- 50 - 



Kireçsiz kahverengi orman toprakları genellikle yaprağını döken orman örtüsü altında 

oluşur. Eğimleri genellikle dik ve çok dik, derinlikleri sığ ve çok sığdır. 

Kahverengi Orman Toprakları (M) 

Bu topraklar yüksek kireç içeriğine sahip ana madde üzerinde oluşur. Bu toraklar 

genellikle geniş yapraklı orman örtüsü altında oluşurlar. Bunlarda etkili olan toprak oluşum 

işlemleri kalsifikasyon ve podzollaşmadır. Drenajları iyidir. Çoğunlukla orman, funda ve mera 

olarak kullanılırlar. Bir kısmında ise kuru tarım yapılmaktadır. 

Kırmızı Akdeniz Toprakları (T) 

Kırmızı Akdeniz Toprakları seki ve yüksek arazilerde kristal kireçtaşı üzerinde 

oluşmuşlardır. Organik madde hızlı ayrıştığından toprakta düşük seviyededir. Kırmızı 

Akdeniz Topraklarının doğal örtüsü Akdeniz iklimine öz çalı-maki topluluğudur. Pınarlı ve 

meşe topluluğunun baskın türleridir. Kıyıdan uzaklaştıkça meşe yaygınlaşır. Bu örtü içinde 

incir, dut, zeytin serpilmiştir. 

VI. Sınıf Araziler 

Bu sınıfa giren toprakların fiziksel koşulları gerektiğinde tohumlama, kireçleme, gübreleme ve 

kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma yapıları ve su dağıtıcıları ile su kontrolü gibi çayır 

veya mera iyileştirmelerinin uygulanmasını pratik kılar. 

Bu sınıftaki toprakların; 

(1) dik eğim. 

(2) ciddi erozyon zararı. 

(3) geçmişteki erozyonun olumsuz etkileri. 

(4) taşlılık,

TEİAŞ GENEL 


(5) sığ kök bölgesi. 

(6) aşırı yaşlık ve taşkın. 

(7) düşük rutubet kapasitesi. 

(9) tuzluluk veya sodiklik. 

- 51 - 



gibi düzeltilemeyecek sürekli sınırlandırmaları vardır. Bu sınırlandırmaların bir veya birden 

fazlasının bulunduğu topraklarda kültür bitkilerinin yetiştirilmesi uygun değildir. 

VII. Sınıf Araziler 

Bu sınıfa giren topraklar, 

(1) çok dik eğim, 

(2) erozyon, 

(3) toprak sığlığı, 

(4) taşlılık, 

(5) yaşlık, 

(6) tuzluluk veya sodiklik 

gibi kültür bitkilerinin yetiştirilmesini engelleyen çok şiddetli sınırlandırmalara sahiptir. Fiziksel 

özellikleri tohumlama ve kireçleme yapmak, kontur karıkları, drenaj hendekleri, saptırma 

yapıları ve su dağıtıcıları tesis etmek gibi iyileştirme, koruma ve kontrol uygulamalarına 

elverişli olmadığından, çayır ve mer'a ıslahı için kullanılma olanakları da oldukça sınırlıdır. 

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında toprakta herhangi bir kirliliğe sebebiyet 

verilmeyecektir. Ancak olası bir sızıntı döküntü durumunda Bölüm VIII.1.’de belirtilen “Sızıntıdökülme 

Acil Durum Müdahale Planı”na uyulacaktır. 

IV.2.5. Tarım Alanları (Tarımsal gelişim proje alanları, Özel mahsul plantasyon alanları, 

sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim 

miktarları), 

Planlanan Enerji iletim hattı güzergahının çok büyük bir bölümü ormanlık alanlardan 

geçmektedir. Ayrıca hat güzergahı boyunca yer yer tarım arazileri ve küçük bahçeler de 












IV.2.5.1.Mera vasfında olan yerler mevcutsa 4232 sayılı Mera Kanunu hükümleri, 

zeytinlik olan yerler için 3573 sayılı Zeytinlerin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve 

ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu hükümleri ile 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu 

Hükümlerine göre irdelenmesi. 

Kamulaştırma sırasında Mer’a vasfında olan yerlerin çıkması durumunda 4342 Sayılı 

Mera Kanunu hükümleri, zeytinlik olan yerler çıkması durumunda ise 3573 sayılı Zeytincilik 

Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu hükümleri ile 1380

TEİAŞ GENEL 


- 52 - 



sayılı Su Ürünleri Kanunu” uyarınca gerekli izinler alınacaktır. İzin alınmadan faaliyete 

başlanmayacaktır. 

IV.2.5.2. Arazi Vasfı İle İlgili Bilgiler (tapu kayıtları), 1/25.000 Ölçekli ve 1/5000 Ölçekli 

Alanların İşaretlenmiş Olduğu Onaylı (Koordinatlı) Harita ve Vaziyet Planı 

Proje alanına ait 1/25000 ölçekli topoğrafik harita ve onaylı güzergah planı rapor ekinde 

verilmiştir (Bkz.Ek 1). Bu harita üzerinde enerji iletim hattı işlenmiş ve some noktalarının 

koordinatları verilmiştir. ÇED Olumlu Belgesi alındıktan sonra inşaat öncesi kamulaştırma 

planları yaptırılacaktır. Kamulaştırma planı hazırlanması sırasında direklerin altında kalacak 

alan ile iletkenlerin altında kalacak alanların tapu kayıtları elde edilecek, alanın 1/5000 lik ve 

1/1000’lik halihazır haritaları oluşturulacaktır. Bu işlemler tamamlandıktan sonra 

Kamulaştırma Kanunu gereği direklerin oturacağı alanların istimlak bedelleri ve iletkenlerin 

altında kalacak alanların irtifak bedelleri arsa sahiplerine ödenecektir. İstimlak edilecek 

alanlardan tarım ve mera arazileri için Adana İl Tarım Müdürlüğü’nden, orman arazileri için 

ise Adana Orman Bölge Müdürlüğünden gerekli izinler alınacaktır. 

Arazi kullanım sınıflarını gösteren 1/25.000 ölçekli arazi kullanım haritası rapor ekinde 

verilmiştir (Bkz. Ek 2). Ayrıca proje alanını içerisine alan Adana İl Özel İdaresi tarafından 

hazırlanan 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı bulunmaktadır. Çevre Düzeni Planı, 

lejandı ve plan açıklama raporu, rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 8). Çevre düzeni 

planına göre enerji iletim hattı güzergahının yaklaşık %63’ü orman, % 28’i marjinal tarım 

alanı, % 9’u yerleşik alan (Çelenuşağı Köyü) üzerinde kalmaktadır. 

IV.2.6. Orman Alanları (ağaç türleri ve miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve 

kapalılığı bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları, 1/25.000 

ölçekli Meşcere haritası, Orman Bölge Müdürlüğü görüşü ile ÇED inceleme 

değerlendirme formu, 6831 Sayılı Orman Kanununun 5192 sayılı kanun ile değişik 

17/3.maddesi gereğince izin alınacağının girilmesi v.b.) 

154 kV Köprü HES-Menge HES EİH güzergahı Adana Orman Bölge Müdürlüğü’ne 

bağlı Kozan Orman İşletme Müdürlüğü’nün Meydan Orman İşletme Şefliği ile Akdam Orman 

İşletme Şefliğinin sınırları içerisinde kalmaktadır. 

Bu bölüm başlığı altındaki bilgiler Orman Yüksek Mühendisi M. Yaşar İNAN tarafından 

hazırlanmıştır. Enerji İletim Hattı (EİH) güzergahına ait meşcere haritası rapor ekinde 

verilmiştir (Bkz. Ek 3). 

Projenin 2500 + 2500 = 5000 m’lik İnceleme Koridorundaki Meşcere Tipleri: 

Akdam Orman İşletme Şefliği (2002-2011 uygulama yıllarını içeren) Orman 

Amenajman planının meşcere haritasında EİH’nın geçtiği 2500 + 2500 = 5000 m’lik inceleme 

alanındaki bölmeler ve meşcere tipleri aşağıda verilmiştir; 

~ ND1 : EİH Adana Orman Bölge Müdürlüğü, Kozan Orman İşletme Müdürlüğü’nün 

Meydan Orman İşletme Şefliği’nin 240 no.lu bölmesindeki OT (Ağaçsız Orman 

Toprağı)’ndan başlayarak, batısında Çömlük, Buladan ve Karagedik Mahalleleri 

bulunmaktadır. Tarım alanları ile Çzd2, Çzd1 (Kızılçam Yaşlı Koru Ormanları) 

meşcereleri ile BÇz (Bozuk kızılçam) meşcereleri görülmektedir. 

~ ND1 – S1 arasında : EİH Seyhan Nehrini geçerek Akdam Orman İşletme Şefliği 

sınırlarına girmekte, doğuya doğru devam ederken kuzeyinde Hüsamlı mahallesinin 

ziraat alanları ile kızılçam koru ormanları ve bozuk kızılçam meşcereleri, güneyinde 

Hanyeri iskan alanları ile ziraat alanları ve Kızılçam Yaşlı Koru Ormanları ile bozuk 

Kızılçam meşcereleri bulunmaktadır.

TEİAŞ GENEL 


- 53 - 



~ S1 – S2 arasında : EİH kuzeydoğuya yönelerek, sol tarafında Çukur mahallesinin ziraat 

alanları ile kızılçam meşcereleri, sağ tarafında Gökgöz köyünün ziraat alanları ile 

kızılçam yaşlı koru ormanları ve bozuk kızılçam meşcereleri, OT (Ağaçsız Orman 

Toprağı) görülmektedir. 

~ S2 – S3 arasında : EİH kuzeye yönelerek batısında ziraat alanları ile bozuk Kızılçam 

meşcereleri, doğusunda da görülmektedir. 

~ S3 – S4 arasında : EİH’nın sağında ve solunda aynı görünüm devam etmektedir. 

~ S4 – S5 arasında : EİH Çza3 (%71-100 kapalılığında) genç kızılçam koru 

ormanlarından geçmektedir. 

~ S5 – S6 arasında : EİH Çzcd2, Çzd1 (yaşlı kızılçam koru) meşcerelerinden 

geçmektedir. Batısında yaşlı kızılçam koru ormanları ile bozuk kızılçam meşcereleri, 

doğusunda ise Sarıtaş köyünün ziraat alanları ile kızılçam yaşlı koru ormanları ve tensil 

alanları (gençleştirmeye hazırlık) alanları görülmektedir. 

~ S6 – S7 arasında : EİH yine kuzeye doğru devam ederken batısında ziraat alanları ile 

kızılçam yaşlı koru ormanları, doğusunda ise Sarıtaş köyünün ziraat alanları ile kızılçam 

yaşlı koru ormanları ve tensil alanları (gençleştirmeye hazırlık) alanları görülmektedir. 

~ S7 – ND2 arasında : EİH kuzeydoğuya yönelerek solunda BÇz meşcereleri, sağında 

Sarıtaş köyünün ziraat alanları ile bozuk kızılçam meşcereleri Seyhan nehrine kadar 

uzanmaktadır. EİH 7 nolu bölmede son bulmaktadır. Seyhan nehrinin kuzeyinde Feke 

Orman İşletme Müdürlüğü Mansurlu Orman İşletme Şefliği’nin BÇz ve BAr (bozuk ardıç) 

meşcereleri görülmektedir. 

EİH’nın 5000 m’lik koridor inceleme alanında ve çevresinde TOHUM MEŞCERESİ, 

TOHUM BAHÇESİ ve GEN KORUMA ORMANI yoktur. 

Projenin 25 + 25 = 50 m’lik Etki Koridorundaki Meşcere Tipleri: 

Adana Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı Kozan Orman İşletme Müdürlüğü’nün Meydan 

Orman İşletme Şefliği Amenajman planının (2002 – 2011 uygulama yıllarını içeren) meşcere 

haritasında, EİH (Enerji İletim Hattı)’ nın geçtiği (25 + 25 = 50 m.lik) etki alanının geçtiği 

bölmeler ve meşcere tipleri, kapalılıkları ve alanları aşağıda verilmiştir. 

Meydan Orman İşletme Şefliği 

Bölme No Meşcere Tipi Açıklamaları Kapalılık Oranı (%) Alanı (m 2 ) 

ND1-S1 arasında 

Yol 2239 

240 OT-T Orman toprağı - taşlık 3514 

Su 4113 

İŞLETME ŞEFLİĞİ TOPLAMI 9866

TEİAŞ GENEL 


- 54 - 



Adana Orman Bölge Müdürlüğü’ne bağlı Kozan Orman İşletme Müdürlüğü’nün Akdam 

Orman İşletme Şefliği Amenajman planının (2002 – 2011 uygulama yıllarını içeren) meşcere 

haritasında, EİH (Enerji İletim Hattı)’nın geçtiği (25 + 25 m. = 50 m’lik) etki alanının geçtiği 

bölmeler ve meşcere tipleri, kapalılıkları ve alanları aşağıda verilmiştir. 

Akdam Orman İşletme Şefliği 

Bölme No Meşcere Tipi Açıklamaları Kapalılık Oranı (%) Alanı (m 2 ) 

ND1-S1 arasında 

Çzcd3 Kızılçam yaşlı koru 71-100 31910 

111 

Çzcd2 

Yol 

Kızılçam yaşlı koru 41-70 22639 

1897 

Z Ziraat 8259 

101 Z Ziraat 1374 

S1-S1A arasında 

Z Ziraat 11116 

101 BÇz Bozuk kızılçam 1-10 4376 

Arbc2 Ardıç genç koru 41-70 19095 

102 

Arbc2 

Z 

Ardıç genç koru 

Ziraat 

41-70 11151 

1320 

S1A-S1B arasında 

102 

Arbc2 

Z 

Ardıç genç koru 

Ziraat 

41-70 11499 

19610 

Arbc2 Ardıç genç koru 41-70 8037 

90 Yol 958 

Z Ziraat 6289 

S1B-S2 arasında 

92 

Z 

BÇz 

Ziraat 

Bozuk kızılçam 1-10 

26729 

25550 

93 

BÇz 

OT 

Bozuk kızılçam 

Ağaçsız orman toprağı 

1-10 27871 

29277 

80 OT Ağaçsız orman toprağı 269 

S2-S3 arasında 

80 

OT 

Z 


Ziraat 

23211 

5574 


60 

OT 

Z 


Ziraat 

11554 

18376 



OT Ağaçsız orman toprağı 22142 

61 

Yol 

Z Ziraat 

620 

24491 

BÇz Bozuk kızılçam 1-10 7719 

49 BÇz Bozuk kızılçam 1-10 40925 

50 

BÇz 

Z 

Bozuk kızılçam 

Ziraat 

1-10 11864 

6381 


49 Yol 846 




40 Yol 7332 


Çzd1 


Kızılçam yaşlı koru 11-40 4045 

40 Yol 959 


27 Yol 1841 

Çza3 Kızılçam genç koru 71-100 12939 

Çza3 Kızılçam genç koru 71-100 8019 

28 Z Ziraat 3908 

Çzd1 Kızılçam yaşlı koru 11-40 3918

TEİAŞ GENEL 


- 55 - 



16 Çzd1 Kızılçam yaşlı koru 11-40 14488 


3 Z Ziraat 755 


3 

17 


17 



Çzd1 Kızılçam yaşlı koru 11-40 6553 

Yol 1680 

Yol 429 


Z Ziraat 1305 

Z Ziraat 3719 


Yol 578 

Çzbc3 Kızılçam genç koru 71-100 5737 



6 

Yol 862 


S7-ND2 arasında 

6 Çzcd3 Kızılçam yaşlı koru 71-100 644 


7 

BÇz 

Yol 

Bozuk kızılçam 1-10 18509 

888 


İŞLETME ŞEFLİĞİ TOPLAMI 718426 

Çza3 20958 m 2 

Çzbc3 5737 m 2 

Çzcd2 43110 m 2 

Çzcd3 61749 m 2 

Çzd1 33926 m 2 

Arbc2 49782 m 2 

215262 m 2 Verimli Koru Ormanları 

BÇz 174877 m 2 Bozuk Koru Ormanları 

Toplam 390139 m 2 Ormanlık Alanlar 

Z 221182 m 2 

Yol 18890 m 2 

OT 88215 m 2 

Toplam 328287 m 2 Açık Alanlar 

718426 m 2 

İŞLETME ŞEFLİĞİ TOPLAMI 

Meydan İşletme Şefliği Toplamı 9866 m 2 

Akdam İşletme Şefliği Toplamı 718426 m 2 

EİH TOPLAMI 728292 m 2

TEİAŞ GENEL 


Tablo 8 : EİH güzergahının meşçere haritasına göre arazi kullanım durumu ve kapladığı alanlar 

- 56 - 



Arazi Kullanım Durumu Alan (m 2 ) Alan (ha) 

Verimli Koru Ormanları 215262 21,5 

Bozuk Koru Ormanları 174877 17,5 

Toplam Ormanlık Alanlar 390139 39 

Orman Toprağı 88215 8,8 

Orman Toprağı ve Taşlık alanlar 3514 0,4 

Yol 21129 2,1 

Su 4113 0,4 

Ziraat 221182 22,1 

Toplam Açık Alanlar 338153 33,8 

TOPLAM 728292 72,8 

Şekil 26 : Meşcere haritasına göre arazi kullanım durumunun hat güzergahına göre dağılımı 

154 kV Köprü HES-Menge HES EİH projesi güzergahı 72,8 hektardır. Meşcere 

haritasına göre bu alanın yaklaşık 21,5 hektarlık bir kısmı verimli koru ormanları, 17,5 

hektarlık kısmı bozuk koru ormanları, yaklaşık 22,1 hektarlık bir kısmı ziraat alanı ve yaklaşık 

11,7 hektarlık bir kısmı diğer açıklık alanlardır. Proje alanına ait orman inceleme 

değerlendirme formu rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 12). Proje kapsamında orman 

inceleme değerlendirme formunda belirtilen hususlara uyulacaktır. Orman alanları için 

kamulaştırma söz konusu olmadığı için bu alanlarda 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 17. 

maddesi gereğince gerekli izinler alınacaktır. Orman arazisi olmayan alanlar için 

kamulaştırma prosedürü uygulanacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 57 - 



Proje etki ve inceleme alanı içinde TOHUM BAHÇESİ, TOHUM MEŞCERESİ ve GEN 

KORUMA ORMANI yoktur. 

Proje kapsamında kesilecek ağaç miktarı Bölüm V.1.12’de verilmiştir. 

IV.2.7. Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, 

Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Korunma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, 

Biyosfer Rezervleri, Doğal Sit ve Anıtlar, Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, Özel Çevre 

Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Alan ve Merkezleri, Mer'a Kanunu 

kapsamındaki alanlar 

154 kV’luk Köprü HES-Menge HES Enerji İletim Güzergahı ve yakın çevresine ait 

Çevre ve Orman Bakanlığı’nın resmi web sitesinden alınan korunan alanlara ait haritaya göre 

(Bkz. Şekil 27); 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına (Bkz. Ek 8) göre, Meşçere 

haritasına (Bkz. Ek 3) göre, arazi gözlemlerimiz ve literatür çalışmalarımıza göre Planlanan 

Enerji İletim Hattı güzergahında 5 km’lik inceleme alanı koridorunda ; 

~ Milli Park, 

~ Tabiat Parkı, 

~ Tabiat Anıtı, 

~ Tabiat Koruma Alanları, 

~ Yaban Hayatı Koruma Alanları, 

~ Biyogenetik Rezerv Alanları, 

~ Biyosfer Rezervleri, 

~ Doğal Sit ve Anıtlar, 

~ Arkeolojik, Tarihi, Kültürel Sitler, 

~ Turizm Alan ve Merkezleri, 

~ Özel Çevre Koruma Alanı, 

~ Tohum meşcereleri, Gen Koruma alanları 



Sayılı Mera Kanunu hükümleri uygulanacaktır. Zeytinlik alanlar çıkması durumunda ise 3573 

sayılı Zeytincilik Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu 

hükümleri ile 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu” uyarınca gerekli izinler alınacaktır. 

154 kV Köprü HES – Menge HES EİH projesi, 18 Nolu Seyhan Havzasında ve 

içmesuyu amaçlı Çatalan Barajı Uzun Mesafeli Koruma Alanı sınırları içerisinde kalmaktadır 

(Bkz. Şekil 28). Proje kapsamında bu koruma alanı için olan kirletme yasaklarına titizlikle 

uyulacak olup, inşaat ve işletme aşamasında Göksu Nehrine ve diğer su yüzeylerine 

kesinlikle hafriyat malzemesi, katı atık ve atıksu deşarjı yapılmayacak, Su Kirliliği Kontrolü 

Yönetmeliği Madde-20 hükümlerine uyulacaktır. 

Şekil 27’de verilen Korunan alanlar haritasına göre proje güzergahının yaklaşık 900 m 

batısında Zamantı Nehri sulak alanı, 28,28 km kuzeybatısında ise Kapuzbaşı Şelalelerinin de 

yer aldığı Aladağlar Milli Parkı bulunmaktadır. 

Temel atma işlemi sırasında yapılan kazılarda kültür varlığına rastlanması durumunda 

inşaat durdurulacak ve en yakın Müze Müdürlüğü’ne haber verilecektir. 

T.C. İçişleri Bakanlığı’nın resmi web sitesinde Adana İli Kozan İlçesinde yer alan sit 

alanları taranmış ve inceleme alanı içerisinde kalan bir sit alanı olmadığı tespit edilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


- 58 - 



Kozan ilçesi sit alanları aşağıda verilmiş olup, söz konusu proje güzergahının bu arkeolojik 

sit alanları ile bir ilgisi bulunmamaktadır. 

Tablo 9 : Kozan İlçelesinde yer alan sit alanları (www.ilemod.gov.tr) 

İlçesi Adı Yeri Özellikleri 

Kozan 

Arkeolojik Kalıntılar 

Arkeolojik Kalıntılar 

Anavarza -- Kale,Sur Duvarları 

Antik Duvar Kalıntılari 

Ağcababa Mezarlığı 

Adana İli Kozan İlçesi 

Yassıçalı Köyü 


Topallı Köyü 


Dilekkaya Köyü 


Topallı Köyü 


Hacıuşağı Mahallesi 

3.Derece 

Arkeolojik Sit Alanı 

1.Derece 


1.2.3.Derece 


1.Derece 


Anıtsal 

Proje alanını gösterir korunan alanlar haritası Şekil 27’de, Adana İli Ava Açık ve Kapalı 

Alanlar Haritası ise Şekil 29’da verilmiştir. 

Şekil 29’dan de görüleceği üzere proje güzergahına en yakın “ava yasak alan” yaklaşık 

7,5 km mesafede bulunmaktadır. 

İnşaat süreci boyunca ve işletme aşamasında proje alanında fauna türlerine müdahale 

edilmeyecek; 2010-2011 yılı Merkez Av komisyonu Kararlarına uyulacaktır.

TEİAŞ GENEL 


Şekil 27 : Korunan Alanları Gösterir Harita (www.cevreorman.gov.tr) 

- 59 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 28 : Proje Güzergahının 18 Nolu Seyhan Havzası üzerindeki yeri 

- 60 - 



TEİAŞ GENEL 


- 61 - 



Şekil 29 : Proje Alanını Gösterir Adana İli Açık ve Kapalı Alanlar Haritası (Kaynak: T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, 

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü)

TEİAŞ GENEL 


- 62 - 



IV.2.8. Flora ve Fauna (Türler, endemik özellikle lokal endemik bitki türleri, doğal olarak 

yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; 

nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların yaşama ortamları, av hayvanlarının 

adları, popülasyonları ve bu türler için alınan 2010-2011 Merkez Av Komisyonu 

Kararları) Proje alanı üzerindeki vejetasyon tiplerinin ve örnekleme alanlarının bir 

harita üzerinde gösterilmesi, projede faaliyetten etkilenecek canlılar için alınması 

gereken koruma tedbirleri (inşaat ve işletme aşamalarında).(flora ve fauna arazi 

çalışmasının hangi tarihlerde ve kim tarafından yapıldığının belirtilmesi) 

154 kV’luk Köprü HES-Menge HES Enerji İletim Hattı 5 km’lik inceleme alanı 

güzergahında Hacettepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Zoolog Prof. Dr. Levent TURAN ve 

Uzman Botanikçi Haşim ALTINÖZLÜ tarafından 2010 yılında arazi çalışmaları yapılmıştır. 

Karasal Flora tespit çalışmaları Haşim ALTINÖZLÜ tarafından, Karasal fauna çalışmaları ise 

Levent TURAN tarafından gerçekleştirilmiş olup yapılan çalışmalar aşağıda verilmiştir. 

Fotoğraf 1 : Proje alanında gerçekleştirilen flora-fauna çalışmalarına ait fotoğraflar

TEİAŞ GENEL 


v FLORA 

MATERYAL VE METOD 

- 63 - 



Proje alanında hakim olan floral yapıyı meydana getiren bitki türlerini, bu türlerin 

koruma statülerini ve bu türlerin karşı karşıya bulundukları riskler ile alınması gereken 

koruma önlemlerini belirleyebilmek amacıyla 2010 yılı içerisinde Hacettepe Üniversitesi 

öğretim üyesi Uzman Botanikçi Haşim ALTINÖZLÜ tarafından açık alan çalışmaları 

gerçekleştirilmiştir. Açık alan çalışmaları sırasında alandan bitki örnekleri toplanmıştır. 

Toplanan bu yaş bitki örnekleri herbaryum tekniğine uygun olarak kurutulmuştur. Kurutulan 

bitki örneklerinin teşhis edilmesi aşamasında "Flora of Turkey And East Aegean Islands" 

adlı kaynaktan yararlanılmıştır. Teşhis edilen bitkilerin listesi Tablo 10’da verilmiştir. 

Oluşturulan floristik listede alanda mevcut olduğu belirlenen bitkilerin sistematik konumları 

kontrollerde kolaylık sağlaması bakımından alfabetik olarak verilmiştir. Ayrıca alana yakın, 

alan ile aynı ekolojik özellikleri gösteren alanlardaki yapılan floristik çalışmalardan ve Türkiye 

Bitkileri Veri Servisinden (TUBİVES) faydalanılarak floristik liste oluşturulmuştur. Birinci 

sütunda familya, İkinci sütunda tür adı, üçüncü sütunda bitkinin Türkçe adı, dördüncü 

sütunda biliniyor ise fitocoğrafik bölgesi, beşinci sütunda bitkinin habitatı, altıncı sütunda 

bitkinin nisbi bolluk derecesi, yedinci sütunda endemizm durumu, sekizinci ve son sütununda 

taksonun tehlike kategorisi verilmektedir. 

Bitkilerin Türkçe adlarının belirlenmesinde Şinasi Akalın tarafından hazırlanmış olan 

"Büyük Bitkiler Kılavuzu" ve Prof. Dr. Turhan Baytop tarafından hazırlanmış olan "Türkçe 

Bitki adları" adlı kaynaklardan faydalanılmıştır. 

Bitkilerin tehlike kategorileri için IUCN komisyonunun tespit ettiği kriterlere göre ve 

Ekim v.d. tarafından hazırlanmış ve Türkiye Tabiatını Koruma Derneği tarafından 

yayınlanmış olan "Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı" adlı kaynaktan faydalanılmıştır. 

Bitki türlerinin tehlike kategorilerinin tespitinde kullanılan kısaltmalar ve açıklamaları: 

EX : Tükenmiş NE : Değerlendirilemeyen 

EW : Doğada tükenmiş LC : Az tehdit altında 

CR : Çok tehlikede DD : Veri yetersiz 

EN : Tehlikede NT : Tehlike altına girmeye aday 

VU : Zarar görebilir 

Habitat Sınıfları: 

1 - Orman 5 - Kuru çayır 

2 - Maki 6 - Nemli çayır, Bataklık ve Sulak Alan 

3 - Frigina (Çoğu dikenli, alçak boylu 7 - Nemli çayır, Bataklık ve Sulak Alan 

ve yumak yastık oluşturan bitkiler) 8 - Kayalık 

4 - Kültür alanları (Bağ, bahçe v.b.) 

Nisbi Bolluk Sınıfları: Endemizm: 

1 - Çok nadir L - Lokal endemik 

2 - Nadir B - Bölgesel endemik 

3 - Orta derecede bol Y - Yaygın endemik 

4 - Bol 

5 - Çok bol

TEİAŞ GENEL 


VEJETASYON 

- 64 - 



Proje alanında yapılan arazi çalışmaları sırasında alanın dominant vejetasyon yapısı 

da tespit edilmiştir. Proje sahasında Pinus brutia Ten. (Kızılçam) orman vejetasyonu ve 

suyun etkisi ile oluşan dere vejetasyonu tespit edilmiştir. Ormanlık alanlarda; Achillea 

biebersteinii Afan. (Civanperçemi), Aethorhiza bulbosa (L.) Cass. subsp. microcephala Rech. 

fil. (-), Centaurea aggregata Gisch. & Mey. ex DC. subsp. aggregata (Yanardöner), Crepis 

sancta (L.) Babcock (Hindiba), Logfia arvensis (L.) Holub. (-), Picris xauriculoides (A.F.Lang) 

Sell & West (-), Alyssum strigosum Banks. & Sol. subsp. strigosum (Uyuz otu), Cardamine 

graeca L. (Yaban teresi), Campanula rapunculus L. var. rapunculus (Çan çiçeği), Astragalus 

schizopterus Boiss. (Geven), Hymenocarpus circinnatus (-), Quercus coccifera L. (Meşe) ve 

Phlomis viscosa Poiret (Kudus ada çayı) gibi türler tespit edilmiştir. S1, S2 ve S3 kaya 

vejetasyonu, S1A, S1B, S4 ve S6 orman vejetasyonu, S5 orman açıklığı, S7 ise şantiye 

sahasında bulunmaktadır. 

Suyun etkisi ile oluşan dere ve kuru dere vejetasyonunda ise; Caucalis platycarpos L. 

(-), Nerium olender L. (Zakkum), Xanthium strumarium L. subsp. cavanillesii (Schouw) D. 

Löve & P. Danserau (Pıtrak), Xanthium spinosum (Pıtrak), Erophila verna (L.) Chevall subsp. 

praecox (Stev.) Walters (Çırçır otu), Holosteum umbellatum L. var. umbellatum (Holosteum), 

Ranunculus ficaria L. subsp. ficariiformis Rouy & Fouc. (Düğün çiçeği) ve Tamarix 

smyrnensis Bunge (Ilgın) gibi türler tespit edilmiştir. 

Proje alanının vejetasyon tiplerini gösterir kroki Şekil 30’da verilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


Şekil 30 : Proje alanı üzerindeki vejetasyon tiplerinin gösterimi 

- 65 - 



TEİAŞ GENEL 


FLORİSTİK ANALİZ 

- 66 - 



Proje alanında toplanan bitkilerin değerlendirilmesi ve alana yakın yerlerde, benzer 

ekolojik yapıyı gösteren yerlerde yapılan floristik çalışmalardan faydalanarak oluşturulan 

floristik listede; 

37 familyaya ait 125 cins, 147 tür, 13 alttür ve 4 varyete tespit edilmiştir. Çalışma 

alanından tespit edilen bitkilerin fitocoğrafik bölgelere dağılımı ise; Iran-Turan 9, Avrupa- 

Sibirya 6, Öksin elementi 1 ve Akdeniz elementi 31 şeklindedir. 100 tür birden fazla 

fitocoğrafik bölgeye ait ya da fitocoğrafik bölgesi bilinmeyenler grubundadır. Proje sahasında 

7 endemik bitki türü tespit edilmiştir. Tespit edilen endemik türler; Campanula lyrata Lam. 

subsp. lyrata (Çan çiçeği, LC), Astragalus schizopterus Boiss. (Geven, LC), Micromeria 

cremnophila Boiss. & Heldr. subsp. amana (Rech. fil.) P. H. Davis (Güvercin otu, LC), 

Stachys pumila Banks. & Sol. (Karabaş, NT), Helleborus vesicarius Aucher. (Çöpleme, NT), 

Verbascum antitauricum Hub.-Mor. (Sığır kuyruğu, VU) ve Verbascum luridiflorum Hub.-Mor. 

(Sığır kuyruğu, LC) dir. 

KORUMA ÖNLEMLERİ 

Proje alanından tespit edilen Astragalus schizopterus Boiss. (Geven, LC), Campanula 

lyrata Lam. subsp. lyrata (Çan çiçeği, LC), Micromeria cremnophila Boiss. & Heldr. subsp. 

amana (Rech. fil.) P. H. Davis (Güvercin otu, LC), Stachys pumila Banks. & Sol. (Karabaş, 

NT), Verbascum antitauricum Hub.-Mor. (Sığır kuyruğu, VU), Verbascum luridflorum Hub.- 

Mor. (Sığır kuyruğu, LC) ve Helleborus vesicarius Aucher. (Çöpleme, NT) endemik bitki 

türleri tespit edilmiştir. 

Proje sahasında kalan bu türler için alınması gereken koruma önlemleri ise tür bazında 


Astragalus schizopterus Boiss. (Geven) 

Astragalus schizopterus Boiss. türünün tehlike kategorisi LC dir. Türkiye’de; Burdur, 

Antalya, İçel, Hatay ve Adana ‘da yayılış göstermektedir. Çiçeklenme dönemi Mayıs-Haziran 

aylarıdır.Tohumların olgunlaşma dönemi, Ağustos ayıdır. Proje sahasında ise, populasyon 

durumu iyidir. İnşaat aşamasında her hangi bir koruma önlemi alınmasına gerek yoktur. 

Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata (Çan çiçeği) 

Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata türünün tehlike kategorisi LC dir. Türkiye’de; 

Çanakkale, Balıkesir, İstanbul, Bursa, Zonguldak, Ankara, Çorum, İzmir, Denizli, Ekişehir, 

Muğla, Burdur, Isparta ve Konya da yayılış göstermektedir. Çiçeklenme dönemi Mayıs- 

Haziran aylarıdır. Tohumların olgunlaşma dönemi, Ağustos ayıdır. Bu tür geniş yayılışlı olup, 

alan içerisinde populasyon durumu iyidir. İnşaat aşamasında her hangi bir koruma önlemi 

alınmasına gerek yoktur. 

Micromeria cremnophila Boiss. & Heldr. subsp. amana (Rech. fil.) P.H.Davis (Güvercin 

otu) 

Micromeria cremnophila Boiss. & Heldr. subsp. amana (Rech. fil.) P.H.Davis (Güvercin 

otu, LC) türünün tehlike kategorisi LC dir. Türkiye’de; Adana da yayılış göstermektedir. 

Çiçeklenme dönemi Mayıs ayıdır. Tohumların olgunlaşma dönemi, Haziran-Temmuz ayları 

arasıdır. Bu tür geniş yayılışlı olup, alan içerisinde populasyon durumu iyidir. İnşaat 

aşamasında her hangi bir koruma önlemi alınmasına gerek yoktur.

TEİAŞ GENEL 


Stachys pumila Banks. & Sol. (Karabaş) 

- 67 - 



Stachys pumila türünün tehlike kategorisi NT dir. Türkiye’de; Hatay, Adana, Osmaniye, 

Gaziantep ve Kahramanmaraş ta yayılış göstermektedir. Bu tür geniş yayılışlı olup, alan 

içerisinde populasyon durumu iyidir. Fakat IUCN’e göre tehlike kategorisi NT olduğundan 

(Tehlike altına girmeye aday) koruma önlemi alınacaktır. Çiçeklenme dönemi Haziran – 

Temmuz aylarıdır. Tohumların olgunlaşma dönemi, Temmuz – Ağustos aylarıdır. Önerilen 

koruma yöntemi, türün bulunduğu alanlar kayalık alanlar olduğundan toprağın sıyrılması söz 

konusu değildir. Olgunlaşan tohumlar Temmuz – Ağustos ayları arasında güzergah 

çevresinden bez torbalara toplanarak gölgede kurutulacaktır. Kurutulan ve ayıklanan 

tohumların bir kısmı koruma amacı ile Menemen Tohum ve Gen Kaynakları Araştırma 

Enstitüsü’ne gönderilecek, kalan tohumlar ise oda ısısında muhafaza altına alınıp inşaat 

çalışmaları tamamlandıktan sonra Ekim sonu ya da Kasım başında toplandıkları alana tekrar 

dikilecektir. Dikim işlemi için, kaya oyuklarına bir miktar tohum konularak üstü toprak ile 

kapatılacak ve toprağa 100 – 200 ml kadar can suyu verilecektir. Dikim yapılan yerin 

koordinatları alınarak kaydedilecektir. Bir sonraki vejetasyon döneminde tekrar kontrol 

edilerek çimlenme takip edilecektir. Yeni bir bireyin çimlendikten sonra belli bir büyüklüğe 

gelmesi için yaklaşık 2 – 3 yıl gibi bir zaman geçmesi gerekmektedir. 

Verbascum antitauricum Hub.-Mor. (Sığır kuyruğu) 

Verbascum antitauricum Hub.-Mor. türünün tehlike kategorisi VU dur. Türkiye’de; 

Adana da yılış göstermektedir. Çiçeklenme dönemi Nisan-Haziran ayları arasıdır. Tohumların 

olgunlaşma dönemi, Temmuz-Ağustos ayları arasıdır. Önerilen koruma yöntemi, Olgunlaşan 

tohumlar Temmuz ayında güzergah çevresinden bez torbalara toplanarak gölgede 

kurutulacak. Kuruyan ve ayıklanan tohumların bir kısmı koruma amacı ile Menemen Tohum 

ve Gen Kaynakları Araştırma Enstitüsü’ne gönderilecek, kalan tohumlar ise oda ısısında 

muhafaza altına alınıp inşaat çalışmaları tamamlandıktan sonra Ekim sonu ya da Kasım 

başında toplandıkları alana tekrar dikilecektir. Dikim işlemi için, öncelikle 1 – 2 cm 

derinliğinde küçük delikler açılmalı ve her deliğe bir tohum konularak üstü toprak ile 

kapatılmalı ve toprağa 100 – 200 ml kadar can suyu verilecektir. Dikim yapılan yerin 

koordinatları alınarak kaydedilecektir. Bir sonraki vejetasyon döneminde tekrar kontrol 

edilerek çimlenme takip edilecek. Dikimden sonraki vejetasyon döneminde bitki çimlenir ve 

yaşamına devam eder. 

Helleborus vesicarius Aucher. (Çöpleme) 

Helleborus vesicarius Aucher. türünün tehlike kategorisi NT dir. Türkiye’de; Hatay, 

Adıyaman ve Adana da yayılış göstermektedir. Fakat IUCN’e göre tehlike kategorisi NT 

olduğundan (Tehlike altına girmeye aday) koruma önlemi alınacaktır. Çiçeklenme dönemi 

Mart – Mayıs aylarıdır. Tohumların olgunlaşma dönemi, Haziran – Temmuz aylarıdır. 

Önerilen koruma yöntemi, türün bulunduğu alanlar kayalık alanlar olduğundan toprağın 

sıyrılması söz konusu değildir. Olgunlaşan tohumlar Haziran – Temmuz ayları arasında 

güzergah çevresinden bez torbalara toplanarak gölgede kurutulacak. Kuruyan ve ayıklanan 

tohumların bir kısmı koruma amacı ile Menemen Tohum ve Gen Kaynakları Araştırma 

Enstitüsü’ne gönderilecek, kalan tohumlar ise oda ısısında muhafaza altına alınıp inşaat 

çalışmaları tamamlandıktan sonra Ekim sonu ya da Kasım başında toplandıkları alana tekrar 

dikilecektir. Dikim işlemi için, habitatına uygun alanlarda, tohumlar ekilecek, toprağa 100 – 

200 ml kadar can suyu verilecektir. Dikim yapılan yerin koordinatları alınarak kaydedilecektir. 

Bir sonraki vejetasyon döneminde tekrar kontrol edilerek çimlenme takip edilecektir. Yeni bir 

bireyin çimlendikten sonra belli bir büyüklüğe gelmesi için yaklaşık 3 – 5 yıl gibi bir zaman 

geçmesi gerekmektedir.

TEİAŞ GENEL 


Verbascum luridflorum Hub.-Mor. (Sığır kuyruğu) 

- 68 - 



Verbascum luridflorum Hub.-Mor. türünün tehlike kategorisi LC dir. Türkiye’de; Adana 

ve Kayseri de yayılış göstermektedir. Çiçeklenme dönemi Mayıs-Haziran aylarıdır. 

Tohumların olgunlaşma dönemi, Ağustos ayıdır. Bu tür geniş yayılışlı olup, alan içerisinde 

populasyon durumu iyidir. İnşaat aşamasında her hangi bir koruma önlemi alınmasına gerek 

yoktur. 

PROJE ALANININ ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER AÇISINDAN DEĞERLENDİRMESİ 

Proje alanı floristik listesi değerlendirildiğinde; 3 Mart 1978’de Washington da 

imzalanan CITES (Nesli tehlikede olan hayvan ve bitki türlerinin uluslararası ticaretine ilişkin 

sözleşme) gereği koruma altına alınan ve ticareti yasaklanan bitki türlerinin hiçbiri alanda 

bulunmamaktadır. Ayrıca 09.01.1984 tarihinde Türkiye’nin resmen taraf olarak onayladığı 

Avrupa’nın Yaban Hayatı Ve Yaşam Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (BERN) gereği koruma 

altında bulunan bitki türleri proje sahası içerisinde bulunmamaktadır. 

Tablo 10 : Proje Alanı Floristik Listesi 

Familyalar Takson 

PTERIDOPHYTA 

Adianthaceae Adiantum 

capillus-veneris 

Ceterach 

officinarum DC. 

SPERMATOPHY 

TA 

GYMNOSPERM 

AE 

Cupressaceae Juniperus 

oxycedrus L. 

subsp. 

L. 

oxycedrus 

Türkçe 

Adı 

FTC 

Bölge 

Habitat Nisbi Bolluk 

End. 

Dur. 

Tehlike 

Kategorisi 

1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y IUCN 

Eğrelti __ x x LC 

Şerit 

eğrelti 

Katran 

ardıcı 

__ x x LC 

__ x x LC 

Pinaceae Pinus brutia Ten. Kızılçam __ x x LC 

ANGIOSPERMA 

E 

DICOTYLEDONE 

S 

Apiaceae Anthriscus 

nemorosa 

(Bieb.) Sprengel 

Apium 

nodiflorum (L.) 

Lag. 

Caucalis 

platycarpos L. 

Frenk 

maydano 

zu 

__ x x LC 

Kereviz __ x x LC 

__ __ x x LC 

Daucus carota L. Havuç __ x x LC 

Lecokia cretica __ __ x x LC 

(Lam.) DC. 

Torilis arvensis Torilis __ 

x x LC 

(Huds.) Link 

subsp. arvensis 

Torilis 

Torilis __ x x LC 

leptophylla 

Reichb. 

(L.) 

Apocynaceae Nerium oleander Zakkum Akd. 

x x LC 

L. 

ele. 

Asteraceae Achillea 

Civan Ir.- x x LC 

biebersteinii perçemi Tur.

TEİAŞ GENEL 



Türkçe 

Adı 

FTC 

Bölge 

Afan. ele. 

Aethorhiza 

bulbosa (L.) 

Cass. Subsp. 

microcephala 

Rech. fil. 

Anthemis 

tinctoria L. var. 

discoidea (All.) 

DC. 

Calendula 

arvensis L. 

Carduus 

pycnocephalus 

L. subsp. 

pycnocephalus 

Carthamus 

dentatus Vahl. 

Centaurea 

aggregata Gisch. 

& Mey. ex DC. 

subsp. 

aggregata 

Centaurea 

solstitialis L. 

subsp. solstitialis 

Centaurea 

urvillei DC. 

subsp. armata 

Wagenitz 

Cichorium 

intybus L. 

Cirsium vulgare 

(Savi) Ten. 

Crepis foetida L. 

subsp. foetida 

Crepis foetida L. 

subsp. 

rhoeadifolia 

(Bieb.) Celak. 

Crepis sancta 

(L.) Babcock 

Filago 

eriocephala 

Guss. 

Helichrysum 

stoechas (L.) 

Moench 

Logfia arvensis 

(L.) Holub. 

Pallenis spinosa 

(L.) Cass. 

Picnomon 

acarna (L.) 

Cass. 

Picris 

xauriculoides 

(A.F.Lang) Sell & 

West 

Senecio vulgaris 

L. 

Sonchus asper 

(L.) Hill subsp. 

__ Akd. 

ele. 

Sarı 

papatya 

Şamdan 

çiçeği 

Saka 

dikeni 

- 69 - 




End. 

Dur. 

Tehlike 

Kategorisi 

1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y IUCN 

x x LC 

__ x x LC 

__ x x LC 

__ x x x LC 

Kartam __ x x x LC 

Yanardön 

er 

Yanardön 

er 

Yanardön 

er 

__ x x x LC 

__ x x x LC 

Akd. 

ele. 

x x LC 

Hindiba __ x x LC 

Deve 

dikeni 

__ x x x x LC 

Hindiba __ x x x x LC 

Hindiba __ x x x LC 

Hindiba __ x x x LC 

__ Akd. 

ele. 

Ölmez 

otu 

x x x x LC 

__ x x x LC 

__ __ x x LC 

Buhuru Akd. 

meryem ele. 

__ Akd. 

ele. 

x x x LC 

x x x LC 

__ __ x x x x x LC 

Kanarya 

otu 

Eşek 

marulu 

__ x x x LC 

__ x x x LC

TEİAŞ GENEL 



glaucescens 

(Jordan) Ball 

Taraxacum 

hellenicum 

Dahlst 

Urospermum 

picroides (L.) 

F.W.Schmidt 

Xanthium 

spinosum L. 

Xanthium 

strumarium 

subsp. 

cavanillesii 

L. 

(Schouw) D. 

Löve & P. 

Boraginaceae 

Danserau 

Xeranthemum 

annuum L. 

Anchusa aucheri 

DC. 

Echium 

plantagineum L. 

Türkçe 

Adı 

Arslan 

dişi 

__ 

FTC 

Bölge 

Akd. 

ele. 

Akd. 

ele. 

- 70 - 




End. 

Dur. 

Tehlike 

Kategorisi 

1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y IUCN 

x x LC 

x x LC 

Pıtrak __ x x x LC 

Pıtrak __ x x x LC 

Ölmez 

otu 

__ x x LC 

Sığır dili __ x x LC 

Engerek 

otu 

Akd. 

ele. 

x x x LC 

Heliotropium Bambul Akd. 

x x x x LC 

europaeum L. otu ele. 

Myosotis 

Unutma __ x x LC 

ramossisima beni 

Rochel ex çiçeği 

Steudel subsp. 

Brassicaceae 

ramossisima 

Aethionema 

heterocarpum J. 

Gay 

Taş çanta __ x x LC 

Alyssum 

desertorum 

Uyuz otu __ 

x x x LC 

Stapf. 

desertorum 

var. 

Alyssum 

linifolium Steph. 

Uyuz otu __ x x LC 

ex Willd. var. 

linifolium 

Alyssum 

strigosum Banks 

Uyuz otu __ x x x LC 

& Sol. subsp. 

strigosum 

Arabis caucasica Kaz teresi Akd. 

x x LC 

Willd. subsp. 

ele. 

brevifolia 

Cullen 

(DC.) 

Capsella bursa- Çoban __ x x x LC 

pastoris 

Medik. 

(L.) çantası 

Cardamine Yaban __ x x LC 

graeca L. 

teresi 

Clypeola 

jonthlaspi L. 

__ __ x x LC 

Draba muralis L. Kaya 

çiçeği 

__ x x x LC 

Erophila verna Çırçır otu __ x x x LC 

(L.) Chevall. 

subsp. praecox 

(Stev.) Walters

TEİAŞ GENEL 


- 71 - 




Türkçe 

Adı 

FTC 

Bölge 

Habitat 

1 2 3 4 5 6 7 8 

Nisbi Bolluk 

1 2 3 4 5 

End. 

Dur. 

L B Y 

Tehlike 

Kategorisi 

IUCN 

Raphanus 

Turp, __ x x x LC 

raphanistrum L. Hardal 

Sisiymbrium 

altissimum L. 

Bülbül otu __ x x x LC 

Thlaspi 

Akça __ x x x LC 

perfoliatum L. çiçeği 

Campanulaceae Asyneuma 

__ Ir.- x x x LC 

rigidum (Willd.) 

Tur. 

Grossh. Subsp. 

rigidum 

ele. 

Campanula Çan __ x x x LC 

lyrata Lam. çiçeği 

subsp. lyrata 

Campanula Çan __ x x LC 

rapunculus L. çiçeği 

Caryophyllaceae 

var. rapunculus 

Dianthus 

Karanfil __ x x LC 

zonatus Fenzl 

var. zonatus 

Holosteum Holosteu __ x x x x LC 

umbellatum L. m 

var. umbellatum 

Minuartia 

hamata 

(Hausskn.) Mattf. 

Minuatya __ x x LC 

Silene 

Nakıl __ 

x x x x LC 

aegyptiaca (L.) 

L. Fil. subsp. 

aegyptiaca 

Velezia rigida L. __ __ x x x LC 

Cistaceae Cistus creticus L. Laden __ x x x LC 

Fumana arabica 

(L.) Spach var. 

arabica 

Kırgülü __ x x x LC 

Helianthemum Güneşgül Ir.- 

x x LC 

kotschyanum ü Tur. 

Boiss. 

ele. 

Crassulaceae Sedum 

Dam Akd. 

x x LC 

caespitosum 

(Cav.) DC. 

koruğu ele. 

Sedum pallidum Dam __ x x LC 

Bieb. 

pallidum 

var. koruğu 

Umblicus 

Göbek __ x x LC 

erectus DC. otu 

Dipsacaceae Knautia 

Eşek Akd. 

x x x LC 

integrifolia (L.) kulağı ele. 

Bert. 

integrifolia 

var. 

Ericaceae Arbutus 

Sandal __ x x LC 

andrachne L. ağacı 

Euphorbiaceae Euphorbia rigida 

L. 

Sütleğen __ x x LC 

Euphorbia 

falcata L. subsp. 

Sütleğen __ x x x LC 

falcata 

falcata 

var. 

Fabaceae Anthyllis 

__ Akd. 

x x LC 

tetraphylla L. 

ele. 

Astragalus Geven Akd. x x x LC 

schizopterus 

Boiss. 

ele. 

Calicotome __ Akd. x x LC

TEİAŞ GENEL 



villosa (Poiret) 

Link 

Coronilla 

scorpioides (L.) 

Koch 

Coronilla varia L. 

subsp. varia 

Hymenocarpus 

circinnatus (L.) 

Savi 

Lathyrus 

laxiflorus (Desf.) 

O. Kuntze 

subsp. laxiflorus 

Lotus 

corniculatus L. 

var. tenuifolius L. 

Medicago 

minima (L.) Bart. 

var. minima 

Medicago 

rigidula (L.) All. 

Var. rigidula 

Onobrychis 

caput-galli (L.) 

Lam. 

Trifolium 

angustifolium L. 

var. 

angustifolium 

Trifolium 

speciosum Willd. 

Trigonella 

crassipes Boiss. 

Trigonella 

monspeliaca L. 

Vicia villosa Roth 

subsp. villosa 

Fagaceae Quercus 

coccifera L. 

Geraniaceae Erodium 

cicutarium (L.) 

L’Herit subsp. 

cicutarium 

Geranium 

dissectum L. 

Geranium 

lucidum L. 

Lamiaceae Ajuga 

chamaepitys (L.) 

Schreber subsp. 

chia (Schreber) 

Arcangeli var. 

chia 

Lamium 

garganicum L. 

subsp. reniforme 

(Montbret & 

Aucher ex 

Bentham) R. Mill 

Micromeria 

cremnophila 

Türkçe 

Adı 

FTC 

Bölge 

ele. 

- 72 - 




End. 

Dur. 

Tehlike 

Kategorisi 

1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y IUCN 

Koronilla __ x x LC 

Koronilla __ x x x LC 

__ 

Mürdümü 

k 

Akd. 

ele. 

x x x LC 

__ x x LC 

Lüfer otu __ x x LC 

Yonca __ 

x x x LC 

Yonca __ x x x x LC 

Korunga Akd. 

ele. 

Üçgül __ 

x x x LC 

x x x LC 

Üçgül __ x x x LC 

Buy, Boy, 

Çemen 

Ir.- 

Tur. 

ele. 

Akd. 

ele. 

x x x LC 

Buy, Boy, 

Çemen 

x x LC 

Fiğ __ x x LC 

Meşe Akd. 

ele. 

x x LC 

Turnagag 

ası 

__ x x x LC 

Turnagag 

ası 

Turnagag 

ası 

Mayasıl 

otu 

__ 

x x LC 

__ x x LC 

__ x x LC 

Ballıbaba __ x x LC 

Güvercin 

otu 

Akd. 

ele. 

x x x LC

TEİAŞ GENEL 



Boiss. & Heldr. 

subsp. amana 

(Rech. fil.) P. H. 

Davis 

Origanum 

syriacum L. var. 

bevanii (Holmes) 

Ietswaart 

Phlomis viscosa 

Poiret 

Salvia verticillata 

L. subsp. 

verticillata 

Stachys annua 

(L.) L. subsp. 

annua 

annua 

var. 

Stachys pumila 

Banks & Sol. 

Teucrium 

chamaedrys 

subsp. 

L. 

chamaedrys L. 

Malvaceae Malva 

Wallr. 

neglecta 

Oleaceae Phillyrea latifolia 

L. 

Papaveraceae Fumaria asepala 

Boiss. 

Platanaceae 

Papaver rhoeas 

L. 

Platanus 

orientalis L. 

Primulaceae Cyclamen 

persicum Miller 

Ranunculaceae Anemone blanda 

Schott & Kotschy 

Helleborus 

vesicarius 

Aucher 

Ranunculus 

ficaria L. subsp. 

ficariiformis 

Rouy & Fouc. 

Rhamnaceae Paliurus spinachristi 

Miller 

Rosaceae Potentilla 

L. 

recta 

Rubus discolor 

Weihle & Nees. 

Sanguisorba 

minor Scop. 

Rubiaceae 

subsp. muricata 

(Spach) Briq. 

Galium verum L. 

subsp. 

glabrescens 

Ehrend. 

Scrophulariacea Scrophularia 

e 

libanotica Boiss. 

subsp. libanotica 

Türkçe 

Adı 

Mercan 

köşk 

FTC 

Bölge 

Akd. 

ele. 

- 73 - 




End. 

Dur. 

Tehlike 

Kategorisi 

1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y IUCN 

x x LC 

Kudus Akd. x x LC 

ada çayı ele. 

Ada çayı Avr.- 

Sib. 

ele. 

x x x LC 

Karabaş __ x x x LC 

Karabaş Akd. 

ele. 

Yer Avr.meşesi 

Sib. 

ele. 

x x x NT 

x x x LC 

Ebe 

gümeci 

__ 

x x LC 

Akça Akd. x x LC 

kesme ele. 

Şahtere Ir.- 

Tur. 

ele. 

x x LC 

Gelincik __ x x LC 

Çınar __ x x LC 

Sılkamen __ x x LC 

Dağ lalesi __ 

Çöpleme Akd. 

ele. 

Düğün 

çiçeği 

x x LC 

x x x NT 

__ x x LC 

Kara çalı __ x x x LC 

Beşparm 

ak otu 

__ x x LC 

Böğürtlen __ x x LC 

Küçük 

çayır 

düğmesi 

Yoğurt 

otu 

Sıraca 

otu 

__ x x x LC 

Ir.- 

Tur. 

ele. 

Akd. 

ele. 

x x LC 

x x LC

TEİAŞ GENEL 



var. libanotica 

Verbascum 

antitauricum 

Hub.-Mor. 

Verbascum 

lasianthum 

Boiss. ex 

Bentham 

Verbascum 

luridiflorum Hub.- 

Mor. 

Veronica 

multifida L. 

Styracaceae Styrax officinalis 

L. 

Tamaricaceae Tamarix 

smyrnensis 

Bunge 

Thymaleaceae Daphne sericea 

Vahl 

Türkçe 

Adı 

Sığır 

kuyruğu 

Sığır 

kuyruğu 

Sığır 

kuyruğu 

Yavşan 

otu 

FTC 

Bölge 

Akd. 

ele. 

- 74 - 




End. 

Dur. 

Tehlike 

Kategorisi 

1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y IUCN 

x x x VU 

__ x x x LC 

Ir.- 

Tur. 

ele. 

Ir.- 

Tur. 

ele. 

Akd. 

ele. 

x x x x LC 

x x LC 

Ayı 

fındığı 

x x LC 

Ilgın __ x x LC 

Yalancı 

defne 

Akd. 

ele. 

x x LC 

Valerianaceae Valerianella 

pumila (L.) DC. 

Kedi otu __ x x LC 

Valerianella Kedi otu __ x x LC 

vesicaria 

Moench 

(L.) 

Violaceae 

MONOCOTYLED 

ONES 

Viola 

Fenzl. 

modesta Menekşe __ x x LC 

Araceae Arum 

Yılan __ x x LC 

detruncatum yastığı 

C.A.Meyer 

detruncatum 

var. 

Liliaceae Allium 

Soğan Avr.- 

x x x LC 

scorodoprasum 

Sib. 

L. subsp. 

ele. 

rotundum 

Stearn 

(L.) 

Asphodelus Çiriş otu Akd. 

x x x LC 

aestivus Brot. 

ele. 

Muscari 

armeniacum 

Misk __ x x LC 

Leichtlin 

Baker 

ex 

Muscari 

neglectum Guss. 

Misk __ x x x x LC 

Ornithogalum Tükürük __ x x LC 

armeniacum 

Baker 

otu 

Ruscus 

Köpek __ x x LC 

aculeatusL. Var. 

aculeatus 

memesi 

Smilax excelsa Sılcan otu Euxin x x LC 

L. 

e ele. 

Poaceae Alopecurus 

Tilki Ir.- 

x x LC 

utriculatus Sol. kuyruğu Tur. 

subsp. 

utriculatus 

ele. 

Avena sterilis L. 

subsp. sterilis 

Yulaf __ x x LC 

Bromus Brom __ x x LC

TEİAŞ GENEL 



madritensis L. 

Catapodium 

rigidum (L.) 

C.E.Hubbard ex 

Dony subsp. 

rigidum var. 

rigidum 

Chrysopogon 

gryllus (L.) Trin. 

subsp. gryllus 

Türkçe 

Adı 

__ 

FTC 

Bölge 

Lolium perene L. __ Avr.- 

Sib. 

Phleum pratense 

L. 

Phragmites 

australis (Cav.) 

Trin ex Steudel 

Poa bulbosa L. Orman 

salkım 

- 75 - 




End. 

Dur. 

Tehlike 

Kategorisi 

1 2 3 4 5 6 7 8 1 2 3 4 5 L B Y IUCN 

__ x x LC 

__ __ x x x LC 

ele. 

Phleum Avr.- 

Sib. 

ele. 

Kamış Avr.- 

Sib. 

otu 

Poa sterilis Bıeb. Orman 

salkım 

Rostraria 

cristata(L.) 

Tzvelev var. 

glabriflora 

(Trautv.) M. 

Doğan 

x x LC 

x x LC 

x x LC 

ele. 

__ x x LC 

__ x x LC 

otu 

__ __ x x LC 

Campanula lyrata Lam. subsp. lyrata Anemone blanda Schott & Kotschy

TEİAŞ GENEL 


Centaurea urvillei DC. subsp. armata Wagenitz Cichorium intybus L. 

Nerium oleander L. Stachys pumila Banks & Sol. 

Verbascum luridiflorum Hub.-Mor. Helleborus vesicarius Aucher 

- 76 - 



TEİAŞ GENEL 


Cyclamen persicum Miller Daphne sericea Vahl 

Muscari armeniacum Leichtlin ex Baker Viola modesta Fenzl. 

v FAUNA 

- 77 - 



Proje alanında yaşamakta olan yaban hayatı bileşenleri, bu canlı türleri tarafından 

kullanılmakta olan habitatlar, faaliyetin lokal fauna bileşenleri üzerine olası etkileriyle 

alınması gereken önlemler konusunda değerlendirmeler yapabilmek amacıyla 2010 yılı 

içerisinde Hacettepe Üniversitesi öğretim üyesi Zoolog Prof. Dr. Levent TURAN tarafından 

saha çalışması yapılmıştır Ayrıca aynı alanda 1999 yılından günümüze kadar yine Prof. Dr. 

Levent TURAN tarafından gerçekleştirilmiş başka çalışmalardan elde edilmiş olan verilerden 

de istifade edilmiştir. 

Saha çalışmaları esnasında güzergah ve etki alanı sınırları içerisinde ve yakın çevrede 

yaşayan, ya da bu kesimlere geçici olarak uğrayan karasal fauna bileşenlerinin hangileri 

olduğu, alandaki konumları, populasyon yoğunlukları, statüleri gibi konularda incelemeler 

gerçekleştirilmiştir. 

Karasal fauna bileşenleriyle ilgili olarak gerçekleştirilen çalışmalar kapsamında 

İkiyaşamlılar (Amphibia), Sürüngenler (Reptilia), Kuşlar (Aves) ve Memeli Hayvanlar 

(Mammalia) sınıflarına bağlı türleri ve bu türlerin habitatlarıyla ilgili çalışmalar 


Proje güzergahı ve etki sahasında, ayrıca ekolojik olarak birbirinin devamı niteliğindeki 

alanlarda yaşadığı belirlenen yaban hayvanlarıyla ilgili olarak ulusal ve uluslar arası koruma 

statüleri değerlendirilmiştir. Bu amaçla IUCN tarafından hazırlanmış ve güncellenmiş olan 

Avrupa Kırmızı Listesi (ERL); Bern Sözleşmesi kriterleri ve koruma listelerinin en son

TEİAŞ GENEL 


- 78 - 



güncellenmiş halleri; Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel 

Müdürlüğü Merkez Av Komisyonu (MAK) tarafından 2010-2011 dönemi için hazırlanmış 

Koruma Listelerinden yararlanılmıştır. 

Ayrıca yörede kaydedilen yabanıl formlar arasında endemik türler bulunup bulunmadığı 

da değerlendirilmiştir. Çalışmalar esnasında yöre sakinleri ile görüşmeler yapılmış, literatür 

kontrolleri de gerçekleştirilmiştir. 

A- İKİYAŞAMLILAR 

Bilindiği gibi İkiyaşamlı sınıfının en önemli bileşenleri Kuyruklu kurbağalar, yani 

semenderler ile kuyruksuz kurbağalardır. Bu gruplara bağlı türler en azından üremek 

amacıyla suya bağımlı olan formlardır. Bu nedenle bu türler ile ilgili olarak gerçekleştirilen 

çalışmalarda proje alanı sınırları içerisindeki sulak ve nemli alanlar özellikle incelenmiştir. 

Ayrıca üreme dönemi dışında karasal ortamlarda bulunmayı tercih eden kurbağa türleri 

açısından uygun habitatlar da dikkatle değerlendirilmiştir. 

Güzergahın başlangıç noktası Köprü HES T.M’dir. Trafo merkezi akarsu kıyısında yer 

almaktadır. Bu kesimlerde gerçekleştirilen çalışmalar nedeniyle herhangi bir ikiyaşamlı 

türüne rastlamak mümkün olamamıştır. Çalışma yapılmayan kesimlerde, akarsuyun kıyılarda 

kıvrımlar oluşturduğu ve yavaşladığı kesimlerde; büyük bir kısmı da anakola bağlanan küçük 

ölçekli yan kollarda ve akarsuyun kenarında oluşan geçici gölcüklerde amfibi türlerine 

rastlanmıştır. 

Gerçekleştirilen çalışmalarda proje alanı üzerinde ve etki alanı olarak kabul edilen 

kesimde 2 Amfibi türünün yaşadığı belirlenmiştir. Bu türlere ait tanımlamalar, koruma statüleri 

ve habitat özellikleri Tablo11’de verilmiştir. 

Proje alanı sınırları içerisinde doğal olarak bulunduğu tespit edilen İkiyaşamlı türleri 

arasında yer alan Su kurbağası (Pelophylax ridibundus) Bern Sözleşmesi Koruma 

Listelerinden Ek-III’de, yani “Koruma Altındaki Türler” listesinde, yer almakta, diğer Amfibi 

türü olan Gece Kurbağası ise Ek-II’de, yani “Mutlak Koruma Altındaki Türler” listesinde yer 

almaktadır. 

IUCN tarafından hazırlanan ve güncellenen Avrupa Kırmızı Listesi (ERL) esas alınarak 

gerçekleştirilen değerlendirme sonuçlarına göre proje sahası içinde ve yakın çevrede 

kaydedilmiş olan ikiyaşamlı türlerinin tamamının “LC” (=Least Concern) yani “En Düşük 

Seviyede Tehlike Altında” kategorisinde yer aldıkları belirlenmiştir. 

Populasyon durumlarını belirlemek için gerçekleştirilen inceleme ve değerlendirme 

sonuçlarına göre yörede kaydedilmiş olan İkiyaşamlı türlerinden Sukurbağası’nın Gece 

Kurbağası’na göre daha yoğun olduğu ortaya çıkmıştır.

TEİAŞ GENEL 


Tablo 11 : Proje Alanında Bulunan İkiyaşamlı (Amfibia) Türleri 

Türün Bilimsel Adı Türün Türkçe Adı 

ANURA KUYRUKSUZ KURBAĞALAR 

BUFONIDAE KARAKURBAĞALARI 

- 79 - 

E.I.H 

GZR. 



ETKİ 

ALANI 

POP. 

DUR. 

ERL 

(IUCN) 

BERN KAYIT 

ŞEKLİ 

Bufo viridis Gece Kurbağası + + Az LC EK-II G 

RANIDAE SU KURBAĞALARI 

Pelaphylax ridibundus Ova/Su kurbağası -- + Bol LC Ek-III G 

Tabloda kullanılan kısaltmalar ve açıklamalar: 

Türlerin ülkemizdeki durumu ile ilgili veriler ve Türkçe adlandırmalar “Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası - Prof. Dr. Ali DEMİRSOY, 

1996” ve “Türkiye Herpetofaunası - Prof. Dr. İbrahim BARAN, 1998”a göre yapılmıştır. Buna göre; 

nt : Yaygın, bol ve tehlikede değil 

ERL : European Red List (Avrupa Kırmızı Listesi) 

BERN EK II : Sıkı Korunan Fauna Türleri 

BERN Ek III : Korunan Fauna Türleri 

Kaynak : L : Literatür, H : Habitat, G : Gözlem, A : Anket (Yöre halkının söylemleri). 

B- SÜRÜNGENLER (REPTILIA) 

Proje alanı ve etki sahası sınırları içerisinde yaşamakta olan Sürüngen türleri ile bu 

türlerin özelliklerini ve projeyle etkileşimlerini ortaya koyabilmek amacıyla 2010 yılı içerisinde 

saha çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalarda hem güzergah, hem de etki alanı 

gözden geçirilmiş, özellikle de sürüngenler tarafından tercih edilen habitatlar olan ağaçların 

kovuklarına; kökleri arasındaki boşluklara; yine alan içerisindeki taşlık alanlara; tarım yapılan 

alanların sınırlarındaki taş duvarlara; taşların arasına ve altlarına; bitki artıklarının içine ve 

toprak oyuklarına bakılmıştır. 

Proje alanındaki habitat kontrolleri, gözlem ve incelemeler; yöre sakinleri ile yüz yüze 

anket çalışmaları ve güncel literatür kontrolleri sonuçlarına göre söz konusu kesimlerde ve 

yakın çevrede 9 sürüngen türünün yaşadığı belirlenmiştir. Proje alanı ve yakın çevresinde 

var olduğu belirlenen Sürüngen türleri ile bu türlere ait ulusal ve uluslar arası koruma 

statüleri, populasyon durumları ve kayıt şekilleri Tablo 12’de verilmiştir. 

Bern Sözleşmesi ek listeleri temel alınarak yapılan değerlendirme sonuçlarına göre 

sahada belirlenmiş olan Sürüngen türleri arasından 5 tanesi Bern Listesi Ek II’de, yani 

“Mutlak Koruma Altındaki Türler” listesinde; geriye kalan 4 sürüngen türü ise Ek III’de, yani 

“Koruma Altındaki Türler” listesinde yer almaktadırlar. 

IUCN tarafından hazırlanmış ve güncellenmiş olan Avrupa Kırmızı Listesi (ERL) baz 

alınarak alınan değerlendirmeye göre planlanmış olan alanda yaşadığı belirlenen sürüngen 

türleri arasından sadece Adi Tosbağa (Testudo graeca) “VU”(=Vulnerable) “Zarar Görebilir, 

Hassas” türler kategorisinde yer almakta geriye kalan Sürüngen türlerinden 4 tanesi “LC” 

(=Least Concern), yani “En düşük Seviyede Tehlike Altıdaki Türler” kategorisinde 

bulunmaktadır. Geriye kalan 4 tür ise Avrupa Kırmızı Listesi’nde herhangi bir kategoride 

temsil edilmemektedirler. 

Merkez Av Komisyonu’nun 2010-2011 koruma listeleri esas alınarak yapılan 

değerlendirmenin sonuçlarına göre alanda ve yakın çevrede yaşadığı belirlenen Sürüngen 

türlerinin tamamının Ek-I’de, yani “Bakanlık Tarafından Koruma Altına Alınmış Yaban 

Hayvanları” listesinde yer aldıkları belirlenmiştir.

TEİAŞ GENEL 


- 80 - 



Populasyon durumlarını belirlemek için gerçekleştirmiş olduğumuz değerlendirmenin 

sonuçlarına göre sahada kaydedilen Sürüngen türleri arasında birey sayısı diğerlerine göre 

en yüksek olarak bulunan türler kertenkele türleri iken, en nadir, yani birey sayısı en düşük 

olan tür ise Şeritli Kertenkele olarak belirlenmiştir. 

Tablo 12 : Proje Alanında Bulunan Sürüngen (Reptilia) Türleri 


CHELONIA KAPLUMBAĞALAR 

TESTUDINIDAE TOSBAĞALAR 

E.İ.H 

GZR. 

ETKİ 

ALANI 

POP. 

DUR. 

ERL 

(IUCN) 

BERN MAK KAYIT 

ŞEKLİ 

Testudo graeca Adi Tosbağa -- + Bol VU Ek-II EK-I G 

SQUAMATA 

YILANLAR VE 

KERTENKELELER 

GEKKONIDAE KELERLER 

Laudakio stellio Dikenli Keler + + Bol LC EK-II EK-I G 

SCINCIDAE 

ŞERİTLİ 

KERTENKELELER 

Trachylepis vittata Şeritli Kertenkele + -- Bol -- EK-III EK-I G 

LACERTIDAE 

GERÇEK 

KERTENKELELER 

Anatololacerta danfordi Toros Kertenkelesi + + Bol LC EK-III EK-I G 

SERPENTES(=OPHIDIA) YILANLAR 

COLUBRIDAE KIRBAÇ YILANLARI 

Dolichopis caspius Hazer Yılanı -- + Az -- Ek-III EK-I L, A 

Hierophis jugularis Karayılan + + Az -- Ek-II EK-I G 

Coluber najadum Okyılanı-İnceyılan + -- Az -- Ek-II EK-I G 

Eirenis modestus Uysal Yılan + -- Nadir LC EK-III EK-I G 

Natrix tessellata Su yılanı + + Az LC Ek-II EK-I G 

Tabloda kullanılan kısaltmalar ve açıklamalar: 

Türlerin ülkemizdeki durumu ile ilgili veriler ve Türkçe adlandırmalar “Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası - Prof. Dr. Ali 

DEMİRSOY, 1996” ve “Türkiye Herpetofaunası - Prof. Dr. İbrahim BARAN, 1998”a göre yapılmıştır. Buna göre; 

Vu : (Vulnerable) Zarar görebilir 


MAK : 2010-2011 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı 

Ek-Liste I : Çevre ve Orman Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları 


BERN Ek III : Korunan Fauna Türleri 

Kaynak : L : Literatür, H : Habitat, G : Gözlem, A : Anket (Yöre halkının söylemleri). 

C- KUŞ TÜRLERİ (AVES) 

Proje alanı kapsamındaki habitatlarda farklı nedenlerle bulunan kuş türlerini, bu türlerin 

habitat olarak seçtikleri kesimleri, türlerin bu bölgede bulunuş nedenleri ile bu türlerin karşı 

karşıya bulundukları tehlike kategorileri ve korunma durumlarını ortaya koyabilmek amacıyla, 

adı geçen alanda 2010 yılı içerisinde ornitolojik gözlemler ve değerlendirmeler 


Saha gözlemlerini destekleyici olarak proje alanı içerisinde yaşayan yöre sakinleri ile 

yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiş, detaylı literatür kontrolleri de yapılmıştır. 

Saha gözlemleri ve incelemeler ile ofis çalışmaları sonucunda proje sahası içerisinde, ayrıca 

yakın çevrede farklı koruma statülerine sahip olan 62 kuş türünün yaşadığı belirlenmiştir. Bu 

türlerin saha içindeki dağılımları ve koruma statüleri ile populasyon durumları Tablo 13 

üzerinde verilmektedir. 

Proje alanı içerisinde yaşadığı belirlenen, ya da geçici süreler için proje alanına gelen 

kuş türlerinin koruma statülerinin belirlenebilmesi amacıyla gerçekleştirilen değerlendirmenin 

sonuçları aşağıda verilmektedir:

TEİAŞ GENEL 


- 81 - 



Bern Sözleşmesi ek listelerine göre yapılan değerlendirme sonucu yörede belirlenmiş 

olan 62 kuş türünden 43’ünün Bern Listesi Ek-II’de, yani “Mutlak Koruma Altındaki Türler 

Listesi’nde yer aldığı; 14 kuş türünün Bern Listesi Ek-III’te, yani “Koruma Altındaki Türler 

Listesi’nde yer aldığı, kalan 5 kuş türünün Bern Sözleşmesi listelerinde yer almadıkları 

belirlenmiştir. 

Avrupa Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından hazırlanmış ve güncellenmiş Avrupa 

Kırmızı Listesi (ERL)’ ne göre yapılan değerlendirme sonucuna göre ise EİH güzergahı ve 

etki alanlarında kaydedilen kuş türlerinin tamamının “LC” (=Least Concern) kategorisinde, 

yani “En Düşük Derecede Tehdit Altında” kategorisinde yer aldıkları belirlenmiştir. 

Türkiye Kuşları için hazırlanmış olan Kırmızı Liste (Red Data Book for Turkish Bird 

Species) kriterleri esas alınarak yapılan değerlendirme sonuçlarına göre ise 

1 kuş türü A.1.2 kategorisinde, 

13 kuş türü A.2 kategorisinde, 


1 kuş türü A.3.1 kategorisinde, 



1 kuş türü A.6 kategorisinde yer almaktadır. 

Geriye kalan 25 kuş türü ise bu değerlendirmeye göre herhangi bir kategoride yer 

almamaktadırlar. ( Kategorilerin açıklamaları ilgili tablonun sonunda verilmiştir). 

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Merkez Av Komisyonu (MAK) 2010- 

2011 dönemi koruma listelerine göre yapılan değerlendirme sonuçlarına göre proje alanı ve 

yakın çevresinde kaydedilmiş olan kuş türlerinden 46 kuş türünün Ek-I’ e, yani “Çevre ve 

Orman Bakanlığı Tarafından Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları” listesine girdiği; 8 kuş 

türünün Ek-II’ ye, yani “Merkez Av Komisyonu Tarafından Koruma Altına Alınan Av 

Hayvanları Listesi’ne girdiği ve geriye kalan 8 kuş türünün ise Ek-III’ e, yani “Belli Edilen 

Sürelerde Avlanmasına İzin Verilen Av Hayvanları Listesi’ne girdikleri belirlenmiştir. 

Endemizm: EİH güzergahı üzerinde ve etki alanı olarak kabul edilen kesimlerdeki 

doğal yaşam alanlarında kaydedilmiş olan kuş türleri arasında endemik bir tür 


Tablo 13 : Proje Alanında Bulunan Kuş (Aves) Türleri 


NONPASSERES 

CICONIIFORMES LEYLEKSİLER 

ARDEIDAE BALIKÇILLAR 

E.İ.H 

GZR 

ETKİ 

ALANI RDB 

ERL 

(IUCN) 

END BERN MAK POP. 

DUR. KAYNAK 

Ardea cinerea Gri Balıkçıl -- + A.3 LC -- EK-III EK-I Nadir G 

Egretta garzetta Küçük Akbalıkçıl -- + A.2 LC -- EK-II EK-I Az G 

CICONIIDAE LEYLEKLER 

Ciconia ciconia Akleylek -- -- A.2 LC -- EK-II EK-I Az G 

ANSERIFORMES ÖRDEKLER 

ANATIDAE ÖRDEKGİLLER

TEİAŞ GENEL 


- 82 - 



Anas platyrhynchos Yeşilbaş Ördek -- + A.4 LC -- EK-III EK-III Az A 

Anas crecca Çamurcun, Krik Ördek -- + A.4 LC -- EK-III EK-III Az A 

ACCIPITRIFORMES YIRTICI KUŞLAR 

ACCIPITRIDAE ATMACAGİLLER,KARTALLAR 

Accipiter nisus Atmaca + + A.4 LC -- EK-II EK-I Nadir G 

Milvus migrans Kara Çaylak -- -- A.4 LC _ EK-II EK-I Nadir G 

Neophron 

percnopterus 

Beyaz Akbaba -- + A.3 LC -- EK-II EK-I Nadir G 

Buteo ruffinus Kızıl şahin + + A.2 LC -- EK-II EK-I Az G 

Aquila chrysaetos Kaya Kartalı -- -- A.1.2 LC -- EK-II EK-I Nadir A,G 

Aquila pomarina Küçük Orman Kartalı -- + A.2 LC -- EK-II EK-I Nadir G 

FALCONIFORMES DOĞANLAR 

FALCONIDAE DOĞANGİLLER 

Falco tinnunculus Kerkenez + -- A.2 LC -- EK-II EK-I Nadir G 

GALLIFORMES TAVUKLAR 

PHASIANIDAE TAVUKSULAR 

Alectoris chukar Kınalı Keklik -- -- A.2 LC -- EK-III EK-III Az G 

COLUMBIFORMES GÜVERCİNLER 

COLUMBIDAE GÜVERCİNGİLLER 

Columba livia Kaya güvercini -- + -- LC -- EK-III EK-III Az G 

STRIGIFORMES GECE YIRTICILARI 

STRIGIDAE BAYKUŞGİLLER 

Athene noctua Kukumav -- -- A.3 LC -- EK-II EK-I Nadir G 

APODIFORMES SAĞANLAR 

APODIDAE EBABİLGİLLER 

Apus apus Ebabil, Kara sağan + + A.4 LC -- EK-III EK-I Bol G 

CORACIIFORMES KUZGUNKUŞLARI 

MEROPIDAE ARIKUŞLARI 

Merops apiaster Arıkuşu + + A.4 LC -- EK-II EK-I Az G 

UPUPIDAE ÇAVUŞKUŞUGİLLER 

Upupa epops İbibik + + A.2 LC -- EK-II EK-I Az G 

PICIDAE AĞAÇKAKANGİLLER 

Dendrocopus 

syriacus 

PASSERES ÖTÜCÜLER 

PASSERIFORMES ÖTÜCÜ KUŞLAR 

ALAUDIDAE TARLA KUŞLARI 

Alaca Ağaçkakan -- + A.3 LC -- EK-II EK-I Az G 

Galerida cristata Tepeli toygar -- + -- LC -- EK-III EK-II Bol G 

HIRUNDINIDAE KIRLANGIÇGİLLER 

Hirundo rustica İs kırlangıcı + + -- LC -- EK-II EK-I Bol G 

Ptyonoprogne 

rupestris 

Kaya kırlangıcı + + A.5 LC -- EK-II EK-I Bol G 

CINCLIDAE SU KARATAVUKLARI 

Cinclus cinclus Su Karatavuğu -- -- A.3 LC -- EK-II EK-I Nadir G 

MOTACILLIDAE KUYRUKSALLAYANLAR 

Motacilla alba Ak kuyruksallayan + + A.4 LC -- EK-II EK-I Bol G 

Motacilla cinerea Dağ kuyruksallayanı + + A.2 LC -- EK-II EK-I Az G 

TURDIDAE ARDIÇKUŞUGİLLER 

Erythropygia 

galactotes 

Kızıl Çalıbülbülü -- + -- LC -- EK-II EK-I Nadir G

TEİAŞ GENEL 


- 83 - 



Erithacus rubecula Kızılgerdan + -- -- LC -- EK-II EK-I Az G 

Luscinia 

megarynchos 

Phoenicurus 

ochruros 

Pkoenicurus 

phoenicurus 

Bülbül + + A.3 LC -- EK-II EK-I Az G 

Kara kızılkuyruk -- -- -- LC -- EK-II EK-I Az G 

Kızılkuyruk -- -- A.3 LC -- EK-II EK-I Bol G 

Saxicola torquata Çayır taşkuşu -- -- -- LC -- EK-II EK-I Bol G 

Oenanthe oenanthe Kuyrukkakan + -- A.3 LC -- EK-II EK-I Bol G 

Oenanthe deserti Çöl Kuyrukkakanı -- -- -- LC -- EK-III EK-II Az G 

Turdus merula Karatavuk + + -- LC -- EK-III EK-I Bol G 

Turdus viscivorous Ökseotu Ardıcı -- -- A.2 LC -- EK-III EK-II Bol G 

SYLVIDAE ÖTLEĞENGİLLER 

Hippolais pallida Gri Mukallit -- -- -- LC -- EK-II EK-I Az G 

Sylvia atricapilla Karabaşlı ötleğen -- -- -- LC -- EK-II EK-I Az G 

Sylvia rüppelli Maskeli Ötleğen -- + -- LC -- EK-II EK-I Az G 

Sylvia communis Akgerdanlı Ötleğen + -- -- LC -- EK-II EK-I Az G 

Phylloscopus 

sibilatrix 

Orman Söğütbülbülü + -- A.2 LC -- EK-II EK-I Bol G 

MUSCICAPIDAE SİNEKKAPANGİLLER 

Muscicapa striata Benekli Sinekkapan + -- -- LC -- EK-II EK-I Bol G 

PARIDAE BAŞTANKARAGİLLER 

Parus major Büyük baştankara + -- -- LC -- EK-II EK-I Bol G 

Parus ater Çam Baştankarası + -- -- LC -- EK-II EK-I Az G 

Parus lugubris Mahzun Baştankara -- + A.2 LC -- EK-II EK-I Az 

SITTIDAE SIVACIKUŞUGİLLER 

Sitta europaea Sıvacı -- + -- LC -- EK-II EK-I Az G 

ORIOLIDAE SARIASMAGİLLER 

Oriolus oriolus Sarıasma -- -- -- LC -- EK-II EK-I Nadir G 

LANIIDAE ÇEKİRGE KUŞLARI 

Lanius collurio Çekirgekuşu -- -- -- LC -- EK-II EK-I Az G 

CORVIDAE KARGAGİLLER 

Garrulus glandarius Kestane kargası + + -- LC -- -- EK-III Bol G 

Pica pica Saksağan + + -- LC -- -- EK-III Az G 

Corvus monedula Cüce karga -- -- -- LC -- -- EK-III Az G 

Corvus corone Leş Kargası -- + A.5 LC -- -- EK-III Bol G 

PASSERIDAE SERÇEGİLLER 

Passer domesticus Ev Serçesi -- + -- LC -- -- EK-I Bol G 

Passer montanus Dağ Serçesi + + -- LC -- EK-III EK-II Bol G 

FRINGILLIDAE İSPİNOZGİLLER 

Fringilla coelebs İspinoz + + -- LC -- EK-III EK-II Bol G 

Carduelis chloris Florya + + A.3 LC -- EK-II EK-I Bol G 

Carduelis carduelis Saka + + A.3.1 LC -- EK-II EK-II Bol G 

Carduelis spinus İskete + + A.3 LC -- EK-II EK-I Az G 

Carduelis cannabina Ketenkuşu + -- A.3 LC -- EK-II EK-I Bol G 

EMBERIZIDAE KİRAZKUŞLARI 

Emberiza cia Kaya kirazkuşu -- + A.2 LC -- EK-II EK-I Az G 

Emberiza hortulana Kirazkuşu + + A.2 LC -- EK-III EK-II Az G 

Emberiza 

melanocephala 

Karabaşlı kirazkuşu -- -- A.4 LC -- EK-II EK-I Az G 

Emberiza calandra Tarla kirazkuşu + + A.6 LC -- EK-III EK-II Bol G

TEİAŞ GENEL 


Tabloda kullanılan kısaltmalar ve açıklamalar; 

- 84 - 



Proje alanı ve yakın çevresi için değerlendirilen kuş türlerinin “Türkiye Kuşları Kırmızı Listesi – Prof. Dr. İlhami 

KİZİROĞLU, 1993”e göre tehlike kategorileri verilmiştir. Ayrıca BERN Sözleşmesi EK Listeleri ve MAK çerçevesinde ilgili ekler 

belirtilmiştir. 

RDL : Red Data List (Kırmızı Liste) 




Ek-Liste II : Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları 

Ek-Liste III : Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin verilen Av Hayvanları 


BERN EK III : Korunan Fauna Türleri 

Kaynak : L : Literatür, H : Habitat, G : Gözlem, A : Anket (Yöre halkının söylemleri) 

Türkiye Kuşları İçin Kırmızı Liste (Red Data Book) Kriterleri 

A.1.2 : Bu kuş türlerinin nüfusları Türkiye genelinde çok azalmıştır. İzlendikleri bölgelerde 1 birey-10 çift (1-20 birey) ile temsil 

edilirler. 

A.2 : Bu kuş türlerinin sayıları, gözlendikleri bölgelerde 11-25 çift (22-50 birey) arasında değişmektedir. 

A.3 : Bu kuş türlerinin Türkiye genelindeki nüfusları, gözlendikleri bölgelerde genel olarak 26-250 çift (52-500 birey) 

arasında değişmektedir. 

A.3.1 : Bu kuş türlerinin populasyonlarında, gözlendikleri bölgelerde azalma söz konusudur. Bu türlerin nüfusu da 251-500 çift 

(502-1000 birey) arasında değişmektedir. 

A.4 : Bu türlerin IUCN ve ATS ölçütlerine göre yoğunlukları, gözlendikleri bölgelerde henüz tükenme tehdidi altına girmemiş 

olmakla birlikte, populasyonlarında lokal bir azalma söz konusudur. Ayrıca bu eğilimin sürmesi durumunda zamanla tükenme 

tehdidi altına girmeye adaydırlar. Bu türlerin populasyonları gözlendikleri bölgelerde 501-5000 çift (=1002-10 000 birey), 

arasında değişmektedir. 

A.5 : Bu kuş türlerinin gözlenen populasyonlarında henüz bir azalma veya tükenme tehdidi gibi bir durum söz konusu 

değildir. 

A.6 : Bu kategori yeterince araştırılmamış ve haklarında sağlıklı veri olmayan türleri içerir. Sadece “rastlantısal türler= RT” 

olarak bir veya en fazla iki gözleme dayandıkları için, şu an güvenilir bir değerlendirme şansı yoktur ve araştırılmaları 

gerekmektedir. 

D- MEMELİ HAYVAN (MAMMALİA) TÜRLERİ 

Proje alanında gerçekleştirilen faunistik gözlem ve habitat incelemeleriyle Memeli 

hayvan türleri, yani Böcekçiller, Yarasalar, Tavşanlar, Kemiriciler, Yırtıcılar ve Toynaklılar 

gruplarına dahil olan türler araştırılmış, koruma statüleri değerlendirilmiştir. 

Memeli hayvanlarla ilgili olarak gerçekleştirilen saha çalışmalarında memeli hayvan 

türlerinin gelişmişlik dereceleri göz önünde bulundurularak buna göre davranılmıştır. 

Yakalanmaları ve izlenmeleri çok zor olan bu gruba yönelik değerlendirmeler daha çok 

tabiatta bıraktıkları dışkı, ayak izleri, yuva girişleri gibi izlerden yararlanılarak; yöre 

sakinleriyle görüşülerek ve doğal ortamlarda değişik şekillerde bırakılan vücut parçaları veya 

karkaslardan yararlanılarak yapılmıştır. Bu çalışmaları destekleyici olarak literatür kontrolleri 

de gerçekleştirilmiştir. 

Tüm bu gözlem ve değerlendirme çalışmalarından elde edilen sonuçları yansıtan tür 

listesi Tablo 14’te verilmiştir. 

Tabloda verilmiş olan, proje alanı ve yakın çevresinde var olduğu belirlenen memeli 

hayvan türlerinin koruma statülerinin değerlendirilmesi aşamasında Bern Sözleşmesi, 

Uluslar arası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından hazırlanmış ve 2008 yılı içerisinde 

güncellenmiş Avrupa Kırmızı Listesi (ERL) ile T.C Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma 

ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Merkez Av Komisyonu tarafından hazırlanıp güncellenmiş 

olan en son koruma listelerinden istifade edilmiştir. Sonuçlar Tablo 14 üzerinde verilmektedir. 

Proje alanında gerçekleştirilen gözlemler, habitat incelemeleri ve ekolojik 

değerlendirmeler sonucunda EİH güzergahı ve etki alanında 11 Memeli hayvan türünün 

yaşadığı belirlenmiştir. Bu memeli hayvan türlerinin bazıları tarafımızdan gerçekleştirilen 

saha çalışmalarında, bir kısmı da yöre sakinlerinin ifadeleri ve literatür kontrolleri sonrasında 

listelere eklenmiş olup kayıt şekli ilgili tabloda belirtilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


- 85 - 



Proje alanında yaşadığı belirlenen yabanıl memeli hayvan türleri arasında yaygın, 

tehlike altında olmayan türler olduğu gibi nadir, koruma altındaki türler de yer almaktadır. Bu 

türlerin ulusal ve uluslar arası koruma statülerinin belirlenmesiyle ilgili değerlendirmelerin 

sonucu aşağıda verilmektedir; 

IUCN tarafından hazırlanmış olan Avrupa Kırmızı Listesi (ERL)’ne göre yapılan 

değerlendirme sonucu yörede var olduğu belirlenmiş olan yabanıl memeli hayvan türleri 

arasından 10 memeli hayvan türü ”LC” (= En Düşük Derecede Tehdit Altında) kategorisinde 

yer almaktadır. Geriye kalan memeli hayvan türleri arasında yer alan Körfare (Nannaospalax 

ehrenbergi) ise “DD” (=Data Deficient), yani „Yetersiz Veri“ kategorisinde yer almaktadır. 

Bern Sözleşmesi ek listelerine göre yapılan değerlendirme sonuçlarına göre ise proje 

alanı ve yakın çevrede var olduğu belirlenen yabanıl hayvan türleri arasından 1 Memeli 

hayvan türü EK-II’ ye, yani “Mutlak Koruma Altındaki Türler” listesine girmekte; kalan türler 

arasında yer alan 6 memeli hayvan türü ise EK-III’te, yani “Koruma Altındaki Türler” 

listesinde yer almakta; diğer 4 memeli hayvan türü ise Bern Sözleşmesi ek listelerinde yer 

almamaktadır. 

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Merkez Av Komisyonu (MAK) 

tarafından hazırlanmış ve 2010-2011 dönemi için güncellenmiş olan son koruma listelerine 

göre yapılan değerlendirme sonucunda 2 Memeli Hayvan türü Ek-I’ de, yani “Çevre ve 

Orman Bakanlığı’nca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları” listesinde; 1 Memeli Hayvan 

türü EK-II’ de, yani Merkez Av Komisyonu Tarafından Koruma Altına Alınmış Av Hayvanları” 

listesinde, 3 Memeli Hayvan türü ise EK-III’te, yani “Belli Edilen Zamanlarda Avına izin 

Verilen Av Hayvanları” listesinde yer almaktadır. Geriye kalan 5 Memeli hayvan türü ise 

Merkez Av Komisyonu listelerinde yer almamaktadırlar. 

Tablo 14 : Proje Alanında Bulunan Memeli (Mammalia) Türleri 

Türün Bilimsel Adı Türkçe Adı 

INSECTIVORA BÖCEKYİYENLER 

ERINACEIDAE KİRPİLER 

E.İ.H 

GZR 

ETKİ 

ALANI 

POP. 

DUR. 

ERL 

(IUCN) 

BERN MAK KAYIT 

ŞEKLİ 

Erinaceus concolor Kirpi + + Az LC EK-III EK-I G 

SORICIDAE SİVRİBURUNLU FARELER 

Crocidura leucodon Sivriburunlu Tarlafaresi -- -- Bol LC EK-III -- G, L 

CHIROPTERA YARASALAR 

VESPERTILIONIDAE DÜZBURUNLUYARASALAR 

Pipistrellus pipistrellus Cüce Yarasa + + Az LC EK-III -- L, G 

LAGOMORPHA TAVŞANLAR 

LEPORIDAE TAVŞANLAR 

Lepus capensis Yabani tavşan + + Az LC EK-III 

RODENTIA KEMİRİCİLER 

SCIURIDAE SİNCAPGİLLER 

Sciurus vulgaris Sincap + -- Bol LC EK-II EK-I G 

MURIDAE FARELER, SIÇANLAR 

Apodemus sylvaticus Ormanfaresi -- -- Bol LC -- -- G, L 

SPALACIDAE KÖRFARELER 

Nannospalax ehrenbergi Körfare -- -- Az DD -- -- G, L 

CARNIVORA ETÇİLLER, YIRTICILAR 

CANIDAE KÖPEKGİLLER 

EK- 

III 

A

TEİAŞ GENEL 


- 86 - 



Vulpes vulpes Kızıl tilki + + Az LC -- 

MUSTELIDAE SANSARLAR 

Mustela nivalis Gelincik -- + Az LC EK-III -- A 

Meles meles Porsuk -- + Az LC EK-III EK-II L, A 

ARTIODACTYLA ÇİFT TIRNAKLILAR 

SUIDAE ESKİ DÜNYA DOMUZLARI 

Sus scrofa scrofa Yabani domuz + + Bol LC -- 

Tabloda kullanılan kısaltmalar ve açıklamalar : 

Türlerin ülkemizdeki durumu ile ilgili veriler ve Türkçe adlandırmalar “Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası - Prof. Dr. Ali 

DEMİRSOY, 1996” a göre yapılmıştır. 

LC : En Düşük Düzeyde Tehlike Altında 

DD : Yetersiz Veri (Data Deficient) 

nt : Yaygın, bol ve tehlikede değil 




Ek-Liste II : Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları 

Ek-Liste III : Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin verilen Av Hayvanları 


BERN EK III : Korunan Fauna Türleri 

Kaynak : L : Literatür, H : Habitat, G : Gözlem, A : Anket (Yöre halkının söylemleri) 

FAALİYETİN KARASAL FAUNA ÜZERİNE OLASI ETKİLERİ VE ALINMASI GEREKEN 

ÖNLEMLER 

Elektrik İletim Hattının geçeceği güzergah ile hattın her iki tarafında kalan 2.500’er 

metrelik, kabul edilmiş etki alanı içerisinde yaşadığı belirlenen karasal fauna bileşenleri ilgili 

tablolar üzerinde verilmiştir. Yörede belirlenmiş olan fauna bileşenleri bahsedilen alanlarda 

dinlenme, geceleme, beslenme, barınma ve hatta üreme gibi farklı gereksinimlerini 

karşılamak amacıyla bulunmaktadırlar. Bu türlerin yaşam alanlarına yapılacak özensiz 

müdahaleler bu alanlardan değişik şekillerde yararlanan yabanıl formların olumsuz 

etkilenmesine ve/ veya bu habitatları terk etmelerine neden olabilecektir. 

Güzergah üzerinde genellikle doğal ve plantasyon özellikli Sarıçam (Pinus sylvestris) 

meşcereleri söz konusudur. Bazı kesimlerde ise Karaçam (Pinus nigra) toplulukları göze 

çarpmaktadır. Güzergah üzerinde ayrıca Ardıç (Juniperus sp.) ve Meşe (Quercus spp.) 

türlerinin öne çıktığı doğal ağaçlıklar, makilik alanlar, çayırlar, step alanları ve tarım alanları 

bulunmaktadır. Direk ayaklarının hemen hemen tamamına yakını benzer karakterdeki 

alanlarda tesis edilecektir. 

Proje alanının bazı kesimlerinde, mevsimsel özellik gösteren küçük ölçekli akarsu 

yatakları bulunmaktadır. Saha gözlemleri esnasında güzergah üzerinde ve etki alanı 

içerisinde bu akarsu yatakları dışında herhangi bir daimi göl veya gölcük gibi sulak alana 

rastlanamamıştır. Yağışa bağlı olarak geçici mevsimsel sulak habitatların meydana gelebilme 

olasılığı ise her zaman için söz konusudur. 

Faaliyet alanı içerisindeki sulak alanlarının sayısının ve kapladıkları yüzeyin fazla 

olmaması dolaylı olarak ikiyaşamlılar açısından uygun habitatları da sınırlandırmıştır. Bu 

sınırlılık nedeniyle proje sahası ve etki alanı içerisinde az sayıda İkiyaşamlı türüne 

rastlanmıştır. Tespit edilmiş olan amfibi türlerine bağlı bireylere ise genellikle Göksu Nehri 

kıyısında sığ kesimlerde ve bazı geçici su birikintileri içerisinde rastlanmıştır. 

EK- 

III 

EK- 

III 

G,A 

G

TEİAŞ GENEL 


- 87 - 



Güzergah boyunca gerçekleştirilen gözlemlerde belirli mesafelerle dikilecek olan 

direklerin ayaklarının herhangi bir sulak alana veya ıslak ortama isabet etmediği gözlenmiştir. 

Bu durumda İkiyaşamlı türleri açısından ortaya çıkabilecek en önemli risk direklerin ayakları 

için çukur açılması aşamasında çıkan malzemenin yakın çevredeki akarsulara veya göl, gölet 

gibi ikiyaşamlılar açısından önemli sucul ortamlara boşaltılmasıdır. Herhangi bir aksilik ya da 

planda yapılabilecek bir değişiklik sonucunda ayak yerlerinin değişmesi gerekebilir. Bu 

durumda yeni ayak yerlerinin daimi veya geçici sucul habitatlara isabet ettirilmemesine özen 

gösterilecektir. Benzer şekilde alan içerisindeki geçici akarsu yataklarına çok yakın dikilen 

direkler, özellikle direk çukurlarının kazılması aşamasında sulak alanın ve desteklediği 

canlıların zarar görmesine neden olabilecektir. Bu nedenle direk ayaklarının sulak alanlara, 

özellikle de daimi sulak alanlara çok yakın kesimlere dikilmemesine dikkat edilecektir. Benzer 

şekilde sucul habitatları besleyen yüzeysel mevsimlik akıntılar veya kaynaklara benzer 

nedenlerle yapılabilecek müdahaleler aynı sonuçlara neden olabilecektir. 

Projenin uygulanması aşamasında gerçekleştirilecek en önemli çevresel 

müdahalelerden birisi direklerin ayaklarının yer alacağı kesimler ile güzergah üzerinde yer 

alan ve tellere yaklaşma olasılığı söz konusu olan, 5 metre ve üzeri boydaki ağaç ve çalı 

formlarının kesilerek taşınmasıdır. Yani bazı kesimlerde belirli ölçüler içerisinde kalmak üzere 

bir tıraşlama faaliyeti gerçekleştirilecektir. Bu amaçla kesilecek ağaç veya çalıların 

tıraşlanması ve sonrasında buradan taşınması sürecinde bu kesimlerde bulunan yabanıl 

fauna bileşenleri doğrudan zarar görebilme riskiyle karşı karşıya kalacaklardır. Bilindiği gibi 

yabanıl formlar barınma, saklanma ve üreme gibi amaçlarla özellikle çalıların içi veya altını, 

ya da ağaçların taç tabakalarını, yarıkları veya kovukları tercih ederler. Çalı ve ağaç 

formlarının kesilmesi sürecinde bu kesimleri kullanan fauna bileşenleriyle ilgili olarak 

koruyucu önlemlerin alınmadığı durumda bu habitatları kullanan hayvanların yaralanma ya 

da ölme riski söz konusu olabilecektir. 

Proje alanında gerçekleştirmiş olduğumuz gözlem ve incelemeler esnasında ağaçların 

bazılarında küçük ötücülere ait, kullanılmış yuvalarının bulunduğu belirlenmiştir. Bilindiği gibi 

ötücü kuş türlerinin büyük bir kısmı sürekli olarak aynı yuvaları kullanma eğiliminde 

değildirler. Fakat yeni yuvalarını da ya bu yuvalara yakın kesimlerde, hatta eski yuvanın 

bulunduğu ağaçlarda bile yapabilirler. Bazı bireyler ise eski yuvaları onararak kullanma 

yolunu tercih ederler. Her ne kadar bu kesimlerde tıraşlama yapılmayacak olsa da direklerin 

dikilmesi ve direkler arasına tellerin çekilmesi aşamasında bu kesimlerde barınan, buralarda 

üreyen fauna bileşenlerinin rahatsız edilme, zarar görebilme riski söz konusu olabilecektir. 

Söz konusu bu faaliyetlerin üreme dönemine isabet etmesi durumunda bu kesimlerde yuva, 

yumurta veya yavru kayıpları bile söz konusu olacaktır. Bu kayıpların önüne geçebilmek için, 

tıraşlama ve tellerin çekilmesi öncesinde yabanıl fauna bileşenlerinin bu kesimlerden 

uzaklaştığına emin olunmalıdır. Bu amaçla kesim öncesi gerçekleştirilecek görsel kontrollerle 

görülen yabanıl formlar uygun donanım ve yöntemler ile yakalanarak bu kesimlerden 

uzaklaştırılacaktır. Eğer tutarak uzaklaştırma sağlanamıyorsa hayvanların bu kesimlerden 

kendiliğinden kaçabilmesine yönelik uygulamalar yapılacaktır. Örneğin yüksek sesler 

yardımıyla oluşturulacak gürültüler bu amaca hizmet edebilir. Yüksek ses sonucu meydana 

gelecek rahatsızlık sonucu bitkilerin içine veya altına saklanan formlar ortaya çıkarak yakın 

kesimlerdeki uygun habitatlara kaçmak yolunu seçeceklerdir. Bundan sonraki aşamada 

taşımanın hemen öncesinde kesilmiş bitki atıkları içerisinde gerçekleştirilecek görsel bir 

kontrol ile rastlanması olası Kirpi gibi memeli, Kaplumbağa, kertenkele ve yılanlar gibi 

sürüngen türleri uygun yakalama yöntemleri ve donanımı ile zarar verilmeden yakalanarak 

bez torbalara konulacak ve faaliyetten etkilenmeyecek komşu alanlara taşınacaktır. 

Ağaçların kesilmesi sonrasında direklerin dikileceği kesimlerin kazılmasına 

başlanacaktır. Lokal fauna bileşenlerine verilebilecek olası zararları engelleyebilmek için 

kazıya başlanmadan hemen önce bu kesimler görsel olarak kontrol edilecektir. Örneğin 

zeminde köstebekler tarafından oluşturulmuş tümsekler olabilir. Toprak üzerinde görünmese 

bile toprak altında, ya da zemindeki oyuklar içerisinde barınan omurgalı bireyler de söz

TEİAŞ GENEL 


- 88 - 



konusu olabilir. Toprak altında barınan türlere ait yuva girişleri başka yerlerde olabilir. Bu 

kesimlerde yapılacak çalışmalarda dikkatli olunacaktır. Eğer toprakta yüzeye yakın 

kesimlerde barınan hayvanlar bulunuyorsa bunların kazı aşamasında ortaya çıkma olasılığı 

söz konusudur. Bu hayvanların kazma işleminden etkilenmemesi için ya kendiliklerinden 

kaçmalarına müsaade edilecek ya da hayvanlara zarar vermeyecek bir şekilde yakalanarak 

uygun bir donanım ile yakın çevredeki benzer habitatlara taşınacaklardır. 

Faaliyet alanı sınırları içerisindeki bitkilerin içerisinde veya civarında ya da zeminde 

yuvalanan yabanıl fauna bileşenlerinin kazma ve tıraşlama sonrasında bu alanda barınmaları 

bir daha mümkün olamayacaktır. Bu türler yakın çevredeki benzer habitatlarda yeni yuva 

yerleri bulmak zorunda kalacaklardır. Hayvan türlerinin etkilenme derecesi onların hareket 

yetenekleriyle doğrudan ilişkili olduğundan hareket yeteneklerinin yüksekliğine paralel olarak 

ortaya çıkan tehdide o derece çabuk tepki göstereceklerdir. Örneğin hayvanlar âlemi içinde 

hareket yeteneği en yüksek sınıf olan kuş türleri –faaliyete başlandığı aşamada eğer üreme 

aktivitesi içinde değillerse- bu durumdan çok fazla olumsuz etkilenmeyeceklerdir. Hemen 

yakın çevrede benzer habitatlarda yuva kurma ve kuluçka faaliyetine girişebileceklerdir. Bu 

aşamada dikkat edilecek en önemli noktalardan birisi de çalı ve ağaçların kesilme işleminin, 

özellikle yumurta bırakma/üreme faaliyetinin başlaması öncesinde; ya da yavruların kendi 

başlarının çaresine bakabileceği tarihlerden sonra başlatılmasına özen gösterilmesidir. Aksi 

takdirde başlamış bir üreme faaliyetinin kesilmesi ya da engellenmesi yavru veya yumurta 

kayıplarına yol açabilir. Bu durum özellikle yıl içerisinde bir kez üreme davranışı sergileyen 

türler açısından önem taşımaktadır. 

Kuluçka ile ilgili olarak değinilen bu durum tüm omurgalı hayvan grupları, yani 

İkiyaşamlılar, sürüngenler ve memeli hayvan türleri için geçerlidir. Çünkü bazı istisnalar 

dışında bu grupların üreme dönemleri yaklaşık olarak yakın tarihlere denk gelmektedir. Bu 

dönemde ortalama olarak nisan ayının başlarına denk gelmektedir. Böylece bir sonraki 

ilkbaharda kuluçka ya da üreme faaliyetine girişecek türler, yuvalarını yakın çevrede kendileri 

için uygun habitatlarda seçeceklerdir. 

Eğer faaliyete başlama tarihi genel üreme dönemine (nisan-haziran) denk gelirse 

yabanıl formları faaliyetten etkilenecek kesimlerdeki olası yuva ya da üreme alanlarına 

sokmayacak, onları bu kesimlerden uzak tutacak önlemler alınacaktır. Bu önlemlerin en basit 

ve uygulanması en kolay olanlarından birisi yuva, üreme alanlarının üreme dönemi başında 

parlak bantlarla işaretlenmesidir. Bu görsel kaçırıcılar hayvanların yuva yeri olarak bu 

kesimleri seçmelerini engelleyecektir. Bu amaca hizmet etmek üzere bazı kesimlerde yuva 

olarak kullanılan yapıların girişleri tel örgü veya aynı amaca hizmet edecek malzemeyle 

engellenecektir. 

Elektrik İletim hatlarının geçeceği bazı kesimler ise tarımsal alan karakterindedir. Bu tip 

alanlar özellikle Tarla kuşları (Alaudidae), Kuyrukkakanlar (Oenanthe spp.), İbibik (Upupa 

epops) ve Taşkuşları (Saxicola spp.) gibi bu habitatları tercih eden türleri tarafından tercih 

edilen alanlardır. Ayrıca yakın çevrede sıkça bulunan ağaçlık alanlara özgü bazı ötücü kuş 

türleri de zaman zaman bu habitatları ziyaret ederler. Bu kesimlerde gerçekleştirilecek 

faaliyetler habitat özelliği ve bu kesimleri kullanan türlerin kompozisyonu nedeniyle çevreye 

en düşük ölçüde etki edecek müdahale tipleridir. 

Direklerin ayaklarının oturacağı çukurların kazılması, bazı kesimlerde gerçekleştirilecek 

tıraşlama faaliyetleri ve hatların çekilmesi esnasında yöredeki hayvan türlerini olumsuz 

etkileyecek faktörlerden birisi de inşaat aşamasında personel ve malzeme taşınması ile iş 

makinelerinin çalışması sonucunda ortaya çıkacak egzoz gazı, toz, titreşim ve gürültüdür. 

Egzoz gazları ve tozların neden olduğu hava kirliliğinin bitki ve hayvan türleri üzerindeki 

olumsuz etkileri bilimsel olarak ortaya konmuştur. Bu etkiler, inşaatın boyutlarına paralel 

olarak çalışmanın yapılacağı kesimler ile yakın çevrede sınırlı kalacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 89 - 



Direk çukurlarının kazılması aşaması, tıraşlama, direklerin dikilmesi gibi süreçlerde 

yüksek düzeylerde gürültü meydana getiren donanımla gerçekleştirilmektedir. Birçok yabanıl 

form insanlara göre daha düşük desibeldeki sesten olumsuz etkilenirler. Bu etkilenme 

sonucunda ya yaşam alanlarını kısa süreli veya sürekli olarak terk eder ya da, başta üreme 

olmak üzere beslenme, dinlenme, barınma gibi faaliyetlerini kesintiye uğratırlar. Bu nedenle 

inşaat sezonunun kuluçka/üreme dönemine rastlayan dilimlerinde gürültünün kaynağında 

önlenmesi, yani bazı faaliyetlere ara verilmesi, susturucuların kullanılması veya perdeleme 

gibi önlemler alınarak istenmeyen bu durumun önüne geçilecektir. 

Saha çalışmalarımız esnasında gözlenememiş olmasına karşılık direk alanları veya 

güzergaha yakın kesimlerde kuluçka faaliyetine başlamış, gözden kaçmış türler ile 

gözlemlerden sonra üreme faaliyetine başlayabilecek yabanıl formlar her zaman söz konusu 

olabilmektedir. Eğer gürültü düzeyi normal değerleri aşarsa bu bireylerin kuluçkayı hatta 

yavru bakımını bile yarıda bırakma riskleri söz konusu olabilecektir. Yukarıda ifade edilen 

önlemlerle alandaki gürültü düzeyinin, alanı yurt olarak seçebilecek fauna elemanlarını 

ortamlarından uzaklaştırıcı bir düzeyde olmaması başarılacaktır. 

Bir diğer önlem olarak çalışma takvimiyle ilgili basit düzenlemeler gerçekleştirilebilir. 

Yabanıl formların hemen hemen tamamının üreme veya kuluçka dönemleri-en azındankonunun 

uzmanları tarafından- bilindiğinden, sadece faaliyet alanında kuluçkaya yatan veya 

doğum dönemini bekleyen türlerin çoğalma periyodu esnasında bu tip gürültüleri ortaya 

çıkaran araçların çalışmalarına ara verilecektir. 

İnşaat aşamasına geçilmeden hemen öncesinde ve inşaat çalışmaları esnasında 

malzeme ve personel taşıyan araçlardan kaynaklanacak yoğun bir trafik söz konusu 

olacaktır. Güzergah içerisindeki mevcut yollar ile sonradan açılacak yolların civarında 

buluma yerli formlar ile geçici süreler için bu kesimlere gelen göçmen formlar, araçlardan 

kaynaklanacak değişik risklerle karşı karşıya kalacaklardır. Sahada, araç çarpması sonucu 

ortaya çıkabilecek kayıplar veya yaralanmalar dışında araçlardan kaynaklanabilecek önemli 

çevresel etkiler kontaminasyon ve eksoz ürünlerinin meydana getirdiği, öldürücü olmayan 

zehirlenme riskidir. Bilindiği gibi araçlardaki lastiklerin kaplama maddeleri, motorun hareketli 

parçaları, gövdenin diğer parçaları, fren izleri ve yağlama yağlarının yanma ürünleri 

kontaminasyona neden olan esas bileşenlerdir. Bu risk sadece alandaki yaban hayvanları 

için değil hali hazırda kullanılan yolların civarında yaşayan, yöre sakinleri dâhil çevredeki tüm 

canlılar için de geçerlidir. 

Gün geçtikçe çevreye daha az emisyon bırakan araçların üretilmesi ve kullanılması 

zorunluluğu ile ağır vasıtalar gibi gürültü ve çevre kirliliğine yol açan araçların belli zaman 

dilimleri içerisinde kullanımına izin verilmesi gibi gelişen teknolojinin kullanımı ve 

yönetimlerce alınan tedbirler ile düzenlemeler araçlardan kaynaklanan kirliliğin en aza 

indirilmesi amacına yöneliktir. Bu önlemler proje alanında kullanılacak araçlar içinde 

geçerlidir ve ne derece titizlikle uygulanırsa amaca o derece yaklaşılmış olacaktır. 

Ayak yerlerinin kazılmasının sonrasında direklerin dikilmesi ve daha sonra da tellerin 

çekilmesi aşamasına geçilecektir. Bu aşamada ortaya çıkabilecek en önemli çevresel etki 

direkleri taşıyan ve dikilmesinde kullanılan araçların çevreye vereceği zararlardır. Bu 

araçların hareket alanları ne kadar sınırlanırsa doğal habitatlara ve buraların sakinlerine 

verecekleri zararlar da aynı ölçüde sınırlanmış olacaktır. 

Direklerin sabitlenmesini takiben teller direklere monte edilecektir. Bu aşamada 

özellikle kuş türlerinin uçarken tellere takılmalarını engellemeye yönelik olarak “kuşkaçıran” 

olarak da adlandırılan görsel uyarıcılar belli mesafeler ile tellere monte edilecektir. Her ne 

kadar proje güzergahı Türkiye üzerinden geçen önemli kuş göç yolları üzerinde bulunmasa 

da ülkemizin her tarafında görülebilen 500 civarında kuş türüne ait bireyler arasından bu 

tellere çarpabilecek olanlar her zaman söz konusu olabilecektir. Özellikle Leylek, Turna ve

TEİAŞ GENEL 


- 90 - 



yırtıcı kuşlar gibi iri vücutlu türler manevra yetenekleri fazla olmadığı için daha fazla riskle 

karşı karşıyadırlar. Bu bireylerin çarpması hem yaralanma veya ölümlere neden olabileceği 

gibi elektrik arızalarına da neden olabilmektedir. Bu nedenle takılacak kuşkaçıranlar her 

koşulda yararlı olacaktır. 

Gündüz aktif kuş türlerini uyarmaya yarayan kuşkaçıranlar gece aktif türler için de belli 

ölçülerde etkili olacaktır. Bilindiği gibi geceleri aktif olan yırtıcı kuş türleri, yani Baykuşlar 

işitme konusunda olduğu gibi oldukça gelişmiş bir görme yeteneğine de sahiptirler. 

Tellere çarparak zarar görme dışında yüksek gerilim hatlarında kuş türlerini olumsuz 

etkileyen bir diğer faktör de elektrik çarpması sonucu meydana gelen yaralanma ve ölüm 

vakalarıdır. Özellikle direklere yakın kesimlerde tellere konan bireyler, özellikle de iri vücutlu 

türler aynı anda hem tellere hem de direklere temas ettiklerinde oluşan kısa devre sonucu 

zarar görmekte, büyük ölçüde de ölmektedirler. Bu durum korunan türlerin kaybı yanında 

elektrik arızaları ve hatta yangınlara bile sebep olabilmektedir. İstenmeyen bu durumun 

önüne geçebilmek için özellikle tellerin direklere bağlandığı kesimlerde direk gövdesinden 

itibaren belli bir mesafeye kadar olan kısımların izolasyonu yapılacaktır veya aynı amaca 

hizmet edecek uygulamalar hayata geçirilecektir. 

Proje güzergahı üzerinde kaydedilmiş olan tek yarasa türü Farekulaklı Yarasa 

(Rhinolophus hipposideros)’dır.. Bilindiği gibi ülkemiz sınırları içerisinde kaydedilmiş olan 

yarasa türlerinin hemen hemen tamamı hem ulusal, hem de uluslar arası anlaşmalarla 

koruma altına alınmışlardır. Yarasalar, türlerine göre değişiklik göstermekle birlikte genellikle 

mağara veya kaya oyukları gibi yaşam alanları yanında metruk binalarda, hatta ağaçlar 

arasında bile bulunabilmektedirler. Bu nedenle güzergah üzerinde barınmasalar bile besin 

aramak amacıyla, gece vakti alana gelecek bireyler söz konusu olabilecektir. Bilindiği gibi 

yarasaların görme yeteneği oldukça zayıftır. Daha çok ses dalgalarıyla yönlerini belirlerler. 

Bu nedenle görsel kaçırıcıların etkisi kuşlarda olduğu kadar büyük olmayacaktır. Yarasaların 

tellere çarparak zarar görebilmeleri dışında meydana gelen manyetik alandan olumsuz 

etkilendiğine dair çalışmalar söz konusudur. İstenmeyen bu durumun önüne geçebilmek için 

alınabilecek en etkili önlem yarasaların yoğun olarak barındığı kesimlerde veya yakın 

kesimlerde gerçekleştirilecek faaliyetlerin sınırlanmasıdır. Güzergah üzerindeki gözlemler 

esnasında yarasaların yoğun olarak bulundukları habitatlara rastlanamamıştır. 

Korunan Yabanıl Formlar İle İlgili Olarak Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 

Proje güzergahı üzerinde ve etki alanı olarak kabul edilen yakın çevrede doğal olarak 

bulunan fauna bileşenleri arasında ulusal ve uluslar arası koruma listelerinde yer alanlar 

bulunmaktadır. Bu bileşenlere verilebilecek olası zararlar bir taraftan nadir, korunan bir türe 

ait bireyleri yaralama veya öldürme gibi istenmeyen bir duruma neden olurken diğer taraftan 

da korunmaları için taahhüt altına giren ülkemizi zor durumda bırakabilecektir. Bu nedenle 

proje alanı içerisinde kaydedilen fauna elemanlarından Bern Sözleşmesi Ek Listelerinde (Ek- 

II ve Ek-III) bulunanların zarar görmemesi için aynı sözleşmenin ilgili maddelerinde yer alan 

hükümlere kesinlikle uyulması gerekmektedir. Bilindiği gibi Bern Sözleşmesi’ nin II. Bölüm, 

4.1 Maddesine göre tüm taraf ülkeler, özellikle Ek Liste-II’ye giren yabani türlerin habitatlarını 

korumakla yükümlüdürler. Ayrıca Ek-II ve Ek-III’e giren göçmen türler açısından önem 

taşıyan alanlara özel önem vermek zorundadırlar. 

Sözleşmenin 6. Maddesine göre ise tüm taraf ülkeler özellikle Ek-II’de bulunan türler 

için gereken yasal ve yönetsel kararları almak zorundadır. Buna göre bu türlerle ilgili olarak 

tüm yakalama, tutsak etme ve öldürme fiilleri ile bu türlere ait dinlenme ve üreme alanlarının 

bozulması veya tahrip edilmesi Yabanıl fauna türlerinin özellikle üreme, beslenme, kışlama 

periyotlarında rahatsız edilmesi yasaklanmıştır. Ek olarak bu türlere ait yumurtalara zarar 

verilmesi, bu yumurtaların boş bile olsa toplanmaması gerekmektedir. Son olarak da bu 

türlere sahip olmak, canlı veya doldurulmuş örnekler de dâhil olmak üzere cansız formların

TEİAŞ GENEL 


- 91 - 



ve bunların kolaylıkla tanımlanabilecek parçalarının ülke içinde ticaretinin yapılması 

yasaklanmıştır. 

Sözleşmenin Ek-III’e giren yabani fauna türleriyle ilgili olarak düzenlemeleri Madde 7’de 

belirtilmiştir. Buna göre tüm taraf ülkeler Ek-III’e giren yabani fauna türleri için uygun ve 

gerekli yasal ve idari önlemleri almak zorundadır. 

Ek-III’e yer alan türlerle ilgili her türlü işletme faaliyeti populasyonları tehlikeye 

düşürmeyecek şekilde; 2. maddedeki istenenleri yerine getirecek şekilde düzenlenmelidir. 

Alınacak önlemler kapalı sezonlar/ve/veya işletmeyi düzenleyen tüm prosedürleri, 

populasyonların düzeylerini düzenlemek amacıyla işletmenin geçici veya lokal olarak 

engellenmesini, yabanıl fauna bileşenlerinin canlı veya cansız olarak satış, satış için 

saklama, ve taşınmasıyla ilgili düzenlemeleri içermek zorundadır. 

Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Merkez Av Komisyonu kararları 

doğrultusunda hazırlanan koruma listelerinde yer alan yaban hayvanları için bu komisyon 

kararlarında belirtilen koruma tedbirlerine uyulması gereklidir. Buna göre EK LİSTE-I’ de yer 

alan yaban hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4 üncü maddesinin birinci 

fıkrası gereğince Bakanlıkça koruma altına alınmıştır. Bu listede yer alan yaban hayvanlarını 

avlamak, ölü ya da canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. 

Ek olarak Bakanlık, Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrası gereğince EK LİSTE-II 

ve EK LİSTE-III’ ün toplamından oluşan av hayvanlarını belirlemiştir. Bakanlıkça belirlenen 

av hayvanlarından bu kararın ekindeki EK LİSTE- II’ de belirtilen kuşlar ve memeliler; 

Kanunun aynı maddesi ve aynı fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde Merkez Av Komisyonu 

tarafından koruma altına alınmıştır. EK LİSTE-II’ de yer alan ve koruma altına alınan bu av 

hayvanlarının avlanması, ölü ya da canlı bulundurulması ve nakledilmesi yasaktır. 

Tüm bu düzenlemeler göz önüne alındığı zaman alanda görülen yabanıl formlara ve 

yaşam alanlarına herhangi bir zarar verilmesi kesinlikle yasaklanmıştır. Ayrıca bu bileşenlerin 

herhangi bir nedenle tutsak edilmesi, yumurtalarını toplanması veya ölü bile olsa 

bulundurulmaları yasaklanmıştır. 

Proje alanı ve yakın çevresinde Var olduğu belirlenen yaban hayvanları arasında 

Avrupa Kırmızı Listesi’nde (ERL) “VU”, yani “Hassas, Zarar Görebilir” kategorisine giren 

yabanıl formlar için ise yine bu listelerde “orta vadeli bir gelecekte nesli tükenme tehlikesiyle 

karşı karşıya olan türler” tanımlaması yapılmaktadır. Bu nedenle bu tanıma giren türlere ait 

bireylerle ve habitatlarıyla ilgili olarak azami hassasiyet gösterilmesi gerekmektedir. 

IV.2.9. Devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler (Askeri 

Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 

25.09.1978 tarih ve 16415 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7/16349 sayılı Bakanlar 

Kurulu Kararı ile sınırlandırılmış alanlar vb.), 

154 kV Köprü HES-Menge HES EİH güzergahı, çevre düzeni planına göre orman 

alanı, marjinal tarım alanı ile yerleşik alan olarak ayrılan alanlar içerisinde ve Çatalan Barajı 

havza sınırı içerisinde kalmaktadır. Proje güzergahı ve inceleme alanı içerisinde askeri yasak 

bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar 


IV.2.10. Diğer Özellikler. 


TEİAŞ GENEL 


IV.3. SOSYO - EKONOMİK ÇEVRENİN ÖZELLİKLERİ 

- 92 - 



IV.3.1. Ekonomik özellikler (Enerjinin iletildiği yörenin ekonomik yapısını oluşturan 

başlıca sektörler), 

Kozan İlçesinde sanayi fazla gelişmemiştir. İlçedeki sanayi oluşumunu iki ana kola 

ayırmak mümkündür. Çünkü küçük ölçekli sanayi kollarını oluşturan oto tamirci, oto kaporta 

ve torna, demir hızarı, marangoz hızar atölyesi gibi kolların bulunduğu gibi; orta ölçekli 

sanayi kollarını oluşturan sanayi tesisleri de bulunmaktadır. 

Küçük Ölçekli Sanayi Kolları, oto tamircileri, oto elektrikçileri, traktör tamircileri, torna ve 

tesviyeciler, demir hızarları, marangoz ve hızar atölyeleri vb. gibi kuruluşlar yer almaktadır. 

Adana yolu güzergâh üzerinde bulunan S.S. Küçük Sanayi Sitesi sayesinde bu iş yerleri bir 

araya toplanmıştır. İlçede orta ölçekli sanayi tesisi tablosu, yem ve un fabrikaları, yağ üretim 

tesisleri, Anavarza Bal Fabrikası, Bin boğa Bal Kooperatifi, Süt Entegre Tesisleri, vb. 

şeklindedir. 

Planlanan EİH güzergahı Adana ilinin Kozan ilçesi sınırlarında kalmaktadır. Bölgedeki 

köyler ve mahalleler genel olarak yayla amaçlı kullanılmakta kış aylarında birkaç aile dışında 

kimse kalmamaktadır. Bölge ormanlık olup evlerin etrafında küçük ölçekli bahçeler ve 

buğday tarlaları yer almaktadır. Bu yöredeki halk geçimini küçükbaş hayvancılıktan 

sağlamaktadır. 

IV.3.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış 

oranları, diğer bilgiler), 

Adana’da 13 ilçe, 550 köy, 1 büyük şehir belediyesi, 13 ilçe belediyesi ve 34 belde 

belediyesi olmak üzere toplam 48 belediye, 259 mahalle bulunmaktadır. Nüfus yoğunluğu, 

Türkiye ortalamasının iki katına yakındır (95 kişi/km²). Nüfusun yaklaşık %66'sı kentsel; 

%34'ü de kırsal kesimde yaşamaktadır. Adana ili, nüfus artış hızı bakımından Türkiye'de 5. 

sırada yer alır (yılda yaklaşık %0,177). Çalışan nüfusun genel nüfusa oranı %40'ın 

üstündedir. Bunun yaklaşık %65'i tarım, %15'i işleme endüstrisi kollarında çalışır. 

1935'ten 1990'lı yılların başına kadar Adana'da nüfus artışı genel nüfus artışının 

üstündedir. 1990'lı yılların başından itibaren, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu'dan 

almakta olduğu göçlerin yavaşlama sürecine girmesiyle bu artış hızı biraz ivme kaybetmiştir. 

Bunda GAP ve benzeri projelerin hayata geçmeye başlamasının büyük rolü vardır. 1998 

yılında yapılan nüfus sayımında Adana nüfusu önceki yıllara göre "azalmış" gibi görünse de 

gerçek böyle değildir. Adana ilinin bir ilçesi olan Osmaniye gibi, Türkiye çapında büyük 

yerleşim merkezlerinden birinin İl yapılıp, Kadirli gibi yine büyük bir ilçenin ve bazı beldelerin 

Osmaniye' ye bağlanmasıyla, Adana'nın toplam il nüfusu neredeyse 400.000 kadar 

azalmıştır. Buna karşın il merkezinde, yani Adana şehir merkezinde herhangi bir azalma 

olmamış, bilakis artış meydana gelmiştir. 1998 nüfus sayımı sonuçlarında Adana nüfusu, il 

merkezi ve ilçeler toplamı baz alınarak verilmektedir. Bunun doğal bir sonucu olarak da 

Adana, bazı sayım sonuçlarına göre 5. 6. veya 7. büyükşehir olarak yer almaktadır. Oysa 

Adana şehir merkezinde yaşayan nüfusa göre Adana şehri yine 4. büyükşehir olma unvanını 

elinde tutmaktadır. 

Adana’ya göç edenler büyük çoğunlukla komşu İllerden ya da Kahramanmaraş–Van 

hattı ile bu hattın güneyinde kalan İllerden gelmektedir. Adana İlinde net göç hızı %16’lık bir 

rakama ulaşmaktadır. Adana’da ayrıca tersine göç de başlamıştır. Genç nüfusun kent 

yaşamına uyum sağlamasıyla sanayi, finans ve birikimli, eğitimli insanlar Adana’dan başka 

illere, ülkelere gitmektedir. TUİK verilerine göre tersine göç hızı %77,89’u bulmuştur.

TEİAŞ GENEL 


- 93 - 



Adana ili, iki yönlü göç hareketi sergilemektedir; eğitimsiz ve yoksul göçü alırken, 

eğitimli ve varlıklı göç vermektedir. 

2009 yılı Adrese Dayalı Nüfus Sayımı (ADNS) verilerine göre Adana ili, Kozan ilçesi ve 

proje alanı yakınında yer alan köylere ait nüfus bilgileri aşağıda verilmiştir; 

Birim Toplam Erkek Kadın 

Adana 2.062.226 1.029.640 1.032.586 

Kozan 74.521 37.352 37.169 

Kaynak : TUİK 2009 yılı verileri 

İlçe Köy Toplam Erkek Kadın 

Çelenuşağı Köyü 184 94 90 

Velicanlı Köyü 218 109 109 

Kozan 

Kızlarsekisi Köyü 

Gökgöz Köyü 

369 

256 

183 

122 

186 

134 

Salmanlı Köyü 155 79 76 

Kıbrıslar Köyü 260 132 128 

Feke Konakkuran Köyü 531 256 275 

Kaynak : TUİK 2009 yılı verileri 

2009 yılı adrese dayalı nüfus sayımına göre Adana ilinin toplam nüfusu 2.062.226'dır. 

Adana’ya yaz aylarında diğer illerden 100.000 - 150.000 kadar geçici tarım işçisi gelmektedir. 

Adana, nüfusu hızla artan bir ildir. Nüfus artış hızı % 0,177'dir. 

IV.3.3. Yöredeki sosyal altyapı hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu 

hizmetlerden yararlanılma durumu) 

Kozan İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı 22 adet şehir merkezinde, 97 adet köylerde 

olmak üzere toplam 119 adet İlköğretim okulu bulunmaktadır. 22 adet şehir merkezi 

İlköğretim okulunun 13.100 öğrencisi, 97 adet köy İlköğretim okulunun 5.999 öğrencisi olmak 

üzere toplam 19.099 öğrenci ve 1067 öğretmen bulunmaktadır. 

Yine İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı merkezde 10 adet, köylerde 2 adet orta 

öğretim kurumu bulunmaktadır. Bu okulların toplam öğrenci sayısı 6413, öğretmen sayısı 

337’dir. Genel olarak da İlçede toplam 26.554 öğrenci mevcut olup, tamamı 1103 öğretmen 

tarafından eğitim ve öğretimini sürdürmektedir. 

Ayrıca İlçede Çukurova Üniversitesine bağlı, Bilgisayar Teknolojisi ve Programlama, 

Büro Yönetimi ve Sekreterlik, Muhasebe, Bankacılık, Mobilya ve Dekorasyon, Yerel Yönetim 

ve Tohumculuk olmak üzere 7 programlı Meslek Yüksek Okulunda yaklaşık 851 öğrenci 

eğitim ve öğrenimini sürdürmekte olup, okulun 15 adet öğretim görevlisi bulunmaktadır. 

Kozan merkezinde 4, köylerde 8 Sağlık Ocağı mevcuttur. Ayrıca Merkezde 1 adet 

Verem Savaş Dispanseri bulunmaktadır. Ayrıca bölgede toplam 70 Sağlık Evi mevcuttur. 

Enerji İletim Hattı inceleme alanı içerisinde kalan köyler ve bağlı bulundukları ilçelere 

ait bilgiler Tablo 15’de verilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


Tablo 15 : Enerji İletim Hattı inceleme alanı içerisinde kalan köylerin altyapı durumları 

Bağlı 

olduğu ilçe 

Kozan 

Yerleşim İlköğretim okulu 

- 94 - 

Sağlık 

Ocağı 



İçme suyu 

şebekesi 

Kanalizasyon 

durumu 

Çelenuşağı Köyü Var/ Faal değil Yok Yok Yok 

Kızlarsekisi Köyü Var/ Faal Yok Yok Yok 

Gökgöz Köyü Var/ Faal Yok Var Yok 

Salmanlı Köyü Var/ Faal Yok Yok Yok 

Kıbrıslar Köyü Var/ Faal 

Var/ Faal değil 

Yok Var Yok 

Feke Konakkuran Köyü Taşımalı eğitim 

yapılıyor 

Yok Yok Yok 

IV.3.4. Proje Alanı ve Yakın Çevresindeki Kentsel ve Kırsal Arazi Kullanımları 

(Yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda 

sanayi bölgeleri, konutlar, turizm alanları vb.), 

Çevre düzeni planına göre planlanan enerji iletim hattı güzergahının yaklaşık %63’ü 

orman, % 28’i marjinal tarım alanı, % 9’u yerleşik alan (Çelenuşağı Köyü) üzerinde 

kalmaktadır. Proje alanı kırsaldır ve etrafında sanayi tesisleri, turizm alanları vb. 


IV.3.5. Diğer Özellikler. 


TEİAŞ GENEL 


- 95 - 



BÖLÜM V :PROJENİN BÖLÜM IV'TE TANIMLANAN ALAN ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE 

ALINACAK ÖNLEMLER 

(Bu bölümde projenin fiziksel ve biyolojik çevre üzerine etkileri tanımlanır bu etkileri önlemek en aza indirmek ve iyileştirmek için 

alınacak yasal, idari ve teknik önlemler V.l ve V.2 başlıkları için ayrı ayrı ve ayrıntılı şekilde açıklanır.) 

V.1. HAT GÜZERGAHI BOYUNCA ARAZİNİN HAZIRLANMASI, İNŞAAT VE TESİS 

AŞAMASINDAKİ FAALİYETLER, FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ 

VE ALINACAK ÖNLEMLER 

V.1.1.Arazinin hazırlanması için yapılacak işler kapsamında nerelerde ve ne kadar 

alanda hafriyat yapılacağı, hafriyat sırasında kullanılacak malzemelerden parlayıcı, 

patlayıcı, tehlikeli ve toksik olanların taşınımları, depolanmaları ve kullanımları, 

Direklerin ayaklarının oturtulacağı çukurların açılması sırasında çıkacak toprak, taş, 

kum vb. maddeler, direklerin çukurlara oturtulmasından sonra tekrar çukurların 

kapatılmasında dolgu olarak kullanılacaktır. Direklerin temellerinde beton atılan yerlerden 

çıkacak toprak ise direkler dikildikten sonra, direk diplerindeki daha sonra yapılacak arazi 

tesviyesinde kullanılmak üzere serilecektir. Dolayısıyla direk dikilen yerlerin dışında herhangi 

bir yere hafriyat artığı malzemenin taşınması ve dökülmesine gerek kalmayacaktır. 

Kazı sonrası çıkan toprak, direk dikilecek yerin çevresindeki çalışma alanında üzeri 

nemlendirilerek geçici olarak depolanacak ve direk diplerindeki alanların düzenlenmesinde 

kullanılacaktır. Direklerin montajı tamamlandıktan sonra kazıdan çıkan hafriyat direk 

ayaklarına ve etrafına serilecek ve daha sonra önceden ayrılmış olan bitkisel toprak üzerine 

serilerek düzeltilecektir. 

Kazı işlemleri, 1 adet kazıcı kullanılarak gerçekleştirilecektir. Kazı sonucu toprağın 

alınması sırasında herhangi bir patlayıcı madde kullanılmayacaktır. 18.03.2004 tarih ve 

25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve 

Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. 

Arazinin hazırlanması sırasında her direk ayağı için 1’er çukur olmak üzere bir direk 

için toplam 4 çukur açılacaktır. 

Hat boyunca toplam 37 adet direk kullanılacaktır. Bunlardan 17 adedi durdurucu, 20 

adedi taşıyıcı direktir. Enerji iletim hattı üzerinde 2 adet nihayet direği ve 9 adet some noktası 

yer almaktadır. Ayrıca Köprü HES-Menge HES EİH projesinde yer alan S7 noktası aynı 

zamanda Menge HES-Feke TM Enerji İletim Hattı için branşman yapılan nihayet direğidir. 

Toplam 37 adet direk için açılacak çukurlardan çıkacak toplam hafriyat miktarı Tablo 

16’da hesaplanmıştır. 

Tablo 16 : Kullanılacak direklerin tiplerine göre oluşacak hafriyat miktarları 

Direk Tipleri 1 direk için hafriyat miktarı (m 3 ) Toplam hafriyat miktarı 

PA 21,25 21,25 x 5 = 106,25 

PB 26,04 26,04 x 12 = 312,48 

PC 27,50 27,50 x 3 = 82,5 

PD 117,36 117,36 x 16 = 1877,76 

PE 101,64 101,64 x 1 = 101,64 

Toplam 

= 2480,63 

Toplam 37 adet direk için yapılacak hafriyat miktarı; 2480,63 m 3 olacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 96 - 



V.1.2. Hafriyat artığı toprak, taş, kum vb maddelerin nerelere taşınacakları veya hangi 

amaçlar için kullanılacakları, 

Direk ayaklarının oturtulacağı çukurların açılması sırasında çıkacak toprak, taş, kum 

vb. maddeler, direklerin çukurlara oturtulmasından sonra tekrar çukurların kapatılmasında 

dolgu olarak kullanılacaktır. Direklerin temellerinde beton atılan yerlerden çıkacak toprak ise 

direkler dikildikten sonra, direk diplerindeki daha sonra yapılacak arazi tesviyesinde 

kullanılmak üzere araziye serilecektir. Dolayısıyla direk dikilen yerlerin dışında herhangi bir 

yere hafriyat artığı malzemenin taşınması ve dökülmesine gerek kalmayacaktır. Beton 

işlemleri sırasında etrafa beton artıklarının dökülmemesi için gerekli özen gösterilecektir. 

İnşaat sonrası direklerin etrafında beton artığı, ambalaj malzemesi ve toprak yığınları 

bırakılmayacaktır. Ayrıca tesisin inşaatı aşamasında çıkacak hafriyat dere yataklarına 

atılmayacak, çalışmalar sırasında dere yataklarına malzeme inişi önlenecek ve dere 

yataklarına hiçbir şekilde malzeme depolanmayacak ve dökülmeyecektir. Bu nedenlerle 

hattın inşası ve işletmesi sırasında su yüzeylerine hiçbir şekilde müdahale edilmeyecek ve 

atık deşarjı yapılmayacaktır. 

18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Hafriyat 

Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır. 

V.1.3. Nakil hatlarına ait servis yollarının inşası ile ilgili işlemler; kullanılacak 

malzemeler, 

Planlanan EİH güzergahında her direğe kadar yol bulunmamaktadır. Orman 

alanlarındaki direk yerlerine ulaşım için Adana Orman Bölge Müdürlüğü’nden izin alınarak 

orman içi yolu açılacaktır. Açılacak yolların güzergahları henüz belirlenmemiştir. Yol yapımı 

sırasında ilk önce açılacak servis yolunun projesi Adana Orman İşletme Müdürlüğü’ne 

onaylatılmakta ve onaylanan projeye göre kesilecek ağaçlar işaretlenmektedir. İlk önce 

ağaçlar kesilecek sonrada kepçe ile kazılarak yol açılacaktır. Açılacak yol traktörün 

geçebileceği özellikte orman içi yolu olacak ve asfaltlanmayacaktır. Bu işlem sırasında kazıcı 

ve yükleyici ile kamyon kullanılacaktır. Her direk yerine ulaşım için yol yapılmayacak olup bu 

tür yerlere binek hayvanları üzerinde malzemeler yüklenerek gerçekleştirilecektir. 

Proje alanı içerisindeki derelerin bir kenarına 5 m genişliğinde servis yolu ayrılacaktır 

ve bu alanlar kullanılmayarak boş bırakılacaktır. Mevcut servis yolları da korunacaktır. 

Proje alanı içinden, sınırından veya yakınlarından geçmekte olan yüzeysel su 

kaynakları üzerinde yol geçişi sağlanması durumunda uygun kesitte sanat yapısı yapılarak 

geçiş sağlanacaktır. Bu konuda DSİ Bölge Müdürlüğü’nden izin alınacaktır. 

V.1.4. İletim hatlarının inşası ile ilgili işlemler, 

Köprü HES’te üretilecek enerjinin, Menge HES Şalt sahasına aktarılması için yapılacak 

enerji iletim hattı kapsamındaki çalışmalar aşağıda genel çerçevesi ile verilmiştir: 

~ Ön Etüt Çalışmaları, 

~ Takribi enerji iletim hattı güzergahının belirlenmesi, 

~ TEİAŞ tarafından güzergahın onaylanması, 

~ ÇED çalışmalarının yapılması, Çevre ve Orman Bakanlığı’ndan “Çevresel Etkileri 

Olumlu Belgesinin” alınması, 

~ İlgili Kurumlardan (Tarım İl Müdürlüğü, Orman Bölge Müdürlüğü, vb.) izinlerin alınarak 

inşaata başlanılması,

TEİAŞ GENEL 


- 97 - 



~ İnşaat süresince Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. tarafından TEİAŞ’a Çevre Yönetim Planı 

izleme raporlarının sunulması, 

~ İnşaatın tamamlanarak hattın test işlemlerinin tamamlanması, 

~ TEİAŞ tarafından kesin kabulün yapılması ve İşletmeye alınması, 

~ Hat bakımlarının düzenli olarak yapılması, 

Güzergah etüt çalışmaları, harita çalışmaları, plan-profil çalışmaları, direk tevziyat 

çalışmaları ve inşaat Enerjisa Enerji Üretim A.Ş. tarafından TEİAŞ’ın onayıyla yapılacak olup, 

iletim hattı inşaat aşamasının sonunda işletme için TEİAŞ’a devredilecektir. 

Yapımı planlanan enerji iletim hattında; her fazda 1272 MCM kesite sahip iletkenli tel 

kullanılacak olup, bu tellerden 154.000 volt gerilimde enerji taşınacaktır. Enerji iletim hattı 

inşaatı direk temel kazılarının ve temellerin atılmasının yapılacağı alt montaj, üst montaj ve 

tel çekiminden oluşacaktır. Planlanan EİH inşaatı iş akış şeması Şekil 31’de ve süreleri Tablo 

16’da verilmiştir. 

Tablo 16 : Planlanan EİH inşaatında yapılacak işler ve süreleri 

Aşama İnşaat süresi (gün) 

Kazı – temel işleri 100 

Montaj işleri 100 

Tel çekme işleri 90 

Şekil 31 : Enerji İletim Hattı İnşaatı İş Akış Şeması 

İnşaat işleri üç aşamadan oluşacaktır. Bunlar temel kazıları ile alt montaj, üst montaj ve 

tel çekimidir. 

v Temel Kazıları ve Alt Montaj (Direk Temellerinin Atılması) : 

Enerji İletim Hattının inşası sırasında yapılacak ilk işlem direklerin yerleştirilmesi için 

çukur açılmasıdır. Bir direk için, her ayağa bir tane olacak şekilde, dört çukur açılacaktır. Bu 

işlem kapsamında temel kalıbı hazırlanacak, beton demirleri ve montaj elemanı 

yerleştirilecek, beton dökülecek ve sonra temel dolgusu yapılacaktır. 

Direklerin yerleştirilmesi için açılacak çukurun dibine toprak yüzeyinden minimum 150 

cm derinliğe kadar topraklama elektrotları yerleştirilecektir. Bütün bu işlemlerin

TEİAŞ GENEL 


- 98 - 



tamamlanması ile birlikte çukurlar kapatılacaktır. Alt montaj sırasında, Elektrik Kuvvetli Akım 

Tesisleri Yönetmeliği’nde belirtilen hususlara uyulacaktır. 

Temel kazma ve altmontaj işlemlerine ait benzer bir EİH inşaatından örnek görünüm 

aşağıda verilmiştir. 

Fotoğraf 2 : Temel kazma işlemini gösterir örnek fotoğraf

TEİAŞ GENEL 


Fotoğraf 3 : Altmontaj işlemlerinin gösterir örnek fotoğraf 

- 99 - 



TEİAŞ GENEL 


v Üst Montaj (Çelik Konstrüksiyonların Örülmesi) : 

- 100 - 



Bütün direk ayakları inşa edildikten sonra galvaniz kaplı çelik pilonlar cıvatalarla birbirine 

monte edilerek, elektrik direkleri inşa edilecektir. Direklerin inşası bittikten sonra izolatörler 

takılacaktır. 

Üst montaj işlemine ait benzer bir EİH inşaatından örnek görünüm aşağıda verilmiştir. 

Fotoğraf 4 : Üst montaj işlemini gösterir örnek bir fotoğraf (a)

TEİAŞ GENEL 


Fotoğraf 5 : Üst montaj işlemini gösterir örnek bir fotoğraf (b) 

- 101 - 



TEİAŞ GENEL 


v Tel Çekimi : 

- 102 - 



Alt ve üst montaj tamamlandıktan sonra iletken çekilecektir. Bu işlem sırasında tel 

çekme makinası ve fren makinesi kullanılacaktır. Tel çekimi sırasında iletkenlere paralel 

olarak iletim hattını yıldırıma karşı koruyacak olan koruma teli çekilecektir. 

Tel çekme işlemine ait benzer bir EİH inşaatından örnek görünüm aşağıda verilmiştir. 

Fotoğraf 6 : Tel çekme işlemini ve kullanılan ekipmanları gösterir örnek bir fotoğraf

TEİAŞ GENEL 


Fotoğraf 7 : Tel çekme işlemini gösterir örnek bir fotoğraf 

- 103 - 



Enerji iletim hattının işletmeye alınmasından sonra, hat bakım ekipleri tarafından 

senenin belirli zamanlarında hat güzergahı boyunca gezilerek hattın bakımı yapılacaktır. Bu 

bakım işlemleri arasında izolatörlerin kırılması durumunda yenilenmesi, tellerin tolerans dışı 

gevşemesi durumunda tamir edilmesi vb işler sayılabilir. Bunun yanı sıra, irtifak hakkı 

sahasında yetişecek çalılık vb. bitkilerden dolayı elektrik tellerinin etkilenmesini önlemek 

amacıyla saha temizliği yapılacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 104 - 



Enerji İletim hatlarında elektrik kaçaklarının önlenebilmesi ve çevredeki canlılara zarar 

vermemesi amacıyla, tüm direklerin topraklanması ve topraklama direncinin 20 Ohm’dan 

küçük olması gerekmektedir. Topraklama, direk dikilmesinden itibaren 0-30 m’lik bir saha 

içinde uygun görülen ve 20 Ohm’u sağlayacak en iyi bir yer ve yönde yapılacaktır. 

Planlanan EİH güzergahı Köprü HES’ ten başlayacak olup, Menge HES şalt sahasında 

son bulacaktır. 

V.1.5. İnşaat esnasında kırma, öğütme, taşıma ve depolama gibi toz yayıcı işlemler, 

Proje kapsamında toz oluşumu, inşaat aşamasında meydana gelecektir. Bu aşamada 

toz oluşumuna neden olabilecek işlemler, sadece direklerin yerleştirilmesi için temel 

çukurlarının kazılmasıdır. Bunun dışında toz yayıcı işlem söz konusu olmayacaktır. İnşaat 

sırasında oluşacak toz emisyon miktarları, yapılacak işlemler ve her işlem için literatürde 

verilen toz emisyon faktörleri kullanılarak tahmin edilebilir. 

Bölüm IV.1.1’de bahsedildiği gibi inşaat aşamasında, direk temel kazıları için 2480,63 

m 3 malzeme hafriyata tabi tutulacaktır. Bu işlemlerden oluşacak toz emisyonu miktarı tahmin 

edilirken en kötü koşullar göz önüne alınmıştır. Proje kapsamında bir direk çukur kazısı 

yaklaşık 4 saatte tamamlanacaktır. Hat boyunca inşa edilecek direkler için yapılacak temel 

kazıları aynı anda değil, sıra ile yapılacaktır. Bu nedenle oluşacak toz emisyonu hesabı bir 

direk için yapılacak temel kazıları için yapılmıştır. Buna göre bir direğin yerleştirilmesi için 

gerekli çukurların açılması sırasında yapılacak kazı sonucu oluşacak toz emisyonu miktarının 

tahmini ile ilgili kabuller ve işlemler aşağıda özetlenmiştir. 

EİH’nda kullanılacak direklerden, en kötü koşul olarak düşünülen hafriyat miktarı en 

fazla olan direğe göre temel kazıları sırasında ortaya çıkacak toz emisyonu hesaplanmıştır. 

Kazı Sırasında Çıkacak Toz Emisyonu 

1 Direk için yapılacak hafriyat miktarı : 117,36 m 3 

Toprağın yoğunluğu : 1,60 ton/m 3 

Toplam Hafriyat : 117,36 m 3 x 1,6 ton/m 3 = 187,77 ton 

1 Direk temelinin kazı süresi : 4 saat 

Saatlik Hafriyat Miktarı : 187,77 ton / 4 saat = 47 ton/saat 

Kazı Emisyon Faktörü : 0,01 kg/ton (EPA) 

Saatte Oluşacak Toz Emisyonu : 47 ton/saat x 0,01 kg/ton = 0,47 kg toz/saat 

EİH inşası sırasında yapılan işlemlerden dolayı oluşacak toplam toz emisyon değerleri 

Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2‘de verilen 1 kg/saat değerinin 

altında kaldığı için “Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri ve bu değerlerle teşkil edilen Toplam 

Kirlenme Değerlerinin” tespit edilmesine gerek kalmamıştır. Çalışma koşullarına özen 

gösterilerek toz oluşumu azaltılacaktır. Tüm çalışmalar sırasında Sanayi Kaynaklı Hava 

Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun hareket edilecektir. Ayrıca egzoz emisyonunu en 

düşük seviyede tutmak için mümkün olduğunca yeni araçlar kullanılacak, araçların egzoz 

emisyon ölçümleri rutin aralıklarla yapılacak ve 04.04.2009 tarih ve 27190 sayılı Egzoz Gazı 

Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda hareket edilecektir. 

Enerji iletim hattı işletme aşamasında toz emisyonuna neden olacak herhangi bir işlem 

bulunmamaktadır.

TEİAŞ GENEL 


- 105 - 



TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından EİH’nın inşaat aşamalarında yetkili laboratuarlara 

toz ölçümleri yaptırılmakta idi. Bu ölçüm sonuçlarının Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin 

Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun olduğu bilinmektedir. SELİN Ölçüm Laboratuvar Hizm. Biliş. 

Müş. İnş. San. ve Tic. A.Ş. tarafından inşaat sırasında TEİAŞ Genel Müdürlüğü’nün isteği 

üzerine 3 adet EİH güzergahında yapılan toz ölçümlerinin sonuçları aşağıda verilmiştir. Her 

3 EİH farklı şehirlerde olup her birinin ölçüm sonuçları sırasında Sanayi Kaynaklı Hava 

Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’ne uygundur. 

380 kV SEYDİŞEHİR - VARSAK EİH 

Emisyon Kaynağı 

274 No’lu Direk 

Yerinde Ayakların 

Temel Kazısı 

Yapılırken (Rüzgar 

Esme Yönünde) 





Esme Yönünün 

Tersinde) 

Örnekleme 

Hacmi 

(m 3 ) 

Gaz 

Sıcaklığı 

( 0 C) 

Gaz 

Basıncı 

(kPa) 

Kütle 

(mg) 

PM10 

Konsantrasyonu 

(mg/m 3 ) 

PM10 


(mg/Nm 3 ) 

Sınır 

Değer 

(mg/Nm 3 ) 

0,63687 24,38 99,453 0,2 0,31 0,35 3,00 

0,42943 24,46 99,453 0,2 0,47 0,52 3,00 


Yerinde Dolgu 

İşlemi Yapılırken 0,34544 

(Rüzgar Esme 

Yönünde) 

24,21 99,101 0,1 0,29 0,32 3,00 

Kaynak: 380 KV SEYDİŞEHİR - VARSAK EİH Emisyon Raporu’ndan alınmıştır. 

154 kV YUSUFELİ HES – TORTUM HES – OLTU TM EİH 







Örnekleme 

Hacmi 

(m 3 ) 

Gaz 

Sıcaklığı 

( o C) 

Gaz 

Basıncı 

(kPa) 

Kütle 

(mg) 

PM10 


(mg/m3) 

PM10 


(mg/Nm3) 

Sınır 

Değer 

(mg/Nm 3 ) 

0,38130 9,34 87,060 0,3 0,79 0,95 3,00 






Tersinde 

0,40425 9,45 89,993 0,1 0,25 0,29 3,00 

Kaynak: 154 KV YUSUFELİ HES – TORTUM HES – OLTU TM EİH İnşaatı Emisyon Raporu’ndan alınmıştır. 

380 kV VAN - BAŞKALE EİH 







Örnekleme 

Hacmi 

(m 3 ) 

Gaz 

Sıcaklığı 

( o C) 

Gaz 

Basıncı 

(kPa) 

Kütle 

(mg) 

PM10 


(mg/m3) 

PM10 


(mg/Nm3) 

Sınır 

Değer 

(mg/Nm 3 ) 

0,21730 12,41 80,292 0,1 0,46 0,61 3,00 






Tersinde) 

0,31113 13,01 80,292 0,1 0,32 0,42 3,00 

Kaynak: 380 KV VAN - BAŞKALE EİH inşaatı Emisyon Raporu’ndan alınmıştır.

TEİAŞ GENEL 


- 106 - 



V.1.6. Proje kapsamında oluşacak katı atık miktarı ve özellikleri, nasıl bertaraf 

edileceği, 

İnşaat aşamasında oluşacak katı atıklar, çalışacak personelden kaynaklanacak evsel 

nitelikli atıklardan ve inşaat faaliyetlerinden kaynaklanan (kağıt, plastik, tel vb.) atıklardan 

oluşacaktır. İnşaat faaliyetlerinden kaynaklanan ambalaj atıkları, evsel atıklardan ayrı olarak 

biriktirilip “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre toplanacak ve lisanslı 

firmalara verilecektir. 

Evsel nitelikli katı atıkların miktarı ile ilgili tahminler ve kabuller aşağıda görülebilir. 

Enerji iletim hattının inşasında önce kazı ve temel işlerinde 45 kişi çalışacak, bu işler 

bittikten sonra montaj ekibi montaj işlerini yapacaktır. Montaj işlerinde ise 35 kişi çalışacaktır. 

Montaj işlemleri bittikten sonra da tel çekimi yapılacaktır. Tel çekimi aşamasında da 40 kişi 

çalışacaktır. Kazı ve temel ekibi ile montaj ekibi aynı anda çalışmayacaktır. 

Kazı ve temel işlerinde oluşacak evsel katı atık miktarı ; 

Çalışacak kişi sayısı : 45 kişi 

Kişi başına günlük oluşacak katı atık : 1,15* kg/gün 

Günlük oluşacak toplam katı atık : 51,75 kg/gün 

Montaj işlerinde oluşacak evsel katı atık miktarı ; 



Günlük oluşacak toplam katı atık : 40,25 kg/gün 

Tel çekimi işlerinde oluşacak evsel katı atık miktarı ; 



Günlük oluşacak toplam katı atık : 46 kg/gün 

* Kaynak: Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı 

Personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar kullanılacak şantiyelerin çöp 

konyetnırına bırakılacaktır. 

Katı atıkların taşınması, depolanması ve bertarafı konusunda “Katı Atıkların Kontrolü 

Yönetmeliği”nin ilgili hükümlerine uyulacaktır. 

Plastik, ambalaj kağıdı, pet şişe, cam şişe ve metal gibi inşaat sırasında oluşacak 

atıklar Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne göre bertaraf edilecektir. Bu atıkların 

boya, vb. inşaat malzemesi ile kontamine olması durumunda “Tehlikeli Atıkların Kontrol 

Yönetmeliği’ne göre bertarafı sağlanacaktır. 

Plastik, ambalaj kağıdı, pet şişe, cam şişe ve metal gibi inşaat sırasında oluşacak 

atıklar Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne göre bertaraf edilecektir. Bu atıkların 

boya, vb. inşaat malzemesi ile kontamine olması durumunda ve çimento torbaları “Tehlikeli 

Atıkların Kontrol Yönetmeliği’ne göre bertarafı sağlanacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 107 - 



Enerji iletim hattının inşası sırasında kullanılacak iş makinelerinin bakımları yetkili 

servislerce yapılacağı için atık motor yağı oluşmayacaktır. Çalışma alanı içerisinde yağ 

değişimi yapılmayacaktır. Buna rağmen yağ sızıntısı vb. nedenlerden ötürü oluşacak atık 

yağlar Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre, atık yağlara bulaşmış atıklar ise Tehlikeli 

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne göre sızdırmasız kaplarda biriktirilecek ve kategorisine göre 

Lisanslı geri kazanım/bertaraf tesislerine yine lisanslı taşıma şirketleri aracılığı ile 

gönderilecektir. 

Yemek ihtiyacı dışarıdan hazır olarak sağlanacak olup ayrıca yemek pişirilmeyecektir. 

Bu nedenle atık bitkisel yağ oluşumu da söz konusu olmayacaktır. 

V.1.7. Proje kapsamında kullanılacak su miktarları, nereden ve nasıl temin edileceği, 

bu suların kullanımı sonucu oluşacak atık suların hangi işlemlerden sonra hangi alıcı 

ortama nasıl verileceği ve bu suların özellikleri, 

Proje kapsamında inşaat ve montaj sırasında çalışacak işçilerin ihtiyacı ve direk 

temellerinde kullanılacak olan harç betonu için su kullanımı olacaktır. 

İnşaat aşamasında çalışacak işçilerin kalmaları için Köprü Barajı ve HES şantiyesi ile 

Menge Barajı ve HES şantiyesi kullanılacaktır. İşçilerin içme suyu insan sağlığına uygun 

hazır damacana suyu satın alınarak karşılanacaktır. Kullanma suyu ise kullanılacak 

şantiyenin şebekesinden karşılanacaktır. 

Beton işleri için arazide ulaşımın mümkün olduğu direk yerlerinde hazır beton 

kullanılacaktır. Ulaşımın mümkün olmadığı direk yerlerinde ise yerinde beton işlemi 

yapılacaktır. Yerinde beton hazırlanması için gerekli olan su taşıma ile getirilecektir. Beton 

işlerinden kaynaklı herhangi bir atık su oluşmayacaktır. Beton dökme işlemi sırasında etrafa 

beton artıkları bırakılmayacaktır. 

İnşaat aşamasında su kullanımından dolayı sadece evsel nitelikli atık su oluşacaktır. 

Personelin su tüketimi ve atık su oluşumu ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir. 

Kazı ve temel işlerinde çalışacak personelin su kullanımı sonucu oluşacak evsel atık 

su miktarı ; 


Kişi başına düşen günlük kullanım : 150 lt kişi / gün 

Günlük Su Tüketimi : 6,75 m 3 /gün 

Oluşacak Atık su Miktarı : 6,75 m 3 /gün 

(Tüketilen suyun tamamının atık suya dönüşeceği varsayımı yapılmıştır.) 

Montaj işlerinde çalışacak personelin su kullanımı sonucu oluşacak evsel atık su 

miktarı ; 



Günlük Su Tüketimi : 5,25 m 3 /gün 

Oluşacak Atık su Miktarı : 5,25 m 3 /gün 

(Tüketilen suyun tamamının atık suya dönüşeceği varsayımı yapılmıştır.)

TEİAŞ GENEL 


- 108 - 



Tel çekim işlerinde çalışacak personelin su kullanımı sonucu oluşacak evsel atık su 

miktarı ; 



Günlük Su Tüketimi : 6 m 3 /gün 

Oluşacak Atık su Miktarı : 6 m 3 /gün 

(Tüketilen suyun tamamının atık suya dönüşeceği varsayımı yapılmıştır.) 

İnşaat aşamasında çalışanlar inşaatına başlanılmış olan Köprü ve Menge Barajlarının 

şantiyelerine ait alt yapı sistemini kullanacak olup herhangi bir atıksu arıtma tesisi 

yapılmayacaktır. 

V.1.8. Enerji iletim hatlarında yapılacak topraklama ile ilgili işlemler, 

Enerji İletim hatlarında elektrik kaçaklarının önlenebilmesi ve çevredeki canlılara zarar 

vermemesi amacıyla, tüm direklerin topraklanması ve topraklama direncinin 20 Ohm’dan 

küçük olması gerekmektedir. Topraklama, direk dikilmesinden itibaren 0-30 m. lik bir saha 

içinde uygun görülen ve 20 Ohm’u sağlayacak en iyi bir yer ve yönde yapılacaktır. Izgara 

temelli direklerdeki topraklama direnç, herhangi bir topraklama elemanının konulmasından 

önce ölçülmektedir. Toprak direncinin 20 Ohm'un altında olması halinde 1 adet topraklama 

elektrotu yeterli olacaktır. İlkel toprak direnci 20 Ohm’dan büyük olan bütün beton ve ızgara 

temeller için, direk mevkiinin merkez noktasındaki bir topraklama kazığı veya plakası tesis 

edilecek ve bu kazık veya plaka birbirine köşegen olarak zıt iki ayağa irtibatlanacaktır. Bu 

işlem sonucu toprak direncinin 20 Ohm'un altına düşmesi durumunda başka bir topraklama 

uygulanmayacaktır. Toprak direncinin 20 Ohm'un üstünde olması durumunda kontropualar 

ilave edilecektir. 20 Ohm bir topraklama direnci elde edilinceye veya bütün ayaklara 

kontropua konuncaya kadar bu ilaveler yapılacaktır. Toprak direnci ölçümleri, temel toprak 

dolgusu yapıldıktan sonra ve normal zemin koşulları altında yapılacaktır. Klorür ya da 

iletkenliği artırıcı tuzlar kullanılmayacaktır. Topraklama raporu, direk numaraları ve son 

olarak ölçülen toprak direncinden başka, ölçme tarihini, sıcaklık derecesini ve zemin 

durumunu da içerecektir. Zemin durumu ve koşullar yaş, normal, kuru veya çok kuru şeklinde 

bildirilecektir. Direklerin topraklama direnci, teli çekilmiş hatlarda koruma teli direkten 

ayrılarak, direk ve topraklama elektrotu bir bütün olarak düşünüldüğünden, topraklama 

irtibatlarını direkten ayırmadan ölçülerek kontrol edilecektir. Topraklama elektrotları toprak 

seviyesinden minimum 150 cm derinlikte düşey düzlemde dik olarak yerleştirilecektir. Bu 

elektrotların direk gövdesine irtibatlanması galvanizli örgülü çelik tel ile yapılacak ve söz 

konusu tel her iki ucuna presle tutturulan top klemensler (bağlantı pabucu) vasıtasıyla direk 

gövdesine ve topraklama elektrotuna irtibatlanacaktır. 

V.1.9. Arazinin hazırlanması ve tesislerin inşası sırasında yapılacak işler nedeni ile 

meydana gelecek gürültünün kaynakları ve seviyesi, 

Enerji iletim hattı inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin çalışmaları 

sonucunda, işletme aşamasında ise rüzgardan ve iletkenlerden korona etkisi sonucu gürültü 

oluşabilecektir. İnşaat sırasında oluşacak gürültü için SELİN Ölçüm Laboratuvar Hizmetleri 

Bilişim Müh. Müş. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından çevresel arka plan gürültü ölçümleri 

yapılmış olup bununla ilgili olarak Akustik Rapor hazırlanmıştır (Bkz. Ek 13). 

Proje kapsamında en yakın yerleşim yeri Kızlarsekisi Köyü’dür. Kızlarsekisi Köyü S1B 

noktasına 110 m mesafede bulunmaktadır. 110 m mesafede Alt Montaj – Kazı Çalışması için 

hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 55,42 dBA olup 04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi

TEİAŞ GENEL 


- 109 - 



gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ‘’Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi 

Yönetmeliği’’nin 23. Maddesi ve Ek-VII Tablo-5’ de verilen 70 dBA sınır değerinin altındadır. 


noktasına 110 m mesafede bulunmaktadır. 110 m mesafede Alt Montaj – Beton Dökme 

işlemi için hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 68,43 dBA olup 04.06.2010 tarih 27601 

sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ‘’Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi 

ve Yönetimi Yönetmeliği’’nin 23. Maddesi ve Ek-VII Tablo-5’ de verilen 70 dBA sınır 

değerinin altındadır. 


noktasına 110 m mesafede bulunmaktadır. 110 m mesafede Üst Montaj işlemi için 

hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 61,62 dBA olup 04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi 


Yönetmeliği’’nin 23. Maddesi ve Ek-VII Tablo-5’ de verilen 70 dBA sınır değerinin altındadır. 


noktasına 110 m mesafede bulunmaktadır. 110 m mesafede Tel Çekme işlemi için 

hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 73,52 dBA olup 04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi 


Yönetmeliği’’nin 23. Maddesi ve Ek-VII Tablo-5’ de verilen 70 dBA sınır değerinin 

üzerindedir. Ancak faaliyetin kısa süreli olması ve aynı noktada en fazla 1 gün çalışılacağı 

gibi sebeplerden dolayı kontrol tedbiri uygulanması gerekli görülmemiştir. 

Söz konusu tesis 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı resmi gazetede yayımlanarak 

yürürlüğe giren ve 24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı değişiklik yapılan "Çevre Kanununca 

Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” gereği Çevre İzni kapsamında 

gürültü iznine tabi değildir. 

§ İletim hatlarındaki korona etkisi sonucu oluşan gürültü, 

Korona (iletkenlerin bitişiğindeki hava moleküllerinin parçalanması), elektrik alanının 

iletken üzerindeki çıkıntılarda (su damlacıkları gibi) fazlasıyla yoğunlaştığında meydana gelir. 

Korona, yüksek gerilimli hatlarda görülür. Korona, duyulabilir sesler, radyo ve televizyon 

enterferansı (görüntü ve seste parazit), ışık ve az miktarda ozon üretimine yol açabilir. 

Yıllardır, hat dizaynları diğer korona etkilerini ve duyulabilir ses seviyelerini büyük ölçüde 

azaltacak şekilde geliştirilmiştir. Enerji iletim hattının işletmesinden kaynaklı gürültü söz 

konusudur. Ancak bu gürültü ile ilgili yönetmeliklerde bir sınır getirilmemiştir. Proje konusu 

enerji iletim hattında oluşacak gürültünün, Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve 

Yönetimi Yönetmeliği’nde verilen değerlerden düşük seviyede olmasından dolayı çevreyi 

rahatsız etmesi söz konusu olmayacaktır. 

V.1.10. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla 

ortadan kaldırılacak tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı, 

EİH güzergahında tesis edilecek olan 37 adet direk için toplam 5.802,88 m²‘lik alan 

kamulaştırılacaktır. Tüm kazı işlemleri bu alanda gerçekleştirilecektir. Ayrıca 551.371,09 

m 2 ’lik alan irtifak alanı olarak belirlenmiştir. 

154 kV’luk Köprü HES-Menge HES Enerji İletim Hattı 5 km’lik inceleme alanı 

güzergahında Uzman Botanikçi Haşim ALTINÖZLÜ tarafından 2010 yılı içerisinde flora 

tesbitleri için arazi çalışmaları yapılmıştır.

TEİAŞ GENEL 


- 110 - 



Proje alanında yapılan arazi çalışmaları sırasında alanın dominant vejetasyon yapısı 

da tespit edilmiştir. Proje sahasında Pinus brutia Ten. (Kızılçam) orman vejetasyonu ve 

suyun etkisi ile oluşan dere vejetasyonu tespit edilmiştir. Ormanlık alanlarda; Achillea 

biebersteinii Afan. (Civanperçemi), Aethorhiza bulbosa (L.) Cass. subsp. microcephala Rech. 

fil. (-), Centaurea aggregata Gisch. & Mey. ex DC. subsp. aggregata (Yanardöner), Crepis 

sancta (L.) Babcock (Hindiba), Logfia arvensis (L.) Holub. (-), Picris xauriculoides (A.F.Lang) 

Sell & West (-), Alyssum strigosum Banks. & Sol. subsp. strigosum (Uyuz otu), Cardamine 

graeca L. (Yaban teresi), Campanula rapunculus L. var. rapunculus (Çan çiçeği), Astragalus 

schizopterus Boiss. (Geven), Hymenocarpus circinnatus (-), Quercus coccifera L. (Meşe) ve 

Phlomis viscosa Poiret (Kudus ada çayı) gibi türler tespit edilmiştir. S1, S2 ve S3 kaya 

vejetasyonu, S1A, S1B, S4 ve S6 orman vejetasyonu, S5 orman açıklığı, S7 ise şantiye 

sahasında bulunmaktadır. 

Suyun etkisi ile oluşan dere ve kuru dere vejetasyonunda ise; Caucalis platycarpos L. 

(-), Nerium olender L. (Zakkum), Xanthium strumarium L. subsp. cavanillesii (Schouw) D. 

Löve & P. Danserau (Pıtrak), Xanthium spinosum (Pıtrak), Erophila verna (L.) Chevall subsp. 

praecox (Stev.) Walters (Çırçır otu), Holosteum umbellatum L. var. umbellatum (Holosteum), 

Ranunculus ficaria L. subsp. ficariiformis Rouy & Fouc. (Düğün çiçeği) ve Tamarix 

smyrnensis Bunge (Ilgın) gibi türler tespit edilmiştir. 

Bölüm IV.2.8’de korunması gereken türler ve koruma tedbirlerinden bahsedilmiştir. 

V.1.11. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla elden 

çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, bunların arazi kullanım kabiliyetleri ve tarım 

ürün türleri, tarımsal amaçlı arazi kullanım izni, 

Proje güzergahının büyük bir kısmı Kahverengi Orman Toprakları üzerinde kalmakla 

birlikte yer yer Kireçsiz Kahverengi Toprakları ve Kırmızı Akdeniz Toprakları üzerinden de 

geçmektedir. Kullanım sınıflarına bakıldığında ise VI. ve VII. sınıf araziler üzerinde 

kalmaktadır. 

14484,35 m uzunluğunda ve 2 adet nihayet direği ile 7 adet some noktasına sahip 154 

kV Köprü HES – Menge HES enerji iletim hattı güzergahının geçtiği some noktalarının arazi 

çalışmaları sonucunda çıkarılan güncel arazi kullanım durumuna bakıldığında EİH 

güzergahının çok büyük bir bölümünün ormanlık alanlardan geçtiği görülmektedir. Ayrıca hat 

güzergahı boyunca yer yer tarım arazileri ve küçük ölçekli bahçeler de gözlenmektedir. Arazi 

kullanım durumunu yansıtan çevre düzeni planı, arazi varlığı haritası ve meşcere haritası 

rapor ekinde (Bkz. Ek 8, Ek 2 ve Ek 3) verilmiştir. 










hükümleri uyarınca gerekli izinler alınacaktır. İzin alınmadan faaliyete başlanmayacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 111 - 



V.1.12. Arazinin hazırlanması ve inşaat alanı için gerekli arazinin temini amacıyla 

kesilecek ağaçların tür ve sayıları, meşcere tipi, kapalılığı,) Orman alanları üzerine 

olası etkiler ve alınacak tedbirler, orman yangınlarına karşı alınacak tedbirler, 

Proje alanına ait meşcere tipleri ve özellikleri Orman Yüksek Mühendisi M. Yaşar İNAN 

tarafından hazırlanmıştır. Enerji İletim Hattı güzergahına ait meşcere haritası rapor ekinde 

(Bkz. Ek 3), proje güzergahının geçtiği bölmeler, meşcere tipleri, kapalılıkları ve alanları ise 

Bölüm IV.2.6’da verilmiştir. 

Proje alanında tellerin salınımlarını hesaba katılarak traşlanacak alan 25 m + 25 m = 

50 m’lik koridor olarak düşünülmüştür. İnşaat sırasında arazi gözlemlerine göre direk 

yerlerinin konumuna göre gereken ağaçlar kesilecektir. Bu nedenle 50 metrelik koridorun 

tamamında ağaç kesimi yapılmayacaktır. Gerekli ağaç kesimi orman işletme şefliğinin 

gözetim ve denetiminde gerçekleştirilecek ve kesilecek ağaçların bedelleri Adana Orman 

Bölge Müdürlüğü’ne ödenecektir. Kesilecek meşcere tipleri, alanları, adet ve servetleri 

aşağıya çıkarılmıştır. 

Akdam Orman İşletme Şefliğindeki Verimli Koru Ormanlarından Kesilecek Ağaçlar 

Meşçere Tipi Ağaç Türü 

Hektardaki Kullanılacak alandaki 

Adet Servet m 3 Alan m 2 Adet Servet m 3 

Çzbc3 Kızılçam 658 117,557 5737 377 67,442 

Çzcd2 Kızılçam 254 139,085 43110 1095 599,595 

Çzcd3 

Kızılçam 

Meşe 

436 

31 

215,355 

2,354 

61739 

2692 

191 

1329,580 

14,534 

Çzd1 

Kızılçam 

Meşe 

93 

12 

106,742 

2,158 

33926 

315 

41 

362,133 

7,321 

Göknar 10 4,992 

50 24,851 

Arbc2 

Sedir 

Ardıç 

37 

272 

17,459 

42,847 

49782 

184 

1354 

86,914 

213,301 

Meşe 33 5,348 164 26,624 

Toplam 

1836 653,897 194294 6463 2732,295 

Çza3 Meşceresi için 13 nolu Meşcere tipi tanıtım tablosunda adet ve servet 

belirtilmediği için hesaplara katılmamıştır. 

194294 m 2 ’lik verimli koru ormanlarından; 

4479 adet Kızılçam ağacı kesilerek 2358,75 m 3 

50 adet Göknar ağacı kesilerek 24,851 m 3 

184 adet Sedir ağacı kesilerek 86,914 m 3 

1354 adet Ardıç ağacı kesilerek 213,301 m 3 

396 adet Meşe ağacı kesilerek 48,479 m 3 

Toplam 6463 adet Orman ağacı kesilerek 2732,295 m 3 Orman emvali alınabilecektir. 

Akdam Orman İşletme Şefliğindeki Bozuk Koru Ormanlarından Kesilecek Ağaçlar 

Meşçere Tipi Ağaç Türü 

Hektardaki Kullanılacak alandaki 

Adet Servet m 3 Alan m 2 Adet Servet m 3 

BÇz Kızılçam - 10,000 174877 

174,877

TEİAŞ GENEL 


- 112 - 



174877 m 2 lik bozuk koru ormanlarından yaklaşık 175 m 3 orman emvali alınabilecektir. 

Ayrıca münferit olarak Karaçam, Kayacık, Çınar ve Maki türleri de çıkabilir. 

Plan verilerine göre bozuk ormanlarda adet ve servet tahmini olarak verildiğinden, 

gerçek miktar kesimlerden sonra belli olacaktır. 

İnşaat aşamasında, özellikle kurak mevsimlerde ateş yakılmayacak ve yapılacak 

çalışmalarda yangın çıkmaması için gerekli tedbirler alınacaktır. Ayrıca inşaat ve işletme 

aşamasında burada çalışacak olan personele yangınların önlenmesi amacıyla çeşitli bilgiler 

verilerek gereken uyarılar yapılacaktır. 

İşletme aşamasında ilgili orman işletme şefliklerine ait bakım ekipleri periyodik olarak 

İletim hattı güzergahını gezecek ve iletkenlere zarar verecek veya yangına sebebiyet 

verecek büyüklükteki ağaç ve çalıları temizleyecektir. 

Eskiden cam izolatörler kullanılırken, kırılan cam izolatörlerin yere düşmesi ve güneş 

altında mercek etkisi yaratarak otların tutuşması gibi olumsuz etkiler zaman zaman 

yaşanabilmekte idi. Günümüzde bunların yerine silikon izolatörler kullanılmaktadır. Bu 

güzergahta da silikon izolatörler kullanılacak ve bundan dolayı oluşabilecek yangın riski 

önlenecektir. 

EİH’nda iletken tellerin birbirlerine değmeleri sonucunda kıvılcım ortaya çıkmakta ve bu 

da yangın tehlikesine neden olmaktadır. Ancak söz konusu EİH’ndaki iletken teller arasındaki 

mesafe birbirine değmeyecek şekilde projelendirildiği için böyle bir risk taşımamaktadır. 

Enerji iletim hattının inşaat ve işletme aşamalarında özellikle ormanlık alanlarda 

meydana gelebilecek orman yangınlarının önlenmesi amacıyla gereken tedbirler alınacaktır. 

Bunun için kaza veya doğal afetler sonucu iletken tellerin kopması durumunda, hattaki 

gerilimi kesmek için trafo merkezlerine ve şalt sahalarına (Köprü HES Şalt Sahası ile Menge 

HES Şalt Sahası) hat koruma röleleri takılacaktır. 

V.1.13. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek 

yerine getirilecek işlerde çalışacak personel için kurulacak şantiye alanı ve diğer 

teknik/sosyal altyapı ihtiyaçlarının nerelerde ve nasıl temin edileceği, 



ihtiyaçları için Köprü Barajı ve HES ile Menge Barajı ve HES şantiyesi kullanılacaktır. İşçilerin 

içme suyu insan sağlığına uygun hazır damacana suyu satın alınarak karşılanacaktır. 

Kullanma suyu ise kullanılacak şantiyenin şebekesinden karşılanacaktır. Çalışanlardan 

kaynaklanacak atıksular için barınılacak şantiyelerin altyapı sistemi kullanılacaktır. 

V.1.14. Hat güzergahı ve yakın çevresinde yeraltı ve yerüstünde bulunan kültür ve 

tabiat varlıklarına (geleneksel kentsel dokuya, arkeolojik kalıntılara, korunması gerekli 

doğal değerlere) materyal üzerindeki etkilerinin şiddeti ve yayılım etkisinin 

belirlenmesi, 

EİH güzergahı üzerinde yapılan gözlemlerde, çevre düzeni planında ve Kültür ve 

Turizm Bakanlığı’nın resmi web sitesindeki veritabanı araştırmasına göre herhangi bir kültür 

ve tabiat varlığı ile sit alanına rastlanmamıştır. Ancak projenin uygulama aşamasında (arazi 

hazırlık ve inşaat) herhangi bir kültür varlığına rastlandığında çalışma durdurulup en yakın 

Müze Müdürlüğüne haber verilecektir.

TEİAŞ GENEL 


- 113 - 



V.1.15. Arazinin hazırlanmasından başlayarak ünitelerin faaliyete açılmasına dek 

sürdürülecek işlerden, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olanlar, 

Enerji iletim hattının inşaatı sırasında iş makinelerinin kullanımından kaynaklı iş 

kazalarının olma olasılığı vardır. Ayrıca, direk montajı ve tel çekimi sırasında da düşmeden 

kaynaklı yaralanma olayları söz konusu olabilir. Faaliyet sırasında, İş Sağlığı ve Güvenliği ile 

ilgili tüm mevzuat hükümleri yerine getirilecek ve olası tüm kaza ve risklerin mümkün olan en 

alt düzeye indirilmesi için gerekli önlemler alınacaktır. Bu aşamada her türlü iş kazasının 

önlenmesi için çalışma alanlarına uyarıcı levhalar konulacak ve çalışanlara kişisel koruyucu 

ekipman verilecektir. Çalışma süreleri içerisinde kısa molalar verilerek konsantrasyon 

azalmasına bağlı iş kazalarının oluşma riskinin önüne geçilecektir. Kullanılacak araç ve 

gereçler, insan anatomi ve fizyolojisine uygun, ergonomik özelliklerde olanlardan seçilecektir. 

İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü’ndeki; 

- İşyerlerinde bulunması gereken sağlık şartları ve güvenlik tedbirleri bölümündeki 

(Madde 22, 38) 

- Tozlarla ortaya çıkabilecek meslek hastalıklarına karşı alınacak özel tedbirler 

bölümündeki (Madde 76) 

- Gürültünün zararlı etkilerinden korunmak için (Madde 78)’de belirtilen hususlara 

uyulacaktır. 

Projeler, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olabilecek her türlü yaklaşmalara 

karşı “Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği”nin öngördüğü gerekli ve yeterli her türlü 

emniyet tedbirleri ve mesafeleri dikkate alınarak projelendirildiği ve tesis edileceği için 

herhangi bir risk ve tehlike oluşturmayacaktır. Enerji iletim hattı yapımı sırasında insan 

sağlığı için en tehlikeli faktörlerden biri olan elektrik kaçakları, inşaat sırasında yapılacak 

topraklama ile önlenecektir. 

Ayrıca projenin tüm aşamalarında, 27.11.2002 tarih ve 37-265 sayılı TEİAŞ İş 

Güvenliği Yönetmeliği’nin aşağıda belirtilen maddelerine uyulması sağlanacaktır. 

Madde 76- Enerji iletim hatları üzerinde yapılacak tamirat ve izolatör değiştirilmesi gibi ekip 

çalışmalarında kazaya uğrayan kimsenin kurtarılması için gerekli indirme malzemesi ile ilk 

yardım malzemesi ekibin yanında bulunacaktır. 

Madde 77- Tel çekiminde kullanılan çekme ve fren makineleri ile hareketli iletken 

topraklanacaktır. 

Madde 78- Gergi altına alınmış iletkenlerin gergi yükü uygun şekilde kaldırılmadan kesme 

işlemi yapılmayacaktır. 

Madde 79- Koruma teli çekimi sırasında hareket halindeki koruma teli tamburlarının en az 

5m. lik emniyet mesafesinde eleman bulunmayacaktır. 

Madde 80- Direk üzerine çıkmadan önce direğin her türlü gerilimden arındırıldığından emin 

olunacaktır. Direğe çıkan bir kimsede; emniyet kemeri, güvenlik ayakkabısı, baret vb. kişisel 

koruyucular ile takım torbası bulundurulacaktır. Direğin cinsine göre hazırlanmış tırmanma 

cıvataları, özel kanca ve merdiven gibi tırmanıcılarla direk donatılacaktır. Emniyet kemeri 

çalışma süresince düşmeyi önleyecek sağlam noktalara bağlanacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 114 - 



Madde 81- Malzeme ve aletler kesinlikle fırlatılmayacak tek dilli makaralı halat sistemi ile 

çıkarılıp indirilecektir. Küçük el aletleri (pense, tornavida, anahtarlar vb.) çalışanın kemerine 

takılmış takım torbasında taşınacaktır. 

Madde 82- Bir direğe birden fazla kişinin çıkması çalışma için gerekli ise; aynı çıkış aksında 

birinci şahıs çıkmadan ikinci şahıs çıkmayacaktır. 

Madde 83- Kaldırma ve taşıma araçlarının gerilim altında bulunan veya bulunmayan 

iletkenlerinin yakınında kullanılması ve hareket ettirilmesi esnasında bu araçların iletkenlere 

olan güvenlik mesafelerini ihlal veya temas etmemeleri için özel önlemler alınacaktır. 

Madde 84- Çalışma sahasının sınırlandırılmasında cihazların boyutları, iş makine ve 

araçlarının manevra edebilmesi imkanları ve hatların kopması ihtimali göz önünde 

bulundurulacaktır. 

Madde 85- Müşterek hatlar ve çok devreli hatlar üzerinde çalışırken, hatlardan herhangi 

birinde enerji var ise gerilim altında çalışma hükümlerine uyulacaktır. 

Madde 86- Tesisatın çok yakınındaki çalışma, elektrikle ilgili olmasa da önce çalışma 

müsaadesi alınacak ve tesisatın enerjisi kesilecektir. Enerjinin kesilmesi mümkün olmazsa 

AG tesisleri için madde: 51 deki OG ve YG tesisleri için madde: 62 deki önlemler alındıktan 

sonra çalışmaya başlanacaktır. 

Madde 87- Gerilim altındaki tesislerin yakınında elektrikle ilgili olmayan çalışmalarda 

alınacak önlemlerde; güvenlik mesafesine ve tesisatın karakteristiklerine uygun alet 


Madde 88- Tesisatın çok yakınında olmayan çalışmalarda tesisatın çalışılan yere uzaklığı 

güvenlik mesafesinde ise hatların gerilim dışı bırakılmasına gerek yoktur. Ancak, personelin 

güvenlik mesafesine doğrudan doğruya veya vasıtalı olarak yaklaşmasını önlemek için 

gerekli tüm önlemler alınacaktır. 

Madde 246- TEİAŞ’da, çalışanların ve işlerin güvenliğini sağlamak amacı ile gerekli 

koruyucu alet ve ekipman her işyerindeki ünite amirlerince sağlanacaktır. 

Madde 247- Temin edilen koruyucu alet ve ekipmanların her an kullanılabilir durumda 

bulundurulması çalışanlarca sağlanacaktır. 

Madde 248- Çalışanlar verilen kişisel koruyucuları ve iş güvenliği malzemelerini kullanmak 

zorundadır. 

Madde 249- Kişisel koruyucular işe başlamadan önce mutlaka kontrol edilecektir. Uygun 

durumda bulunmayan koruyucular rapor edilerek yenisi ile değiştirilecektir. 

Madde 250- Koruyucu alet ve ekipmanlar TSE, TSEK veya uluslar arası standartlara uygun 

olacaklardır. 

Madde 251- Baş korumasının gerektiği tüm yerlerde işin niteliğine uygun olarak, baret, kask, 

miğfer, başlık, saç fileleri veya şapkalardan biri tercih edilerek kullanılacaktır. 

Madde 252- Işınlardan, ışıktan, ısıdan, parçacıklardan, tozdan, kardan ve tehlikeli 

ortamlardan gözü korumak amacı ile göze uygun kafes, gölgelik, maske veya gözlük mutlaka 

kullanılacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 115 - 



Madde 253- İnsan sağlığına zarar verebilecek gaz ve toz kaçaklarının bulunduğu yerlerde 

çalışacak olanlar, filtre edilmiş veya temiz hava vererek çalışma ortamı hazırlayan maskeler 

kullanacaklardır. 

Madde 254- 80 desibelin üzerinde ses ve gürültü olan yerlerde çalışan kişi, kulaklarını 

koruması için kulaklık veya kulak tıkaçlarını mutlaka kullanacaktır. 

Madde 255- Çalışma sırasında, çalışanlar, ellerini elektrik çarpmalarına, kaynak arklarına, 

ezilmelere, cisim batmalarına, ısıya, kimyasal maddelere, asitlere, bazlara vb. etkenlere karşı 

koruyan eldivenler kullanacaktır. 

Madde 256- Elektrik bulunan veya bulunma ihtimali olan yerlerde gerilim kademelerine 

uygun olmak şartı ile izole eldiven kullanılacaktır. 

a) Kesici ve ayırıcıları açar veya kapatırken, 

b) Sigorta değiştirirken, 

c) Hata gerilim olup olmadığını kontrol ederken, 

d) Topraklama ve kısa devre yaparken, 

e) Laboratuar da yapılan gerilimli çalışmalarda, 

f) Bunların dışında, amirlerin ihtiyaç duyduğu veya çalışanın kullanılmasını istediği 

durumlarda mutlaka eldiven kullanılacaktır. 

g) Tek başına izole eldivenler ile enerjili yere kesinlikle temas edilmeyecektir. 

Madde 257- İzole eldivenlerin bakım ve kontrolü; 

a) Eldivenler sık sık (Her eldivenin alındığı firmaca belirlenen şekilde ) temizlenecektir, 

b) Yağ ile eldivenlerin teması önlenecektir, 

c) Eldivenlerde kaçak olup olmadığı uygun test metodu ile kontrol edilecektir, 

d) Kauçuk eldivenler kesici cisimlerle temas ettirilmeyeceklerdir, 

e) Çalışanlar eldiven kullanırken eldivene zarar verecek yüzük takmayacaklardır, 

f) İzole eldivenler pudralanarak lastik torba içinde saklanacaktır. 

Madde 258- Yüksek yerlerde yapılan (Direk, kule, iskele, vb) çalışmalarda düşmeye karşı 

amaca uygun emniyet kemeri kullanılacaktır. 

Madde 259- Ağır ve yuvarlanabilen malzemenin kaldırılıp taşındığı, sivri cisim batmalarının 

olduğu yerlerde mekanik iş ayakkabısı, Asit, baz ve benzeri kimyasal maddelerle çalışılan 

yerlerde lastik ve benzeri, maddeden yapılmış ayakkabı, Elektrik çarpmalarının olabileceği 

yerlerde, tabanı veya tamamı izole ayakkabı, Sulu zeminlerde yapılacak çalışmalarda çizme 


Madde 260- Vücudun dış etkenlere karşı korunması için çalışma sırasında ceket, pantolon, 

iş tulumu veya iş elbiseleri giyilecektir. 

Bu koruyucularda aranan özellikler aşağıdaki gibidir; 

a)Yanma ve parlama tehlikesi bulunan yerlerde; ateşe ve ısıya dayanıklı, alev almayan, 

b)Kimyasal maddelerle ve akü odalarındaki çalışmalarda aside ve kimyasal maddelere 

dayanıklı önlük, ceket, pantolon veya tulum,

TEİAŞ GENEL 


- 116 - 



c)Elektrik tesis, işletme, bakım, onarım işleri ve atölyelerde çalışan personel işlerine 

uygun giyineceklerdir. 

Madde 261- Yüksek gerilimde elektrik manevrası sırasında diğer koruyucularla beraber 

kişinin toprağa geçiş direncini arttırmak için İzole Halı veya Tabure kullanılacaktır. 

Madde 262- Direk veya bina üstünde çalışırken kullandıkları aletleri düzenli bir şekilde 

taşıyan alet torbası kullanılacaktır. 

Madde 263- OG ve YG de devreyi açıp kapatan kesme ve ayırma işlemi yapan cihazların 

manevrasında el ile kumanda edilmesi ihtiyacı oluştuğunda veya topraklama işleminin 

yapılmasında uzunluğu yerine göre değişen izole Stanka kullanılmalıdır. 

Madde 264- OG Tesislerinde bulunan sigortaların değiştirilme işleminde Sigorta Değiştirme 

Pensi kullanılmalıdır. 

Madde 265- OG ve YG’ de, teçhizatın ayırıcı bıçaklarında, sigorta kontaklarında veya benzer 

yerlerde gerilimin olup olmadığı Gerilim Detektörüyle kontrol edilmelidir. 

Madde 266- OG ve YG deki çalışmalarda çalışma bölgesini güvenlik altına almak için 

mutlaka Topraklama ve Kısa devre Teçhizatı kullanılmalıdır. 

a) Topraklama ve kısa devreyi yaparken iletken kısımlara çıplak elle 

dokunulmayacaktır. 

b)Topraklama ve kısa devre işlemi yapılırken önce toprak teması sağlanır. Daha sonra 

sırası ile her fazda kısa devre işlemi yapılacaktır. 

c)Koruma topraklamasının iletken kesiti en az 16 mm2 olmak üzere kullanılan yerin 

kısa devre akımını taşıyacak kesitte olacaktır. 

d)Topraklama ve kısa devre donanımının kıskaçları (Klips) amaca uygun kullanılacaktır 

(iletkenler için mandal tipi veya vidalı, bara için vidalı tip). 

e)Topraklama ve kısa devre donanımları eksiz, fleksibil (esnek ve çok telli) olup üzeri 

şeffaf izolasyonla kaplanmış olacaktır. 

Madde 267- OG. ve YG. E.İ.Hatlarında gerilim olup olmadığı mutlaka Hat Tüfeği ile kontrol 

edilmelidir. 

Madde 268- Çalışma alanındaki güvenlik sınırı, boyalı, fosforlu ya da yansıtmalı bez veya 

plastik Çalışma Alanı Uyarı bantları ile belirtilecektir. 

Madde 269- Kazan türü, kapalı ve nemli ortamlarda çalışan kişilerin kullandıkları el 

aletlerindeki (Breyz, Matkap vb.) olası elektrik kaçağı durumunda çarpılmaması için mutlaka 

Güvenlik Trafosu kullanılmalıdır. 

Ayrıca enerji iletim hattı işletmeye geçtiğinde olabilecek kazaların önlenmesi amacıyla 

elektrik direklerine “Ölüm Tehlike İşareti” ve her türlü güvenlik önlemi için standart işaretler ve 

yazılı levhalar yerleştirilecektir.

TEİAŞ GENEL 


- 117 - 



V.1.16. Taşkın Önleme ve Drenaj İle İlgili İşlemler (09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı 

Resmi Gazetede yayımlanan Başbakanlık genelgesinin ilgili hükümlerine uyulacağının 

taahhüt edilmesi (derelerin üzeri kapatılmayacak, dere yataklarına, baraj gölüne 

hafriyat, molozlar ve her türlü atık malzememin dökülmeyeceği) 

Enerji İletim Hattı inceleme alanı içerisinde yer alan yüzey suları ile ilgili detaylı bilgiler 

Bölüm IV.2.3.’te verilmiştir. Proje kapsamında inşa edilecek elektrik direği yerleri yüzeysuları 

göz önünde bulundurularak seçilmiştir. Planlanan EİH güzergahında yüzeysuyu yakınından 

geçecek direklerin ayakları için yapılacak kazılarda yüzey akışı ile oluşabilecek erozyon ve 

sedimentin önüne geçilecektir. Bunun için yüzeysuyu ile arasında uygun bir mesafe 

bırakılacaktır. Bu mesafenin belirlenmesinde yüzeysuyunun taşkın durumu da göz önünde 

bulundurulacaktır. 

Proje kapsamında hat güzergahı boyunca direk yerlerinin tespiti aşamasında DSİ VI. 

Bölge Müdürlüğü ile koordineli bir şekilde çalışılacak ve DSİ Genel Müdürlüğü’nün görüşleri 

uygulanacaktır. Elektrik direkleri yüzeysularına ortalama 15 metreden fazla yaklaşılmayacak 

şekilde projelendirilecektir. 

Tesisin inşaatı aşamasında çıkacak hafriyat kuru ve baz akımlı dere yataklarına 


yataklarına hiçbir şekilde malzeme depolanmayacak ve dökülmeyecektir. Hattın inşası ve 

işletmesi sırasında su yüzeylerine hiçbir şekilde müdahale edilmeyecek ve atık deşarjı 

yapılmayacaktır. Bu nedenle projenin su yüzeylerine herhangi bir etkisi olmayacağı 

düşünülmektedir. 

Proje alanı içinde mevcut olan derelerin yatakları korunacak, bu dere yataklarına hiçbir 

şekilde müdahale yapılmayacak, katı veya sıvı atık atılmayacak, pasa veya malzeme 

doldurulmayacak, malzeme temin edilmeyecek, derelerin doğal akışları değiştirilmeyecektir. 

09.09.2006 Tarih ve 26284 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Başbakanlık 

Genelgesinin İlgili Hükümlerine Uyulacaktır. 

V.1.17. Diğer faaliyetler. 

Bu bölümde ayrıca anlatılacak başka bir husus bulunmamaktadır. 

V.2. PROJENİN İŞLETME AŞAMASINDAKİ FAALİYETLER, FİZİKSEL VE BİYOLOJİK 

ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 

V.2.1. Hat güzergahındaki temel yapıların (Direkler, izolatörler, iletkenler, kuleler vb.) 

diğer ünitelerin özellikleri, boyutları, kapasiteleri vb. diğer bilgiler, 

Hat boyunca toplam 37 adet direk kullanılacaktır. Bunlardan 17 adedi durdurucu, 20 

adedi taşıyıcı direktir. Enerji iletim hattı üzerinde 2 adet nihayet direği ve 9 adet some noktası 

yer almaktadır. 

Elektrik kuvvetli akım tesislerinin kurulmasının, işletilmesinin ve bakımının can ve mal 

emniyeti bakımından güvenlikle yapılmasına ilişkin hükümleri kapsayan ‘’Elektrik Kuvvetli 

Akım Tesisleri Yönetmeliği’’ ve 27.11.2002 tarih ve 37-265 sayılı TEİAŞ İş Güvenliği 

Yönetmeliği’ne uygun olarak çalışılacaktır. Direk yerlerinin tespiti aşamasında DSİ Bölge 

Müdürlüğü ile koordineli çalışılacaktır. EİH güzergahına en yakın yapı, S2 ile S3 arasında 

bulunan Kızlarsekisi köyüne ait meskun konuttur.

TEİAŞ GENEL 


- 118 - 



Enerji iletim hattı güzergahında bulunacak temel yapılarla ilgili özellikler aşağıda 

açıklanmıştır. 

— Direkler ; 

Enerji iletim hattında kullanılacak olan direklerin PA, PB, PC, PD, PE, FN, FD, CP 

tipinde olması planlanmaktadır. Enerji iletim hattında 37 adet direk kullanılacaktır. Bunlardan 

17 adedi durdurucu, 20 adedi taşıyıcı direktir. Enerji iletim hattı üzerinde 2 adet nihayet direği 

ve 9 adet some noktası yer almaktadır. Ayrıca Köprü HES-Menge HES EİH projesinde yer 

alan S7 noktası aynı zamanda Menge HES-Feke TM Enerji İletim Hattı için branşman 

yapılan nihayet direğidir. 

154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattına ait onaylı güzergah planı ve 

direk tevzi listesi rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 7) 

EİH güzergahında kullanılacak direklerin baştan mesafeleri, ara mesafeleri, tepe 

açıları, direk tipleri ve fonksiyonları Tablo 17’de verilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


- 119 - 



Tablo 17 : 154 kV Köprü HES – Menge HES EİH güzergahında bulunan direklerin baştan mesafeleri, ara mesafeleri, 

tepe açıları, direk tipleri ve fonksiyonları 

Direk No 

Direkler Direk 

Rüzgar Ağırlık 

Hat 

Arası Baştan 

Açıklık 

Açıklığı Açıklığı Some Açısı 

Mesafesi 

a aw ag No (Grad) 

(Km) 

(m) (m) (m) 

Direğin 

Fonksiyonu 

PORTAL 

1 

40 

470 

-320 

0+000 N 

2 

350 

410 426 

0+470 T 

3 

430 

390 888 

0+820 T 

4 

199,34 

315 186 

1+250 T 

5 

410 220 S.1 203,06 1+449.34 KD 

620,66 

6 

471 667 

2+070 T 

320,78 

7 

255 368 S.1A 177,63 2+390.78 KD 

189,22 

8 

463 346 

2+580 D 

736 

9 

610 882 

3+316 T 

10 

484 

320 

402 382 3+800 T 

11 

680 

500 462 

4+120 T 

12 

200 

440 284 

4+800 D 

13 

265 562 

5+000 T 

330 

14 

179,81 

255 222 5+330 T 

15 

355 478 S.2 174,13 5+509.81 KD 

530,19 

16 

410 -70 

6+040 D 

290 

17 

329 376 

6+330 T 

367,59 

18 

283 790 S.3 190,83 6+697.59 KD 

152,41 

19 

321 400 

6+896 T 

444 

20 

553 330 

7+340 T 

662 

21 

567 284 

8+002 T 

472 

22 

419 374 

8+874 T 

366 

23 

495 284 

8+840 T 

624 

24 

600 1064 9+464 D 

576 

25 

453 242 

10+040 T 

330 

26 

267 318 S.3A 198,16 10+370 KT 

27 

203,92 

395,78 

300 614 S.4 182,80 

10+573.92 G 

10+574.22 İ 

KD 

28 

516 

456 478 

10+970 T 

29 

418 

467 -10 11+486 D 

30 

353,10 

386 638 

11+904 T 

31 

332,90 

343 530 S.5 214,36 12+257.10 KD 

32 

540,72 

437 294 

12+590 T 

33 

99,28 

320 688 S.6 216,14 13+130.72 KD 

34 

722,50 

411 204 

13+230 D 

35 

127,50 

425 278 S.7 213,24 13+952.50 N 

36 

404,34 

266 668 

14+080 D 

37 

Portal 

40 

-264 

14+484.34 N 

Direk Tipi 

2FN+0 

PB+3 

PB+3 

PA-3 

PD-3 

PB+9 

PD-3 

PD-3 

PC+6 

PB+12 

PB+9 

PD+0 

PA+3 

PA-3 

PD-6 

PD+0 

PA+6 

PD+6 

PA+6 

PC+3 

PC-3 

PB-3 

PB+3 

PD+3 

PB-3 

PB-6 

PD+3 

PB+3 

PD-3 

PB+0 

PD+6 

PB+3 

PD+0 

PE-3 

2FN+0 

2FD+3 

CP3+6

TEİAŞ GENEL 


Şekil 32 : PA Direk Tip Şeması 

- 120 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 33 : PB Direk Tip Şeması 

- 121 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 34 : PC Direk Tip Şeması 

- 122 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 35 : PD Direk Tip Şeması 

- 123 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 36 : PE Direk Tip Şeması 

- 124 - 



TEİAŞ GENEL 


— İzolatörler ; 

Enerji iletim hattı boyunca silikon izolatör kullanılacaktır. 

— Topraklama Elektrotları ; 

- 125 - 



Topraklama elektrotları, her direk için 1 adet olacak olup, toprak direncinin 20 Ohm'un 

altında olması halinde bir adet topraklama elektrotu yeterli olacaktır. Toprak direncinin 20 

Ohm’un üstünde olduğu yerlerde ise her ayak için 1 adet olmak üzere direk başına 4 adet 

topraklama elektrotu yerleştirilecektir. 

— İletken ; 

Yapımı planlanan enerji iletim hattı üç fazlı olup, her fazda 1272 MCM kesite sahip 

iletkenli tel kullanılacaktır. Bu elektrik tellerinden 154000 volt gerilimde enerji taşınacaktır. 

İletken tellerin 3 fazlı olmalarının nedeni HES’te üretilen enerjinin şalt sahasındaki 

jeneratörünün 3 devirli olmasıdır. Her fazda bir iletken bir de nötr iletken olmaktadır. Her faz 

ikili iletkenden oluşmaktadır (Bkz. Şekil 37 ve 38). 

Şekil 37 : 3 Fazlı iletkeni gösterir şematik çizim (A- 1. faz, B -2.faz, C- 3.faz)

TEİAŞ GENEL 


A 

Şekil 38 : 3 Fazlı iletkeni gösterir örnek fotoğraf (A- 1. faz, B -2.faz, C- 3.faz) 

— Koruma ve Topraklama Teli ; 

B 

- 126 - 



Proje konusu enerji iletim hattı dahilinde inşa edilecek direklerin kulesine koruma telleri 

çekilecektir. Koruma telleri, yıldırıma karşı koruyucu niteliktedir. Topraklama teli ise 

topraklama elektrotunun direk gövdesine irtibatlanmasını sağlayacak teldir. Bu teller 

galvanizli örgülü çelik tel şeklinde olup, söz konusu tel her iki ucuna presle tutturulan top 

klemensler (bağlantı pabucu) vasıtasıyla direk gövdesine ve topraklama elektrotuna 

irtibatlanacaktır. Ayrıca enerji iletim hattının uçan kuşlara verebileceği olası zararların önüne 

geçilebilmesi ve kuşların çarpmasını önlemek amacıyla hatta “kuşkonmaz” olarak tabir 

edilen, dikkat çekici düzenekler de konulacaktır. 

Elektrik kuvvetli akım tesislerinin kurulmasının, işletilmesinin ve bakımının can ve mal 

emniyeti bakımından güvenlikle yapılmasına ilişkin hükümleri kapsayan ‘’Elektrik Kuvvetli 

Akım Tesisleri Yönetmeliği’’ ve 27.11.2002 tarih ve 37-265 sayılı TEİAŞ İş Güvenliği 

Yönetmeliği’ne uygun olarak çalışılacaktır. 

V.2.2. Hat güzergahının bakımı için ne gibi işlemler yapılacağı, kullanılacak 

malzemeler, çıkacak atıkların tür ve miktarları, özellikleri, boyutları, özellikleri ve nasıl 

bertaraf edileceği, 

Enerji iletim hattının işletmeye alınmasından sonra, hat bakım ekipleri tarafından 

senenin belirli zamanlarında TEİAŞ Gurup Müdürlüğü tarafından hat güzergahı boyunca 

gezilerek hattın bakımı yapılacaktır. Bu bakım işlemleri arasında tellerin tolerans dışı 

gevşemesi durumunda tamir edilmesi, tellere ulaşabilecek ağaçların budanması, direk 

ayaklarına yakın otların bertarafı vb işler sayılabilir. Yapılan bakım sonucunda hasarlı 

malzemeler yenisi ile değiştirilecektir. Yenisi ile değiştirilen malzemelerin eskileri depolarda 

C

TEİAŞ GENEL 


- 127 - 



stoklanarak daha sonra hurda olarak satılacaktır. Bu çalışmalar sırasında artık madde 

oluşmayacaktır. Bunun yanı sıra, irtifak hakkı sahasında elektrik tellerinin, yetişecek çalılık 

vb. bitkilerden etkilenmesini önlemek amacıyla saha temizliği yapılacaktır. TEİAŞ tarafından 

yeni yapılan tüm 154 kV ve üzeri iletim hatlarında silikon izolatörler kullanılmaktadır. Bu 

izolatörler eskiden cam olarak kullanılırdı ve kırılması durumunda yenisi ile değiştirilirdi. Yeni 

silikon izolatörlerde böyle bir durum oluşmamaktadır. 

Yine bakım sırasında enerji iletim hattından kaynaklı tehlikeli atık, atık yağ vb. atıklar 

oluşmamaktadır. 

İletim hatlarının bakımı, hat bakım ekipleri tarafından yapılacak olup, bu bakımlarda 

ekiplerin kullanacağı malzemeler ve özellikleri Tablo 18’de verilmiştir. 

Tablo 18 : Enerji İletim Hatlarının Bakımında Kullanılacak Malzemeler ve özellikleri 

Malzeme Adı Özelliği Sayısı 

Alüminyum Merdiven Alüminyum 1 adet 

Topraklama Kablosu Örgülü Bakır 12-15 adet 

Hat Tüfeği Metal-Örgülü Bakır 1 adet 

Miğfer (Kask) Fiberglas 1 adet/kişi 

Anahtar Takımı Fiberglas 2 takım 

Emniyet Kemeri Metal 1 adet/kişi 

Bocurgat Örgülü Keten 1.5, 3, 6 ton 1’er adet 

Trifor Metal 1.5, 3, 6 ton 1’er adet 

Mantikapan Makara Metal 1.5, 3, 6 ton 1’er adet 

Kapma Metal 

Hidrolik Pres Metal Her ekipte 1 adet 

Hidrolik Makas Metal Her ekipte 1 adet 

Ağaç Kesme Motoru Metal Her ekipte 1 adet 

Balta Metal En az 2 adet 

Ayakçak Metal 2 adet 

İlkyardım Sedyesi Metal + Keten Bez 1 adet 

Hat Arabası Metal 1 adet 

1272 MCM iletkenler için en az 4'er adet, 

70 mm 2 koruma telleri için en az 2'şer adet 

V.2.3. Hattan kaynaklanan elektrik ve magnetik alan şiddetleri, etkileri, ulusal ve 

uluslararası standartlar ile kıyaslanması, olası etkilerinin insan sağlığı ve çevre 

açısından değerlendirilmesi ve alınacak önlemlerin belirtilmesi, 

Enerji iletim hatlarının iletişim hatlarına ve iletişim tesislerine olan etkisi; 

elektromanyetik alan etkisidir. Enerji iletim hatlarının PTT hatları, vs. gibi iletişim hatları ile 

çok yakın mesafede bulunmaları haberleşmeyi etkilemektedir. Elektrik Kuvvetli Akım 

Tesisleri Yönetmeliği’ne göre 154 kV Enerji İletim Hattının, iletişim hatlarına düşey mesafesi 

en az 4,5 m olmalıdır. EİH projelendirilmesinde “Elektrik Kuvveti Akım Tesisleri Yönetmeliği” 

esaslarına uyulacaktır. 

Enerji iletim hattının işletilmesi aşamasında kaynaklanacak tek çevresel etki 

“Elektromanyetik Alan Etkisi“ olacaktır. Projenin elektromanyetik alan etkisi aşağıda 

açıklanmıştır. 

Manyetik alan hareketli ve elektrik yüklü zerrelerin, güç etkisinde kaldığı boşluk olup 

atomların içindeki elektronların çekirdek etrafında ve kendi etraflarında dönmeleri sonucu 

oluşur. Manyetik alan doğrudan gözle görülemeyen veya kolayca hissedilemeyen fakat 

sonuçları görülebilen veya hissedilebilen bir olgudur. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile

TEİAŞ GENEL 


- 128 - 



birlikte cihazlar kanalıyla ölçümü de mümkün hale gelmiştir. Tüm maddeler canlı veya cansız 

zayıf ya da güçlü manyetik alanları vardır. Her madde gibi insanında bir manyetik alanı 

bulunmaktadır. İnsanlar kendi manyetik alanları yanında doğal olarak yaşadıkları çevrenin de 

manyetik alanları etkisi altındadırlar. 

Elektrik enerjisi, üretildiği yerden uzak mesafelere yüksek gerilim hatları ile taşınır, 

sonra daha düşük gerilimli hatlarla evlere ve iş yerlerine dağılır. Bu hatlar 50 Hertz (Hz) 

frekansında alternatif akım taşırlar. Tüm enerji nakil ve dağıtım hatları, evlerdeki elektrik 

tesisatı ve elektrikli aygıtlar, içlerinden geçen bu 50 Hz akımdan dolayı aynı frekansta elektrik 

ve manyetik alanlar yaratırlar. Bazı elektrikli aygıtlar 50 Hz’in katları veya daha genel olarak 

0-10 kilo Hertz (kHz) frekanslarında alanlar da yaratır. Elektrik enerjisinin yaygın kullanımı 

nedeniyle bütün insanlar bu alanlara belli oranda maruz kalırlar. Genel olarak bu 

frekanslardaki alanların etkilerinin birbirlerine benzer olduğu düşünülebileceğinden bunlar 

topluca ele alınabilir. 

Ülkemizdeki enterkonnekte sistem 50 Hz frekansında alternatif akımla işletilmektedir. 

TEİAŞ sorumluluğunda olan 154 ve 380 kV yüksek gerilim seviyesindeki hatlar ile indirici 

merkezler olan trafolara iletilmekte bu merkezlerde gerilim seviyeleri düşürülerek TEDAŞ 

sorumluluğundaki orta gerilim (34.5 kV) ve alçak gerilim (15.8 kV ve altı) seviyelerindeki 

dağıtım hatları ile ev ve işyerlerimize ulaşmaktadır. Elektriğin iletim ve dağıtımı sisteminin 

işletmesinden kaynaklanan elektromanyetik alanlar oluşmaktadır. 

TEİAŞ ve TÜBİTAK tarafından 154 kV’ lık enerji iletim hatları altında yapılan 

ölçümlerde elektromanyetik alanın 9-14 mG arasında elektriksel alanın ise 300-1000 V/m 

arasında değiştiği tespit edilmiştir. 

Son yıllarda elektriğin iletimi ve dağıtımına bağlı olarak elektriksel ve elektromanyetik 

alana maruz kalmanın biyolojik etkileri hakkında kaygılar ortaya çıkmıştır. A.B.D.’de Elektrik 

ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü (IEEE) tarafından yayınlanan bir durum raporunda; güç 

frekansında oluşan alanlara maruz kalmanın sağlığa zarar verici olarak nitelendirilmesi için 

yeterli bilimsel kanıt olmadığı yönünde bir fikir birliği olduğu belirtilmektedir. 

Günümüze kadar yapılan bilimsel çalışmalarda elektromanyetik alanların sağlık üzerine 

olumsuz etkisi açık şekilde kanıtlanmamıştır. Ancak bu elektromanyetik alanların olumsuz 

etkisinin bulunmadığını da göstermemektedir. Bu sebeple bazı ülkeler ve uluslar arası 

kuruluşlar elektromanyetik alanlara maruz kalma konusunda sınır değerler belirlemiştir. 

Aşağıdaki tabloda çeşitli ev aletleri ile enerji iletim hatlarının oluşturduğu elektriksel ve 

elektromanyetik alanın şiddeti ile Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile Avrupa Birliği Direktifi 

(1999-519-EC) tarafından belirlenmiş halk için kabul edilen 24 saatlik maruz kalma referans 

değerleri ile Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından yayımlanan “İyonlaştırıcı Olmayan 

Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın Sağlının Korunmasına Yönelik Alınması 

Gereken Tedbirlere ilişkin Yönetmelikte” sınır değerle verilmiştir. 

International Radiation Protection Association-International Nonionizing Radiation 

Committee (IRPA/INIRC) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Çevre Sağlığı Bölümü’nün işbirliği 

ve United Nation Environment Programme’ın (UNEP) desteği ile 50/60 Hz’lik elektrik ve 

manyetik alanlar için belirlenen sınır değerler ve “İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun 

Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın Sağlının Korunmasına Yönelik Alınması Gereken 

Tedbirlere ilişkin Yönetmelikte” verilen sınır değerler Tablo 19’da verilmiştir.

TEİAŞ GENEL 


Tablo 19 : Elektromanyetik Alan Sınır Değerleri 

- 129 - 



Elektrikli Cihaz Elektriksel Alan (V/m) Elektro-manyetik Alan (mG) 

Fırın 8 1,5-5,0 

Süpürge 50 20-200 

Televizyon 60 0,4-20 

Saç Kurutma Makinesi 80 0,1-70 

Mikser 100 - 

Buzdolabı 120 0,01-0,25 

Ütü 120 1,2-3,0 

Müzik Seti 180 - 

Enerji iletim Hattı (154 kV- 

Hattın Altında) 

Uluslar arası referans 

300-1.000 9-10 

değeri (WHO/1999-519- 

EC)* 

5.000 1.000 

Yönetmelik** 15000 2000 

* (WHO/1999-519-EC)* tarafından halk için belirlenen referans değeri. 

** İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre Ve Halkın Sağlığının Korunmasına Yönelik 

Alınması Gereken Tedbirlere İlişkin Yönetmelik 

Tablodan da görülebileceği gibi enerji iletim hatlarından kaynaklanan elektromanyetik 

alan şiddeti ev aletlerinin yaydığı elektromanyetik alan şiddeti ile kıyaslanabilecek kadar 

düşük, ulusal ve uluslar arası sınır değerlerin çok altındadır. Ayrıca Elektromanyetik alan 

şiddeti kaynaktan uzaklaştıkça şiddetini yitirmektedir. Bu sebeple enerji iletim hatları mümkün 

olduğunca yerleşim yerlerinin dışından ve uzağından geçecek şekilde projelendirilmektedir. 

Tablo 20 : 50/60 Hz Elektromanyetik Alana Maruz Kalma Süreleri (IRPA / INIRC, 1990) 

Maruz Kalma Koşulları Elektik Alanı (kV/m) Manyetik Alan (Gauss) 

Çalışanlar 

-Tam mesai günü 

-Kısa süre * 

-Uzuvlar (Kol ve bacak gibi vücuda 

eklemle bağlı) 

Halk 

-24 saat/gün 

-Günde birkaç saat 

* 10-30 kV/m düzeyindeki elektrik alanları için, alan şiddeti (kV/m) x maruz kalma süresi (saat), tüm mesai 

günü için 80 değerini aşmamalıdır. Vücudun tamamının günde 2 saat maruz kaldığı manyetik alan şiddeti 50 

G’u geçmemelidir. 

Türkiye’deki Durum ve Önerilen Sınır Değerler; 

İyonlaştırıcı olmayan radyasyonun yayılımı sonucu oluşan elektromanyetik alanların, 

insan sağlığı ve çevre üzerindeki muhtemel olumsuz etkilerinin bilimsel olarak araştırılmasını 

sağlamak ve bu olumsuz etkilerin azaltılmasına esas olacak kriterleri belirlemek, iyonlaştırıcı 

olmayan radyasyonun bu radyasyonu oluşturan cihazların insan ve çevre sağlığı üzerinde 

sebep olduğu olumsuz etkiler konusunda halkın bilgilendirilmesini sağlamak ve kurum ve 

kuruluşların alması gereken tedbirleri belirlemek amacı ile “İyonlaştırıcı Olmayan 

Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın Sağlığının Korunmasına Yönelik 

Alınması Gereken Tedbirlere İlişkin Yönetmelik” 24 Temmuz 2010 tarih ve 27651 sayılı 

Resmi Gazetede yayımlanmıştır. Ayrıca yüksek gerilim hatlarına güvenli yaklaşımın 

sağlanabilmesi için 30 Kasım 2000 tarih ve 24246 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 

yürürlüğe giren "Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinde” bazı değerler 

tanımlanmıştır. Bu yönetmeliğin 44. Maddesinde yer alan yatay ve düşey mesafeler baz 

alınmak kaydı ile hattın tesisine izin verilir. Aşağıdaki tabloda "Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri 

Yönetmeliğinde” belirtilen iletim hatlarına güvenli yaklaşım mesafeleri verilmiştir. 

10 

30 

-- 

5 

10 

5 

50 

250 

1.0 

10.0

TEİAŞ GENEL 


- 130 - 



Tablo 21 : Hava hattı iletkenlerinin en büyük salgı durumunda üzerinden geçtikleri yerlere olan en küçük düşey 

uzaklıkları 

İletkenlerin üzerinden geçtiği yer Hattın izin verilen en yüksek sürekli işletme gerilimi (kV) 

En küçük düşey uzaklıklar (m) 

0-1 (1 dahil) 1-17,5 36 72,5 170 420 

Üzerinde trafik olmayan sular (suların en kabarık 

4,5* 5 5 5 6 8,5 

yüzeyine göre) 

Araç geçmesine elverişli çayır, tarla, otlak vb. 5* 6 6 6 7 9,5 

Araç geçmesine elverişli köy |ve şehir içi yolları 5,5* 7 7 7 8 12 

Şehirlerarası karayolları 7 7 7 7 9 12 

Ağaçlar 1,5 2,5 2,5 3 3 5 

Üzerine herkes tarafından çıkılabilen düz damlı 

yapılar 

2,5 3,5 3,5 4 5 8,7 

Üzerine herkes tarafından çıkılmayan eğik damlı 

2 3 3 3,5 5 8,7 

yapılar 

Elektrik hatları 2 2 2 2 2,5 4,5 

Petrol ve doğal gaz boru hatları 

Üzerinde trafik olan sular ve kanallar (bu uzaklıklar 

9 9 9 9 9 9 

suların en kabarık düzeyinden geçebilecek taşıtların 4,5 4,5 5 5 6 9 

en yüksek noktasından ölçülecektir.) 

İletişim (haberleşme) hatları 1 2,5 2,5 2,5 3,5 4,5 

Elektriksiz demiryolları (ray demirinden ölçülecektir) 7 7 7 7 8 10,5 

Otoyollar 14 14 14 14 14 14 

Tablo 22 : Hava hattı iletkenlerinin en büyük salınımlı durumda yapılara olan en küçük yatay uzaklıkları 

Hattın izin verilen en yüksek sürekli işletme gerilimi kV Yatay uzaklık m 

0-1 (1 dahil) 1 

1-36 (36 dahil) 2 

36-72,5 (72,5 dahil) 3 

72,5-170 (170 dahil) 4 

170-420 (420 dahil) 5 

Tablo 23 : Hava hattı iletkenlerinin ağaçlara olan en küçük yatay uzaklıkları 

Hattın izin verilen en yüksek sürekli işletme gerilimi kV Yatay uzaklık m 

0-1 (1 dahil) 1 

1-170 (170 hariç) 2,5 

170 3,0 

170-420 (420 dahil) 4,5 

Ülkemizde alternatif akımda işletilmekte olan enerji iletim hatlarının frekans değeri 

50Hz’dir. Ayrıca 500 kV iletim hatları için yapılan bir başka çalışmada maksimum manyetik 

alan şiddeti 800 mG olarak tespit edilmiştir. Bu değer, IRPA/INIRC’nın belirlemiş olduğu 

halkın sürekli olarak maruz kalabileceği doz olan 1000 mG’un altındadır. Buna göre proje 

konusu enerji iletim hattının etkileri, aşağıda yer alan sonuçlara göre bir kıyaslama 

yapıldığında manyetik alan için kabul gören değerlerin altında olduğu söylenebilir. 

Tablo 24 : Yüksek Gerilimli Elektrik İletim Tesislerinden Kaynaklı Elektrik ve Manyetik Alanlar (Elektrik Alanları ve 

Manyetik Alanlar, TEAŞ Çevre Dairesi Başkanlığı-2001) 

Tesis Tipi Elektrik Alanı ( kV/m) Manyetik Alan (mG) 

154 kV EİH 0,3-1 9-14 

154 kV Yeraltı EİH 3-4 25-27 

154 kV GIS TM 3-5 35-39 

154 kV TM 0,1-2 30-140 

380 kV EİH 1-3 35-60 

380 kV TM 1-6 25-69 

EİH:Enerji İletim hattı GIS: Gaz izoleli kompakt tip trafo merkezi TM: Trafo merkezi

TEİAŞ GENEL 


- 131 - 



Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne göre hareket edilerek bu yönetmelikte 

belirlenen yatay ve düşey mesafelere uyulacaktır. 

Planlanan EİH’na en yakın konuta mesafesi yaklaşık 35 metredir. Bu nedenle söz 

konusu EİH’ndan kaynaklanacak manyetik alan, sınır değerlerin altında kalacaktır. 

Projede kullanılması planlanan direk tiplerinin yerden yüksekliği minimum 19 m 

maksimum 31 metredir. Yapılan araştırmalar da EMA’nın etkisinin mesafe arttıkça azaldığını 

kanıtlamaktadır. Bu nedenle İletken tellerden kaynaklanacak EMA’nın 19 ila 31 m metre 

aşağıda bulunan flora ve faunaya zararı olmayacağı düşünülmektedir. 

Yapımı planlanan EİH “Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği”nde yer alan ve 

Tablo 25 ile Tablo 26’da verilen yatay ve düşey mesafelere uygun olarak tasarlanmıştır. Bu 

nedenle olumsuz bir etkisi olmayacaktır. 

Tablo 25 : Güvenli yaklaşım için gerekli düşey mesafe 

İletkenlerin Üzerinden Geçtiği Yer Düşey Uzaklıklar (m) 

Yalnızca yayaların geçebileceği yerler, üzerinde trafik olmayan sular 6 

Araçların geçmesine elverişli çayır, tarla, otlak, vb. yerler 7 

Araçların geçmesine elverişli köy ve şehir içi yollar 8 

Şehirlerarası karayolları 9 

Üzerinde trafik olan sular ve kanallar 6 

Elektriksiz demiryolları 8 

İletişim hatları 3,5 

Elektrik hatları 2,5 

Yapılar 5 

Ağaçlar 3 

Tablo 26 : Güvenli yaklaşım için gerekli yatay mesafe 

Tesis Tesisin Kenarına Olan Yatay Uzaklık 

Demiryolu ve Karayolu 

Direğin toprak üstü tüm boyu + 2 ya da karayolu ve demiryolu istimlak sınırı dışı 

(bu değerlerden en büyük olanı) 

Ağaçlar 3 

Binalar 4 

Doğal Gaz ve Petrol Boru 

Hattı (LNG ,LPG dahil) 

Birbiriyle kesişme hali (direk ayağına)) en az 10 m mesafe bırakılır. 

Korona etkisi; Korona (iletkenlerin bitişiğindeki hava moleküllerinin parçalanması), 

elektrik alanının iletken üzerindeki çıkıntılarda (su damlacıkları gibi) fazlasıyla 

yoğunlaştığında meydana gelir. Korona, yüksek gerilimli hatlarda görülür. Korona, duyulabilir 

sesler, radyo ve televizyon enterferansı (görüntü ve seste parazit) ,ışık ve az miktarda ozon 

üretimine yol açabilir. Yıllardır, hat dizaynları diğer korona etkilerini ve duyulabilir ses 

seviyelerini büyük ölçüde azaltacak şekilde geliştirilmiştir. Enerji iletim hattının işletmesinden 

kaynaklı gürültü söz konusudur. Ancak bu gürültü ile ilgili yönetmeliklerde bir sınır 

getirilmemiştir. Proje konusu enerji iletim hattında oluşacak gürültünün Çevresel Gürültünün 

Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği’nde verilen değerlerden düşük seviyede kalması 

yönünde gerekli önlemler alınacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 132 - 



V.2.4. Hattın haberleşme ile ilgili tesislere (PTT hatları, radyo, TV vericileri vs.) etkileri, 

Enerji iletim hatlarının iletişim hatlarına ve iletişim tesislerine olan etkisi; 

elektromanyetik alan etkisidir. Enerji iletim hatlarının PTT hatları, vs. gibi iletişim hatları ile 

çok yakın mesafede bulunmaları haberleşmeyi etkilemektedir. Elektrik Kuvvetli Akım 

Tesisleri Yönetmeliği’ne göre 154 kV Enerji İletim Hattının, iletişim hatlarına düşey mesafesi 

en az 4,5 m olmalıdır. EİH projelendirilmesinde “Elektrik Kuvveti Akım Tesisleri Yönetmeliği” 

esaslarına uyulacaktır. 

Enerji iletim hattının işletilmesi aşamasında kaynaklanacak tek çevresel etki 

“Elektromanyetik Alan Etkisi“ olacaktır. Projenin elektromanyetik alan etkisi Bölüm IV.2.3.’te 

detaylı olarak açıklanmıştır. 

V.2.5. Orman alanlarına olabilecek etki ve bu etkilere karşı alınacak tedbirlerin 

tanımlanması, Orman yangınlarına karşı alınacak önlemler 

Hat güzergahı büyük oranda orman alanlarından geçmekte olup, işletmeye geçilmeden 

önce teller altında kalan ağaçlar kesilecektir. Çıkarılması gereken ağaçlar dalları budandıktan 

sonra kesilecektir (Dalları kesilmeyecek ağaçlara zarar vermemek için). Kesim yapılacak 

sahada eğim durumuna göre gerekli şevler açılacaktır. 

EİH’nda iletken tellerin birbirlerine değmeleri sonucunda kıvılcım ortaya çıkmakta ve bu 

da yangın tehlikesine neden olmaktadır. Ancak söz konusu EİH’ndaki iletken teller arasındaki 

mesafe birbirine değmeyecek şekilde projelendirildiği için böyle bir risk taşımamaktadır. 

Hat güzergahında bakım işlemleri sırasında, irtifak hakkı sahasında elektrik tellerinin, 

çalılık vb. bitkilerden etkilenmesini önlemek amacıyla saha temizliği yapılacaktır. 

Planlanan Enerji İletim Hattı güzergahında çıkarılması gereken ağaçlar dalları 

budandıktan sonra kesilecektir (Dalları kesilmeyecek ağaçlara zarar vermemek için). Kesim 

yapılacak sahada eğim durumuna göre gerekli şevler açılacaktır. İnşaat işlemleri sırasında 

yapılacak kazı, doldurma, boşaltma ve taşıma işlemlerinden kaynaklanacak toz emisyonu 

minimuma indirmek için tedbirler alınacaktır. İnşaat alanında kullanılacak yollar özellikle 

sıcak ve rüzgârlı havalarda sürekli arazöz ile sulanarak nemlendirilecektir. Böylece hareket 

sırasında oluşacak toz emisyonu minimuma indirilecektir. İnşaat aşaması süresince Sanayi 

Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği’ne uyulacaktır. 

Enerji İletim Hattının etki ve inceleme alanında Tohum Bahçesi, Tohum Meşceresi Ve 

Gen Koruma Ormanı bulunmamaktadır. 

İnşaat aşamasında, özellikle kurak mevsimlerde ateş yakılmayacak ve yapılacak 

çalışmalarda yangın çıkmaması için gerekli tedbirler alınacaktır. Bununla beraber üretim 

aşamasında da yangın çıkmaması ile ilgili tedbirlerin yanı sıra, muhtemel yangınların en kısa 

sürede söndürülmesi amacıyla gerekli tedbirler alınacaktır. 

Enerji İletim Hattı (EİH) güzergahının geçeceği ormanlık alanları için 6831 sayılı Orman 

Kanunu’nun 17. maddesi gereği izin alınacaktır. Enerji iletim hattının inşaat ve işletme 

aşamalarında özellikle ormanlık alanlarda meydana gelebilecek orman yangınlarının 

önlenmesi amacıyla gereken tedbirler alınacaktır. Bunun için kaza veya doğal afetler sonucu 

iletken tellerin kopması durumunda, hattaki gerilimi kesmek için trafo merkezlerine (Köprü 

HES Şalt sahası - Menge HES Şalt sahası) hat koruma röleleri takılacaktır. Kopan tel yere 

düşmeden önce üzerindeki enerjiyi kaybedecektir. Bu da orman ve üzerinde ürün bulunan 

tarım arazilerinde doğabilecek muhtemel yangınları önleyecektir.

TEİAŞ GENEL 


- 133 - 



V.2.6. Hattın bölgedeki sulak alanlara etkileri, (Proje alanı içindeki mevcut olan 

derelerin yatakları korunmalı, bu dere yataklarına hiçbir şekilde müdahale 

yapılmayacağının taahhüdü) 

Hat güzergahı üzerinde, ND1 ve S1 some noktaları arasında Göksu Nehri 

bulunmaktadır. Ayrıca iletim hattı güzergahı Göksu Nehrini besleyen bir çok yan kol 

üzerinden de geçmektedir. Elektrik direklerinin yerleri mevcut yüzeysularının taşkın 

mesafesinin dışında seçilmektedir. Projenin sulak alanlara bir etkisi söz konusu değildir. 

Güzergah boyunca gerçekleştirilen gözlemlerde belirli mesafelerle dikilecek olan 

direklerin ayaklarının herhangi bir sulak alana veya ıslak ortama isabet etmediği gözlenmiştir. 

Bu durumda İkiyaşamlı türleri açısından ortaya çıkabilecek en önemli risk direklerin ayakları 

için çukur açılması aşamasında çıkan malzemenin yakın çevredeki akarsulara veya göl, gölet 

gibi ikiyaşamlılar açısından önemli sucul ortamlara boşaltılmasıdır. Herhangi bir aksilik ya da 

planda yapılabilecek bir değişiklik sonucunda ayak yerlerinin değişmesi gerekebilir. Bu 

durumda yeni ayak yerlerinin daimi veya geçici sucul habitatlara isabet ettirilmemesine özen 

gösterilecektir. Benzer şekilde alan içerisindeki geçici akarsu yataklarına çok yakın dikilen 

direkler, özellikle direk çukurlarının kazılması aşamasında sulak alanın ve desteklediği 

canlıların zarar görmesine neden olabilecektir. Bu nedenle direk ayaklarının sulak alanlara, 

özellikle de daimi sulak alanlara çok yakın kesimlere dikilmemesine dikkat edilecektir. 

Proje kapsamında 17.05.2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 

yürürlüğe giren ve 26.08.2010 tarih ve 27684 sayı ile değişiklik yapılan Sulak Alanların 

Korunması Yönetmeliği Ek-2 hükümleri çerçevesinde işletilmesi planlanan EİH için Ek-2 

Faaliyet İzin Belgesi alınacaktır. 

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 

Merkez Av Komisyonu kararları doğrultusunda hazırlanan 2010-2011 Av Dönemine ait 

koruma listelerinde bulunan türler için bu komisyon kararlarında belirtilen koruma tedbirlerine 

uyulacaktır. 

Projenin inşaat ve işletme aşamasında Çatalan Barajı Havzasında bulunan ve kaynağı 

besleyen dere ve akarsulara hiçbir şekilde atıksu ve atık atımı yapılmayacak ve mevcut su 

rejimi ve su kalitesini değiştirecek faaliyetlerde bulunulmayacaktır. 

Planlanan EİH güzergahında yüzeysuyu yakınından geçecek direklerin ayakları için 

yapılacak kazılarda yüzey akışı ile oluşabilecek erozyon ve sedimentin önüne geçilecektir. 

Bunun için yüzeysuyu ile arasında uygun bir mesafe bırakılacaktır. Bu mesafenin 

belirlenmesinde yüzeysuyunun taşkın durumu da göz önünde bulundurulacaktır. Elektrik 

direkleri yüzeysularına ortalama 15 metreden fazla yaklaşılmayacak şekilde 

projelendirilecektir. 

Tesisin inşaatı aşamasında çıkacak hafriyat kuru ve baz akımlı dere yataklarına 


yataklarına hiçbir şekilde malzeme depolanmayacak ve dökülmeyecektir. Hattın inşası ve 

işletmesi sırasında su yüzeylerine hiçbir şekilde müdehale edilmeyecek ve atık deşarjı 

yapılmayacaktır. Bu nedenle projenin su yüzeylerine herhangi bir etkisi olmayacağı 

düşünülmektedir. 

V.2.7. Diğer faaliyetler. 

Bu bölümde anlatılacak başka bir husus bulunmamaktadır.

TEİAŞ GENEL 


V.3. PROJENİN ÇEVRESEL FAYDA MALİYET ANALİZİ 

- 134 - 



Proje konusu Enerji İletim Hattının gerek inşaat gerekse işletme aşamalarında çevreye 

vereceği etkiler yönetmeliklerin izin verdiği sınırlar içerisindedir. 

Tablo 27 : Fayda/Maliyet Analizi 

Değerlendirme Unsurları Mevcut Enerji Önerilen Proje 

Enerji - + 

Ekonomi - + 

İşletme Gideri - + 

Çevresel Faktörler + - 

Açıklamalar 

+ : Diğerlerine Göre Avantajlı 

- : Diğerlerine Göre Dezavantajlı 

Önerilen proje ile enerji temini ve sürekliliği 

sağlayacaktır 

Önerilen proje ile enerji ihtiyacı karşılanarak, 

üretimde süreklilik ve artış sağlanacaktır. 

Önerilen projenin işletme döneminde periyodik 

bakımlar dışında herhangi bir işletme gideri söz 

konusu değildir. 

Önerilen projenin inşaat aşamasında kabul 

edilebilir sınırlarda hava ve gürültü kirliliği 

oluşacaktır ve inşaat tamamlandığında bu etkiler 

de ortadan kalkacaktır. 

Bölgede enerji iletimi ile kesintisiz enerji ihtiyacının karşılanması faydası göz önüne 

alındığında, çevreye verilecek minimum zarara göre projenin ekonomik açıdan büyük getiriler 

sağlayacağı düşünülmektedir. 

Projenin inşaat aşamasında çalışacak vasıfsız personel öncelikle bölgeden seçilecektir. 

Bu durum da ayrı bir ekonomik fayda sağlayacaktır. Ayrıca çalışanların gıda vb. günlük 

ihtiyaçlarını bölgeden sağlamasıyla yine ekonomik fayda söz konusu olacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 135 - 



BÖLÜM VI: İŞLETME FAALİYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN 

ETKİLER VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER: 

VI.1. Arazi Islahı, 

Proje konusu Enerji İletim Hattının ekonomik ömrü 30 yıl olarak öngörülmüştür. Enerji 

iletim hattı bu ömrünü tamamlandıktan sonra ekipman yenilenmesi yoluna gidilecektir. 

Söz konusu iletim hattının iptal edilmesi ve aynı yerde yeniden enerji iletim hattı 

faaliyetinin yapılmaması durumunda arazi ıslahı çalışmaları yapılacaktır. Bu aşamada 

direkler sökülecek, direklerin kapladığı alanlar doğal haline getirilecektir. Sökülen direk 

parçaları TEİAŞ’a ait depolarda, tekrar kullanılmak üzere muhafaza edilecektir. 

Arazi ıslahı direklerin sökülmesi sonrasında oluşan çukurlukların üzerinin toprak 

örtülmesi şeklinde yapılacaktır. Toprak örtüldükten sonra üzerine bitkisel toprak serilecek ve 

düzeltildikten sonra etrafında hiçbir atık bırakılmadan terk edilecektir. 

VI.2. Diğer Çalışmalar, 

Arazi ıslahı çalışmaları sırasında çıkan atıklardan değerlendirilebilir olanları ayrılacak, 

değerlendirilemeyen atıklar hurda olarak satılacaktır. Bu aşamada Katı Atıkların Kontrolü 

Yönetmeliği ile Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’ne uyulacaktır.

TEİAŞ GENEL 


- 136 - 



BÖLÜM VII: PROJENİN ALTERNATİFLERİ 

(Bu bölümde yer seçimi, teknoloji ve alınacak önlemlerin alternatiflerin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması 

yapılacaktır.) 

TEİAŞ tarafından kesin etüt sırasında EİH’nın sağa veya sola alınması söz konusu 

olduğunda, yapılacak değişiklikler de göz önüne alınarak proje inceleme alanı olarak; 

güzergahın sağından 2,5 km ve solundan 2,5 km olmak üzere toplam 5 km’lik koridor 

inceleme alanı olarak kabul edilmiştir. 

Hattın başlangıç ve bitiş noktası değişmeyecektir. Planlanan EİH’nın amacı Köprü HES 

tesisinde elde edilecek enerjinin güvenilir bir enerji iletim hattı ile ulusal enterkonnekte 

sisteme verilmesi için Menge HES Şalt Sahasına bağlanmasıdır. 

Bölüm II.2’de proje alanının ve teknolojisinin seçilmesi sırasında kullanılan yöntemler 

açıklanmıştır. Bu nedenle başka bir alternatif bulunmamaktadır.

TEİAŞ GENEL 


BÖLÜM VIII: İZLEME PROGRAMI 

- 137 - 



VIII.1.Faaliyetin inşaatı için önerilen izleme programı, faaliyetin işletmesi ve işletme 

sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı (Doğal afetler riski için ne 

gibi önlemler alınacağı) 

Planlanan Köprü HES-Menge HES Enerji İletim Hattı (EİH) projesi için kaza veya doğal 

afetler sonucu iletken tellerin kopması durumunda, hattaki gerilimi kesmek için Köprü HES 

Şalt Sahasına ve Menge HES Şalt Sahasına hat koruma röleleri takılacaktır. Yine doğal 

afetler sonucu direklerin devrilmesi vb. durumlarda, enerji anında kesilecektir. 

Bunun dışında inşaat ve işletme dönemlerinde izlenecek parametreler ve alınacak 

önlemler Tablo 28’de verilmiştir. Proje kapsamında yangın, deprem, iş kazası vb. durumlarda 

uygulanacak olan acil durum planları da rapor ekinde verilmiştir (Bkz. Ek 10). 

EİH güzergahının bakımı periyodik olarak yapılacaktır. Bu bakımlar herhangi bir kopma 

veya enerji atlamasına meydan vermeyecek şekilde düzenli olarak yapılacaktır. Yine EİH 

güzergahı altında kalan alanlarda tehlike yaratacak kadar bitki ve ağaç büyümesini önlemek 

için gerekli yerlerde tıraşlama yapılacaktır. 

EİH inşaatı sırasında çalışacak iş makinelerinin kullanımından kaynaklı iş kazalarının 

olma olasılığı vardır. Ayrıca, direk montajı ve tel çekimi sırasında da düşmeden kaynaklı 

yaralanma olayları söz konusu olabilir. Çalışmalar sırasında, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili 

tüm mevzuat hükümleri yerine getirilecek ve olası tüm kaza ve risklerin mümkün olan en alt 

düzeye indirilmesi için gerekli önlemler alınacaktır. Bu aşamada her türlü iş kazasının 

önlenmesi için çalışma alanlarına uyarıcı levhalar konulacak ve çalışanlara kişisel koruyucu 

ekipmanlar verilecektir. Çalışma süreleri içerisinde kısa molalar verilerek konsantrasyon 

azalmasına bağlı iş kazalarının oluşma riskinin önüne geçilecektir. Kullanılacak araç ve 

gereçler, insan anatomi ve fizyolojisine uygun, ergonomik özelliklerde olanlardan seçilecektir. 

Ayrıca çalıştırılacak işçilerin; işle ilgili faaliyetlerden doğabilecek her türlü zarar ziyana 

veya hasara karşı inşaatı yapacak müteahhit tarafından sigortalanmaları sağlanacaktır. 

Projeler, insan sağlığı ve çevre için riskli ve tehlikeli olabilecek her türlü yaklaşmalara karşı 

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğinin öngördüğü gerekli ve yeterli her türlü emniyet 

tedbirleri ve mesafeleri dikkate alınarak projelendirildiği ve tesis edileceği için herhangi bir 

risk ve tehlike oluşturmayacaktır. EİH yapımı sırasında insan sağlığı için en tehlikeli 

faktörlerden biri olan elektrik kaçaklarının, inşaat sırasında yapılacak olan topraklama ile 

önüne geçilmiş olacaktır. 

Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliğine göre, yüksek voltajlı çelik kulelere 

yerden en az 4 m yükseklikte tırmanmayı önleyici yapılar yerleştirilecektir. Ayrıca her kuleye, 

yerden 2.5 m yükseklikte hayati tehlike bulunduğuna dair işaretler yerleştirilerek, insan 

sağlığı ve çevre açısından olabilecek riskler en aza indirilmeye çalışılacaktır. EİH’larının 

topraklama işlemi, TEİAŞ’ın “Montaj Teknik Şartnamesi”ne uygun olarak yapılacaktır.

Aşama 

İnşaat 

TEİAŞ GENEL 


Tablo 28 : İzleme programı 

Hangi 

Parametrelerin 

İzleneceği 

Tarihi, kültürel 

ve arkeolojik 

varlıklar 

İnşaat Toz (PM10) 

İnşaat Hafriyat atığı 

İnşaat Katı Atık 

İnşaat Gürültü 

İnşaat 

İnşaat 

İnşaat 

Yerel ve 

ekonomik 

aktivitelerin 

zarara 

uğramaması 

İş Sağlığı ve 

Güvenliği 

Halkın 

Güvenliği 

Parametrelerin 

Nerede 

İzleneceği 

Şikayet 

noktalarında 

ölçüm 


Parametrelerin Nasıl İzleneceği/ hangi 

tip ekipmanla izleneceği 

Arazi Gözlem 

Çalışma alanında 

(direk temellerinin 

kazılması 

sırasında) 



ve alıcı 

ortamlardaki en 

yakın konutta 



Çalışma 

alanlarında 

İnşaat Kamulaştırma Çalışma alanında 

İşletme 

Gürültü Kirliliği 

İşletme Elektromanyetik 

alan (EMA) 

EİH güzergahında 

Hat güzergahında 

İşletme Katı atıklar Hat güzergahında 

İşletme Halkın güvenliği Hat güzergahında 

Toz ölçümü, Çevre ve Orman 

Bakanlığından Ön Yeterlilik veya Yeterlik 

Belgesi almış/akredite olmuş kuruluşlara 

yaptırılacaktır. Ölçüm yapılacağı zaman 

havanın ve ortamın kuru olmasına dikkat 

edilecek, yağmur sırasında ya da 

yağmurdan sonra ortam nemli iken ölçüm 

yapılmayacaktır. 

Hafriyatın direk temelleri çevresinde 

biriktirilerek, temel montajından sonra 

temel çukuruna dolgu yapılarak kalan 

toprağın direk çevresinin tesviyesinde 

kullanılıp kullanılmadığının gözlemlerle 

tespit edilmesi. 

Personelden kaynaklı evsel nitelikli katı 

atıklar Köprü Barajı ve HES şantiyesi ile 

Menge Barajı ve HES şantiyesinin çöp 

konteynırına bırakıldığı kontrol edilecek ve 

çalışma alnında etrafa atılmış çöplerin 

varlığına bakılacaktır. 

Gürültü ölçüm cihazı ile Çevresel 

Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi 

Yönetmeliği’ne uygun olarak yetkili 

laboratuarlara ölçüm yaptırılacaktır. 

Yapılacak çalışmalar sırasında 04.06.2010 

tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de 

yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel 


Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. 

Gözle kontrol edilecektir. Şikayet 

noktasında kontrol yapılacaktır. Projeden 

kaynaklı yollara ve tarlalara zarar verilmesi 

durumunda Müteahhit tarafından zarar 

ziyan karşılanacaktır. 

Projenin tüm aşamalarında İş Kanunu ile İş 

Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği ile, 

27.11.2002 tarih ve 37-265 sayılı TEİAŞ İş 

Güvenliği Yönetmeliği’nin ilgili maddelerinin 

gerekleri kontrol edilecektir. 

Her türlü iş kazasının önlenmesi için 

çalışma alanlarına uyarıcı levhalar 

konulacak Ayrıca çalışma alanına halkın 

girmesi engellenecektir. 

Kamulaştırma Kanunu’na uygun olarak 


Gürültü ölçüm cihazı ile, Çevresel 


Yönetmeliği’ne uygun olarak yetkili 

laboratuarlara ölçüm yaptırılacaktır. 

Yapılacak çalışmalar sırasında 04.06.2010 

tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de 

yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel 


Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. 

Şikayet olması durumunda TEİAŞ 

tarafından EMA ölçümü yapılacaktır. 

Bakım sonucunda hasarlı malzemeler 

yenisi ile değiştirilecektir. Yenisi ile 

değiştirilen malzemelerin eskileri depolarda 

stoklanarak daha sonra hurda olarak 

satılacaktır. Bu çalışmalar sırasında artık 

madde oluşmayacaktır. 

Enerji iletim hattının direklerine “Ölüm 

Tehlike İşareti” ve her türlü güvenlik önlemi 

için standart işaretler ve yazılı levhalar 

yerleştirilecektir. 

- 138 - 



Parametrelerin Ne 

Zaman Hangi 

Sıklıkta İzleneceği 

Kültür varlığına 

rastlanıldığında 

Sorumluluk 

MÜTEAHHİT 

Şikâyet olduğunda MÜTEAHHİT 

Kazı sırasında MÜTEAHHİT 

İnşaat sırasınca MÜTEAHHİT 

Şikayet olduğunda 

şikayet noktasında 

MÜTEAHHİT 

Günlük MÜTEAHHİT 



Araziye girilmeden 

önce 

MÜTEAHHİT 

Şikayet olduğunda İŞLETMECİ 

Şikayet durumunda İŞLETMECİ 

Bakım Zamanı İŞLETMECİ 

Sürekli İŞLETMECİ

TEİAŞ GENEL 


- 139 - 



VIII.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik 

Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" başlığının dördüncü maddesinde yer 

alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program. 

ÇED Olumlu Belgesi alınmasından sonra inşaat süresince 3 ayda bir izleme raporları 

hazırlanarak Çevre ve Orman Bakanlığı’na sunulacaktır. İzleme raporunda, Bölüm VIII.1’de 

verilen izleme planındaki hususlar ile ÇED raporunda verilen taahhütlere uyulup uyulmadığı 

kontrol edilecektir.

TEİAŞ GENEL 


- 140 - 



BÖLÜM IX: HALKIN KATILIMI 

(Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve 

konu ile ilgili açıklamaların ÇED Raporuna yansıtılması) 

Enerji İletim Hattı Projesi için Adana ili sınırı içerisinde Halkın Katılımı toplantısı 

yapılmıştır. Bu toplantının yer ve tarihi aşağıda verilmiştir. 

Toplantı Tarihi : 25.11.2010 

Toplantı Saati : 10:30 

Toplantı Yeri 

: 

Kozan Ticaret Odası Toplantı Salonu 

Cumhuriyet Mahallesi Emniyet Sokak No:4 

Kozan / ADANA 

Yapılan halkın katılımı toplantısının yeri ve saatinin duyurulması amacı ile Adana ilinde 

yayımlanan bir yerel gazeteye ve ulusal bir gazeteye ilanlar verilmiştir (Bkz. Şekil 39). Ayrıca 

Kozan Belediyesine ve Kaymakamlığına toplantı yazı ile bildirilmiş, askıda ilan edilmesi 

sağlanmıştır. Yine proje inceleme alanında yer alan yerleşimlerin muhtarlıklarında da toplantı 

ilan ettirilmiş, Proje ile ilgili broşür bastırılarak toplantıya katılanlara dağıtılmıştır (Bkz. Şekil 

40). 

Toplantıya EİH güzergahının inceleme alanı içerisinde yer alan köylerin köy muhtarı 

katılmıştır (Bkz. Fotoğraf 8). Toplantıda katılımcılara projenin amacı, gerekliliği ve proje 

güzergahı ile ilgili detaylı bilgiler verilmiştir. Katılımcılardan genelde kamulaştırma ile istihdam 

üzerine ve tellerin altında kalan arazilerin tekrar kullanılıp kullanılamayacağı yönünde sorular 

gelmiştir. Arazi bedellerinin ödeneceği ve tellerin altında kalan alanların kullanılabileceği 

konusunda halk aydınlatılmıştır.

TEİAŞ GENEL 


Şekil 39 : Yerel ve Ulusal Gazete İlanları 

- 141 - 



TEİAŞ GENEL 


Şekil 40 : Projeyi Tanıtıcı Broşürler 

- 142 - 



TEİAŞ GENEL 


Fotoğraf 8 : Halkın Katılımı Toplantısına ait fotoğraflar 

- 143 - 



TEİAŞ GENEL 


- 144 - 



BÖLÜM X: YUKARIDAKİ BAŞLIKLAR ALTINDA VERİLEN BİLGİLERİN TEKNİK 

OLMAYAN BİR ÖZETİ 

(Projenin inşaat ve işletme aşamalarında yapılması planlanan tüm çalışmaların ve çevresel etkiler için alınması öngörülen tüm 

önlemlerin, mümkün olduğunca basit, teknik terim içermeyecek şekilde ve halkın anlayabileceği sadelikte anlatılması) 

Planlanan Enerji İletim Hattı Köprü Hidroelektrik Santrali Şalt Sahasından başlayacak 

ve Menge Hidroelektrik Santrali Şalt Sahasında son bulacaktır. 154 kV’luk Köprü HES- 

Menge HES Enerji İletim Hattı Adana ili, Kozan İlçesi sınırları içerisinde yer almaktadır. Enerji 

iletim hattı güzergahının yaklaşık %63’ü orman, % 28’i marjinal tarım alanı, % 9’u yerleşik 

alan (Çelenuşağı Köyü) üzerinde kalmaktadır. 

Planlanan EİH inşaatı aşamasında tek tek direk temelleri kazılacak, direklerin 

oturtulacağı beton ayaklar yapılacak ve daha sonra direkler monte edilerek tel çekme işlemi 

gerçekleştirilecektir. Bu işler sırası ile yapılacaktır. İnşaat sırasında bir temelin kazılması 

yaklaşık 4 saat sürmektedir. Bu nedenle kazı sırasında oluşacak toz sadece kazı süresince 

oluşacaktır. Kazı bittikten sonra toz oluşmayacaktır. EİH inşaatında kullanılacak 

makinelerden kaynaklı gürültü oluşacaktır. Bu aşamada da sadece gündüz saatlerinde 

çalışma yapılacak ve inşaat hat boyunca devam edeceği için sürekli bir noktada gürültü 

oluşmayacaktır. 

İnşaat aşamasında çalışanlar inşaatına başlanılmış olan Köprü Barajı ve HES şantiyesi 

ile Menge Barajı ve HES şantiyelerinin alt yapı sistemleri kullanacaktır. Söz konusu 

şantiyelerde evsel atıksular için paket atıksu arıtma tesisi bulunmaktadır. 

Direk temellerinin kazılması sırasında çıkacak hafriyat toprağı direk temelleri 

çevresinde biriktirilerek, temel montajından sonra temel çukuruna dolgu yapılacaktır. 

EİH güzergahının geçtiği alanlarda en yakın eve uzaklığı en az 35 m olacaktır. Enerji 

iletim hattı güzergah seçimindeki en önemli kriterlerden birisi mümkün olduğunca şahıs 

arazilerinden geçmemesidir. 

EİH güzergahına ulaşım için bazı servis yolları inşa edilecektir. Bu yolların projeleri 

orman alanlarından geçmesi durumunda Orman Bölge Müdürlüğü’ne, tarım alanlarından 

geçmesi durumunda Tarım İl Müdürlüklerine sunularak izin alınacaktır. Servis yolarının 

inşaatı sırasında şahıs arazilerine zarar verilmemeye çalışılacak, zarar verilmesi durumunda 

ise gerekli zarar-ziyan müteahhit tarafından karşılanacaktır. 

İşletme aşamasındaki en önemli etki manyetik alan etkisi olup, TEİAŞ Genel 

Müdürlüğü’nün bu konuda TÜBİTAK ile EİH’ndan kaynaklı manyetik alanın etkisi konusunda 

çalışmalar yapmıştır. Bu çalışmalar kapsamında Türkiye’deki çeşitli EİH’daki manyetik alan 

ölçümleri yapılmış ve sonuçlarına göre kaynaktan uzaklaştıkça manyetik değerin azaldığı 

tespit edilmiştir. Ayrıca söz konusu EİH, Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği’ne göre 

tesis edildiğinden yatay ve düşey mesafeler manyetik alanın etkilemeyeceği şekilde 

ayarlanmıştır. Bu nedenle EİH’nın yakınından geçeceği evlerde yaşayanlara elektromanyetik 

alan etkisi beklenmemektedir. 

Planlanan Enerji İletim hattı, mülkiyeti TEİAŞ Genel Müdürlüğüne ait olmak üzere yüklenici 

firma tarafından finanse edilecektir. Enerji iletim hattının ekonomik ömrü 30 yıl olarak 

öngörülmüştür. 

Projenin gerçekleşmesi ile enterkonnekte sistem ile enerji ihtiyacı bulunan bölgelere 

enerji imkanı sağlanacaktır. Planlanan hat ile Türkiye genelinde tüketicilere 154 kV gerilim 

kademesinde daha güvenli, kesintisiz ve kaliteli elektrik beslenmesi amaçlanmıştır. 

Dolayısıyla projenin tesis edilmesi, hem bölge ekonomisini hem de Türkiye ekonomisini, 

olumlu yönde etkileyecektir.

TEİAŞ GENEL 


- 145 - 



BÖLÜM XI: SONUÇLAR 

(Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz 

çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme, proje kapsamında 

alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri). 

TEİAŞ Genel Müdürlüğü tarafından Adana İli, Kozan ilçesi sınırları içerisinde 14484,35 

m uzunluğunda 154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattının (EİH) yapımı 

planlanmıştır. 



sisteme verilmesini sağlamaktır. 

Enerji iletim hattı inşaatı sırasıyla aşağıdaki aşamalardan oluşacaktır : 

§ Temel Kazıları ve Alt Montaj (Direk temellerinin inşası) 

§ Üst Montaj (Çelik konstrüksiyonların örülmesi) 

§ Tel Çekimi 

Planlanan 154 kV’luk EİH’nda, PA, PB, PC, PD, PE, FN, FD, CP tipi direkler 

kullanılacaktır. Hat boyunca toplam 37 adet direk kullanılacaktır. Bunlardan 17 adedi 

durdurucu, 20 adedi taşıyıcı direktir. Enerji iletim hattı üzerinde 2 adet nihayet direği ve 9 

adet some noktası yer almaktadır. Ayrıca Köprü HES-Menge HES EİH projesinde yer alan 

S7 noktası aynı zamanda Menge HES-Feke TM Enerji İletim Hattı için branşman yapılan 

nihayet direğidir. 

İnşaat süreleri ve çalışacak kişi sayısı aşağıda verilmiştir. 

İnşaat süresi (gün) Çalışacak kişi sayısı 




Planlanan Enerji İletim hattı, mülkiyeti TEİAŞ Genel Müdürlüğüne ait olmak üzere 

yüklenici firma tarafından finanse edilecektir. Enerji iletim hattının ekonomik ömrü 30 yıl 

olarak öngörülmüştür. 

154 kV Köprü HES – Menge HES EİH güzergahının geçeceği ormanlık alanlar için 

6831 sayılı Orman Kanununun 17. maddesi gereği izin alınacaktır. TEİAŞ tarafından, 

Kamulaştırma Kanunu gereğince, kamulaştırma planı doğrultusunda gerek mülkiyet gerekse 

irtifak tesisi için istimlak komisyonu marifetiyle kamulaştırmalar yapılarak, hak sahiplerine 

arazi bedelleri ödenecektir. Kamulaştırılması tamamlanmayan sahalara girilmeyecektir. 







Sayılı Mera Kanunu hükümleri, zeytinlik olan yerler çıkması durumunda ise 3573 sayılı

TEİAŞ GENEL 


- 146 - 



Zeytincilik Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması ve ek 4086 sayılı Zeytincilik Kanunu” 


154 kV Köprü HES – Menge HES EİH güzergahı için Sulak Alanların Korunması 

Yönetmeliği gereğince Ek-2 Faaliyet İzin Belgesi alınacaktır. 






EİH güzergahına en yakın yapı, S2 ile S3 arasında bulunan ve hat güzergahının 

yaklaşık 35 m doğusunda yer alan Kızlarsekisi köyüne ait meskun konuttur. 

EİH güzergahına ulaşım için bazı servis yolları inşa edilecektir. Bu yolların projeleri 

orman alanlarından geçmesi durumunda Orman Bölge Müdürlüğü’ne, tarım alanlarından 

geçmesi durumunda Tarım İl Müdürlüklerine sunularak izin alınacaktır. Servis yolarının 

inşaatı sırasında şahıs arazilerine zarar verilmemeye çalışılacak, zarar verilmesi durumunda 

ise gerekli zarar-ziyan müteahhit tarafından karşılanacaktır. 

Köprü HES – Menge HES EİH projesi, 18 Nolu Seyhan Havzasında ve içmesuyu 

amaçlı Çatalan Barajı Uzun Mesafeli Koruma Alanı sınırları içerisinde kalmaktadır. Proje 

kapsamında bu koruma alanı için olan kirletme yasaklarına titizlikle uyulacak olup, inşaat ve 

işletme aşamasında Göksu Nehrine ve diğer su yüzeylerine kesinlikle hafriyat malzemesi, 

katı atık ve atıksu deşarjı yapılmayacak, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Madde-20 


Enerji iletim hattı inşaatından kaynaklanacak olan olumsuz çevresel etkiler; toz 

oluşumu, atıksu, gürültü ve oluşacak olan atıklar ve direklerin oturacağı alanların kullanılacak 

olmasıdır. Bu işlemlerden toz ve gürültü; direklerin temellerinin kazılması sırasında çalışacak 

olan iş makinelerinden ve hafriyattan kaynaklanacaktır. Atık su ise sadece çalışanlardan 

kaynaklanacak evsel nitelikli atık sulardan ibaret olacaktır. 



ihtiyaçları için Köprü Barajı ve HES ile Menge Barajı ve HES şantiyesi kullanılacaktır. İşçilerin 

içme suyu insan sağlığına uygun hazır damacana suyu satın alınarak karşılanacaktır. 

Kullanma suyu ise kullanılacak şantiyenin şebekesinden karşılanacaktır. Çalışanlardan 

kaynaklanacak atıksular için barınılacak şantiyelerin altyapı sistemi kullanılacaktır. 

Direklerin ayaklarının oturtulacağı çukurların açılması sırasında çıkacak toprak, taş, 

kum vb. maddeler, direklerin çukurlara oturtulmasından sonra tekrar çukurların 

kapatılmasında dolgu olarak kullanılacaktır. Direklerin temellerinde beton atılan yerlerden 

çıkacak toprak ise direkler dikildikten sonra, direk diplerindeki daha sonra yapılacak arazi 

tesviyesinde kullanılmak üzere araziye serilecektir. 

İnşaat aşamasında oluşacak katı atıklar, çalışacak personelden kaynaklanacak evsel 

nitelikli atıklardan ve inşaat faaliyetlerinden kaynaklanan (kağıt, plastik, tel vb.) atıklardan 

oluşacaktır. İnşaat faaliyetlerinden kaynaklanan ambalaj atıkları, evsel atıklardan ayrı olarak 

biriktirilip “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine göre toplanacak ve lisanslı 

firmalara verilecektir. 

Proje kapsamında kirletici emisyon olarak inşaat aşamasında toz oluşacaktır. Bu 

aşamada toz oluşumuna neden olabilecek işlemler, direklerin yerleştirilmesi için çukurların

TEİAŞ GENEL 


- 147 - 



kazılması sonucu oluşan hafriyattan kaynaklanmaktadır. Bunun dışında toz yayıcı işlem söz 

konusu olmayacaktır. İnşaat sırasında oluşacak toz emisyon miktarları, yapılacak işlemler ve 

her işlem için literatürde verilen toz emisyon faktörleri kullanılarak 0,47 kg toz/saat olarak 

hesaplanmıştır. Bu değer Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2 ‘de 

verilen 1 kg/saat değerinin altında kaldığı için “Hava Kirlenmesine Katkı Değerleri ve bu 

değerlerle teşkil edilen Toplam Kirlenme Değerlerinin” tespit edilmesine gerek kalmamıştır. 

Enerji iletim hattı işletme aşamasında toz emisyonuna neden olacak herhangi bir işlem 


Enerji iletim hattı inşaat aşamasında kullanılacak iş makinelerinin çalışmaları 

sonucunda, işletme aşamasında ise rüzgardan ve iletkenlerden korona gürültüsü 

oluşabilecektir. Hat dizaynları, diğer korona etkilerini ve duyulabilir ses seviyelerini büyük 

ölçüde azaltacak şekilde geliştirilmiştir. 

Proje kapsamında 30.11.2000 tarih ve 24246 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 

yürürlüğe giren "Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği” ile çalışanların sağlık ve 

güvenliklerini sağlamak için İş Kanununa istinaden hazırlanıp yayınlanmış olan ve halen 

yürürlükte bulunan Tüzük ve Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. 

Proje kapsamında çalışanların sağlık ve güvenliklerini sağlamak için İş Kanununa 

istinaden hazırlanıp yayınlanmış olan ve halen yürürlükte bulunan Tüzük ve Yönetmelik 


∞ 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 

30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişiklik yapılan “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin 

Kontrolü Yönetmeliği”, 


05.04.2005 tarih ve 25777 tarihinde değişiklik yapılan “Katı Atıkların Kontrolü 

Yönetmeliği”, 


12.11.2010 tarih ve 27757 sayılı değişiklik yapılan “Çevre Denetimi Yönetmeliği””, 


19.12.2009 tarih ve 27437 sayı ile değişiklik yapılan “Çevresel Etki Değerlendirmesi 

Yönetmeliği, 


30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişiklik yapılan “Atık Yağların Kontrolü 


∞ 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü”, 


06.11.2008 tarih ve 27046 sayı ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişiklik yapılan 

“Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” 


30.03.2010 tarih ve 27537 tarihinde değişiklik yapılan “Atık Pil ve Akümülatörlerin 

Kontrolü Yönetmeliği” 

∞ 31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve

TEİAŞ GENEL 


- 148 - 



30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişiklik yapılan “Su Kirliliği Kontrolü 


∞ 14.03.2005 tarih ve 25755 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ve 

30.03.2010 tarih ve 27537 sayı ile değişiklik yapılan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü 



“Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair 

Yönetmelik”, 

∞ 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”, 

∞ 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Hava 

Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği”, 


“Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği”, 

∞ 19.04.2005 tarih ve 25791 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği”, 


26.08.2010 tarih ve 27684 sayı ile değişiklik yapılan “Sulak Alanların Korunması 



“İyonlaştırıcı Olmayan Radyasyonun Olumsuz Etkilerinden Çevre ve Halkın 

Sağlının Korunmasına Yönelik Alınması Gereken Tedbirlere ilişkin Yönetmelik”, 


24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı değişiklik yapılan “Çevre Kanununca Alınması 

Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliği”, 

ve 13.05.2006 tarih ve 26167 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”da yer alan ilgili hükümlere 

uyulacaktır.

KAYNAKLAR 

~ Adana Arazi Varlığı (Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü) 

~ Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, 1997, Ankara. 

~ Adana İl Çevre Durum Raporu 

~ Ekim, T., Koyuncu, M., Vural, M., Duman, H., Aytaç, Z., Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı, Türkiye 

Tabiatını Koruma Derneği Yayın No: 18, Ankara (2000). 

~ Davis, P.H., Flora of Turkey And The East Aegean Islands, Vol.1-10, Edinburg (1965 - 1988). 

~ Güner, A., Flora of Turkey And The East Aegean Islands, Vol.11, Edinburg (2000) 

~ Akalın, Ş., Büyük Bitkiler Kılavuzu, Ankara (1952). 

~ BERN, Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (1984). 

~ IUCN Red List Categories, IUCN Species Surrival Commision, 40 th Meeting of the IUCN Council, Gland, 

Switzerland (1994). 

~ Baytop, T., Türkçe Bitki Adları Sözlüğü, Ankara (1997). 

~ Duman, H., Engizek Dağı (Khramanmaraş) Vejetasyonu, Doğa TU Bot Derg 19(2):179-213, Ankara (1995). 

~ Duman, H., Engizek Dağı Florası. J. Bot Sci Arts Gazi Univ. 2:57-96, Ankara (1991)

EKLER 

EK-1 PROJE ALANINI GÖSTERİR TOPOĞRAFİK HARİTA 

EK-2 PROJE ALANI ARAZİ KULLANIM HARİTASI 

EK-3 PROJE ALANI MEŞCERE HARİTASI 

EK-4 PROJE ALANINI GÖSTERİR JEOLOJİK HARİTA 

EK-5 PROJE ALANI UYDU GÖRÜNTÜSÜ 

EK-6 3 BOYUTLU UYDU GÖRÜNTÜLERİ 

EK-7 ONAYLI GÜZERGAH PLANI VE DİREK TEVZİ LİSTESİ 

EK-8 ÇEVRE DÜZENİ PLANI 

EK-9 PROJE ALANINI GÖSTERİR FOTOĞRAFLAR 

EK-10 ACİL MÜDEHALE PLANLARI 

EK-11 METEOROLOJİK BÜLTEN 

EK-12 ORMAN İNCELEME DEĞERLENDİRME FORMU 

EK-13 AKUSTİK RAPOR 

EK-14 

KÖPRÜ BARAJI VE HES İLE MENGE BARAJI VE HES PROJELERİNE AİT 

ÇED OLUMLU BELGESİ

EK -1 

PROJE ALANINI GÖSTERİR TOPOĞRAFİK HARİTA

EK -2 

PROJE ALANI ARAZİ KULLANIM HARİTASI

EK –3 

PROJE ALANI MEŞCERE HARİTASI

EK –4 

PROJE ALANINI GÖSTERİR JEOLOJİK HARİTA

EK –5 

PROJE ALANI UYDU GÖRÜNTÜSÜ

EK –6 

3 BOYUTLU UYDU GÖRÜNTÜLERİ

EK –7 

ONAYLI GÜZERGAH PLANI VE DİREK TEVZİ LİSTESİ

Direk No 

154 Kv 1272 MCM KÖPRÜ HES TM - MENGE HES TM. 

E.İ.HATTI 


Arası 

Açıklık 

Rüzgar 

Açıklığı 

Ağırlık 

Açıklığı 

Some No 

Hat Açısı 

Baştan 

Mesafesi 

a 

(m) 

aw 

(m) 

ag 

(m) 

(Grad) 

(Km) 

Atlama 

İKAZ 

KÜRESİ 

Direğin 

Fonksiyonu 

Direk No 

A : Tek Askı Zinciri D : Durdurucu 

ÇA : Çift Askı Zinciri 

G : Tek Gergi Zinciri 

ÇG : Çift Gergi Zinciri 

MCM 

MCM 

Damper Askı veya OPGW 

Direk Tipi İzolatör Tertibi 

Sayısı 

Gergi 

Noktası 

Damper Sayısı 

İletken 

Tespiti 

Ünite Adeti 

Mukave 

met 

İleri Geri 

Kotu (m) 

İleri Geri h 

PORTAL PORTAL 

G 

X 

40 

1 

-320 

0+000 

N 

1 2FN+0 G/ÇG 1 

362 2 

X 

470 

3 

2 

410 426 0+470 T 2 PB+3 A 

1 1 556,5 2 2 

350 

2 

3 

390 888 

0+820 T 3 PB+3 A 

1 1 693 2 2 

430 

3 

4 

315 186 

1+250 

T 4 PA-3 ÇA 

1 1 714 1 2 

199,34 E.N.H 

1 

5 

410 220 S.1 203,06 1+449.34 KD 5 PD-3 ÇG/ÇG 

2 

740,5 3 1 

X 

620,66 

E.N.H 

5 

6 

471 667 

2+070 

T 

6 PB+9 ÇA 

1 2 917 2 3 

X 

320,78 

2 

7 

255 368 S.1A 177,63 2+390.78 KD 7 PD-3 ÇG/ÇG 

1 1 963,5 1 2 

X 

189,22 

1 

8 

463 346 2+580 D 

8 PD-3 ÇG/ÇG 

2 

975 3 

1 

X X 

9 

736 

610 882 

3+316 

P.T.T 

6 

T 

9 PC+6 ÇA 1 2 1082 2 3 

X 

484 E.N.H 

4 

10 

402 382 3+800 

T 10 PB+12 ÇA 

1 1 1057,5 2 2 X 

320 

2 

11 

500 462 4+120 T 11 PB+9 A 

2 1 1046 3 2 

X 

680 

5 

12 

440 284 

4+800 

D 12 PD+0 ÇG/ÇG 

1 2 1040,5 1 3 

X 

200 

1 

13 

265 562 

5+000 

T 13 PA+3 A 

1 1 1061,5 1 1 

330 

2 

14 

255 222 5+330 

T 14 PA-3 

A 

1 1 1025 1 1 

179,81 

1 

15 

355 478 S.2 174,13 5+509.81 

KD 15 PD-6 ÇG/ÇG 

1 1010 2 1 

X 

530,19 

4 

16 

410 -70 

6+040 


1 1 919,5 1 2 

X X 

290 

E.N.H 

2 

17 

329 376 

6+330 

T 17 PA+6 ÇA 

1 1 970 2 1 

X 

367,59 

3 

18 

283 790 S.3 190,83 6+697.59 

KD 18 PD+6 ÇG/ÇG 

1 1 1023 1 2 

X 

X 

19 

152,41 

321 400 6+896 

1 

T 19 PA+6 ÇA 

1 

978 2 1 

X 

444 P.T.T 

4 

20 

553 330 7+340 T 20 PC+3 ÇA 

1 1 853 2 2 

662 E.N.H 

5 

21 

567 284 

8+002 T 21 PC-3 ÇA 

2 1 772 3 2 

472 

3 

22 

419 374 8+874 

T 22 PB-3 

A 1 2 810,5 2 3 

366 

3 

23 

495 284 8+840 

T 23 PB+3 ÇA 

2 1 852,5 3 2 

24 

624 

600 1064 9+464 

P.T.T - E.N.H 

5 


1 2 1020 2 3 

X 

X 

576 

4 

25 

453 242 

10+040 

T 25 PB-3 

A 

1 1 981,5 2 2 

330 

2 

26 

267 318 S.3A 198,16 10+370 

KT 26 PB-6 ÇA 

1 1 1010 1 2 

27 

203,92 

395,78 

300 614 S.4 182,80 10+573.92 G 

10+574.22 İ ŞOSE 

1 

3 


1 

1019 2 1 

X X 

28 

456 478 

10+970 

T 28 PB+3 ÇA 

1 1 948,5 2 2 

516 

4 

29 

467 -10 11+486 

D 

29 PD-3 ÇG/ÇG 

1 1 847,5 2 2 

X 

418 

3 

30 

353,10 

386 638 11+904 

2 

T 30 PB+0 ÇA 

1 1 909 2 2 

NOT : 

PROJE NO : İŞVEREN 

YÜKLENİCİ 

Revizyon 

1 

2 

3 

Hazırlayan 

Kontrol 

T : Taşıyıcı 

N : Nihayet 

BD : Branşman 

KT : Köşe Taşıyıcı D C 

KD : Köşe Durdurucu 

İsim 

İmza 

A B 

AYAKLAR 

A B 

Tarih 

C D 

Hat istikameti 

Temel 

Tipi 

Durdurucu 

OPGW EKİ 

DİREK 

BOYASI 

OPCV 

EKİ 

AÇIKLAMALAR 

TKD.100X100X10 

Sayfa 

No. 

1/2 

Buz Yükü ve 

İletken 

Gerilmesi 

0.2√d II. BÖLGE 

0.3√d III. BÖLGE

ÇA : Çift Askı Zinciri 

G : Tek Gergi Zinciri 

ÇG : Çift Gergi Zinciri 


MCM 

Arası 

Açıklık 

Rüzgar 

Açıklığı 

Ağırlık 

Açıklığı 

Some No 

Hat Açısı 

Baştan 

Mesafesi 

Atlama 

İKAZ 

KÜRESİ 

Direk Tipi 

MCM 

İzolatör Tertibi 

Damper 

Sayısı 

Askı veya 

Gergi 

Noktası 

OPGW 

Damper Sayısı 

AYAKLAR 

Temel 

Tipi 

AÇIKLAMALAR 

a 

(m) 

aw 

(m) 

ag 

(m) 

(Grad) (Km) 

İletken 

Tespiti 

Ünite Adeti 

Mukave 

met 

İleri Geri 

Kotu (m) 

İleri Geri h A B C D 

31 

353,10 

343 530 S.5 214,36 12+257.10 

PTT - E.N.H 2 

KD 31 PD+6 ÇG/ÇG 1 1 897,5 2 2 

X 

X 

332,90 

E.N.H 

2 

32 

437 294 

12+590 T 32 PB+3 ÇA 1 1 846 2 2 

540,72 

4 

33 

320 688 S.6 216,14 13+130.72 


1 1 815 1 2 

X 

99,28 

1 

34 411 204 

13+230 

D 34 PE-3 ÇG/ÇG 

2 

785 3 1 

X 

722,50 

6 

35 

425 278 S.7 213,24 13+952.50 

N 35 2FN+0 ÇG/ÇG 

1 2 665 1 3 

X X X 

T.K.Dik.100X100X10 

127,50 

1 

36 266 668 14+080 D 

36 2FD+3 ÇG/ÇG 

1 

656 2 1 

X 

X 

404,34 

3 

37 

-264 

14+484.34 N 

37 CP3+6 ÇG/G 

1 515,5 2 

X X ÇEVİRME KONSOLU 

40 

Portal 

Portal 

G 

X 

Direk No 

NOT : 

154 Kv 1272 MCM KÖPRÜ HES TM - MENGE HES TM. E.İ.HATTI 

PROJE NO : İŞVEREN 

YÜKLENİCİ 

Direğin 

Fonksiyonu 

Revizyon 

Direk No 

1 

A 

: 

Tek Askı Zinciri D : Durdurucu 

2 Hazırlayan 

3 Kontrol 

BD : Branşman 

KT : Köşe Taşıyıcı 

KD : Köşe Durdurucu 

İsim 

T : Taşıyıcı 

N : Nihayet 

A 

D 

İmza Tarih 

B 

C 

Hat istikameti 

NOT:1) Hattın kulesinin bir tarafına OPGW çekilecek olup tek devre ve ayrıca çift devre direklerin kule imalatları buna göre yapılacaktır. . 

2) 35 nolu 2FN+0 direğine 3 adet OPGW ve 2 adet 70 mm²Çelik toprak teli bağlanacak olup,kuledeki bağlantı elemanı çok yönlü imal edilecektir. Ayrıca bu direğe mecburi olarak OPGW Ek 

kutusu konulacaktır 

Durdurucu 

OPGW EKİ 

DİREK 

BOYASI 

OPCV 

EKİ 

Sayfa 

No. 

2/2 

Buz Yükü ve 

İletken 

Gerilmesi 

0.2√d II. BÖLGE

EK –8 

ÇEVRE DÜZENİ PLANI

EK –9 

PROJE ALANINI GÖSTERİR FOTOĞRAFLAR

ND 1

S 2

S 2 

S 1 B 

Köprü Brj Şant.

S 4

S 6

Menge Trafo Merkezi 

ND 2 

S 7

EK –10 

ACİL MÜDEHALE PLANLARI

ACİL DURUM KURTARMA MÜDAHALE PLANI 

SESLİ OLARAK 

ETRAFTAN YARDIM İSTE 

AMİRİNE BİLGİ VER 

YARALANMA VARMI? 

EVET 

ÇALIŞMA 

ALANINDA 

İLK YARDIM 

YETERLİ Mİ? 

HAYIR 

ŞANTİYE İŞ 

GÜVENLİĞİ 

YETKİLİSİNİ ARA 

KAZA HAKKINDA 

BİLGİ VER 

AMBÜLANSLA 

İLK MÜDAHALE 

TEDAVİ 

REVİR- 

HASTANE 

KAZA YERİNDE 

İNCELEME 

KAZA RAPORU 

HAZIRLANMASI 

KARŞI ÖNLEMLERİN 

UYGULANMASI 

HAYIR 

EVET 

MALZEME 

HASARI 

VARMI ? 

HAYIR 

İLK YARDIM 

İŞ KAZASI 

EVET 

HASAR 

ETKİLERİNİN 

GİDERİLMESİ 

KONTROL İÇİN 

REVİRE GİT, 

ŞANTİYE İŞ 

GÜVENLİĞİ 

YETKİLİSİNE 

BİLGİ VER


İTFAİYEYİ ARA 

YARALININ 

YANGIN BÖLGESİ 

DIŞINA ALINMASI 

İLK YARDIM 

VE TIBBİ 

MÜDAHALE 

EVET 

SESLİ OLARAK 

ETRAFTAKİLERİ UYAR 

EN YAKIN ALARM 

BUTONUNA BAS. 

ŞANTİYE ACİL DURUM 

YETKİLİSİNİ ARA 

YARALI VARSA BİLDİR 

YANGIN SÖNDÜRÜCÜ 

İLE İLK MÜDAHALEYİ YAP 

YARALI VARMI 

HAYIR 

BİNANIN TAHLİYESİ 

YANGIN SÖNDÜRMME 

EKİBİNİN MÜDAHALESİ 

ŞANTİYE İMKANLARI 

YANGINI SÖNDÜRMEK 

İÇİN YETERLİMİ? 

EVET 

YANGININ 

SÖNDÜRÜLMESİ 

YANGIN BÖLGESİNDE 

İNCELEME, 

YANGIN TOPLANTISI 

YANGIN RAPORU 

KARŞI ÖNLEMLERİN 

UYGULANMASI 

ACİL DURUM 

TOPLANMA 

YERİNDE 

SAYIM 

HAYIR 

YANGININ NİTELİĞİNE 

GÖRE GAZ AKIŞI 

VE DİĞER ENERJİLERİN 

KESİLMESİ 

EKSİK VARMI 

YANGIN 

EVET 

EKSİK KİŞİLERE 

AİT ÇALIŞMA 

BÖLGESİ 

ARAŞTIRMASI 

SAYIM ARAŞTIRMASI 

İTFAİYEYİ ARA 

HAYIR 

HAYIR 

HAYIR 

EKSİK KİŞİLER 

BULUNDU MU ? 

YARALI VAR MI? 

EVET 

İLK YARDIM 

VE TIBBİ 

MÜDAHALE


ETRAFI SESLİ 

OLARAK UYAR 

BİNA DIŞINA AÇILAN 

KAPIYA ÇOK YAKINMISIN? 

(İLK KORUNMA 

BÖLGESİNDEN DAHA 

YAKIN) 

HAYIR 

MAKİNA EKİPMANDAN UZAKLAŞ VE EN 

YAKIN İLK KORUNMA BÖLGESİNE GİT. 

(MASA ALTI, DUVAR BİRLEŞİMNOKTALARI 

, ÇALIŞMA TEZGAHIALTI SAĞLAM DUVAR 

DİPLERİ VB. BÖLGELER) 

İLK SARSINTI 

GEÇTİMİ? 

EVET 

BİNAYI TAHLİYE ET 

DÜŞEBİLECEK CİSİMLERDEN 

UZAK DUR. 

DEPREM ETKİSİ 

BİTTİ Mİ? 

EVET 

YARALI ARAŞTIRMASI 

İLK YARDIM TEDAVİ 

HAYIR 

HAYIR 

KAZA, KİMYASAL DÖKÜLME, YANGIN VARSA; 

İLGİLİ ACİL MÜDAHALE PLANLARI 

HASAR ARAŞTIRMASI, NORMAL DURUMA 

DÖNÜŞ ÇALIŞMALARI,TOPLANTI, RAPORLAMA, 

İŞE DEVAM KARARI 

DEPREM 

EVET 

AÇIK ALANDA ARAÇ 

İÇİNDEYSEN , ARACI 

DÜŞEBİLECEK DİREK VS. 

CİSİMLERDEN UZAK ALANA 

GÖTÜR. ARAÇ İÇİNDEN ÇIKMA 

KORUNMA 

BÖLGESİNDE 

KAL. 

GÜVENLİ BÖLGE 

DIŞINA ÇIKMA 

HIZLI VE GÜVENLİ 

ŞEKİLDE BİNAYI 

TAHLİYE ET.

ACİL DURUM SIZINTI MÜDAHALE PLANI 

ANORMAL DURUM 

(500 LİTRE DEN AZ) 

ŞANTİYE ŞEFİ VE 

ÇEVRE YÖNETİCİSİ 

KOORDİNASYONUNDA 

OLAYIN NORMAL HALE 

GETİRİLMESİ 

DÖKÜLME VEYA 

SIZINTI OLMASI 

ŞANTİYE ŞEFİNİ 

BİLGİLENDİR 

NE TÜR 

DÖKÜLME 

VAR 

ACİL DURUM 

(500 LİTRE DEN ÇOK) 

CİDDİ 

YARALANMA 

VAR MI? 

HAYIR 

DÖKÜLMEAÇIK 

ALANDA MI OLUŞTU 

EVET 

İLGİLİ BİRİM EKİBİ TARAFINDAN ETKİLENEN 

ALANDA OLAYIN KONTROL ALTINA ALINMASI 

•DÖKÜLME KAYNAĞININ İZOLASYONU 

•DÖKÜLEN KAYNAĞIN İÇERİĞİNİN TESPİTİ 

•KİMYASALIN ABSORBANSININ YAPILMASI 

•KİRLENMİŞ ALANIN TEMİZLENMESİ 

•ÇIKAN ATIKLARIN BERTARAF YÖNTEMLERİNİN 

TESPİTİ VE BERTERAFI 

OLAY RAPORUNUN 

HAZIRLANMASI 

EVET 

HAYIR 

MÜHENDİS VE 

ÇEVRE YÖNETİCİSİNİ 

BİLGİLENDİR 

ÇEVRE İL 

MÜDÜRLÜĞÜNE 

HABER VER. 

AMBULANS 

ÇAĞIR 

EVET 

YÜZEYSEL SU 

KAYNAKLARINA 

KARIŞAN KİMYASAL 

VAR MI? 

HAYIR 

DAHA FAZLA DÖKÜLME 

ÖNLENMİŞ Mİ? 

BÜTÜN KİMYASALLAR 

KONTROL ALTINDA MI ? 

EVET

EK –11 

METEOROLOJİK BÜLTEN

Enlem : 37.27 

Boylam : 35.49 

Yukseklik : 11 m ( ADANA ) KOZAN 

METEOROLOJIK Rasat S. A Y L A R 

ELEMANLAR (YIL) I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII YILLIK 

Ortalama Yerel Basinc (hPa) 33 1004.3 1003.1 1000.9 999.4 998.0 995.3 992.3 993.5 997.5 1001.3 1004.0 1005.7 999.6 

En Yuksek Yerel Basinc (hPa) 33 1015.9 1017.1 1013.5 1011.9 1006.7 1003.0 998.9 998.2 1003.0 1010.9 1015.9 1018.4 1018.0 

En Dusuk Yerel Basinc (hPa) 33 981.7 984.4 980.1 986.8 986.1 985.7 985.1 989.1 988.9 989.4 989.1 985.1 980.1 

Saat 07 deki Ortalama Sicaklik (C) 33 7.3 7.7 10.3 14.8 19.0 22.7 25.3 25.1 22.1 18.4 12.9 8.9 16.2 



Ortalama Sicaklik (C) 33 9.5 10.3 13.4 17.5 22.0 26.0 29.0 28.9 26.2 21.8 15.4 11.0 19.3 

Ort. Sicaklik >= 5 C Old. Gunler Sayisi 33 29.7 26.3 30.8 30.0 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 31.0 30.0 30.3 361.1 

Ort. Sicaklik >= 10 C Old. Gunler Sayisi 33 13.8 16.1 26.2 29.7 31.0 30.0 31.0 31.0 30.0 31.0 27.7 20.3 317.8 

Ortalama Yuksek Sicaklik 33 14.4 15.5 19.0 23.6 28.6 33.1 35.8 35.7 33.4 28.7 21.5 16.0 25.4 

Ortalama Dusuk Sicaklik 33 5.9 6.4 8.9 12.4 16.0 19.6 22.8 23.0 20.2 16.8 11.4 7.4 14.2 

En Yuksek Sicaklik Gunu 33 18 21 19 30 31 24 30 7 7 11 11 11 30 

En Yuksek Sicaklik Yili 33 1987 1977 1981 1979 1980 2007 2007 1987 1981 1978 1976 2005 2007 

En Yuksek Sicaklik (C) 33 25.0 26.9 31.2 37.3 41.5 43.2 45.4 44.8 43.4 39.5 32.4 26.7 45.4 

Yuk. Sicaklik >=30 C Old. Ort. Gunler Sayisi 33 0.2 3.2 11.8 25.1 30.7 30.8 26.8 12.8 0.6 142.0 

Yuk. Sicaklik >=25 C Old. Ort. Gunler Sayisi 33 0.0 0.2 2.9 10.7 24.9 29.8 31.0 31.0 29.8 25.2 7.7 0.3 193.5 

Yuk. Sicaklik >=20 C Old. Ort. Gunler Sayisi 33 0.9 4.0 13.6 23.7 30.0 30.0 31.0 31.0 30.0 30.1 19.9 4.4 248.6 

Yuk. Sicaklik

Enlem : 37.27 





Saat 07 deki Ortalama Bulutluluk (0-10) 33 5.4 5.4 5.3 5.6 4.2 3.2 3.8 3.3 2.2 3.2 4.3 5.2 4.3 



Ortalama Bulutluluk (0-10) 33 5.1 5.2 5.3 5.7 4.5 3.5 3.4 3.0 2.3 3.2 4.1 5.0 4.2 

Ort. Acik Gunler Sayisi (bult. 0.0-1.9) 33 9.5 7.5 7.5 4.9 8.3 12.7 13.3 14.0 17.0 14.4 11.2 9.5 129.8 

Ort. Bulutlu Gunler Sayisi (bult. 2.0-8.0) 33 12.4 12.5 14.7 16.3 17.6 14.3 14.8 15.1 11.8 13.4 13.0 12.8 168.7 

Ort. Kapali Gunler Sayisi (bult. 8.1-10.0) 33 9.1 8.3 8.8 8.7 5.1 3.0 2.9 1.9 1.2 3.2 5.8 8.7 66.7 

Saat 07 deki Ort. Toplam Yagis Miktari (mm) 33 42.9 35.7 30.6 32.9 17.0 8.9 1.6 2.3 4.1 23.4 34.8 41.9 276.1 



Ortalama Toplam Yagis Miktari (mm) 33 105.7 84.1 90.2 94.0 85.1 57.7 22.4 23.0 32.6 59.9 83.6 106.2 844.5 

Gunluk En Cok Yagis Miktari (mm) 33 135.1 60.1 54.6 61.0 107.9 97.0 55.1 60.9 134.2 93.8 152.5 84.0 152.5 

Yagis >= 0.1 mm Oldugu Gunler Sayisi 33 9.6 10.2 11.5 12.2 10.3 6.2 2.8 2.4 4.0 6.7 7.3 10.0 93.2 

Yagis >= 10 mm Oldugu Gunler Sayisi 33 3.3 2.9 3.1 3.3 2.7 1.7 0.8 0.7 1.0 2.1 2.8 3.5 27.9 

Yagis >= 50 mm Oldugu Gunler Sayisi 33 0.3 0.1 0.1 0.1 0.2 0.2 0.0 0.0 0.1 0.1 0.1 0.3 1.6 

Ortalama Kar Yagisli Gunler Sayisi 33 0.1 0.2 0.0 0.0 0.3 

Ortalama Kar Ortulu Gunler Sayisi 33 0.0 0.0 

En Yuksek Kar Ortusu Kalinligi (cm) 2 

Ortalama Sisli Gunler Sayisi 33 0.1 0.1 0.2 0.7 0.7 1.0 0.3 0.2 0.0 0.0 0.0 0.0 3.3 

Ortalama Dolulu Gunler Sayisi 33 0.0 0.1 0.4 0.2 0.2 0.2 0.1 0.1 0.0 0.1 0.1 1.5 

Ortalama Kiragili Gunler Sayisi 33 0.7 0.7 0.1 0.1 0.5 2.0 

Ortalama Orajli Gunler Sayisi 33 1.1 1.6 4.1 6.2 8.4 6.0 2.4 2.4 4.2 4.5 1.9 1.3 44.1 

Saat 07 deki Ortalama Ruzgar hizi (m/s) 16 3.0 2.9 2.5 1.9 1.4 1.1 0.8 0.8 1.6 2.7 3.0 2.9 2.1 



Ortalama Ruzgar Hizi (m/s) 16 2.4 2.5 2.1 1.8 1.5 1.5 1.4 1.3 1.5 2.0 2.3 2.3 1.9 

En Hizli Esen Ruzgarin Yonu 32 NNW NNW ENE N NW SSW W NW W SSW NNW SSW NNW 

En Hizli Esen Ruzgarin Hizi (m/s) 32 23.4 20.1 17.7 18.5 19.1 20.2 19.6 21.4 21.7 21.0 23.0 19.9 23.4 

Ort. Firtinali Gun Say. (ruz.hiz>=17.2 m/s) 16 0.4 0.9 0.4 0.2 0.1 0.4 0.2 0.4 0.4 0.1 0.5 0.2 4.2 

Ort. Kuv.Ruz. Gun Say. (ruz.hiz 10.8-17.1 m/s) 16 5.4 5.4 4.1 3.0 3.5 4.3 3.5 2.8 2.8 4.0 3.9 4.1 46.8 

N Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 231 207 177 167 104 78 41 75 166 257 222 232 1957 

N Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 2.5 2.7 2.3 2.1 2.4 2.4 2.6 1.8 2.0 2.2 2.6 2.6 2.4 

NNE Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 173 113 140 122 139 128 84 94 141 139 154 159 1586 

NNE Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 2.3 2.5 2.3 1.9 1.7 1.7 1.6 1.2 1.8 2.0 1.9 2.2 2.0 

NE Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 16 13 21 29 34 40 32 30 14 12 11 18 270 

NE Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.7 2.0 2.5 1.7 1.4 1.3 0.8 0.9 1.2 1.3 1.6 1.3 1.4 

ENE Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 26 25 34 20 31 38 21 13 18 18 17 23 284 

ENE Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.5 1.4 2.5 2.0 1.2 0.9 0.8 0.8 0.6 1.0 1.1 1.5 1.3 

E Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 45 45 45 38 34 49 26 15 14 26 44 54 435 

E Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 2.3 2.3 2.6 2.0 1.2 1.0 1.2 0.9 1.2 1.3 2.0 2.2 1.8 

ESE Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 116 87 65 64 80 133 142 110 75 77 91 93 1133 

ESE Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.8 2.0 2.2 1.8 1.1 1.1 1.3 1.5 1.3 1.2 1.5 1.9 1.5 

SE Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 19 27 25 38 78 85 146 143 58 44 32 31 726 

SE Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.3 1.8 1.4 1.1 1.1 1.1 1.2 1.6 1.5 1.2 1.1 1.2 1.3 

SSE Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 53 83 113 111 177 224 310 338 197 109 95 76 1886 

SSE Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.4 1.6 1.9 1.6 1.4 1.4 1.5 1.5 1.7 1.4 1.2 1.1 1.5 

Istasyonun Calisma Suresi : 1975 - 2007 ARASTIRMA ve BILGI ISLEM DAIRE BASKANLIGI

Enlem : 37.27 





S Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 14 19 31 37 69 72 84 82 40 26 21 30 525 

S Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.3 1.8 1.9 1.6 1.2 1.5 1.3 1.3 1.4 1.4 0.9 1.0 1.4 

SSW Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 82 77 129 185 197 194 199 129 137 111 73 68 1581 

SSW Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.3 2.0 2.0 2.1 1.8 2.1 2.0 1.8 1.8 1.6 1.3 1.2 1.8 

SW Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 15 10 18 38 30 20 21 18 14 26 17 8 235 

SW Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.1 1.0 1.9 1.7 1.4 1.7 2.3 1.9 1.7 1.1 1.0 0.6 1.5 

WSW Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 14 20 27 45 20 22 8 10 9 23 14 12 224 

WSW Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.6 1.2 1.5 2.4 1.3 1.3 1.9 1.9 0.7 1.1 1.2 0.9 1.5 

W Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 9 6 19 8 17 12 11 4 11 13 7 7 124 

W Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.3 1.5 1.0 1.0 1.5 1.3 1.8 1.5 1.1 1.6 0.6 0.8 1.3 

WNW Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 20 18 25 30 22 16 10 1 11 16 25 22 216 

WNW Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 1.5 2.0 1.8 1.4 1.8 1.4 2.1 0.3 1.9 1.5 1.3 1.7 1.6 

NW Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 70 49 42 45 24 25 28 18 33 43 64 60 501 

NW Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 2.9 3.3 2.6 2.4 2.3 2.6 3.6 4.0 3.0 2.8 3.2 2.9 2.9 

NNW Ruzgarin Esme Sayilari Toplami 16 452 399 337 191 148 115 66 69 173 403 510 539 3402 

NNW Ruzgarin Ortalama Hizi (m/s) 16 3.4 3.4 3.1 2.9 3.2 3.3 3.4 3.0 3.2 3.4 3.3 3.1 3.3 

Ortalama 5 cm Toprak Sicakligi (C) 33 8.5 9.9 14.0 19.5 25.4 30.7 34.4 34.4 29.7 22.7 14.9 9.8 21.2 

En dusuk 5 cm Toprak sicakligi (C) 33 0.5 1.4 3.7 8.4 15.0 19.7 24.6 23.1 19.4 12.6 5.6 1.5 0.5 









Ortalama Buharlasma (mm) 16 78.4 83.0 113.5 131.3 184.4 227.0 252.7 226.4 199.0 178.6 115.5 76.1 1865.9 

Gunluk En Cok Buharlasma (mm) 16 7.1 10.1 10.7 13.3 14.9 21.6 22.6 20.5 20.8 16.5 13.8 6.7 22.0 

Gunluk Ort. Guneslenme Suresi (saat,dakika) 9 04:16 05:04 06:11 06:24 08:24 09:26 09:40 09:12 09:06 07:18 05:47 04:28 07:06 

Gunluk Ort. Guneslenme Sidt.(cal/cm^2.dak) 9 190.44 250.13 357.06 419.03 512.93 564.86 552.77 498.08 437.58 323.77 227.43 175.90 375.83 

Aylik En Yuk. Guneslenme Sidt.(cal/cm^2.dak) 9 0.97 1.15 1.35 1.57 1.47 1.44 1.38 1.36 1.26 1.17 1.05 0.87 1.57 

Ortalama Deniz Suyu Sicakligi (C) 0.0 

En Yuksek Deniz Suyu Sicakligi (C) 

En dusuk Deniz Suyu Sicakligi (C) 

Istasyonun Calisma Suresi : 1975 - 2007 ARASTIRMA ve BILGI ISLEM DAIRE BASKANLIGI

EK –12 

ORMAN İNCELEME DEĞERLENDİRME FORMU

EK –13 

AKUSTİK RAPOR

T.E.İ.A.Ş. 

TÜRKİYE ELEKTRİK İLETİM 

ANONİM ŞİRKETİ 

154 KV KÖPRÜ HES – MENGE HES 

ENERJİ İLETİM HATTI PROJESİ 

AKUSTİK RAPORU 

Belge No : Y-06/139/2010 

SELİN 

ÖLÇÜM LABORATUVAR HİZMETLERİ BİLİŞİM 

MÜH. MÜŞ. İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş. 

ANKARA – ARALIK – 2010

SELĠN 

LAB 

MüĢterinin adı/adresi 

Customer name/address 

Bu rapor, laboratuarın yazılı izni olmadan kısmen kopyalanıp çoğaltılamaz. 

İmzasız ve mühürsüz raporlar geçersizdir. 

This report shall not be reproduced other than in full except with the permission of the laboratory. 

Testing reports without signature and seal are not valid. 

SKF-SLB-01/08 23.11.2010/ Rev:05 

TÜRKAK 

TÜRK AKREDİTASYON KURUMU 

TURKISH ACCREDITAION AGENCY 

tarafından akredite edilmiş 

SELĠN Ölçüm Laboratuvar Hizm. 

BiliĢ. MüĢ. ĠnĢ. San ve Tic A.ġ. 

1042. Cadde 1335. Sokak 20/10 Aşağıöveçler / Ankara 

Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 

Web: www.selinlab.com.tr E-mail: selinlab@gmail.com 

Deney Raporu / Test Report 

Türkiye Elektrik İletim A.Ş. 

İnönü Bulvarı No:27 Bahçelievler/ANKARA 

MüĢterinin telefonu/faksı 

+90 (312) 203 85 68 

Customer phone/fax 

+90 (312) 203 97 42 

Ġstek Numarası / Order No. 059 

Numunenin adı ve tarifi 

Name and identity of the test item 

Gürültü Ölçümü 

Numunenin kabul tarihi ve no 

The date and number of receipt of the test item 

23.09.2010 / 10 – NKG - 061 

Açıklamalar 

Remarks 

Yeterlilik Belge 

No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 

Belge Tarihi Belge Tarihi 

13.05.2010 31.07.2009 

154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattı projesine en yakın 

yerleşimlerde toplam 2 adet arka plan ölçümleri gerçekleştirilmiştir. 

Deneyin yapıldığı tarih / Date of test 21.09.2010 

Standart / Standard TS 9315 (ISO 1996-1) ; TS ISO 1996-2 

Rapor Tarihi / Report date 11.12.2010 

Raporun sayfa sayısı 

60 

Number of pages of the Report 

Rapor kopya sayısı/Number of Copies 2 

Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) deney raporlarının tanınması konusunda Avrupa Akreditasyon Birliği (EA) 

ve Uluslar arası Laboratuar Akreditasyon Birliği (ILAC) ile karşılıklı tanınma antlaşması imzalamıştır. 

The Turkish Accreditaion Agency (TURKAK) is signatory to the multilateral agreements of the European co-operation for 

the accreditaion (EA) and of the International Labrotory Accreditation (ILAC) for the Mutual recognation of test reports. 

Deney ve/veya ölçüm sonuçları, genişletilmiş ölçüm belirsizlikleri (olması halinde) ve deney metotları bu 

sertifikanın tamamlayıcı kısmı olan takip eden sayfalarda verilmiştir. 

The test and/or measurement results, the uncertainties (if applicable) with confidence probability and test methods are 

given on the following pages which are part of this report. 

Mühür Tarih 

Seal Date 

11.12.2010 

Deneyi Yapan 

Test Done by 

Hasan KOÇ 

Çevre Mühendisi 

Ölçüm Sorumlusu 

Raporu Hazırlayan 

Report Prepared by 

Ġsmail ARSLAN 

Hidrojeoloji Mühendisi 

Raporlama Sorumlusu 

Onay 

Approved by 

Turgut SARIFAKIOĞLU 

ĠnĢaat Mühendisi 

Genel Müdür

SELİN 

LAB 

Sayfa Sayısı 

Number of Page 

1/60 

TÜRKAK 




SELİN Ölçüm Laboratuvar Hizm. 

Biliş. Müş. İnş. San ve Tic A.Ş. 


Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

İÇİNDEKİLER Sayfa No 

GİRİŞ ......................................................................................................................................................................... 4 

A. GENEL BİLGİLER ........................................................................................................................................... 5 

1. Tesis/işletmenin ticari unvanı, ...................................................................................................................... 5 

2. Tesis/işletmenin adresi, ................................................................................................................................ 5 

3. Tesis/işletmenin üretimi/hizmet konusu, ....................................................................................................... 5 

4. Tesis/işletmenin Ek VII‟ deki yeri (Liste A/B deki ilgili maddenin belirtilmesi) .............................................. 5 

5. Tesisin bulunduğu alanın imar/uygulama planları dikkate alınarak belirlenmesi (Yönetmeliğin Ek-VIII 

Tablo 4‟te verilen alan kategorilerine göre) ............................................................................................................ 5 

6. Tesise en yakın yapının mesafesi (m olarak), .............................................................................................. 5 

7. Tesis/işletmenin kurulacağı alanın özellikleri (arazi yapısı, hakim rüzgar yönü, bağıl nem), ....................... 7 

8. Tesis/işletmenin kullanım sahası (toplam alan, tesisin/ işletmenin işgal ettiği alan, sosyal ve idari yapıların 

alanı, yeşil saha ve boş alan) (m 2 veya km 2 olarak), .............................................................................................. 7 

9. Tesis/işletmenin proses üniteleri ve sosyal amaçla kullanılan yerlerin yerleşim planı, ................................ 7 

10. Tesis/işletmenin üretim akım şeması ve gürültü kaynaklarının yerleri (Kroki üzerinde gösterilmesi), ......... 7 

11. Sağlık Koruma bandı mesafesi, .................................................................................................................... 7 

12. Çalışma periyodu hakkında bilgiler (toplam çalışma süresi, sürekli veya kesikli çalışma durumları, vardiya 

sayısı). .................................................................................................................................................................... 8 

B. İNŞAAT SAFHASINDA OLUŞABİLECEK GÜRÜLTÜ/TİTREŞİM DÜZEYİ HAKKINDA BİLGİLER ............ 9 

1. İnşaat faaliyetinin gerçekleştirileceği alan (yeri ve büyüklüğü; m 2 veya km 2 olarak), inşaat süresi (ay 

ve/veya yıl olarak) ve çalışma zaman dilimleri (gündüz ve/veya akşam ve/veya gece), ....................................... 9 

2. Kullanılacak makine ve ekipmanların sayısı ve türleri, ................................................................................. 9 

3. Aynı anda çalışma durumları ve konumları, ............................................................................................... 10 

4. Her bir ekipmanın ses gücü düzeyi bilgileri ve bu bilgilerin temin edildiği referans kaynak, ...................... 10 

5. İnşaat faaliyeti sonucu oluşabilecek toplam gürültü düzeyinin hesaplanması, (sesin açık alanda yayılım 

prensibine göre; mesafe ve atmosferik yutuşun hesaba katılması) ..................................................................... 10 

6. Hesaplama sonucu elde edilen değerlerin ÇGDY Yönetmeliği Madde 23 çerçevesinde değerlendirilmesi, 

32 

7. İnşaat alanı yakınında (en az 50 m‟lik mesafede) konut, hastane ve okul bulunması halinde makine ve 

ekipmanlara göre titreşimin oluşup oluşmayacağının Yönetmeliğin 25 inci maddesi kapsamında 

değerlendirilmesi ve titreşim oluşması halinde gerekli tedbirlerin alınacağının taahhüt edilmesi. ....................... 33 

C. ARKA PLAN GÜRÜLTÜ DÜZEYİNE İLİŞKİN BİLGİLER ............................................................................ 34 

1. Tesisin kurulacağı alana en yakın hassas yapının dışındaki mevcut gürültü düzeyinin TS 9315 ve TS 

9798 standartları esas alınarak belirlenmesi ve değerlendirilmesi. (Tesisin kurulacağı alan gürültüye hassas 

yapılardan 500 m uzakta ise bu durumda işletmeci ileride oluşabilecek şikayetleri önlemek için isterse ölçüm 

yaptırabilir, onun dışında zorunlu değildir.) .......................................................................................................... 34 

1.1 Arka plan gürültü düzeyi ölçümü yapılacak noktaların belirlenmesi (tesisin işletmeye geçtikten sonraki 

olası çevresel gürültü düzeyinin tespitinde hesaplama veya ölçüm noktaları ve değerleri referans alınarak 

tesis etrafındaki yapılarda (gürültü kaynağının türüne bağlı olarak en az 2 noktada ölçüm yapılması), .......... 34 

1.2 Ölçüm noktalarının proje alanına mesafesi, ............................................................................................ 34 

1.3 Ölçüm noktaları arasındaki mesafe, ........................................................................................................ 34 

Bu rapor yalnızca 154 KV KÖPRÜ HES – MENGE HES ENERJİ İLETİM HATTI (EİH) projesinde 21.09.2010 tarihinde yapılan GÜRÜLTÜ 

ölçümleri için geçerli olup SELİN Ölçüm Laboratuarı A.Ş. „nin yazılı onayı olmadan kısmen kopyalanıp çoğaltılamaz. İmzasız ve mühürsüz 

raporlar geçersizdir. Deney sonuçları, sadece ölçüm sırasındaki işletme koşulları ile ilgilidir. Akreditasyonumuz sadece “ARKA PLAN 

GÜRÜLTÜ DÜZEYİNE İLİŞKİN BİLGİLER” bölümünde verilen deney metotlarının kapsamı ile sınırlıdır. Bunun dışında verilen görüş 

ve yorumların yeterliliği akreditasyon kapsamında değildir. 

This report shall not be reproduced other than in full except with the permission of the laboratory. Testing reports without signature and seal 

are not valid. 

SKF-SLB-01/08 23.11.2010/ Rev:05 Akreditasyon No: AB-0237-T

SELİN 

LAB 



2/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

1.4 Ölçüm süresi (gürültü türüne bağlı olarak 5-15 dk aralığında), tarihi, ölçülen parametreler ve ölçüm 

sonuçları (varsa ölçüm kayıtları), ...................................................................................................................... 34 

1.5 Ölçüm yüksekliği,..................................................................................................................................... 35 

1.6 Ölçüm metodolojisi, ................................................................................................................................. 35 

1.7 Ölçümlerde kullanılan ölçüm cihazı hakkında bilgi (cihaz seri no‟su, tipi, modeli ve üreticisi), ............... 39 

1.8 Kalibrasyon metodu, kalibrasyon seviyeleri ve ölçüm cihazının kalibrasyon sertifikası, ......................... 39 

1.9 Ölçüm yapan kurum/kuruluş (adı, ön yeterlilik/yeterlilik belgesi) ............................................................ 39 

1.10 Ölçülen arka plan gürültü düzeyinin ÇGDY Yönetmeliğinin 27 nci ve 28 inci maddeleri çerçevesinde 

değerlendirilmesi. .............................................................................................................................................. 39 

D. İŞLETME SAFHASINDA OLUŞABİLECEK GÜRÜLTÜ/TİTREŞİM DÜZEYİ HAKKINDA BİLGİLER ........ 40 

1. Tesis/işletme içinde yer alacak gürültü kaynakları, yerleri, varsa gürültü kaynaklarının ses gücü düzeyleri 

ve ses karakteri hakkında bilgi, ............................................................................................................................ 40 

2. Gürültü kaynakların varsa ses gücü düzeyleri kullanılarak (tesisin tam kapasitede çalıştığı dikkate 

alınarak) toplam gürültü düzeyinin hesaplanması, (sesin açık alanda yayılım prensibine göre; mesafe ve 

atmosferik yutuşun hesaba katılması), ................................................................................................................. 40 

3. Hesaplama sonucu elde edilen değerlerin ÇGDY Yönetmeliği Madde 22 çerçevesinde değerlendirilmesi, 

40 

4. Tesisin faaliyete geçtikten sonra 6 ay içinde, İzne Tabi Tesisler İçin Akustik Rapora istinaden gürültü 

kontrol izin belgesini alacağının taahhüt edilmesi, ............................................................................................... 40 

5. Tesis çok duyarlı kullanımların yakınında olması halinde işletmeye geçildikten sonra çevresel titreşimle 

ilgili olarak ÇGDY Yönetmeliği Madde 25 kapsamında değerlendirme için ölçümlerin yapılacağının taahhüt 

edilmesi. ............................................................................................................................................................... 40 

E. KONTROL TEDBİRLERİ HAKKINDA BİLGİ................................................................................................ 41 

1. İnşaat aşaması için hesaplanan çevresel gürültü düzeyinin ÇGDY Yönetmeliğinde verilen sınır değerleri 

aşması durumunda alınacak kontrol tedbirleri hakkında bilgi. ............................................................................. 41 

2. İzne tabi bir tesisin işletmeye geçtikten sonra yapılacak çevresel gürültü ve titreşim ölçümleri dikkate 

alınarak, sınır değerlerin sağlanmaması halinde alınması gereken kontrol tedbirlerinin uygulamaya 

konulmasının işletmeci tarafından taahhüt edilmesi. ........................................................................................... 41 

F. EKLER ........................................................................................................................................................... 42 

EK-1 .................................................................................................................................................................. 43 

EK-2 .................................................................................................................................................................. 48 

EK-3 .................................................................................................................................................................. 58 









SELİN 

LAB 

TÜRKAK 







No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 


Y-06/139/2010 11.12.2010 



3/60 

Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



Belge Tarihi 

13.05.2010 

Belge Tarihi 

31.07.2009 

TABLOLAR Sayfa No 

Tablo 1 Proje Alanına En Yakın Yerleşim Birimleri ................................................................................................... 6 

Tablo 2 Planlanan EİH İnşaatında Yapılacak İşler ve Süreleri. ................................................................................ 8 

Tablo 3 Alt Montaj-Temel Kazısında Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri. ..................................... 9 

Tablo 4 Alt Montaj-Beton Dökmede Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri. ....................................... 9 

Tablo 5 Üst Montajda Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri.............................................................. 9 

Tablo 6 Tel Çekmede Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri. .......................................................... 10 

Tablo 7 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına 

Dağılımı.................................................................................................................................................................... 11 

Tablo 8 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. ....................................... 11 

Tablo 9 Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri. ...................................................................................................... 11 

Tablo 10 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. ............................... 12 

Tablo 11 Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri. ........................................................... 12 

Tablo 12 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri. ........................................... 14 

Tablo 13 Alt Montaj-Beton Dökme İşleminde Çalışacak İş Makineleri Ses Gücü Düzeyleri. ................................. 15 

Tablo 14 Alt Montaj-Beton Dökme Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı. 

................................................................................................................................................................................. 15 

Tablo 15 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. ...................................... 15 

Tablo 16 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. ............................... 16 

Tablo 17 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri ............................................. 18 

Tablo 18 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz Değerleri. ............................................... 19 

Tablo 19 Üst Montaj İşleminde Çalışacak İş Makineleri Ses Gücü Düzeyleri. ....................................................... 20 

Tablo 20 Üst Montaj Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı. ................... 20 

Tablo 21 Üst Montajda Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. ............................................................ 20 

Tablo 22 Üst Montajda Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. ...................................................... 21 

Tablo 23 Üst Montajda Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri. .................................................................. 23 

Tablo 24 Üst Montajda çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz Değerleri. ...................................................................... 24 

Tablo 25 Tel Çekme İşleminde Çalışacak İş Makineleri Ses Gücü Düzeyleri. ....................................................... 25 

Tablo 26 Tel Çekme Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı. ................... 25 

Tablo 27 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. ............................................................ 26 

Tablo 28 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. ...................................................... 27 

Tablo 29 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri. .................................................................. 29 

Tablo 30 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz Değerleri. ..................................................................... 31 

Tablo 31 Arka Plan Ölçüm Sonuçları. ..................................................................................................................... 35 

ŞEKİLLER Sayfa No 

Şekil 1 İş Akım Şeması. ............................................................................................................................................ 7 

Şekil 2 Alt Montaj-Kazı Aşaması Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. ...................................................... 14 

Şekil 3 Alt Montaj-Beton Dökme Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. ................................. 19 

Şekil 4 Üst Montaj Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. ....................................................... 24 

Şekil 5 Tel Çekme Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. ....................................................... 32 









SELİN 

LAB 



GİRİŞ 

4/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ″Çevresel Gürültünün 

Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği″, çevresel gürültüye maruz kalınması sonucu kişilerin huzur 

ve sükûnunun, beden ve ruh sağlığının bozulmaması ve gerekli tedbirlerin alınması için; 

Değerlendirme yöntemleri kullanılarak çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin, hazırlanacak 

gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu ile belirlenmesi, 

Çevresel gürültü ve etkileri hakkında kamuoyunun bilgilendirilmesi, 

Gürültü haritaları, akustik rapor ve çevresel gürültü seviyesi değerlendirme raporu sonuçları esas 

alınarak; özellikle çevresel gürültüye maruz kalma seviyelerinin insan sağlığı üzerinde zararlı 

etkilere yol açmasının mümkün olduğu ve çevresel gürültü kalitesini korumanın gerekli olduğu 

yerlerde, gürültüyü önleme ve azaltmaya yönelik eylem planlarının hazırlanması ve bu planların 

uygulanması, 

amacıyla hazırlanmıştır. 

Bu Yönetmelik; özellikle nüfusun yoğun olduğu alanlarda, parklarda veya yerleşim bölgelerindeki 

diğer sessiz alanlarda, açık arazideki sessiz alanlarda, okul, hastane ve diğer gürültüye hassas alanlar 

da dahil olmak üzere insanların maruz kaldıkları çevresel gürültüler ile çevresel titreşimin yapılarda 

oluşturduğu hasarlara ilişkin esas ve kriterleri kapsar. 

Buna göre çeşitli kaynaklardan çevreye yayılan gürültü emisyonları için sınır değerler belirtilmekte 

ve bu kaynaklarda gürültü emisyonlarının ölçümlerini ve denetlenmesini zorunlu kılarak Çevresel 

Gürültünün Değerlendirilmesi Yönetmeliği esaslarına uyup uymadığı belirlenmektedir. Söz konusu 

tesis 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve 24.02.2010 tarih 

ve 27503 sayılı değişiklik yapılan "Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında 

Yönetmelik” gereği Çevre İzni kapsamında gürültü iznine tabi değildir. Gerçekleştirilen arka plan 

ölçümleri "Planlanan ve ÇGDY Yönetmeliği Ek-VII‟de Yer Alan Faaliyetler İçin Akustik Rapor 

Formatı"na uygun olarak hazırlanmıştır. 

Bu akustik rapor, 154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattı (EİH) projesi için 

hazırlanmıştır. Değerlendirmeler 04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe 

giren ″Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği″ yapılmış ve „‟Akustik Rapor‟‟ 

hazırlanmıştır. 









SELİN 

LAB 



5/60 

A. GENEL BİLGİLER 

1. Tesis/işletmenin ticari unvanı, 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


Türkiye Elektrik İletim A.Ş. (TEİAŞ) 

2. Tesis/işletmenin adresi, 



No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Bu proje kapsamında, Adana İli, Kozan ilçe sınırları içerisinde 14650 m uzunluğunda 154 kV 

Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattının (EİH) yapımı planlanmıştır. 

3. Tesis/işletmenin üretimi/hizmet konusu, 

Planlanan EİH güzergahı Köprü HES Şalt sahasından başlayacak ve Menge HES Şalt 

sahasında son bulacaktır. 154 kV Köprü HES – Menge HES Enerji İletim Hattının tesis edilmesindeki 

amaç Köprü HES‟te üretilecek enerjinin Menge HES Şalt sahasına aktarılarak buradan da 

enterkonnekte sisteme verilmesini sağlamaktır. 

4. Tesis/işletmenin Ek VII’ deki yeri (Liste A/B deki ilgili maddenin belirtilmesi) 

Söz konusu tesis 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 

ve 24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı değişiklik yapılan "Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve 

Lisanslar Hakkında Yönetmelik” gereği Çevre İzni kapsamında gürültü iznine tabi değildir. 

5. Tesisin bulunduğu alanın imar/uygulama planları dikkate alınarak belirlenmesi 

(Yönetmeliğin Ek-VIII Tablo 4’te verilen alan kategorilerine göre) 

Tesis 04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren ″Çevresel 

Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği″ Ek-VII Tablo 4‟te verilen alan kategorilerine 

girmemektedir. Bu nedenle tesis Tablo 4 değil, Tablo 5‟te verilen alan kategorilerine girmektedir. Buna 

göre Tablo 5‟te verilen şantiye alanı için çevresel gürültü sınır değeri Lgündüz = 70 dBA‟dır. 

6. Tesise en yakın yapının mesafesi (m olarak), 

Proje alanına en yakın yerleşim birimleri Tablo 1‟de verilmiştir. 









SELİN 

LAB 



6/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



Tablo 1 Proje Alanına En Yakın Yerleşim Birimleri 

Some Noktaları Yerleşim Yönü 

ND1 

S1 

S1A 

S1B 

S2 

S3 

S4 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Hat güzergahına olan 

mesafesi (m) 

Hanyeri Mah. Güney 120 

Karagedik Mah. Kuzeykuzeybatı 950 

Akkoca Mah. Güneydoğu 1330 

Cömlük Mah. Güneybatı 1390 

Kızlarsekisi Köyüne ait 

meskun konut 

Kızlarsekisi Köyü İlköğretim 

okulu (1.Ölçüm Noktası) 


meskun konut 

Kuzeydoğu 350 

Kuzeydoğu 310 

Kuzeybatı 620 

Şaydibi Mah. Kuzey 790 


meskun konut 


meskun konut 

Güney 850 

Batı 290 

Şaydibi Mah. Kuzeybatı 390 


meskun konut (2.Ölçüm 

Noktası) 


meskun konut 


meskun konut 

Güneydoğu 110 

Güneydoğu 340 

Batıkuzeybatı 260 

Çukurseki Mah. Kuzeybatı 1560 

Meskun konut Kuzeydoğu 390 

Meskun konut Kuzeybatı 480 

Velicanlı Köyü Güneybatı 1510 

S5 Çelenuşağı Köyü Güneydoğu 160 

S6 Çelenuşağı Köyü Kuzey 260 

S7 

ND_2 

Çelenuşağı Köyü Güneybatı 700 

Zumbada Mah. Doğu 950 

İngın Mah. Kuzeydoğu 740 

Konakkuran Köyü Kuzey 960 









SELİN 

LAB 



7/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

7. Tesis/işletmenin kurulacağı alanın özellikleri (arazi yapısı, hakim rüzgar yönü, bağıl nem), 

Meteorolojik veriler ile ilgili detaylı bilgi ÇED raporunda verilmiştir 

8. Tesis/işletmenin kullanım sahası (toplam alan, tesisin/ işletmenin işgal ettiği alan, sosyal 

ve idari yapıların alanı, yeşil saha ve boş alan) (m 2 veya km 2 olarak), 

Tesis ve planlanan üniteler ile ilgili detaylı bilgi ÇED raporunda verilmiştir. 

9. Tesis/işletmenin proses üniteleri ve sosyal amaçla kullanılan yerlerin yerleşim planı, 

Tesise ait yerleşim planları ÇED raporunda verilmiştir. 

10. Tesis/işletmenin üretim akım şeması ve gürültü kaynaklarının yerleri (Kroki üzerinde 

gösterilmesi), 

Tesise ait iş akım şeması Şekil 1‟de verilmiştir. 

11. Sağlık Koruma bandı mesafesi, 

Kazıcı ile direk temellerinin kazılması 

Alt Montaj 

(Direk Temellerinin Atılması) 

Üst Montaj 

(Çelik Konstrüksiyonların Örülmesi) 

Tel Çekme 

Şekil 1 İş Akım Şeması. 

Tesis sağlık koruma bandı mesafesi uygulamasına tabi değildir. 









SELİN 

LAB 



8/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

12. Çalışma periyodu hakkında bilgiler (toplam çalışma süresi, sürekli veya kesikli çalışma 

durumları, vardiya sayısı). 

Enerji iletim hattı inşaatı direk temel kazılarının ve temellerin atılmasının yapılacağı alt montaj, üst 

montaj ve tel çekiminden oluşacaktır. Planlanan tesislerin iş akış şeması Şekil 1‟de ve süreleri Tablo 

2‟de verilmiştir. 

Tablo 2 Planlanan EİH İnşaatında Yapılacak İşler ve Süreleri. 

İnşaat Aşaması 

İnşaat Süresi 

(Gün) 

Çalışacak Kişi Sayısı 












SELİN 

LAB 



9/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

B. İNŞAAT SAFHASINDA OLUŞABİLECEK GÜRÜLTÜ/TİTREŞİM DÜZEYİ HAKKINDA 

BİLGİLER 

1. İnşaat faaliyetinin gerçekleştirileceği alan (yeri ve büyüklüğü; m 2 veya km 2 olarak), inşaat 

süresi (ay ve/veya yıl olarak) ve çalışma zaman dilimleri (gündüz ve/veya akşam ve/veya 

gece), 

İstimlak ve irtifak alanları ile ilgili çalışmalar ÇED raporunda verilmiştir. 

2. Kullanılacak makine ve ekipmanların sayısı ve türleri, 

İnşaat işlemlerinin her bir aşamasında kullanılacak makine listesi aşağıda verilmiştir. 

Alt Montaj-Temel Kazısı 

Tablo 3 Alt Montaj-Temel Kazısında Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri. 

Gürültü kaynakları Kaynağın ses gücü düzeyi, Lw, dB Adedi 

Ekskavatör 105 1 

Alt Montaj-Beton Dökme 

Üst Montaj 

Tablo 4 Alt Montaj-Beton Dökmede Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri. 


Beton Karıştırıcı 115 1 

Beton Pompası 115 1 

Tablo 5 Üst Montajda Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri. 


Vinç 105 1 

Zımba Makinesi 110 1 









SELİN 

LAB 



10/60 

Tel Çekme 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

Tablo 6 Tel Çekmede Kullanılacak Makine Listesi ve Ses Gücü Düzeyleri. 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


Tel Çekme Makinesi 120 1 

Traktör 120 1 


Kamyon 100 1 

3. Aynı anda çalışma durumları ve konumları, 


13.05.2010 31.07.2009 

İnşaat işlemlerinin 4 ayrı aşamasındaki makineler aynı anda çalışmayacaktır. Ancak aynı inşaat 

aşamadaki makineler aynı anda çalışacaktır. 

4. Her bir ekipmanın ses gücü düzeyi bilgileri ve bu bilgilerin temin edildiği referans kaynak, 

Kamyonun ses gücü düzeyi Soundplan veri bankasından, diğer tüm kaynakların ses gücü 

düzeyleri ise Başbakanlık Gürültü Kontrol Yönetmeliği‟nden alınmıştır. Tel çekme makinesi ile zımba 

makinesi ses gücü düzeylerinin ise Tablo 5 ve Tablo 6‟da verilen değerler olduğu kabul edilmiştir. 

Makine ekipman listesi ve ses gücü düzeyleri B.2. başlığında verilmiştir. 

5. İnşaat faaliyeti sonucu oluşabilecek toplam gürültü düzeyinin hesaplanması, (sesin açık 

alanda yayılım prensibine göre; mesafe ve atmosferik yutuşun hesaba katılması) 

a. Alt Montaj 

I. Temel Kazısı 

Alt Montaj-Temel Kazısı işleminde 105 dBA ses gücü düzeyinde 1 adet ekskavatör 

kullanılmaktadır. 

Alt Montaj-Temel Kazısı aşamasında oluşan gürültü Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve 

Yönetimi Yönetmeliğine uygun olarak aşağıda hesaplanmıştır. Söz konusu proje için en yakın yerleşim 

yerleri dikkate alınarak gürültü hesaplamaları yapılmıştır. Proje kapsamında en yakın yerleşim yeri 

Kızlarsekisi Köyü‟dür. Kızlarsekisi Köyü S1B noktasına 110 m mesafede bulunmaktadır. Gürültü 

kaynağının ses gücü düzeyinin 500-4000 Hz arasındaki 4 oktav bandına dağılımı Tablo 8‟de 

hesaplanmıştır. 









SELİN 

LAB 



11/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Tablo 7 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı. 

Gürültü Kaynakları 

Ses Gücü Düzeyleri (dB) 

Toplam 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Ekskavatör 105 99,0 99,0 99,0 99,0 

*Toplam ses gücü düzeylerinin 4 oktav banda da eşit olarak dağıldığı varsayılmaktadır. 

Q 

L 10 x log x 2 

4r 

Lp w 

 

 

 

Tablo 8 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. 

Gürültü Kaynakları Mesafe 

Ses Basınç Düzeyi (dB) 

500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

10 71,00 71,00 71,00 71,00 

20 64,98 64,98 64,98 64,98 

30 61,46 61,46 61,46 61,46 

40 58,96 58,96 58,96 58,96 

50 57,02 57,02 57,02 57,02 

100 51,00 51,00 51,00 51,00 

110 50,17 50,17 50,17 50,17 

Ekskavatör 

200 

300 

44,98 

41,46 

44,98 

41,46 

44,98 

41,46 

44,98 

41,46 

400 38,96 38,96 38,96 38,96 

500 37,02 37,02 37,02 37,02 

1000 31,00 31,00 31,00 31,00 

1500 27,48 27,48 27,48 27,48 

2000 24,98 24,98 24,98 24,98 

2500 23,04 23,04 23,04 23,04 

3000 21,46 21,46 21,46 21,46 

Çalışacak olan iş makinesinin ses düzeyleri için Tablo 9‟da verilen düzeltme faktörleri 

kullanılarak hesaplanmıştır. 

Tablo 9 Frekanslara Göre Düzeltme Faktörleri. 

Merkez Frekansı (Hz) Düzeltme Faktörü 

500 -3,2 

1000 0,0 

2000 +1,2 

4000 +1,0 









SELİN 

LAB 



12/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Yukarıdaki tabloda verilen düzeltme faktörlerine göre yapılan hesaplama sonucunda her bir 

gürültü kaynağının 4 oktav bandında ki ses düzeyleri Tablo 10‟da verilmiştir. 

Tablo 10 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. 



500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

10 67,80 71,00 72,20 72,00 

20 61,78 64,98 66,18 65,98 

30 58,26 61,46 62,66 62,46 

40 55,76 58,96 60,16 59,96 

50 53,82 57,02 58,22 58,02 

100 47,80 51,00 52,20 52,00 

110 46,97 50,17 51,37 51,17 

Ekskavatör 

200 

300 

41,78 

38,26 

44,98 

41,46 

46,18 

42,66 

45,98 

42,46 

400 35,76 38,96 40,16 39,96 

500 33,82 37,02 38,22 38,02 

1000 27,80 31,00 32,20 32,00 

1500 24,28 27,48 28,68 28,48 

2000 21,78 24,98 26,18 25,98 

2500 19,84 23,04 24,24 24,04 

3000 18,26 21,46 22,66 22,46 

Mesafeye bağlı olarak her frekanstaki atmosferik yutuş değerleri aşağıda verilen formüle göre 

ayrı ayrı hesaplanmıştır. Adana (Kozan) meteoroloji istasyonu verilerine göre yıllık ortalama bağıl nem 

%58 ölçülmüştür. Hesaplamalarda nem değeri Q= %58 alınmıştır. 

A atm 

7, 

4 x1 

0 

-8 

2 f x r 

x 

 

 

 

Q 

Tablo 11 Mesafeye Bağlı Olarak Hesaplanan Atmosferik Yutuş Değerleri. 

Atmosferik 

Atmosferik 

Frekans (Hz) Mesafe (m) Yutuş Frekans (Hz) Mesafe (m) Yutuş 

Değeri 

Değeri 

10 0,003 

10 0,051 

20 0,006 20 0,102 

500 

30 0,010 2000 

30 0,153 

40 0,013 40 0,204 

50 0,016 50 0,255 









SELİN 

LAB 



13/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


Frekans (Hz) Mesafe (m) 

L L 

1000 

p 

L 

atm 


Atmosferik 

Yutuş 

Değeri 

Frekans (Hz) Mesafe (m) 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Atmosferik 

Yutuş 

Değeri 

100 0,032 100 0,510 

110 0,035 110 0,561 

200 0,064 200 1,021 

300 0,096 300 1,531 

400 0,128 400 2,041 

500 0,159 500 2,552 

1000 0,319 1000 5,103 

1500 0,478 1500 7,655 

2000 0,638 2000 10,207 

2500 0,797 2500 12,759 

3000 0,957 3000 15,310 

10 0,013 

10 0,204 

20 0,026 20 0,408 

30 0,038 30 0,612 

40 0,051 40 0,817 

50 0,064 50 1,021 

100 0,128 100 2,041 

110 0,140 110 2,246 

200 

300 

0,255 

0,383 

4000 

200 

300 

4,083 

6,124 

400 0,510 400 8,166 

500 0,638 500 10,207 

1000 1,276 1000 20,414 

1500 1,914 1500 30,621 

2000 2,552 2000 40,828 

2500 3,190 2500 51,034 

3000 3,828 3000 61,241 

Atmosferik yutum değeri çıkartılarak yukarıdaki formüle göre hesaplanan net ses düzeyleri 

Tablo 12‟de verilmiştir. 

L 

 

log 

 

 

n 

eq 10 x 

i1 

10 

L 

w( 

i ) 

10 

 

 

 

 









SELİN 

LAB 



14/60 

Gürültü 

Kaynakları 

Ekskavatör 

Gürültü Seviyesi (dBA) 

90,00 

80,00 

70,00 

60,00 

50,00 

40,00 

30,00 

20,00 

10,00 

0,00 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 



13.05.2010 31.07.2009 

Tablo 12 Alt Montaj-Temel Kazısında Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri. 

Mesafe 

Ses Düzeyi (dBA) 

500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Toplam ses 

düzeyi (dBA) 

10 67,79 70,98 72,15 71,79 77,00 

20 61,77 64,95 66,07 65,57 70,89 

30 58,25 61,42 62,50 61,84 67,29 

40 55,74 58,91 59,95 59,14 64,72 

50 53,80 56,95 57,96 57,00 62,70 

100 47,77 50,87 51,69 49,96 56,32 

110 46,93 50,03 50,81 48,92 55,42 

200 41,71 44,72 45,16 41,89 49,67 

300 38,16 41,07 41,12 36,33 45,63 

400 35,63 38,45 38,12 31,79 42,70 

500 33,66 36,38 35,67 27,81 40,40 

1000 27,48 29,72 27,09 11,58 33,06 

1500 23,80 25,56 21,02 28,61 

2000 21,14 22,43 15,97 25,37 

2500 19,04 19,85 11,48 22,81 

3000 17,30 17,63 7,34 20,68 

Leşdeğer 

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 

Mesafe (m) 

Şekil 2 Alt Montaj-Kazı Aşaması Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. 

Leşdeğer 









SELİN 

LAB 



15/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Proje kapsamında en yakın yerleşim yeri Kızlarsekisi Köyü‟dür. Kızlarsekisi Köyü S1B noktasına 

110 m mesafede bulunmaktadır. 110 m mesafede hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 55,42 dBA 

olup 04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren „‟Çevresel Gürültünün 

Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği‟‟nin 23. Maddesi ve Ek-VII Tablo-5‟ de verilen 70 dBA sınır 


II. Beton Dökme 

Alt Montaj - Beton Dökme işleminde 115 dBA ses gücü düzeyinde 1 adet Beton Karıştırıcı ve 1 

adet Beton Pompası kullanılmaktadır. 

Tablo 13 Alt Montaj-Beton Dökme İşleminde Çalışacak İş Makineleri Ses Gücü Düzeyleri. 


Beton Karıştırıcı 115 1 

Beton Pompası 115 1 

Alt Montaj - Beton Dökme aşamasında oluşacak gürültü Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi 

ve Yönetimi Yönetmeliğine uygun olarak aşağıda hesaplanmıştır. 

Gürültü kaynağının ses gücü düzeyinin 500-4000 Hz arasındaki 4 oktav bandına dağılımı Tablo 

14‟de hesaplanmıştır. 

Tablo 14 Alt Montaj-Beton Dökme Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı. 




Toplam 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Beton Karıştırıcı 115 109 109 109 109 

Beton Pompası 115 109 109 109 109 

Q 


4r 

Lp w 

 

 

 

Tablo 15 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

10 81,00 81,00 81,00 81,00 

Beton Karıştırıcı 20 74,98 74,98 74,98 74,98 

30 71,46 71,46 71,46 71,46 









SELİN 

LAB 



16/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

40 68,96 68,96 68,96 68,96 

50 67,02 67,02 67,02 67,02 

100 61,00 61,00 61,00 61,00 

110 60,17 60,17 60,17 60,17 

200 54,98 54,98 54,98 54,98 

300 51,46 51,46 51,46 51,46 

400 48,96 48,96 48,96 48,96 

500 47,02 47,02 47,02 47,02 

1000 41,00 41,00 41,00 41,00 

1500 37,48 37,48 37,48 37,48 

2000 34,98 34,98 34,98 34,98 

2500 33,04 33,04 33,04 33,04 

3000 31,46 31,46 31,46 31,46 

10 81,00 81,00 81,00 81,00 

20 74,98 74,98 74,98 74,98 

30 71,46 71,46 71,46 71,46 

40 68,96 68,96 68,96 68,96 

50 67,02 67,02 67,02 67,02 

100 61,00 61,00 61,00 61,00 

110 60,17 60,17 60,17 60,17 

Beton Pompası 

200 

300 

54,98 

51,46 

54,98 

51,46 

54,98 

51,46 

54,98 

51,46 

400 48,96 48,96 48,96 48,96 

500 47,02 47,02 47,02 47,02 

1000 41,00 41,00 41,00 41,00 

1500 37,48 37,48 37,48 37,48 

2000 34,98 34,98 34,98 34,98 

2500 33,04 33,04 33,04 33,04 

3000 31,46 31,46 31,46 31,46 


kullanılarak hesaplanmıştır. 

Tablo 9‟da verilen düzeltme faktörlerine göre yapılan hesaplama sonucunda her bir gürültü 

kaynağının 4 oktav bandında ki ses düzeyleri Tablo 16‟da verilmiştir. 

Tablo 16 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Beton Karıştırıcı 10 77,80 81,00 82,20 82,00 









SELİN 

LAB 



17/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

20 71,78 74,98 76,18 75,98 

30 68,26 71,46 72,66 72,46 

40 65,76 68,96 70,16 69,96 

50 63,82 67,02 68,22 68,02 

100 57,80 61,00 62,20 62,00 

110 56,97 60,17 61,37 61,17 

200 51,78 54,98 56,18 55,98 

300 48,26 51,46 52,66 52,46 

400 45,76 48,96 50,16 49,96 

500 43,82 47,02 48,22 48,02 

1000 37,80 41,00 42,20 42,00 

1500 34,28 37,48 38,68 38,48 

2000 31,78 34,98 36,18 35,98 

2500 29,84 33,04 34,24 34,04 

3000 28,26 31,46 32,66 32,46 

10 77,80 81,00 82,20 82,00 

20 71,78 74,98 76,18 75,98 

30 68,26 71,46 72,66 72,46 

40 65,76 68,96 70,16 69,96 

50 63,82 67,02 68,22 68,02 

100 57,80 61,00 62,20 62,00 

110 56,97 60,17 61,37 61,17 

Beton Pompası 200 51,78 54,98 56,18 55,98 

300 48,26 51,46 52,66 52,46 

400 45,76 48,96 50,16 49,96 

500 43,82 47,02 48,22 48,02 

1000 37,80 41,00 42,20 42,00 

1500 34,28 37,48 38,68 38,48 

2000 31,78 34,98 36,18 35,98 

2500 29,84 33,04 34,24 34,04 

3000 28,26 31,46 32,66 32,46 

Mesafeye bağlı olarak her frekanstaki atmosferik yutuş değerleri hesaplanmış ve Tablo 11‟de 


L L 

p 

L 

atm 

Atmosferik yutum değeri çıkartılarak yukarıdaki formüle göre hesaplanan net ses düzeyleri 

Tablo 17‟de verilmiştir. 









SELİN 

LAB 



L 

18/60 

 

log 

 

 

n 

eq 10 x 

i1 

Gürültü 

Kaynakları 

Beton 

Karıştırıcı 

Beton 

Pompası 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


10 

L 

w( 

i ) 

10 



No 

Tablo 17 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri 

Mesafe 

 

 

 

 


500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Toplam ses 

düzeyi (dBA) 

10 77,79 80,98 82,15 81,79 87,00 

20 71,77 74,95 76,07 75,57 80,89 

30 68,25 71,42 72,50 71,84 77,29 

40 65,74 68,91 69,95 69,14 74,72 

50 63,80 66,95 67,96 67,00 72,70 

100 57,77 60,87 61,69 59,96 66,32 

110 56,93 60,03 60,81 58,92 65,42 

200 51,71 54,72 55,16 51,89 59,67 

300 48,16 51,07 51,12 46,33 55,63 

400 45,63 48,45 48,12 41,79 52,70 

500 43,66 46,38 45,67 37,81 50,40 

1000 37,48 39,72 37,09 21,58 43,06 

1500 33,80 35,56 31,02 7,86 38,61 

2000 31,14 32,43 25,97 35,37 

2500 29,04 29,85 21,48 32,81 

3000 27,30 27,63 17,34 30,68 

10 77,79 80,98 82,15 81,79 87,00 

20 71,77 74,95 76,07 75,57 80,89 

30 68,25 71,42 72,50 71,84 77,29 

40 65,74 68,91 69,95 69,14 74,72 

50 63,80 66,95 67,96 67,00 72,70 

100 57,77 60,87 61,69 59,96 66,32 

110 56,93 60,03 60,81 58,92 65,42 

200 51,71 54,72 55,16 51,89 59,67 

300 48,16 51,07 51,12 46,33 55,63 

400 45,63 48,45 48,12 41,79 52,70 

500 43,66 46,38 45,67 37,81 50,40 

1000 37,48 39,72 37,09 21,58 43,03 

1500 33,80 35,56 31,02 7,86 38,61 

2000 31,14 32,43 25,97 35,37 

2500 29,04 29,85 21,48 32,81 

3000 27,30 27,63 17,34 30,68 









SELİN 

LAB 




19/60 

100,00 

90,00 

80,00 

70,00 

60,00 

50,00 

40,00 

30,00 

20,00 

10,00 

0,00 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

Tablo 18 Alt Montaj-Beton Dökmede Çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz Değerleri. 

Mesafe ( m ) L gündüz ( dBA) 

10 90,01 

20 83,90 

30 80,30 

40 77,73 

50 75,71 

100 69,33 

110 68,43 

200 62,68 

300 58,64 

400 55,71 

500 53,41 

1000 46,06 

1500 41,62 

2000 38,38 

2500 35,82 

3000 33,69 

Leşdeğer 

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 

Mesafe (m) 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Leşdeğer 

Şekil 3 Alt Montaj-Beton Dökme Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. 











SELİN 

LAB 



20/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 




b. Üst Montaj 

Üst Montaj işleminde kullanılacak makine ve ekipman listesi Tablo 19‟da verilmiştir. 

Tablo 19 Üst Montaj İşleminde Çalışacak İş Makineleri Ses Gücü Düzeyleri. 

Gürültü kaynakları 

Kaynağın ses gücü düzeyi, 

Lw, dB 

Adedi 

Vinç 105 1 

Zımba Makinesi 110 1 

Üst Montaj aşamasında oluşacak gürültü Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi 

Yönetmeliğine uygun olarak aşağıda hesaplanmıştır. Söz konusu proje için en yakın yerleşim yerleri 

dikkate alınarak gürültü hesaplamaları yapılmıştır. Proje kapsamında en yakın yerleşim yeri Kızlarsekisi 

Köyü‟dür. Kızlarsekisi Köyü S1B noktasına 110 m mesafede bulunmaktadır. 


20‟de hesaplanmıştır. 

Tablo 20 Üst Montaj Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı. 


Toplam 500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Vinç 105 99 99 99 99 

Zımba Makinesi 110 104 104 104 104 


Q 


4r 

Lp w 

 

 

 

Tablo 21 Üst Montajda Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

10 71,00 71,00 71,00 71,00 

20 64,98 64,98 64,98 64,98 

Vinç 

30 

40 

61,46 

58,96 

61,46 

58,96 

61,46 

58,96 

61,46 

58,96 

50 57,02 57,02 57,02 57,02 

100 51,00 51,00 51,00 51,00 









SELİN 

LAB 



21/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


Zımba Makinesi 



No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

110 50,17 50,17 50,17 50,17 

200 44,98 44,98 44,98 44,98 

300 41,46 41,46 41,46 41,46 

400 38,96 38,96 38,96 38,96 

500 37,02 37,02 37,02 37,02 

1000 31,00 31,00 31,00 31,00 

1500 27,48 27,48 27,48 27,48 

2000 24,98 24,98 24,98 24,98 

2500 23,04 23,04 23,04 23,04 

3000 21,46 21,46 21,46 21,46 

10 76,00 76,00 76,00 76,00 

20 69,98 69,98 69,98 69,98 

30 66,46 66,46 66,46 66,46 

40 63,96 63,96 63,96 63,96 

50 62,02 62,02 62,02 62,02 

100 56,00 56,00 56,00 56,00 

110 55,17 55,17 55,17 55,17 

200 49,98 49,98 49,98 49,98 

300 46,46 46,46 46,46 46,46 

400 43,96 43,96 43,96 43,96 

500 42,02 42,02 42,02 42,02 

1000 36,00 36,00 36,00 36,00 

1500 32,48 32,48 32,48 32,48 

2000 29,98 29,98 29,98 29,98 

2500 28,04 28,04 28,04 28,04 

3000 26,46 26,46 26,46 26,46 

Çalışacak olan iş makinesinin ses düzeyleri için Tablo 9‟da verilen düzeltme faktörleri kullanılarak 

hesaplanmıştır. 

Tablo 9‟da verilen düzeltme faktörlerine göre yapılan hesaplama sonucunda her bir gürültü 

kaynağının 4 oktav bandında ki ses düzeyleri Tablo 22‟de verilmiştir. 

Tablo 22 Üst Montajda Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

10 67,80 71,00 72,20 72,00 

20 61,78 64,98 66,18 65,98 

Vinç 

30 

40 

58,26 

55,76 

61,46 

58,96 

62,66 

60,16 

62,46 

59,96 

50 53,82 57,02 58,22 58,02 

100 47,80 51,00 52,20 52,00 









SELİN 

LAB 



22/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

110 46,97 50,17 51,37 51,17 

200 41,78 44,98 46,18 45,98 

300 38,26 41,46 42,66 42,46 

400 35,76 38,96 40,16 39,96 

500 33,82 37,02 38,22 38,02 

1000 27,80 31,00 32,20 32,00 

1500 24,28 27,48 28,68 28,48 

2000 21,78 24,98 26,18 25,98 

2500 19,84 23,04 24,24 24,04 

3000 18,26 21,46 22,66 22,46 

10 72,80 76,00 77,20 77,00 

20 66,78 69,98 71,18 70,98 

30 63,26 66,46 67,66 67,46 

40 60,76 63,96 65,16 64,96 

50 58,82 62,02 63,22 63,02 

100 52,80 56,00 57,20 57,00 

110 51,97 55,17 56,37 56,17 

Zımba Makinesi 

200 

300 

46,78 

43,26 

49,98 

46,46 

51,18 

47,66 

50,98 

47,46 

400 40,76 43,96 45,16 44,96 

500 38,82 42,02 43,22 43,02 

1000 32,80 36,00 37,20 37,00 

1500 29,28 32,48 33,68 33,48 

2000 26,78 29,98 31,18 30,98 

2500 24,84 28,04 29,24 29,04 

3000 23,26 26,46 27,66 27,46 



L L 

p 

L 

atm 

Atmosferik yutum değeri çıkartılarak yukarıdaki formüle göre hesaplanan net ses düzeyleri Tablo 

23‟de verilmiştir. 

L 

 

log 

 

 

n 

eq 10 x 

i1 

10 

L 

w( 

i ) 

10 

 

 

 

 









SELİN 

LAB 



23/60 

Gürültü 

Kaynakları 

Vinç 

Zımba 

Makinesi 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 



13.05.2010 31.07.2009 

Tablo 23 Üst Montajda Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri. 

Mesafe 

500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Toplam Ses 

Düzeyi (dBA) 

10 67,79 70,98 72,15 71,79 77,00 

20 61,77 64,95 66,07 65,57 70,89 

30 58,25 61,42 62,50 61,84 67,29 

40 55,74 58,91 59,95 59,14 64,72 

50 53,80 56,95 57,96 57,00 62,70 

100 47,77 50,87 51,69 49,96 56,32 

110 46,93 50,03 50,81 48,92 55,42 

200 41,71 44,72 45,16 41,89 49,67 

300 38,16 41,07 41,12 36,33 45,63 

400 35,63 38,45 38,12 31,79 42,70 

500 33,66 36,38 35,67 27,81 40,40 

1000 27,48 29,72 27,09 11,58 33,06 

1500 23,80 25,56 21,02 28,61 

2000 21,14 22,43 15,97 25,37 

2500 19,04 19,85 11,48 22,81 

3000 17,30 17,63 7,34 20,68 

10 72,79 75,98 77,15 76,79 82,00 

20 66,77 69,95 71,07 70,57 75,89 

30 63,25 66,42 67,50 66,84 72,29 

40 60,74 63,91 64,95 64,14 69,72 

50 58,80 61,95 62,96 62,00 67,70 

100 52,77 55,87 56,69 54,96 61,32 

110 51,93 55,03 55,81 53,92 60,42 

200 46,71 49,72 50,16 46,89 54,67 

300 43,16 46,07 46,12 41,33 50,63 

400 40,63 43,45 43,12 36,79 47,70 

500 38,66 41,38 40,67 32,81 45,40 

1000 32,48 34,72 32,09 16,58 38,03 

1500 28,80 30,56 26,02 2,86 33,61 

2000 26,14 27,43 20,97 30,37 

2500 24,04 24,85 16,48 27,81 

3000 22,30 22,63 12,34 25,68 









SELİN 

LAB 




24/60 

90,00 

80,00 

70,00 

60,00 

50,00 

40,00 

30,00 

20,00 

10,00 

0,00 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 



13.05.2010 31.07.2009 

Tablo 24 Üst Montajda çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz Değerleri. 


10 83,19 

20 77,09 

30 73,49 

40 70,91 

50 68,89 

100 62,51 

110 61,62 

200 55,87 

300 51,83 

400 48,90 

500 46,59 

1000 39,23 

1500 34,80 

2000 31,56 

2500 29,00 

3000 26,88 

Leşdeğer 

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 

Mesafe (m) 

Şekil 4 Üst Montaj Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. 

Leşdeğer 











SELİN 

LAB 



25/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 




c. Tel Çekme 

Tel Çekme işleminde kullanılacak makine ve ekipman listesi Tablo 25‟de verilmiştir. 

Tablo 25 Tel Çekme İşleminde Çalışacak İş Makineleri Ses Gücü Düzeyleri. 

Gürültü kaynakları 

Kaynağın ses gücü düzeyi, 

Lw, dB 

Adedi 

Tel Çekme Makinesi 120 1 

Traktör 120 1 


Kamyon 100 1 

Tel Çekme aşamasında oluşacak gürültü Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi 

Yönetmeliğine uygun olarak aşağıda hesaplanmıştır. Söz konusu proje için en yakın yerleşim yerleri 

dikkate alınarak gürültü hesaplamaları yapılmıştır. Proje kapsamında en yakın yerleşim yeri Kızlarsekisi 

Köyü‟dür. Kızlarsekisi Köyü S1B noktasına 110 m mesafede bulunmaktadır. 


26‟da hesaplanmıştır. 

Tablo 26 Tel Çekme Çalışacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeylerinin Oktav Bantlarına Dağılımı. 


Toplam 500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Tel Çekme Makinesi 120 114,0 114,0 114,0 114,0 

Traktör 120 114,0 114,0 114,0 114,0 

Ekskavatör 105 99,0 99,0 99,0 99,0 

Kamyon 100 94,0 94,0 94,0 94,0 


Q 


4r 

Lp w 

 

 

 









SELİN 

LAB 



TÜRKAK 







No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 


Y-06/139/2010 11.12.2010 

26/60 

Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




13.05.2010 31.07.2009 

Tablo 27 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Ses Basınç Düzeyleri. 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

10 86,00 86,00 86,00 86,00 

20 79,98 79,98 79,98 79,98 

30 76,46 76,46 76,46 76,46 

40 73,96 73,96 73,96 73,96 

50 72,02 72,02 72,02 72,02 

100 66,00 66,00 66,00 66,00 

110 65,17 65,17 65,17 65,17 

Tel Çekme Makinesi 

200 

300 

59,98 

56,46 

59,98 

56,46 

59,98 

56,46 

59,98 

56,46 

400 53,96 53,96 53,96 53,96 

500 52,02 52,02 52,02 52,02 

1000 46,00 46,00 46,00 46,00 

1500 42,48 42,48 42,48 42,48 

2000 39,98 39,98 39,98 39,98 

2500 38,04 38,04 38,04 38,04 

3000 36,46 36,46 36,46 36,46 

10 86,00 86,00 86,00 86,00 

20 79,98 79,98 79,98 79,98 

30 76,46 76,46 76,46 76,46 

40 73,96 73,96 73,96 73,96 

50 72,02 72,02 72,02 72,02 

100 66,00 66,00 66,00 66,00 

110 65,17 65,17 65,17 65,17 

Traktör 

200 

300 

59,98 

56,46 

59,98 

56,46 

59,98 

56,46 

59,98 

56,46 

400 53,96 53,96 53,96 53,96 

500 52,02 52,02 52,02 52,02 

1000 46,00 46,00 46,00 46,00 

1500 42,48 42,48 42,48 42,48 

2000 39,98 39,98 39,98 39,98 

2500 38,04 38,04 38,04 38,04 

3000 36,46 36,46 36,46 36,46 

10 71,00 71,00 71,00 71,00 

20 64,98 64,98 64,98 64,98 

30 61,46 61,46 61,46 61,46 

Ekskavatör 

40 58,96 58,96 58,96 58,96 

50 57,02 57,02 57,02 57,02 

100 51,00 51,00 51,00 51,00 

110 50,17 50,17 50,17 50,17 









SELİN 

LAB 



27/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

200 44,98 44,98 44,98 44,98 

300 41,46 41,46 41,46 41,46 

400 38,96 38,96 38,96 38,96 

500 37,02 37,02 37,02 37,02 

1000 31,00 31,00 31,00 31,00 

1500 27,48 27,48 27,48 27,48 

2000 24,98 24,98 24,98 24,98 

2500 23,04 23,04 23,04 23,04 

3000 21,46 21,46 21,46 21,46 

10 66,00 66,00 66,00 66,00 

20 59,98 59,98 59,98 59,98 

30 56,46 56,46 56,46 56,46 

40 53,96 53,96 53,96 53,96 

50 52,02 52,02 52,02 52,02 

100 46,00 46,00 46,00 46,00 

110 45,17 45,17 45,17 45,17 

Kamyon 

200 

300 

39,98 

36,46 

39,98 

36,46 

39,98 

36,46 

39,98 

36,46 

400 33,96 33,96 33,96 33,96 

500 32,02 32,02 32,02 32,02 

1000 26,00 26,00 26,00 26,00 

1500 22,48 22,48 22,48 22,48 

2000 19,98 19,98 19,98 19,98 

2500 18,04 18,04 18,04 18,04 

3000 16,46 16,46 16,46 16,46 


kullanılarak hesaplanmıştır. Tablo 9‟da verilen düzeltme faktörlerine göre yapılan hesaplama 

sonucunda her bir gürültü kaynağının 4 oktav bandında ki ses düzeyleri Tablo 28‟de verilmiştir. 

Tablo 28 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Düzeltilmiş Ses Düzeyleri. 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

10 82,80 86,00 87,20 87,00 

20 76,78 79,98 81,18 80,98 

30 73,26 76,46 77,66 77,46 

Tel Çekme Makinesi 40 70,76 73,96 75,16 74,96 

50 68,82 72,02 73,22 73,02 

100 62,80 66,00 67,20 67,00 

110 61,97 65,17 66,37 66,17 









SELİN 

LAB 



28/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

200 56,78 59,98 61,18 60,98 

300 53,26 56,46 57,66 57,46 

400 50,76 53,96 55,16 54,96 

500 48,82 52,02 53,22 53,02 

1000 42,80 46,00 47,20 47,00 

1500 39,28 42,48 43,68 43,48 

2000 36,78 39,98 41,18 40,98 

2500 34,84 38,04 39,24 39,04 

3000 33,26 36,46 37,66 37,46 

10 82,80 86,00 87,20 87,00 

20 76,78 79,98 81,18 80,98 

30 73,26 76,46 77,66 77,46 

40 70,76 73,96 75,16 74,96 

50 68,82 72,02 73,22 73,02 

100 62,80 66,00 67,20 67,00 

110 61,97 65,17 66,37 66,17 

Traktör 

200 

300 

56,78 

53,26 

59,98 

56,46 

61,18 

57,66 

60,98 

57,46 

400 50,76 53,96 55,16 54,96 

500 48,82 52,02 53,22 53,02 

1000 42,80 46,00 47,20 47,00 

1500 39,28 42,48 43,68 43,48 

2000 36,78 39,98 41,18 40,98 

2500 34,84 38,04 39,24 39,04 

3000 33,26 36,46 37,66 37,46 

10 67,80 71,00 72,20 72,00 

20 61,78 64,98 66,18 65,98 

30 58,26 61,46 62,66 62,46 

40 55,76 58,96 60,16 59,96 

50 53,82 57,02 58,22 58,02 

100 47,80 51,00 52,20 52,00 

110 46,97 50,17 51,37 51,17 

Ekskavatör 

200 41,78 44,98 46,18 45,98 

300 38,26 41,46 42,66 42,46 

400 35,76 38,96 40,16 39,96 

500 33,82 37,02 38,22 38,02 

1000 27,80 31,00 32,20 32,00 

1500 24,28 27,48 28,68 28,48 

2000 21,78 24,98 26,18 25,98 

2500 19,84 23,04 24,24 24,04 









SELİN 

LAB 



29/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 


500 Hz 


1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

3000 18,26 21,46 22,66 22,46 

10 62,80 66,00 67,20 67,00 

20 56,78 59,98 61,18 60,98 

30 53,26 56,46 57,66 57,46 

40 50,76 53,96 55,16 54,96 

50 48,82 52,02 53,22 53,02 

100 42,80 46,00 47,20 47,00 

110 41,97 45,17 46,37 46,17 

Kamyon 

200 

300 

36,78 

33,26 

39,98 

36,46 

41,18 

37,66 

40,98 

37,46 

400 30,76 33,96 35,16 34,96 

500 28,82 32,02 33,22 33,02 

1000 22,80 26,00 27,20 27,00 

1500 19,28 22,48 23,68 23,48 

2000 16,78 19,98 21,18 20,98 

2500 14,84 18,04 19,24 19,04 

3000 13,26 16,46 17,66 17,46 



L L L 

p 

Atmosferik yutum değeri çıkartılarak yukarıdaki formüle göre hesaplanan net ses düzeyleri Tablo 

29‟da verilmiştir. 

L 

Gürültü 

Kaynakları 

Tel Çekme 

Makinesi 

atm 

 

log 

 

 

n 

eq 10 x 

i1 

10 

L 

Tablo 29 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Net Ses Düzeyleri. 

Mesafe 

w( 

i ) 

10 

 

 

 

 


500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz 

Toplam ses 

düzeyi (dBA) 

10 82,79 85,98 87,15 86,79 92,00 

20 76,77 79,95 81,07 80,57 85,89 

30 73,25 76,42 77,50 76,84 82,29 

40 70,74 73,91 74,95 74,14 79,72 

50 68,80 71,95 72,96 72,00 77,70 

100 62,77 65,87 66,69 64,96 71,32 









SELİN 

LAB 



30/60 

Gürültü 

Kaynakları 

Traktör 

Ekskavatör 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


Mesafe 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Toplam ses 

düzeyi (dBA) 

110 61,93 65,03 65,81 63,92 70,42 

200 56,71 59,72 60,16 56,89 64,67 

300 53,16 56,07 56,12 51,33 60,63 

400 50,63 53,45 53,12 46,79 57,70 

500 48,66 51,38 50,67 42,81 55,40 

1000 42,48 44,72 42,09 26,58 48,06 

1500 38,80 40,56 36,02 12,86 43,61 

2000 36,14 37,43 30,97 0,15 40,37 

2500 34,04 34,85 26,48 37,81 

3000 32,30 32,63 22,34 35,68 

10 82,79 85,98 87,15 86,79 92,00 

20 76,77 79,95 81,07 80,57 85,89 

30 73,25 76,42 77,50 76,84 82,29 

40 70,74 73,91 74,95 74,14 79,72 

50 68,80 71,95 72,96 72,00 77,70 

100 62,77 65,87 66,69 64,96 71,32 

110 61,93 65,03 65,81 63,92 70,42 

200 56,71 59,72 60,16 56,89 64,67 

300 53,16 56,07 56,12 51,33 60,63 

400 50,63 53,45 53,12 46,79 57,70 

500 48,66 51,38 50,67 42,81 55,40 

1000 42,48 44,72 42,09 26,58 48,03 

1500 38,80 40,56 36,02 12,86 43,61 

2000 36,14 37,43 30,97 0,15 40,37 

2500 34,04 34,85 26,48 37,81 

3000 32,30 32,63 22,34 35,68 

10 67,79 70,98 72,15 71,79 77,00 

20 61,77 64,95 66,07 65,57 70,89 

30 58,25 61,42 62,50 61,84 67,29 

40 55,74 58,91 59,95 59,14 64,72 

50 53,80 56,95 57,96 57,00 62,70 

100 47,77 50,87 51,69 49,96 56,32 

110 46,93 50,03 50,81 48,92 55,42 

200 41,71 44,72 45,16 41,89 49,67 

300 38,16 41,07 41,12 36,33 45,63 

400 35,63 38,45 38,12 31,79 42,70 

500 33,66 36,38 35,67 27,81 40,15 

1000 27,48 29,72 27,09 11,58 33,03 

1500 23,80 25,56 21,02 28,61 









SELİN 

LAB 



31/60 

Gürültü 

Kaynakları 

Kamyon 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


Mesafe 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Toplam ses 

düzeyi (dBA) 

2000 21,14 22,43 15,97 25,37 

2500 19,04 19,85 11,48 22,81 

3000 17,30 17,63 7,34 20,68 

10 62,79 65,98 67,15 66,79 72,00 

20 56,77 59,95 61,07 60,57 65,89 

30 53,25 56,42 57,50 56,84 62,29 

40 50,74 53,91 54,95 54,14 59,72 

50 48,80 51,95 52,96 52,00 57,70 

100 42,77 45,87 46,69 44,96 51,32 

110 41,93 45,03 45,81 43,92 50,42 

200 36,71 39,72 40,16 36,89 44,67 

300 33,16 36,07 36,12 31,33 40,63 

400 30,63 33,45 33,12 26,79 37,70 

500 28,66 31,38 30,67 22,81 35,15 

1000 22,48 24,72 22,09 6,58 28,03 

1500 18,80 20,56 16,02 23,61 

2000 16,14 17,43 10,97 20,37 

2500 14,04 14,85 6,48 17,81 

3000 12,30 12,63 2,34 15,68 

Tablo 30 Tel Çekmede Çalışacak İş Makinelerinin Lgündüz Değerleri. 


10 95,10 

20 88,99 

30 85,39 

40 82,82 

50 80,80 

100 74,42 

110 73,52 

200 67,77 

300 63,73 

400 60,80 

500 58,49 

1000 51,15 

1500 46,71 

2000 43,47 

2500 40,91 

3000 38,78 









SELİN 

LAB 




32/60 

100,00 

90,00 

80,00 

70,00 

60,00 

50,00 

40,00 

30,00 

20,00 

10,00 

0,00 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



Leşdeğer 


No 

0 500 1000 1500 2000 2500 3000 3500 

Mesafe (m) 

Şekil 5 Tel Çekme Aşamasında Gürültünün Mesafeye Göre Dağılım Grafiği. 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Leşdeğer 





değerinin üzerindedir. 

6. Hesaplama sonucu elde edilen değerlerin ÇGDY Yönetmeliği Madde 23 çerçevesinde 

değerlendirilmesi, 

04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren „‟Çevresel Gürültünün 

Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği‟‟nin 23. Maddesi ve Ek-VII Tablo-5‟ de 70 dBA sınır değeri 

verilmiştir. Proje kapsamında en yakın yerleşim yeri Kızlarsekisi Köyü‟dür. Kızlarsekisi Köyü S1B 


hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 55,42 dBA, Alt Montaj – Beton Dökme için hesaplanan Lgündüz 

değeri yaklaşık olarak 68,43 dBA, Üst Montaj için hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 61,62 dBA 

olup hesaplanan ses düzeyi seviyeleri sınır değerin altında kalmaktadır. Tel Çekme için hesaplanan 

Lgündüz değeri ise yaklaşık olarak 73,52 dBA olup hesaplanan ses düzeyi seviyeleri sınır değerin 

üzerinde kalmaktadır. 









SELİN 

LAB 



33/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

7. İnşaat alanı yakınında (en az 50 m’lik mesafede) konut, hastane ve okul bulunması halinde 

makine ve ekipmanlara göre titreşimin oluşup oluşmayacağının Yönetmeliğin 25 inci 

maddesi kapsamında değerlendirilmesi ve titreşim oluşması halinde gerekli tedbirlerin 

alınacağının taahhüt edilmesi. 

EİH‟nın inşaat faaliyetlerinden kaynaklı titreşim oluşumu beklenmemektedir. 









SELİN 

LAB 



34/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



C. ARKA PLAN GÜRÜLTÜ DÜZEYİNE İLİŞKİN BİLGİLER 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

1. Tesisin kurulacağı alana en yakın hassas yapının dışındaki mevcut gürültü düzeyinin TS 

9315 ve TS 9798 standartları esas alınarak belirlenmesi ve değerlendirilmesi. (Tesisin 

kurulacağı alan gürültüye hassas yapılardan 500 m uzakta ise bu durumda işletmeci ileride 

oluşabilecek şikayetleri önlemek için isterse ölçüm yaptırabilir, onun dışında zorunlu 

değildir.) 

Proje alanına en yakın yerleşim yerleri Tablo 1‟de verilmiştir. Kızlarsekisi İlköğretim Okulu‟nda 1 

adet ve Kızlarsekisi Köyü‟nde 1 adet olmak üzere toplam 2 adet arka plan gürültü ölçümü TS ISO 

1996-2 standardına uygun şekilde gerçekleştirilmiştir. 

1.1 Arka plan gürültü düzeyi ölçümü yapılacak noktaların belirlenmesi (tesisin işletmeye 

geçtikten sonraki olası çevresel gürültü düzeyinin tespitinde hesaplama veya ölçüm 

noktaları ve değerleri referans alınarak tesis etrafındaki yapılarda (gürültü kaynağının 

türüne bağlı olarak en az 2 noktada ölçüm yapılması), 

İnşaat alanının mevcut gürültü düzeyinin tespit edilmesi için inşaat sahasında yapılan ölçümlere 

ek olarak inşaat alanındaki faaliyetlerden etkilenmesi muhtemel yapıların önünde de gürültü 

ölçümlerinin yapılarak, inşaat alanındaki faaliyetlerin alıcı ortamlara olan etkilerinin belirlenmesi 

sağlanır. Söz konusu projede kapsamında inşaat alanlarına en yakın alıcılarda gerekli ölçümler 

yapılmıştır. 

1.2 Ölçüm noktalarının proje alanına mesafesi, 

1.Ölçüm noktası olan Kızlarsekisi İlköğretim Okulu S1 noktasına 310 m mesafede, 2.ölçüm 

noktası olan Kızlarsekisi Köyü ise S1B noktasına 110 m mesafededir. 

1.3 Ölçüm noktaları arasındaki mesafe, 

Ölçüm noktaları arasındaki mesafe yaklaşık 1,6 km‟dir. 

1.4 Ölçüm süresi (gürültü türüne bağlı olarak 5-15 dk aralığında), tarihi, ölçülen parametreler 

ve ölçüm sonuçları (varsa ölçüm kayıtları), 

Proje kapsamında proje alanına en yakın duyarlı yapıların önünde 21.09.2010 tarihinde 2 adet 

10 dakika süre ile 1/3 oktav bantlarda Tablo 31‟de görülen arka plan parametreleri ölçülmüştür. 









SELİN 

LAB 



36/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



Burada; 

hs : kaynağın yüksekliği, 

hr : alıcının yüksekliği, 

r : kaynak ile alıcı arasındaki mesafedir. 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Her ölçüm noktası için yukarıdaki formüle göre kıyaslama yapılır. Yukarıdaki eşitlikteki şartlar 

sağlanmadığında, hava şartları ölçme sonuçlarını önemli ölçüde etkileyebilir. 

Kaynak rüzgara karşı ise, ölçmeler büyük belirsizlikler içerir ve bu şartlar kısa süreli çevre gürültüsü 

ölçmeleri için genelde uygun değildir. Bu nedenle etkin rüzgar hızı mevcut ise rüzgar kaynaktan 

size esmelidir. 

Mikrofon Konumları 

Dış Ortamlar 

Belirli bir konumda durumu değerlendirmek için, mikrofon söz konusu konumda kullanılmalıdır. 

Serbest alan konumu 

Bu konum, yakında zemin dışında ses basınç seviyesini etkileyecek herhangi bir yansıtıcı yüzeyin 

olmadığı bir konumdur. Mikrofon ile zemin dışında herhangi bir ses yansıtıcı yüzey arasındaki mesafe 

mikrofon ile ses kaynağının baskın bölümü arasındaki mesafenin en az iki katı olmalıdır. 

Yansıtıcı yüzeyin tam üzerindeki mikrofon 

Bu durumda, anlık ses alanını elde etmek için uygulanacak düzeltme +6 dB‟dir. 

Bu konum yansıtıcı bir yüzey üzerinde olup, yansıtıcı yüzey olarak kauçuk şeritli, alüminyum 

bağlama plakası kullanılır. 

Mikrofondan 1 metre mesafe içinde bulunan cephe ± 0,05 m tolerans dahilinde düz olmalıdır. 

Mikrofon ile cephe yüzeyinin kenarları arasındaki mesafe 1 m‟den fazla olmalıdır. Mikrofonun plakanın 

kenarlarından olan mesafesi, plaka kenarlarında ses kırılımının azaltılması için 0,1 m‟den fazla 

olmalıdır. Duvar, beton, taş, cam, ahşap veya benzeri sert malzemeden imal edilmiş ise mikrofon 

bağlama plakası olmadan da kullanılabilir. Bu durumda, duvar yüzeyi, mikrofondan 1 m yarı çap 

mesafe içerisinde ± 0,01 m tolerans dahilinde düz olmalıdır. 

Plakanın 4 köşesinde çivi delikleri açılmıştır. Açılan deliklerden çivileyerek plakayı duvara sabitlenir. 









SELİN 

LAB 



37/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


Yansıtıcı yüzey yakındaki mikrofon 



No 

Bu durumda, anlık ses alanını elde etmek için uygulanacak düzeltme -3 dB‟dir. 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Çalışma yapılan alıcıya sesin yayılımını engelleyecek diğer bir düşey yansıtıcı engelin bulunmadığı 

ideal durumda cephenin 2 metre önüne monte edilmiş mikrofon ile serbest alan şartlarındaki mikrofon 

arasındaki fark yaklaşık olarak 3 dB‟dir. Bu nedenle mikrofonu cepheye 2 m mesafede yerleştirilir. 

Daha genel adresleme için, tüm dış ortam mikrofon konumu seçimlerinde çok katlı konut 

bölgelerinde mikrofon yüksekliği olarak (4,0 m ± 0,5) m kullanılmalıdır. Tek katlı konut bölgelerinde 

mikrofon yüksekliği olarak (1,5 m ± 0,1) m kullanılmalıdır. 

Gürültünün adreslenmesi için genellikle grid noktalarındaki gürültü seviyeleri hesaplanır. Özel 

durumlar için ölçümler, bir alanda seçilen grid noktalarının yoğunluğu, araştırma konusu için gerekli 

mekansal çözünürlüğe (hassasiyete) ve gürültüdeki ses basınç seviyelerinin mekansal değişimine bağlı 

olarak, yürütülür. Bu değişim kaynağa yakın bölgelerde ve büyük engellerin etrafında en fazladır. Bu 

nedenle grid noktalarının yoğunluğu bu bölgelerde daha fazla olmalıdır. Genelde, komşu iki grid 

noktası arasındaki ses basınç seviyesi farkı 5 dB‟den fazla olmamalıdır. Belirgin olarak daha büyük 

farklar ile karşılaşıldığında, ara grid noktaları eklenmelidir. 

Aşağıda anahatları verilen sınırlamalara ve kurallara tabi olarak, bu konum anlık ses basınç 

seviyesinde (serbest alan seviyesi) iyi tanımlanmış 3 dB‟lik artışa ulaşmayı hedeflemektedir. Mikrofon 

yansıtıcı düzlemden belirli bir mesafedeyken doğrudan ses ve yansıyan ses eş derecede kuvvetlidir ve 

ilgilenilen frekans bandı yeteri kadar geniş ise, bu yansıma doğrudan ses alanı enerjisini ikiye katlar ve 

ses basınç seviyesinde 3 dB‟lik artışa neden olur. 

Cephe ± 0,3 m‟lik bir tolerans dahilinde bir düzlem olmalı ve mikrofon, çıkıntı yapan bina yüzeyleri 

arasında sesin çoklu yansımalarından etkilenecek bir ses alanı içindeki bir konuma yerleştirilmemelidir. 

Pencereler cephenin bir parçası olarak kabul edilmelidir. Pencereler ölçmeler sırasında kapalı olmalıdır. 

Toplamda ölçülen eşdeğer veya azami ses seviyelerinin, anlık ses seviyesi artı 3 dB‟den 1 dB‟den daha 

fazla sapmamasını sağlamaya yöneliktir 

İç Ortamlar 

Odada eşit aralıklarla dağıtılmış, sesten etkilenen kişilerin muhtemelen zaman geçireceği, en az üç 

ayrı mikrofon konumu kullanılmalıdır. 









SELİN 

LAB 



38/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

Düşük frekanslı gürültünün baskın olduğu düşünülüyorsa, üç mikrofon konumun biri odanın 

köşesinde olmalıdır. Köşe mikrofonun konumu, tamamen duvar olan ve en yakın duvar açıklığına en az 

0,5 metre mesafede olan bir köşenin bütün çevre yüzeylerinden 0,5 metre mesafede olmalıdır. 

Diğer mikrofonlar duvarlardan, tavandan veya döşemeden en az 0,5 metre ve pencereler veya 

hava girişleri gibi belirgin olarak ses ileten elemanlardan 1 metre mesafede konumlandırılmalıdır. İki 

komşu mikrofon arasındaki mesafe en az 0,7 metre olmalıdır. 

Bu maddede yer alan işlemler, ana olarak 300 m 3 ‟ten küçük hacimli odalar için tasarlanmıştır. Daha 

büyük odalarda daha fazla mikrofon konumu uygun olabilir. Bu gibi durumlarda, ilave mikrofon 

konumlarının üçte biri, düşük frekanslı gürültüler için, köşelerde yer almalıdır. Oda hacmi 300 m 3 ‟ ü 

aşıyorsa ilave mikrofon konumları belirlenir. 

Ton Sesi 

Alıcının konumundaki gürültü karakteristikleri işitilebilir ses tonu/tonları içeriyorsa, bu tonların 

belirginliğinin nesnel ölçmesi yapılmalıdır. İşitilebilir tonların en fazla bulunduğu mikrofon konumları 

seçilmeli ve analiz, aşağıda tarif edildiği gibi yapılmalıdır. 

Önemli ayrık frekanslı spektrum bileşeninin (ton) mevcudiyetinin tespiti için deney, tipik olarak, 

1/3 oktav bandının bir kısmındaki zaman ortalamalı ses basınç seviyesi ile iki komşu 1/3 oktav 

bantlarındaki zaman ortalamalı ses basınç seviyelerinin karşılaştırılması suretiyle yapılır. Önemli ayrık 

frekanslı spektrum bileşeninin mevcudiyetini göstermek için ilgilenilen 1/3 oktav bandındaki zaman 

ortalamalı ses basınç seviyesi iki komşu 1/3 oktav bandlarındaki zaman ortalamalı ses basınç 

seviyelerini belirli bir sabit seviye farkı ile aşmalıdır. 

Sabit seviye farkı frekansa göre değişebilir. Seviye farkları için muhtemel seçenekler aşağıda 

verilmiştir: 

Düşük frekanslı 1/3 oktav bantlarında (25 Hz -125 Hz) 15 dB. 

Orta frekans bantlarında (160 Hz - 400 Hz) 8 dB. 

Yüksek frekans bantlarında (500 Hz-10000 Hz) 5 dB. 

İç ortamlarda gürültünün ton analizini yapılmamaktadır. 









SELİN 

LAB 



39/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

1.7 Ölçümlerde kullanılan ölçüm cihazı hakkında bilgi (cihaz seri no’su, tipi, modeli ve 

üreticisi), 

Ölçümler 127154 seri no‟lu CEL firması ürünü 490 Model Tip-1 gürültü ölçüm cihazı ile 

yapılmıştır. Aşağıda cihazın teknik özellikleri aşağıda, kalibrasyon sertifikası ise Ek-2‟ de verilmiştir. 

Cihaz, ölçüm aralığını 10-140 dB olarak otomatik belirler. Cihaz, ölçüm aralığı dışında olduğu 

zaman ekran üzerinde “aşırı yükleme”; veya “düşük yükleme” işareti verir. 

Cihaz, yapılan ölçümleri hafızasına otomatik olarak kaydeder. 

Karanlık ortamlarda aydınlatması kullanılarak ölçüm yapılabilir. 

Cihaz, ile eşdeğer gürültü seviyesi (LAeq), ortalama, minimum ve maksimum gürültü seviyeleri ile 

ölçüm yapılan sürenin belirli bir yüzdesinde bulunan gürültü seviyeleri hesaplanabilmektedir. 

Cihaz, 1/1 ve 1/3 oktav bantlarda merkez frekanslarında gürültünün frekans analizini 

yapabilmektedir. 

Cihaz, aynı anda C ve A frekans ağırlıklandırma yapabilmektedir. 

LF, LFmx, LAFmn, Leq, LF10,0, LF50,0, LF90,0, LF95,0, LF99,0, parametrelerini ve bu parametrelerin 1/3 

oktavda ölçülen değerlerini vermektedir. 

1.8 Kalibrasyon metodu, kalibrasyon seviyeleri ve ölçüm cihazının kalibrasyon sertifikası, 

Her seri ölçümden önce ve sonra cihaz kalibre edilmektedir. Kalibrasyon süreleri gürültü ölçüm 

cihazı için 2 yılda bir, kalibratör için her yıldır. Cihaza ait kalibrasyon sertifikası rapor ekinde (Bkz. Ek-2) 


1.9 Ölçüm yapan kurum/kuruluş (adı, ön yeterlilik/yeterlilik belgesi) 

Laboratuvarımıza ait belgeler Ek-1‟de verilmiştir. 

1.10 Ölçülen arka plan gürültü düzeyinin ÇGDY Yönetmeliğinin 27 nci ve 28 inci maddeleri 

çerçevesinde değerlendirilmesi. 

Proje kapsamında yapılan arka plan ölçümleri TS ISO 1996-2 standardına uygun şekilde 

gerçekleştirilmiştir. Yapılan arka plan ölçüm sonuçlarına göre yapılan tüm ölçümler Kategori A‟ya 

girmektedir. Kategori A‟ya giren alanda mevcut gürültü rahatsızlık verici derecede değildir. Planlama 

kararı verilirken gürültü belirleyici bir faktör olarak değerlendirmeye alınmaz. 









SELİN 

LAB 



40/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

D. İŞLETME SAFHASINDA OLUŞABİLECEK GÜRÜLTÜ/TİTREŞİM DÜZEYİ HAKKINDA 

BİLGİLER 

1. Tesis/işletme içinde yer alacak gürültü kaynakları, yerleri, varsa gürültü kaynaklarının ses 

gücü düzeyleri ve ses karakteri hakkında bilgi, 

EİH işletme aşamasında gürültü kaynağı olabilecek herhangi bir faaliyet yürütülmeyecektir. 

2. Gürültü kaynakların varsa ses gücü düzeyleri kullanılarak (tesisin tam kapasitede çalıştığı 

dikkate alınarak) toplam gürültü düzeyinin hesaplanması, (sesin açık alanda yayılım 

prensibine göre; mesafe ve atmosferik yutuşun hesaba katılması), 

EİH işletme aşamasında gürültü kaynağı olabilecek herhangi bir faaliyet yürütülmeyecektir. 

3. Hesaplama sonucu elde edilen değerlerin ÇGDY Yönetmeliği Madde 22 çerçevesinde 

değerlendirilmesi, 

EİH işletme aşamasında gürültü kaynağı olabilecek herhangi bir faaliyet yürütülmeyeceğinden 

dolayı işletme aşaması için gürültü hesaplamaları yapılmamıştır. 

4. Tesisin faaliyete geçtikten sonra 6 ay içinde, İzne Tabi Tesisler İçin Akustik Rapora 

istinaden gürültü kontrol izin belgesini alacağının taahhüt edilmesi, 

Söz konusu tesis 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 

ve 24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı değişiklik yapılan "Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve 


5. Tesis çok duyarlı kullanımların yakınında olması halinde işletmeye geçildikten sonra 

çevresel titreşimle ilgili olarak ÇGDY Yönetmeliği Madde 25 kapsamında değerlendirme 

için ölçümlerin yapılacağının taahhüt edilmesi. 

İşletme aşamasında titreşim kaynağı olabilecek herhangi bir faaliyet yürütülmeyecektir. 









SELİN 

LAB 



41/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



E. KONTROL TEDBİRLERİ HAKKINDA BİLGİ 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

1. İnşaat aşaması için hesaplanan çevresel gürültü düzeyinin ÇGDY Yönetmeliğinde verilen 

sınır değerleri aşması durumunda alınacak kontrol tedbirleri hakkında bilgi. 

Burada uygulanacak gürültü önlemleri proje alanında en kötü ihtimal olan iş makinelerinin 

hepsinin aynı anda çalıştığı varsayımıyla hesaplamalar yapılmıştır. 

04.06.2010 tarih 27601 sayılı resmi gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren „‟Çevresel Gürültünün 

Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği‟‟nin 23. Maddesi ve Ek-VII Tablo-5‟ de 70 dBA sınır değeri 

verilmiştir. Proje kapsamında en yakın yerleşim yeri Kızlarsekisi Köyü‟dür. Kızlarsekisi Köyü S1B 


hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 55,42 dBA, Alt Montaj – Beton Dökme için hesaplanan Lgündüz 

değeri yaklaşık olarak 68,43 dBA, Üst Montaj için hesaplanan Lgündüz değeri yaklaşık olarak 61,62 dBA 

olup hesaplanan ses düzeyi seviyeleri sınır değerin altında kalmaktadır. Tel Çekme için hesaplanan 

Lgündüz değeri ise yaklaşık olarak 73,52 dBA olup hesaplanan ses düzeyi seviyeleri sınır değerin 

üzerinde kalmaktadır. 

EİH inşaatında faaliyetin kısa süreli olması ve aynı noktada en fazla 1 gün çalışılacağı gibi 

sebeplerden dolayı kontrol tedbiri uygulanması gerekli görülmemiştir. 

2. İzne tabi bir tesisin işletmeye geçtikten sonra yapılacak çevresel gürültü ve titreşim 

ölçümleri dikkate alınarak, sınır değerlerin sağlanmaması halinde alınması gereken kontrol 

tedbirlerinin uygulamaya konulmasının işletmeci tarafından taahhüt edilmesi. 

İşletme aşamasında gürültü kaynağı olabilecek herhangi bir faaliyet yürütülmeyecektir. Ayrıca 

Söz konusu tesis 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ve 

24.02.2010 tarih ve 27503 sayılı değişiklik yapılan "Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve 










SELİN 

LAB 



42/60 

F. EKLER 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 


EK-1 : LABORATUVAR BELGELERİ 


EK-2 : ÖLÇÜM CİHAZINA AİT BELGELER 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 

EK-3 : DENEYİ YAPAN VE RAPORU HAZIRLAYAN PERSONELE AİT BELGELER 









SELİN 

LAB 



43/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



EK-1 

LABORATUVAR BELGELERİ 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



44/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



45/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



46/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



47/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



48/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



EK-2 

ÖLÇÜM CİHAZINA AİT BELGELER 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



49/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

GÜRÜLTÜ ÖLÇÜM CİHAZINA AİT KALİBRASYON SERTİFİKASI 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



50/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



51/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



52/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



53/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



54/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



KALİBRATÖRE AİT KALİBRASYON SERTİFİKASI 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



55/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



56/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



57/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



58/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 



EK-3 

DENEYİ YAPAN VE RAPORU HAZIRLAYAN 

PERSONELE AİT BELGELER 


No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



59/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









SELİN 

LAB 



60/60 

TÜRKAK 







Tel: 0312 481 33 74 Faks: 0312 481 45 85 




No 

AB-0237-T 

10 – LA – 059 

Y-06/139/2010 11.12.2010 


13.05.2010 31.07.2009 









EK –14 

KÖPRÜ BARAJI VE HES İLE MENGE BARAJI VE HES PROJELERİNE AİT ÇED 

OLUMLU BELGESİ

ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI

ÇED Raporu - Çevresel Etki Değerlendirmesi, İzin ve Denetim ...

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?