ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.

ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. 

TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. 

ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ 

KAPASİTE ARTIŞI 

ÇED RAPORU 

Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü, Çobançayır Mevkii, 92 Parsel ve 

Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii 11 Parsel 

⌧ Sunum Raporu Nihai Rapor 

BOLU / MAYIS 2011

ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. TUR. ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI 

TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. ÇED RAPORU 

PROJE SAHİBİNİN ADI ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. 

ADRESİ İzzet Baysal Cad. No. 129 BOLU 

TELEFON VE FAKS 

NUMARALARI 

PROJENİN ADI 

Tel. : 0 374 217 69 72 

Faks : 0 374 217 69 73 

PROJE BEDELİ 600.000,- TL 

PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN 

AÇIK ADRESİ 

(İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) 

PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE 

PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ 

KAPSAMINDAKİ YERİ 

(SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) 

RAPORU HAZIRLAYAN 

KURULUŞUN ADI 

ÇED RAPORU HAZIRLAYAN 

KURULUŞUN ADRESİ, 

TELEFONU, FAKS 

NUMARALARI 

ÇED BAŞVURU DOSYASI 

SUNUM TARİHİ 

ETLİK PİLİÇ YETİŞTİRME TESİSİ KAPASİTE ARTIŞI 

ÇED RAPORU 

Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü Çobançayır Mevkii 92 Parsel 

ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii 11 Parsel 

TÜRÜ UTM Coğrafik (Derece, kesir) 

DATUM ED–50 WGS–84 

KOOR. SIRASI Sağa, Yukarı Enlem, Boylam 

PROJEKSİYON 6 Derece - 

D.O.M 33 - 

ZONE 36 - 

No Y X No Enlem Boylam 

1 385636.1721 4505754.59196 1 40.6931567 31.6460426 

2 385620.9014 4505852.26079 2 40.6940342 31.6458441 

3 385634.7725 4505858.45374 3 40.6940919 31.6460071 

4 385643.8100 4505862.48939 4 40.6941295 31.6461133 

5 385657.9478 4505870.63249 5 40.6942048 31.6462791 

6 385684.4367 4505875.18766 6 40.6942495 31.6465917 

7 385692.3156 4505876.97610 7 40.6942667 31.6466846 

8 385708.3027 4505883.38087 8 40.6943266 31.6468726 

9 385710.7898 4505898.35453 9 40.6944618 31.6468993 

10 385752.3100 4505891.70817 10 40.6944077 31.6473918 

11 385751.4005 4505858.43381 11 40.6941079 31.6473871 

12 385753.7202 4505753.29214 12 40.6931613 31.6474337 

13 385704.2033 4505753.29958 13 40.6931545 31.6468478 

14 385687.1161 4505758.89246 14 40.6932025 31.6466446 

15 385658.8811 4505760.07138 15 40.6932092 31.6463103 

17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı ÇED Yönetmeliği; 

Madde 7-c) “Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında 

bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi 

halinde, kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin EK-I’inde belirtilen 

eşik değer veya üzerindeki projelere, Çevresel Etki 

Değerlendirmesi Raporu hazırlanması zorunludur” 

KÜPELİ MÜHENDİSLİK İNŞ. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. 

İnönü Cad. Turaboğlu Sokak Sümko Sitesi 

A–1 Blok D: 3 Kozyatağı / İSTANBUL 

Tel. : 0 216 410 32 73, 74 

Faks: 0 216 410 32 75 

10.05.2011 


2



İÇİNDEKİLER 

Sayfa 

No 

TABLOLAR DİZİNİ 4 

ŞEKİLLER DİZİNİ 4 

EKLER LİSTESİ 5 

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI VE AMACI: 10 

1- Projenin tanımı ve amacı: Proje konusu, faaliyetin tanımı, ana üretimi, ürün cinsi, tesiste 

kullanılan hammadde cinsi, miktarı, hizmet amaçları, ülke ekonomisi içerisindeki yeri, önemi, 

gerekliliği, kurulu tesislerin tipi, kapasitesi, kapladığı alan, tesisin kullanım sahası (toplam alanı, 

tesisin kurulu bulunduğu alan, sosyal ve idari bölümlerin alanı vb…), yöreye sağlayacağı 

faydalar, ekonomik ömrü gibi hususların ayrıntılı açıklanması. 

2- Projenin fayda maliyet analizi. 12 

3- Proje kapsamındaki faaliyet ünitelerinin konumu (proje kapsamında yer alan; kümes, yem 

deposu, su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre 

depolama vb. tüm ünitelerin proje alanında işaretlenerek gösterimi.), genel vaziyet planı. 

(Tesislerin projesine uygun 1/500 veya 1/250 ölçekli Ölçekli Vaziyet Planı rapor ekinde yer 

almalıdır.) 

4- Yer bulduru haritası, Proje alanı ve çevresinin panaromik fotoğrafları. 14 

5- Varsa, Projeye konu olan bölgenin en son onaylı 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000 ölçekli planları 

(aslı gibidir onaylı), plan notları, lejand paftasından bir örnek ve bu planlar üzerinde her bir tesis 

yerinin gösterimi. (İlgili idaresinden, faaliyet alanının ya da faaliyet alanının da içinde bulunduğu 

alana ait onanlı imar planı ve çevre düzeni planı bulunup bulunmadığına dair yazı alınarak 

rapora eklenmeli, varsa bu planın/planların lejant ve plan notları ile aslının aynıdır kaşesi 

vurulmuş şekilde-; Onaylı bir planının olmaması durumunda faaliyet için kullanılacak alan 

ölçekli harita üzerinde açıkça gösterilmeli ve ayrıca faaliyet alanının mücavir alan sınırları 

içerisinde olup olmadığı belirtilmelidir.) 

6- Faaliyet alanının halihazır harita üzerinde işaretlenerek yakınında bulunan yerleşimlerin 

belirtilmesi. 

7- Tesisin kurulacağı alanın çevresinde yer alan sanayi, yerleşim yerleri, tarım, orman alanları 

vb. ile ilgili bilgiler. 

8- Ulaşım durumu. 18 

9- Enerji Nakil Hatları. 19 

10- Faaliyet alanlarını merkez alan 1 km’lik yarıçaplı alanın işaretlenmesi 20 

BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK ALANIN 

BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLERİN 

AÇIKLANMASI (*) 

1-Türler Ve Ekosistemler: Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve 

ekosistemlerdeki türler. 

2- Jeolojik Özellikler. 27 

3- Hidrojeolojik Özellikler: Yer altı su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, faaliyet 

alanına mesafeleri ve debileri. Bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı besledikleri vb. 

hakkında detaylı bilgi verilmesi ve bu kaynakların 1/25.000 ölçekli topografik harita üzerine 

işaretlenmesi. 

4- Hidrolojik Özellikler: Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, dere, akarsu, 

göl, baraj vb., özellikle içme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su kaynaklarına olan 

mesafelerinin ayrı ayrı belirtilmesi ve debileri, bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı 

besledikleri vb. hakkında detaylı bilgi verilmesi ve bu kaynakların 1/25.000 ölçekli topoğrafik 

harita üzerine işaretlenmesi. 


10 

13 

17 

17 

18 

21 

21 

30 

30 

3



5- Doğal Afet Durumu. 33 

6- Toprak Özellikleri. 34 

7- Tesisin kurulacağı yöredeki meteorolojik veriler; 

- Meteorolojik Durum: Meteorolojik özelliklerin açıklanması bölgenin genel ve lokal iklim 

koşulları, basınç, sıcaklık, yağış, nem, buharlaşma dağılımları, bölgenin sayılı günler (Kar 

yağışlı günler, kar örtülü günler, sisli günler) dağılımı, bölgenin rüzgar dağılımı (Esme sayıları 

ve esme hızlarına göre mevsimlik ve yıllık rüzgar diyagramları, hızlı rüzgarlar), belirtilen tüm bu 

başlıkların grafiksel olarak desteklenmesi ve en yakın Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar 

Gözlem kayıtlarından faydalanılarak hazırlanması, yer altı ve yerüstü tesislerin standart 

zamanlarda gözlenen en yüksek yağış değerlerine göre planlanması. 

8- Sosyo-Ekonomik Özellikler: Faaliyetin sosyo-ekonomik etkilerinin araştırılması (Yörenin 

ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, ekonomik gelişim trendi, işsizlik vb.). Faaliyet 

alanında ve bölgedeki nüfus yoğunlukları, yerleşim bölgelerinin faaliyet alanından uzaklıkları, 

faaliyetin kurulması ile etkilenecek alandaki, ev, işyeri ve sanayi tesislerinin sayı ve çeşitlerinin 

belirtilmesi. 

9- Faaliyet Alanı Ve Yakın Çevresi İle İlgili Diğer Özellikler: 

-Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, Tabiatı Koruma 

Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme Alanları, Kültür Varlıkları, 

Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel 

Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma Alanları, Turizm Bölgeleri ve koruma altına alınmış 

diğer alanlar), Proje alanı ve yakın çevresinde (nehir, göl, sulak alan v.s.) ile koruma statüsüne 

haiz (Milli Park, Tabiat Parkı, vs.) olup olmadığı, varsa faaliyet alanına uzaklıkları faaliyetin bu 

alanlara olası etkilerinin yorumlanması ve koruma tedbirlerinin belirtilmesi. 

-Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar (Askeri Yasak 

Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı 

Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” vb.). 

BÖLÜM III: PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 55 

A) PROJENIN FAALIYETLERI KAPSAMINDA, FIZIKSEL VE BIYOLOJIK ÇEVRE ÜZERINE 

ETKILERI VE ALINACAK ÖNLEMLER 

1- Proje kapsamında yer alan her bir tesisin özelliği (kümes, yem deposu, su deposu, 

fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama 

vb.), adetleri, kapasiteleri, nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda yapıldığı, üretim ve 

işletme yöntemleri ve teknolojileri, (ayrı olarak alt başlıklar halinde verilmelidir.), proses 

akım şeması, şema üzerinde kirletici kaynakların gösterimi. 

2- Proje kapsamında bulunan tesislerde kullanılacak hammaddelerin temini, civcivlerin 

temini, üretilen ürünler, kullanılan yemler, ilaçlar ve vitaminler (bunların fiziksel, 

kimyasal özellikleri, miktarları ve veriliş yöntemleri.). 

3- Her bir faaliyet türü için üretilecek ürünleri etkileyen faktörler ve alınacak önlemler. 61 

4- Her bir faaliyetin işletilmesi sırasında kullanılacak olan alet, ekipmanlar ve özellikleri. 63 

5- Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler. 

6- Proje kapsamında su temini sistemi planı, (suyun nereden temin edileceği, 

kaynaklardan alınacak su miktarı ve bu suların kullanım amaçlarına göre miktarları, 

çalışanlar için içme ve kullanma suyu, kümeste kullanılan su, temizlik amaçlı kullanılan 

su v.b.). 


35 

48 

51 

55 

55 

60 

64 

65 

4



7- Oluşacak atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve deşarj edileceği 

ortamlar. (burada gerekli izinler alınmalı ve izin belgeleri rapora eklenmelidir.). 

8- Tesiste su deposu kurulacaksa kapasitesinin ve kullanım amacının belirtilmesi. 67 

9- Tesiste oluşacak atıksuların toplandığı belirtilen fosseptik çukurları hakkında bilgi 

verilmesi; sayısı, kesitleri, kapasitesi, öngörülen boşaltım sıklığı, vb., fosseptik 

planlarının rapora eklenmesi. İşletmede oluşan atıksuların Su Kirliliği Kontrol 

Yönetmeliği’nde yer alan Tablo:5.15’deki parametre değerlerine uygun olarak 

deşarjının sağlanacağının taahhüt edilmesi. 

10- Yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz 

etkilerin giderilmesine ve bundan kaynaklanabilecek zararların telafisine ilişkin 

sorumluluğun faaliyet sahibine ait olduğuna dair bir ifadenin rapora eklenmesi, 

11- Her bir tesisin faaliyeti sırasında ünitelerden oluşacak katı atık cins ve miktarları (evsel 

atık, tavuk gübresi, ambalaj atığı, tıbbi, tehlikeli atıklar vb.) özellikleri, depolama/yığma, 

bertaraf işlemleri. Ölü tavukların bertaraf işlemleri (Tavuk çiftliği içerisinde yer alacak 

aynı tür tesislerden kaynaklanacak olası toplam kirlilik yükünün açıklanması). 

12- İşletme esnasında oluşacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için alınacak önlemler. İlgili 

mevzuat çerçevesinde değerlendirilerek açıklanması. 

13- Tesisin bulunduğu yöredeki hava kalitesi durumu hakkında bilgiler (hava kalitesi ölçüm 

sonuçları, inversiyon durumu vb.). 

14- Tesisin faaliyeti esnasında proses ve yakma sistemlerinde kullanılan yakıt ve miktarı, 

yakıt kullanılan ünitelerin ayrı ayrı yakıt ısıl gücü ve toplam yakıt ısıl gücü, üretim 

kapasitesi. 

15- Her bir faaliyet türüne ait tesislerin işletimi sırasında oluşacak emisyon miktarı, 

özellikleri ve bertaraf yöntemleri, tesiste oluşabilecek emisyonlarla ilgili yapılacak 

hesaplamalarda kullanılacak olan emisyon faktörlerinin hangi kaynaktan alındığı (EPA, 

CORIN AİR vb.), tesiste bulunacak olan emisyon kaynaklarına ait oluşabilecek 

emisyon konsantrasyonlarının ve kütlesel debilerinin hesaplamalarının yapılması. 

16- Tesisin Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği kapsamında 

irdelenmesi, 

17- Tesis “Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel emisyon Sınırları” (HKKY Ek-5)’de yer 

alıyorsa burada belirtilen hususlarla ilgili açıklamaların ve değerlendirmelerin 

yapılması. 

18- Tesisin Ek-4 kapsamında değerlendirilmesi; tesiste bulunacak emisyon 

kaynaklarından oluşabilecek (hesaplanan) emisyonlar, konsantrasyonları, emisyon 

kaynaklarının yakma ısıl güçleri, vb… bilgiler, HKKY Ek-4 dikkate alınarak yaklaşık 

olarak olması gereken baca yüksekliği, baca gazı hızının hesabının yapılması. 

19- Tesisin HKKY Ek-2 kapsamında değerlendirilmesi, tesiste oluşabilecek hesaplanan 

emisyon miktarları (kg/saat olarak) HKKY Ek-2’deki sınır değerleri aşmışsa modelleme 

yapılması, modelleme sonucu hesaplanan değerlerin Hava Kalitesinin Korunması 

Yönetmeliği Madde-6 kapsamında değerlendirilmesi. 

20- Herbir tesisin faaliyeti sırasında oluşacak koku problemine karşı alınacak önlemler (En 

yakın yerleşim yeri ve tesislere uzaklık ve meteorolojik veriler dikkate alınarak) 

irdelenmeli. 

21- Proje kapsamında hijyenin sağlanması için ne gibi işlemlerin yapıldığı, kullanılan 

dezenfeksiyonlarla birlikte hijyen planının açıklanması. 


66 

67 

68 

69 

74 

76 

76 

77 

78 

78 

81 

81 

82 

83 

5



22- Faaliyetler için önerilen koruma bandı mesafesi ve bu bandın oluşturulması için 

yapılacak çalışmalar, kullanımı hususunda bilgiler. 

23- Ulaşımın temini, ulaşımın mevcut trafiğe getirdiği yük ve alınacak önlemler. 85 

24- İşletme aşamasında yapılacak işlerden dolayı zarar görebilecek flora-fauna türleri 

(Endemik türler, nesli tehlikede vb.), proje için seçilen yer ve faaliyetin etki alanında 

bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi açıklanmalıdır. 

25- Projenin, proje alanının yakınında bulunan tesislerle olan etkileşiminin açıklanması. 86 

26- Tavuk çiftliğinin yakınındaki yerleşim birimlerine olası etkileri. 86 

27- Personel temini, çalışacak personel sayısı, personel için temin edilecek sosyal 

hizmetler. 

28- Tesisin çevresinde azota karşı hassasiyeti bulunan bitkiler (örneğin fidanlıklar, kültür 

bitkileri) ve ekolojik sistemlerle (örneğin fundalık, bataklık, orman) ve alınacak 

önlemler açıklanmalıdır. 

29- Üretimde oluşması muhtemel kırık yumurtaların miktarı, bertarafı ve alınacak önlemler 

açıklanmalıdır. 

B) İŞLETME FAALIYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABILECEK VE SÜREN ETKILER VE 

BU ETKILERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER, 

1- Rehabilitasyon çalışmaları. 88 

2- Mevcut su kaynaklarına etkiler. 88 

C) ACİL MÜDAHALE PLANI VE İZLEME PROGRAMI 

Faaliyetin inşaat, işletme ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve doğal afet 

ve kaza, sabotaj ve benzeri durumlarda uygulanacak müdahale planı.İşçi sağlığı ve iş güvenliği 

açısından alınacak önlemler. Toplu halde ölümler ve salgın hastalık olması halinde alınacak 

önlemler ve bunların nasıl bertaraf edileceği. 

D) PROJE ALTERNATIFLERI, 

(Bu bölümde, yer, üretim tekniği, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak 

ve proje kapsamındaki alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin nedenleri belirtilecektir.) 

E) SONUÇLAR 

(Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin 

gerçekleşmesi halinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme 

ve taahhütler) 

EKLER 

NOTLAR VE KAYNAKLAR 

ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI: 


84 

86 

87 

87 

87 

88 

89 

91 

92 

6



TABLOLAR DİZİNİ Sayfa 

Tablo I.1 Projenin Dönemlik İşletme Giderleri 12 

Tablo I.2 Projenin Dönemlik Geliri 12 

Tablo I.3 Ünitelerin Taban Alanları ve Kapasite Artışıyla Birlikte Ulaşacakları Kapalı 

Tablo II.1 Faaliyet Alanı ve Etki Alanında Saptanan Flora Türleri 23 

Tablo II.2 

Faaliyet Alanı ve Etki Alanında Saptanan İkiyaşamlı Türleri, Korunma 

Durumları ve Statüleri 

24 

Tablo II.3 

Tablo II.4 

Tablo II.5 

Faaliyet Alanı ve Etki alanında Saptanan Sürüngen Türleri, Korunma 

Durumları ve Statüleri 

Faaliyet Alanı ve Etki Alanında Saptanan Kuş Türleri, Korunma Durumları Ve 

Statüleri 

Faaliyet Alanı ve Etki Alanında Saptanan Memeli Türleri, Korunma Durumları 

ve Statüleri 

Tablo II.6 Bolu İli Yer Altı Suyu Rezervleri ve Tahsis Miktarları 30 

Tablo II.7 Bolu İli Su Kaynakları Potansiyeli 31 

Tablo II.8 Bolu İli’ ne Ait Arazi Dağılımı 34 

Tablo II.9 Bolu İli’ ne Ait Tarım Arazi Kullanım Durumu 34 

Tablo II.10 Aylık Basınç Değerleri (hPa) 36 

Tablo II.11 Sıcaklık Değerleri 37 

Tablo II.12 Yağış Değerleri (mm) 38 

Tablo II.13 Nem Değerleri (%) 38 

Tablo II.14 Sayılı Günler Değerleri 39 

Tablo II.15 Max. Kar Kalınlığı Değerleri 41 

Tablo II.16 Ort. ve Max. Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri 42 

Tablo II.17 Yönlere Göre Rüzgâr Esme Sayıları 43 

Tablo II.18 Mevsimlik ve Yıllık Yönlere Göre Rüzgâr Esme Sayıları 43 

Tablo II.19 Aylık Yönlere göre Rüzgâr Hızı Değerleri (m/sn) 46 

Tablo II.20 Mevsimlik ve Yıllık Yönlere göre Rüzgâr Hızı Değerleri (m/sn) 46 

Tablo II.21 Ortalama Rüzgar Hızı ve Maksimum Rüzgar Hızı-Yönü 47 

Tablo II.22 Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı 47 

Tablo II.23 İlçelere Göre Nüfus Sayımı Sonuçları ve Kır-Kent Dağılımı 48 

Tablo II.24 Bolu İli’ nin İlçeler Düzeyinde Gelişmişlik Düzeyi 50 

Tablo II.25 Bolu’ da Çalışan Nüfusun Sektörlere Göre Yüzde Dağılımı 50 

Tablo III.1 Kullanılan yemlere ilişkin fiziksel-kimyasal özellikler, miktarları 60 

Tablo III.2 Sıcaklığın kümeslerde ve etlik piliçlerde zaman göre değişimi 62 

Tablo III.3 

Mevcut Durumda Kullanılan ve Kapasite Arttırımıyla Birlikte Kullanılacak 

Makina ve Ekipman Listesi 

63 

Tablo III.4 Su Kullanımı 66 

Tablo III.5 

SKKY Tablo 5.15 Gıda Sanayi ( Büyükbaş, Küçükbaş Hayvan Besiciliği ve 

Tavukhaneler) 

68 

Tablo III.6 Tesiste kullanılan makinalar ve gürültü seviyeleri 74 

Tablo III.7 İşletme Aşamasında Gürültü Seviyesinin Mesafeye Göre Dağılımı 75 

Tablo III.8. 

ÇGDY Yönetmelik Tablo 4: Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır 

Değerleri 

76 

Tablo III.9. İthal Kömür Özellikleri 77 

Tablo III.10 

SKHKKY Tablo 5.8 Kümes hayvanları cinsinden, hayvan yeri sayısını canlı 

hayvan kütlesine dönüştürme faktörleri 


13 

24 

25 

26 

79 

7



ŞEKİLLER DİZİNİ Sayfa 

Şekil I.1. Yer Bulduru Haritası 14 

Şekil I.2. Faaliyet Alanı ve Çevresine Ait Fotoğraflar 16 

Şekil I.3. Uydu Fotoğrafı 17 

Şekil I.4. Bolu İli Ulaşım Haritası 18 

Şekil I.5. Tesis alanına ulaşımı gösteren harita 19 

Şekil I.6. Faaliyet Alanının ve Enerji Nakil Hatlarının gösterildiği 1/25.000 Ölçekli Harita 19 

Şekil I.7. 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita 20 

Şekil II.1. Batı Pontid Zonunun Genelleştirilmiş Stratigrafi Kesiti 27 

Şekil II.2. Armutlu-Almacık-Arkotdağı, Sakarya Zonunun Genelleştirilmiş Stratigrafi Kesiti 28 

Şekil II.3 Türkiye Deprem Haritası 33 

Şekil II.4. Bolu İli Depremsellik Haritası 33 

Şekil II.5. Basınç Değerleri Grafiği 36 

Şekil II.6. Sıcaklık Dağılım Grafiği 37 

Şekil II.7. Yağış Dağılım Grafiği 38 

Şekil II.8. Nem Dağılım Grafiği 39 

Şekil II.9. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiği 39 

Şekil II.10. Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği 40 

Şekil II.11. Ortalama Sisli Günler Sayısı Grafiği 40 

Şekil II.12. Ortalama Aylık Dolulu Günler Sayısı Grafiği 40 

Şekil II.13. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Grafiği 41 

Şekil II.14. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Grafiği 41 

Şekil II.15. Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği 42 

Şekil II.16. Yönlere göre Aylık Rüzgâr Esme Sayısı Dağılımı 44 

Şekil II.17 Yönlere Göre Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayısı Dağılımı 45 

Şekil II.18. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı 45 

Şekil II.19. Yıllık Ort. Rüzgâr Hızına Göre Rüzgâr Diyagramı 

45 

Şekil II.20. Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı 47 

Şekil II.21 Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı 48 

Şekil III.1. Yem Silosu ve Yemlik 56 

Şekil III.2. Nipel Suluk 56 

Şekil III.3. Kirletici Kaynaklarının Gösterildiği İş Akım Şeması 59 

Şekil III.4. Kompost Tesisi İş Akım Şeması 72 

Şekil III.5. Mesafelere Göre İşletme Aşamasından Kaynaklanacak LPT Değerleri Dağılım 75 

Şekil III.6. Faaliyet Yerinin Ve Hakim Rüzgar Yönünün Gösterildiği Plan 82 

Şekil III.7 Tesise Giriş Yapan Araçların Dezenfeksiyonuna İlişkin Fotoğraflar 84 

Şekil III.8. Bolu İli 2009 yılı Trafik Hacim Haritası 85 


8



EK 1 ÇED Gerekli Değildir Belgesi ve Kararı 

EKLER LİSTESİ 

EK 2 Tapular, Harita (Plan) Örneği ve Kira Sözleşmesi 

EK 3 1/500 Ölçekli Genel Vaziyet Planı 

EK 4 

Bolu Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 02.12.2010 Tarih ve 

5212/11492 Sayılı yazısı 

EK 5 Bolu İli 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Plan Hükümleri 

EK 6 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita 

EK 7 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritası 

EK 8 Bolu Valiliği Tarım İl Müdürlüğü Yazıları ve Tarımsal Etüt Raporları 

EK 9 

1975–2010 Yılları Bolu Meteoroloji İstasyonu Verileri ve Standart Zamanlarda Ölçülen En 

Yüksek Yağış Miktarı, Tekerrür Grafikleri 

EK 10 Kümeslere Ait Yapı Ruhsatları 

EK 11 

Bolu Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 07.12.2010 Tarih ve 

5269/11673 Sayılı yazısı 

EK 12 Bolu Valiliği Tarım İl Müdürlüğü 14.04.2011 Tarih ve 1005-4554 sayılı yazısı 

EK 13 Yeraltı Suyu Kullanma Belgesi 

EK 14 

Su Kullanımına İlişkin Bolu İl Özel İdaresi ve Çamyayla Köy Muhtarlığı Görüşü, Su Analiz 

Raporu 

EK 15 Katı Yakıt Satış İzin Belgeleri ve Yakıt Analiz Raporu 

EK 16 

Köy Kanalizasyonuna Bağlantı ve Gübre Yeri İle İlgili Çamyayla Köyü Muhtarlığı Kararı ve 

Gübre Yeri İle İlgili Bolu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Görüş Yazısı 

EK 17 Atıksu Toplama Rogarı Plan Kesitleri 

EK 18 

Evsel Nitelikli Katı Atıkların Karacasu Belediyesi Çöp Toplama Araçları Tarafından 

Alınacağına Dair Yazı 

EK 19 Gübre Depolama Yerinin Bulunduğu Parsele Ait Tapu ve Kira Sözleşmesi 

EK 20 

S.S. Kıbrıscık Merkez Nadas Deveci, Taşlık Geriş, Alan, Bölücek Kaya ve Kökez Köyleri 

Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile Yapılan Taahhütname 

EK 21 Bolu İstasyonu Hava Kalitesi Ölçüm Sonuçları 

EK 22 B Grubu Emisyon İzin Belgesi 

EK 23 Emisyon Ölçüm Raporu 

EK 24 Malzeme Güvenlik Bilgi Formları 

EK 25 İşletme Tescil Belgesi ve Kanatlı Hayvancılık İşletmesi Çalışma İzni 

EK 26 Firmaya Ait Evrak 


9



ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.*, Bolu İli, Merkez İlçesi, 

Mesciler Köyü, Çobançayır Mevkii, 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii, 11 

Parsel sayılı alanda faaliyet gösterdiği etlik piliç yetiştirme tesisinde kapasite artışı yapmayı 

planlamaktadır. 

Proje alanında kurulu bulunan 4 adet kümeste her üretim döneminde toplam 140.000 

adet etlik piliç yetiştirilmektedir. Kümeslerin 140.000 adet/dönem olan piliç üretim 

kapasitesinin 280.000 adet/dönem’e çıkarılması planlanmaktadır. Kapasite artışı için mevcut 4 

adet kümese ilave kümes yapılmayacaktır. 4 adet kümesin 2 adedinde kaldırılabilir özellikte 

açılır kapanır panel sistemli seyyar kat olup, diğer 2 kümeste de yapılacak panel sistemli 

seyyar katların hepsinin birlikte kullanılması ile kapasite artışı yapılması planlanmaktadır. 

Tesis, 17.07.2008 Tarih ve 26939 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren 

“Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği” Çevresel Etki Değerlendirmesi 

Uygulanacak Projeler Listesi, Madde 20- a) Tavuk veya piliç yetiştirme tesisleri (Bir üretim 

periyodunda 60.000 adet ve üzeri tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer 

kanatlılar) kapsamındadır. 

Söz konusu kümeslerde toplam 140.000 adet/dönem etlik piliç üretimi faaliyeti için Bolu 

İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’nün 07.06.2007 Tarih ve 1729 Sayılı yazısı ile “ÇED Gerekli 

Değildir” kararı verilmiştir (Bkz. EK 1. ÇED Gerekli Değildir Belgesi ve Kararı). 

Ancak; Planlanan kapasite artış miktarı 140.000 adet/dönem, eşik değer olan 85.000 

adet/dönem’den büyüktür. Bu nedenle proje, “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği” 

Madde 7-c (Bu Yönetmelik kapsamında ya da kapsamı dışında bulunan projelere ilişkin 

kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, kapasite artışı toplamı bu Yönetmeliğin 

EK-I’inde belirtilen eşik değer veya üzerindeki projelere, Çevresel Etki Değerlendirmesi 

Raporu hazırlanması zorunludur) kapsamında değerlendirilmiştir. 

*: Raporda ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK olarak anılacaktır. 

BÖLÜM I: PROJENİN TANIMI ve AMACI 

I.1. Proje konusu, faaliyetin tanımı, ana üretimi, ürün cinsi, tesiste kullanılan 

hammadde cinsi, miktarı, hizmet amaçları, ülke ekonomisi içerisindeki yeri, önemi, 

gerekliliği, kurulu tesislerin tipi, kapasitesi, kapladığı alan, tesisin kullanım sahası 

(toplam alanı, tesisin kurulu bulunduğu alan, sosyal ve idari bölümlerin alanı vb…), 

yöreye sağlayacağı faydalar, ekonomik ömrü gibi hususların ayrıntılı açıklanması. 


10



Türkiye bir tarım ve hayvancılık ülkesidir. Ülkemizin şartları ve imkânları da dikkate 

alınırsa hayvancılık sektörüne gereken önemin verilmesi gerektiği anlaşılır. Tavukçuluk 

sektörünün ülke ekonomisine belli bir katkı payı olup bu katkının gelecekte daha da artacağı 

beklenmektedir. Tavukçulukta yan ürünlerin de ekonomik bir değeri vardır. Tavuk gübresi 

tarım toprakları için aranılan bir gübredir. Tavukçuluk sektörünün gittikçe gelişmesi sonucu bu 

alandaki ziraat mühendisi, veteriner hekim, ziraat teknisyeni ve hayvan sağlık memuru 

istihdamı da artmaktadır (Kaynak: http://www.aydintarim.gov.tr/yetistiricilik/tavukculuk). 

Ülkemizde tavukçuluğun geliştirilmesi için ilk adım 1930 yılında Ankara’da Merkez 

Tavukçuluk Araştırma Enstitüsü’nün kurulması ile atılmakla birlikte 1952 yılına kadar önemli 

bir gelişme sağlanamamıştır. 1956 yılında Yem Sanayi T.A.Ş.’nin kurulması ile rasyonel 

besleme koşulları oluşmaya başlamıştır. Genetik materyalin ithalat yolu ile sağlanması ile 

tavukçulukla ilgili olan sanayi kolları, kümes yapımı, ekipman sanayi, aşı-ilaç üretim dalları da 

gelişmeye başlamıştır (Kaynak: http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler). 

Piliç eti üretimi 1980’li yıllarda entegre üretim tesislerinin çoğalması ve sözleşmeli 

üretim modelinin uygulanması ile önemli bir yapısal değişim göstermiştir. 

Etlik piliç üretimi, Marmara, Ege, İç Anadolu, Batı Karadeniz ve Akdeniz Bölgelerinde 

yoğunlaşmış durumdadır. Bunun nedenleri; bu bölgelerin, büyük yerleşim merkezlerine 

yakınlığı nedeniyle tüketimin fazla oluşu, enerji temininin daha kolay olması, iklim, coğrafi yapı 

uygunluğu ve ulaşım imkânlarının kolaylığı olduğu söylenebilir. 

Tesisin bulunduğu parsellerin toplam alanı 15.500 m 2 ’dir. 6.800 m 2 alana sahip 11 

parsel sayılı arazinin mülkiyeti “ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.” 

ye, toplam 8.700 m 2 alana sahip 92 parsel sayılı arazinin mülkiyeti Mustafa Özkoparan’a ait 

olup tapular ve kira sözleşmesi EK 2 ile verilmiştir (Bkz. EK 2.Tapular, Harita (Plan) Örneği 

ve Kira Sözleşmesi). 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinde 11 Parsel sayılı alanda; 1 adet 1.586 m² ve 1 adet 

1.131 m² oturma alanına sahip 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 20 m² alanda 1 adet ölü 

çukuru, 60 m² alanda 1 adet su deposu bulunmaktadır. 92 Parsel sayılı alanda ise; 1 adet 

1.900 m² ve 1 adet 1.368 m² oturma alanına sahip 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 128 m² 

alanda 1 adet bakıcı evi, 6 m² alanda 1 adet atıksu toplama rogarı yer almaktadır. 

Projenin işletme aşamasında, bakıcılar, aileleriyle birlikte toplam 9 kişi olacak şekilde 

bakıcı evinde kalacaktır. Bakıcıların yanı sıra Tesiste 1 veteriner hekim de istihdam edilecektir. 

Projeye konu olan kapasite artışı projesi ile tesis, hem ülke ekonomisine katkıda bulunacak, 

hem bulunduğu alandaki yöre halkına istihdam sağlayacaktır. 

Projenin ekonomik ömrü 30 yıl olarak öngörülmektedir. Bu süre içerisindeki düzenli 

bakım ve onarımlar; süre sonunda yapılabilecek modernizasyon çalışmaları ve teknoloji 

desteği ile günün ekonomik ve sosyal koşulları gereğince uzatılabilecektir. 


11



I.2. Projenin fayda maliyet analizi. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından proje alanında mevcut 4 adet kümeste etlik 

piliç üretimi yapılmaktadır. Projeye konu olan kapasite artışı ile birlikte proje alanına ilave bina 

yapılmayacak olup, söz konusu kapasite artışı; 4 adet kümesin 2 adedinde yapılmış olan 

panel sistemli seyyar katların ve diğer 2 kümeste de yapılacak panel sistemli seyyar katların 

hepsinin birlikte kullanılması ile gerçekleştirilecektir. 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi Kapasite Artışı projesi kapsamında 20 gün sürecek inşaat 

faaliyetlerin tamamlanması, makine-ekipmanların temini ve montajı hesaplanarak toplam 

yatırım bedelinin 600.000,-TL olacağı öngörülmektedir. Tesisin dönemlik işletme gider ve 

gelirlerine ilişkin tablolar aşağıda verilmiştir. 

Tablo I.1. Projenin Dönemlik İşletme Giderleri 

Giderler Ortalama Birim Fiyat Maliyet 

Personel Giderleri (5 kişi) 1.000 TL/kişi 5.000 TL/dönem 

Civciv (280.000 adet) 0,73 TL/civciv 204.400 TL/dönem 

Yem 0,756 TL/ kg 560.000 TL/dönem 

Elektrik 0,165 TL/ KWh 3.500 TL/dönem 

Kömür (96 ton) 380 TL/ ton 36.480 TL/dönem 

Altlık (80 ton) 220 TL/ton 17.600 TL/dönem 

İlaç - 20.000 TL/dönem 

Yükleme - 10.000 TL/Dönem 

Mazot - 3.000 TL/dönem 

Amortisman 6.000 TL/dönem 6.000 TL/dönem 

Tablo I.2. Projenin Dönemlik Geliri 

Toplam 865.980 TL/dönem 

Gelir Ortalama Birim Fiyat Maliyet 

Civciv (280.000 adet) 4 TL/Civciv 1.120.000 

Toplam 

İşletmenin dönemlik toplam giderleri 865.980,-TL ve dönemlik toplam geliri 1.120.000,- 

TL olarak hesaplanmış olup, 

Dönemlik kar: 1.120.000,-TL – 865.980,-TL = 254.020,-TL olacaktır. 

İşletmenin yatırım bedeli 600.000,- TL olup; 

600.000,-TL / 254.020,-TL = ~3 dönemde tesis kendini amorti edecektir. 


12



I.3. Proje kapsamındaki faaliyet ünitelerinin konumu (proje kapsamında yer alan; 

kümes, yem deposu, su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idare binası, 

laboratuar, ölü çukuru, gübre depolama vb. tüm ünitelerin proje alanında 

işaretlenerek gösterimi.), genel vaziyet planı. (Tesislerin projesine uygun 1/500 veya 

1/250 Ölçekli Vaziyet Planı rapor ekinde yer almalıdır.) 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi; Bolu İli, Merkez İlçesi, 

Mesciler Köyü, Çobançayır Mevkii, 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii, 11 

Parsel sayılı alanda faaliyet göstermektedir. 

Projeye konu olan kapasite artışı kapsamında mevcut 4 adet kümese ilave kümes 

yapılmayacaktır. 4 adet kümesin 2 adedinde kaldırılabilir özellikte açılır kapanır panel sistemli 

seyyar kat olup, diğer 2 kümeste de yapılacak panel sistemli seyyar katların hepsinin birlikte 

kullanılması ile kapasite artışının gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Tesisin bulunduğu iki 

parselin toplam alanı 15.500 m 2 olup, 4 adet kümesin toplam taban alanı 5.985 m 2 ’dir. 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinde toplam 4 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 1 adet bakıcı 

evi, 1 adet su deposu, 1 adet toplama rogarı, 1 adet ölü çukuru yer almaktadır. Proje 

kapsamında yer alan ünitelerin taban alanları ve kapasite artışıyla birlikte ulaşacakları kapalı 

alanları Tablo I.3 ile verilmiştir. Ayrıca faaliyet alanının doğu sınırında bulunan ve mülkiyeti 

Mustafa Özkoparan’a ait olan 185 parsel sayılı yerde yaklaşık 2.280 m 2 ’lik alana sahip 1,5 

metre derinlikte gübre yeri oluşturmuştur. Her üretim dönemi sonunda oluşacak hayvan 

dışkıları, personel tarafından toplanarak depolanmaksızın Bakanlıktan Çevre İzin ve Lisans 

Belgesi alacak geri dönüşüm/kazanım tesisine sızdırmasız, atıkların etrafa dökülmesini 

engelleyecek şekilde üstü kapalı araçlar ile gönderilecektir. 

Projenin “1/500 Ölçekli Genel Vaziyet Planı” EK 3 ile verilmiştir. (Bkz. EK 3. 1/500 

Ölçekli Genel Vaziyet Planı). 

Tablo I.3: Ünitelerin Taban Alanları Ve Kapasite Artışıyla Birlikte Ulaşacakları Kapalı Alanları 

Ünite Bulunduğu Parsel Taban Alanı Kapalı Alan 

1 Nolu Kümes 11 1.131 m 2 2.262 m 2 

2 Nolu Kümes 11 1.586 m 2 3.172 m 2 

3 Nolu Kümes 92 1.900 m 2 3.800 m 2 

4 Nolu Kümes 92 1.368 m 2 2.736 m 2 

Bakıcı Evi 92 128 m 2 128 m 2 

Toplama Rogarı 92 6 m 2 6 m 2 

Ölü Çukuru 11 20 m 2 20 m 2 

Su Deposu 11 60 m 2 60 m 2 

Gübre Deposu 185 2.280 m 2 2.280 m 2 


13



I.4. Yer bulduru haritası, Proje alanı ve çevresinin panaromik fotoğrafları 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından işletilen etlik piliç yetiştirme tesisi; Bolu İli, 

Merkez İlçesi, Mesciler Köyü Çobançayır Mevkii 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik 

Mevkii 11 Parsel sayılı alanda yer almaktadır. Tesisin yer bulduru haritası Şekil I.1, Tesis alanı 

ve çevresine ait fotoğraflar ise Şekil I.2 ile verilmiştir. 

Şekil I.1. Yer Bulduru Haritası 


Proje Yeri 

14




15



Şekil I.2. Faaliyet Alanı ve Çevresine Ait Fotoğraflar 


Seyyar Kat Sistemi 

16



I.5. Varsa, Projeye konu olan bölgenin en son onaylı 1/1.000, 1/5.000, 1/25.000 ölçekli 

planlar (aslı gibidir onaylı), plan notları, lejand paftasından bir örnek ve bu planlar 

üzerinde her bir tesis yerinin gösterimi. (İlgili idaresinden, faaliyet alanının ya da 

faaliyet alanının da içinde bulunduğu alana ait onanlı imar planı ve çevre düzeni planı 

bulunup bulunmadığına dair yazının alınarak rapora eklenmeli, varsa bu 

planın/planların lejant ve plan notları ile –aslının aynıdır kaşesi vurulmuş şekilde; 

Onaylı bir planının olmaması durumunda faaliyet için kullanılacak alan ölçekli harita 

üzerinde açıkça gösterilmeli ve ayrıca faaliyet alanının mücavir alan sınırları 

içerisinde olup olmadığı belirtilmelidir.) 

Etlik Piliç Üretiminin gerçekleştirildiği Mesciler Köyü 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, 11 

Parsel sayılı alanlar, 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planına göre “Mutlak Tarım Alanları”; 

1/25.000 Ölçekli Kent Bütünü Nazım İmar Planına göre “Tarım Alanı”nda kalmaktadır. Söz 

konusu alanları mücavir alan sınırları içerisinde yer almakta olup, alanları kapsayan 1/1.000 

Uygulama İmar Planı, 1/5.000 Nazım İmar Planı veya bir mevzi imar planı bulunmadığına dair 

Bolu Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 02.12.2010 Tarih ve 5212/11492 

Sayılı yazısı EK 4 ile verilmiştir (Bkz. EK 4. Bolu Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik 

Müdürlüğü’nün 02.12.2010 Tarih ve 5212/11492 Sayılı yazısı). Faaliyet yerinin de 

işaretlendiği “Aslı Gibidir” Onaylı Bolu İli 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Plan 

Hükümleri ise EK 5 ile verilmiştir (Bkz. EK 5. Bolu İli 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı 

ve Plan Hükümleri). 

I.6. Faaliyet alanının hâlihazır harita üzerinde işaretlenerek yakınında bulunan 

yerleşimlerin belirtilmesi 

Proje alanına en yakın yerleşim birimi 800 metre güneybatısında yer alan Mesciler 

Köyüdür. Proje alanının yaklaşık 900 metre güneydoğusunda Çamyayla Köyü, 1,5 km 

güneybatısında Karacasu Köyü, yaklaşık 250 metre güneydoğusunda ise benzer faaliyeti 

gösteren broiler besi kümesi bulunmaktadır. Faaliyet alanı ve yakın çevresi Şekil I.3 ile verilen 

Uydu Fotoğrafında gösterilmiştir. Faaliyet alanın da gösterildiği 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik 

Harita ise EK 6 ile verilmiştir (Bkz. EK 6. 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita). 

Şekil I.3. Uydu Fotoğrafı 


N 

1/50.000 

17



I.7. Tesisin kurulacağı alanın çevresinde yer alan sanayi, yerleşim yerleri, tarım, orman 

alanları vb. ile ilgili bilgiler 

Etlik Piliç Yetiştirme tesisinin bulunduğu alan tarla vasfındadır. Tesisin yakın 

çevresinde sanayi alanı ve orman arazisi bulunmamaktadır. Faaliyet yerinin bulunduğu 

parseller köy yerleşim alanı dışında yer almakta olup, güney yönünde kadastral yol, kuzeyi, 

doğusu ve batısı ise şahıs parselleri ile çevrili olup tarım arazisi olarak kullanılmaktadır. 

Faaliyet sahasına en yakın yerleşim yeri 800 metre güneybatısında yer alan Mesciler 



gösteren broiler besi kümesi bulunmaktadır. 

I.8. Ulaşım durumu 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından faaliyet gösterilen Etlik Piliç Üretim Tesisinin 

yer aldığı 92 parsel sayılı alan Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü, Çobançayır Mevkiinde, 11 

parsel sayılı alan ise Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkiinde yer almaktadır. Mesciler Köy 

merkezi proje alanına 800 metre güneybatısında, Çamyayla Köyü merkezi ise 900 metre 

güneydoğusunda yer almaktadır. Bolu il merkezi ise faaliyet alanının 6 km. kuzey batısında 

yer almaktadır. Faaliyet alanının güneyinde kadastral köy yolu mevcuttur. Faaliyet alanına 

ulaşım, Karacasu Belediyesinden yaklaşık 3 km’lik kadastral köy yolu ile sağlanmaktadır. 

Faaliyet yerinin gösterildiği Bolu İli Ulaşım Haritası Şekil I.4 ile, tesis alanına ulaşımı gösteren 

harita ise Şekil I.5 ile verilmiştir. 

Faaliyet Yeri 

Şekil I.4. Bolu İli Ulaşım Haritası (Kaynak: http://www.kgm.gov.tr ) 


18



Şekil I.5. Tesis alanına ulaşımı gösteren harita 

I.9. Enerji nakil hatları 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından Etlik Piliç Yetiştirme Tesis yerinin ve yakın 

çevresindeki enerji nakil hatlarının gösterildiği 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Şekil I.6 ile 

verilmiştir. Faaliyet alanının 100 m güneyinden ve 1 km batısından 34,5 kV lık enerji nakil 

hatları geçmektedir. 

Şekil I.6. Faaliyet Alanının ve Enerji Nakil Hatlarının gösterildiği 1/25.000 Ölçekli Harita 


Faaliyet Yeri 

Ulaşım Yolu 

Enerji Nakil Hattı 

Faaliyet Alanı 

19



I.10. Faaliyet alanlarını merkez alan 1 km’ lik yarıçaplı alanın işaretlenmesi 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesis alanını merkez alan 1 km’ lik yarıçaplı alanının işaretlendiği 

1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Şekil I.7 ile verilmiştir. Faaliyet alanının yaklaşık 250 metre 

güneydoğusunda ve yaklaşık 300 metre kuzey batısında benzer faaliyeti gösteren broiler besi 

kümesleri bulunmaktadır. 

Etki Alanı Sınırı 

N 

Broiler Besi 

Kümesi 

Ö: 1/25.000 

Faaliyet 

Alanı 

Broiler Besi 

Kümesi 

Çamyayla 

Köyü 

Mesciler 

Köyü 

Şekil I.7. 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita 


20



BÖLÜM II: PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN VE PROJEDEN ETKİLENECEK 

ALANIN BELİRLENMESİ VE BU ALANLAR İÇİNDEKİ MEVCUT ÇEVRESEL 

ÖZELLİKLERİN AÇIKLANMASI (*) 

(Proje İçin Seçilen Yerin Ve Projeden Etkilenecek Alanların Ve Ortamların, 

Etkileyecek Parametreler Dikkate Alınarak Ayrı Ayrı Belirlenmesi,) 

Proje İçin Seçilen Yerin Ve Projeden Etkilenecek Alanların-Ortamların Fiziksel 

Ve Biyolojik Özellikleri Ve Doğal Kaynakların Kullanımı 

II.1. Türler ve Ekosistemler: Proje için seçilen yer ve etki alanı içindeki ekosistemler 

ve ekosistemlerdeki türler 

Flora-fauna türleri, sınıflandırılması, yaşama ortamları (Beslenme veya üreme 

alanları), popülasyon yoğunlukları, (Uluslar arası sözleşmelerle endemik, nadir, nesli 

tehlikede,) tehlike dışı vb. kategorilerinin tablo halinde belirtilmesi (koruma altında 

olan türler varsa koruma taahhütleri ve alınacak önlemlerin belirtilmesi), Flora 

bilgilerinin TÜBİVES’e göre verilmesi (Çalışmaların hangi tarihte kim tarafından 

yapıldığının belirtilmesi) 

Flora ve fauna başlığı altında; Mevcut flora ve fauna yapısını içeren bilgilerin faaliyet 

alanı ve yakın çevresinde, dar veya geniş yayılışlı endemik, nesli tehlike kategorilerinde 

(IUCN’ e göre ve Türkiye Kırmızı Kitabına göre) olan türlerin olup olmadığı, uluslararası 

sözleşmeler (Bern sözleşmesi) ve Merkez Av Komisyonu kararları ve eklerine göre 

koruma altında olan tür olup olmadığının belirtilmesi, Faaliyet alanının bugünkü 

durumu, faaliyetin kurulu olduğu dikkate alınarak, flora ve fauna bölümünde mevcut 

durumun değerlendirilmesinin yapılması, faaliyetin yakın çevresindeki flora ve fauna 

türlerine olabilecek olası etkilerinin olup olmadığının belirtilmesi varsa bu etkilerin 

azaltılmasına yönelik çözüm önerilerinin getirilmesi, Uluslararası sözleşmeler ve MAK 

kararları eklerine göre korunması gereken türler olması durumunda koruma 

taahhütlerinin eklenmesi 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü, Çobançayır 

Mevkii, 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii, 11 Parsel sayılı alanda faaliyet 

gösterdiği etlik piliç yetiştirme tesisinde kapasite artışı yapmayı planlamaktadır. 

Söz konusu kümeslere 140.000 adet/dönem etlik piliç üretimi faaliyeti için Bolu İl Çevre 

ve Orman Müdürlüğü’nün 07.06.2007 Tarih ve 1729 Sayılı yazısı ile “ÇED Gerekli Değildir” 

kararı verilmiştir. 

Aşağıda açıklaması yapılan nedenlerden projenin mevcut flora ve fauna türlerine 

olumsuz bir etkisi olmayacağı düşünülmektedir: 

Kapasitesini 140.000 adet/dönemden 280.000 adet/dönem’e çıkarmak için planlanan 

proje kapsamında yeni bir kümes inşa edilmeyecek olup kapasite artışı, kümeslerde panel 

sistemli seyyar katların kullanılması ile gerçekleştirilecektir. 

Projenin işletme aşamasında kapasite artışıyla birlikte oluşacak tüm evsel nitelikli 

atıksular ve kümeslerin temizlenmesinden dolayı oluşacak atıksular 30 m 3 hacimli sızdırmasız 

atık su toplama rogarında toplanarak köy kanalizasyon hattına verilecektir. Köy kanalizasyon 

hattı Karacasu Belediyesi kanalizasyon hattına bağlıdır. Karacasu Belediyesinin kanalizasyon 

hattı arıtma tesisi ile sonlanmaktadır. 


21



Tesiste her üretim dönemi sonunda oluşacak hayvan dışkıları, personel tarafından 

toplanarak, gübre depolama alanında bekletilmeden, Bakanlıktan Çevre İzin ve Lisans Belgesi 

alacak geri dönüşüm/kazanım tesisine sızdırmasız, atıkların etrafa dökülmesini engelleyecek 

şekilde üstü kapalı araçlar ile gönderilecektir. 

Proje kapsamında oluşması muhtemel olan katı atıklar, ambalaj atıkları, tehlikeli atıklar 

ise birbirlerinden ayrı olarak sızdırmaz kaplarda depolanacak olup; ilgili yönetmelik 

hükümlerine uygun olarak bertarafları sağlanacaktır. 

Flora 

Faaliyet alanı, TÜBİVES Grid Kareleme Sisteminde B3 karesine girmektedir. Faaliyet 

alanının florasını tespit etmek amacıyla Türkiye Bitkileri Veri Sisteminden (TÜBİVES) 

yararlanılmıştır. Flora listelerinde verilen Türkçe isimler, “Türkçe Bitki Adları Sözlüğü” 

(T.BAYTOP) eserinden alınarak yazılmıştır. Ancak bazı türlerin Türkçe isimlerine ya da 

yöresel isimlerine rastlanmamaktadır. Bu nedenle türlerin bilimsel adı olan Latince adlar 

yazılmıştır. 

• Tehlikede (Endangered-E) 

• Zarar Görebilir (Vulnerable- V) 

• Nadir (Rare-R) 

• Meçhul (Inderterminate-I) 

• Yetersiz Bilinenler (Insufficiently known-K) 

• Tehlike Dışı (Out of Danger-O) 

• Nadir veya Tehdit Altında Olmayanlar (nt) 

Nispi Bolluk Sınıfları: 

Burada verilen rakamlar türlerin rastlanma sıklığını ve bolluğunu ifade etmektedir. 

1 Nadir 

2 Seyrek 

3 Nispeten Bol 

4 Bol 

5 Saf Popülâsyon Oluşturmakta 

Habitat Sınıfları 

1 Orman ve orman açıklıkları 

2 Maki 

3 Frigana (Çoğu dikenli, alçak boylu ve yumak yastık oluşturan bitkiler) 

4 Kültür Alanları (Bağ, Bahçe vb.) 

5 Kuru Çayır ve Açık alanlar 

6 Nemli Çayır, Bataklık ve Sulak alan 

7 Yol Kenarı 

8 Kayalık ve Taşlık Alanlar 


22



FAMİLYA 

Aceraceae 

Tablo II.1. Faaliyet Alanı ve Etki Alanında Saptanan Flora Türleri 

TÜRKÇE 

İSİM 

ENDEMİZM HABİTAT RED 

DATA 


FİTOCOĞRAFİK 

BÖLGE 

NISBI 

BOLLUK 

Acer campestre Akçaağaç - 1,4 - Avrupa-Sibirya 2 - 

Araliaceae 

Hedera helix Sarmaşık - 1,2 - - 3 - 

Boraginaceae 

Cynoglossum montanum 

Kedi 

Pençesi 

TEHLİKE 

SINIFI 

- 3,7,8 - - 3 - 

Echium vulgare - - 4,8 - Akdeniz - 

Lithospermum 

purpurocaeruleum 

Campanulaceae 

- - 1,2,3 - Avrupa-Sibirya 3 - 

Campanula glomerata Çan Çiçeği - 1,4,7,8 - - 3 - 

Crassulaceae 

Sedum album L. 

Convolvulaceae 

Calystegia silvatica 

Cistaceae 

Kaya 

Kuyruğu 

Çit 

Sarmaşığı 

- 1,7,8 - Avrupa-Sibirya 3 - 

- 1,6,7 - - 3 - 

Cistus creticus L. Laden - 1,4,6 - Akdeniz 2 - 

Celastraceae 

Euonymus latifolius 

Campanulaceae 

Papaz 

Külahı 


Campanula glomerata Çan Çiçeği - 1,4,7,8 - - 3 - 

Euphorbiaceae 

Euphorbia amygdaloides Sütleğen - 1,2 - Avrupa-Sibirya 3 - 

Euphorbia seguieriana Sütleğen - 1,2,5 - - 3 - 

Geraniaceae 

Geranium robertianum 

Guttiferae 

Hypericum 

androsaemum 

Liliaceae 

Oleaceae 

Turna 

Gagası 

- 1,6,8 - - 2 - 

Birdelik otu - 1,5,6 - - 3 - 

Lilium martagon L. Zambak - 1,8 - Avrupa-Sibirya 3 - 

Phillyrea latifolia L. Akçakesme - 1,4 - Akdeniz 3 - 

Onagraceae 

Epilobium montanum L. Yakı otu - 1,2,4,7 - Avrupa-Sibirya 3 - 

Oxalidaceae 

Oxalis acetosella L. Ekşi yonca - 1 - - 3 - 

Primulaceae 

Primula vulgaris 

Rosaceae 

Çuha 

Çiçeği 


Crataegus pentagyna Alıç - 1,2,5,7 - Avrupa-Sibirya 3 - 

Laurocerasus officinalis Taflan - 

Pyracantha coccinea Ateş Dikeni - 1,5,4,7 - - 3 - 

23



Pyrus elaeagnifolia Ahlat - 1,5 - - 3 - 

Sorbus umbellata Üvez - 1,5,6 - - 3 - 

Rubiaceae 

Asperula involucrata - - 1,5 - - 3 - 

Scrophulariaceae 

Melampyrum arvense - 1,4,5,8 - - 3 - 

Scrophularia scopolii - 1,2,6,8 - - 3 - 

Thymelaeaceae 

Daphne pontica Defne - 1,4 - Eux. 3 - 

Valerianaceae 

Valeriana alliariifolia Kedi Otu - 1,6 - - 3 - 

Violaceae 

Viola odorata Menekşe - 6,8 - - 3 - 

Viola sieheana Menekşe - 6,8 - - 3 - 

Fauna 

Faaliyet alanında koruma altına alınan türleri belirlemek için Türk Çevre Mevzuatı 

“Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi” ve ekleri incelenmiştir. 

Faaliyet alanda bulunan fauna türlerini tespit etmek amacıyla yapılan literatür 

çalışmalarından yararlanılmıştır. 

Tablo II.2 Faaliyet Alanı ve Etki Alanında Saptanan İki yaşamlı Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri 

Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Populasyon Yoğunluğu Red-Data Bern 

BUFONİDAE 

HYLİDAE 

RANİDAE 

Bufo Bufo Kara Kurbağası Çok Yüksek nt III 

Bufo vindis Gece Kurbağası Yüksek nt II 

Hyla arborea Ağaç Kurbağası Yüksek nt II 

Rana ridibunda Yeşil Kurbağa Çok Yüksek nt III 

Tablo II.3. Faaliyet Alanı ve Etki alanında Saptanan Sürüngen Türleri, Korunma Durumları ve Statüleri 

Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Populasyon Yoğunluğu Red-Data Bern 

TESTUDİNİDAE 

EMYDİDAE 

Testudo graeca Tosbağa Çok Yüksek nt II 

Emys orbicularis 

GEKKONİDAE 

Hemidactylus turcicus 

LACERTİDAE 

ANGUİDAE 

Lacerta saxicola 

Anguis Fragalis 

TYPHLOPİDAE 

Benekli 

Kaplumbağa 

Geniş Parmaklı 

Keler 

Kaya 

Kertenkelesi 

Yılanımsı 

Kertenkele 


Yüksek nt II 

Yüksek nt III 

Çok Yüksek nt III 

Düşük nt III 

Typhlops vermicularis Kör Yılan Çok Yüksek nt III 

COLUBRİDAE 

Coronella austriaca Güney Yılanı Çok Yüksek nt II 

Eirenis Modestus Uysal Yılan Çok Yüksek nt III 

24



Projenin bulunduğu bölgede saptanan kuş türleri ve bunlarla ilgili korunma dereceleri 

Tablo II.4 ile verilmiştir. Tablodaki kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak 

kullanılan sembollerin açıklaması aşağıda verilmiştir. 

A1 : Nesli tükenmiş veya tükenme tehlikesi altında olan türler 

A1.1 : Nesli tükenmiş olan türler 

A1.2 : Tüm Türkiye’deki birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler 

A2 : Birey sayısı 26-50 çift altında kalan ve yayılış gösterdikleri bölgelerde büyük 

risk altında olan türler 

A3 : Birey sayısı 51-200 (500) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça 

azalmış olan türler 

A4 : Birey sayıları fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmış olan türler 

B : Geçici olarak Türkiye’ ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk alanına 

girecek türler 

B1 : Anadolu’yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu’ da üremeyen türler 

B2-B3 : Anadolu’ dan transit olarak geçen veya Anadolu’yu kuşlak olarak kullanan ve 

risk derecesi daha düşük olan türler 

türler 

Y : Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri 

G : Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler 

T : Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan 

KZ : Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türler 

Tablo II.4 Faaliyet Alanı Ve Etki Alanında Saptanan Kuş Türleri, Korunma Durumları Ve Statüleri 

Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Red-Data Bern Statü MP (*) 

FALCONİDAE 

Falco tinnunculus Kerkenez A,4 II Y Ek-2 

PHASİANİDAE 

Alectoris chukar Kınalı Keklik A,2 III Y Ek-1 

COLUMBİDAE 

Columba Livia Güvercin - III Y Ek-1 

Columba palumbus Tahtalı Güvercin A,4 - Y Ek-1 

HIRUNDİNİDAE 

TURDİDAE 

Delichon urbica 

Pencere 

Kırlangıcı 

A,4 II G Ek-2 

Hirundo rustica Kırlangıç - II G Ek-2 

Erithacus rubecula Kuyrukkakan - III Y Ek-2 

Turdus merula Kara piliç - III Y Ek-1 

MOTACİLLİDAE 

CORVİDAE 

Anthus spinoletta İncir kuşu A,4 II Y,KZ Ek-2 

Pica Pica Saksağan - - Y Ek-3 

Corvus Frugilegus Ekin Kargası - Y,KZ Ek-3 

FRİNGİLLİDAE 

Carduelis carduelis Saka A,4 II Y Ek-2 


25



Tablo II.5. Faaliyet Alanı Ve Etki Alanında Saptanan Memeli Türleri, Korunma Durumları Ve Statüleri 

Familya ve Tür Adı Türkçe Adı Populasyon Yoğunluğu Red-Data Bern MP (*) 

ERİNACEİDAE 

Erinaceus concolor Kirpi Yüksek nt - Ek-2 

SORİCİDAE 

TALPİDAE 

Sorex mimtus Cüce Fare Yüksek nt III - 

Crocidura leucodon Tarla Sivrifaresi Çok Yüksek nt III - 

Talpa levantis Köstepek Çok Yüksek nt - - 

SPALACİDAE 

Spalax leucodon Körfare Yüksek nt - - 

Fauna bölümünde Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 kapsamı altında bulunan türler için, 

Bern Sözleşmesi koruma tedbirlerine ve bu sözleşmedeki 6. ve 7. madde hükümlerine 

uyulacaktır. Bern Sözleşmesi’ ne göre fauna türleri iki bölüm altında koruma altına alınmıştır. 

1- Kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri ile ilgili olarak; 

Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri, üreme ve dinlenme 

yerleri, kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek, yabani faunayı bu sözleşmenin 

amacına ters düşecek şekilde özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı 

olarak rahatsız etmek, Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş 

dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak, Fauna türlerinin canlı veya cansız olarak elde 

bulundurulması ve iç ticareti yasaktır. 

2- Korunan fauna türleri ile ilgili olarak; 

Kapalı av mevsimleri ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esaslara, yabani faunayı 

yeterli popülasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda geçici veya bölgesel 

yasaklamaya, yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde 

bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi 

hususlarına uyulacaktır. 

Proje kapsamında mevcut 4 adet kümeste etlik piliç üretimi yapılmaktadır. Projeye 

konu olan kapasite artışı ile birlikte proje alanına ilave kümes yapılmayacaktır. 

Bu nedenle projenin mevcut flora ve fauna türlerine olumsuz bir etkisi olmayacağı 

öngörülmektedir. 

Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü, Çobançayır Mevkii, 92 Parsel ve Çamyayla 

Köyü, Türbe Tepecik Mevkii, 11 Parsel sayılı alanda gerçekleştirilecek kapasite artışı faaliyeti 

esnasında T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü 

Merkez Av Komisyonu kararları doğrultusunda hazırlanan 2010–2011 Av Dönemine ait 

koruma listelerinde bulunan türler için bu komisyon kararlarında belirtilen koruma tedbirlerine 

ve 20 Şubat 1984 tarih ve 18318 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 

"Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN 

Sözleşmesi)’ ne uygun hareket edilecektir. 


26



II.2. Jeolojik Özellikler 

Stratigrafi 

Faaliyet sahasının bulunduğu Bolu İli, Batı Pontid zonu, Armutlu-Almacık-Arkotdağı 

zonu ve Sakarya zonu içinde yer alır. 

Sakarya zonunda derin denizel Kalloviyen-Apsiyen yaşlı pelajik kireçtaşlarından oluşan 

Soğukçam formasyonu yer alır. Üzerine Abiyen-Maastrihtiyen yaşlı türbiditik karakterde 

Yenipazar formasyonu ve Monsiyen yaşlı resifal kireçtaşlarından oluşan Selvipınar 

formasyonu uyumlu olarak gelir. Alt-Orta Miyosen yaşlı volkanitler ve bunlarla girik Uludere 

proklastikleri Kretase-Paleosen birimlerini uyumsuzlukla örter. 

Faaliyet sahası alüvyon formasyonunda kalmaktadır. Faaliyet sahasında ve yakın 

çevresinde gözlenen formasyonlara ilişkin bilgi aşağıda verilmiştir. 

Şekil II.1. Batı Pontid Zonunun Genelleştirilmiş Stratigrafi Kesiti 


27



Şekil II.2. Armutlu-Almacık-Arkotdağı, Sakarya Zonunun Genelleştirilmiş Stratigrafi Kesiti 

Alüvyon (Oal) 

Akarsu yataklarında, eski çukurluklar üzerine gelişmiş düz alanlardaki çakıl, kum, 

çamur çökelleridir. 

Soğukçam Formasyonu (JKs) 

Beyaz, krem, pembemsi renkli, porselenimsi görünümlü, çörtlü, kil ara katmanlı, yarı 

pelajik kireçtaşlarından oluşan istif, Altınlı, (1973b) tarafından Soğukçam kireçtaşı olarak 

tanımlanmıştır. Daha sonra birimi Tuna (1974), Gözübol (1978), Saner(1980),Yılmaz ve diğ. 

(1981) Soğukçam kireçtaşı ve göncüoğlu ve diğ. (1996) Soğukçam formasyonu adı altında 

incelemişlerdir. Bu çalışmada da istif içersinde kireçtaşları ile birlikte farklı litolojilerinde yer 

alması nedeniyle Soğukçam formasyonu adı benimsenmiştir. Birim, Altıner ve diğ. (1991)’nin 

tanımladığı Kurcalıkdere formasyonu, Yosunlukbayırı formasyonu ve Soğukçam kireçtaşını 

kapsamaktadır. Soğukçam formasyonu, Ankara civarında tanımlanan Akbayır formasyonunun 

(Akyürek ve diğ., 1982,1996)yanal eş değeridir. 

Soğukçam formasyonunun egemen kayatürü beyaz, krem, pembemsi renkli, 

porselenimsi görünümlü, ince-orta tabakalı, bol kıvrımlı yarıpelajik kireçtaşları oluşturur. Midye 

kabuğu şeklinde kırılmalı kireçtaşları içersinde yaygın olarak çört yumru ve ara bantları 

bulunmaktadır. Formasyonun üst seviyelerinde kil oranı artarak, birim killi kireçtaşı, marn 

ardalanmasına dönüşmektedir. Çalışma sahasında Sakarya zonunun görünür en alt birimidir. 

Üst sınırı Yenipazar formasyonu ile geçişlidir. 

Birimin tabanı görülmediği için tam kalınlığı söylenemez, ancak görünür kalınlığı 

yaklaşık 400 m’dir. 

Formasyonda planktonik ve bentik fosil oldukça boldur. Birim Belemnopsis deprssa, B. 

Aff subhastus informis RIEGRAF, Hibolites jaculoides SWINNERTON; Neohibolites ewaldi 

(V.STROMBECK), Globochaete alpina LOMBARD, Protopeneroplis trochhoangulata 

SEPTFONTAINE, Earlandia? Conradi ARNAUD ve VANNEAU, Haplophragmoides joukowskyi 

CHARROLLAIS, BRÖNNIMANN ve ZANINETTI, Trocholina alpina (LEUPOLD), T. Elongata 


28



(LEUPOLD), Neotrocholina infragranulata (NOTH), Kooskinobullina socialis (CHERCHI VE 

SCHROEDER), Meandrospira favrei (CHARROLAIS, BRÖNNIMANN ve ZANINETTI), 

Globuligerina hoterivica (SUBBOTINA), Hedbergella sigali (MOLLUADE), H. Delrioensis 

(CARSEY), G. Algetionus (CUSHMAN ve TEN DAM), Tubiphytes morroensis (CRESCENTI), 

Crassicollaria brevis REMANE, C.intermedia (DURAND DELGA), Calpionella alpina 

LORENZ,C. Elliptica CADISH, Tintinopsella carpathica (MURGEANU ve FILIPESCU), T. 

Longa (COLOM), Calpionellopsis simplex (COLOM), Remaniella cadischiana (COLOM), 

Calpionellites darderi (COLUM) (Altıner ve diğ., 1991’den).vb. formlara göre Kalloviyen 

Apsiyen yaşlı olduğu kabul edilmiştir. 

Birim yamaç-havza ortamında çökelmiştir. 

Uludere Piroklastikleri (Tmu) 

Andezitik, dasitik, tüf, breş, aglomera volkanik konglomera ile aralarında ince lav 

akıntılarından oluşan birim, Türkecan ve diğ. (1991) tarafından adlandırılmıştır. 

Volkanik faaliyet sırasında oluşan tüfler beyaz ve pembemsi renkli genelde masif, yer 

yer tabakalı olup, içinde volkanik bomba ve breş parçalar kapsar. Aglomeralar ise andezitikdasitik 

parçalar ile bu parçaları bağlayan tüften oluşur. Volkanik faaliyetin durduğu 

dönemlerde breş ve volkanik konglomeralar oluşmuş olup breşler yamaçlardan akan lahar 

oluşukları olarak gözlenmektedir. 

Uludere piroklastiklerinin tabanından alınan obsidiyenlerden Ercan ve diğ. (1990), 24,4 

milyon yıl, Bigazzi ve diğ. (1993) 25 milyon yıl arsında yaşlar elde edilmiş olup birim, Alt-Orta 

Miyosen yaşlı volkanikler ve çalışma alanı doğusunda aynı yaşta Hançili formasyonu ile girik 

olduğundan yaşı Alt-Orta Miyosen kabul edilmiştir ve göl ortamında depolanmıştır. 

Örencik Formasyonu (Tplö) 

Bölgenin en genç çökellerini oluşturulan karasal konglomera, kumtaşı, çamurtaşı 

ardalanması Aydın ve diğ.(1987) tarafından adlandırılmıştır. Benzer kayatürleri Kipman (1974) 

tarafından Kırmacı dere Formasyonu olarak tanımlanmıştır. Bölgedeki Örencik Formasyonu ile 

ilişkili gölsel kireçtaşları Yörük üyesi olarak ayırtlanmıştır. 

Örencik Formasyonu, kırmızı, sarımsı kırmızı, kahverenkli konglomera, kumtaşı, 

çamurtaşı ardalanması ile temsil edilir. Birim genelde çok az tutturulmuş olup, orta-kalın 

tabakalanma gösterir. Yer yer tabakalanması belirsizdir. Konglomeralar, aşınmalı tabanlı, kötü 

boylanmalı olup çakılları yuvarlak-az yuvarlaktır. Üste doğru kumtaşlarına ve çamurtaşlarına 

derecelenme gösterir. Kumtaşlarında sarımsı kırmızı renk hâkim olup, ince- orta-kaba 

tanelidir. Kumtaşı tabakalarında paralel ve çapraz laminalar sıkça gözlenir. 

Faaliyet sahasının da gösterildiği 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritası EK 7 ile verilmiştir. 

(Bkz. EK 7. 1/100.000 Ölçekli Jeoloji Haritası) 


29



II.3. Hidrojeolojik Özellikler: yer altı su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, 

faaliyet alanına mesafeleri ve debileri. Bu kaynakların özellikleri, hangi kaynağı 

besledikleri vb. hakkında detaylı bilgi verilmesi ve bu kaynakların 1/25000 ölçekli 

topoğrafik harita üzerine işaretlenmesi 

Bolu ili; iklimine, doğal bitki örtüsüne ve jeolojik yapısına bağlı olarak, yeraltı suyu ve 

doğal kaynak suları bakımından da zengin bir araziye sahiptir. DSİ çalışmalarına göre Bolu 

ilinde yeraltı suyu rezervi toplamı 108 hm 3 ’tür. Bolu İli yer altı suyu rezervleri ve tahsis 

miktarları Tablo II.6 ile verilmiştir. 

Tablo II.6. Bolu İli Yer Altı Suyu Rezervleri ve Tahsis Miktarları 

Havza Adı Havza No YAS Rezervi (hm 3 ) 

YAS Tahsisi (m 3 ) 

(30.04.2001’e göre) 

Büyük su 13-5 25,50 16.265.766 

Gerede-Dörtdivan 13-7 32,00 4.695.000 

Göynük Himmetoğlu 12-41 ve 12-33 29,00 438.000 

Mengen 13-8 3,50 51.000 

Mudurnu-Seben 12-40 ve 12-30 9,00 - 

Yeniçağa 13-6 9,00 1.657.832 

TOPLAM 108,00 23.107.598 

Kaynak: Bolu İli 2009 Yılı Çevre Durum Raporu. 

Yeraltı suyu rezervlerinin büyük kısmı ovalarda bulunmaktadır. Bolu ilinde merkez ilçe 

ve diğer ilçeler genel olarak içme ve kullanma sularının önemli bir kısmını doğal kaynaklardan 

sağlamaktadır. Merkez ilçeye su sağlayan Kökez, Bayramışlar ve Değirmenözü kaynakları 

özellikle kayda değer kaynaklar arasında bulunmaktadır. 

Etlik piliç üretim tesisinde mevcut durumda ihtiyaç duyulan su, EK 13 ile yer altı suyu 

kullanım belgesi verilen kuyudan karşılanmaktadır. Söz konusu kapasite artışı ile birlikte ise 

kuyudan sadece temizlik çalışmaları için gerekli olan su kullanılacaktır. Temizlik amacı ile 

tesiste günlük ortalama 1,2 m 3 suyun kullanılması planlanmaktadır. 

II.4. Hidrolojik Özellikler: yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı, 

dere, akarsu, göl, baraj vb., özellikle içme ve kullanma suyu temin edilen yüzeysel su 

kaynaklarına olan mesafelerinin ayrı ayrı belirtilmesi ve debileri, bu kaynakların 

özellikleri, hangi kaynağı besledikleri vb. hakkında detaylı bilgi verilmesi, ve bu 

kaynakların 1/25000 ölçekli topoğrafik harita üzerine işaretlenmesi 

Bolu İlinde, tek başına nehir debisine ulaşan bir akarsu bulunmamaktadır. Sahip 

olduğu akarsular genel olarak küçük akarsulardır ve iki adet havzaya aittir. Bunlardan birisi 

Filyos havzası, diğeri ise Sakarya havzasıdır. Her iki havzanın suları da Batı Karadeniz’e 

boşalmaktadır. DSİ çalışmalarında il içindeki akarsu yüzeyleri toplamı 260,3 ha olarak 

vermiştir. Bu rakamın 70 hektarlık kısmı Sakarya havzasına ait akarsulara, 95 hektarı Büyük 

Su çayına, 75 hektarı Gerede Çayına, 20,3 hektarı da diğer yan derelere aittir. 

DSİ çalışmalarında akarsularının toplam il çıkış akımı (debisi) 1250 hm 3 /yıl olarak 

belirlenmiştir. Bu miktarın 450 hm 3 / yıl değerindeki kısmı Sakarya havzasına; geri kalan 800 

hm 3 / yıl değerindeki kısmı ise Filyos havzasına ait akarsulardır. Diğer yandan, Filyos 

havzasına ait 800 hm 3 / yıllık akımın ise 500 hm 3 ‘ü Büyük Su Çayı, kalan 300 hm 3 ’ü ise 

Gerede çayı alt havzaları tarafından sağlanmaktadır. 


30



Tablo II.7 Bolu İli Su Kaynakları Potansiyeli 

Kaynağı Akım (hm 3 /yıl) 

Sakarya Nehri Kolları 450 

Büyüksu Çayı 500 

Gerede Çayı 300 

Toplam Ortalama Akım 1250 

İl’deki Toplam Emniyetli Yeraltı Suyu Rezervi 100 

Bolu İli Toplam Su Potansiyeli 1350 

Filyos Havzasına Ait Başlıca Akarsular 

Büyüksu Çayı: Abant Gölünden çıkar, sonra bazı küçük yan derelerle beslenerek Bolu 

Ovasına girer. Bu akarsu Gökçesu yakınlarında Çağa Deresi ve Mengen Çayı ile birleşir ve 

kuzeye doğru akarak Devrek Çayı adını alır ve Yedigöller’in 10 km kadar kuzeyinde il sınırını 

terk eder; ilerde Çaycuma güneyinde Filyos çayına karışır. Büyüksu Çayı proje alanının 

yaklaşık 2,5 km mesafesinde yer almaktadır. 

Mudurnu Suyu: Mudurnu ilçe merkezinin 20 km. kadar kuzeydoğusundaki dağlardan 

kaynaklanır; belirli bir kaynağı yoktur, küçük kaynaklardan ve yan derelerden beslenir. Aslında 

Bolu ovası girişinde Büyüksu’ya karışan bir koldur. 

Gerede Çayı (Ulusu) : Köroğlu Dağlarının kuzey yamaçlarından doğar ve bu dağların 

eteklerinden kuzeydoğu-doğu yönlerinde akar. Belirli bir kaynağı yoktur. Köroğlu dağlarından 

inen yan derelerle beslenir. Adı önce Ulusu’dur. Gerede ovasına girdikten sonra ise Gerede 

çayı olarak değişir. Bu ovada kuzeydoğu-doğu yönünde akarak, İsmet Paşa tren istasyonunun 

10 km. kadar batısında Bolu il sınırını terk eder; Çankırı Kastamonu sınırında Filyos’un bir kolu 

olan Yenice Irmağına karışır. 

Sakarya Havzasına Ait Başlıca Akarsular 

Mudurnu Çayı: Abant Dağlarının güney yamaçlarından doğar, Belirli bir kaynağı 

yoktur. Yan dereler ve küçük kaynakların birleşmesi ile meydana gelir. İlk çıkış alanının 

ormanlık olması buralara düşen yağışların daha fazla oranda yeraltına sızmasını 

sağladığından, Mudurnu çayının suları fazla değildir. Abant Gölü batısından gelen Balatça 

Çayı ile birleşir ve sonra batıya doğru Dokurcun yakınlarında il sınırını terk ederek, yine Kuzey 

Anadolufayının oluşturduğu Dokurcun vadisi içinde Sakarya ili topraklarına girer. 

Aladağ Çayı: Köroğlu dağlarında Sarıalan yaylasından doğar. Güneye doğru gittikçe 

irili ufaklı birçok yan dere ile birleşir, sonra Kıbrıscık bölgesinde Yayla Dere, Ulu Dere ve Abdal 

Dereleri ile birleşerek, il sınırı dışında Sakarya nehri üzerinde kurulu Sarıyar Barajına dökülür. 

Aladağ Çayı Seben ilçesi içinden geçen bir akarsudur. 

Göynük Çayı: Çubuk Gölünden kaynaklanır, yan derelerle beslenir, batıya doğra 

akarak Göynük ilçe merkezinin içinden geçer; daha sonra İbrahimler deresi ve Hatip Deresini 

de alarak, Göynük’ün yaklaşık 20 km. batısında il sınırını terk eder ve Sakarya ili topraklarında 

Sakarya nehrine karışır. 

Çatak Çayı: Göynük güneyinde Taşlıdoruk tepenin güney yamaçlarından doğan çok 

sayıda dere Himmetoğlu köyünün 5 km kadar güneydoğusunda birleşerek (Çatak adı) Çatak 


31



çayını oluşturur. Buradan güneye doğru 7-8 km kadar aktıktan sonra il sınırını terk eder; 

sınırdan sonra 7 km. kadar güneyde Sakarya nehriyle birleşir. Yağışların düzensiz, yağış 

alanının kısmen ormansız, morfolojik yapının elverişsiz olması nedeniyle düzensiz rejimli bir 

akarsudur. 

Doğal Göller 

Yeniçağa Gölü: Yeniçağa İlçe merkezinin kuzey bitişiğindedir. Rakımı 989 m olan, 

oldukça sığ bir göldür. Alanı 260 ha.dır. Ancak yağış durumuna bağlı olarak mevsimsel 

değişiklikler görülür. Göl Kuzey Anadolu fay hareketinin oluşturduğu bir tektonik çöküntü 

içinde su birikmesiyle meydana gelmiştir. Çevresinde sazlık ve bataklıklar vardır. Gölün suyu 

Çağa Deresiyle Mengen yakınında Büyük Su çayına boşalır. Proje alanı Yeniçağa Gölü’ ne 

yaklaşık 32 km mesafede yer almaktadır. 

Abant Gölü (Tabiat Parkı) 

Abant, Bolu’nun 34 km. güneybatısında Abant dağları üzerinde yer alan tektonik 

oluşumlu bir göldür. 125 hektar genişliğinde olup yeraltı suları ile beslenmektedir. Göl ve 

çevresindeki floranın zenginliğiyle büyük bir açık hava rekreasyon potansiyeline sahip 

bulunması nedeniyle yörenin 1.150 hektarlık bölümü, 1988 yılında Tabiat Parkı ilan edilmiştir. 

Gölün proje alanın yaklaşık 32 km güneybatısında yer almaktadır. 

Göletler 

Gölcük Göleti: Çevre ve Orman Bakanlığınca, orman içi dinlenme merkezi olarak 

değerlendirilen bu gölet, Bolu’nun 13 km. güneyinde, gür ormanlar içinde bulunmaktadır. 

Özellikle günü birlik rekreasyon turizmi için yoğun olarak kullanılan bir yerdir. Göletin proje 

alanına mesafesi ortalama 1 km.dir. 

Merkez Saraycık Göleti: Bolu ilinin güneybatısında kartalkaya yolu üzerinde sarıalan 

bölgesinde 1540 m kotunda çevresi ormanlarla kaplı alanda yer alır. 1982 yılında Mülga 

Topraksu Müdürlüğü tarafından yapılmıştır. Göletin talvegten yüksekliği 7,0 m. olup gölet su 

hacmi 150.000 m³ tür. Proje alanı söz konusu göletin yaklaşık 10 km kuzey doğusunda yer 

almaktadır. 

Barajlar 

Merkez Gölköy Barajı: Bolu’nun 10 km batısında Gölköy ile Karaköy toprakları 

üzerinde yer alan baraj, Mudurnu ve Büyük Su çayları üzerinde kurulmuştur. Su toplama 

hacmi 24 milyon m 3 'tür. Gölde çeşitli balık türleri (sazan ve alabalık) yetiştirilmekte olup, 

zaman zaman yaban ördekleri de gelmektedir. Baraj, Bolu Ovasını sulama amaçlıdır, ova 

tarımına katkıda bulunur. Ayrıca yakın zamanda Bolu İlinin içme suyu olarak kullanılması da 

düşünülmektedir. Gölköy Barajı Proje alanının yaklaşık 9 km batısında yer almaktadır. 

Etlik piliç üretim tesisinde mevcut durumda ihtiyaç duyulan su, yer altı suyu kullanım 

belgesi verilen kuyudan karşılanmaktadır. Söz konusu kapasite artışı ile birlikte ise kuyudan 

sadece temizlik çalışmaları için gerekli olan su kullanılacaktır. Personelin içme ve kullanma 

suyu, piliçlerin içme suyu ve inşaat aşamalarında kullanılacak olan su ise Çamyayla Köyü su 

şebeke hattından temin edilecektir. Bu nedenle proje kapsamında; yüzeysel su 

kaynaklarından su kullanımı olmayacaktır. 


32



II.5. Doğal Afet Durumu 

Depremsellik 

Tesisin bulunduğu bölge, Afet İşleri Genel Müdürlüğü Deprem Araştırma Dairesinden 

alınan Bolu İli Deprem Haritasına göre, 1. derece deprem bölgesi içerisinde yer almaktadır. 

Türkiye Deprem Haritası Şekil II.3, Bolu İli Depremsellik Haritası ise Şekil II.4 ile verilmiştir. 

Şekil II.3 Türkiye Deprem Haritası 

Şekil II.4. Bolu İli Depremsellik Haritası 


33



Heyelan ve Çığlar 

Heyelanlar yeryüzünde çok sık meydana gelen ve çok yaygın bir kütle hareketi çeşitidir 

ve aşınmada önemli rol oynarlar. Büyük heyelanlar aynı zamanda topografyada derin izler 

bırakırlar. Türkiye'de en fazla görülen yerler Karadeniz Bölgesi olup, özellikle Doğu Karadeniz 

şerididir. 

Heyelan ya da Toprak kayması; Bolu ilinde fazla görülmemektedir. 

Çığ riski; Bolu ilinde kışın karın çok yağdığı dağlık kesimlerde, özellikle sarp ve çıplak 

arazilerde var olan bir risktir. Ancak karın çok fazla yağmaması ve çok uzun süre yerde 

kalmaması bu riski düşürmektedir. 1958 yılından beri Türkiye'de AFET kayıtlarına geçmiş 448 

adet çığ olayındaki can kayıplarının miktarı yaklaşık olarak 850 civarındadır. Bu kaybın en 

çarpıcı örneği, 1991- 1992 kış mevsiminde 328 kişinin hayatını kaybetmiş olmasıdır. 

Seller 

Bolu İlinde en son 20-23 Mayıs 1998 tarihlerinde yağan şiddetli yağışlar neticesinde İl 

merkezi ve birçok ilçede seller meydana gelmiş ve önemli derecede sel hasarları olmuştur. 

İlimiz Merkez ilçesine bağlı Akçaalan Köyü ile Dereceören Köyünde 16.07.2009 tarihinde 

meydana gelen su baskını afeti sonucunda; toplam 10 konut, 12 işyeri, 4 ahır ve 5 deponun az 

hasarlı olduğu tespit edilmiştir. 

II.6. Toprak Özellikleri 

Bolu İlinin toplam yüzölçümü 845.800 hektardır. Bunun % 55’i orman ve fundalık, 

% 15’i çayır ve mera alanı, % 18’i tarım alanı, % 12’si ise tarım dışı arazidir. Bolu İli’ ne ait 

arazi dağılımı Tablo II.8 ile, Tarım arazisi kullanım durumu ise Tablo II.9 İle verilmiştir. 

Tablo II.8 Bolu İli’ ne Ait Arazi Dağılımı 

ARAZİ DAĞILIMI (HEKTAR) YÜZÖLÇÜMÜ (HEKTAR) 

TARIM ALANI 149.664 

ÇAYIR VE MERA ALANI 124.440 

ORMAN VE FUNDALIK 471.514 

TARIM DIŞI ARAZİ 100.182 

TOPLAM 845.800 

Tablo II.9 Bolu İli’ ne Ait Tarım Arazi Kullanım Durumu 

ARAZİ DAĞILIMI (HEKTAR) YÜZÖLÇÜMÜ (HEKTAR) 

TARLA 145.171 

SEBZELİK 1.477 

MEYVELİK 2.616 

BAĞ 400 

ZEYTİNLİK - 

TOPLAM 149.664 


34



Ayrıca Bolu ilinde tarım yapılan toprakların; 

% 69,7’sinde toprak tın tekstürlüdür. 

% 77,4’ünde organik madde yetersizdir. 

% 78,2 sinde pH nötr ve hafif alkalidir.(%15’inde ise hafif asit). 

% 57,2’i kireçli, bunun % 27,7’sinde kireç % 15’in üzerindedir (%42,8’i ise kireçsiz). 

Tuz problemi yoktur. 

% 51,6’sınde fosfor çok az ve az, % 18’inde ise orta düzeydedir. 

% 4,3’ünde potasyum yetersiz düzeyde olduğu belirlenmiştir.- 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinin bulunduğu Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü 

Çobançayır Mevkii 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii 11 Parsel sayılı alanlar 

için Bolu Valiliği Tarım İl Müdürlüğü’nün 03.05.2005 tarih/868-3893 sayılı ve 03.05.2005 

tarih/869-3891 sayılı yazılarında; 

“Toprak S.O.O yapılı (Sığı(25–30), orta bünyeli, orta geçirgen) kolüvyal toprak niteliğindedir. 

Parsel B sınıfı, hafif meyile (%3) sahiptir. Parselin kuzeyinde DSİ kanaleti mevcut ise de bu 

kanalet bozulmuş ve kullanılmaz vaziyettedir. Kanalet yaklaşık 20 seneden beri 

kullanılmamaktadır. Bu nedenle de Kuru Marjinal Tarım Arazi vasfını taşımaktadır. Arazide 

orta miktarda taş mevcuttur. Dolayısıyla arazi T2 sınıfı (Orta taşlı %25-30) taşlık bir yapıdadır. 

Arazi hali hazır kullanım durumuna göre K sınıfı (Kuru Tarım Arazisi) arazi vasfındadır.” olarak 

belirtilmiş olup tesisin bulunduğu parsellerde Tarım Arazilerinin Korunması ve Kullanılmasına 

Dair Yönetmelik gereği, tarımsal amaçlı yapı vasfında olan broiler tavuk kümeslerin 

yapılmasında herhangi bir sakınca olmadığı tespit edilmiştir. (Bkz. EK 8. Bolu Valiliği Tarım 

İl Müdürlüğü Yazıları ve Tarımsal Etüt Raporları). 

II.7. Tesisin kurulacağı yöredeki meteorolojik veriler 

Meteorolojik Durum: Meteorolojik özelliklerin açıklanması bölgenin genel ve lokal 

iklim koşulları, basınç, sıcaklık, yağış, nem, buharlaşma dağılımları, bölgenin sayılı 

günler (Kar yağışlı günler, kar örtülü günler, sisli günler) dağılımı, bölgenin rüzgar 

dağılımı (Esme sayıları ve esme hızlarına göre mevsimlik ve yıllık rüzgar 

diyagramları, hızlı rüzgarlar), belirtilen tüm bu başlıkların grafiksel olarak 

desteklenmesi ve en yakın Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar Gözlem kayıtlarından 

faydalanılarak hazırlanması, yer altı ve yerüstü tesislerin standart zamanlarda 

gözlenen en yüksek yağış değerlerine göre planlanması 

Bolu'nun iklimi deniz iklimi ile İç Anadolu'nun kara (bozkır) iklimi arasında bir geçiş 

alanıdır. Her iki iklimin tesiri de vardır. Karadeniz kenarındaki yerlerde yazlar serin ve kışlar ılık 

geçer. Yaz ve kış arasında fark azdır. İç kısımlarda ise yaz ve kış arasındaki sıcaklık farkı çok 

fazladır. Hatta gece ile gündüz arasında büyük ısı farkı vardır. Bu kısımda kışlar soğuk ve kar 

yağışlıdır. 

Faaliyet sahasının bulunduğu Bolu İli’nin meteorolojik özelliklerinde Devlet Meteoroloji 

İşleri Genel Müdürlüğü’nden temin edilen Bolu Meteoroloji İstasyonu’na ait 1975–2010 yılları 

arasındaki rasat kayıtlarından yaralanılmıştır. (Bkz. EK 9. 1975–2010 Yılları Bolu 

Meteoroloji İstasyonu Verileri ve Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı, 

Tekerrür Grafikleri) 


35



Basınç 

Bolu İli’ ne ait 1975–2010 yılları arası metroloji istasyonu kayıtlarına göre; İl 

merkezinde yıllık ortalama basınç 930,1 hPa’dır. En düşük basınç değeri Ocak ayında 

901,3 hPa olarak gözlenmiştir. En yüksek basınç değeri ise Mart ayında 947.5 değeri ile 

ölçülmüştür. 

Tablo II.10 Basınç Değerleri (hPa) 

Aylar Ortalama Basınç Mak. Basınç Min. Basınç 

Ocak 931.0 946.8 901.3 

Şubat 930.1 946.2 911.2 

Mart 929.1 947.5 906.5 

Nisan 927.6 942.6 913.8 

Mayıs 928.9 938.9 917.4 

Haziran 928.9 938.1 918.7 

Temmuz 928.3 936.1 917.2 

Ağustos 928.9 937.2 919.5 

Eylül 931.2 940.2 918.7 

Ekim 932.8 943.1 920.9 

Kasım 932.6 945.0 913.9 

Aralık 931.6 946.8 910.3 

950 

940 

930 

920 

910 

900 

890 

880 

870 

O c ak 

Mart 

Nis an 

Ha zira n 

T emmuz 

Ortalama B as ınç Mak. B as ınç Min. B as ınç 

Şekil II.5. Basınç Değerleri Grafiği 

Sıcaklık 

1975-2010 yılları arası Bolu İli meteoroloji istasyonu rasat kayıtlarına göre; Bolu ilinde 

en yüksek sıcaklık ortalaması Temmuz ayında 19,7 °C olarak tespit edilmiştir. En yüksek 

sıcaklık 6 Ağustos 2006 tarihinde 39,8 °C, en düşük sıcaklık ise 31 Aralık 1992 tarihinde 

-22,6 °C olmuştur. Bolu iline ait sıcaklık değerleri Tablo II.11, sıcaklık dağılım grafiği ise 

Şekil II.6 ile verilmiştir. 

E ylül 

E kim 


36



Minimum Sıcaklık 

Günü 


Yılı 


(°C) 

Maksimum 

Sıcaklık Günü 

Maksimum 

Sıcaklık Yılı 

Maksimum 

Sıcaklık (°C) 

Ortalama Sıcaklık 

(°C) 

Maksimum 

Sıcaklıkların 

Ortalaması (°C) 

Minimum 

Sıcaklıkların 

Ortalaması (°C) 

Tablo II.11. Sıcaklık Değerleri 

30 

25 

20 

15 

10 

5 

0 

-5 

Oc ak 

Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 

21 23 2 11 1 6 7 31 28 19 27 31 

1976 1985 1985 1997 1981 1978 1979 1981 1992 1977 1995 1992 

-18.8 -22.0 -17.8 -10.0 -2.1 2.4 4.4 4.2 0.4 -4.2 -12.8 -22.6 

19 25 27 12 31 27 13 6 18 1 7 2 

1987 1977 2001 1998 2006 1996 2000 2006 1994 1999 1993 2005 

19.8 20.8 28.0 31.8 32.4 37.0 39.3 39.8 37.3 34.0 25.8 20.1 

0.9 1.8 4.9 9.8 13.9 17.3 19.7 19.6 16.0 11.7 6.5 2.7 

5.4 7.1 11.3 16.7 21.2 24.6 27.2 27.6 24.2 19.0 12.6 7.2 

-2.9 -2.5 -0.2 4.2 7.7 10.6 13.0 13.1 9.7 6.4 1.8 -1.0 

Mart 

Nis an 

Ha zira n 

Temmuz 

Ortalama S ıcaklık (°C ) Maks imum S ıc aklıkların Ortalamas ı (°C ) 

Minimum S ıcaklıkların O rtalamas ı (°C ) 

Şekil II.6. Sıcaklık Dağılım Grafiği 

Yağış 

Bolu İli’ ne ait 1975–2010 yılları arası metroloji istasyonu kayıtlarına göre; İl 

merkezinde yıllık ortalama toplam yağış miktarı 45,87 mm.dir. En yüksek yağış miktarı ise 

Mayıs ayı içerisinde 57,5 mm olarak ölçülmüştür. Bolu İli’ ne ait standart zamanlarda ölçülen 

en yüksek yağış miktarı, tekerrür grafikleri EK 9 ile verilmiştir. 


E ylül 

E kim 

37



Tablo II.12. Yağış Değerleri (mm) 

Ortalama Toplam Yağış Günlük Mak. Yağış Miktarı 

Ocak 58.2 36.4 

Şubat 45.1 45.9 

Mart 49.1 38.5 

Nisan 50.2 35.2 

Mayıs 59.0 57.5 

Haziran 49.4 35.0 

Temmuz 33.3 56.9 

Ağustos 25.5 48.6 

Eylül 26.1 29.6 

Ekim 45.9 33.3 

Kasım 48.3 25.8 

Aralık 60.3 48.4 

80 

60 

40 

20 

0 

Ocak 

Mart 

Nis an 

Ha zira n 

T emmuz 

E ylül 

Ortalama Toplam Y ağış G ünlük Mak. Y ağış Miktarı 

Şekil II.7. Yağış Dağılım Grafiği 

Nem 

İl merkezinde yıllık ortalama nem miktarı % 72,5 dir. Minimum nem miktarı ise Ağustos 

ayı içerisinde % 6 olarak ölçülmüştür. 

Tablo II.13. Nem Değerleri (%) 

E kim 

Ortalama Nem Minimum Nem 

Ocak 77.2 27 

Şubat 74.1 19 

Mart 70.9 10 

Nisan 68.7 10 

Mayıs 70.7 11 

Haziran 70.4 13 

Temmuz 69.8 9 

Ağustos 69.8 6 

Eylül 70.7 10 

Ekim 74.4 8 

Kasım 75.3 17 

Aralık 77.8 21 


38



80 

60 

40 

20 

0 

O c ak 

Mart 

Nis an 

Ha zira n 

T emmuz 

Ortalama Nem Minimum Nem 

E ylül 

Şekil II.8. Nem Dağılım Grafiği 

Sayılı Günler 

E kim 

1975-2010 yılları arası Bolu İli meteoroloji istasyonu rasat kayıtlarına göre; kar yağışlı 

gün sayısının en yüksek olduğu ay 10.2 günle Ocak ayıdır. Bunu sırayla Şubat (9.6) ve Aralık 

(7.1) izlemektedir. Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında sırasıyla 13.7, 9.9, 4.3, 0.5 gün karla 

örtülü gün olarak belirlenmiştir. Verilere göre ise ortalama sisli gün sayısı 3.8 gün ile Ocak Ayı 

içerisinde görülmüştür. Kar Yağışı, Kar Örtülü, Sisli, Dolulu, Kırağılı ve Orajlı gün sayıları 

Tablo II.14. ile detaylandırılmıştır. 

Ort. Kar Yağışlı 

Günler Sayısı 

Ort. Kar Örtülü 


Ort. Sisli Günler 

Sayısı 

Ort. Dolulu 


Ort. Kırağılı 


Ort. Orajlı 


Tablo II.14. Sayılı Günler Değerleri 

12 

10 

8 

6 

4 

2 

0 

O c ak 


10.2 9.6 7.1 1.5 0.1 0.2 3.4 7.5 

13.7 9.9 4.3 0.5 0.0 2.0 7.1 

3.8 1.9 1.2 0.8 0.8 0.5 0.2 0.4 0.6 2.0 3.2 4.5 

0.0 0.1 0.0 0.3 0.4 0.3 0.1 0.1 0.1 0.0 

7.1 6.2 7.1 2.9 0.5 0.1 1.7 7.8 7.5 

0.1 0.1 0.5 1.9 6.2 6.1 3.1 3.0 1.9 0.9 0.1 0.1 

Mart 

Nis an 

K ar Y ağış lı G ünler S ayıs ı 

H a zira n 

T emm uz 

E ylül 

E kim 

Şekil II.9. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiği 


39



14 

12 

10 

8 

6 

4 

2 

0 

O c ak 

Mart 

Nis an 

Ort. K ar Örtülü G ünler S ayıs ı 

Ha zira n 

T emmuz 

Şekil II.10. Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Grafiği 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

O c ak 

Mart 

Nis an 

S is li G ünler S ayıs ı Ortalamas ı 

H a zira n 

T emmuz 

Şekil II.11. Ortalama Sisli Günler Sayısı Grafiği 

0.4 

0.35 

0.3 

0.25 

0.2 

0.15 

0.1 

0.05 

0 

O c ak 

Mart 

Nis an 

Ort. Dolulu G ünler S ayıs ı 

Ha zira n 

T emmuz 

E ylül 

E kim 

E ylül 

E ylül 

E kim 

Şekil II.12. Ortalama Aylık Dolulu Günler Sayısı Grafiği 

E kim 


40



8 

7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

O c ak 

Mart 

Nis an 

Ort. K ırağılı G ünler S ayıs ı 

Ha zira n 

T emmuz 

Şekil II.13. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Grafiği 

7 

6 

5 

4 

3 

2 

1 

0 

O c ak 

Mart 

Nis an 

Ort. Orajlı G ünler S ayıs ı 

Ha zira n 

T emmuz 

Şekil II.14. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Grafiği 

Maksimum Kar Kalınlığı 

1975-2010 yılları arası Bolu İli meteoroloji istasyonu rasat kayıtlarına göre; maksimum 

kar kalınlığı Ocak ayı içerisinde 62 cm ölçülmüştür. Maksimum kar kalınlığı en az Kasım 

ayında 6 cm olarak ölçülmüştür. 

Tablo II.15. Max. Kar Kalınlığı Değerleri 

E ylül 

E ylül 

E kim 

E kim 

Mak. Kar Kalınlığı Mak. Kar Kalınlığı 

Ocak 62 Temmuz 

Şubat 64 Ağustos 

Mart 30 Eylül 

Nisan 41 Ekim 6 

Mayıs Kasım 27 

Haziran Aralık 48 


41



70 

60 

50 

40 

30 

20 

10 

0 

Ocak 

Mart 

Mak. K ar K alınlığı 

Nis an 

Ha ziran 

Temmuz 

Şekil II.15. Aylık Maksimum Kar Kalınlığı Grafiği 

Buharlaşma 

E ylül 

E kim 

1975-2010 yılları arası Bolu İli meteoroloji istasyonu rasat kayıtlarına göre; Bolu ilinde 

en yüksek aylık ortalama açık yüzey buharlaşması Temmuz ayı olup 159,1 mm’ dir. Ort. ve 

Max. Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri Tablo II.15, Aylara Göre Buharlaşma Grafiği Şekil 

II.15 ile verilmiştir. 

Tablo II.16. Ort. ve Max. Açık Yüzey Buharlaşma Değerleri 

Ortalama Açık Yüzey 

Buharlaşması (mm) 

Maksimum Açık Yüzey 

Buharlaşması (mm) 

Ocak 0,1 2,0 

Şubat 

Mart 

Nisan 75,0 9,2 

Mayıs 111,4 10,8 

Haziran 134,1 10,0 

Temmuz 159,1 10,1 

Ağustos 146,2 10,5 

Eylül 100,7 29,7 

Ekim 56,1 5,2 

Kasım 6,7 6,4 

Aralık 0,4 2,1 

160 

140 

120 

100 

80 

60 

40 

20 

0 

O c ak 

Mart 

Nis an 

Ha zira n 

T emmuz 

Ortalama Açık Y üz ey B uharlaş mas ı (mm) Maks imum Açık Y üz ey B uharlaş mas ı (mm) 

Şekil II.16. Aylara Göre Buharlaşma Grafiği 

E ylül 

E kim 


42



Rüzgâr 

1975-2010 yılları arası Bolu İli meteoroloji istasyonu rasat kayıtlarına göre; Bolu İl 

merkezinde yıllık ortalama rüzgâr hızı 1,39 m/sn’ dir. En hızlı rüzgâr, Şubat ayında 24,7 m/sn 

ile Güney yönlüdür. İl merkezinde hâkim rüzgâr yönü güney-güneybatıdır. Bolu ili merkezine 

ait ortalama-max. ve yönlere göre rüzgar hızları Tablo II.17 ile, esme hızlarına göre rüzgar 

diyagramı Şekil II.16 ile esme sayılarına göre yıllık rüzgar diyagramı Şekil II.17 ile verilmiştir. 

Tablo II.17. Aylık Yönlere Göre Rüzgâr Esme Sayıları 


N 399 290 485 398 380 352 419 328 280 227 316 588 

NNE 955 717 829 744 755 814 991 813 721 558 592 849 

NE 831 706 715 680 852 956 1043 905 662 643 539 712 

ENE 1768 1524 1093 1183 1582 2064 2153 1986 1678 1593 1334 1710 

E 1056 640 705 783 972 883 1045 1024 890 863 775 766 

ESE 1462 964 899 938 1330 1088 1351 1386 1125 1335 1157 1723 

SE 1295 947 662 658 742 814 970 911 797 713 737 1036 

SSE 1564 1512 1336 1266 1500 1452 1770 1574 1182 1386 1462 1837 

S 1416 1390 1503 1575 1476 1107 1135 1412 1410 1467 1864 1353 

SSW 3050 3644 4376 3718 3718 3763 4551 4964 4983 4880 4048 3446 

SW 1998 1993 2686 2449 2140 2102 2255 2279 2332 2601 2222 2060 

WSW 3156 3078 3471 3364 3557 3169 2800 2627 3280 3662 3336 2861 

W 1535 1557 2009 2155 1767 1529 1335 1330 1403 1663 1868 1687 

WNW 1757 1419 1612 1625 1577 1659 1082 1199 1354 1298 1591 1653 

NW 731 632 677 687 660 542 327 516 479 449 616 749 

NNW 747 639 644 720 736 740 566 512 415 363 551 663 

Tablo II.18. Mevsimlik ve Yıllık Yönlere Göre Rüzgâr Esme Sayıları 

İlkbahar Yaz Sonbahar Kış Yıllık 

N 1263 1099 823 1277 4462 

NNE 2328 2618 1871 2521 9338 

NE 2247 2904 1844 2249 9244 

ENE 3858 6203 4605 5002 19668 

E 2460 2952 2528 2462 10402 

ESE 3167 3825 3617 4149 14758 

SE 2062 2695 2247 3278 10282 

SSE 4102 4796 4030 4913 17841 

S 4554 3654 4741 4159 17108 

SSW 11812 13278 13911 10140 49141 

SW 7275 6636 7155 6051 27117 

WSW 10392 8596 10278 9095 38361 

W 5931 4194 4934 4779 19838 

WNW 4814 3940 4243 4829 17826 

NW 2014 1385 1544 2112 7065 

NNW 2100 1818 1329 2049 7296 


43



Şekil II.16. Yönlere göre Aylık Rüzgâr Esme Sayısı Dağılımı 


44



Şekil II.17 Yönlere Göre Mevsimlik Rüzgâr Esme Sayısı Dağılımı 

Şekil II.18. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı Şekil II.19. Yıllık Ort. Rüzgâr Hızına Göre Rüzgâr 

Diyagramı 


45



Tablo II.19. Aylık Yönlere göre Rüzgâr Hızı Değerleri (m/sn) 


N 1.2 1.4 1.3 1.4 1.4 1.5 1.4 1.7 1.4 1.0 1.2 1.2 

NNE 1.2 1.3 1.3 1.4 1.4 1.5 1.3 1.6 1.1 1.2 1.1 1.2 

NE 1.1 1.3 1.3 1.2 1.3 1.2 1.3 1.3 1.1 1.1 1.0 1.1 

ENE 1.1 1.3 1.3 1.3 1.4 1.2 1.3 1.4 1.1 1.2 1.2 1.0 

E 1.0 1.2 1.1 1.2 1.2 1.1 1.2 1.2 1.1 1.0 1.0 1.0 

ESE 1.0 1.1 1.1 1.1 1.2 1.2 1.3 1.2 1.1 1.0 1.0 1.0 

SE 1.1 1.1 1.2 1.1 1.2 1.2 1.2 1.1 1.0 1.0 1.1 1.0 

SSE 1.3 1.3 1.4 1.4 1.3 1.3 1.2 1.2 1.2 1.1 1.2 1.2 

S 1.4 1.5 1.6 1.6 1.4 1.2 1.3 1.2 1.1 1.1 1.2 1.3 

SSW 1.7 1.6 1.7 1.8 1.7 1.7 1.8 1.7 1.5 1.4 1.4 1.6 

SW 1.6 1.7 1.8 1.9 1.9 1.8 2.2 2.2 1.8 1.5 1.5 1.6 

WSW 1.8 1.8 1.9 2.0 2.0 2.1 2.2 2.2 1.9 1.6 1.6 1.7 

W 1.8 1.8 2.0 2.2 2.3 2.3 2.3 2.4 2.2 1.6 1.6 1.8 

WNW 1.6 1.7 2.0 2.1 2.2 2.2 2.3 2.2 2.0 1.7 1.5 1.6 

NW 1.5 1.5 1.7 1.8 1.8 1.9 2.0 2.0 2.0 1.4 1.2 1.5 

NNW 1.3 1.5 1.5 1.6 1.7 1.6 1.7 1.9 1.7 1.3 1.3 1.4 

Tablo II.20. Mevsimlik ve Yıllık Yönlere göre Rüzgâr Hızı Değerleri (m/sn) 

İlkbahar Yaz Sonbahar Kış Yıllık 

N 1.4 1.5 1.2 1.3 1,3 

NNE 1.4 1.5 1.1 1.2 1,3 

NE 1.3 1.3 1.2 1.2 1,2 

ENE 1.3 1.3 1.0 1.1 1,2 

E 1.2 1.2 1.0 1.3 1,1 

ESE 1.1 1.2 1.0 1.0 1,1 

SE 1.2 1.2 1.0 1.1 1,1 

SSE 1.4 1.2 1.2 1.3 1,2 

S 1.6 1.2 1.1 1.4 1,3 

SSW 1.7 1.7 1.4 1.6 1,6 

SW 1.9 2.1 1.6 1.6 1,8 

WSW 2.0 2.2 1.7 1.8 1,9 

W 2.2 2.3 1.8 1.8 2 

WNW 2.1 2.2 1.7 1.6 1,9 

NW 1.8 2.0 1.5 1.5 1,7 

NNW 1.6 1.7 1.4 1.4 1,5 


46



Tablo II.21. Ortalama Rüzgar Hızı ve Maksimum Rüzgar Hızı-Yönü 

Ortalama Rüzgâr Hızı Maksimum Rüzgâr Hızı 

(m/sn) 

( m/sn ) ve Yönü 

Ocak 1.3 24.5 S 

Şubat 1.4 24.7 S 

Mart 1.5 23.6 S 

Nisan 1.6 23.8 W 

Mayıs 1.5 20.7 W 

Haziran 1.5 22.9 SW 

Temmuz 1.5 18.0 W 

Ağustos 1.5 16.7 NW 

Eylül 1.4 19.5 W 

Ekim 1.2 17.8 S 

Kasım 1.1 24.0 WSW 

Aralık 1.2 21.4 S 

Yıllık 1,39 - 

Tablo II.22. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı 

Ort. Fırtınalı Günler Ort. Kuvvetli Rüzgarlı 

Sayısı 


Ocak 0.3 3.1 

Şubat 0.4 3.1 

Mart 0.3 4.0 

Nisan 0.4 4.8 

Mayıs 0.2 2.9 

Haziran 0.2 2.8 

Temmuz 0.0 2.3 

Ağustos 2.2 

Eylül 0.1 1.8 

Ekim 0.0 1.2 

Kasım 0.1 2.3 

Aralık 0.3 2.1 

0.4 

0.35 

0.3 

0.25 

0.2 

0.15 

0.1 

0.05 

0 

Ocak 

Mart 

Nis an 

Ort. F ırtınalı G ünler S ayıs ı 

Ha zira n 

T emmuz 

Şekil II.20. Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı 

E ylül 

E kim 


47



5 

4 

3 

2 

1 

0 

Ocak 

Mart 

Nis an 

Ort. K uvvetli R üz garlı G ünler S ayıs ı 

Ha zira n 

T emmuz 

E ylül 

E kim 

Şekil II.21 Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Diyagramı 

II.8. Sosyo-Ekonomik Özellikler: Faaliyetin sosyo-ekonomik etkilerinin araştırılması 

(Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, ekonomik gelişim trendi, 

işsizlik vb.). Faaliyet alanında ve bölgedeki nüfus yoğunlukları, yerleşim bölgelerinin 

faaliyet alanından uzaklıkları, faaliyetin kurulması ile etkilenecek alandaki, ev, işyeri 

ve sanayi tesislerinin sayı ve çeşitlerinin belirtilmesi. 

Nüfus 

Bolu İli nüfusu 2008 Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre toplam 268.882’dir. 

Nüfusun 169.486’i şehirlerde, 99.396’sı ise köylerde yaşamaktadır. Bolu’nun yıllık net göçü 

983, yıllık nüfus artış hızı toplamı % -3,65 (2007-2008 sayımına göre)’dir. 

Bolu İlinin 2009 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi verilerine göre ilin genel nüfusu 

271.545 olup, kentsel nüfus 170.071, kırsal nüfus 101.474’dür. İlde şehirde yaşayan nüfusun 

toplam nüfusa oranı % 63 iken, kırsalda yaşayan nüfusun toplam nüfusa oranı % 37’dir. 

Faaliyet sahasının bulunduğu Bolu İli Merkez İlçesi Nüfusu 120.021’dir. İlçelere göre nüfus 

sayımı sonuçları ve kır-kent dağılımı Tablo II.23 ile verilmiştir. 

İlçeler 

Tablo II.23: İlçelere Göre Nüfus Sayımı Sonuçları ve Kır-Kent Dağılımı 

2007 2008 2009 

Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy Toplam Şehir Köy 

Merkez 156.498 107.857 48.641 156.100 120.001 36.099 159.070 120.021 39.049 

Dördivan 7.108 2.004 5.104 7.100 3.098 4.002 6.886 2.952 3.934 

Gerede 34.444 23.310 11.134 34.077 22.633 11.444 34.665 23.808 10.857 

Göynük 16.609 4.269 12.340 16.425 4.126 12.299 16.443 4.182 12.261 

Kıbrıscık 3.932 1.466 2.466 4.040 1.435 2.605 3.789 1.345 2.444 

Mengen 14.875 5.331 9.544 15.315 5.255 10.060 15.496 5.170 10.326 

Mudurnu 21.450 4.856 16.594 21.000 4.671 16.329 20.661 4.596 16.065 

Seben 6.973 3.049 3.924 6.663 2.988 3.675 6.391 2.822 3.569 

Yeniçağa 8.528 5.796 2.732 8.162 5.279 2.883 8.144 5.175 2.969 

TOPLAM 270.417 157.938 112.479 268.882 169.486 99.396 271.545 170.071 101.474 

Kaynak: Bolu İli Çevre Durum Raporu 2009 


48



Bolu İlinde şehirlerde yaşayan nüfusun toplam nüfus içindeki payı artarken, köylerin 

nüfusunun payı azalmaktadır. Şehir nüfusunun artmasına karşılık köylerde azalmanın 

meydana gelmesi köyden kente göçün hızlandığı sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Bolu İlinde 

köyde yaşayan nüfusun toplam nüfusa oranı % 37 iken, şehirde yaşayan nüfusun oranı % 

63’tür. Köyde yaşayan nüfus oranı Türkiye genelinin (%35) üzerindedir. 

Ekonomik Özellikler 

Türkiye yüzölçümünün %1,015'lik bölümünü kaplayan Bolu İli, 8.276 km² (827.600 ha) 

yüzölçümü ile Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz bölümünde yer almaktadır. İl arazisinin 

yaklaşık % 18’ini tarım alanları oluşturmaktadır. Orman alanları ise % 59’luk bir oran ile 

Türkiye ormanları içinde % 2,55’lik paya sahiptir. Çayır ve meraların kapladığı alan yaklaşık % 

15’tir. Geriye kalan % 8 dolayında alan ise tarım dışı alanlardır. Bolu ormanları ağaç 

bakımından çeşitli olduğu gibi, verim ve kalite bakımından da çok üstündür. Senede 850 bin 

metreküp inşaat odunu, 10.000 m 3 yonga odunu ve 400 bin ster yakacak odunu istihsal edilir. 

Bölgede kereste ve mobilya fabrikaları vardır. 

Bolu'nun ekonomisi tarım ve ormancılığa dayanır. Fakat son senelerde sanayi ve 

turizm sektörü de oldukça gelişmiştir. Toplam brüt gelirin % 40'ı tarımdan elde edilir. Faal 

nüfusun % 80'i tarımla iştigal eder. Gelirin % 10'u ormancılıktan elde edilir. İl’ de her çeşit 

ürünün yetiştirilebilmektedir. Tahıl, tarım ürünlerinin başında gelir. Başlıca yetişen ürünler 

buğday, arpa, çavdar, fasulye, tütün, şekerpancarı, patates, pirinç ve fındıktır. Sebze ve 

meyve bakımından zengindir. Amasya tipi “starking” elması, armut, kestane, üzüm (etli beyaz, 

kadın parmak, narince, çavuş) ve diğer meyveler bolca yetişir. Türkiye fındık üretiminde Bolu 

üçüncü sıradadır. 

Çayır ve meraların çokluğu sebebiyle hayvancılık gelişmiştir. Koyun, sığır ve keçi 

beslenmektedir. Arıcılık da gelişmiştir. Balı ve arı sütü meşhurdur. Göllerde genelde sazan, 

alabalık, karabalık, yayın ve turna balığı üretilir. 

Bolu'da sanayi son 15 sene içinde oldukça gelişmiştir. Yakın bir gelecekte bolu bir 

sanayi merkezi olması öngörülmektedir. Sanayi iş yerlerinin mühim kısmı orman ürünleri ile 

ilgilidir. Başlıcaları; Karacasu Devlet Orman Kereste Fabrikası, Düzce Sümerbank Sun'i Tahta 

Fabrikası, (Gentaş) Mengen Ahşap Yapı Malzemeleri ve çeşitli mobilya fabrikaları tarım 

araçları ile ilgili fabrikalar, Düzce Ambalaj Fabrikası, Çimento Fabrikası, Arçelik Termosifon 

Fabrikası, Ardem Ocak ve Fırın fabrikası, Gerede Çelik Konstrüksiyon Fabrikası, Kilit ve 

Yedek Parça Fabrikası, Çelik Pano ve Radyatör Fabrikası, dokuma, makina ve gıda 

işletmeleri dokuma atelyeleri ve orman ürünleri ile ilgili küçük işletmeler. Av tüfeği, deri işleme, 

karoseri atölyeleridir. (Kaynak: http://www.boluesob.org.tr.) 

Bolu İli’ nin İlçeler Düzeyinde Gelişmişlik Düzeyi Tablo II.24 ile verilmiştir. 


49



Tablo II.24. Bolu İli’ nin İlçeler Düzeyinde Gelişmişlik Düzeyi 

İLÇE 

858 İLÇE İÇİNDE 

GELİŞMİŞLİK SIRASI 


İl İÇİNDE 

GELİŞMİŞLİK SIRASI 

Merkez 31 1 

Yeniçağa 133 2 

Gerede 212 3 

Mengen 287 4 

Seben 347 5 

Kıbrıscık 426 6 

Mudurnu 476 7 

Göynük 565 8 

Dörtdivan 664 9 

Kaynak: Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı – Bolu İli Raporu – Şubat 2002 

Ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmada nitelikli insan gücü en önemli yere sahiptir. 

İstikrarlı ve sürdürülebilir kalkınmanın en önemli öğesi uygun eğitimi almış insandır; eğitim 

işsizlikle mücadelenin de anahtarıdır. 

Okula gitme çağı olan 6 yaş ve üstü nüfusun, Bolu genelinde yüzde 87,4’ ü her hangi 

bir zamanda okula gitmiştir. Bu değer kadın nüfusu için yüzde 82,4’ e kadar düşmekte; 

erkeklerde ise yüzde 92,3’ e çıkmaktadır. Her ne kadar bu değerler Türkiye değerlerinin 

üzerinde ise de, ideal rakam olarak bilinen yüzde 100’ den oldukça uzaktır. Kız çocukları okula 

göndermeme tutumu Bolu’ da devam etmekte, köylerde, kadınlar içinde okula gitmeyenlerin 

payı yüzde 23,2’ ye kadar çıkmaktadır. 

Türkiye İş Kurumu Bolu İl Müdürlüğü kayıtlarına göre 2009 yılı itibariyle İlde ki işsizlik 

oranı yaklaşık % 11,5 olup, kayıtlı işsiz sayısı 5.467’dir. İstihdam oranları ise, Bolu ilçelerinde 

yüzde 80’ler gibi düşük düzeydedir. Bolu kent merkezinde yüzde 90’lara çıkmasına rağmen 

gelişmiş ülke standartlarına göre düşük düzeyde sayılmaktadır. Çalışan nüfusun sektörlere 

göre dağılımı Tablo II.25 ile verilmiştir. 

Tablo II.25. Bolu’ da Çalışan Nüfusun Sektörlere Göre Yüzde Dağılımı 

Sektör, Alt- Sektör Yüzde 

Tarım 13,9 

Perakende Ticaret 12,8 

Gıda İmalatı 7,0 

Makine İmalat 6,7 

İnşaat 6,7 

Ulaşım 6,3 

Eğitim 4,9 

Hizmet+Ticaret 3,6 

Küçük Sanayi 3,1 

Sözleşmeli Tavukçuluk 3,1 

Toplam 68,1 

Diğer 31,9 

Bolu İli’ için özel bir durum olan sözleşmeli tavukçuluğun bölgedeki istihdama yüzde 3 

kadar payı vardır. (Kaynak: Prof. Mahir ULUSOY, Dr. Bolu İl Gelişme Planı Nüfus ve Sosyal 

Yapı, 2003) 

50



II.9. Faaliyet Alanı Ve Yakın Çevresi İle İlgili Diğer Özellikler 

Koruma Alanları (Milli Parklar, Tabiat Parkları, Sulak Alanlar, Tabiat Anıtları, 

Tabiatı Koruma Alanları, Yaban Hayatı Koruma Alanları, Yaban Hayvanı Yetiştirme 

Alanları, Kültür Varlıkları, Tabiat Varlıkları, Sit ve Koruma Alanları, Biyogenetik 

Rezerv Alanları, Biyosfer Rezervleri, Özel Çevre Koruma Bölgeleri, Özel Koruma 

Alanları, Turizm Bölgeleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar), Proje alanı ve yakın 

çevresinde (nehir, göl, sulak alan v.s.) ile koruma statüsüne haiz (Milli Park, Tabiat 

Parkı, V.S.) olup olmadığı, varsa faaliyet alanına uzaklıkları faaliyetin bu alanlara olası 

etkilerinin yorumlanması ve koruma tedbirlerinin belirtilmesi 

1. Ülkemiz Mevzuatı Uyarınca Korunması Gerekli Alanlar 

• Proje yeri tarla niteliğindedir. Proje alanı ve yakın çevresinde 9⁄8⁄1983 tarihli ve 2873 sayılı 

Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi 

uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma 

Alanları" bulunmamaktadır. 

• Proje alanında 1⁄7⁄2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve 

Orman Bakanlığı’nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı 

Yerleştirme Alanları" bulunmamaktadır. 

• Proje alanında 21⁄7⁄1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma 

Kanunu’nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 

inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak 

tanımlanan ve aynı kanun ile 17⁄6⁄1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve 

Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı 

Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan 

alanlar yer almamaktadır. 

• Proje yeri tarla niteliğindedir. Proje alanında 22⁄3⁄1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri 

Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları bulunmamaktadır. 

• Proje yeri, 31⁄12⁄2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği 

Kontrol Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan “Mutlak Koruma 

Alanı, Kısa mesafeli Koruma Alanı, Orta Mesafeli Koruma Alanı ve Uzun Mesafeli Koruma 

Alanı”nda bulunmamaktadır. 

• Proje, 2⁄11⁄1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin 

Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri" 

kapsamında yer almamaktadır. 

• Proje yeri ve yakın çevresinde 9⁄8⁄1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu 

maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit 

ve ilan edilen alanlar bulunmamaktadır. 

• Proje yeri 18⁄11⁄1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan 

alanlar kapsamında değildir. 


51



• Proje yeri tarla niteliğindedir. 31⁄8⁄1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman 

alanı sayılan alanda değildir. 

• Projenin deniz, göl vb. sulara kıyısı yoktur Bu nedenle 4⁄4⁄1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı 

Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar kapsamında değildir. 

• Proje yeri, Bolu Belediye Meclisince 10.08.2007 Tarih ve 166 sayılı kararı ile onanan 

1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı ve Plan Notları uyarınca getirilen yasaklı alan 

kapsamında kalmaktadır. Ancak, proje yerinde kurulu bulunan kümesler, ruhsat tarihleri 

itibariyle yasaklı alan tanımlanmasından önceki bir tarihte teşkil edilmiştir (Bkz. EK 10. 

Kümeslere Ait Yapı Ruhsatları). Kümeslerin faaliyette bulunmalarında herhangi bir 

sakınca olmadığı ve ruhsata tabi yeni yapı yapılmaması kaydıyla kapasite artışı hakkında 

plan ve plan notları açısından bir sakınca olmadığı Bolu Belediye Başkanlığı İmar ve 

Şehircilik Müdürlüğü’nün 07.12.2010 Tarih ve 5269/11673 Sayılı yazısı ile belirtilmiştir. İlgili 

yazı EK 11 ile verilmiştir. 

• Proje yeri tarla niteliğindedir. Proje, 26⁄1⁄1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve 

Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlarda değildir. 

• Proje yeri tarla niteliğindedir. Proje yeri, 25⁄2⁄1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda 

belirtilen alanlar kapsamında değildir. 

• Proje yeri 17⁄5⁄2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlarda değildir. 

2. Ülkemizin Taraf Olduğu Uluslararası Sözleşmeler Uyarınca Korunması Gerekli 

Alanlar 

• Proje alanında 20⁄2⁄1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe 

giren "Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN 

Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası 

Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme 

Alanları" mevcut değildir. 

• Proje alanında 12⁄6⁄1981 tarih ve 17368 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe 

giren "Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) 

uyarınca korumaya alınan alanlar mevcut değildir. 

• Proje alanı 23⁄10⁄1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de 

Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" 

olarak belirlenmiş alanlarda değildir. 

• Proje yeri 13⁄9⁄1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre 

Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi 

Sit" listesinde değildir. 


52



• Proje yeri Cenova Deklarasyonu’nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli 

Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlarda 

değildir. 

• Proje alanında 14⁄2⁄1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe 

giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri 

gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal 

Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar mevcut değildir. 

• Proje alanı 17⁄5⁄1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların 

Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan 

değildir. 

• Proje yeri tarla niteliğindedir. 27⁄7⁄2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmi Gazete’de 

yayımlanarak yürürlüğe giren Avrupa Peyzaj Sözleşmesi kapsamında yer almamaktadır. 

3.Korunması gereken alanlar 

• Proje yeri Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit 

edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlarda (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik 

rezerv alanları, jeotermal alanlar ve benzeri) değildir. 

• Proje yeri tarla niteliğindedir. Proje alanı, tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, 

sulanan, sulanması mümkün ve arazi kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, 

yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. sınıf ile, özel mahsul plantasyon alanlarının 

kapsamında değildir. 

• Projenin gerçekleştirileceği alan, sulak alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, 

suların durgun veya akıntılı, tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme 

devresinde 6 metreyi geçmeyen derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere 

canlıların yaşama ortamı olarak önem taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile 

bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan 

kalan yerler kapsamında değildir. 

• Proje yeri tarla niteliğindedir. Proje yerinde göl, akarsu ve yer altı suyu işletme sahaları 

bulunmamaktadır. Proje alanı “Bolu Ovası Sulama Sahası” içerisinde yer almakta olup 

kapasite artışı projesi ile ilgili olarak Bolu Valiliği Tarım İl Müdürlüğü’nün 14.04.2011 Tarih 

ve 1005-4554 sayılı yazısı ile “Kümesler için 2005 yılında yürürlükte bulunan mevzuat 

çerçevesinde gerekli izinler verilmiş olup parsellerde yeni yapılaşma talebi olmadığından 

5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu çerçevesinde yapılacak işlem 

bulunmamaktadır.” olarak belirtilmiştir (Bkz. EK 12. Bolu Valiliği Tarım İl Müdürlüğü 

14.04.2011 Tarih ve 1005-4554 sayılı yazısı). 

Ayrıca; faaliyet alanı ve yakın çevresinde 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritada işaretli 

DSİ’ye ait taşınmazların fonksiyonel özellikleri ve mülkiyet haklarının korunması ile mevcut 

ve planlanan faaliyetten kaynaklanacak hiçbir katı, sıvı vb. atığın DSİ tesislerine 

bırakılmaması ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK taahhüdü altındadır. 


53



• Proje alanında bilimsel araştırmalar için önem arz eden ve⁄veya nesli tehlikeye düşmüş 

veya düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, 

biyosfer rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve 

jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanları mevcut değildir. 

Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Alanlar 

(Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş 

alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” vb.) 

Faaliyet alanında Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan 

Alanlar (Askeri Yasak Bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş 

alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” vb.) alanlar 

bulunmamaktadır. 


54



BÖLÜM III: PROJENİN ÇEVRE ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 

III.A. PROJENİN FAALİYETLERİ KAPSAMINDA, FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRE 

ÜZERİNE ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER 

III. A.1. Proje kapsamında yer alan her bir tesisin özelliği (kümes, yem deposu, 

su deposu, fosseptikler, personel lojmanı, idari binası, laboratuar, ölü çukuru, 

gübre depolama vb.), adetleri, kapasiteleri, nerelerde, nasıl ve ne kadar alanda 

yapıldığı, üretim ve işletme yöntemleri ve teknolojileri, (ayrı olarak alt başlıklar 

halinde verilmelidir.), proses akım şeması, şema üzerinde kirletici kaynakların 

gösterimi, 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinin faaliyet gösterdiği Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü 

Çobançayır Mevkii 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii 11 Parsel sayılı alanlar 

üzerinde toplam 4 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 6 adet yem silosu, 1 adet bakıcı evi, 1 

adet su deposu, 1 adet atıksu toplama rogarı, 1 adet ölü çukuru yer almaktadır. Projenin 

“1/500 Ölçekli Genel Vaziyet Planı” ise EK 3 ile verilmiştir (Bkz. EK 3. 1/500 Ölçekli Genel 

Vaziyet Planı). Proje kapsamında yer alan ünitelere ilişkin ayrıntılı bilgiler aşağıda verilmiştir. 

• Kümesler: 

Kapasite artışının, tesise ilave kümes yapılmaksızın 4 adet kümesin 2 adedinde 

kaldırılabilir özellikte açılır kapanır panel sistemli seyyar katların ve diğer 2 kümeste yapılacak 

panel sistemli seyyar katların hepsinin birlikte kullanılması ile gerçekleştirilmesi 

planlanmaktadır. 

Tesiste mevcut durumda etlik piliç yetiştirme faaliyeti, 1 adet 1.586 m 2 , 1 adet 

1.131 m 2 , 1 adet 1.900 m 2 ve 1 adet 1.368 m 2 alana sahip toplam 5.985 m 2 taban alanı 

üzerinde kurulu 4 adet kümeste gerçekleştirilmektedir. 

• Yem Silosu 

Tesiste mevcut durumda her biri 21 ton kapasiteli 6 adet yem deposu bulunmaktadır. 

Tesise kapasite artışıyla birlikte 21 ton kapasiteli 2 adet yem silosu daha ilave edilecek olup 

toplam 8 adet yem silosu olması planlanmaktadır. Yem silolarına yem, ERPİLİÇ firmasına ait 

yem fabrikasından getirilerek yem silolarında depolanır. Silo pencereleri sayesinde silonun 

içindeki yem seviyesi rahatlıkla kontrol edilmektedir. Silonun altında yem nakil grubu 

bulunmaktadır. Yem silolarından yemliklere otomatik olarak yem aktarılır. Yem siloları galvaniz 

saçtan üretilmiş olup kapasite artışı ile birlikte ilave edilecek yem siloları da aynı özellikte 

olacaktır. Her bir yem silosu yaklaşık 7 m 2 alanda yer almaktadır. 


55



Şekil III.1. Yem Silosu ve Yemlik 

• Su Deposu 

Tesiste mevcut durumda 1 adet 140 ton’luk su deposu mevcuttur. Kapasite artışıyla 

birlikte ilave su deposu yapılmayacak olup mevcut depodan yararlanılacaktır. Su deposu 

yaklaşık 60 m 2 ’lik alanda yer almaktadır. Su deposunda, temizlik amaçlı olarak yer altı suyu 

kullanım belgesi olan kuyudan alınan suyun depolanması yapılmaktadır. Tesiste piliçlerin içme 

suyu köy şebeke hattından karşılanacaktır. Kümeslerde kullanılan suluklar, otomatik olup bir 

basınç seviyesinde ve su yüksekliğinde civcivlere su verilmektedir. 

Şekil III.2. Nipel Suluk 

• Atıksu Toplama Rogarı 

Tesiste 1 adet 30 m 3 (2m x 3m x 5m) hacimli sızdırmasız atıksu toplama rogarı 

bulunmaktadır. Oluşan atıksular, sızdırmasız atık su toplama rogarına oradan da köy 

kanalizasyon hattına verilmektedir. 

Köy kanalizasyon hattı, Karacasu Belediyesi’nin kanalizasyon hattına bağlı olup, 

Karacasu Belediyesi kanalizasyon hattı arıtma tesisi ile sonlanmaktadır. 


56



• Ölü Çukuru 

Tesis sahası içerisinde 5 m x 4 m x 3 m olan 1 adet ölü çukuru bulunmaktadır. Ölü 

çukuru, işletme aşamasında oluşacak ölü piliçlerin bertarafı için kullanılan çukurdur. İşletme 

aşamasında oluşacak ölü piliçler, ölü çukuruna alınarak, üzeri sönmemiş kireçle 

kapatılacaktır. Ancak projenin işletme aşamasında herhangi bir sebeple toplu piliç ölümlerin 

olması durumunda ölü çukuru kullanılmayacak, Bolu İl Tarım Müdürlüğü’ne haber verilecektir. 

İlgili kurumca gerekli incelemelerin yapılmasının ardından belirlenecek olan uygun yönteme 

göre bertaraf işlemi gerçekleştirilecektir. 

• Bakıcı Evi 

Tesiste 128 m 2 alanda (16m x 8m) 2 katlı 1 adet bakıcı evi bulunmaktadır. Kapasite 

artışıyla birlikte tesiste 4 bakıcı ve 1 veteriner hekim olmak üzere toplam 5 personelin 

çalışması planlanmaktadır. Bakıcılar, aileleriyle birlikte toplam 9 kişi olacak şekilde bakıcı 

evinde kalacaktır. 

Etlik piliç yetiştirme faaliyetine ilişkin aşamalar ve bu aşamadaki işlemler: 

Civciv girişi öncesi kümeslerde hazırlık işlemleri: 

Civcivler tesise getirilmeden önce her dönem sonunda yaklaşık 15 günlük ara verilerek 

kümeslerde hazırlık işlemleri yapılmaktadır. Dönem sonunda öncelikle kümeslerdeki altlık 

malzemeler alınır. Altlıkların alınmasından sonra kümes içi tüm ekipmanlar kümes dışına 

çıkarılır. Ekipmanlar su ile iyice temizlenir ve dezenfekte edilir. Yemlik ve suluklar temizlenir ve 

dezenfektanlı su ile yıkanır. Kümes içerisinde de su ile temizlik ve ardından dezenfeksiyon 

işlemleri yapılır. 

Kümeslerin hazırlanmasının ardından kümes zeminlerine yeni altlıklar serilerek daha 

önceden temizlenmiş kümes ekipmanları kümeslere yerleştirilir. Kümes ekipmanlarının 

kümeslere yerleştirilmesinden sonra bakterilerin öldürülmesi için fumigasyon işlemi 

(Dumanlama) yapılmaktadır. Fumigasyon işlemine başlanırken kümesler kapatılır. 

Fumigasyon işlemi tamamlandıktan sonra kümeslerde açık yer kalmamasına dikkat edilir ve 

kümesler 24 saat kapalı tutulur. Civcivler kümeslere yerleştirilmeden önce kümesler, yaklaşık 

1 hafta süre ile havalandırılır. Tesiste uygulanacak bütün dezenfeksiyon ve ilaçlama işleri, 

Tesiste çalışan veteriner hekim gözetiminde yapılır. 

Yem siloları yem ile doldurulur. Ayrıca civcivler kümeslere getirilmeden önce 

kümeslerde aydınlanma, nem, havalandırma ve sıcaklık ayarlamaları da yapılır. Aydınlatma, 

civcivlerin daha kısa bir zaman içerisinde büyümelerini sağlamak için gereklidir. Kümeslerin 

fazla nemli olması ise zararlıdır. Kümeslerde ideal olan %60 nem oranı sağlanır. Kümesler, 

civcivler gelmeden önce mevsime bağlı olarak 24-48 saat önce ısıtılarak iç sıcaklık değerleri 

sağlanır ve termometrelerin düzgün çalışıp çalışmadığı kontrol edilir. Isıtıcılar çalışmaya 

başladıktan sonra kümeslere belli ölçüde hava girmesi sağlanarak kümeslerdeki hazırlık 

işlemleri tamamlanır. 


57



Civcivlerin Kümeslere Yerleştirilmesi: 

Civcivler, tesise Erpiliç Entegre Tavukçuluk Üretim Pazarlama 

ve Tic. Ltd. Şti.** firmasından getirilmektedir. Civcivler, sayımları yapılarak temizliği ve 

dezenfeksiyonu yapılmış kümeslere yerleştirilir. 

Civcivlerin Beslenmesi ve Bakımı: 

Civcivler kümese yerleştirildikten sonra civcivlere yeterli su, yem ve ısı sağlanıp 

sağlanmadığı kontrol edilir. Yemliklere yem silolarından yem aktarılır. Yemlerin miktarları 

yetiştiriciler tarafından takip edilerek kayıt altına alınır. 

Kümeslerde sıcaklığın fazla farklılık göstermemesi gerekir. Kümes içi sıcaklığın, civciv 

sırt seviyesinde 32-33°C arasında olması sağlanmalıdır. Kümes içi sıcaklığı, her hafta 3°C 

düşürülerek kesime yakın 18-20°C’lik seviyeye getirilir. Tesiste kümes içi uygun sıcaklık ithal 

kömür yakıtlı sobalar ile sağlanmaktadır. Tesiste kümes içi aydınlatmanın kümesin her yerinde 

eşit olması sağlanır. ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK Tesisinde, meydana gelebilecek elektrik 

kesintilerine karşı 1 adet 165 kVA’lık ve 1 adet 113 kVA’lık jeneratör bulunmaktadır. 

Piliçlerin Kesimhaneye Gönderilmesi: 

Ortalama 45 gün süren bir üretim döneminde yetiştirilen ve kesim ağırlığına ulaşan 

piliçlerin sağlık kontrolleri yapılarak ERPİLİÇ firması araçları ile alınıp ERPİLİÇ firmasına ait 

kesimhaneye gönderilir. 

Tesiste yapılan faaliyete ilişkin iş akım şeması Şekil III.3 ile aşağıda verilmiştir. 

**: Raporda ERPİLİÇ olarak anılacaktır. 


58



Şekil III.3. Kirletici Kaynaklarının Gösterildiği İş Akım Şeması 

Altlıkların Uzaklaştırılması 

Su İle Ön Yıkama ve Dezenfeksiyon İşlemi 

Yeni Altlık Temini ve Altlıkların Serilmesi 

Ekipmanların Bakımı Hazırlanması ve Yerleştirilmesi 

Fumigasyon (Dumanlama) 

Yem Temini 

Kümes Koşullarının Ayarlanması 

Isı Işık Nem Havalandırma 

Civcivlerin Tesise Getirilmesi 

Civciv Sayımı 

Kümes Kayıtlarının Tutulması 

Aşı Programının Uygulanması 

Yem Programının Uygulanması 

Periyodik Tartımların Yapılması 

Kesime Gönderilme Programının Yapılması 

Sağlık Kontrollerinin Yapılması 

Kesimhaneye Gönderme 


Katı Atık 

59 

Sıvı Atık 

Tehlikeli Atık 

Sıvı Atık 

Tehlikeli Atık 

Emisyon 

Katı Atık 

Emisyon 

Gürültü



III.A.2. Proje kapsamında bulunan tesislerde kullanılacak hammaddelerin temini, 

civcivlerin temini, üretilen ürünler, kullanılan yemler, ilaçlar ve vitaminler 

(bunların fiziksel, kimyasal özellikleri, miktarları ve veriliş yöntemleri.) 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesisindeki hammaddeler; civcivler; civcivlerin beslenmesi 

aşamasında kullanılan yem, su, ilaç, vitaminler ve ısınma amaçlı sobalarda kullanılan ithal 

kömürdür. 

Kapasite artışıyla birlikte tesiste her dönem yetiştirilecek 280.000 adet civcivler, 

ERPİLİÇ’e ait damızlık tesisinden; civcivlerin beslenme sürecinde gerekli olan yem ise 

ERPİLİÇ ait Bolu Yem Fabrikasından temin edilecektir. Tesise getirilen yemler, yem silolarına 

alınır ve otomatik olarak kümes içinde yer alan yemliklere aktarılır. 

Civciv yeminin enerji ve protein düzeyi yüksek olup etlik piliçler fazla yem tüketirler. Bu 

sebeple çabucak gelişirler. Civcivler büyüdükçe kazanacağı canlı ağırlığa göre yem tüketimi 

de artacaktır. Civcivler için gerekli vitamin ve mineraller yemlerin içerisinde yer alır. İlaçlar ise 

civcivlerde hastalık belirtileri görüldüğünde içme suyu ile birlikte verilir. Tesiste beslenme ve 

bakım döneminde yetiştirilen piliçler, ERPİLİÇ firmasına ait kesimhaneye gönderilecektir. 

Yemlerin içerisinde yer alan başlıca vitaminler; vitamin A, vitamin C, vitamin D, vitamin 

E, vitamin K, vitamin B1, vitamin B2, vitamin B6, vitamin B12, Folik asit, Biotin, Kolin, 

mineraller ise; Kalsiyum, Fosfor, Magnezyum, Sodyum, Potasyum, Klor, Çinko, Demir, Bakır, 

Selenyum’dur. 

Kullanılan yemlere ilişkin fiziksel-kimyasal özellikler ve miktarları Tablo III.1 ile 

verilmiştir. 

Tablo III.1. Kullanılan yemlere ilişkin fiziksel-kimyasal özellikler, miktarları 

Hammadde 

Etlik Civciv 

1.Dönem Yemi 

(kg/ton) 

Etlik Civciv 

2.Dönem Yemi 

(kg/ton) 

Etlik Piliç Yemi 

(kg/ton) 


Etlik Piliç Bitirme Yemi 

(Kesim öncesi) 

(kg/ton) 

Mısır 483,57 462,22 463,07 463,07 

Soya Küspesi (%48 HP) 207 192 185 185 

Tam Yağlı Soya 150 150 150 150 

Buğday 75 100 100 100 

Balık Unu (%65 HP- İthal) 40 30 0 0 

Tavuk Unu 0 0 30 30 

Bitkisel Ham Yağ-8600 8 28 34 34 

DikalsiyumFosfat 

(%24Ca-% 18P) 

17 17 18 18 

Mermer Tozu 7 7 7 7 

DL-Metiyonin 2,5 2,5 2,5 2,5 

Tuz 2,5 2,5 2,5 2,5 

Sorbatoks 1 2 1 1 

Vitamin+Mineral Premiksi1 2,5 2,5 2,5 2,5 

Soda 1 1 1 2 

Avilamisin 1 1 1 1 

L-Lisin 0,5 0,8 1 1 

Antikoksidiyal (Cygro) 0 0,75 0 0 

Kolin Klorid 0,43 0,43 0,43 0,43 

Karasin 0 0 1 0 

Karbazin 1 0,3 0 0 

60



Etlik Civciv I. Dönem; 0-10.günleri kapsar. Yemin ham proteini %24 ve metabolik 

enerjisi 3200 kcal’dir. 

Etlik Civciv II. Dönem; 11-21.günleri kapsar. Yemin ham proteini %23 ve metabolik 

enerjisi 3200 kcal’dir. 

Etlik Piliç Dönemi; 22. günlük yaştan kesime bir hafta kalana kadarki dönemi kapsar. 

Bu dönemdeki yemin ham proteini %20-21 ve metabolik enerjisi 3100-3200 kcal arasında 

değişmektedir. 

Etlik Piliç Bitirme Dönemi (Kesim Öncesi); Kesime son bir hafta kalan dönemdir. Bu 

dönemde verilen yemin ham proteini % 18-19, metabolik enerjisi 3100-3200 kcal arasındadır. 

Tesisin işletme aşamasında suya ihtiyaç vardır. Su, piliçlerin içme suyu olarak, temizlik 

işlerinde ve koku giderici su havuzlarına buharlaşan suyun ilavesi amacıyla kullanılacaktır. 

Kümeslerin temizliği aşamasında gerekli su, EK 13 ile kullanım belgesi sunulan su 

kuyusundan karşılanacaktır. Civcivlerin yetiştirilmesinde kullanılacak içme suyu ve kullanma 

suyu, Çamyayla Köyü su şebeke hattından sağlanacaktır (Bkz. EK 14. Su Kullanımına 

ilişkin Bolu İl Özel İdaresi ve Çamyayla Köy Muhtarlığı görüşü, Su Analiz Raporu). 

Tesiste uygun kümes içi sıcaklığın sağlanması için soba kullanılmaktadır. Sobalarda 

yakıt olarak ithal kömür kullanılmaktadır. İthal kömür katı yakıt satış izni olan satıcılardan 

temin edilmektedir. Kapasite artışı ile birlikte yakıt ihtiyacı, aynı şekilde katı yakıt satış izni olan 

firmalardan karşılanacaktır. (Bkz. EK 15. Katı Yakıt Satış İzin Belgeleri ve Yakıt Analiz 

Raporu). 

III.A.3. Her bir faaliyet türü için üretilecek ürünleri etkileyen faktörler ve alınacak 

önlemler 

Kümeslerde üretimi gerçekleştirilecek etlik piliçler; ısı, ışık, nem, yem, su, 

havalandırma gibi çevresel faktörlerden ve hastalık yapıcı mikroorganizmalar gibi biyolojik 

faktörlerden doğrudan etkilenebilecektir. Tüm faktörlerin etkileri ve faktörlere karşı alınan 

önlemler aşağıda detaylandırılmıştır. 

Isı 

Tavuklar sabit vücut ısısına sahip hayvanlardır. Ter bezleri olmadığı için vücut ısılarını 

çevre ısısına uyduramazlar. Bu nedenle kümes ısısının fazla farklılık göstermemesi gerekir. 

Kümeste sıcaklık artıkça hayvanlardaki su tüketimi ve solunum sayısı da artar. Normal etlik 

pilicin vücut sıcaklığı 41 0 C dır. Sıcak mevsimlerde kümes sıcaklığı artıkça hayvan vücut 

sıcaklığı da artar. Vücut sıcaklığı 46-47 0 C a yükseldiği anda piliçlerin öldükleri gözlenmiştir. Bu 

nedenle kümes içi sıcaklığa dikkat edilmeli, sık sık sıcaklık tespiti yapılmalıdır Sıcaklığın 

kümeslerde ve etlik piliçlerde zamana göre değişimi Tablo III.2 ile verilmiştir. 


61



Tablo III.2 Sıcaklığın kümeslerde ve etlik piliçlerde zaman göre değişimi 

Yaş (hafta) Oda Sıcaklığı ( 0 C) Civciv Vücut Sıcaklığı ( 0 C) 

1 24–27 33 

2 22–25 30 

3 20–23 27 

4 18–20 24 

5 18 21 

6 18 18 

Kaynak: www.tarım.gov.tr 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından gerçekleştirilen faaliyet kapsamında 

kümeslerin sıcaklığının sağlanması için ithal kömür yakıtlı sobalar kullanılmaktadır. Gün 

içerisinde sıcaklık değerleri belirli periyotlar ile takip edilmektedir. 

Işık 

Etlik civciv ve piliçlerin daha kısa bir zaman içerisinde büyümelerini sağlamak için 

aydınlatma gereklidir. Aydınlık etlik piliçlerin düzenli büyümesine sebep olur. Işık şiddeti ilk 10 

gün 4-5 watt/m 2 ve ilerleyen dönemlerde 2-2,5 watt/m 2 ’ den fazla olmamalı ve kümesin her 

yerinde eşit bir aydınlatma sağlayacak kadar olmalıdır. 

Proje konusu tesiste aydınlatma sistemi kurulmuş olup civcivlerin büyümesi için gerekli 

ışık seviyesi kontrol altına alınmıştır. 

Nem 

Etlik piliç kümeslerinde nem % 60 civarında olmalıdır. Etlik piliç kümeslerinin içindeki 

kuru hava, kümes içerisinde tozlanmaya neden olabilir. Fazla nem ise; altlıkların fazla 

nemlenmesine ve hastalık yapıcı organizmaların çoğalmasına yol açabilir. 

Tesiste her bir kümese yerleştirilmiş paneller ile kümes içi nem değerleri otomasyona 

bağlı olarak takip edilmektedir. 

Havalandırma 

Piliçlerde vücuttaki su; idrar ve solunum yoluyla atılır. Bu nedenle kümesin nemi artar 

ve kümeste amonyak kokusu oluşur. (Bu koku genizde yanma, gözlerde yaşarmaya neden 

olur). 

Civcivlerin kümeslere yerleştirildiği ilk iki gün havalandırma yapılmamalıdır. İlerleyen 

günlerde ise kümes sıcaklığını düşürmeyecek ve piliçlerin üşümesine yok açmayacak şekilde 

havalandırma yapılmalıdır. 

Proje konusu tesiste ise fan sistemi ile kümeslerin havalandırması sağlanmaktadır. Bu 

amaçla tesiste toplam 48 adet fan bulunmaktadır. Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artışı 

ile birlikte fan sayısı 64 adete çıkacaktır. 


62



Yem ve Su İhtiyacı 

ÖZKOPARAN tarafından gerçekleştirilen etlik piliç yetiştiriciliği faaliyetinde piliçlerin 

ihtiyacı olan içme suyu, şebeke suyundan karşılanacaktır. Yem ise; ERPİLİÇ’ten temin 

edilmekte ve tesiste bulunan yem silosunda depolanmaktadır. Böylelikle civcivlerin su ve yem 

ihtiyacı her an karşılanabilecektir. 

Civcivler kuluçkadan çıktıktan en geç 24–48 saat sonra yem yemeye ve su içmeye 

başlamış olmalıdır. Bu süre ne kadar kısa olursa civciv zayiatı o kadar az olur. 

Hastalık Yapıcı Mikroorganizmalar 

Etlik piliç yetiştiriliciliğinde üretim verimini en fazla etkileyen etkenlerden birisi salgın 

hastalıklardır. Kümeste oluşabilecek herhangi bir hastalık aniden yayılabilir ve binlerce civcivin 

telef olmasına sebep olabilir. Bu nedenle yukarıda belirtilen etkenlerin kontrolünün çok iyi 

yapılması gerekmektedir. 

Tesiste piliçlerin vitamin ve yem miktarının ayarlanması ile dezenfeksiyon çalışmaları 

veteriner hekim kontrolü altında gerçekleştirilmektedir. 

Piliçlerde hastalık oluşmaması amacı ile kümeslerdeki hijyen koşullarına dikkat 

edilmektedir. Kümese giriş çıkış yapan tüm personelin ayakkabıları ve elleri dezenfekte 

edilmektedir. Ayrıca kümese girişlerde özel iş elbiselerinin giyilmesi sağlanmıştır. Tesise giren 

araçların tekerleklerine de dezenfeksiyon işlemi uygulanmaktadır. 

Piliçlerde görülen herhangi bir hastalık anında hasta civcivler diğer civcivlerden ayrı 

yere alınmaktadır. Böylelikle hastalığın diğer piliçlere yayılması da engellenmektedir. Hasta 

civcivlerin yer aldığı bölüme yetkili harici personelin giriş çıkışı engellenmektedir. Hastalık 

görülen yerde yer alan ekipmanlar ise derhal dezenfekte edilmektedir. 

Tesiste mevcut durumda kullanılan ve kapasite artışıyla birlikte kullanılacak makina 

ekipman listesi Tablo III.3 ile verilmiştir. 

Listesi 

III.A.4. Her bir faaliyetin işletilmesi sırasında kullanılacak olan alet, ekipmanlar 

ve özellikleri, 

Tablo III.3: Mevcut Durumda Kullanılan ve Kapasite Arttırımıyla Birlikte Kullanılacak Makina ve Ekipman 

Mevcut Durum 


Kapasite Artış 

Sonrası 

Makina-Ekipman Özellik Adet Adet 

Yem Silosu 21 ton 6 8 

Su Deposu 140 ton 1 1 

Fan ø1,4 m – ø0,9 m. 48 64 

Soba Toplam ısıl güç: 0,208 MW 4 4 

Ped (1,5 mx16 m ve 1,5 mx8 m) 12 16 

Jeneratör 165 kVA ve 113 kVA 2 2 

63



• Fanlar: 

• Soba: 

Fanlar, kümes içerisinde bulunan soğuk ve sıcak havanın 

kümesin her yerine eşit bir şekilde dağılmasını sağlar. Kötü 

havanın çekilerek temiz havanın kümes içerisinde alınarak 

kümeslerdeki kötü kokunun giderilmesini sağlamaktadır. 

Tesiste mevcut durumda 48 adet fan bulunmaktadır. 

Kapasite artışı ile birlikte 64 adet fan kullanılacaktır. 

Fanlardan çıkan hava, hava kanalları ile toplanarak etrafı 

kapalı olan su havuzlarındaki suya çarptırılarak kokunun 

giderilmesi sağlanmaktadır. 

Kümeslerde ısının fazla farklılık göstermemesi gerekir. Kümes içi sıcaklığı, her hafta 

3°C düşürülerek kesime yakın 18-20°C’lik sıcaklığa getirilir. Tesiste kümes içi uygun sıcaklık 

ithal kömür yakıtlı sobalar ile sağlanmaktadır. Sobaların toplam ısıl gücü 0,208 MW’ dır. 

Kapasite artışı ile birlikte emisyon kaynaklarında herhangi bir artış olmayacaktır. 

• Ped (Soğutma Petekleri): 

• Jeneratör: 

Kümeslere istenilen hava girişinin sağlandığı sistemlerdir. 

Havaya hız kazandırarak civcivin kendini daha serin bir 

ortamda hissetmesini sağlamaktadır. Tesiste mevcut 

durumda 8 adet 1,5m x 16m ebatlarında ve 4 adet 1,5m x 8m 

ebatlarında ped bulunmaktadır. Kapasite artışıyla birlikte 

1,5m x 8m ebatlarında 4 adet ped ilave edilecektir. 

Tesiste ihtiyaç olan elektrik mevcut durumda şehir elektrik şebekesinden sağlanmakta 

olup kapasite artışıyla birlikte aynı şebeke hattı kullanılacaktır. Tesiste elektrik kesintilerine 

karşı 1 adet 165 kVA’lık ve 1 adet 113 kVA’lık toplam 2 adet jeneratör bulunmaktadır. 

III.A.5. Taşkın önleme ve drenaj ile ilgili işlemler. 

Tesis alanı içerisinde ve yakın çevresinde akarsu, göl vb. taşkınlara sebep olabilecek 

yüzeysel su kaynağı bulunmamaktadır. Faaliyet alanında fazla yağışlardan dolayı sel 

felaketinin yaşanması ihtimaline karşı tesisin yağmur giderleri kontrol edilecek, borularda 

tıkanmaya yol açabilecek kaba malzemelerin temizliği yapılacaktır. 


64



III.A.6. Proje kapsamında su temini sistemi planı, (suyun nereden temin edileceği, 

kaynaklardan alınacak su miktarı ve bu suların kullanım amaçlarına göre 

miktarları, çalışanlar için içme ve kullanma suyu, kümeste kullanılan su, temizlik 

amaçlı kullanılan su v.b.) 

Projede 2 farklı aşamada su kullanımı olacaktır. 

• İnşaat aşamasında evsel su kullanımı ve inşaat işlerinde kullanılacak su 

• İşletme aşamasında evsel su kullanımı, piliçlerin içme suyu, temizlik işlerinde ve 

koku giderici su havuzlarına buharlaşarak eksilen suyun tamamlanması amacıyla 

kullanılacak su 

Projenin inşaat ve işletme aşamasında personelin kullanacağı evsel su ve piliçlerin 

içme suyu ihtiyacı, Çamyayla Köyüne ait su şebeke hattından temin edilecektir (Bkz. EK 15. 

Su Kullanımına İlişkin Bolu İl Özel İdaresi ve Çamyayla Köy Muhtarlığı görüşü, Su 

Analiz Raporu). İşletme aşamasında temizlik işlerinde ve koku giderme işleminde 

kullanılacak su, yeraltısuyu kullanım belgesi olan kuyudan temin edilecektir. Kuyuya ait Yeraltı 

Suyu Kullanma Belgesi EK 13 ile verilmiştir (Bkz. EK 13. Yeraltısuyu Kullanma İzin 

Belgesi). 

• İnşaat aşamasında evsel su kullanımı ve inşaat için su kullanımı: 

İnşaatın yapımı sırasında günde 3 personel çalışacaktır. İller Bankası Yönetmeliğine 

göre kişi başına günlük su miktarı 150 lt/kişi/gün olarak alınmıştır. 

Buna göre inşaatın yapımı sırasındaki evsel su sarfiyatı: 

3 kişi x 150 litre/kişi-gün = 450 litre/gün = 0,45 m 3 /gün olacaktır. 

Projenin inşaat aşamasında kat ilaveleri panel sistem ile sağlanacaktır. Panel 

sistemlerin birleştirilmesinde dolgu malzemesi olarak harç kullanılacaktır. Harç için günlük 

5 m 3 su kullanılması planlanmaktadır. 

• İşletme aşamasında evsel su kullanımı ve temizlik işleri için kullanılacak su 

Tesiste veteriner hekim ve bakıcıların aileleriyle birlikte toplam 10 kişi bulunacaktır. İller 

Bankası Yönetmeliğine göre kişi başına günlük su miktarı 150 l/kişi/gün olarak alınmıştır. 

Buna göre evsel su kullanım miktarı; 

10 kişi x 150 litre/kişi-gün = 1500 litre/gün = 1,5 m 3 /gün olacaktır. 

İşletmede kümeslerin temizliği, 45 günlük üretim dönemleri sonunda civcivlerin 

kümeslere getirilmesinden önceki 15 günlük sürede yapılmaktadır. İşletmede yılda 6 üretim 

periyodu olup yılda yaklaşık 6 kez temizlik yapılmaktadır. Birim alan başına düşen temizlik 

suyu miktarı 1,5 litre olarak alınmış olup bir dönem sonunda temizlik için kullanılacak su 

miktarı; 

1,5 litre/m 2 x 12.000 m 2 (yaklaşık temizlik alanı) = 18.000 litre 


65



Bir günde temizlik amaçlı kullanılacak su miktarı; 

18.000 litre / 15 = 1.200 litre =1,2 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. 

İşletmede yapılması planlanan kapasite artışıyla birlikte her bir üretim döneminde 

toplam 280.000 adet etlik piliç yetiştirilmesi planlanmaktadır. Piliçlerin ihtiyacı olan su otomatik 

suluklar vasıtasıyla verilmektedir. Bir piliç günde 200 ml. su içmektedir. Sıcak günlerde bu 

oran 250-300 ml.'ye çıkmaktadır. Civciv başına su tüketimi 300 ml/gün olarak alınmış olup 

piliçlerin günlük maksimum su tüketimleri; 

0,3 litre/adet x 280.000 adet = 84.000 litre = 84 m 3 /gün olarak hesaplanmıştır. 

Koku giderim amacıyla havalandırma çıkışları su dolu havuzlara verilmektedir. Su 

havuzlarında buharlaşma ile eksilen suyun tamamlanması için su kullanımı söz konusudur. 

Su havuzlarının toplam alanı yaklaşık 65 m 2 , yükseklikleri ortalama 0,25 m. olup toplam su 

havuzları hacmi yaklaşık 65 m 2 x 0,25 = ~17 m 3 ’tür. Buharlaşma vb. nedenlerle su kaybı oranı 

günlük ortalama % 2 alındığında eklenecek su hacmi: 

17 x 0,02 = ~ 0,34 m 3 /gün olacaktır. 

Tablo III.4: Su Kullanımı 

Kullanım alanı Miktar 

İnşaat sırasında kullanılacak evsel su 0,45 m 3 /gün 

İnşaat işlerinde kullanılacak su 5 m 3 /gün 

İnşaat aşamasında kullanılacak toplam su 5,45 m 3 /gün 

İşletme aşamasında kullanılacak evsel su 1,5 m 3 /gün 

Temizlik amaçlı su 1,2 m 3 /gün 

Piliçlerin içme suyu 84 m 3 /gün 

Koku giderim havuzlarında kullanılacak su 0,34 m 3 /gün 

İşletme aşamasında kullanılacak toplam su ~ 87 m 3 /gün 

III.A.7. Oluşacak atık suların cins ve miktarları, bertaraf yöntemleri ve deşarj 

edileceği ortamlar. (burada gerekli izinler alınmalı ve izin belgeleri rapora 

eklenmelidir.) 

• İnşaat aşamasında oluşacak atık su 

Projenin inşaat aşamasında kullanılacak suyun tamamının atıksuya dönüşeceği kabul 

edildiğinde, inşaat aşamasında 0,45 m 3 /gün, atıksu oluşacaktır. İnşaat aşamasında oluşacak 

evsel nitelikli atıksular 30 m 3 hacimli sızdırmaz atık su toplama rogarında toplanarak köy 

kanalizasyon hattına verilecektir. Köy kanalizasyon hattı Karacasu Belediyesi kanalizasyon 

hattına bağlıdır. Karacasu Belediyesinin kanalizasyon hattı arıtma tesisi ile sonlanmaktadır. 


66



• İşletme aşamasında oluşacak atık su 

İşletme aşamasında kullanılacak ~2,7 m 3 /gün suyun tamamının atıksuya dönüşeceği 

kabul edildiğinde, işletme aşamasında oluşacak atık sular, 30 m 3 hacimli sızdırmasız atık su 

toplama rogarında toplanarak köy kanalizasyon hattına verilecektir. Köy kanalizasyon hattı 

Karacasu Belediyesi kanalizasyon hattına bağlıdır. Karacasu Belediyesinin kanalizasyon hattı 

arıtma tesisi ile sonlanmaktadır. Köy Kanalizasyonuna Bağlantı İle İlgili Çamyayla Köyü 

Muhtarlığı Kararı EK 16 ile sunulmuştur (Bkz. EK 16. Köy Kanalizasyonuna Bağlantı ve 

Gübre Yeri İle İlgili Çamyayla Köyü Muhtarlığı Kararı ve Gübre Yeri İle İlgili Bolu İl Çevre 

ve Orman Müdürlüğü Görüş Yazısı). 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK inşaat ve işletme aşamasından kaynaklanacak 

atıksuların bertarafında 31.12.2004 Tarih 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 

yürürlüğe giren; “Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği”ne uymayı taahhüt etmektedir. 

III.A.8. Tesiste su deposu kurulacaksa kapasitesinin ve kullanım amacının 

belirtilmesi, 

Tesiste mevcut durumda 1 adet 140 ton’luk su deposu bulunmaktadır. Kapasite 

artışıyla birlikte ilave su deposu yapılmayacak, mevcut depo kullanılacaktır. Su deposu 

yaklaşık 60 m 2 ’lik alanda yer almaktadır. Su deposunda, temizlik amaçlı kullanılacak olan kuyu 

suyu depolanacaktır. 

III.A.9. Tesiste oluşacak atıksuların toplandığı belirtilen fosseptik çukurları 

hakkında bilgi verilmesi; sayısı, kesitleri, kapasitesi, öngörülen boşaltım sıklığı, 

vb., fosseptik planlarının rapora eklenmesi. İşletmede oluşan atıksuların Su 

Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nde yer alan Tablo:5.15’deki parametre değerlerine 

uygun olarak deşarjının sağlanacağının taahhüt edilmesi, 

Tesiste bir adet 30 m 3 hacimli sızdırmasız atık su toplama rogarı bulunmaktadır. 

Sızdırmasız atık su toplama rogarı plan kesitleri EK 17 ile verilmiştir (Bkz. EK 17. Atık su 

Toplama Rogarı Plan Kesitleri). 

Projenin inşaat aşamasında oluşacak günlük 0,45 m 3 evsel nitelikli atık sular ile işletme 

aşamasında kapasite artışıyla birlikte oluşacak günlük 1,5 m 3 evsel nitelikli atık sular ve 

temizlik aşamasında oluşacak günlük 1,2 m 3 atıksu, sızdırmasız atık su toplama rogarında 

toplanarak köy kanalizasyon hattına verilecektir. Köy kanalizasyon hattı Karacasu Belediyesi 

kanalizasyon hattına bağlıdır. Karacasu Belediyesinin kanalizasyon hattı arıtma tesisi ile 

sonlanmaktadır. 

Proje kapsamında oluşacak atıksuların alıcı ortama deşarj edilmesi durumunda 

Tablo 5.15 ile belirtilen sınır değerlere uyulacaktır. 

31.12.2004 Tarih 25687 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren; “Su 

Kirliliği Kontrol Yönetmeliği” Tablo 5.15 Gıda Sanayi (Büyükbaş, Küçükbaş Hayvan 

Besiciliği ve Tavukhaneler) atıksularının alıcı ortama deşarj standartları Tablo III.5 ile 

verilmiştir. 


67



Tablo III.5. SKKY Tablo 5.15 Gıda Sanayi ( Büyükbaş, Küçükbaş Hayvan Besiciliği ve Tavukhaneler) 

Parametre Birim 

Kompozit Numune 

2 saatlik 


Kompozit Numune 

24 saatlik 

Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) (mg/L) 500 400 

Askıda Katı Madde (AKM) (mg/L) 200 150 

Amonyum Azotu (NH4-N) (mg/L) 20 15 

Fosfat Fosforu(PO4-P) (mg/L) 3 2 

Ph - 6-9 6-9 

III.A.10. Yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kalitesinde faaliyetten 

kaynaklanabilecek olumsuz etkilerin giderilmesine ve bundan 

kaynaklanabilecek zararların telafisine ilişkin sorumluluğun faaliyet sahibine ait 

olduğuna dair bir ifadenin rapora eklenmesi, 

Özkoparan Tavukçuluk tarafından faaliyet gösterilen Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinde 

işletme aşamasında oluşacak evsel nitelikli atıksular, sızdırmasız atık su toplama rogarına 

alınarak köy kanalizasyon hattına verilecektir. Köy kanalizasyon hattı Karacasu Belediyesi 

kanalizasyon hattına bağlıdır. Karacasu Belediyesinin kanalizasyon hattı arıtma tesisi ile 

sonlanmaktadır. 

Projenin işletme aşamasında oluşacak ölü piliçler ise tesiste mevcut 5 m x 4 m x 3 m 

olan 1 adet ölü çukuruna alınarak bertaraf edilecektir. ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, işletme 

aşamasında oluşacak ölü piliçlerin bertarafında 3285 sayılı “Hayvan Sağlığı ve Zabıtası 

Kanunu” ve 15.3.1989 Tarih ve 20109 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği” Madde 38 başta olmak üzere yönetmelikte 

belirtilen hususlara uymayı taahhüt etmektedir. 





Bu nedenlerle “ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK EKP. İNŞ. TUR. TİC. SAN. LTD. ŞTİ ‘nin 

yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kalitesine faaliyetten kaynaklanabilecek olumsuz etkinin 

olması beklenmemektedir. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, Yerüstü ve yer altı su kaynaklarının kalitesinde olumsuz 

etkilerinin olması durumunda, bu durumdan kaynaklanabilecek zararların telafisini taahhüt 

etmektedir. 

Ayrıca; faaliyet alanı ve yakın çevresinde 1/25.000 ölçekli topoğrafik haritada işaretli 

DSİ’ye ait taşınmazların fonksiyonel özellikleri ve mülkiyet haklarının korunması ile mevcut ve 

planlanan faaliyetten kaynaklanacak hiçbir katı, sıvı vb. atığın DSİ tesislerine bırakılmaması 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK taahhüdü altındadır. 

68



III.A.11. Her bir tesisin faaliyeti sırasında ünitelerden oluşacak katı atık cins ve 

miktarları (evsel atık, tavuk gübresi, ambalaj atığı, tıbbi, tehlikeli atıklar vb…) 

özellikleri, depolama/yığma, bertaraf işlemleri. Ölü tavukların bertaraf işlemleri, 

(Tavuk çiftliği içerisinde yer alacak aynı tür tesislerden kaynaklanacak olası 

toplam kirlilik yükünün açıklanması) 

• İnşaat Aşaması: 

Evsel Nitelikli Katı Atıklar: 

Projenin inşaat aşamasında mevcut 2 adet kümese seyyar kat ilavesi yapılacaktır. 

Projenin 20 gün sürmesi planlanan İnşaat yapımı sırasında çalışanlardan evsel katı atık 

kaynaklanacaktır. 

İnşaat aşamasında günde ortalama 3 kişi çalışacaktır. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı 

Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi (2008–2012) Eylem Planı’nda kişi başı 

ortalama katı atık miktarı 0,9 kg/kişi-gün olarak verilmektedir. Buna göre inşaat 

çalışanlarından kaynaklanacak katı atık miktarı: 3 x 0,9 = ~ 3 kg/gün olmaktadır. 

Evsel nitelikli katı atıklar arasında geri kazanımı mümkün olanlar (kâğıt, cam, plastik, 

metal vb.) cinsine göre ayrılarak biriktirilip lisanslı toplama ayırma tesislerine verilmek sureti ile 

uzaklaştırılacaktır. Yemek artıkları gibi evsel atıklar ise çöp konteynırında toplanıp, Karacasu 

Belediyesi tarafından alınarak uzaklaştırılacaktır (Bkz. EK 18. Evsel Nitelikli Katı Atıkların 

Karacasu Belediyesi Çöp Toplama Araçları Tarafından Alınacağına Dair Yazı). 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, projesinin inşaat aşamasından kaynaklanacak her türlü 

katı atığın yönetiminde, kaynağında özelliğine göre ayrılması, taşınması, bertaraftı vb. için 

14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren; 05.04.2005 

tarihli Resmi Gazetede değişiklikleri yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne 

uymayı taahhüt etmektedir. 

Yıkıntı, Hafriyat ve İnşaat atıkları: 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK projesinde yeni bir kümes inşa edilmeden sadece 

mevcut kümeslere kat ilavesi yapılacağından, projenin inşaat aşamasında hafriyat 

alınmayacak ve hafriyat atığı oluşmayacaktır. 

İnşaat sırasında kullanılacak tuğla, metal, ahşap, vb. maddelerin artık ve hurdaları, 

tehlikesiz katı atıklardır. Artık ve hurda inşaat malzemeleri belli bir alanda toplanacak, inşaatta 

tekrar kullanılabilecek olanlar kullanılacak; kullanılamayacak olanlar ise Belediyenin 

göstereceği izinli döküm alanlarına taşınarak uzaklaştırılacaktır. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK inşaat aşamasında kaynaklanacak her türlü hafriyat ve 

inşaat atıkları ile ilgili olarak 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 

yürürlüğe giren “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” 

hükümlerine uymayı taahhüt etmektedir. 


69



Tehlikeli Atıklar 

Projenin ince inşaat işleri sırasında kullanılacak solvent bazlı boya ve izolasyon 

malzemesi ambalajları ile bu maddelerle bulaşmış fırça, bez vb. malzemeler 

kaynaklanabilecek tehlikeli atıklardır. 

Tehlikeli atıklar, kilitli, sızdırmaz bir konteynırda biriktirilip, lisanslı geri dönüşüm veya 

bertaraf tesislerine gönderilecektir. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK projesinin inşaat aşamasından kaynaklanacak her türlü 

tehlikeli atığın bertaraftı için 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak 

yürürlüğe giren “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uymayı taahhüt etmektedir. 

Tıbbi Atıklar 

Projenin inşaat aşamasında 3 kişi çalışacağından bir sağlık ünitesine ihtiyaç 

olmayacaktır. Projenin inşaat aşamasında tıbbi müdahale gerektiren durumlarda en yakın 

sağlık ocağı veya hastaneye sevk edilecektir. Bu nedenle inşaat aşamasında tıbbi atık 

oluşumu söz konusu değildir. 

Projenin inşaat aşamasında, acil müdahale gerektiren durumlarda pansuman vb. 

yapılması ve tıbbi atık çıkması halinde, kaynaklanacak tıbbi atıklar kırmızı renkli, delinmeye ve 

yırtılmaya dayanacak cins ve kalınlıkta torbalara konacak; Belediyenin Tıbbi Atık Toplama 

Aracına verilecek veya en yakın sağlık kuruluşuna gönderilecektir. 

Projenin inşaat aşamasında tıbbı atık çıkması halinde tıbbi atıklar, 22.07.2005 Tarih ve 

25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ”Tıbbi Atıkların Kontrol 

Yönetmeliği”’nin ilgili hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. 

• İşletme Aşaması: 

Katı Atıklar 

Tesiste veteriner hekim ve bakıcıların aileleriyle birlikte toplam 10 kişi bulunacaktır. 

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi (2008–2012) 

Eylem Planı’nda kişi başı ortalama katı atık miktarı 0,9 kg/kişi-gün olarak verilmektedir. 

Personelden kaynaklanacak evsel katı atık miktarı: 10 x 0,9 = 9 kg/gün olacaktır. 

Evsel katı atıklardan geri dönüşümü mümkün olan kağıt, cam gibi atıklar, diğer 

atıklarla bulaştırılmadan ayrı toplanarak, lisanslı firmalara verilecektir. Yemek artıkları gibi 

evsel katı atıklar ise çöp konteynırında toplanıp, Karacasu Belediyesi tarafından alınarak 

uzaklaştırılacaktır. Evsel nitelikli katı atıkların Karacasu Belediyesi çöp toplama araçları 

tarafından alınacağına dair yazı EK 18 ile verilmiştir (Bkz. EK 18. Evsel Nitelikli Katı 

Atıkların Karacasu Belediyesi Çöp Toplama Araçları Tarafından Alınacağına Dair Yazı). 

Projenin işletme aşamasında piliç dışkıları ve ölü piliçler üretim kaynaklı katı atıkları 

oluşturacaktır. 


70



TÜBİTAK-MAM ESÇAE tarafından hazırlanan “Kümes ve Ahır Gübrelerinin Geri 

Kazanılması ve Bertarafı” adlı projesinde tavuk başına katı atık miktarı yaklaşık 30 g/tavukgün 

olarak verilmektedir. 

Bir piliçten her üretim dönemi boyunca günlük ortalama 0,03 kg katı atık 

kaynaklanacağı kabulü ile tesiste oluşacak günlük katı atık miktarı: 

280.000 x 0,03 kg/gün = 8.400 kg/gün= 8,4 ton/gün olacaktır. 

Her üretim dönemi sonunda oluşan hayvan dışkıları miktarı; 

8,4 ton/gün x 45 gün = 378 ton olacaktır. 


toplanarak depolanmaksızın; sızdırmasız, atıkların etrafa dökülmesini engelleyecek şekilde 

üstü kapalı araçlar ile Bakanlıktan Çevre İzin ve Lisans Belgesi alacak geri dönüşüm/kazanım 

tesisine gönderilecektir. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK faaliyet sahasının doğu sınırında bulunan ve mülkiyeti 

Mustafa Özkoparan’a ait olan 185 parsel sayılı yerde, olağanüstü bir durumla (hava, yol vb. ile 

ilgili) karşılaşılması ve gübrenin kümesten alınır alınmaz uygun bir Tesise gönderilememesi 

halinde kullanılmak üzere, yaklaşık 2.280 m 2 ’lik alana sahip 1,5 metre derinlikte sızdırmaz 

beton zeminli gübre geçici depolama yeri oluşturulmuştur. 

Gübre depolama yerinin bulunduğu parsele ait tapu ve kira sözleşmesi EK 19 ile 

verilmiştir. (Bkz. EK 19. Gübre depolama yerinin bulunduğu parsele ait tapu ve kira 

sözleşmesi) Gübre yerine ilişkin Çamyayla Muhtarlığı yazısı ve Bolu İl Çevre ve Orman 

Müdürlüğü görüşü EK 16 ile verilmiştir. 

Bolu İli’nde, hayvan yetiştirme tesislerinden kaynaklanacak gübrelerinin geri 

dönüşümüne yönelik proje çalışmaları gündemdedir. Çalışmaları devam eden projeler; 

• Kompostlaştırma Tesisi, 

• Gübreden Enerji Elde Edilmesine Yönelik Tesislerdir. 

Enerji elde edilmesi için değerlendirilen iki yöntemden biri, gübrelerin yakılması, diğeri 

ise gübrelerden çıkacak metan gazının yakılması yöntemidir. Projeler, İlgili Kurum ve 

Kuruluşlarca değerlendirme aşamasındadır. 

İşletme aşamasında oluşacak hayvan dışkılarının “S.S. Kıbrıscık Merkez Nadas 

Deveci, Taşlık Geriş, Alan, Bölücek Kaya ve Kökez Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi” 

tarafından işletilecek olan gübre işleme tesisine kabul edilebileceğine dair Taahhütname EK 

20 ile verilmiştir (Bkz. EK 20. S.S. Kıbrıscık Merkez Nadas Deveci, Taşlık Geriş-Alan 

Bölücek Kaya ve Kökez Köyleri Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ile Yapılan 

Taahhütname). 


71



Tesisin işletme aşamasında oluşacak gübre atıklarının gönderilebileceği 

Kompostlaştırma Tesisinde yapılacak faaliyete ilişkin iş akım şeması ve ayrıntılı bilgi aşağıda 

verilmiştir. 

Kompostlama 

Olgunlaştırma 

Paketleme 

Şekil III.4. Kompost Tesisi İş Akım Şeması 

Tesiste tambur içerisinde 1-3 gün süre ile tutulan organik atıklar tamamen kendi 

bakteri faaliyetleri sonucu ortalama 62-73 0 C sıcaklık altında sürekli olarak karıştırılır. Sıcaklığın 

oluşumu için sisteme dışarıdan herhangi bir enerji takviyesi yapılmaz. Bu süre içerinde 

malzeme patojenlerden arınır ve aktif fermantasyonunu büyük ölçüde tamamlar. Sistem 

tambur içerisinde gerekli olan nem ve oksijen oranlarını otomatik olarak kendisi düzenler. Tüm 

sistem bilgisayar kontrollü olup hız ve çalışma süreleri değiştirilebilir. Sistemden çıkan 

malzeme 7-10 günlük bir dinlendirme ve olgunlaştırma safhasına alınır. Bu aşama malzeme 

havadar bir ortamda kendi haline bırakılır ya da tercihen günde bir kez karıştırılır. 

Olgunlaştırma süresi sonunda organik madde, aerobik fermantasyonunu tamamlamış ve 

sevkiyata hazır hale gelmiştir. 

Projenin işletme aşamasında oluşacak ölü piliçler, EK 3 ile verilen Genel Vaziyet 

Planından da görüldüğü üzere faaliyet sahası içerisinde mevcut 5 m x 4 m x 3 m boyutlarında 

1 adet ölü çukuruna alınarak üzeri sönmemiş kireçle kapatılacaktır. Ancak projenin işletme 

aşamasında herhangi bir sebeple toplu piliç ölümlerin olması durumunda Bolu İl Tarım 

Müdürlüğü’ne haber verilecektir. İlgili kurumca gerekli incelemelerin yapılmasının ardından 

belirlenecek olan uygun yönteme göre bertaraf işlemi gerçekleştirilecektir. Rendering tesisine 

gönderilmesi söz konusu olduğu takdirde ölü piliçler, ERPİLİÇ firmasına ait rendering tesisine 

gönderilecektir. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK işletme aşamasında 3285 sayılı “Hayvan Sağlığı ve 

Zabıtası Kanunu” ve 15.3.1989 Tarih ve 20109 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 

yürürlüğe giren “Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği”ne ve 14.03.1991 tarih ve 20814 

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Katı Atıkların Kontrolü 

Yönetmeliği”ne uymayı taahhüt etmektedir. 


72



Tehlikeli Atıklar 

İşletmeye civcivler getirilmeden önce 2 üretim dönemi arasında bütün ekipmanlarda ve 

kümes çevresinde hastalıklara karşı temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri yapılmaktadır. 

Temizlik işlemlerinde kullanılan dezenfektan malzemelerine ait ambalajlar dezenfektanların 

temin edildiği firmalara geri verilecektir. Bu nedenle işletme aşamasında tehlikeli atık oluşumu 

söz konusu olmayacaktır. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK işletme aşamasından kaynaklanacak her türlü tehlikeli 

atığın yönetiminde, kaynağında özelliğine göre ayrılması, taşınması, bertaraftı vb. için 

14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Tehlikeli 

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ne uymayı taahhüt etmektedir. 

Atık Yağlar 

Tesiste makina ve ekipmanların bakımı yetkili servis tarafından gerçekleştirileceği için 

işletme aşamasında atık yağ oluşumu söz konusu değildir. Ancak herhangi bir nedenle yağ 

değişimi yapılması durumunda ortaya çıkacak atık yağların geçici depolanması, taşınması ve 

bertarafı, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak gerçekleştirilecektir. 

Bitkisel Atık Yağlar 

Projenin işletme aşamasında personelin yemek ihtiyacı proje sahasında bulunan bakıcı 

evinden karşılanacak olup kızartma yağları, bitkisel atık yağları oluşturacaktır. Oluşacak 

bitkisel atık yağlar, sızdırmaz kaplara aktarılarak biriktirilecek lisanslı bitkisel atık yağ toplama 

tesislerine verilecektir. 

Projenin işletme aşamasında 19.04.2005 Tarih ve 25791 Sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanarak yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine 

uyulacaktır. 

Tıbbi Atıklar 

Projenin işletme aşamasında kapasite artışı ile birlikte tesiste 10 kişi bulunacağından 

bir sağlık ünitesine ihtiyaç olmayacaktır. Tesiste tıbbi müdahale gerektiren durumlarda en 

yakın sağlık ocağı veya hastaneye sevk edilecektir. Bu nedenle işletme aşamasında tıbbi atık 

oluşumu söz konusu değildir. 

İşletme aşamasında, acil müdahale gerektiren durumlarda pansuman vb. yapılması ve 

tıbbi atık çıkması halinde, kaynaklanacak tıbbi atıklar kırmızı renkli, delinmeye ve yırtılmaya 

dayanacak cins ve kalınlıkta torbalara konacak; Belediyenin Tıbbi Atık Toplama Aracına 

verilecek veya en yakın sağlık kuruluşuna gönderilecektir. 

Projenin işletme aşamasında tıbbı atık çıkması halinde tıbbi atıklar, 22.07.2005 Tarih 

ve 25883 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren ”Tıbbi Atıkların Kontrol 

Yönetmeliği”’nin ilgili hükümlerine uygun olarak bertaraf edilecektir. 


73



III.A.12. İşletme esnasında oluşacak gürültünün seviyesi ve kontrolü için 

alınacak önlemler. İlgili mevzuat çerçevesinde değerlendirilerek açıklanması. 

• İnşaat Aşaması 

Proje kapsamında mevcut kümeslere panel sistemli seyyar kat ilavesi yapılarak 

gerçekleştirileceğinden inşaat aşamasında gürültü kirliliğine sebep olacak herhangi bir faaliyet 

yapılmayacaktır. 

• İşletme Aşaması 

Tesiste işletme aşamasında; fanlar, petler ve jeneratörlerden kaynaklanacak gürültü 

söz konusu olacaktır. 

Proje, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” EK–2: 

Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi; Madde 7.30.3. “20.000 adet ve 

daha fazla piliç, tavuk, hindi ve benzeri kümes hayvanları kapasiteli tesisler.(*)” kapsamında 

yer almaktadır. Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik 

Madde 1, 2 bendine göre, EK-1 ve EK-2 listesinde yer alan (*) işaretli faaliyet ve tesisler, çevre 

izninin gürültü kontrol ile ilgili hükümlerinden muaftır. Tesiste kullanılan makinalar ve gürültü 

seviyeleri Tablo III.6 ile verilmiştir. 

Tablo III.6. Tesiste kullanılan makinalar ve gürültü seviyeleri 

Makine Adı Adet 

Gürültü Seviyesi 

(dBA) 

Jeneratör 2 97 

Fan 64 97 

Ped 16 96 

Kullanılan makinelerin ses gücü düzeyinden aşağıda verilen formül ’e göre toplam ses 

gücü seviyesi hesaplanacaktır: 

n 

LWT= 10 log ∑ 10 Lwi/10 formülünden hesaplanır. 

i=1 

LWT= 10 log (2x10 97/10 + 64x 10 97/10 + 16x 10 96/10 ) dBA 

LWT= 115,96 dBA ( Bütün makinelerin aynı anda çalıştığı varsayılmıştır.) 

LWT ' in mesafeye göre dağılımı formülü; 

LPT = LWT +10 Log( Q / 4π r 2 ) 

r : Kaynaktan olan mesafe (m) 

Q : Arazinin düz veya engebeli olması durumuna göre seçilen indirgenme faktörü 

(engebeli arazide 1, düz arazide 2 seçilir.) 

LPT : Gürültü kaynaklarının SBD (dBA) değeri 


74



r = 10 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*10 2 ) = 87,98 

r = 20 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*20 2 ) = 81,96 

r = 30 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*30 2 ) = 78,44 

r = 40 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*40 2 ) = 75,94 

r = 50 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*50 2 ) = 74,00 

r = 100 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*100 2 ) = 67,98 

r = 150 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*150 2 ) = 64,46 

r = 200 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*200 2 ) = 61,96 

r = 250 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*250 2 ) = 60,02 

r = 300 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*300 2 ) = 58,44 

r = 400 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*400 2 ) = 55,94 

r = 500 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*500 2 ) = 54,00 

r = 750 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*750 2 ) = 50,48 

r = 1000 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*1000 2 ) = 47,98 

r = 1500 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*1500 2 ) = 44,46 

r = 2000 m için LPT =115,96 + 10 log (2/4*3,14*2000 2 ) = 41,96 

Tablo III.7: İşletme Aşamasında Gürültü Seviyesinin Mesafeye Göre Dağılımı 

Mesafe 

LPT Mesafe 

(r,m) 

(dBA) (r,m) 

10 87,98 300 58,44 

LPT 

(dBA) 

30 78,44 400 55,94 

40 75,94 500 54,00 

50 74,00 750 50,48 

100 67,98 1000 47,98 

150 64,46 1500 44,46 

200 61,96 2000 41,96 

Şekil III.5. Mesafelere Göre İşletme Aşamasından Kaynaklanacak LPT Değerleri Dağılım Grafiği 


75



Tablo III.8. ÇGDY Yönetmelik Tablo 4: Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri 

Alanlar 

Gürültüye hassas kullanımlardan eğitim, kültür ve 

sağlık alanları ile yazlık ve kamp yerlerinin 

yoğunluklu olduğu alanlar 

Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların 

birlikte bulunduğu alanlardan konutların yoğun 

olarak bulunduğu alanlar 

Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların 

birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin yoğun 

olarak bulunduğu alanlar 

Lgündüz 

(dBA) 

Laksam 

(dBA) 


Lgece 

(dBA) 

60 55 50 

65 60 55 

68 63 58 

Endüstriyel Alanlar 70 65 60 

Tablo III.7’de görüldüğü gibi işletme aşamasında oluşacak gürültü seviyesi 100 m 

mesafeden önce 68 dBA’ nın altına düşmektedir. Endüstri tesisleri, bulunduğu alana ve 

tanımlanan zaman dilimine bağlı olarak 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi 

Yönetmeliği” nin MADDE 22 (1) a) nın EK-VII’inde Tablo III.6’da belirtilmiş olan verilere göre, 

“Ticari yapılar ile gürültüye hassas kullanımların birlikte bulunduğu alanlardan işyerlerinin 

yoğun olarak bulunduğu alanlar” içindeki her bir tesis, 68 dBA sınırını aşamaz. Dolayısıyla 

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinin 22. maddesinde verilen 68 

dBA sınırı 100 metrede sağlanmaktadır (100.metrede 67,98 dBA) . Bu nedenle proje sahasına 

800 metre mesafede bulunan en yakın yerleşim yeri projeden kaynaklanacak herhangi bir 

gürültüden etkilenmeyecektir. 

Projenin işletme aşamasında 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazetede 

yayımlanarak yürürlüğe giren “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi 

Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. 

III.A.13. Tesisin bulunduğu yöredeki hava kalitesi durumu hakkında bilgiler 

(hava kalitesi ölçüm sonuçları, inversiyon durumu vb.), 

Faaliyet alanı; Bolu ili, Merkez ilçede yer almakta olup alana en yakın Hava Kalitesi 

İstasyonu, Bolu İstasyonudur. Çevre ve Orman Bakanlığı “Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı” 

verilerine göre son 4 aya ait hava kalitesi ölçüm sonuçları EK 21 ile verilmiştir. (Bkz. EK 21. 

Bolu İstasyonu Hava Kalitesi Ölçüm Sonuçları) 

III.A.14. Tesisin faaliyeti esnasında proses ve yakma sistemlerinde kullanılan 

yakıt ve miktarı, yakıt kullanılan ünitelerin ayrı ayrı yakıt ısıl gücü ve toplam 

yakıt ısıl gücü, üretim kapasitesi, 

Kümeslerde sıcaklığın fazla farklılık göstermemesi gerekir. Kümes sıcaklığının civciv 

sırt seviyesinde 32-33°C arasında olması sağlanmalıdır. Kümes içi sıcaklığı, her hafta 3°C 

düşürülerek kesime yakın 18-20°C’lik sıcaklığa getirilir. Projenin işletme aşamasında kümes 

içi sıcaklığın sağlanması için her kümeste 1 adet olmak üzere toplam 4 adet soba 

kullanılmaktadır. Sobalarda yakıt olarak yıllık yaklaşık 48 ton ithal kömür kullanılmaktadır. 

Yapılması planlanan kapasite artışı ile birlikte kümeslerin ısınmasında mevcut sobalar 

76



kullanılacak olup yıllık yaklaşık 96 ton ithal kömür kullanılması planlanmaktadır. Sobaların 

toplam ısıl gücü 0,208 MW’ dır. 

Tesiste kullanılan ithal kömür özellikleri Tablo III.9 ile verilmiştir. Tesiste bulunan bakıcı 

evinde personelin ısınması amacıyla elektrikli ısıtıcılar ve ithal kömür yakıtlı sobalar 

kullanılmaktadır. 

Tablo III.9. İthal Kömür Özellikleri 

Analiz Tipleri Orijinal Numunede 

Havada Kuru 

Numunede 

Kuru Numunede 

Nem (%) 3,39 1,42 - 

Kül(%) 5,58 5,67 5,75 

Uçucu Madde(%) 20,91 21,34 21,65 

Sabit Karbon(%) 70,14 71,58 72,60 

TOPLAM 100,00 100,00 100,00 

Toplam Kükürt(%) 0,31 0,32 0,32 

Alt ısıl Değeri (kcal/kg) 7444 7607 7724 

Üst Isıl Değeri(kcal/kg) 7668 7825 7937 

Serbest Kabarma Endeksi 1 

III.A.15. Her bir faaliyet türüne ait tesislerin işletimi sırasında oluşacak emisyon 

miktarı, özellikleri ve bertaraf yöntemleri, tesiste oluşabilecek emisyonlarla ilgili 

yapılacak hesaplamalarda kullanılacak olan emisyon faktörlerinin hangi 

kaynaktan alındığı (EPA, CORIN AİR vb…), tesiste bulunacak olan emisyon 

kaynaklarına ait oluşabilecek emisyon konsantrasyonlarının ve kütlesel 

debilerinin hesaplamalarının yapılması, 

• İnşaat Aşaması 

Projenin inşaat aşamasında gaz ve toz emisyonu oluşumuna sebep olacak herhangi 

bir faaliyet yapılmayacaktır. İnşaat aşamasında hafriyat çalışması yapılmayacağından toz 

oluşumu söz konusu olmayacaktır. 

• İşletme Aşaması 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından işletilmekte olan etlik piliç yetiştirme tesisinde 

kümeslerin ısıtılması amacı ile ithal kömür yakıtlı sobalar kullanılmaktadır. Her bir kümeste 

birer adet olmak üzere tesiste toplam 4 adet soba bulunmaktadır. Söz konusu sobalarda 

kömür yakıt yakılması sonucu CO, SOx, NOx, CO2 gibi gazların emisyonu oluşmaktadır. 

Oluşan emisyonlar bir baca aracılığı ile toplanmış, ortama serbest yayılımları engellenmiş ve 

kontrollü bir şekilde atmosfere verilmesi sağlanmıştır. 

Tesisin üretim prosesi kapsamında belirli periyotlarda temizlik ve dezenfeksiyon 

işlemlerinin yapılamamasından kaynaklı koku emisyonu oluşması muhtemeldir. Kümeslerde 

havalandırma sistemi çıkışlarına su havuzları inşa edilmiştir. Kümeslerden çıkan hava, 

toplama kanalları ile havuzlarda bulunan suya çaptırılmakta ve koku etkisinin minimize 

edilmesi sağlanmaktadır. Su havuzlarının da etrafı kapatılarak koku ve gazların direk 

atmosfere verilmesi önlenecektir. 

Tesiste bulunan bakıcı evinin ısıtılması elektrikli ısıtıcılar ve ithal kömür yakıtlı sobalar 

ile sağlanmaktadır. 


77



ÖZKOPARAN tarafından Çevre ve Orman Bakanlığı’ ndan yetki almış Flora 

Mühendislik Çevre Ölçüm Hizmetleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti’ ye emisyon ölçüm raporu 

hazırlatılmıştır ve Tesis için, 28.03.2008 tarih ve 59 Belge No ile Emisyon İzni alınmıştır. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK’ a ait mevcut Emisyon İzni Ek 22 İle 03.03.2008 tarihli Emisyon 

Ölçüm Raporu ise Ek 23 ile verilmiştir (Bkz. EK 22. B Grubu Emisyon İzin Belgesi ve EK 

23. Emisyon Ölçüm Raporu). 

III.A.16. Tesisin Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği 

kapsamında irdelenmesi, 

Tesiste kümeslerin ısıtılması amacı ile ithal kömür yakıtlı sobalar kullanılmaktadır. 

Sobaların her birinin ısıl gücü 52 KW olup, tesisin toplam ısıl gücü 0,208 MW’ dır. 

03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” nde; 

“Sanayi tesislerinde bulunan ve ısıl güçleri >1 MW olan ısınma amaçlı kullanılan yakma 

tesisleri emisyon iznine tabi olmamakla birlikte bu yönetmelikte yer alan emisyon sınır 

değerlerini sağlayacak şekilde faaliyet göstermek zorundadır. Isıl gücü < 1 MW olan ısınma 

amaçlı kullanılan yakma tesisleri, Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü hakkındaki 

mevzuatın hüküm ve sınır değerlerine tabidir.” hükmü yer almaktadır. 

Tesiste sobaların ısınma amacı ile kullanılması ve anma ısıl gücünün 1 MW’ dan küçük 

olması sebebi ile yakma sistemleri açısından, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’ 

de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” 

kapsamında değerlendirilmemiştir. 

Tesis, üretim faaliyeti kapsamında değerlendirildiğinde ise; “Sanayi Kaynaklı Hava 

Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Ek-5 Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon 

Sınırları, T-) ONDOKUZUNCU GRUP TESİSLER, kapsamında yer almaktadır. Ayrıca tesis 

29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı ile Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevre 

Kanununca Alınması Gereken İzin Ve Lisanslar Hakkında Yönetmeliği Ek 2. Madde 7.30.3. 

“20.000 adet ve daha fazla piliç, tavuk, hindi ve benzeri kümes hayvanları kapasiteli tesisler.” 

kapsamına girmektedir. Buna göre kapasite artışına müteakip gerekli ölçümler yaptırılarak 

Çevre İzni almak üzere Bolu İl Çevre ve Orman Müdürlüğü’ne başvuru yapılacaktır. 

III.A.17. Tesis “Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları” (HKKY 

Ek-5)’de yer alıyorsa burada belirtilen hususlarla ilgili açıklamaların ve 

değerlendirmelerin yapılması, 

Kümeslerde en önemli emisyon, belirli periyotlarda temizlik ve dezenfeksiyon 

işlemlerinin yapılamamasından kaynaklanan kokudur. 

Etlik piliç yetiştirme tesisinde yapılması planlanan kapasite artış projesi, 3 Temmuz 

2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı 

Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Ek-5 Kirletici Vasfı Yüksek Tesisler İçin Özel 

Emisyon Sınırları, T-) ONDOKUZUNCU GRUP TESİSLER, “Madde 1.2 Kümesler ve Ahırlar” 

kapsamında yer almaktadır. 


78



“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Ek-5 Kirletici Vasfı 

Yüksek Tesisler İçin Özel Emisyon Sınırları, T-) ONDOKUZUNCU GRUP TESİSLER, 

“Madde 1.2 Kümesler ve Ahırlar” gereğince; 

“Bu tesislerde aşağıda verilen esaslara uyulmalıdır. 

1.2.1) Tesislerin yerleşim alanına olan asgari uzaklığı, aşağıdaki Asgari Mesafe Eğrisi 

grafiğinden okunan değerin altında olmayacaktır. Eğer yüksek kokulu atık gaz filtre edilerek 

koku problemi gideriliyorsa, asgari uzaklık belirlenen değerin altında olabilir. 

Tablo III.10. SKHKKY Tablo 5.8 Kümes hayvanları cinsinden, hayvan yeri sayısını canlı hayvan kütlesine 

dönüştürme faktörleri 

Hayvan Cinsi 

Kümes Hayvanları 

Ortalama Münferit 

Hayvan Kütlesi 

Yumurtlayan kümes hayvanları 0,0034 

Genç kümes hayvanları (18. haftaya kadar) 0,0014 

35 güne kadar besi piliçleri 0,0015 

49 güne kadar besi piliçleri 0,0024 

Yetiştirilen pekin ördekleri (3. haftaya kadar) 0,0013 

Besi pekin ördekleri (7. haftaya kadar) 0,0038 

Yetiştirilen uçan ördek (3. haftaya kadar) 0,0012 

Besi uçan ördeği (10. haftaya kadar) 0,0050 

Yetiştirilen hindi (6. haftaya kadar) 0,0022 

Besi hindisi, dişi kanatlılar (16. haftaya kadar) 0,0125 

Besi hindisi, erkek kanatlılar (21. haftaya kadar) 0,0222 

İşletmede kapasite artışıyla birlikte toplam 280.000 adet etlik piliç üretimi yapılması 

planlanmaktadır. Tablo III.7’ya göre Ort. Münferit Hayvan Kütlesi 0,0024 olarak alındığında 

işletmenin Münferit Hayvan Kütlesinin (GV) cinsinden değeri = 280.000 x 0,0024 = 672 (GV) 

olacaktır. 

672 (GV) değerine göre aşağıda verilen asgari mesafe eğrisine bakıldığında faaliyet 

alanına en yakın yerleşim yeri mesafesinin en az 460 metre olması gerekmektedir. Proje 

alanına en yakın yerleşim birimi 800 metre güney batısında yer alan Mesciler Köyü olup 

yönetmelikte belirtilen sınır değerin sağlandığı görülmektedir. 


79



Asgari Mesafe Eğrisi 

(Üstteki eğri, kümesi hayvanları için geçerli olan asgari mesafe eğrisini, alttaki ise 

büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için geçerli olan eğriyi gösterir.) 

1.2.2) Tam bir temizlik ve kuruluk sağlanmalıdır. 

1.2.3) Havalandırma sistemi bulunmalıdır. 

1.2.4) Katı dışkılar için sıvılara karşı geçirgen olmayan bir depolama platformu yapılmalı 

ve depolamadan kaynaklanarak çevreyi rahatsız edecek sorunlar giderilmelidir (koku, sinek 

vs.). 

1.2.5) Kümes ve ahır ile sıvı dışkı kanalları ve konteynırları arasında koku önleyici 

tedbirler alınmalıdır. 

1.2.6) Sıvı dışkılar, sıvılara karşı geçirgen olmayan alanlar ve kapalı kanallardan 

geçirilerek ahırların dışında kapalı konteynırlarda veya eşdeğer emisyon azaltma tedbirleri 

alınmış yerlerde depolanmalıdır. 

1.2.7) Sıvı gübre, mevzuatta belirtilen deşarj kriterlerini sağlamalıdır. 

1.2.8) Sıvı ve katı dışkı depolama kapasitesi temel olarak üç aylık miktar dikkate 

alınarak belirlenmelidir. Bu maddelerin değerlendirilme yerleri ve süreleri ile kompostlama, 

kurutma veya atık gaz tesisleri gibi uygun tesislerde işleme tabi tutulma durumu dikkate 

alınarak, emisyon izni veren yetkili merci tarafından artırılabilir veya azaltılabilir. 

1.2.9) Tesisin kuruluşunda kural olarak azota karşı hassasiyeti bulunan bitkiler (örneğin 

fidanlıklar, kültür bitkileri) ve ekolojik sistemlerle (örneğin fundalık, bataklık, orman) arasındaki 

mesafesi asgari 150 m olmalıdır.“ olarak belirtilmiştir. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, işletme aşamasında 3 Temmuz 2009 tarih ve 27277 

sayı ile Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin 

Kontrolü Yönetmeliği”nde belirtilen ilgili tüm hususlara uyulacaktır. 


80



III.A.18. Tesisin Ek-4 kapsamında değerlendirilmesi; tesiste bulunacak emisyon 

kaynaklarından oluşabilecek (hesaplanan) emisyonlar, konsantrasyonları, 

emisyon kaynaklarının yakma ısıl güçleri, vb… bilgiler, HKKY Ek-4 dikkate 

alınarak yaklaşık olarak olması gereken baca yüksekliği, baca gazı hızının 

hesabının yapılması, 

03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”ne göre; 

Isıl gücü < 1 MW olan ısınma amaçlı kullanılan yakma tesisleri, Isınmadan 

Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü hakkındaki mevzuatın hüküm ve sınır değerlerine 

tabidir. 

Tesiste sobaların ısınma amacı ile kullanılması ve anma ısıl gücünün 1 MW’ dan küçük 

olması sebebi ile yakma sistemleri açısından, 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’ 

de yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” 

kapsamında değerlendirilmemiştir. 

13.01.2005 tarih ve 2569 sayılı Resmi Gazete’ye yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” nin Madde 21’de; 

Yakma tesisinin ısıl gücü (IG)



III.A.20. Her bir tesisin faaliyeti sırasında oluşacak koku problemine karşı 

alınacak önlemler (En yakın yerleşim yerine uzaklık ve meteorolojik veriler 

dikkate alınarak irdelenmeli) 

Kümeslerde en önemli emisyon, tesiste belirli periyotlarda temizlik ve dezenfeksiyon 

işlemlerinin yapılamamasından kaynaklanan kokudur. 

Özkoparan Tavukçuluk Tesisinde kapasite artışıyla birlikte oluşacak kokunun en yakın 

yerleşim birimlerinde etkisini tespit edebilmek amacıyla Bölüm III.A.17’de 03.07.2009 tarih ve 

27277 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava 

Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” gereğince Asgari Mesafe Eğrisine göre hesaplama 

yapılmış olup faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri mesafesinin en az 460 metre olması 

gerektiği belirlenmiştir. Tesisin bulunduğu bölgede hâkim rüzgâr yönü güney-güneybatıdan 

yönündedir. Proje alanına en yakın yerleşim birimi 800 metre güney batısında yer alan 

Mesciler Köyü olup en yakın yerleşim yeri 460 metreden uzakta yer almaktadır. 

Faaliyet sahasına en yakın yerleşim yeri 800 metre güney batısında yer alan Mesciler 


güneybatısında Karacasu Köyü, yaklaşık 250 metre güneydoğusunda ve yaklaşık 300 metre 

kuzey batısında benzer faaliyeti gösteren broiler besi kümesleri bulunmaktadır. Faaliyet yerinin 

ve hakim rüzgar yönünün gösterildiği plan Şekil III.6 ile verilmiştir. 

Şekil III.6. Faaliyet Yerinin Ve Hakim Rüzgar Yönünün Gösterildiği Plan 


N 

82



Projenin faaliyetinden kaynaklı koku etkisini azaltmak için tesiste; 

• Kümes altlıkları belirli dönemlerde değiştirilecek, 

• Temizlik ve dezenfeksiyon işlemleri her dönem sonunda yapılarak tam bir temizlik ve 

kuruluk sağlanacaktır. 

• Kümeslerin havalandırma tertibatları düzenli olarak kontrol edilecektir. 

• Tesiste her dönem sonunda oluşacak gübreler tesiste depolanmayacak olup gübre 

işleme tesisine gönderilecektir. 

Tesiste kümeslerin havalandırma sistemi çıkışlarına su havuzları tesis edilmiş olup 

kümeslerden çıkan havanın bu havuzlardan geçirilmek sureti ile koku etkisinin minimize 

edilmesi sağlanmıştır. Kapasite artışı ile birlikte fan çıkışları kapalı ortama verilecektir. 

Fanlardan çıkacak koku ve gazlar direkt olarak atmosfere bırakılmayacak hava toplama 

kanalları ile etrafı kapalı su havuzlarına çaptırılarak içerisindeki koku veren maddeler su 

ortamına alınacaktır. 

04.09.2010 tarih ve 27692 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kokuya Sebep Olan 

Emisyonların Kontrolü Yönetmeliği” Madde 15 - (1) gereğince; “Kümesler, ahırlar ve 

kesimhaneler, hayvan yağlarının eritildiği işletmeler/ tesisler, et ve balık ürünlerinin tütsülendiği 

tesisler ve gübre (tezek) kurutma işletmeleri/tesisleri gibi faaliyetlerin koku probleminin 

önlenmesinde 3/7/2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sanayi Kaynaklı 

Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-5’te yer alan hükümler geçerlidir.” hükmü yer 

almaktadır. Bu durum göz önünde bulundurulduğunda tesiste, koku emisyonunun 

önlenmesinde 03.07.2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sanayi 

Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uyulacaktır. 

III.A.21. Proje kapsamında hijyenin sağlanması için ne gibi işlemlerin yapıldığı, 

kullanılan dezenfeksiyonlarla birlikte hijyen planının açıklanması, 

ÖZKOPARAN tarafından gerçekleştirilen etlik piliç yetiştirme tesisinde hijyenin 

sağlanması amacı ile dezenfeksiyon çalışmaları yapılmaktadır. 

Tesisin mevcut durumunda kümese giriş çıkış yapan personel; dezenfektan madde 

bulunan ayak banyolarından geçerek ayakkabılarını olası bakteri ve mikroplardan 

arındırmaktadır. Ayrıca personel özel iş kıyafeti giymekte ve ellerini her kümese giriş çıkışta 

dezenfekte etmektedir. 

Tesise giriş çıkış yapan araçların tekerlekleri ise yetkilendirilmiş personel tarafından 

dezenfektan madde püskürtülerek temizlenmektedir. Araçlara uygulanan dezenfeksiyon 

işlemine ait fotoğraflar Şekil III.7 İle verilmiştir. 

Tesiste 45 gün süren her bir üretim döneminin tamamlanması ile birlikte ise 

kümeslerde temizlik faaliyetleri başlamaktadır. Bir sonraki üretim döneminde kümese 

getirilecek civcivlerin yaşadıkları ortamın hijyeninin sağlanması için su ile seyreltilmiş 

dezenfektan madde kümeslere püskürtülmektedir. Kullanılan dezenfektan maddelerin 

özellikleri aşağıda yer almakta olup; Malzeme Güvenlik Bilgi Formları ise EK 24 İle verilmiştir. 


83



Vanodin 

Enfeksiyon riskinin olduğu durumlarda, sığır, koyun, kanatlı, at, kedi ve köpek 

patojenlerinin elimine edilmesi için hayvan barınaklarının, ekipmanlarının ve su sistemlerinin 

dezenfeksiyonda kullanılır. Söz konusu dezenfeksiyon birçok amaç (dumanlama, kümes ve 

ekipmanların yıkanması, barınakların, ağız, meme ve tırnak aralarının yıkanması gibi) için 

farklı oralarda seyreltilerek kullanılabilmektedir. 

Dezenfektan madde, alkol, fosforik asit (%12,5–13,25), sülfürik asit (%8–8,8) ve İyot 

(%2,05 – 2,25) içermektedir. 

GPC8 

GPC8 dezenfektan maddesi, sığır, koyun, kanatlı, at, kedi ve köpek patojenlerinin 

giderilmesi ve salgın hastalık tehlikelerinde, hastalığın yayılmasını önlemek amacı ile hayvan 

barınaklarının, ekipmanlarının ve su sistemlerinin dezenfeksiyonunda kullanılır. 

Söz konusu dezenfektan madde ise; glutaraldehit (%12), Nonil fenol etoksilat (%8), 

didesil dimetil amonyum klorür ( %4), fosforik asit (%0,8) ve su (%75,2) içermektedir. 

Şekil III.7 Tesise Giriş Yapan Araçların Dezenfeksiyonuna İlişkin Fotoğraflar 

III.A.22. Faaliyetler için önerilen koruma bandı mesafesi ve bu bandın 

oluşturulması için yapılacak çalışmalar, kullanımı hususunda bilgiler, 

Yapılması planlanan Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi Kapasite Artışı projesi, 10 Ağustos 

2005 tarih ve 25902 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “İş Yeri Açma ve 

Çalışma Ruhsatı Yönetmeliği”nde yer alan Gayrisıhhî Müesseseler Listesi, A) Birinci 

Sınıf Gayrisıhhî Müesseseler, “Madde 9.4- Bir üretim periyodunda 60.000 adet ve üzeri 

tavuk, 85.000 adet ve üzeri piliç veya eş değeri diğer kanatlılar, 30 kg ve üzeri 3.000 baş ve 

üzeri domuz besi çiftlikleri ve 900 baş ve üzeri dişi domuz üretim çiftlikleri” kapsamında yer 

almaktadır. 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, 4 adet kümeste 1 dönemde toplam 280.000 adet etlik 

piliç yetiştirilmesi ile ilgili Bolu İl Tarım Müdürlüğü’nden 27.08.2010 tarih ile “Kanatlı 

Hayvancılık İşletmesi Çalışma İzni” almıştır (Bkz. EK 25. İşletme Tescil Belgesi ve Kanatlı 

Hayvancılık İşletmesi Çalışma İzni). 


84



Faaliyet alanının bir kısmı Karacasu Belediyesi bir kısmı ise Bolu Belediyesi 

sınırlarında kalmaktadır. ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından tesisin bulunduğu parsellere 

ilişkin ilgili Belediyelere parsel sınırı birleştirme başvuruları yapılmış olup işlemler devam 

etmektedir. Sınır birleştirme işlemlerinin ve ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından tesis 

için İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı kapsamında ruhsat komisyonunca belirlenecek koruma 

bandı mesafesine uygun olarak faaliyet gösterilecektir. 

III.A.23. Ulaşımın temini, ulaşımın mevcut trafiğe getirdiği yük ve alınacak 

önlemler, 

Faaliyet alanına ulaşım, Bölüm I.8. “Ulaşım Durumu” başlığı altında ayrıntılı olarak 

verilmiştir. Kapasite arttırımı ile birlikte tesise ulaşım mevcut yollardan sağlanacaktır. 

Tesise giriş-çıkış yapacak araçlar; 

• Tesiste yetiştirilmek üzere plastik kafesler içinde civcivlerin, 

• Civcivlerin beslenme aşamasında gerekli yem ve ilaçların, 

• Altlıkların getirildiği kamyonlar, 

• Yetiştirilen piliçlerin ve her dönem sonunda oluşan gübrelerin nakliyesinde kullanılan 

kamyonlardır. 

Faaliyet sahası giriş ve çıkışına uyarı levhaları konulacak, kamyon giriş ve çıkışları 

kontrollü yapılacaktır. Belirtilen önlemlerin alınması ile kaza riski azalacak olup faaliyetten 

kaynaklı trafiğin, mevcut trafik yüküne etkisi önemsenmeyecek derecede az olması 

öngörülmektedir. Bolu İli 2009 yılı Trafik Hacim Haritası Şekil III.8 ile verilmiştir. 

Faaliyet Yeri 

Şekil III.8. Bolu İli 2009 yılı Trafik Hacim Haritası (Kaynak: www.kgm.gov.tr ) 


85



III.A.24. İşletme aşamasında yapılacak işlerden dolayı zarar görebilecek florafauna 

türleri (Endemik türler, nesli tehlikede vb.), proje için seçilen yer ve 

faaliyetin etki alanında bulunan tür popülasyonlarının etkilenmesi 

açıklanmalıdır. 

Faaliyetin flora-fauna etkisi Bölüm II.1. “Türler ve Ekosistemler: Proje için seçilen 

yer ve etki alanı içindeki ekosistemler ve ekosistemlerdeki türler” başlığı altında 

incelenmiştir. Söz konusu projeye konu olan kapasite artışı faaliyet alanında ilave kümes 

yapılmaksızın mevcut kümeslerde yapılacak panel sistemli seyyar katların hepsinin birlikte 

kullanılması ile gerçekleştirilecektir. Tesisin işletme aşamasında oluşacak her türlü atığın 

bertarafı, ilgili Yönetmelik hükümlerine uygun olarak sağlanacağından söz konusu faaliyetten 

flora-faunaya herhangi bir olumsuz etki olması beklenmemektedir. 

III.A.25. Projenin, proje alanının yakınında bulunan tesislerle olan etkileşiminin 

açıklanması, 

Proje alanının 250 m güneydoğusu ve 300 m kuzeybatısında benzer faaliyeti gösteren 

Broiler Besi Kümesleri yer almaktadır. 

ÖZKOPARAN tarafından gerçekleştirilecek faaliyet, Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler 

Köyü, Çobançayır Mevkii, 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii, 11 Parsel 

sayılı alanda gerçekleştirilecek olup söz konusu alanlar dışında herhangi bir çalışma 

yapılmayacaktır. 

Tesiste oluşması muhtemel tüm atıklar ise tesise ait arazi içerisinde toplanarak ilgili 

yönetmelik hükümleri kapsamında bertarafları gerçekleştirilecektir. Bu nedenle proje 

kapsamında oluşacak atıklardan dolayı diğer tesislere olumsuz bir etki olamayacaktır. 

Proje alanının 250 m güneydoğusunda yer alan besi kümesi ile aynı ulaşım güzergahı 

paylaşılacaktır. Tesise giriş çıkış yapan araç yoğunluğunun düşük olması ve söz konusu 

güzergâhtaki trafik akışının az olması sebebi ile söz konusu tesisle olumsuz bir etkileşim 

olmayacaktır. 

III.A.26. Tavuk çiftliğinin yakınındaki yerleşim birimlerine olası etkileri, 

Proje alanına en yakın yerleşim birimi 800 metre güney batısında yer alan Mesciler 


güneybatısında Karacasu Köyü bulunmaktadır. 

Özkoparan Tavukçuluk Tesisinde kapasite artışıyla birlikte oluşacak kokunun en yakın 

yerleşim birimlerinde etkisini tespit edebilmek amacıyla Bölüm III.A.17.’de 03.07.2009 tarih ve 

27277 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Sanayi Kaynaklı Hava 

Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” gereğince Asgari Mesafe Eğrisine göre hesaplama 

yapılmış olup faaliyet alanına en yakın yerleşim yeri mesafesinin en az 460 metre olması 

gerektiği belirlenmiştir. Bu nedenle faaliyet sahasına 800 metre güney batısında yer alan 

Mesciler Köyü’nde koku ile ilgili herhangi bir olumsuz etki olmayacaktır. Ayrıca ÖZKOPARAN 

TAVUKÇULUK tesisinde her üretim dönemi sonunda oluşacak hayvan dışkıları, personel 

tarafından toplanarak depolanmaksızın Bakanlıktan Çevre İzin ve Lisans Belgesi alacak geri 

dönüşüm/kazanım tesisine götürülecektir. 


86



III.A.27. Personel temini, çalışacak personel sayısı, personel için temin edilecek 

sosyal hizmetler. 

• İnşaat Aşaması; Tesis inşaat işleri taşeron firma tarafından yapılacaktır. İnşaat 

aşamasında taşerona bağlı olarak çalışacak personel sayısı işlerin durumuna göre değişecek 

olmakla birlikte, ortalama olarak 3 personelin devamlı çalışacağı öngörülmektedir. 

• İşletme Aşaması; Kapasite artışıyla birlikte 4 bakıcı ve 1 veteriner hekim olmak 

üzere toplam 5 personelin çalışması planlanmaktadır. Bakıcılar, aileleriyle birlikte toplam 9 kişi 

olacak şekilde bakıcı evinde kalacaktır. Böylelikle tesiste veteriner hekim ve bakıcı aileleriyle 

birlikte toplam 10 kişi bulunacaktır. 

III.A.28. Tesisin çevresinde azota karşı hassasiyeti bulunan bitkiler (örneğin 

fundalıklar, kültür bitkileri) ve ekolojik sistemlerle (örneğin fundalık, bataklık, 

orman) ve alınacak önlemler açıklanmalıdır. 

Azot bitkiler için en önemli besin maddelerinden biridir. Azot tüm bitkilerin önemli 

yapısal unsurlarının bileşimi olarak kabul edilen proteinin yapı taşı, klorofil, enzim ve 

vitaminlerin yapısında yer alan önemli bir besin elementidir. Bu nedenle bitkilerin azot 

seviyelerindeki artışlar protein oluşumunu ve dolayısıyla da büyümeyi hızlandırır. 

Azot noksanlığı bitkilerde verim azalmasına neden olmakta ve bitki büyümesini 

olumsuz yönde etkilemektedir. Azotun aşırı miktarda kullanımı ise vejetatif gelişmeyi, bitki 

hastalıklarına karsı hassasiyeti artırır, olgunlaşmayı geciktir ve kaliteyi düşürür. 

Etlik piliç yetiştiriciliği faaliyeti esnasında oluşan piliç dışkıları, yüksek miktarda azot 

içermektedir. Tavuk gübresindeki Azot (N) miktarı, sığır gübresi, koyun gübresi ve diğer çiftlik 

gübrelerine göre çok fazladır. Bu nedenle tavuk gübresi tarım faaliyetlerinde fazla miktarda 

veya direk kullanıldığında bitkide yanma görülebilir. 

Proje alanın çevresi tarım arazilerden oluşmakta olup; tarım faaliyetleri 

gerçekleştirilmektedir. ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK tarafından gerçekleştirilecek etlik piliç 

yetiştirme tesisinde oluşan gübreler, sadece üretim dönemi sonucunda kümeslerden 

çıkartılacak ve depolanmadan gübre işleme tesisine gönderilecektir. Bu nedenle tesiste 

oluşan gübrelerin, azota hassasiyeti olan bitkilere olumsuz bir etkisi olmayacaktır. 

III.A.29. Üretimde oluşması muhtemel kırık yumurtaların miktarı, bertarafı ve 

alınacak önlemler açıklanmalıdır. 

Projeye konu olan faaliyet, “Etlik Piliç Yetiştiriciliği” olup proje kapsamında yumurta 

üretimi gerçekleştirilmeyecektir. Tesise, ERPİLİÇ firmasından günlük getirilecek civcivlerin, 

kümeslerde ortalama 45 gün süren üretim döneminde beslenme ve bakımı yapılacaktır. Bir 

üretim döneminde yetiştirilen ve kesim ağırlığına ulaşan piliçlerin sağlık kontrolleri yapılarak 

ERPİLİÇ firmasına ait kesimhaneye gönderilecektir. Bu nedenle faaliyetten kaynaklı kırık 

yumurta oluşması söz konusu olmayacaktır. 


87



III.B. İŞLETME FAALİYETE KAPANDIKTAN SONRA OLABİLECEK VE SÜREN ETKİLER 

VE BU ETKİLERE KARŞI ALINACAK ÖNLEMLER, 

III. B. 1. Rehabilitasyon çalışmaları, 

Proje ömrünün tamamlanması ile birlikte bölgenin içerisinde bulunduğu gelişme 

durumuna göre arazinin kullanım amacı belirlenecek ve bu doğrultuda arazide rehabilitasyon 

çalışmaları yapılacaktır. 

Kümeslerin tamamen sökülmesi durumunda; değerlendirilebilir özellikteki malzemeler; 

kullanım özelliklerine göre satışa sunulacaktır. 

Kümeslerin söküm çalışmaları esnasında oluşması muhtemel koku emisyonunu 

önlemek amacı ile çalışma süresi minimum tutulacak ve alanda dezenfeksiyon çalışmaları 

gerçekleştirilecektir. Binaların yıkım çalışmaları sonucunda oluşacak hafriyat atıkları ise; 

18.03.2004 Tarih ve 25406 sayılı “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü 

Yönetmeliği’nde belirtilen hususlara uygun olarak belediyenin göstereceği alana 

boşaltılacaktır. 

Tesiste mevcut bulunan ölü çukuru ise; işletme faaliyete kapandıktan sonra 

kireçlenecek ve çukurun üzeri örtü toprak ile örtülecektir. 

III. B. 2. Mevcut su kaynaklarına etkiler 

Proje sahası içerisinde herhangi bir yüzeysel su kaynağı, mevsimsel akış gösteren 

dere veya kuru dere bulunmamaktadır. Proje alanı içerisinde yeraltısuyu kullanım belgesine 

sahip bir adet su kuyusu bulunmaktadır. İşletme aşamasında temizlik işlerinde gerekli olan su 

ihtiyacı kuyudan temin edilecektir. 

Aşağıda açıklaması yapılan nedenlerden projenin su kaynaklarına olumsuz etkisi 

beklenmemektedir. 

Projenin işletme aşamasında kapasite artışıyla birlikte oluşacak tüm evsel nitelikli 

atıksular ve kümeslerin temizlenmesinden dolayı oluşacak atıksular 30 m 3 hacimli atık su 

toplama rogarında toplanarak köy kanalizasyon hattına verilecektir. Atık su toplama rogarı, 

betonarme ve sızdırmaz özellikli yaptırılmıştır. 





Ayrıca proje alanında ölü piliçlerin bertarafı için kullanılan 1 adet ölü çukuru 

bulunmaktadır. Söz konusu ölü çukur, betonarme olarak inşa edilmiş olup, yer altı sularına 

sızdırmazlığı sağlanmıştır. Ölü çukurunun sahada yer alan su kuyusuna mesafesi 150 

metredir. 


88



Proje kapsamında oluşması muhtemel olan katı atıklar, ambalaj atıkları, tehlikeli atıklar 

ise birbirlerinden ayrı olarak sızdırmaz kaplarda depolanacak olup; ilgili yönetmelik 

hükümlerine uygun olarak bertarafları sağlanacaktır. 

III.C. ACİL MÜDAHALE PLANI VE İZLEME PROGRAMI 

Faaliyetin inşaat, işletme ve işletme sonrası için önerilen izleme programı ve doğal afet 

ve kaza, sabotaj ve benzeri durumlarda uygulanacak müdahale planı. İşçi sağlığı ve iş 

güvenliği açısından alınacak önlemler. Toplu halde ölümlerin olması halinde alınacak 

önlemler ve bunların nasıl bertaraf edileceği. 

Projenin inşaat ve işletme aşamasında insan ve çevre sağlığına zararlı maddelerin 

depolanması yapılmayacaktır. Ancak tesisin faaliyeti kapsamında bazı iş kazalarının oluşması 

söz konusu olabilecektir. Oluşması muhtemel iş kazalarını minimuma indirgemek için ise 

çalışacak personele gerekli eğitimler verilecektir. Ayrıca inşaat, işletme ve işletme sonrasında 

meydana gelebilecek doğal afetler, sabotaj, toplu ölümler ve benzeri durumların oluşması 

halinde uygulanacak acil müdahale planı, firma tarafından oluşturulacaktır. 

Hazırlanacak acil müdahale planı aşağıda detaylandırılmış konuları da içerecektir. 

Deprem 

Proje alanı incelenerek, korunma için yer ve muhtemel kaçış yolları belirlenecektir. 

Belirlenen güzergâh üzerinde engel olabilecek saksı, masa, sandalye, benzeri unsurlar 

ortadan kaldırılacaktır. 

Olası bir deprem anında çalışanların nasıl hareket etmeleri gerektiğine dair, personele 

eğitimler verilerek; görev ve sorumluluklar paylaşılacaktır. Böylelikle gerekli olan ekipler 

kurulacaktır. 

Olası bir deprem anında herkesin toplanacağı toplanma alanı belirlenecektir. Deprem 

anından sonra binalar görsel olarak denetlenecektir. Önemli olabilecek hasalar durumunda 

derhal yetkili mercilerle iletişime geçilecektir. 

Yangın 

Proje sahası içerisinde yangın oluşumu önlemek amacı ile gerekli önlemler önceden 

alınacak belirlenecektir. Kümeslerde gerekli görülen bölgelere yangın söndürme tüpleri 

yerleştirilecektir. Yangın tüplerinin periyodik bakımlarının takibi için personel 

yetkilendirilecektir. 

Proje sahası içerisinde ateş yakılmayacak ve gerekli tedbirler alınacaktır. Olası bir 

yangın anında ile öncelikle yetkili merciler ile iletişime geçilecek ve yardım gelene kadar ilk 

müdahale söndürme ekibi tarafından gerçekleştirilecektir. 

Sel 

Deprem felaketinin aksine su baskınlarını, gerek meteorolojik bulgular ve gerekse 

baskın bölgelerinden bugüne kadar elde edilen istatistikler ve gözlemler sayesinde önceden 

saptamak mümkün olabilmektedir. Kısaca, bir dizi teknik önlemler ve gözlemler 


89



değerlendirilerek, su baskınlarından önceden haberdar olunabilmekte ve can-mal kaybı 

önlenebilmektedir. 

Proje sahasında mevsimsel kaynaklı veya kuru dere niteliğinde olan herhangi bir dere 

yatağı bulunmamaktadır. Bu nedenle sel baskının yaşanması muhtemel görülmemektedir. 

Fakat olası sel felaketinin yaşanması ihtimaline karşı gerekli önlemler alınacaktır. Tesisin 

yağmur giderleri kontrol edilecek, borularda tıkanmaya yol açabilecek kaba malzemelerin 

temizliği yapılacaktır. 

Sabotaj 

Tesise personel, ziyaretçi giriş çıkışı kontrollü olarak yapılacaktır. Alınacak önlemlerin 

etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak üzere yeterli kontrol, denetim ve gözetim sağlanacaktır. 

Gerekli görülmesi durumunda personele eğitim verilecektir. 

İşçi sağlığı ve iş güvenliği kuralları 

Proje kapsamında karışılabilecek risklerin en önemlilerinden birisi biyolojik risklerdir. 

Hastalık yapıcı mikrop, bakteri ve virüslere karşı tesiste gerekli önlemler alınacaktır. 

Kümeslerin hijyenik koşulları sürekli kontrol altında tutulacaktır. Üretim dönemlerinin sonunda 

kümeslerde dezenfeksiyon çalışmaları yapılacaktır. Ayrıca tesise sürekli girip çıkış yapan 

araçların lastikleri dezenfekte edilecektir. Hastalık ihtimaline karşı personeller iş kıyafetleri ile 

çalışacak olup; kullandıkları, tulum, çizme vb. malzemelere belirli zamanlarda dezenfeksiyon 

işlemi uygulanacaktır. 

Dezenfeksiyon işlemleri esnasında kullanılan kimyasallardan çalışanların zarar 

görmemesi için gerekli kişisel koruyucu ekipmanlar (eldiven, maske vb.) temin edilecektir. 

Kümeslerde meydana gelebilecek gürültü seviyesi belirli periyotlarda ölçülerek; 23 Aralık 2003 

tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazete ile yayımlanarak yürürlüğe giren “Gürültü Yönetmeliği”nde 

yer alan sınır değerler ile karşılaştırılacaktır. Gürültü seviyesinin 85 dBA’ yı geçmesi 

durumunda uygun kulaklık temin edilecek ve kullanımı sağlanacaktır. 

Proje kapsamında oluşabilecek tüm risklere karşı, iş sağlığı güvenliği ile ilgili gerekli 

önlemler alınacaktır. Ayrıca ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, 11 Ocak 1974 tarih ve 14765 sayılı 

Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren “İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü”nde 

belirtilen hükümlere uyacağını taahhüt etmektedir. 

Toplu ölümler ve salgın hastalıklar 

Projenin işletme aşamasında kümeslerde görülebilecek herhangi bir hastalık 

durumunda 3285 sayılı Hayvan Sağlığı Zabıtası Kanunu gereğince Tarım İl Müdürlüğü’ ne 

bildirim yapılacaktır. Tarım İl Müdürlüğü tarafından görevlendirilmiş birim gelene kadar 

hastalığın yayılmaması için gerekli tedbirler tesis veteriner hekimi tarafından alınacaktır. 

Hastalığın yayılımını önleme amacı ile hasta ve sağlam olan hayvanlar birbirinden 

ayrılacaktır. Hasta hayvanlara temas etmiş yem, suluk vb. malzemeler ortamdan 

uzaklaştırılacaktır. Hasta hayvanların ayrıldığı bölüme ise insan giriş çıkışı engellenecektir. Bu 

süre zarfından hasta hayvanlardan kaynaklı ölümler gerçekleşir ise; ölü hayvanlar muayene 

edilmek üzere saklanacaktır. 


90



Toplu ölümlerin meydana gelmesi durumunda; Tarım İl Müdürlüğü ekipleri tarafından 

yapılacak inceleme sonucunda belirlenecek olan bertaraf yöntemi (gömülmesi, rendering için 

gönderilmesi vb.) uygulanacaktır. 

Tavukların bertaraf edilmesi ile birlikte kümeslerde dezenfeksiyon çalışmaları 

başlatılacaktır. Dezenfeksiyon imkânı olmayan malzemelerin uygun koşullarda yakılması 

sağlanacaktır. 

III.D. PROJE ALTERNATİFLERİ, 

(Bu bölümde, yer, üretim tekniği, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması 

yapılacak ve proje kapsamındaki alternatifler arası seçimler ve bu seçimlerin 

nedenleri) belirtilecektir.) 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü Çobançayır Mevkii 

92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii 11 Parsel sayılı alanda faaliyet gösterdiği 

etlik piliç yetiştirme tesisinde kapasite artışı yapmayı planlamaktadır. Projenin 

gerçekleştirilmesi planlanan bölgede; 

Tavukçuluk faaliyetlerinin yoğun bir şekilde yapılması, 

Hammadde, makine ve teçhizat ihtiyacının kolay karşılanabilmesi, 

Ulaşım ağına yakınlığı, 

Topografyanın piliç yetiştiriciliğine uygunluğu, 

Arazinin firmanın tapulu mülkü olması, 

Hali hazırda tesisin kurulu bulunması, 

Proje kapsamında yeni yapı yapılmayıp sadece kurulu bulunan kümeslerde 

seyyar kat yapılarak kapasite artışının gerçekleştirilmesinin planlanması sebebi ile proje için 

alternatif yer düşünülmemiştir. 


91



III.E. SONUÇLAR 

(Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve 

projenin gerçekleşmesi halinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel 

bir değerlendirme ve taahhütler) 

ÖZKOPARAN TAVUKÇULUK, Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü, Çobançayır 

Mevkii, 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, Türbe Tepecik Mevkii, 11 Parsel sayılı alanda faaliyet 

gösterdiği etlik piliç yetiştirme tesisinde kapasite artışı yapmayı planlamaktadır. 

Proje alanında kurulu bulunan 4 adet kümeste her üretim döneminde toplam 140.000 

adet etlik piliç yetiştirilmektedir. Kapasite artışıyla birlikte 140.000 adet/dönem olan piliç üretim 

kapasitesinin 280.000 adet/dönem’e çıkarılması planlanmaktadır. Projeye konu olan kapasite 

artışı için mevcut 4 adet kümese ilave kümes yapılmayacaktır. 4 adet kümesin 2 adedinde 

kaldırılabilir özellikte açılır kapanır panel sistemli seyyar kat olup, diğer 2 kümeste de 

yapılacak panel sistemli seyyar katların hepsinin birlikte kullanılması ile kapasite artışı 

yapılması planlanmaktadır. 

Tesiste Erpiliç Entegre Tavukçuluk Üretim Pazarlama ve Tic. Ltd. Şti.** firmasından 

günlük getirilecek 280.000 adet civcivlerin, ortalama 45 gün süren üretim döneminde 

beslenme ve bakımı yapılacaktır. Bir üretim döneminde yetiştirilen ve kesim ağırlığına ulaşan 

piliçlerin sağlık kontrolleri yapılarak ERPİLİÇ firmasına ait kesimhaneye gönderilecektir. 

Etlik Piliç Yetiştirme Tesisinin bulunduğu 11 Parsel ve 92 parsel sayılı alanların toplam 

alanları 15.500 m 2 olup, kurulu 4 adet kümesin toplam taban alanı 5.985 m 2 ’dir. Tesisin 

bulunduğu 11 parsel sayılı alanda; 1 adet 1.586 m² ve 1 adet 1.131 m² oturma alanına sahip 2 

adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 20 m² alanda 1 adet ölü çukuru, 60 m² alanda 1 adet su 

deposu bulunmaktadır. 92 Parsel sayılı alanda ise; 1 adet 1.900 m² ve 1 adet 1.368 m² oturma 

alanına sahip 2 adet etlik piliç yetiştirme kümesi, 128 m² alanda 1 adet bakıcı evi, 6 m² alanda 

1 adet atıksu toplama rogarı yer almaktadır. 

Proje alanına en yakın yerleşim birimi 800 metre güneybatısında yer alan Mesciler 



gösteren broiler besi kümesi bulunmaktadır. 

Projenin 20 gün sürmesi planlanan inşaat aşamasında ortalama olarak 3 personelin 

devamlı çalışacağı öngörülmektedir. Projenin inşaat aşamasında mevcut 2 adet kümese 

seyyar kat ilavesi yapılacaktır. 

İşletme aşamasında kapasite artışıyla birlikte 4 bakıcı ve 1 veteriner hekim olmak 

üzere toplam 5 personelin çalışması planlanmaktadır. Bakıcılar, aileleriyle birlikte toplam 9 kişi 

olacak şekilde bakıcı evinde kalacaktır. Böylece tesiste veteriner hekim ile birlikte toplam 10 

kişi bulunacaktır. 

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında oluşacak evsel nitelikli katı atıklar arasında 

geri kazanımı mümkün olanlar (kâğıt, cam, plastik, metal vb.) cinsine göre ayrılarak biriktirilip 

lisanslı toplama ayırma tesislerine verilmek sureti ile uzaklaştırılacaktır. Yemek artıkları gibi 

evsel atıklar ise çöp konteynırında toplanıp, Karacasu Belediyesi tarafından alınarak 

uzaklaştırılacaktır. 


92



Projenin inşaat sırasında oluşması muhtemel artık ve hurda inşaat malzemeleri belli bir 

alanda toplanacak, inşaatta tekrar kullanılabilecek olanlar kullanılacak; kullanılamayacak 

olanlar ise Belediyenin göstereceği izinli döküm alanlarına taşınarak uzaklaştırılacaktır. 

Projenin işletme aşamasında her üretim dönemi sonunda oluşacak hayvan dışkıları, 

personel tarafından toplanarak depolanmaksızın; sızdırmasız, atıkların etrafa dökülmesini 

engelleyecek şekilde üstü kapalı araçlar ile Bakanlıktan Çevre İzin ve Lisans Belgesi alacak 

geri dönüşüm/kazanım tesisine gönderilecektir. Ancak olağanüstü bir durumla (hava, yol vb. 

ile ilgili) karşılaşılması ve gübrenin kümesten alınır alınmaz uygun bir tesise gönderilememesi 

halinde kullanılmak üzere, sızdırmaz beton zeminli gübre geçici depolama yeri 

oluşturulmuştur. 

Projenin işletme aşamasında oluşacak ölü piliçler, faaliyet sahası içerisinde mevcut 1 

adet ölü çukuruna alınarak üzeri sönmemiş kireçle kapatılacaktır. Ancak projenin işletme 

aşamasında herhangi bir sebeple toplu piliç ölümlerin olması durumunda Bolu İl Tarım 

Müdürlüğü’ne haber verilecektir. İlgili kurumca gerekli incelemelerin yapılmasının ardından 

belirlenecek olan uygun yönteme göre bertaraf işlemi gerçekleştirilecektir. 

Projenin inşaat aşamasında gerekli olan su ve işletme aşamasında kullanım suyu, 

piliçlerin içme suyu ve koku giderici su havuzlarına buharlaşan suyun ilavesi için ihtiyaç olan 

su, Çamyayla Köyü su şebeke hattından sağlanacaktır. Kümeslerin temizliği aşamasında 

gerekli su ise kullanım belgesi olan su kuyusundan karşılanacaktır. 

Projenin inşaat ve işletme aşamalarında oluşacak atıksular 30 m 3 hacimli sızdırmaz 

atık su toplama rogarında toplanarak köy kanalizasyon hattına verilecektir. Köy kanalizasyon 

hattı Karacasu Belediyesi kanalizasyon hattına bağlıdır. Karacasu Belediyesinin kanalizasyon 

hattı arıtma tesisi ile sonlanmaktadır. 

Projenin inşaat aşamasında gaz ve toz emisyonu oluşumuna sebep olacak herhangi 

bir faaliyet yapılmayacaktır. 

Projenin işletme aşamasında kümeslerin ısıtılması amacı ile ithal kömür yakıtlı sobalar 

kullanılmaktadır. Koku emisyonunun minimize edilmesi amacıyla kümeslerde havalandırma 

sistemi çıkışlarına su havuzları inşa edilmiştir. Kümeslerden çıkan hava, toplama kanalları ile 

havuzlarda bulunan suya çaptırılmakta ve koku etkisinin minimize edilmesi sağlanmaktadır. 

Su havuzlarının da etrafı kapatılarak koku ve gazların direk atmosfere verilmesi önlenecektir. 

Tesis için, 28.03.2008 tarih ve 59 Belge No ile Emisyon İzni alınmıştır. 

Projenin ince inşaat işleri sırasında kullanılacak solvent bazlı boya ve izolasyon 

malzemesi ambalajları ile bu maddelerle bulaşmış fırça, bez vb. tehlikeli atıklar kilitli, 

sızdırmaz bir konteynırda biriktirilip, lisanslı geri dönüşüm veya bertaraf tesislerine 

gönderilecektir. 

Projenin işletme aşamasında ise tesise civcivler getirilmeden önce 2 üretim dönemi 

arasında yapılacak temizlik işlemlerinde kullanılan dezenfektan malzemelerine ait ambalajlar 

dezenfektanların temin edildiği firmalara geri verilecektir. Bu nedenle işletme aşamasında 

tehlikeli atık oluşumu söz konusu olmayacaktır. 


93



Projenin inşaat aşamasında 3 kişi çalışacağından ve işletme aşamasında kapasite 

artışı ile birlikte tesiste 10 kişi bulunacağından bir sağlık ünitesine ihtiyaç olmayacaktır. Tıbbi 

müdahale gerektiren durumlarda en yakın sağlık ocağı veya hastaneye sevk edilecektir. Bu 

nedenle projenin inşaat ve işletme aşamalarında tıbbi atık oluşumu söz konusu değildir. Acil 

müdahale gerektiren durumlarda pansuman vb. yapılması ve tıbbi atık çıkması halinde, 

kaynaklanacak tıbbi atıklar kırmızı renkli, delinmeye ve yırtılmaya dayanacak cins ve kalınlıkta 

torbalara konacak; Belediyenin Tıbbi Atık Toplama Aracına verilecek veya en yakın sağlık 

kuruluşuna gönderilecektir. 

Projenin işletme aşamasında kullanılacak makina ve ekipmanların bakımı yetkili servis 

tarafından gerçekleştirileceği için atık yağ oluşumu söz konusu değildir. Ancak herhangi bir 

nedenle yağ değişimi yapılması durumunda ortaya çıkacak atık yağların geçici depolanması, 

taşınması ve bertarafı, 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 

yürürlüğe giren “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak 

gerçekleştirilecektir. 

Projenin işletme aşamasında personelin yemek ihtiyacı proje sahasında bulunan bakıcı 

evinden karşılanacaktır. İşletme aşamasında oluşacak bitkisel atık yağlar, sızdırmaz kaplara 

aktarılarak biriktirilecek lisanslı bitkisel atık yağ toplama tesislerine verilecektir. 

Projenin inşaat aşamasında mevcut kümeslere panel sistemli seyyar kat ilavesi 

yapılarak gerçekleştirileceğinden inşaat aşamasında gürültü kirliliğine sebep olacak 

herhangi bir faaliyet yapılmayacaktır. İşletme aşamasında ise fanlar, petler ve jeneratörlerden 

kaynaklanacak gürültü söz konusu olacaktır. Bölüm III.A.12.’de yapılan hesaplamalar sonucu 

işletme aşamasında oluşacak gürültü seviyesi 100 m mesafeden önce 68 dBA’ nın altına 

düşmektedir(100.metrede 67,98 dBA). Bu nedenle proje sahasına 800 metre mesafede 

bulunan en yakın yerleşim yeri projeden kaynaklanacak herhangi bir gürültüden 

etkilenmeyecektir. 

Proje, 29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 

“Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik” EK–2: 

Çevreye Kirletici Etkisi Olan Faaliyet veya Tesisler Listesi; Madde 7.30.3. “20.000 adet ve daha 

fazla piliç, tavuk, hindi ve benzeri kümes hayvanları kapasiteli tesisler.(*)” kapsamında yer 

almaktadır. Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Madde 

1, 2 bendine göre, EK-1 ve EK-2 listesinde yer alan (*) işaretli faaliyet ve tesisler, çevre izninin 

gürültü kontrol ile ilgili hükümlerinden muaftır. 


94



Tesiste uyulması taahhüt edilen mevzuat listesi aşağıda görülmektedir. 

KANUNLAR 

MEVZUATIN ADI 

Çevre Kanunu (Kanun sayısı: 2872) 

26.04.2006 tarih ve 5491 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler. 


RESMİ GAZETE 

TARİHİ 

11.08.1983– 

13.05.2006 

İş Kanunu (Kanun sayısı:4857) 10.06.2003 

Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu (Kanun sayısı: 3285) 16.05.1986 

Belediye Kanunu (Kanun sayısı: 5393) 13.07.2005 

Büyükşehir Belediyesi Kanunu (Kanun sayısı: 5216) 23.07.2004 

Yeraltısuları Kanunu (Kanun sayısı: 167) 23.12.1960 

YÖNETMELİKLER 

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (25755) 

14.03.2005 

30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yapılan değişiklikler. 

İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Yönetmelik (25902) 10.08.2005 

Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Yönetmeliği (20109) 15.03.1989 

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (26562) 

24.06.2007 


Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (25569) 

31.08.2004 


Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (26952) 

30.07.2008 


Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (25883) 

22.07.2005 


Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (26927) 05.07.2008 

Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (26939) 17.07.2008 

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (27601) 

04.06.2010 


Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ( 27277) 

03.07.2009 


Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (20814) 

03.04.1991 tarih ve 20834 sayılı Resmi Gazetede 




14.03.1991 





Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (25687) 


31.12.2004 


İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik 17.02.2005 

Binaların Yangından Korunmasına Dair Yönetmelik (26735) 19.12.2007 

Egzoz Gazı Emisyonu Kontrolü Yönetmeliği (27190) 04.04.2009 

95



Isınmadan Kaynaklanan Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (25699) 13.01.2005 

Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (25791) 



19.04.2005 

Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (26898) 06.06.2008 

Gürültü Yönetmeliği (25325) ve Titreşim Yönetmeliği 

Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında 

23.12.2003 

Yönetmelik (27214) 

24 Şubat 2010 tarih ve 27503 sayılı Resmi Gazetede yapılan değişiklikler. 

29.04.2009 

Çevre Denetimi Yönetmeliği ( 27061) 


21.11.2008 

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği 18.03.2004 

Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (26100) 

GENELGE 

06.03.2006 

Başbakanlık Genelgesi (26284) 09.09.2006 

TEBLİĞLER 

Tehlikesiz ve İnert Atıkların Geri Kazanımı Tebliği (27579) 12.05.2010 

96



NOTLAR VE KAYNAKLAR 

Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı. 

http://www.cosb.org.tr 

www.kgm.gov.tr 

http://www.deprem.gov.tr 

http://www.aydintarim.gov.tr/yetistiricilik/tavukculuk 

http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http://klinoptilolit.files.wordpress.com/2010/10/ 

tavukaltligi0.jpg 

http://www.google.com.tr/imgres?imgurl=http://www.hayvanbilgisi.com/wpcontent/uploa 

ds/2010/01/kumeste 

http://tavukculukekipmanlari.com/referanslar.asp 

http://www.scribd.com/doc/28493516/ETL%C4%B0K-P%C4%B0L%C4%B0C 

KUMESLER%C4%B0 

http://www.hayvanbilgisi.com 

http://www.zmo.org.tr/resimler/ekler/3640de25b7d6567_ek.pdf?tipi=14&sube= 

http://www.hayvanbilgisi.com/tavuk-yetistiriciligi/etlik-pilic-245/ 

http://www.2de1.com/bolu/110038-boluda.hayvancilik.html 

Bolu İli 2009 Yılı Çevre Durum Raporu 

www.tubitak.gov.tr/tubives 

MTA Genel Müdürlüğü 1/100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları Bolu-G27 Paftası 

“Kümes ve Ahır Gübrelerinin Geri Kazanılması ve Bertarafı Projesi” (TÜBİTAK-MAM 

ESÇAE) 

Yarar. M. ve Magnin.G. 1997. Türkiye’nin Önemli Kuş Alanları, Doğal Hayatı Koruma 

Derneği. İstanbul. 

Etkim. T., Erik. S., Koyuncu. M., İlarslan. R., 1993, Türkiye’nin Endemik ve Nesli 

Tehlike Altında Olan Türleri, Türkiye Tabiatını Koruma Derneği. 

Prof. Dr. İzzet ÖZTÜRK, Dr. Hacer TİMUR, Dr. Ufuk KOŞKAN, ATIKSU ARITIMININ 

ESASLARI Evsel, Endüstriyel Atıksu Arıtımı ve Arıtma Çamurlarının Kontrolü. 

Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı. 

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı. 

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği, T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı. 

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı. 

Su Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı. 

Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, T. C. Çevre ve Orman Bakanlığı. 

Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, T. C. Çevre ve Orman 

Bakanlığı. 

Gürültü Kontrolü Yönetmeliği, T. C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. 

İş Sağlığı Güvenliği Yönetmeliği, T. C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı. 


97

YETERLĠK BELGESĠ TEBLĠĞĠ KAPSAMINDA ÇALIġTIRILMASI TAAHHÜT EDĠLEN 

PERSONEL TABLOSU 

Projenin Adı : Etlik Piliç Yetiştirme Tesisi Kapasite Artışı 

Proje Sahibi : ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ. 

Projenin Mevkii : 

Yeterlik Belge No : 88 

Tebliğin Ġlgili Maddesi 

Kapsamında 

ÇalıĢtırılacak Personel 

Çevre Mühendisi 

(Madde 5/1-a) 

Mühendislik veya 

mimarlık fakülteleri veya 

fakülte veya akademi 

veya dört yıllık yüksek 

okul veya fen veya 

edebiyat fakültelerinin 

........................................ 

mezunu personel 

(Madde 5/1-b) 

Kapsam Belirleme ve 

İnceleme Değerlendirme 

Komisyonunca veya 

PTD İnceleme 

değerlendirme 

komisyonunca 

belirlenmiş meslek 

grubundaki personel 

Rapor Koordinatörü 

(Madde 5/1-c) 

(Madde 5/1-ç) 

kapsamındaki personel 

Bolu İli, Merkez İlçesi, Mesciler Köyü Çobançayır Mevkii 92 Parsel ve Çamyayla Köyü, 

Türbe Tepecik Mevkii 11 Parsel 

Adı Soyadı Mesleği 

Sorumlu Olduğu 

Bölüm, Sayfa, 

bölüm, ekler vb. 

Serpil SEVEN Çevre Müh. Tüm Rapor 

Gözde AKDUMAN Çevre Müh. Tüm Rapor 

Ruhan KÜPELİ Makina Y. Müh. Tüm Rapor 

B. Tuna KÜPELİ İnşaat Müh. Tüm Rapor 

Nasuh YORGUN Veteriner Hekim Bölüm III 

Nurten KORKMAZ Makina Müh. Tüm Rapor 

Esra KILIÇ Çevre Müh. Tüm Rapor 

Ġmzası

ÖZKOPARAN TAV. EKP. İNŞ. TUR. TİC. VE SAN. LTD. ŞTİ.

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?