dosyayı indir - Antiotorite

“Mektubunuzda nasıl yazmalı sorusunun sizi uğraştırdığını
belirtiyorsunuz. Yirmi beş yıldır bu sorunun herkesi nasıl
uğraştırdığını görüyorum... Evet, önemli bir soru bu; beni de
uğraştırdı, uğraştırıyor, yaşamımın sonuna dek de uğraştıracak. Ama
bana göre soru şöyledir: Nasıl yazmalıyım ki, kişilerim kimler olursa
olsunlar, kendileri için yazdığım öykünün sayfalarından, varlıklarının
fizik gerçeğinin gücüyle, gördüğüm ve duyduğum yarı-düşsel
gerçeğin inandırıcı gücüyle ortaya çıkıversinler? Bana göre söz
konusu olan budur, konunun gizi budur....” (Eisenstein 1984:: 43).
Eisenstein’a göre, yukarıda da belirtildiği gibi kurgu bu işin çözümüne yardım
eder. Kurgu, Eisenstein’a göre belki de, yazarın düşünce ve duygusunu tümüyle
izleyiciye ulaştırmada sahip olunan en iyi yaklaşımdır (Eisenstein 1986:. 33, 34).
Eisenstein, kurgunun ilkelerini bulmak için büyük bir emek harcar; çünkü ancak
bu şekilde yaratıcı-sanatçı, izleyicisinin hem aklını hem duygularını uyararak
onu aktif bir şekilde sanatsal sürece dahil edebilir. Bu özelliği ile Eisenstein bir
propaganda yönetmeni olmaktan ziyade izleyicisini düşünmeye ve hissetmeye
zorlayan bir yönetmen kimliğini kazanır.
Eisenstein, izleyiciyi bir yaratma işine sürükler; bu yaratma işi sırasında
izleyicinin kişiliği, yönetmenin kişiliğine bağlı olmak şöyle dursun, yönetmenin
niyetiyle kaynaşarak gelişir. Gerçekten de her izleyici kendi kişiliğine, kendi
tarzına uygun olarak, kendi deneyiminden, imgeleminin en gizli köşelerinden,
çağrışımlarının dokusundan, yaratılışının, yapısının, toplumsal ilişkilerinin
verilerinden yola çıkarak, yazarın kendisine önerdiği ve yazarın izleğini
anlamaya, denemeye yönelten gösterim kılavuzluklarına göre bir imge yaratır.
Bu, yazarın tasarladığı ve yarattığı aynı imgedir, ama bu imge aynı zamanda
izleyicinin kendisince de yaratılmıştır (Eisenstein 1986: 35). “Aranan imaj
verilmez, yaratılır. Yazarın, yönetmenin ve oyuncunun aralıklı görüntülerle
içerdiği imaj kurguyla seyircinin his ve bilinç dünyasına sunulur” (Eisenstein
1993: 16). Eisenstein’a göre kurgu, konuyu düzgün ve akıcı anlatmakla
yetinmez: anlamı tüm gücüyle yansıtır ve seyirciyi sayfalardan ya da perdeden
37