You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Yudumla: bir lezzetin tarihi<br />
Kuşaklar boyunca tarihe tanıklık eden dükkânlar ne<br />
yazık ki artık eski bir zamanın gerçekliğinde kaldılar. Bu<br />
nesli tükenmekte olan nadir mücevherlerden biri de İzmir<br />
Kemeraltı’nda bulunan Yudumla… İşletmenin sahipleri<br />
baba Şerbetçi Mustafa ve oğlu Günhan Türkmen ile İzmir ve<br />
karadut üzerine söyleştik.<br />
Öncelikle sizi tanıyalım.<br />
İzmir’in tarihî dükkânlarından<br />
birinin sahibisiniz. Kaç senedir<br />
İzmir’desiniz? Neler değişti o<br />
zamandan bu zamana? Hem İzmir<br />
adına hem de sizin için?<br />
Ben Kemeraltı esnaflarından<br />
Mustafa Türkmen. İzmirliler<br />
beni Şerbetçi Mustafa<br />
diye tanırlar. 1947, İzmir<br />
doğumluyum. Dedem Mustafa<br />
Türkmen (Hacı Mustafa),<br />
1931 yılında şu an işlettiğim<br />
dükkânı satın almış. Hacı<br />
Mustafa kış aylarında helva,<br />
yaz aylarında ise Ödemiş’ten<br />
develer üzerinde heybelerle<br />
gelen kara meyvelerden<br />
imal ettiği şurupları döker,<br />
satarmış. Babam Hüseyin<br />
Türkmen (Helvacı Hüseyin)<br />
1957 yılında dükkânı<br />
devralıp, kışın helvacılığa<br />
2006 yılından beri pazara<br />
gelen Lale hanım, pazarda<br />
zarar etmesine rağmen<br />
bırakmayı asla düşünmediğini<br />
söylüyor. “Hormon kullanarak<br />
şu anda elde ettiğim ürünün<br />
iki üç katı fazlasını, çok daha<br />
kısa sürede elde edebilirim”<br />
diyor. “Ama yapmıyorum,<br />
yapmayacağım. Benim<br />
için önemli olan buradaki<br />
insanlarla birlikte olmak.<br />
Dünya için taşıdığımız kaygılar<br />
bizi yakınlaştırıyor.” Aynı şey<br />
Kandıra’dan, Antakya’dan,<br />
Kuşadası’ndan, Bursa’dan,<br />
Çanakkale’den, Antalya’dan<br />
taptaze ürünleriyle gelen diğer<br />
çiftçi ve aracılar için de geçerli.<br />
Peki bu yalnızca geçici<br />
bir moda, tüketicinin ve<br />
yazın ise şerbetçiliğe devam<br />
etmiş. Ben de 1971’den<br />
beri YUDUMLA markasıyla<br />
dedemden kalan mirası<br />
devam ettirmekteyim.<br />
Aslında her şey değişti.<br />
Esnaflık, sevgi, saygı,<br />
hoşgörü, ticarî ahlak, çevre<br />
değişti. İnsanlar değişti.<br />
Aslında değişmeyen hiçbir<br />
şey kalmadı. Her şey o kadar<br />
çok değişti ki gülen yüzler<br />
kalmadı…<br />
Bu kadar uzun zamandır hizmet<br />
veren bir dükkânın başından<br />
ilginç hikâyeler geçmiştir<br />
mutlaka, hatırlayabildiğiniz bir<br />
tanesini bizimle paylaşır mısınız?<br />
Eski zamanlarda, İzmir’in<br />
kurtuluş tarihi 9 Eylül’de<br />
çevre köylerden resmigeçidi<br />
dolayısıyla üretici ve satıcıların<br />
bir süre sonra vazgeçeceği<br />
bir heves mi? Öyle ya, şu<br />
anda yol kenarında tostayran<br />
satan mola yerlerinden<br />
süpermarket reyonlarına, semt<br />
pazarlarından endüstriyel<br />
gıda firmalarına kadar satın<br />
aldığımız her ürünün üzerinde<br />
organik, doğal, bio, saf, temiz,<br />
ev yapımı, köy üretimi, vs. gibi<br />
ibarelere rastlar hâle geldik.<br />
Bu ifadelerin çarpıtılarak<br />
kullanılması da tüketicinin<br />
satın aldığı ürünlere duyduğu<br />
güveni etkiliyor. Buğday<br />
Derneği’nin düzenlediği<br />
%100 Ekolojik Pazarların<br />
bir önemi de organik<br />
ürünlerde bir standardın<br />
yerleşmesine ve insanların<br />
bu alanda bilinçlenmesine<br />
İlginizi çekebilecek birkaç adres<br />
• İzmir’den bir kaç adres:<br />
www.natursaorganik.com.tr<br />
www.zeytinhome.com<br />
seyretmek için Kemeraltı’na<br />
gelirlerdi. Bir gün alışverişe<br />
gelen köylülerden biri<br />
işyerimizden su aldı, o<br />
zamanın parasıyla 15 kuruş<br />
ediyor. Gelen köylü vatandaş<br />
“Aboo, ulen biz bir kilogram<br />
sütü 12 kuruşa fabrikalara<br />
veriyoz, sen ne pahalıcısın<br />
böle!” deyip bana bir kızmıştı,<br />
o günü hiç unutmuyorum…<br />
Başka şubeler açmayı hiç<br />
düşündünüz mü? Tek dükkân<br />
kalmanın avantajları ve<br />
dezavantajları nelerdir?<br />
Evet, yeni şubeler açmak<br />
ve franchise vermek gibi bir<br />
proje üzerinde çalışıyoruz.<br />
Şu anda dikey büyümemizi<br />
gerçekleştiriyoruz, üretim<br />
kapasitemizi saatte 1 tonluk<br />
üretime çıkartıyoruz. Bununla<br />
yardımcı olması. Bugün<br />
yasal dayanağı olan, daha<br />
güvenilir ve standartlara uygun<br />
ürünleri süpermarketlerde<br />
görebiliyorsak, bunun<br />
arkasında ekolojik pazarların<br />
çabasını görmezden<br />
gelemeyiz. Gerçek ekolojik<br />
ürünler için tek yapmanız<br />
gereken, satın aldıklarınızın<br />
üzerindeki “kırmızı nar”<br />
logosuna dikkat etmek...<br />
Örgütlenme alanında da<br />
önemli gelişmeler var. Pazarda<br />
bir grup üretici Kibele Ekolojik<br />
Yaşam Kooperatifi’ni kurdu.<br />
“Türkiye’de örgütlenmek<br />
kültürel olarak çok kolay<br />
bir şey değildir, ama küçük<br />
üreticiler olarak ortak sorunlara<br />
ortak çözümler getirmek için<br />
• Ekolojik kutu servisleri:<br />
www.organikkutu.com<br />
www.imeceekolojik.com.tr<br />
birlikte yatay büyümemizi de<br />
gerçekleştireceğiz.<br />
Karadut benim özellikle<br />
dondurmasına bayıldığım bir<br />
meyve. Başka neler yapılıyor<br />
karadutla? Güzel lezzetinin<br />
yanısıra insan sağlığına faydaları<br />
var mıdır mesela karadutun?<br />
Evet, karadutun dondurması<br />
lezzetli olur… Bizim kendi<br />
imalatımızda karadut şerbeti,<br />
karadut suyu, karadut reçeli,<br />
karadut şurubu, karadut<br />
kompostosu, karadut<br />
marmeladı ve bu sene yeni<br />
çıkartacağımız diyabetik ve<br />
light karadut şerbeti gibi çok<br />
çeşitli ürünlerimiz var.<br />
Karadutun faydalarıysa<br />
oldukça fazla… İçerisinde<br />
flavonoid, antioksidan etki<br />
yapan etken maddeler,<br />
böyle bir girişimde bulunduk.<br />
Adım adım ilerliyoruz” diyor<br />
kurucularından Berrin hanım.<br />
Ekolojik ürünler kullanarak<br />
hem üreticilere destek olmak,<br />
hem de hızla dengesini<br />
bozduğumuz doğanın<br />
kendisini toparlaması için<br />
üstünüze düşeni yapmak<br />
istiyorsanız, Şişli, Antalya,<br />
Ümraniye, Samsun, Kartal,<br />
Beylükdüzü ve Bakırköy’deki<br />
pazar noktalarına gidebilir ya<br />
da internet üzerinden sipariş<br />
verebilirsiniz.<br />
Ekolojik pazarlarla ilgili ayrıntılı<br />
bilgi için:<br />
http://www.bugday.org/<br />
• www.manavim.com<br />
www.organikce.com<br />
www.organikye.net<br />
kalsiyum demir, B1, B2, B3 ve<br />
C vitamini içeren karadutun,<br />
antioksidan etkisi göstermesi,<br />
hâlsizliğe iyi gelmesi,<br />
mide salgılarını arttırması<br />
ve sindirim sistemini<br />
düzenlemesi, bağışıklık<br />
sistemini güçlendirerek vücut<br />
direncini arttırması gibi insan<br />
sağlığı için pek çok olumlu<br />
etkisi var.<br />
Karadutu nereden<br />
alıyorsunuz? Ya da kendiniz mi<br />
yetiştiriyorsunuz?<br />
Tire’nin Canbazlı köyünden<br />
alırız. Dedem dedeleriyle<br />
oğlumsa oğullarıyla çalışır<br />
senelerdir. Hep aynı ağaçların<br />
ürünlerini alırız. Dünyada<br />
aroma açısından Canbazlı’da<br />
yetişen ürünün kalitesinde bir<br />
ürün daha yoktur.<br />
• İzmir’de Doğal Temizlik ürünleri<br />
satan bir adres:<br />
www.ekonat.net<br />
Tarımdan bahsetmişken,<br />
özellikle son zamanlarda<br />
ateşlenen organik tarım GDO’lu<br />
ürünlere karşı tartışması<br />
hakkında neler düşünüyorsunuz?<br />
İnsanların kulaktan dolma<br />
bilgiler üzerinden hareket<br />
ettiği bir alan bu. Belki sizden<br />
işin aslına dair birşeyler<br />
öğrenebiliriz.<br />
Genetiği değiştirilmiş<br />
organizmaların insanlık<br />
sağlığına son derece zararlı<br />
olduğunu söylemeliyim.<br />
Herkesin uzak durması<br />
gerektiğini düşünüyorum.<br />
Organik tarım henüz<br />
Türkiye’de çok yeni…<br />
Zamanla daha gelişeceğini,<br />
devletin de bu yönde<br />
önemli desteği olacağına<br />
inanıyorum.<br />
• Kompost yapımı:<br />
www.yesiladim.com
Change language