eksojen obez adolesanların düşük ve yüksek glisemik indeksli ...
eksojen obez adolesanların düşük ve yüksek glisemik indeksli ...
eksojen obez adolesanların düşük ve yüksek glisemik indeksli ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
monosakkaritlerin bir kısmı metabolize edilmekte, bir kısmı da karaciğer <strong>ve</strong> kas hücrelerinde<br />
glikojen halinde depolanmakta, diğer bir kısmı ise yağ asitleri yapımında kullanılmaktadır.<br />
Besinlerle alınan karbonhidratların vücut ihtiyacını karşılamadığı durumlarda <strong>ve</strong>ya açlık<br />
hallerinde daha önce karaciğer <strong>ve</strong> kas hücrelerinde glikojen halinde depolanan polisakkaritler<br />
ile yağ dokusunda depolanan yağlar yıkılarak kullanılmaktadır (41).<br />
Kanda glikoz düzeyinin artması pankreasın langerhans adacıklarındaki β hücrelerini<br />
uyarmakta <strong>ve</strong> kan dolaşımına insülin salgılanmaktadır. İnsülin, glikozun kas dokusuna <strong>ve</strong><br />
adipoz doku hücrelerine transportunu artırır. Eğer yemekten 2 <strong>ve</strong>ya 3 saat sonra serum glikoz<br />
düzeyi normalin altına düşecek olursa pankreasın langerhans adacıklarında bulunan α-<br />
hücreleri uyarılmakta <strong>ve</strong> glukagon hormonu salgılanmaktadır. Bu sırada insülin salgılanması<br />
baskılanmaktadır (96).<br />
Kompleks karbonhidratların basit karbonhidratlara dönüşümü bir zaman aralığı<br />
gerektirdiğinden dolayı gıdaların içerdiği basit karbonhidratlar, kompleks karbonhidratlara<br />
göre bağırsaktan hızlı emilmekte, tokluk serum glikozu <strong>ve</strong> insülin düzeylerinde büyük <strong>ve</strong> hızlı<br />
artışlar meydana getirmektedir. Yavaş emilen karbonhidratlar ile elde edilen serum glikoz<br />
düzeyi ise uzun <strong>ve</strong> düz bir şekilde devam etmektedir. Glikoz, fruktoz <strong>ve</strong> sakkaroz gibi basit<br />
şekerler yönünden zengin gıdaların tüketilmesi sonucunda hızlı <strong>ve</strong> <strong>yüksek</strong> düzeyde tokluk<br />
serum glikoz seviyesine ulaşılması bu şekerlerin sindirim hızının <strong>yüksek</strong> olması ile ilişkilidir<br />
(10,93-95).<br />
Besinsel posanın etkisi: İnsanlarda sindirim enzimleri tarafından hidrolize olmayan<br />
bitki hücre duvarı parçaları besinsel posa olarak adlandırılmaktadır. Besinsel posalar sellüloz,<br />
hemisellüloz, pektin, gamlar <strong>ve</strong> ligninden oluşmaktadır.<br />
Lignin, selüloz <strong>ve</strong> bazı hemiselülozlar suda çözünmez besinsel posayı oluştururken<br />
pektin, suda çözünür besinsel posa kapsamındadır. Tahıllar suda çözünmez besinsel posa <strong>ve</strong><br />
<strong>düşük</strong> düzeyde suda çözünür posa içerirken, mey<strong>ve</strong>lerde tam tersidir. Arpa, yulaf, fasülye <strong>ve</strong><br />
diğer baklagiller eşit miktarda suda çözünür <strong>ve</strong> suda çözünmez besinsel posa içermektedir.<br />
Lignin safra tuzlarına <strong>ve</strong> diğer organik maddelere bağlanmakta <strong>ve</strong> besinlerin ince barsaktan<br />
emilimini geciktirmektedir. Pektinler jel oluşturma <strong>ve</strong> önemli ölçüde su tutma kapasitesine<br />
sahiptirler. Safra asitleri gibi organik maddeleri <strong>ve</strong> katyonları bağlamaktadır.<br />
Bitki gamları yapışkan gereçlerdir <strong>ve</strong> bitkinin zararlanmış kısımlarından çıkmaktadır.<br />
Gamların, suyu bağlama <strong>ve</strong> emmenin yanı sıra ince barsaklarda jel oluşturma, organik asitleri,<br />
diğer organik maddeleri bağlama özellikleri vardır (93-95).<br />
Nişastanın etkisi: Mey<strong>ve</strong>ler nişastayı yeşilken içermekte, olgunlaşmasıyla birlikte<br />
nişasta glikoza hidrolize olmakta <strong>ve</strong> mey<strong>ve</strong>ye tatlılık <strong>ve</strong>rmektedir. Besinlerin içerdiği nişasta<br />
28
Change language