edirne beylerbeyi camii haziresi'nde bulunan mezar taşları

5. EDİRNE BEYLERBEYİ CAMİİ:
Üçşerefeli Cami ile Saraçhane Köprüsü arasındaki yol üzerindedir. 1429 yılında
Rumeli Beylerbeyi Yusuf Paşa tarafından yaptırılmıştır. 33 Beylerbeyi Camii, dört köşe
kubbeli bir kısımla bunun önünde orijinal tonozlarla örtülü bir mekândan ibarettir. Dolma
duvarlardan inşa edilmiş olan yapıda cepheye güzel bir şekil verilmiş, iki tarafında yan nişleri
bulunan sivri kemerli portal mermerden yapılmıştır. Arka kısımda meydana çıkan bir sivri
kemer de, böyle yapısal olmaktan ziyade süsleme amaçlı kemerlerde çoğunlukla görüldüğü
gibi, üst kısmın mesnedi olarak kullanılan iki ahşap atkı (kiriş) yapı tekniği bakımından
aydınlatıcı özelliktedir. Sarı badanaların altında yer yer açığa çıkan çok renkli arabesk kalem
işleri ve güzel neshi yazılar böyle küçük camilerin iç kısımlarının ne kadar itina ile süslenmiş
olduğunu gösteriyor. Caminin aşağı kısmında kesme taştan sekiz köşeli olarak yapılmış olan
türbenin güzel bir potali ve güney taraftaki dış duvarda sırlı ve sırsız tuğlalardan bir dekorla
teşkil edilen düz bir süs nişi vardır. 34
Beylerbeyi Camii, Bursa üslubundaki camilerden çok farklı plan ve karakterdedir. Bu
caminin planı, kıbleye doğru bir mustatilin nihayetine ilave olunmuş yarım altıgen
şeklindedir. Bursa’daki Orhan camisinin yalnız merkezi sahnı ile bunun önündeki mihrap
sahnını almak ve bunun önünde yarım altıgen ilave etmek suretiyle elde edilen bu plan Bursa
üslubunda müstesna bir tip özelliği göstermektedir. 35
Beylerbeyi Camii, kıble kanadının iki örtü birimiyle donatılarak uzatılması ve Türk
mimarlığında bilinen en eski yarım kubbe uygulamasını sergilemesi açısından önemli bir
yapıdır. Kıble kanadının bu şekilde uzatılması ilk olarak İznik Nilüfer Hatun İmareti’nde
(1388), arka arkaya iki kubbeyle gerçekleştirilmiştir. Ancak Nilüfer Hatun İmareti’ndeki
ikinci kubbenin yerini burada yaklaşık 5.50 m. çapında dilimli bir yarım kubbe almakta,
ayrıca bunun altındaki çıkıntı yarım sekizgen biçiminde tasarlanmış olarak bulunmaktadır. 36
33 Bayrak, M.O. (1994) : Türkiye Tarihi Yerler Kılavuzu, ( İl Sıralarına Göre Antik Kentler, Tarihi Camiler,
Türbeler, Medreseler, Kervansaraylar, Çeşmeler, Saraylar, Kaplıcalar, Mağaralar vs. ), İstanbul: s, 193
34 Aslanapa, O. ( 1949) : Edirne’de Osmanlı Devri Abideleri, İstanbul: s, 91 - 92
35 Arseven, C.E. : “Menşeinden Bugüne Kadar Mimari Heykel Resim Süsleme ve Tezyini Sanatlar”, Türk
Sanatı Tarihi (2), s, 275
36 Bayrak, M.O. (1994) : 193
19