ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK ...

1.GİRİŞ Besime KARAÖMERLİOĞLU
1.5.3.2. Bitkilerde Borun Metabolik İşlevleri
Bitki gelişmesi için mutlak gerekli element olduğunun belirlendiği 1923
yılından günümüze değin borun bitkilerdeki fizyolojik ve biyokimyasal işlevleri
üzerinde pek çok araştırma yapılmıştır. Ancak açıklığa kavuşturulamamış pek çok
nokta bulunması nedeniyle konu üzerindeki çalışmalar günümüzde de yoğun şekilde
sürmektedir. Bitkilerdeki metabolik ve fizyolojik işlevlerine ilişkin bilgiler bor
noksanlığında ve uygulaması durumunda bitkilerdeki değişimlere bakılarak
belirlenmeye çalışılmaktadır. Bor bitkilerde:
• Şekerlerin taşınmasında,
• Hücre duvarı sentezinde,
• Lignifikasyon olgusunda,
• Hücre duvarı yapısının oluşumunda,
• Karbonhidrat metabolizmasında,
• RNA metabolizmasında,
• Solunumda,
• İAA (indolasetik asit) metabolizmasında,
• Fenol metabolizmasında,
Biyolojik membranların yapısal ve fonksiyonel özellikleri üzerinde önemli ve
belirgin işlevlere sahiptir ( Kacar ve Katkat, 1998). Bor, hücre duvarı komponentleri
ile tepkimeye girerek polihidroksil bileşikleri oluşturmak suretiyle hücre zarının ince
yapıda olmasında ve güçlü bir şekilde sentezlenmesinde rol oynar. Yeterli düzeyde
bor içermeyen bitkilerin hücre duvarlarında belirgin şekil bozuklukları ortaya çıkar.
Meristematik dokuların gelişmesinde, polen tüplerinin büyümesinde,
polenlerin gelişme ve çimlenmelerinde bor önemli etkinliğe sahiptir. Bor bu nedenle
vejetatif gelişmeye göre generatif gelişmede daha büyük önem taşımaktadır. Bor
eksikliğinde bitkilerin kök uzamalarında gerileme ya da durma ve köklerin çalılaşmış
bir görünüm alma durumu gözlenmektedir. Çünkü kök uzaması hücre duvarı sentezi
ve hücre bölünmesi ile doğrudan ilişkilidir.
22