You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KOZMETİK SEKTÖRÜ<br />
HS No: 3303, 3304, 3305, 3306, 3307<br />
TÜRKİYE’DE KOZMETİK ÜRETİMİ<br />
<strong>Kozmetik</strong> sektöründe faaliyet gösteren çok uluslu firmaların çoğu Türkiye’de üretim ve<br />
pazarlama faaliyetleri yürütmektedir. Sektördeki birçok yabancı yatırımcı lisans<br />
anlaşmaları ve ortak girişimler aracılığı ile üretim yapmaktadır. Bunlardan bazıları<br />
Procter&Gamble, Henkel, Colgate Palmolive ve Unilever’dir. Ayrıca, sektörde geniş üretim<br />
kapasitesine sahip birçok yerel üretici vardır. Bunlardan bazıları; Evyap, Eczacıbaşı,<br />
Hunca <strong>Kozmetik</strong>, Canan <strong>Kozmetik</strong>, Kurtsan İlaçları, Kopaş <strong>Kozmetik</strong>, Aromel <strong>Kozmetik</strong>,<br />
Hobi <strong>Kozmetik</strong>, Kosan <strong>Kozmetik</strong>, Erkul <strong>Kozmetik</strong>, Biota Bitkisel İlaç ve <strong>Kozmetik</strong><br />
Laboratuarları, Rosense <strong>Kozmetik</strong> ve Lider <strong>Kozmetik</strong>’tir.<br />
Ülkemizde son yıllarda sektörde doğal sabunlar, şampuanlar, diğer saç bakım ürünleri ve<br />
saç boyaları, cilt bakım ürünleri, vücut bakım ürünleri ve diğer doğal kozmetikler üretilmeye<br />
başlanmıştır. Özellikle doğal sabun ve şampuan üretimi ülke çapında birçok küçük ölçekli<br />
firma tarafından gerçekleştirilmektedir. Dünyaca ünlü defne ve zeytinyağı sabunları<br />
Türkiye’de büyük miktarlarda üretilmektedir.<br />
<strong>Kozmetik</strong> ürünleri kategorisinde 46.000’i yerli 170.000 civarında ürünün iç pazarda<br />
dağıtımı yapılmaktadır. Sağlık Bakanlığının elektronik bildirim sistemine kayıtlı firma sayısı:<br />
2.659’dur. <strong>Kozmetik</strong> ürünleri üreten firmaların bazıları doğal katkılı ürünleri de<br />
üretmektedir. Örneğin Kurtsan-Otacı, Gülbirlik-Rosence, Biota Bitkisel İlaç ve <strong>Kozmetik</strong><br />
Laboratuarları -Bioder markalarıyla uzun yıllardır bu alanda faaliyet göstermektedir.<br />
Pazarda bu büyük firmaların yanı sıra doğal, organik ve doğal katkılı ürünleri üreten birçok<br />
küçük ve orta boy firma da faaliyet göstermektedir.<br />
Söz konusu üreticilerin yanı sıra kayıt dışı üretim yapan birçok firma da bulunmaktadır.<br />
Sektörün bu dalında firmalar organize değildir. Türkiye’de kozmetik ürün piyasaya arz<br />
eden firmaların Sağlık Bakanlığına kayıt yaptırıp, her ürün için bildirimde bulunmaları<br />
gerekmektedir.<br />
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye'de kozmetik sektöründe 14.000 çalışan<br />
bulunmakta olup, çoğunluğu İstanbul'da olmak üzere 1.273 kozmetik üretim yeri<br />
bulunmaktadır.<br />
Piyasadaki doğal kozmetik ürünleri, diğer kozmetik ürünlere göre % 30 daha yüksek fiyat<br />
ile satılmaktadır. Doğal kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinin % 50’si aktarlarda, % 40’ı<br />
parfümeri ve kozmetik mağazalarında ve % 10’u eczanelerde satılmaktadır.<br />
Türk kozmetik ve kişisel bakım ürünleri endüstrisi kalite bakımından da dünya<br />
standartlarında üretim yapmaya başlamıştır. Birçok firma ISO 9000 Kalite Sistem<br />
Sertifikalarına ve ISO 14001 sertifikasına sahiptir. Türk kozmetik ve kişisel bakım ürünleri<br />
üreticileri çevre konusunda, son ulusal ve uluslararası gelişmeleri yakından takip<br />
etmektedir. 30 Mart 2005 de Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş olan<br />
<strong>Kozmetik</strong> Mevzuatı, AB <strong>Kozmetik</strong> Direktifine (76/768/EEC) uyumlaştırılmış ve uygulama<br />
söz konusu Kanun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren başlamıştır.<br />
30/11/2010 tarihinde kabul edilen ve 11/07/2013 tarihinde yürürlüğe girecek olan AB’nin<br />
1223/2009 sayılı kozmetik tüzüğü ile kozmetik üretim yerleri için ISO 22716 standardı<br />
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 1
zorunlu olarak uygulanmakta, Avrupa Birliği ülkelerine kozmetik ürün ihraç edecek<br />
firmaların ise bu tüzük uyarınca CPNP(Avrupa Birliği Komisyonu Bildirim Portalı) sisteme<br />
ürün bilgilerinin kaydının yapılması zorunludur. Bununla birlikte nanomateryal içeren<br />
ürünlerin bildirimi ve ciddi istenmeyen etki bildirimi de yeni tüzük gereği üreticinin yerine<br />
getirmesi gereken yükümlülüklerden. Her bir kozmetik ürün için yapılması gereken<br />
güvenlik değerlendirmesi konusu da bu yeni tüzükte açıkça ele alınmış ve Sağlık Bakanlığı<br />
bu konuda bir kılavuz yayınlamıştır. Türkiye piyasasına arz edilen ve Avrupa Birliğine ihraç<br />
edilen tüm ürünlerin teknik dosyalarında bu raporun yer alması zorunludur.<br />
30/11/2010 tarihinde kabul edilen ve 11/07/2013 tarihinde yürürlüğe girecek olan AB’nin<br />
1223/2009 sayılı kozmetik tüzüğü REACH mevzuatından etkilenen mevzuatlar arasında<br />
yer almaktadır. Buna göre, birçok kozmetik ürün kimyasal karışım olarak kabul edilmekte<br />
ve REACH Regülasyonuna göre karışımdaki kimyasallar yılda 1 tonu geçerse AKA’ya<br />
kayıt ettirilmeleri gerekmektedir.<br />
Kimyasalların sınıflandırılması, etiketlenmesi ve paketlenmesine yönelik CLP mevzuatına<br />
göre kozmetik ürünleri oluşturan işlenmemiş ürünlerin CLP’ye göre işlem görmesi<br />
gerekmekte olup, bitmiş kozmetik ürün CLP’den muaftır.<br />
1223/2009 sayılı <strong>Kozmetik</strong> mevzuatında REACH ve CLP mevzuatları kapsamında da<br />
kısıtlama, etiketlemeye ve sınıflandırmaya yönelik değişiklikler yer almaktadır.<br />
Kimya Sektörünün önemli alt sektörleri arasında yer alan sabun ve deterjan, temizlik<br />
maddeleri ile parfüm, kozmetik ve tuvalet malzemeleri sektörlerinde faaliyet gösteren<br />
firmalardan 2007 yılında 8 yerli, 65 yabancı firmaya, 2008 yılında ise 3 yerli, 53 yabancı<br />
firmaya patent verilmiştir.<br />
TÜRKİYE’DE DIŞ TİCARET<br />
İhracat<br />
<strong>Kozmetik</strong> sektörü ihracatımız, 2008 yılı son çeyreğinde çıkan global ekonomik krizin etkisi<br />
sonucu 2009 yılında yaşanan daralma hariç, son 10 yıldır devamlı olarak artış göstermiş,<br />
2011 yılında da %12,8’lik artışla 509 milyon dolara yükselmiştir. Türkiye, kozmetik<br />
ihracatını 80 milyon dolarla en fazla Irak’a, 56 milyon dolarla İran’a ve 36 milyon dolarla<br />
Rusya’ya yapmaktadır. Bu ülkeleri; Azerbaycan, Almanya ve Romanya takip etmektedir.<br />
2009 yılında 8, 2010 yılında 9, 2011 yılında ise 11 firma 10 milyon dolar üzeri ihracat<br />
yapmıştır. Bu firmaların toplam ihracatı yıllar itibariyle sırasıyla 152 milyon dolar, 182<br />
milyon dolar ve 226 milyon dolardır. Ayrıca Türkiye’de kozmetik ihracatı yapan firma<br />
sayısı 2009-2011 yılları arasında devamlı olarak artmış ve sırayla; 1.878, 2.162 ve 2.735<br />
olmuştur.<br />
Türkiye kozmetik sektörü ihracatından en fazla payı tıraş ürünleri ve deodorantlar<br />
almaktadır. Bu ürün grubunda 2011 yılında bir önceki yıla göre %7’lik artışla yaklaşık 219<br />
milyon dolar ihracat gerçekleşmiştir. 2011 yılında güzellik, makyaj ve cilt bakım ürünleri<br />
ihracatında yaşanan 30’luk artış, 125 milyon dolarlık ihracatla kozmetik sektörü<br />
ihracatımızda ikinci olmasını sağlamıştır. Saç bakım ürünleri ihracatında ise bir önceki yıla<br />
göre %12’lik artış yaşanmış ancak 118 milyon dolarla kozmetik sektörü ihracatında<br />
üçüncülüğe düşmüştür. Tablo-1’de 2009-2011 yılları arasında ürün bazında Türkiye<br />
tarafından yapılan kozmetik ihracatı ve en fazla ihracat yapılan ilk 5 ülke ve bu ülkelerin<br />
payları verilmektedir.<br />
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 2
Tablo 1. Türkiye’nin <strong>Kozmetik</strong> Ürünleri İhracatı (1000 ABD $)<br />
GTİP Ürünler 2009 2010 2011<br />
3303<br />
3304<br />
3305<br />
3306<br />
3307<br />
Parfümler ve<br />
tuvalet suları<br />
Güzellik/makyaj<br />
ve cilt bakımı<br />
için<br />
müstahzarları<br />
Saç<br />
müstahzarları<br />
Ağız/diş<br />
sağlığını<br />
korumaya<br />
mahsus<br />
müstahzarlar<br />
Tıraş<br />
müstahzarları,<br />
vücut<br />
deodorantları<br />
Kaynak: ITC-www.trademap.org<br />
25.663 36.045 37.789<br />
84.993 96.350 125.129<br />
101.041 105.601 118.064<br />
9.700 9.489 9.198<br />
156.272 203.512 218.758<br />
Toplam 377.669 450.997 508.938<br />
2011 Yılında İhracat<br />
Yapılan Ülkeler ve<br />
Payları (%)<br />
Azerbaycan (9), İran (8,8),<br />
Irak (8,1), BAE (4,7),<br />
Romanya (4,3)<br />
İran (16,7), Rusya (8,7),<br />
Irak (8,2), Almanya (5,5),<br />
Polonya (3,8)<br />
Irak (33,2), Iran (11,6),<br />
İsrail (5,3), Azerbaycan<br />
(5,2), Almanya (3,6)<br />
Irak (30,0), Cezayir (19,0),<br />
K.K.T.C. (15,8), Ukrayna<br />
(10,4), Azerbaycan (2,9)<br />
Irak (12,2), Rusya (10,5),<br />
İran (8,7),Romanya (4,6),<br />
B.A.E. (4,3)<br />
Irak (16,1), İran (11,1),<br />
Rusya (7), Azerbaycan<br />
(3,3), Almanya (3,3)<br />
İthalat<br />
Türkiye’nin kozmetik ithalatı 2011 yılında 640 milyon dolara yaklaşmıştır. 2010 yılında 590<br />
milyon dolar olan kozmetik sektörü ithalatımızda 2011 yılında % 8,5’lik artış yaşanmıştır.<br />
2011 yılında kozmetik ürünleri ithalatımızdan en fazla payı alan ülkeler sırayla Fransa (138<br />
milyon dolar), Almanya (111 milyon dolar), Polonya (86 milyon dolar), İngiltere (45 milyon<br />
dolar) ve A.B.D (43 milyon dolar)’dir. Fransa’dan yapmış olduğumuz ithalatta 2011 yılında<br />
%19’a yakın bir düşüş yaşanmıştır. İthalatımızda ikinci sırada yer alan Almanya’da da yine<br />
benzeri bir durum görülmekte olup, Almanya’dan yaptığımız ithalattaki düşüş % 5<br />
civarındadır.<br />
Türkiye, en fazla güzellik, makyaj ve cilt bakım ürünleri ithal etmiş olup 2011 yılında bir<br />
önceki yıla göre %25’lik artış ile 219 milyon dolara yakın söz konusu ürünlerin ithalatı<br />
gerçekleştirmiştir. 2011 yılında kozmetik sektöründe bütün kalemlerde yaşanan ithalat<br />
artışına rağmen saç bakım ürünlerinde %11’den fazla bir daralma yaşanmış ve bahse<br />
konu ürün ithalatı 194 milyon dolardan 171 milyon dolara düşmüştür.<br />
2011 yılında ithalat yapan firma sayısı 1.430’dur. 2010 yılında bu rakam 1.018 iken 2009<br />
yılında 857’dir. 2009 yılında 10 milyon dolar ve üzeri ithalat yapan firma 8 firma 329<br />
milyon dolarlık ithalatla toplam kozmetik ithalatın % 67’sini gerçekleştirmiştir. 2010 yılında<br />
ise ithalat yapan firma sayısı 9’a yükselmiş ve 390 milyon dolarlık ithalatla söz konusu<br />
yılda yapılan toplam kozmetik ürünleri ithalatının %66’sını gerçekleştirmişlerdir. 2011<br />
yılında ise 10 milyon dolar ve üzeri ithalat yapan firma sayısı 11 yükselmiş, yaptıkları<br />
ithalat 400 milyon dolara yükselirken toplam ithalattan aldıkları pay %63’e düşmüştür.<br />
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 3
Tablo 2. Türkiye’nin <strong>Kozmetik</strong> Ürünleri İthalatı (1000 ABD $)<br />
GTİP Ürünler 2009 2010 2011<br />
3303<br />
3304<br />
3305<br />
3306<br />
3307<br />
Parfümler ve<br />
tuvalet suları<br />
Güzellik/makyaj<br />
ve cilt bakımı<br />
için<br />
müstahzarları<br />
Saç<br />
müstahzarları<br />
Ağız/diş<br />
sağlığını<br />
korumaya<br />
mahsus<br />
müstahzarlar<br />
Traş<br />
müstahzarları,<br />
vücut<br />
deodorantları<br />
Kaynak: ITC-www.trademap.org<br />
63.720 77.647 93.019<br />
149.625 174.826 218.877<br />
156.888 194.081 171.443<br />
62.293 69.548 69.587<br />
59.330 73.424 86.952<br />
Toplam 491.856 589.526 639.878<br />
2011 Yılında İthalat<br />
Yapılan Ülkeler ve<br />
Payları (%)<br />
Polonya (35,9), Fransa<br />
(33,6), İtalya (7,2),<br />
İspanya (5,6), İngiltere<br />
(5,2)<br />
Fransa (20,2), Almanya<br />
(18,2), Polonya (12,8),<br />
A.B.D. (12,0), İtalya (7,7)<br />
Fransa (30,8), Almanya<br />
(19,0), Romanya (16,8),<br />
İtalya (7,3), Polonya (4,9)<br />
Almanya (32,2), İngiltere<br />
(22,0),<br />
Çin (9,8), Slovak cumhur.<br />
(6,4), İrlanda (6,0)<br />
Almanya (17,9), İngiltere<br />
(17,4), Polonya (16,4),<br />
Fransa (8,9), A.B.D. (7,5)<br />
Fransa (21,6), Almanya<br />
(17,4), Polonya (13,4),<br />
İngiltere (7,0), A.B.D.<br />
(6,8)<br />
DÜNYA TİCARETİ<br />
Dünya ticaretinin % 30’unu cilt bakım, diğer makyaj, güneşten koruyucu ve bronzlaştırıcı<br />
ürünler oluşturmaktadır. Diğer ürünlerin dünya kozmetik ve kişisel bakım ürünleri<br />
ticaretindeki payları sırasıyla; parfümler (% 23), saç müstahzarları (% 9), şampuanlar (%<br />
6), deodorantlar (% 4), diş macunları (%4), göz makyaj ürünleri (% 4), parfüm ve kozmetik<br />
emdirilmiş müstahzarlar (% 4), rujlar ve diğer dudak bakım ürünleri (% 3), oda spreyleri (%<br />
3), parfümlü banyo tuzları ve diğer banyo müstahzarları (% 2), pudralar ( % 2), traş<br />
müstahzarları (% 2), manikür ve pedikür müstahzarları (% 2), % 2’lik bölümünü ise saç<br />
spreyleri, yakılarak kullanılan kokulu müstahzarlar, perma müstahzarları ve diş ipleri<br />
oluşturmaktadır.<br />
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 4
Tablo 3. Dünya <strong>Kozmetik</strong> Ürünleri İthalatı (Milyon ABD $)<br />
GTİP Ürünler 2008 2009 2010<br />
3303<br />
3304<br />
3305<br />
3306<br />
3307<br />
Parfümler ve<br />
tuvalet suları<br />
Güzellik/makyaj<br />
ve cilt bakımı<br />
için<br />
müstahzarları<br />
Saç<br />
müstahzarları<br />
Ağız/diş<br />
sağlığını<br />
korumaya<br />
mahsus<br />
müstahzarlar<br />
Tıraş<br />
müstahzarları,<br />
vücut<br />
deodorantları<br />
Kaynak: www.trademap.org<br />
13.447 11.981 13.458<br />
26.305 23.556 26.679<br />
10.085 9.623 10.776<br />
4.000 3.883 4.229<br />
9.661 8.610 9.477<br />
Toplam 63.498 57.654 64.619<br />
2010 Yılında İthalat<br />
Yapan Ülkeler ve Payları<br />
(%)<br />
A.B.D. (12,3), Almanya<br />
( 10,5), İngiltere (6,5), BAE<br />
( 4,6), İspanya ( 4,5)<br />
ABD (8,3), İngiltere(7,1),<br />
Almanya(6,3), Hong<br />
Kong(5,3), Rusya (4,1)<br />
ABD(7,4), Japonya (5,6),<br />
İngiltere (5,4), Kanada<br />
(4,9), Rusya (4,1)<br />
ABD( 7,8), İngiltere<br />
(4,9),Almanya (4,8)<br />
Kanada (4,6), Fransa (4,1)<br />
ABD( 6,8), Almanya (6,7),<br />
İngiltere (6,1), Fransa<br />
(4,6), Japonya (4,1)<br />
ABD( 8,7), Almanya (6,7),<br />
İngiltere (6,4), Rusya<br />
(4,1) Fransa (3,7),<br />
Dünyanın en büyük kozmetik ve kişisel bakım ürünleri ihracatçı ve ithalatçı ülkeleri AB<br />
ülkeleridir. AB ülkeleri dünya kozmetik ve kişisel bakım ürünleri ticaretinde % 50’nin<br />
üzerinde bir paya sahiptir. Dünya kozmetik ve kişisel bakım ürünleri 2010 yılı ihracatında<br />
başlıca ülkeler sırasıyla Fransa (14,4 milyar dolar), Almanya (9,7 milyar dolar), ABD (9<br />
milyar dolar), İrlanda (7 milyar dolar), İngiltere (4,9 milyar dolar), İtalya (3 milyar dolar),<br />
İspanya (3,2 milyar dolar)’dır.<br />
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 5
Tablo 4. <strong>Kozmetik</strong> Ürünleri İhracatı (Milyon ABD $)<br />
GTİP Ürünler 2008 2009 2010<br />
3303<br />
3304<br />
3305<br />
3306<br />
3307<br />
Parfümler ve<br />
tuvalet suları<br />
Güzellik/makyaj<br />
ve cilt bakımı<br />
için<br />
müstahzarları<br />
Saç<br />
müstahzarları<br />
Ağız/diş<br />
sağlığını<br />
korumaya<br />
mahsus<br />
müstahzarlar<br />
Tıraş<br />
müstahzarları,<br />
vücut<br />
deodorantları<br />
Kaynak: www.trademap.org<br />
15.200 12.632 14.487<br />
26.468 23.908 27.822<br />
10.047 10.003 10.915<br />
4.273 3.865 4.230<br />
9.748 8.876 9.671<br />
Toplam 65.736 59.284 67.126<br />
2010 Yılında İhracat<br />
Yapan Ülkeler ve Payları<br />
(%)<br />
Fransa (29,6), Almanya<br />
(13,2), ABD(10,3), İspanya<br />
(7,8) , İtalya (5,5)<br />
Fransa (21,7), ABD(11,2),<br />
Almanya (9,8), İngiltere<br />
(5,5), Japonya (4,4)<br />
Almanya (12,9), Fransa<br />
(11,3) , ABD (10,3),<br />
Tayland (8,2), Meksika<br />
(6,3)<br />
Almanya (12,5),<br />
ABD( 10,2), İngiltere (8,3),<br />
İrlanda (8,1), Polonya (6,6)<br />
ABD( 10,8), Almanya<br />
(10,5), İngiltere (8,9),<br />
Fransa (7,9), Çin (6,5)<br />
Fransa (16,3), Almanya<br />
(10,9), ABD (10,3),<br />
İrlanda (8,1), İngiltere<br />
(5,6)<br />
KAYNAKLAR<br />
• International Trade Center (ITC) Trade-Map (www.trademap.net)<br />
• T.C. Ekonomi Bakanlığı<br />
• T.C. Sağlık Bakanlığı<br />
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 6
© Türkiye Cumhuriyeti-Ekonomi Bakanlığı, 2012 7
Change language