Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları ve ... - Klimik

Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Kandida Enfeksiyonları
ve
Mortaliteyi Etkileyen Risk Faktörleri
Emel AZAK, Esra Ulukaya, Ayşe WILLKE
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, Kocaeli

Giriş
Son yıllarda sağlık bakımı ilişkili kandida enfeksiyonlarında
artış
‣ Kan dolaşımı enfeksiyonları içinde dördüncü sırada
‣ YBÜ’de gelişen enfeksiyonlar arasında üçüncü sırada
• Hastanede yatış süresinde uzama
• Maliyet artışı
• Yüksek oranda mortalite

Amaç
Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) Tıp Fakültesi Hastanesi
Anestezi ve Reanimasyon Yoğun Bakım Ünitesi’nde
gelişen sağlık bakımı ile ilişkili enfeksiyonlarda;
‣ Kandidalara bağlı enfeksiyonların sıklığının
değerlendirilmesi
‣ mortaliteyi etkileyen risk faktörlerinin ortaya konması

Yöntem
Hastaların değerlendirildiği zaman dilimi: 1 Ocak 2007 - 31 Aralık 2012
Anestezi ve Reanimasyon Yoğun Bakım Ünitesi’nde yatan hastalar
Hedefe yönelik aktif prospektif, hastaya ve laboratuvara dayalı sürveyans
Sağlık bakımı ile ilişkili enfeksiyonların tanımlanmasında:
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC) kriterleri
Kandidaların identifikasyon yöntemleri:
• VITEC 2 ® (BioMerieux, France) sisteminde
• Manuel yöntemler
İstatistiksel analiz:
• SPSS Ver 13
‣ Risk faktörleri ve mortalite arasındaki ilişkide ki-kare testi
‣ Anlamlılık düzeyi 0.05

Bulgular
YBÜ’de yatan hasta sayısı 4138
Kandida enfeksiyonu gelişen hasta sayısı 50
Kandidaların etken olduğu SBİE sayısı 53
İzole edilen kandida sayısı 53
Cinsiyet
Erkek
Kadın
21 (% 42)
29 (% 58)
Yaş ortalaması 59.29 ± 16.87 (yaş aralığı: 22-86)
Enfeksiyon geliştiğinde YBÜ’deki ortalama
yatış günü
Ortalama YBÜ’de yatış süresi
24.91 ± 22.17 (3 - 180 gün)
45.64 ± 30.47 (aralık: 6-132 gün)

Bulgular
Tablo 1. YBÜ kliniğinde enfeksiyon hızlarının yıllara göre dağılımı
Yıl
Yatan hasta
sayısı
Hasta günü
Kandida HE
hızı* %
Kandida HE
İnsidans dansitesi**
1000 hasta gününe
2007 586 2378 1.0 2.5
2008 810 2496 0.9 3.2
2009 1071 2679 0.8 3.3
2010 1114 2974 1.1 4.3
2011 300 2689 2.3 2.6
2012 257 2779 3.8 3.5
Toplam 4138 15995 1.28 3.3
*Kandida hastane enfeksiyonu hızı= Kandida hastane enfeksiyonu sayısı / Yatan hasta sayısı x 100
**Kandida hastane enfeksiyonu insidans dansitesi= Kandida hastane enfeksiyonu sayısı / Hasta günü x 1000

Bulgular
Tablo 2. YBÜ’de saptanan kandidalara bağlı SBİE’ler [n(%]
Enfeksiyon
Toplam
Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu 32 (60.3)
Kandidemi 11 (20.7)
Ventilatör ilişkili pnömoni 5 (9.4)
Cerrahi alan enfeksiyonu 2 (3.7)
Alt solunum yolu enfeksiyonu 1 (1.8)
Yumuşak doku enfeksiyonu 1 (1.8)
Genital enfeksiyon 1 (1.8)
Toplam 53 (100)

Bulgular
Tablo 3. YBÜ’de kandida enfeksiyonları insidans dansitesi
Enfeksiyon
İnsidans dansitesi**
1000 hasta gününe
Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu 2.0
Bakteriyemi 0.6
Ventilatör ilişkili pnömoni 0.3
Cerrahi alan enfeksiyonu 0.1
Alt solunum yolu enfeksiyonu 0.06
Yumuşak doku enfeksiyonu 0.06
Genital enfeksiyon 0.06
Toplam 3.3

Bulgular
Tablo 4. YBÜ’de enfeksiyon
etkeni kandidaların tür
dağılımı [n(%]
Kandida türü Sayı (%)
C.albicans 32 (60.3)
Şekil 1. Kandidaların tür dağılımı %
60
40
20
0
C.parapislosis 7 (13.2)
C.tropicalis 6 (11.3)
Şekil 2. Kandidaların tür dağılımının yıllar içindeki değişimi %
C.famata 3 (5.6)
C.glabrata 2 (3.7)
C.kefyr 2 (3.7)
Candida spp. 1 (1.8)
Toplam 53 (100)
100
80
60
40
20
0
2007 2008 2009 2010 2011 2012
C.albicans C.tropicalis C.parapislosis C.glabrata
C.famata Candida spp C.kefyr

Şekil 3. Kandidaların etken olduğu sağlık bakımı ile ilişkili enfesiyonların kandida türlerine göre dağılımı

Bulgular
Tablo 5. Kandida enfeksiyonu olan hastalarda eşlik eden diğer sağlık
bakımı ile ilişkili enfeksiyonlar [n(%]
Enfeksiyon
Toplam
Ventilatör ilişkili pnömoni 16 (40.0)
Bakteriyemi 13 (32.5)
Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu 4 (10.0)
Alt solunum yolu enfeksiyonu 3 (7.5)
Cerrahi alan enfeksiyonu 2 (5.0)
Yumuşak doku enfeksiyonu 2 (5.0)
Toplam 40 (100)

Bulgular
Tablo 6. Mortalite oranları (%)
Kaba mortalite oranı 48
KİÜSE 44
Kandidemi 36
VAP 40
Erkek 29
Kadın 62
65 yaş 71
Diyabetes mellitus 67

Mortalite ve Risk Faktörü Arasındaki İlişki
Risk faktörü Sayı Mortalite Kür p
Cinsiyet
Erkek
Kadın
21
29
6
18
15
11 0.019
Yaş
65
29
21
9
15
20
6 0.005
Kandida türü
C.albicans
Non-albicans
32
21
16
9
16
12
0.610
Eşlik eden SBİE
Var
Yok
29
21
13
11
16
10
0.598

Mortalite ve Risk Faktörü Arasındaki İlişki
Risk faktörü Sayı Mortalite Kür p
DM
Var
21
14
7
0.025
Yok
29
10
19
KVH
Var
27
16
11
0.084
Yok
23
8
15
KOAH
Var
8
4
4
Yok
42
20
22 0.902

Mortalite ve Risk Faktörü Arasındaki İlişki
Risk faktörü Sayı Mortalite Kür p
SVK
Var
48
24
26
0.166
Yok
2
0
2
TPN
Var
28
18
10
0.009
Yok
22
6
16
NGT
Var
41
21
20
0.331
Yok
9
3
6
Trakeotomi
Var
26
13
13
0.768
Yok
24
11
13

Tartışma ve Sonuç
Kandida SBİE hızı % 1.28
Kandida SBİE insidans dansitesi: 3.3/1000 hasta günü
KİÜSE insidans dansitesi: 2/1000 hasta günü
Kandidemi insidans dansitesi: 0.6/1000 hasta günü
En sık enfeksiyonlar
– Kateter ilişkili üriner sistem enfeksiyonu
– Kandidemi
En sık etkenler C.albicans ve C.parapsilosis
Kandidemide non- albicanslar daha sık

Tartışma ve Sonuç
Tablo 6. Sonuçlarımızın ülkemizde yapılan bazı çalışmalarda kandida türlerinin dağılımı ile karşılaştırılması
Araştırma C.albicans C.parapislosis C.tropicalis C.famata C.glabrata C.kefyr
Bu çalışma 60.3 13.2 11.3 5.6 3.7 3.7
Özbek ve ark 6 56,3 30.9 5.4 1.8
Cömert ve ark 7 65.6 11.3 7.8 8.8
İris-Efe ve ark 5 43.0 22.0 22.0 2.7 2.7
Zer ve ark 8 56.0 11.2 10.2 2.9 5.8 4.3
Otağ ve ark 9 40.0 10.0 22.0 17.0
Ergon ve ark 10 53.3 6.5 14.5 0.6 12.2 3.9

Tartışma ve Sonuç
Tablo 7. Sonuçlarımızın dünyada yapılan bazı çalışmalarda kandida türlerinin dağılımı ile karşılaştırılması
Araştırma C.albicans C.parapislosis C.tropicalis C.famata C.glabrata C.kefyr
Bu çalışma 60.3 13.2 11.3 5.6 3.7 3.7
Leroy O ve 57.0 7.5 4.9 16.7
ark 11
Pfaller ve ark 70.9 4.8 5.4 0.2 10.2 0.3
97-200 12
Pfaller ve ark 63.5 6.6 7.5 0.3 11.4 0.4
2001-2005 12

Tartışma ve Sonuç
Mortalite oranı % 48
Mortaliteyi etkileyen risk faktörleri
‣ Kadın cinsiyet
‣ > 65 yaş
‣ Diyabetes mellitus
‣ TPN uygulaması
YBÜ’de kandida enfeksiyonları önemli morbidite ve mortalite nedenidir.
Kandida enfeksiyonlarında risk faktörlerinin iyi tanımlanması, bu hasta
grubunda erken ve uygun tedavi ile mortalite oranlarında azalma sağlayabilir.

Kaynaklar
1. Yang et al. A risk factor analysis of healthcare-associated fungal infections in an intensive care unit: a
retrospective cohort study. BMC Infectious Diseases 2013; 13: 1-10.
2. Erdem F ve ark. Candida Türlerine Bağlı Nozokomiyal Enfeksiyonların Epidemiyolojik ve
Mikrobiyolojik Açıdan Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 2012; 46 (4): 637– 648.
3. Acar A ve ark. Yoğun Bakım Ünitelerinde Saptanan Candida Enfeksiyonlarının Epidemiyolojik
Özellikleri ve Mortaliteye Etki Eden Risk Faktörleri.. Mikrobiyoloji Bülteni 2008; 42 (3): 451 – 461.
4. Sezer BE, Arman D. Yoğun Bakım Ünitesinde Gelişen Fungal İnfeksiyonlar. Yoğun Bakım Derg.isi
2010;9(3):121-128.
5. Efe İris n ve ark. Yoğun Bakım Ünitelerinde Yatan Hastalardan izole Edilen Candida Türlerinin
Dağılımı ve Antifungal Duyarlılıkları. Klimik Dergisi 2008; 21(2): 61-64.
6. Özbek E ve ark. Yoğun bakım hastalarına ait çeşitli örneklerden izole edilen Candida izolatlarında
antifungal direnç. Dicle Tıp Deg 2012; 39 (2): 207-212.
7. Cömert F ve ark. Identification of Candida species isolated from patients in intensive care unit and in
vitro susceptibility to fluconazole for a 3-year period. Mycoses 2007 Jan; 50(1): 52-7.

Kaynaklar
8.
Zer Y ve ark. Identification and antifungal susceptibility of Candida isolated from intensive care unit
patients. New Microbiol 2002 Oct; 25(4): 489-94.
7. Otağ F, Aslan G, Şen S. 2003-2005 Süresinde Klinik Örneklerden İzole Edilen Maya Türlerinin
Değerlendirilmesi. İnfeksiyon Dergisi (Turkish Journal of Infection) 2005; 19 (4): 435-443.
8. Ergon MC, Yücesoy M. Yoğun Bakım Ünitelerinden Dört Yıllık Dönemde İzole Edilen Mayaların Tür
Dağılımının Değerlendirilmesi. Mikrobiyoloji Bülteni 2005; 39 (3): 309-18.
9. Leroy O, ve ark. Epidemiology, management, and risk factors for death of invasive Candida infections in
critical care: a multicenter, prospective, observational study in France (2005-2006). Crit Care Med. 2009
May;37(5):1612-8.
10. Pfaller MA, et al. Results from the ARTEMIS DISK Global Antifungal Surveillance Study, 1997 to 2005:
an 8.5-Year Analysis of Susceptibilities of Candida Species and Other Yeast Species to Fluconazole
and Voriconazole Determined by CLSI Standardized Disk Diffusion Testing . J. Clin. Microbiol. June
2007 45:6 1735-1745.
11. Wisplinghoff H, Bischoff T, Tallent SM, Seifert H, Wenzel RP, Edmond MB. Nosocomial bloodstream
infections in US hospitals: analysis of 24,179 cases from a prospective nationwide surveillance study.
Clin Infect Dis 2004; 39: 309-17.