Suç Korkusu, Cezanın CaydırıcılıÄı ve Küçük Suçlar - Gazi Ãniversitesi
Suç Korkusu, Cezanın CaydırıcılıÄı ve Küçük Suçlar - Gazi Ãniversitesi
Suç Korkusu, Cezanın CaydırıcılıÄı ve Küçük Suçlar - Gazi Ãniversitesi
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Ömer ÖMEROĞLU<br />
kaldırmaz. Bu nedenle adalet mekanizmalarının suçun işlenişi kadar hızlı<br />
olması beklenemez <strong>ve</strong> düşüncemizce buna gerek de yoktur. Önemli olan<br />
cezalandırmanın toplum vicdanının rahatlatılacak hızlılıkta yapılabilmesidir.<br />
Geciken adaletin adalet olmadığı söylemi doğrudur. Gecikme toplum vicdanın<br />
rahatsız etmekte, hatta yaralamakta, suç işleyenlere cesaret <strong>ve</strong>rmekte, suç<br />
korkusu doğurmaktadır. Bıçak, “Yaşanan adalet yetmezliğinin sebeplerinden<br />
biriside ceza yargılamasının yavaş işlemesidir… Ceza adaleti mekanizmasının<br />
geç işlemesi ceza adaleti yönetiminin kalitesi <strong>ve</strong> etkinliği açısından son derece<br />
olumsuzdur. Cezanın yararlı olabilmesi, suç eyleminin gerçekleşmesinden<br />
kısa bir süre sonra uygulanmasına bağlıdır. Zamanın delilleri yıpratmasına<br />
da geç işleyen ceza adaleti zemin hazırlar. Medeni yargılamanın aksine,<br />
ceza yargılamasında delillerin önceden hazırlanması mümkün değildir.<br />
Dolayısıyla, delillerin zamanla silinmesi, örneğin tanıkların zamanla olayı<br />
unutmaları gibi, nedenlerden dolayı ceza adaletinin gerçekleşmesi en kısa<br />
sürede bitirilmelidir” şeklindeki anlatımıyla bu gerçeğe vurgu yapmaktadır 101 .<br />
Günümüzde dünyanın her tarafında adaletin gecikmesiyle ilintili sorunlar<br />
bulunduğu söylenebilir. Ancak, ülkemiz açısından ceza yargılamasının olması<br />
gereken hızda yapıldığını <strong>ve</strong> cezanın hızlılığının sağlandığını söylemek<br />
güçtür 102 . Özellikle bu konuda toplum üyeleri arasında cezanın hızlılığına dair<br />
bir inanç <strong>ve</strong> gü<strong>ve</strong>n oluşmamış olduğu kolaylıkla görülebilir 103 .<br />
Cezaların caydırıcı olmasının önemli bir koşulu da orantılılıktır. Bir<br />
yaptırım olarak ceza suçla orantılı bir ağırlığa sahip olmalıdır. Gördüğü ceza<br />
suçluya yanlış yaptığını hissettirmelidir. Ceza normu yapılırken, cezanın<br />
normun koruduğu <strong>ve</strong> suç oluşturan fiilin ihlal ettiği menfaatle orantılı<br />
101<br />
BIÇAK, “Ceza Adaleti Yönetiminde Kalite <strong>ve</strong> Etkinlik”, (http://www.kriminoloji.com.erişim<br />
tarihi 09.06.2012).<br />
102<br />
Yücel, Cezaların <strong>ve</strong> yargılamanın hızlılığı konusunda ölçünün “saatin çalışması” esasına<br />
uygun belirlenmesi gerektiği düşüncesindedir. Yazara göre saatin yavaşlamasını ya da olduğundan<br />
fazla hızlanmasını sağlamak, hataya neden olacaktır. Bkz. YÜCEL, Hukuk, s.24. Bu<br />
ölçü, cezaların hızlılığı açısından yeterli olabilir mi? Bunu bilemiyoruz, ancak, bireyler arasında<br />
“saat gibi çalışıyor” sözü, arzu edilen <strong>ve</strong> beğenilen bir tempoyu ifade etmektedir. Bu<br />
nedenle saat gibi çalışan bir yargı sisteminin bireylerin beklentilerine cevap <strong>ve</strong>rebileceği düşüncesindeyiz.<br />
103<br />
Turgut Kazan, toplumun cezanın hızlılığı dahil, adalet sisteminin yavaş işleyişine toplum<br />
<strong>ve</strong> bireylerin bakış açısını “Ülkemizde büyük bir adalet yetmezliği yaşanıyor…Sağlam bir<br />
hukuk düzeninde, haklı haksıza dönüp “seni mahkemeye <strong>ve</strong>receğim” der. Bu cümle birçok<br />
uyuşmazlığı çözebilir. Ama bizde, genellikle haksız olan, ‘ne bağırıyorsun be!’ diye başlayıp<br />
“Mahkemeye <strong>ve</strong>r” sözü ile bitirir” cümleleriyle ortaya koymaktadır. BIÇAK, “Ceza Adaleti<br />
Yönetiminde Kalite <strong>ve</strong> Etkinlik” isimli yazısından naklen, ,(http://www.kriminoloji.com.erişim<br />
tarihi 09.06.2012)<br />
350<br />
<strong>Gazi</strong> Üni<strong>ve</strong>rsitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVI, Y. 2012, Sa. 4
Change language