Submandibuler bezin papiller kistadenomunun MR görüntüleme ...

Diagn Interv Radiol 2010; 16:20–23
© Türk Radyoloji Derneği 2010
Bu makale Diagnostic and Interventional Radiology’de yer alan İngilizce makalenin
Türkçesi olup kaynak gösterme ve dizinleme amacı ile kullanılamaz.
MRI findings of papillary cystadenocarcinoma of the
submandibular gland
BAŞ-BOYUN RADYOLOJİSİ
OLGU BİLDİRİSİ
Submandibuler bezin papiller kistadenomunun MR görüntüleme
bulguları
Mustafa Koç, Muhammed Yanılmaz, Hanefi Yıldırım, Üzeyir Gök, Bengü Çobanoğlu
ÖZET
Papiller kistadenokarsinom tükürük bezlerinin son derece nadir
görülen malign tümörüdür. Bu neoplazm başlıca parotis
bezi, sublingual bez ve küçük tükürük bezlerine yerleşir ve çok
nadiren submandibuler bezde görülür. Lezyonun manyetik
rezonans görüntüleme bulguları literatürde bildirilmemiştir.
Burada sağ submandibuler bezden köken alan bir papiller kistadenom
olgusu sunulmuştur. MR görüntülemede hafif derecede
büyümüş bezin içinde, 5 cm boyutlarında, kistik ve solid
bileşenleri bulunan kitle görülmüştür. Patolojik değerlendirme
papiller kistadenokarsinom şeklinde rapor edilmiştir.
Anah tar söz cük ler: • submandibuler bez • kistadenokarsinom,
papiller • manyetik rezonans görüntüleme
Papiller kistadenokarsinom Dünya Sağlık Örgütü tarafından 1991
yılında tanımlanan tükürük bezlerinin son derece nadir görülen
malign tümörüdür. Literatürde yalnızca birkaç adet submandibuler
bezin papiller kistadenokarsinomu olgusu bildirilmiştir (1–3). Bu
tümör tipi over, mesane, safra yolları, pankreas, meme, tiroid ve üst solunum
yollarında da görülebilir (4). Bu tümör atipik bir adenokarsinom
şeklinde sınıflandırılır ve malign papiller kistadenom, düşük dereceli papiller
adenokarsinom ve mukus üreten adenopapiller karsinom olarak
ta adlandırılır (5). Biz burada sağ submandibuler bezde bir papiller kistadenokarsinom
olgusunu manyetik rezonans görüntüleme ve histoloji
bulguları ile birlikte sunuyoruz.
Olgu bildirisi
Yetmiş dört yaşında erkek hasta sağ submandibuler bölgede şişlik ve
ağrı yakınması ile hastanemize başvurmuştur. Kitle bir yıl önce farkedilmiş
ve bu süre boyunca yavaşça büyümüştür. Aksiyal T1 ağırlıklı boyun
MR görüntülemede sağ submandibuler bölgeden köken alan, öne
ve arkaya uzanan, lobüle konturlu, hipointens, homojen olmayan, düzgün
kitle görülmüştür (Şek. 1). Lezyon 9 x 5 x 3.5 cm boyutlarındadır.
Aksiyal T2 ağırlıklı MR görüntülemede solid ve kistik bileşenleri bulunan
heterojen hiperintensite görülmüştür (Şek. 2). Kontrast sonrası aksiyal
ve koronal görüntülerde solid bileşenlerin kontrastlandığı belirlenmiştir
(Şek. 3).
İnce iğne aspirasyonu tanı açısından bir yarar sağlamamıştır; bu nedenle
total cerrahi rezeksiyon yapılmıştır. Histolojik incelemede submandibuler
bezin orta dereceli papiller kistadenokarsinomu saptanmıştır
(Şek. 4).
Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Radyoloji (M.K. mkoc@firat.
edu.tr, H.Y.), Kulak Burun Boğaz (M.Y., Ü.G.) ve Patoloji (B.Ç.)
Anabilim Dalları, Elazığ.
Gelişi 6 Eylül 2007; revizyon isteği 12 Şubat 2008; revizyon gelişi 26 Şubat
2008; kabulü 17 Mart 2008.
E-yayın tarihi: 28 Aralık 2009
DOI 10.4261/1305-3825.DIR.1360-07.2
Tartışma
Tükürük bezi tümörleri tüm adenokarsinomların %2’si ve malign epitelyal
tükürük bezi tümörlerinin %10’unu oluşturur. Büyük bir çalışmada
en fazla 7. ve 8. dekadlarda görüldüğü, %60’ının kadınlarda oluştuğu,
%58.5’inin parotis bezine, %28.5’inin küçük tükürük bezlerine,
%11.5’inin submandibuler beze ve yalnızca %1.5’inin sublingual beze
yerleştiği gösterilmiştir (6). Solid, tübüler ve papiller adenokarsinomlar
ayırt edilebilir. Solid adenkarsinom (%13) başlıca parotis bezine yerleşir.
Tübüler adenokarsinomların (%52) %62.5’i parotis bezine, %27.5’i küçük
tükürük bezlerine, %10’u ise submandibuler bezde görülür. Papiller
adenokarsinomların (%28.5) neredeyse %50’si küçük tükürük bezleri,
%45’i parotis bezi ve yalnızca %5’i submandibuler beze yerleşir (6).
Klinik belirtiler arasında ağrı, hızlı büyüme, sertlik ve lenf bezi büyümesi
görülebilir. Hekim malignensi olasılığı açısından uyanık olmalıdır.
Tükürük bezleri ve boyun bölgesinin kitle lezyonlarının değelendirilmesinde
seçilecek radyolojik yöntemler bilgisayarlı tomografi (BT) ve
20

a
b
Şekil 1. a, b. Aksiyal T1 ağırlıklı boyun
MR görüntülerinde sağ submandibuler
bölgeden köken alan, hipointens,
homojen olmayan, lobüle konturları
bulunan düzgün kitle görülmektedir.
a
b
Şekil 2. a, b. Aksiyal T2 ağırlıklı MR
görüntülerinde lezyonun heterojen
hiperintensitesi görülmektedir.
manyetik rezonans (MR) görüntülemedir.
Mükemmel uzaysal çözünürlük ve
üst düzeyde yumuşak doku kontrastı
nedeniyle MR görüntülemenin bilgisarlı
tomografiye önemli üstünlüğü bulunmaktadır.
MR görüntülemenin çok
düzlemli gerçekleştirilme imkanı hastalığın
yaygınlığının ve tümör sınırlarının
belirlenmesini mümkün kılmaktadır.
Tümörün kasla olan ilişkisi de MR
görüntüleme ile bilgisayarlı tomografiye
göre daha iyi belirlenebilmektedir.
BT incelemesi ve siyalografinin aksine
radyasyon ve iyotlu kontrast maddenin
riskleri MR görüntülemede bulunmamaktadır
(7).
Görüntüleme bir kitlenin varlığını
doğrulamak; tükürük bezi ve komşu
yapılarla ilişkisini belirlemek, sınırlarının
iyi belirlenip belirlenemediğini
ya da infiltratif karakterini ortaya
koymak; solid, nektotik ya da kistik
yapıda olduğunu saptamak; ve hastalığın
iki taraflı olup olmadığını ya da
lenf bezi büyümesinin olup olmadığını
bulmak açısından hayati öneme
sahiptir (8).
Submandibuler malign lezyonların
görüntüleme karakteristikleri arasında
sınırların düzensiz ve belirsiz olması, iç
yapının heterojen olması, çevreleyen
dokuların invazyonu ve lenf bezi metastazlarının
bulunması sayılabilir. Her
ne kadar bu bulgular malignensiyi düşündürse
de özgün değildir. Malign tükürük
bezi tümörleri solid, kistik veya
nekrotik olabilir. Makroskopik kalsifikasyon
ve hemoraji nadirdir.
Bizim olgumuzda aksiyal T1 ağırlıklı
MR görüntüsünde sağ submandibuler
bölgeden köken alan, hipointens,
homojen olmayan, lobüle konturları
bulunan düzgün kitle görülmüştür.
Lezyonun sınırları nispeten belirgindir
ve çevreleyen dokulara görünür bir
invazyon söz konusu değildir. Aksiyal
T2 ağırlıklı MR görüntüsünde kistik bileşenlere
bağlı yüksek ve solid bileşenlere
bağlı heterojen sinyal yoğunluğu
vardır. Kontrast sonrası görüntülerde
solid bileşenlerde kontrastlanma görülmüştür.
Kitle içinde makroskopik kalsifikasyon
ve hemoraji görülmemiştir.
Lezyon çevresinde ve boyunda patolojik
lenf bezi saptanmamıştır.
Papiller kistadenokarsinomun ayırıcı
tanısında mukoepidermoid karsinom,
asinik hücre karsinomu, tükürük kanalı
karsinomu, nazaladenokarsinom
ve metastatik karsinom akla getirilmelidir.
Ayırım histopatolojik bulgular ve
histokimyasal boyama ile yapılabilir.
Histolojik olarak hücresel pleomorfizm,
çok sayıda mitozlar, nükleer hiperkromatizm
ve çok sayıda belirgin
çekirdekçikler bildirilmiştir (9). Her ne
Cilt 16 • Sayı 1
Submandibuler bezin papiller kistadenomunun MR görüntüleme bulguları • 21

a
b
Şekil 3. a–d. Kontrast sonrası aksiyal (a, b) ve
koronal (c, d) T1 ağırlıklı MR görüntülerinde
lezyonun solid bileşenlerinde kontrastlanma
(oklar, a-c) görülmektedir.
c
d
a
b
Şekil 4. a, b. Histolojik olarak lezyon kistik lümenleri olan papiller projeksiyonlar göstermektedir (a, HE, x200). Papiller projeksiyonların hücreleri
pleomorfizm ve nükleer atipik form göstermektedir (b, HE, x400).
kadar kistadenokarsinomların büyük
çoğunluğu düşük dereceli lezyonlarsa
da, bazıları iyi diferansiye ve kötü diferansiye
şeklinde ayrılan yüksek dereceli
histolojik malignensilerdir. Kötü
diferansiye olan tipte nüks ve lenf metastazları
gözlenmiştir (10). Literatürde
bizim olgumuzdaki gibi orta dereceli
malignensi bildirilmiştir; bu olguda infiltratif
büyüme örüntüsüne ek olarak
orta derecede nükleer pleomorfizm görülmüştür
(11).
Bu tür kitlelerin çoğu cerrahi eksizyonla
tedavi edilir. Prognoz tümörün
histolojik derecesi ile ilişkilidir (10).
22 • Mart 2010 • Diagnostic and Interventional Radiology
Koç ve ark.

Kaynaklar
1. Harimaya A, Somekawa Y, Sasaki M,
Ohuchi T. Cystadenocarcinoma (papillary
cystadenocarcinoma) of the submandibular
gland J Laryngol Otol 2006; 120:1077–
1080.
2. Czarnecki EJ, Spickler EM, Keohane M,
Roennecke W. Cystic papillary adenocarcinoma
of the submandibular gland
in a child. AJNR Am J Neuroradiol 1996;
17:1038–1040.
3. Cavalcante RB, da Costa Miguel MC, Souza
Carvalho AC, Maia Nogueira RL, Batista de
Souza L. Papillary cystadenocarcinoma: report
of a case of high-grade histopathologic
malignancy. Auris Nasus Larynx 2007;
34:259–262.
4. Kobayashi I, Kiyoshima T, Ozeki S, et al.
Immunohistochemical and ultrastructural
study of a papillary cystadenocarcinoma
arising from the sublingual gland. J Oral
Pathol Med 1999; 28:282–286.
5. Nakagawa T, Hattori K, Iwata N, Tsujimura
T. Papillary cystadenocarcinoma arising
from minor salivary glands in the anterior
portion of the tongue: a case report. Auris
Nasus Larynx 2002; 29:87–90.
6. Seifert G, Schulz JP. Adenocarcinoma of
the salivary glands. The pathohistology
and subclassification of 77 cases. HNO
1985; 33:433–442.
7. Shah GV. MR imaging of salivary glands.
Neuroimag Clin N Am 2004; 14:777–808.
8. Som PM, Bergeron RT. Head and neck
imaging. 2nd ed. St Louis: Mosby, 1991;
288–289.
9. Spiro RH, Huvos AG, Strong EW.
Adenocarcinoma of salivary origin: clinicopathologic
study of 204 patients. Am J
Surg 1982; 144:423–431.
10. Auclair PL. Cystadenocarcinoma. In:
Barnes L, Eveson JW, Reichart P, Sidransky
D, editors. World Health Organization
classification of tumours. Pathology and
genetics of head and neck tumours. Lyon:
2005; 232.
11. Chen XM. Papillary cystadenocarcinoma
of the salivary glands: clinicopathologic
analysis of 22 cases. Zhonghua Kou Qiang
Yi Xue Za Zhi 1990; 25:102–104.
Cilt 16 • Sayı 1
Submandibuler bezin papiller kistadenomunun MR görüntüleme bulguları • 23