Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Mâide sûresinin 4. ayetinde de “yetiştirdiğiniz<br />
avcı hayvanların size tutuverdiklerinden de<br />
yiyin ve üzerine Allah’ın adını anın” buyrulduğu<br />
için, hayvan keserken ve av üzerine hayvanı<br />
gönderirken veya silahı çekerken besmele<br />
çekmek farzdır. Mushaf yazarken Tevbe sûresi<br />
dışındaki sûrelerin başına besmele yazmak<br />
da farzdır. Namaz dışında Kur’an okumaya<br />
başlarken sûrenin başında eûzu besmele<br />
çekmek âlimlerin çoğunluğuna göre sünnet,<br />
sûrenin başından değil de herhangi bir yerinden<br />
başlanırsa menduptur. Tevbe sûresiyle tilâvete<br />
başlayan ise yalnız eûzu okumakla yetinir,<br />
besmele çekmez. İslamın yaygın muaşeret<br />
kurallarından biri de yemek yemeye başlarken<br />
besmele çekmektir. Konu ile ilgili hadiste<br />
belirtildiği üzere eğer başında unutulursa<br />
hatırlandığı zaman “ başında ve sonunda Allah’ın<br />
adıyla anlamında” (bismillahifievvelihi ve âhirihi)<br />
demek sünnettir(Ebu Davud, “Et’ime”, 15; Tirmizi,<br />
“Et’ime”, 47).<br />
Neml sûresinin<br />
30. ayetinde yer alan<br />
besmele sebebiyle<br />
fakihlerin çoğunluğu<br />
“cünüp ve hayız<br />
olan Kur’an’dan<br />
bir şey okuyamaz”<br />
(İbnMâce, Tahâret,<br />
105, Tirmizi, Tahâret,<br />
9 8 ) m e â l i n d e k i<br />
hadisine dayanarak<br />
bu durumda olanların Kur’an okumak maksadıyla<br />
besmele çekmelerini haram saymışlar, dua ve<br />
senâ maksadıyla okunmasında ise bir mahzur<br />
görmemişlerdir. 15<br />
Lutûf ve ihsanı ile herkesi ve her şeyi kuşatan<br />
Allah(c.c.) Kur’an-ı Kerîm’i indirirken, ilahî ismini<br />
öne almak suretiyle başlamanın kutsal edebini<br />
öğrettiği gibi, besmele düsturunu her şeyin<br />
anahtarı olarak ihsan ederek, İslam ümmetinin<br />
bütün iş ve ihtiyaçlarının başında iktibas<br />
edecekleri ve uyacakları kıymetli bir gelenek<br />
kılmıştır. Nitekim Resul-i Ekrem de hadis-i<br />
şeriflerinde şöyle buyurmuştur: “Besmele her<br />
kitabın anahtarıdır”, “Besmele ile başlamayan<br />
her mühim iş sonuçsuz kalır”. Mutlaka Allah (c.c.)<br />
ismi ile başlamayan her iş O’nun yüce huzuruna<br />
15 “Besmele” md.,TDVİA, c. V, s.531.<br />
sunulamaz, sonuçsuz ve tamamlanmamış olarak<br />
kalır. 16<br />
Abdullah Murat Şükrüoğlu hocamız<br />
sohbetlerinde asıl önemli olanın, istiâze ve<br />
besmelenin manalarını değil mahiyetini anlamak<br />
ve hayata tatbik etmek olduğunu vurgulayarak<br />
bizi şu şekilde uyarmaktadır:<br />
Eûzu’yu anlamak, Bismillahirrahmânirrâhim’i<br />
yaşamaktır.Eûzu “sığınırım”;billahi “O<br />
Allah’a”;mine’ş-şeytan “şeytandan”;racîm<br />
“taşlanmış, horlanmış, kovulmuş” şeytandan,<br />
kötü ve kötülükler yapan, kötü ve kötülüklere<br />
davet eden nefsimin şerrinden, Hak ve hakikate<br />
davet edilince riyakârlık yaparım düşüncesi<br />
içerisine girip de “Yaptıklarımla dediklerim<br />
birbirini tutmuyor, o zaman köşeye çekileyim”<br />
diyenin şerrinden. Sığınmanın ne olduğunu<br />
bilmeyen, nereye sığındığını bilmeyen bir<br />
insanın Eûzü demesi kadar abes, desturun<br />
ne anlama geldiğini<br />
bilmeden, mahiyetini<br />
bilmeden insanlara destur<br />
demesi kadar abes bir<br />
durum yoktur. Elbette<br />
kelime manalarını değil,<br />
mahiyetini anlamaktır asıl<br />
olan. Hayata tatbik etmek<br />
için anlamaktır. Evvelki<br />
âlimlerden bir tanesinin<br />
ölüm vakti geliyor, sekerâta<br />
yatıyor. Has talebesini<br />
çağırıyor;<br />
Evladım ! Elli senemi istiâzeyi anlatarak<br />
geçirdim, vefatımdan sonra halefim sensin, sen<br />
de Bismillahirrahmânirrahîm’i anlat bu kalan<br />
zümreye, diyor.<br />
Ne âlim bıkmış elli sene Eûzü’yü anlatmaktan;<br />
ne de cemaat bıkmış Eûzü’yü dinlemekten.<br />
Elli sene sonra talebesine şunu söylemekte:<br />
“En iyi anlayan sensin, bundan sonra anlat<br />
Bismillahirrâhmanirrâhîm’i bu kalan arkamızdaki<br />
zümreye!.<br />
Yüce rabbimiz bize ve bütün mü’min din<br />
kardeşlerimize anlamayı, anlatmayı, hayatımıza<br />
tatbik etmeyi nasib eylesin. Âmin. 17<br />
16 Elmalılı Hamdi Yazır, a.g.e., c.I, s. 61.<br />
17 Abdullah Murat Şükrüoğlu, On Hafta Sohbetleri,c. 3, s. 12-<br />
13.<br />
Bizbiriz Dergisi<br />
9
Change language