You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Dersim’in Kayıp Kızları<br />
Bizim De Zarganalarımız Vardı!<br />
Güniz ÖZ - Feride GÜN<br />
“Klee’nin Angelus Novus (Yeni Melek) adli bir<br />
tablosu sanki gözlerini dikmiş hep pür dikkat<br />
seyrede geldiği bir şeyden uzaklaşıyor gibi<br />
olan bir meleği resmeder. Gözleri<br />
bakmaktadır, ağzı açık... Kanatları yayılmış...<br />
İşte bu Tarih'in meleğinin resmidir... Yüzü,<br />
öyle, geçmişe dönük... Nerede bir olaylar<br />
zinciri fark edersek o orada, ayaklarının<br />
dibinde tek ve topyekûn bir felaketi görür...<br />
Yığılmış acılar, felaketler, yakarış ve<br />
haykırışlar... Melek durabilmek ister --ölenleri<br />
canlandırmak ve mahvedilmiş bütünlüğü<br />
yeniden kurmak ister... Ama öyle bir fırtına<br />
vardır ki Cennetten gelen; ona kapılmıştır<br />
artık -- ve kanatları bu rüzgara o kadar büyük<br />
bir şiddetle boyun eğiyordur ki artik onları<br />
kapatıp yere inemiyordur bile... Fırtına onu<br />
direnemeyeceği kadar büyük bir güçle o<br />
arkasını döndüğü geleceğe doğru itmektedir...<br />
ve önündeki çöp ve felaketler yığını büyüyüp<br />
durmaktadır her an... İşte bu fırtına bizim<br />
ilerleme dediğimiz şeydir... " (Walter<br />
Benjamin, Tarih Üstüne Dokuzuncu Tez)<br />
Göç… İnsanlık tarihi birçok göçe tanıklık etmiştir....<br />
Kendi yaşadığı topraklardan kopmuş, kopmak zorunda<br />
bırakılmış kadın ve çocuklar yaşamaya zorlandıkları<br />
yerlerde birçok sorunla karşılaşmışlardır.<br />
Dilini bilmediği, kültürünü bilmediği yerlerde yaşamak<br />
zorunda bırakılınca kendi iç dünyasına kapanmış,<br />
geliştirdiği savunma mekanizmaları ile sığındığı<br />
geleneksel bağlarla daha da baskı altına alınmıştır.<br />
Nietzsche'nin dediği gibi: "Tarih bize on binyılların<br />
tekne kazıntısı olduğumuzu öğretir sadece"... Ama<br />
bu öğrenme olmadıkça tekne kazıntısı olarak da kalacağız<br />
demektir*. Bu günlerde bir belgesel ‘tekne<br />
kazıntısı’ olarak kalmamamız için öğrenmemiz gereken<br />
bazı bilgileri, belleklerimizde yer etmesi için, gün<br />
yüzüne çıkardı: ‘ İki Tutam Saç- Dersim’in Kayıp<br />
Kızları’…Nezahat ve Kazım Gündoğan’ın bu belgeseli;<br />
1937-1938 Dersim harekatıyla birlikte ailelerinden<br />
alınarak rütbeli askerlere verilen, bugün 80'li<br />
yaşlarını süren, bir yanı ile büyümüş bir yanı ile hiç<br />
büyümemiş, göçün bedelini en ağır şekilde ödemiş<br />
‘Dersimli Kızlar’ı anlatıyor. Bu belgesel üç yıllık bir<br />
sözlü ve görsel tarih araştırması sonucu ortaya çıkmış.<br />
Nezahat Gündoğan ve Kazım Gündoğan Adıyaman,<br />
Dersim, Bursa ve İstanbul’da çekmişler “İki<br />
Tutam Saç- Dersim’in Kayıp Kızları” adlı belgeseli.<br />
Toplumsal belleğimizde ve vicdanlarımızda yer<br />
edeceğini düşündüğüm bu belgesel hakkında Nezahat<br />
ve Kazım Gündoğan ile konuştuk:<br />
15
Change language