1942: âA'dan 'Z'ye Bozuk Devletâin Yeniden Yapılanması
1942: âA'dan 'Z'ye Bozuk Devletâin Yeniden Yapılanması
1942: âA'dan 'Z'ye Bozuk Devletâin Yeniden Yapılanması
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
tona yakın saklı şeker bulunduğu meydana çıkartılmıştır. Karaborsada kilosunu<br />
250 kuruşa satan bu kişiler mahkemeye verilmiştir. 16<br />
Refik Saydam Hükümeti’nden sonra Saracoğlu Hükümeti’nin yönetime<br />
gelmesiyle birlikte iaşe örgütlenmesinde önemli değişikliklere gidilmiştir. Fiyat<br />
kontrollerinin gevşetildiği bu dönemde vurgunculukla mücadelenin nasıl yapılacağı<br />
sorusu da kritik hale gelmiştir. Bu kapsamda, Saracoğlu Hükümeti tarafından,<br />
belediyelerin fiyat denetimi ve vurgunculukla mücadele işlerinde faaliyetini<br />
takip ve belediyeleri bu kapsamda aydınlatmak ve uyarmak üzere Ticaret Vekilliği<br />
bünyesinde uzman elemanlardan oluşan bir büro kurulmuştur. Aynı zamanda<br />
Ticaret Vekilliği belediyelere bir tamim göndererek fiyat kontrolü ve vurgunla<br />
mücadele konusunda açıklamalarda bulunmuştur. Bu açıklamaya göre, kapatılan<br />
Fiyat Murakabe Komisyonları’nın yetki ve görevlerinin belediye encümenlerine<br />
devredilmiş olduğu, bu kapsamda belediyelerin fiyat denetimi ve vurgunla<br />
mücadele işleri ile görevlendirildiği açıklanmıştır. Bu doğrultuda, tamimde, söz<br />
konusu komisyonların kaldırılmasının ve bu görevlerin belediyeye bırakılmasının<br />
fiyat hareketlerinin kontrolsüz bırakılacağı anlamına gelmediği vurgulanarak,<br />
belediyelerin Milli Korunma Kanunu’nun kendilerine verdiği yetkileri kullanmaları<br />
istenmiştir. Bu çerçevede belediyelerde bir fiyat murakabe ve ihtikârla<br />
mücadele bürosunun kurulması zorunlu görülmüştür. 17<br />
Bu düzenlemeler çerçevesinde basında belediyelerin piyasaları kontrol ettiğine<br />
yönelik olarak bazı haberler yer almıştır. Bunlardan 6 Kasım tarihli haber,<br />
İstanbul Valisi ve Belediye Reisi Dr. Lütfi Kırdar’ın başkanlığında Vali muavini<br />
Ahmet Kınık, Belediye Reis Muavini, Teftiş Heyeti Reisi ve Belediye İktisat<br />
Müdürü’nden oluşan komisyonun, düzenli olarak her akşam toplanarak, fiyatlara<br />
ilişkin olarak belediye müfettişlerinin verdikleri raporları incelemekte olduğuna<br />
ilişkindir. Bu habere göre, son iki ayda ilçeler hariç, Belediye İktisat Müdürlüğü<br />
tarafından yapılan teftişler sırasında vurgunculuk suçları tespit edilen çok sayıda<br />
kişi adliyeye verilmiştir. 18 Bu konuda 10 Kasım tarihli bir başka haber ise “Piyasa<br />
şiddetle kontrol ediliyor” başlığıyla verilmiştir. Bu habere göre, inceleme ve<br />
teftiş görevini yapan Belediye Teftiş Heyeti’nin raporları üzerine bir kısım zeytinyağı<br />
tüccarı mahkemeye verilmiştir. 19<br />
Özel Girişime Ait Kuruluşlarda Bulunan Üretim Araçlarına Değer<br />
Ödenmek Suretiyle Devletçe El Konulması<br />
Hükümet <strong>1942</strong> yılında bazı özel girişim kuruluşlarının elinde bulunan fabrika<br />
ve bu fabrikalarda yer alan çeşitli üretim araçlarına değeri ödenmek şartıyla<br />
el koymuştur. Bu kapsamda siyasi tarihçiler “Milli Korunma Kanunu’nun dev-<br />
16<br />
17<br />
18<br />
19<br />
Cumhuriyet, 20 Birinciteşrin <strong>1942</strong>.<br />
Ulus, 21 Birinciteşrin <strong>1942</strong>; Ulus, 22 Birinciteşrin <strong>1942</strong>.<br />
Cumhuriyet, 6 İkinciteşrin <strong>1942</strong>.<br />
Cumhuriyet, 10 İkinciteşrin <strong>1942</strong>.<br />
234<br />
Yönetim Zamandizini
Change language