635537236546871250

dosya
dosya
Cem Eker
1. Kullanıcı hataları:
Kaza riski fazla olan bu tür
makineler, yüke uygun olarak tercih
edildikten sonraki aşamada en
büyük görev operatörlere düşüyor.
Operatörlerin bilgi ve deneyim
yetersizliği, çalışacağı alanın güvenliği
sağlanmadan işe başlaması, yük
ve mesafe cetvelindeki değerlere
uygun çalışmaması, makinede bir
yük asılı olduğunda makinenin
başından ayrılması, makinenin enerji
hatlarıyla teması gibi etkenler kazayı
beraberinde getiriyor.
2. Yönetimsel hatalar:
Firmalar, iş sağlığı ve güvenliği
konusunu ekstra bir külfet olarak
gördüğü takdirde kazalar “geliyorum”
diyor. Ayrıca makineler için “self
declaration” denilen düşük riskli
ürünlerde ürünün ilgili işe uygun
olup olmadığını tespit eden CE
belgelendirmesi almak gerekiyor.
3. İmalat-montaj-bakım hataları:
Makinelerin teknik yönden çalışma
şartlarına uygun olmaması,
makinedeki güvenlik muhafazalarının
ve uyarıların yetersiz olması, dayama
ayaklarının uygun kullanılmaması,
periyodik kontrollerin deneyimsiz
kişilerce yapılması veya hiç
yapılmaması, montaj esnasında
baştan savma davranılması ve
deyim yerindeyse merdiven altı
imalatları gibi hususlar kazalara
davetiye çıkarıyor. Araç üstü
vinçlerin periyodik kontrolleri TS
10116 Standartları’na uygun olarak
yapılması şart koşuluyor. Kontrollerde
yapılacak olan statik deneyde deney
yükü, beyan edilen yükün en az 1,25
katı, dinamik deneyde ise en az 1,1
katı olması gerekiyor.
Güvenli araç üstü vinç sayısı artsın,
kazalar azalsın…
Birçok alanda kullanıma uygun olması sebebiyle sayıları gittikçe artan araç üstü vinçlere
otoyollarda, mahalle aralarında sıkça rastlıyoruz. Özellikle zamanın değerinin arttığı
ülkemizde teknolojinin getirdiği avantajlar sayesinde kaza riski minimuma indirgenmeye
çalışılsa da önemsenmeyen ihmaller yüzünden şahit olduğumuz veya yazılı-görsel
basından takip ettiğimiz yaralanma ve ölümle sonuçlanan kazalar da olmuyor değil. Çeşitli
çalışma koşullarına uygun olarak üretilen bu araçlarda en büyük tehlikeler ise, işe uygun
araç ve kaldırma ekipmanlarının seçilmemesi.
Şantiyelerdeki altyapı ve üstyapı
faaliyetleri, yükleme-boşaltma,
kaldırma-taşıma ve otomobil
kurtarma işlerinde kullanılan araç
üstü vinçler, seri hareket etmeleri
sayesinde tercih ediliyor. Böylece
verimlilikte artış sağlanırken; zaman
kaybı, işletme giderleri gibi konularda
azalma görülüyor.
Başlı başına bilgi ve tecrübe
gerektiren bir konu olan kaldırma
işlemlerinde dikkat edilecek en
büyük husus, işe uygun makineleri
seçmek. Özellikle çalışılacak ortamın
fiziki koşulları, kaldırılacak yükün
ağırlığı, vinçlerin maksimum
kaldırma momenti, maksimum
dönüş açısı, maksimum çalışma açısı,
uzanma mesafesi gibi ana özellikleri
hakkında bilgi sahibi olmak da
güvenlik açısından olmazsa olmaz
kavramlardır.
Kazalarda 4 ana sebep
Araç üstü vinçlerde meydana gelen
kazaların sebeplerini 4 başlıkta
toplayabiliriz: Kullanıcı hataları,
yönetimsel hatalar, imalat-montajbakım
hataları ve dış etkenler. Şimdi
bunları biraz inceleyelim.
4. Dış etkenler:
Çalışılan ortamın fiziki koşullarını
yeterince test etmemek, ortamda
gereğinden fazla insan veya araç
bulundurmak, makine kurulumunda
ergonomiye önem vermemek iş
kazalarının önemli sebepleri arasında
yer alıyor.
Avrupa İş Sağlığı ve Güvenliği
Ajansı’nın (EU-OSHA) kaza raporları
da incelediğimiz bu 4 maddeyi
doğrular nitelikte. Raporlarda; bom
veya makinelerin enerji hatlarıyla
teması, kaldırma mekanizmasının
altında durma, makinenin devrilmesi,
yükün düşmesi, gerekli olan periyodik
kontrollerin yapılmaması, bomun
çökmesi, karşı ağırlığın sisteme
zarar vermesi, dayama ayaklarının
uygun kullanılmaması gibi etkenler
karşımıza çıkıyor.
Araç üstü vinç güvenlik önlemleri
Yukarıda sıraladığımız kaza
sebeplerine Türkiye’nin her
caddesinde, mahallesinde
rastlayabiliyoruz. Buna bağlı olarak
araç üstü vinç güvenlik önlemlerini
72 Sayı 39 • Kasım 2014
www.forummakina.com.tr
73