Aralık 2011 Sayı:276 - Verimlilik Genel MüdürlüÄü - Bilim, Sanayi ve ...
Aralık 2011 Sayı:276 - Verimlilik Genel MüdürlüÄü - Bilim, Sanayi ve ...
Aralık 2011 Sayı:276 - Verimlilik Genel MüdürlüÄü - Bilim, Sanayi ve ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Aralık <strong>2011</strong><br />
çimsel düzenlemelere bağlı olmayan iletişim ilişkilerini<br />
kapsar. Bu iletişim sistemi, üyeler arası kişisel yakınlık<br />
<strong>ve</strong> etkileşimler sonucu ortaya çıkmaktadır (Paksoy <strong>ve</strong><br />
Ark., 2001: 54). Örgüt içerisinde kendiliğinden oluşan,<br />
yönetim <strong>ve</strong> işgörenleri birbirine yaklaştıran, motivasyon<br />
<strong>ve</strong> <strong>ve</strong>rimliliği artırmayı sağlayan iletişim biçimidir (Aktuğlu,<br />
Temiztürk, 2006: 197). Biçimsel olmayan iletişim,<br />
çalışanların işlerini en iyi <strong>ve</strong> zamanında yapabilmek için<br />
resmi yapının dışında oluşturdukları çeşitli iletişim modellerini<br />
kapsar (Sayers <strong>ve</strong> Ark., 1993: 226).<br />
Örgütsel İletişim Araçları<br />
Örgütsel iletişimi sağlamak için kullanılan iletişim<br />
araçları; sözlü, yazılı <strong>ve</strong> görsel iletişim araçlarıdır. Yazılı<br />
iletişim araçları; işletme gazetesi, broşür, el kitapları,<br />
afiş, ilan tahtası vb.dir. Sözlü iletişim araçları; konferans,<br />
seminer, toplantı <strong>ve</strong> görüşmelerdir. Görsel iletişim araçları;<br />
radyo, sesli/sessiz film, televizyon, kroki, fotoğraf,<br />
vb. dir. Teknolojinin gelişmesiyle bu araçlara e-posta,<br />
faks, telefon, web sitesi gibi yeni birçok araç eklenmiştir<br />
Örgütsel İletişimin Fonksiyonları<br />
İletişimin örgütlerdeki fonksiyonları dört başlık altında<br />
toplanabilir (Scott <strong>ve</strong> Mittchel’den Aktaran Tutar <strong>ve</strong> Erdönmez,<br />
2007: 57);<br />
• Kontrol: İletişim görev, yetki <strong>ve</strong> sorumlulukları belirleyerek<br />
kontrole olanak <strong>ve</strong>rir.<br />
• Güdüleme: İletişim örgütsel amaçlara bağlılığı dolayısıyla<br />
güdülenmeyi arttırır.<br />
• Duyguların ifade edilmesi: İletişim duyguların ifade<br />
edilmesini <strong>ve</strong> sosyal ihtiyaçların doyurulmasını sağlar.<br />
• Bilgi iletimi: İletişim karar <strong>ve</strong>rmede kullanılacak bilgiyi<br />
iletmede kullanılır. Örgütün varlığını devam ettirebilmesi<br />
için zorunludur.<br />
Örgütsel İletişimi Etkileyen Faktörler<br />
Örgütsel iletişim sürecini etkileyen faktörler; kişisel,<br />
örgütsel, teknolojik olmak üzere üç başlık altında toplanabilir<br />
(Bakan <strong>ve</strong> Büyükbeşe’den Aktaran Tosun, 2006:<br />
60-65).<br />
1. Kişisel Faktörler:<br />
Kişilerin bireysel amaçları, hisleri, duyguları, alışkanlıkları,<br />
yetenekleri, tutumları, davranışları, bilgi düzeyleri<br />
<strong>ve</strong> algılama farklılıkları gibi kişisel özellikleri örgütsel iletişimin<br />
etkenliğinde rol oynayan faktörler arasında sayılabilir.<br />
Bunların yanı sıra cinsiyet <strong>ve</strong> kültürel farklılıklar ile<br />
statü farklılıkları da iletişimi etkiler.<br />
2. Örgütsel Faktörler:<br />
Örgütsel iletişimi etkileyen bazı faktörler de örgütün<br />
yapısından kaynaklanmaktadır. Örgütün büyüklüğü, hiyerarşi,<br />
uzmanlaşma, çevresel etkenler, örgütün fiziksel<br />
düzeni <strong>ve</strong> mevcut yönetim felsefesi bu faktörler arasında<br />
yer almaktadır.<br />
3. Teknolojik Faktörler:<br />
Örgütsel iletişim sürecinde uygun iletişim kanal <strong>ve</strong><br />
aracın seçimi, iletilerin tam <strong>ve</strong> doğru olarak aktarılmalarına<br />
olanak sağlaması bakımından örgütsel iletişimin<br />
etkinliğinde büyük önem taşımaktadır.<br />
İşgören Verimliliği<br />
Ekonomik, sosyo-kültürel <strong>ve</strong> siyasi yaşamda sürekli<br />
karşımıza çıkan <strong>ve</strong>rimlilik kavramı, en basit <strong>ve</strong> en genel<br />
tanımıyla üretilen çıktı ile bu çıktıyı elde etmek için<br />
kullanılan girdi arasındaki ilişkidir. Bu ilişki, matematiksel<br />
olarak aşağıdaki şekilde ifade edilmektedir (Prokopenko,<br />
2003:19).<br />
<strong>ve</strong>rimlilik = çıktı / girdi<br />
Yüksek <strong>ve</strong>rimlilik, aynı miktar kaynakla daha çok<br />
üretmek ya da aynı girdiyle daha çok çıktı elde etmektir.<br />
İşgören <strong>ve</strong>rimliliği ise, belirli bir üretim miktarının yine<br />
aynı devrede üretime katılan emek miktarına bölünmesiyle<br />
bulunan değerdir. Burada pay, üretim miktarı;<br />
payda ise üretime katılan faktör olarak emek, çalışılan<br />
iş saati, çalışanların sayısı <strong>ve</strong>ya ücret <strong>ve</strong> primler toplamı<br />
gibi çeşitli alternatifler şeklinde hesaplanabilmektedir<br />
(Erçelik, 2008: 69). İşgören <strong>ve</strong>rimliliği, insanın bedensel,<br />
zihinsel <strong>ve</strong> motivasyon gücünün etkin kullanımı ile üretim<br />
<strong>ve</strong>riminin artırılmasıdır (Aytaç, 2000: 59).<br />
Örgütlerde iktisadi mal <strong>ve</strong> hizmetlerin üretilmesinde<br />
en önemli üretim faktörü olan “insan”, örgütün en değerli<br />
varlığıdır (Sabuncuoğlu’ndan Aktaran Yumuşak,<br />
2008: 241). Örgütsel amaçlara insanların çabası ile varılabilir,<br />
bir örgütün ne ölçüde üretken <strong>ve</strong> etkili olacağı<br />
işgörenlerin <strong>ve</strong>rimliliğine bağlıdır (Yumuşak, 2008: 241-<br />
242).<br />
Günümüzde hem ülkeleri yöneten hükümetlerin hem<br />
de örgütlerin başındaki yöneticilerin en önemli gördükleri<br />
konuların başında <strong>ve</strong>rimlilik <strong>ve</strong> insan kaynaklarının<br />
rasyonel kullanılması gelmektedir. Üretim faktörleri içinde<br />
çok önemli bir konuma sahip olan işgücünün <strong>ve</strong>rimli<br />
kullanılması bir örgüt için önem arz etmektedir. Verimli<br />
kullanılan işgücü diğer üretim faktörlerinin de <strong>ve</strong>rimli olmasını<br />
sağlayabilir (Doğan <strong>ve</strong> Tatlı, 2010: 8). İşgücü, değer<br />
yaratan aynı zamanda maliyet oluşturan en önemli<br />
faktör olarak kabul edilmektedir (Ayanoğlu, 2002: 68).<br />
İşletmelerde <strong>ve</strong>rimliliği artırmak için örgütlenmede, yönetimde<br />
<strong>ve</strong> insan kaynakları politikalarında gelişmeler<br />
sağlamak gerekir. Amaçların <strong>ve</strong> bu amaçlara ulaşmada<br />
kullanılacak araçların belirlenmesinde, yerleşme planında,<br />
malzeme taşınmasında, üretim planlamasında, aktif<br />
<strong>ve</strong> pasif varlıkların yönetilmesinde <strong>ve</strong> insan yönetiminde<br />
başarı gösteren bir kuruluş <strong>ve</strong>rimlilik düzeyini hızla yükseltir<br />
(Doğan <strong>ve</strong> Tatlı, 2010: 9-10).<br />
20
Change language