Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012

More documents

Recommendations

Info

üyük pay İran’ındır. Ancak bu durum Türkiye’nin İran’a altın satışındaki keskin yükselişten kaynaklanmaktadır. Bu durumda, İran’ın nükleer silah geliştirme çabasına yönelik iddialar neticesinde; Birleşmiş Milletler, Amerika ve Avrupa’nın ekonomik yaptırımlar uygulanması hususundaki zorlamaları ve İran parasının devam eden süreçteki düşüşü; İranlı tacirlerin direkt olarak Türkiye’den yahut dolaylı yollarla Dubai’den yüklü miktarda külçe altın ihraç etmelerine yol açmıştır. Geçici olduğuna ilişkin net bir delil olmamakla beraber bu durum her hâlükârda, Türkiye’nin 2012’nin ikinci yarısında uluslararası yaptırım uygulama kampanyası nedeniyle İran’dan petrol alımını kısmasını dengelemek için yapılıyor izlenimi doğurmaktadır. 11 EİT’ye ilişkin temel eleştirilerden bir tanesi tamamıyla politik ve stratejik önceliklerle yönetildiği ve ekonomik yaklaşımın eksik kaldığı yönündedir. Bu yaklaşım EİT’nin ekonomik hedeflerine ulaşmaktaki genel başarısızlığı nedeniyledir. 2012 itibarıyla Ekonomik İşbirliği Teşkilatı Ticaret Anlaşması (EİTTA) 10 üye ülkenin yalnız 5’i tarafından kabul edilmiştir (Afganistan, İran, Pakistan, Tacikistan ve Türkiye) 12 ve serbest ticaret bölgesi kurulması adına çok küçük ilerleme belirtileri bulunmaktadır. 11 Aydın Albayrak, ‘Turkey-Iran Relations Economically Strained As Well’, Today’s Zaman (İstanbul, günlük gazete) 9 Ağustos 2012. Bu yazıya göre, üçüncü taraflar tarafindan temin edilen altın ihracatı İran Merkez Bankası tarafindan desteklenmiş olabilir. 12 EİTTA İşbirliği Konseyi 3. Toplantı, 02-03 Ekim 2012, Ankara, www.ecosecretariat.org/ftproot/Press_Rls/2012/3ecota. htm web sitesinden: 29 Ekim 2012’de erişim sağlandı. 1995’e kadar EİT Bankası Anlaşması yapılamamış ve birçok ülke hala anlaşmayı imzalamamış yahut onaylayarak yürürlüğe koymamıştır. Dahası 450 milyon dolarlık ödenmiş sermaye ile çok sınırlı bir bütçe söz konusudur ve İran’la ilgili uluslararası yaptırımlara ilişkin sorun yaşamamak adına çok dikkatli hareket edilmesi gerekmektedir. 13 Ticaretin liberalleştirilmesi doğrultusunda çok kısıtlı ilerlemeler yaşanmakta olup, grup arasındaki ticaret hacmi hala sınırlı boyuttadır. 2010 itibarıyla 10 üye ülkenin yapmış olduğu uluslararası ticaretin yalnızca % 7’si grup içerisindedir. 14 EİT üyeleri başta Rusya ve Çin olmak üzere başka ortaklarla da ilişkilerin geliştirilmesi hususunda aktif durumdadır. EİT’nin Hazar üyeleri arasında 2009 yılı Aralık ayında Rusya ve Belarus ile gümrük birliği oluşturmayı kararlaştıran Kazakistan, politik ve ekonomik açıdan Rusya Federasyonu’na en yakın olanıdır. Bunu Rusya ve diğer altı Bağımsız Devletler Topluluğu ile 2011 Ekim ayında imzalanan serbest ticaret anlaşması takip etmiştir. 15 Dünya Ticaret Örgütü istatistiklerine göre Avrupa Birliği, Kazakistan’ın en önemli ticaret ortağı olarak gözükmektedir. Avrupa Birliği’ni Rusya Federasyonu ve Çin takip etmektedir. EİT üyesi devletlerin hiçbiri listede ilk beşe girememiştir. Diğer Hazar devletleri arasında (Türkmenistan için 13 Abdullah Bozkurt, ‘Iran to Turn ECO into Paper Organization’, Today’s Zaman, 15 Ekim 2012. 14 Ibid. 15 ‘Russia, Belarus and Kazakhstan Agree on Customs Union’, Turkish Weekly (www.turkishweekly.net/news) 5 Aralık 2009: 5 Kasım 2012’de erişim sağlandı: Greg Delaney, ‘Kazakhstan signs Free Trade Agreement with Russia & other CIS States’, from www.kazakhstanlive.com, 19 Ekim 2011, 5 Kasım 2012’de erişim sağlandı. 20 18
Dünya Ticaret Örgütü verisi mevcut değildir.) = T ürkiye, özellikle de en önemli üçüncü ihracat kaynağı olan Azerbaycan başta olmak üzere, tüm EİT ülkelerinin en çok ticaret yaptığı ilk beş ülke sıralamasında yer alan tek ülkedir. EİT oluşturulurken öngörülmemiş olan Çin’in, ciddi bir küresel oyuncu olarak ortaya çıkması dış çevreyi değiştirmiştir. Bu durum özellikle Kazakistan ve Türkmenistan örneklerinde kendini göstermektedir. Her ikisi de Asya’nın yükselen ekonomik gücüne istinaden devamlı artarak ithalat yapmanın yanında, Çin doğal gazı için büyük boru hatları döşemiş ya da döşemektedirler. 16 Ekonomik ve teknik faktörler EİT’nin bir ticaret grubu olarak açık başarısızlığını açıklamaya yardım etmektedir. Hazar Bölgesi’nde üyeler genellikle ilk üreticidirler ve birbirlerinden ziyade dünyanın diğer ülkelerine petrol ve gaz ihraç ederler. Türk ekonomisi ve diğer EİT ülkeleri ekonomileri arasında tamamlayıcılık derecelendirmesi söz konusudur. Türkiye bir istisna olarak sanayi ürünleri de ihraç edebilmektedir. H er ne kadar Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ı birbirine bağlayacak şekilde, Kars- Bitlis-Bakü demiryolu inşa edilmeye başlandıysa da nakliyat ağı yetersizliği ayrıca bir problemdir. 16 Vladimir Socor, ‘China to Increase Central Asian Gas imports through Multiple Pipelines’, Eurasia Daily Monitor, Vol.9, No.152 (9 Ağustos 2012) and ‘Kazakhstan Expands Gas Transit Pipeline Capacities and Own Exports to China’, ibid, Vol.9, No.153. Genel olarak Hazar devletleri petrol ve gaz rezervlerini ithalatı finanse etmek için kullanarak ve bölgesel ticaret ağlarının gelişimini öncelik listelerinin alt sıralarında tutarak uluslararası gelişim stratejilerinden ziyade daha içe kapalı hedefler tercih etmişlerdir. Bunun yanında, politik faktörler EİT’nin etkin bir şekilde gelişmesi adına çok ciddi engeller teşkil etmiştir. Bu hususta İran’ın üyesi bulunduğu, bölgedeki tek teşkilat olan EİT’den dışlanması, büyük bir problem olarak gözükmektedir. Bu yüzden İran Hükümeti kendisine uygulanan izolasyona karşı politik destek çekmeye çalışarak EİT’yi istismar etmekle suçlanmaktadır. İran’ın EİT’yi, kendisiyle ilgili ihtilaflara ilişkin bir propaganda aracı olarak kullandığı iddia edilmektedir. İran’ın bu çerçevede 2012 Ağustos ayında Tahran’da düzenlenen tarafsız bir eylemi kullanması gözleri diğer EİT hükümetlerine dikmiştir. Eylül 2012’de EİT; İran’ın, teşkilat yapısını bölgenin gerçek sorunlarının tartışıldığı bir forumdan ziyade ‘batı karşıtı bir kulübe’ dönüştürmeye çalışması korkusuyla bir Parlamenterler Meclisi kurma planını görüşmüştür. 17 İran ve diğer EİT ülkeleri arasındaki ikili ilişkiler; İran’ın Türkiye ve Azerbaycan’la aralarını açacak şekilde Ermenistan ile olan sıkı ilişkileri ve Ankara ile Tahran’ın Suriye politikalarındaki keskin farklılıklar nedeniyle zarar görmüştür. Türkiye, İran’ın nükleer tesislerinin Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı tarafından denetlenmesi adına İran’ı ikna etmek 17 Bozkurt, op.cit. HAZAR RAPORU 21 19
Page 1 and 2: OCAK - MART 2013 / SAYI:2 Fiyatı:
Page 3: HAZAR RAPORU Yayıncı: Hazar Strat
Page 6 and 7: HAZAR RAPORU Orta Asya Bölgesi’n
Page 9 and 10: Stratejik Projeksiyon: Avrasya’da
Page 11 and 12: kendisini Urumçi, Çin’e götür
Page 13 and 14: kazanmasında ve bölgenin petrol k
Page 15 and 16: parçasıdır. Kuşbakışı perspe
Page 17 and 18: olmalı ve Bakü Havaalanı rekabet
Page 19: Kalkınma için Bölgesel İşbirli
Page 23 and 24: ve Türkmenistan’ı kapsayan bir
Page 25 and 26: 10,0 5,0 0,0 -5,0 -10,0 dönemine g
Page 27 and 28: eskisinden daha rahat borçlanabili
Page 29 and 30: BP - Rosneft Anlaşması: Beklentil
Page 31 and 32: grubu, bir yatırım holdingi hiçb
Page 33 and 34: Avrupa Birliği’nin Geleceği: Mi
Page 35 and 36: Bu kuşkusuz çok yakın vadede ger
Page 37 and 38: Gürcistan Parlamento Seçimleri So
Page 39 and 40: Hristiyan Demokratlar, Yeni Sağcı
Page 41 and 42: Gürcistan Dış Politikası: Seçi
Page 43 and 44: B ununla birlikte Gürcistan politi
Page 45 and 46: Kuzey Kafkasya’da Güvenlik ve İ
Page 47 and 48: irbirine açık tutmaları, ulaşı
Page 49 and 50: “Freedom Support Act”a 907’nc
Page 51 and 52: Ermenistan’ı Rusya’nın mandas
Page 53 and 54: için bu fiyatın 330 dolara çıka
Page 55 and 56: ve Pf P-Barış İçin Ortaklık pr
Page 57 and 58: SSCB’nin tasfiyesi sonrasında b
Page 59 and 60: ittifaka dönüşümü, Soğuk Sava
Page 61 and 62: projeleri ile realize etmeyi hedefl
Page 63 and 64: çıkan olaylar da enerji jeopoliti
Page 65 and 66: aşlattığı yeni dış politikas
Page 67 and 68: Tunus, Mısır, Libya, Körfez ülk
Page 69 and 70: DEĞERLENDİRMELER Dr. Şener Aktü
Page 71 and 72:
olamadı. 1. Dünya Savaşı’nda,
Page 73 and 74:
Ama Ulusçuluğun, Milliyetçilik o
Page 75 and 76:
E ğer bu çözüm gerçekleşirse,
Page 77 and 78:
ir reaksiyon yaratmıyor, ve yaratm
Page 79 and 80:
olursak, ya da 80-90 senedir Batı
Page 81 and 82:
durumdadır, lideri hapistedir aske
Page 83 and 84:
elden gidiyor gibi bir algı hızla
Page 85 and 86:
kampanyaları yapıldı, kamusal al
Page 87 and 88:
DEĞERLENDİRMELER Prof. Dr. Fuat K
Page 89 and 90:
durması gerekiyor. Türkiye’nin
Page 91 and 92:
seçimlerindeki cumhurbaşkanı de
Page 93 and 94:
unun tam tersi durum yaşanıyor. A
Page 95 and 96:
Sait isyanı da aslında bunun bir
Page 97 and 98:
artık yasak değil, grup toplantı
Page 99 and 100:
yılların organizasyonel deneyimi
Page 101:
hazar strateji enstitüsü H A S E
Page 104 and 105:
Strategic Assessment of Euro-Asian
Page 106 and 107:
to take a free bus tour of Tbilisi
Page 108 and 109:
Azerbaijan: Potential Catalyst for
Page 110 and 111:
Most of the states of Central Euras
Page 112 and 113:
member of leading international all
Page 114 and 115:
(CENTO). Five years later, in 1964,
Page 116 and 117:
Caspian states, (bar Turkmenistan,
Page 118 and 119:
To be more specific, a project embr
Page 120 and 121:
from its activities in Russia will
Page 122 and 123:
Obama’s Challenge With Economy Yr
Page 124 and 125:
14,00 12,00 10,00 8,00 6,00 4,00 2,
Page 126 and 127:
The Aftermath of Georgia’s Parlia
Page 128 and 129:
groups, and the modest ambitions of
Page 130 and 131:
of the state, the essential vector
Page 132 and 133:
Kaladze revealed that all agreement
Page 134 and 135:
hazar strateji enstitüsü H A S E
Page 136:
136
show all

Hazar Raporu - Issue 02 - Winter 2012

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?