Türkiye'de BaÄımsız Muhasebe Denetim Sistemi - Siyasal Bilgiler ...
Türkiye'de BaÄımsız Muhasebe Denetim Sistemi - Siyasal Bilgiler ...
Türkiye'de BaÄımsız Muhasebe Denetim Sistemi - Siyasal Bilgiler ...
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
- TüRKİYE'DE BAÖIMSIZ MUHASEBE DENEnM SıSTEMİ 23<br />
vergilerin dogrulugunu araştınnak,.tesbit etmek ve saglamak amacıyla vergi kanunlanna<br />
göre defter ve hesap (muhasebe) tutmak, evrak ve vesikalan muhafaza ve ibraz etmek<br />
mecburiyetinde olan gerçek ve ti1ze1kişiler nezdinde yapılan inceleme (denetim) lerdir"<br />
, <strong>Denetim</strong> deyimi ise, denetim konusu olan durum, olay, işlemleri do~lulc,<br />
geçerlilik ve uygunluk yönlerinden beIirlenen kurallar ve yöntemler çerçevesinde<br />
inceleyip araştırarak gerçekleri yansıtıp yansıtmadıklan hakkında bir sonuca varmalc<br />
olarak tanımlanabilir.<br />
Bu açıklamalardan sonra muhasebe denetimi, muhasebeye dayanılarak düzenlenen<br />
maIi rapor, tablo ve bilgilerin saglıklı olup olmadıleIarını belirlelJ)ek amacıyla bir<br />
teşebbüs, işletme veya birimin muhasebesinin yetkiIi elemanlarea dayanak belgeler,<br />
maddi vakıalar, muhasebe kayıtları, raporlar, gerektiginde ilgililerden bilgi ve karşıt bilgi<br />
almak suretiyle denetim ve denetim raporlama yöntem, teknik ve standartlan çerçevesinde<br />
incelenmesi, degerlendirilmesi ve denetleme sonuçları hakkında kanaat belirlenmesi süreci<br />
olarak tanımlanabilir.<br />
Burada beIirtilmek istenen bir husus, muhasebe denetiminin yalnız teşebbüs ve<br />
işletmeler için degil, Devlet, yerel yönetimler, mesleki kamu kuruluşlan, demeleler,<br />
vakıflar v.b. için de sözkonusu oldugudur; muhasebenin mevcut oldugu her yerde<br />
muhasebe denetiminin bulunması gerekir. Bu bakımdan Sayıştayın Devlet muhasebesi,<br />
kamu müfettişierinin dernek, vakıf v.b. işletmelerin muhasebe hesap ve işlemleri<br />
üzerinde yaptıkları inceleme ve degerlendirmeler muhasebe denetimi kavramı kapsamına<br />
girer.<br />
2. <strong>Muhasebe</strong> <strong>Denetim</strong>inin Türleri<br />
<strong>Muhasebe</strong> denetimi çeşitli yönlerden sınıflandınlabiIir. Bu sınıflandırınalardan<br />
bazıları aŞa~da açıklanacaktır.<br />
a. ıÇ <strong>Denetim</strong> • Dış <strong>Denetim</strong> Ayrımı<br />
<strong>Muhasebe</strong> denetimi içinde iç denetim ve dış denetim aynmı, konumuz bakımmdatı<br />
büyük önem taşımaktadır. çünkü ba~msız muhasebe denetimi bir dış denetimdir.<br />
. ıÇ denetim, denetim konusu birimin elemanlan tarafından yapılan denetimi, dış<br />
denetim ise denetim konusu olan birimin kendi elemanı olmayan denetçiler tarafından<br />
denetlenmesini ifade eder. Dış denetimde denetçi, denetlenen birimin elemanı olmayan<br />
bagımsız muhasebe denetçileri olabilccegi gibi, bir üst kuruluşun müfettiş, murakıp veya<br />
uzmanı, Türkiye Büyük Millet Meclisi adına KıT'i denetleyen Başbakanlık Yüksek<br />
Denetleme Kurulu Uzmanı, bankaları denetleyen bankalar yeminIi rnurakıbı, vergi<br />
incelemesi yapan maliye müfettişi, hesap uzmanı, gelir kontrolörü, kontrol memuru v.b.<br />
olabilir.<br />
Teşebbüslerde iç denetim, teşebbüs varlıklarının korunması, muhasebe verilerinin<br />
saglıklılıgının ve geçerliliginin saglanması, işlemlerde etkinligin gerçekleştirilmesi ve