Turan, Ismet
Turan, Ismet
Turan, Ismet
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Temiz Enerji Teknolojilerinin Türkiye'nin Büyüyen Enerji<br />
İhtiyaçlarını Karşılamadaki Rolü<br />
29-30 Ocak 2008<br />
İstanbul, Türkiye<br />
Gelecek 10 yılda<br />
Türkiye Elektrik Piyasasının<br />
Gelişimine İlişkin Değerlendirmeler<br />
İsmet TURAN<br />
Enerji Uzmanı, EPDK
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
Giriş - Büyüyen Ülke : Türkiye<br />
YILLAR İTİBARİYLE ENERJİ TÜKETİM ARTIŞI<br />
Yıl 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006<br />
Tüketim<br />
(Twh)<br />
85.6<br />
94.8<br />
105.5<br />
114.0<br />
118.5<br />
128.3<br />
126.9<br />
132.5<br />
141.2<br />
150,0<br />
160,3<br />
174,1<br />
Artış (%)<br />
10.0<br />
10.8<br />
11.3<br />
8.1<br />
3.9<br />
8.3<br />
-1.1<br />
4.4<br />
6.5<br />
5.7<br />
7.0<br />
8,6<br />
TWh<br />
180<br />
160<br />
140<br />
120<br />
100<br />
80<br />
60<br />
• 1981-1990 döneminde<br />
ortalama: %8.9<br />
• 1991-2000 döneminde<br />
ortalama: %8.6<br />
40<br />
20<br />
0<br />
1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Giriş - Birincil Enerji Talebi<br />
250<br />
Mtep<br />
Yenilenebilir<br />
Hidro<br />
Nükleer<br />
200<br />
150<br />
90,2 Mtep<br />
Doğal Gaz<br />
52<br />
100<br />
Petrol<br />
61<br />
26<br />
50<br />
35<br />
Kömür<br />
27<br />
0<br />
2003 2006 2009 2012 2015 2018<br />
80<br />
2020<br />
2005 90,2 Mtep 2020 222 Mtep
Giriş - Üretim ve Kurulu Güç<br />
Enerji Üretimi ve Kurulu Güç<br />
200000,0<br />
180000,0<br />
160000,0<br />
140000,0<br />
120000,0<br />
GWh<br />
100000,0<br />
80000,0<br />
60000,0<br />
40000,0<br />
20000,0<br />
0,0<br />
1980<br />
1982<br />
1984<br />
1986<br />
1988<br />
1990<br />
1992<br />
1994<br />
1996<br />
1998<br />
2000<br />
2002<br />
2004<br />
2006<br />
Üretim<br />
Yıllar<br />
Kurulu Güç
Giriş - Kaynak Çeşitliliği<br />
YILLAR İTİBARİYLE KURULU GÜÇ ARTIŞI<br />
Yıl 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006<br />
Termik (MW)<br />
11074<br />
11297<br />
11772<br />
13021<br />
15556<br />
16052<br />
16623<br />
19467<br />
22974<br />
24145<br />
25902<br />
27054<br />
Hidro+Yen.<br />
(MW)<br />
9880<br />
9952<br />
10120<br />
10333<br />
10563<br />
11212<br />
11709<br />
12291<br />
12494<br />
12679<br />
12941<br />
13145<br />
Toplam (MW)<br />
20954<br />
21249<br />
21892<br />
23354<br />
26119<br />
27264<br />
28332<br />
31758<br />
35587<br />
36824<br />
38843<br />
40199<br />
Artış (%)<br />
0.5<br />
1.4<br />
3.0<br />
6.7<br />
11.8<br />
4.4<br />
3.9<br />
12.1<br />
11.8<br />
3.5<br />
5,5<br />
3,4<br />
45000<br />
40000<br />
35000<br />
30000<br />
MW<br />
25000<br />
20000<br />
15000<br />
10000<br />
5000<br />
0<br />
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006
Giriş – Strateji<br />
Kaynak<br />
Çeşitliliği<br />
Özelleştirme<br />
Arz Güvenliği<br />
YEK<br />
Kanunu<br />
Elektrik<br />
Piyasası<br />
Kanunu<br />
Enerji<br />
Verimliliği<br />
Kanunu<br />
Piyasa<br />
Mekanizmaları<br />
AB ve Bölgesel<br />
İlişikiler<br />
Talep<br />
Yönetimi
Giriş - Kurumsal Yapı<br />
Cumhurbaşkanı<br />
TBMM<br />
Yatırımcılar<br />
ETKB<br />
Rekabet<br />
Kurumu<br />
Şikayetler<br />
Atama<br />
Yasa & Genel<br />
Politikalar<br />
Atama Önerisi<br />
Yıllık<br />
Rapor<br />
İlerleme<br />
Raporu<br />
Rekabet<br />
Uyarısı<br />
Duyurular<br />
Öneri<br />
A.Ş. Ve Ltd. Şti.<br />
Düzenleme<br />
Veri & Bilgi<br />
Dava<br />
Karar<br />
İdari<br />
Mahkemeler<br />
Temyiz<br />
Danıştay<br />
Gözlemci<br />
Avrupa<br />
Komisyonu<br />
Temyiz
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
Üretim - Su<br />
Yıllar itibarıyla işletmeye giren SU enerjisine dayalı üretim tesisleri<br />
12000<br />
10000<br />
10.307<br />
8000<br />
MW<br />
6000<br />
4000<br />
2000<br />
0<br />
1998 ve<br />
öncesi<br />
231<br />
638 498 568 338 67 261 157 332<br />
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007<br />
YILLAR
Üretim - Rüzgar<br />
Yıllar itibarıyla işletmeye giren RÜZGAR enerjisine<br />
dayalı üretim tesisleri<br />
300<br />
275,70<br />
MW<br />
250<br />
200<br />
150<br />
100<br />
50<br />
0<br />
125,30<br />
30,85<br />
8,70 10,20<br />
1,20 7,95<br />
1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008<br />
YILLAR
Üretim - Jeotermal<br />
Yıllar itibarıyla işletmeye giren JEOTERMAL enerjisiye<br />
dayalı üretim tesisleri<br />
MW<br />
16<br />
14<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
15,00<br />
7,95<br />
6,85<br />
1999 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008<br />
YILLAR
Üretim - Biyogaz<br />
Yıllar itibarıyla işletmeye giren BİYOGAZ enerjisine dayalı<br />
üretim tesisleri<br />
MW<br />
14<br />
12<br />
10<br />
8<br />
6<br />
4<br />
2<br />
0<br />
8,61<br />
2003 ve<br />
öncesi<br />
11,64<br />
1,52<br />
2004 2005 2006 2007<br />
YILLAR
Üretim<br />
Düzenleyici sistemdeki kurallar ve roller benimsenmeli<br />
Yenilenebilir kaynaklara dayalı projeler için YEK Kanunu tadil edilerek<br />
yatırımların hızlanmasına imkan sağlandı.<br />
Teminat mektubu uygulaması başlatıldı.<br />
Daha önce sektörden uzak duran bazı sermaye gruplarının da elektrik<br />
enerjisi üretimine ilgileri arttı.<br />
Yenilenebilir kaynak potansiyeli göz önüne alınarak, yeşil sertifika<br />
ticareti ve karbon borsası konularını da içerisine alan bir strateji belgesi<br />
(Green Paper) hazırlanmalıdır.<br />
Sonuç:<br />
Kaynak çeşitliliği konusu olumlu yönelim vardır.<br />
Arz güvenliği konusu, sürekli gündemin sıcak maddesi olarak görülmelidir.
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
İletim - 1 Kasım 2007 tarihinde yapılan RES başvuruları<br />
44<br />
47<br />
11<br />
10<br />
3<br />
7<br />
5<br />
3<br />
7<br />
18<br />
15<br />
3<br />
1<br />
2<br />
5<br />
4<br />
6<br />
1<br />
3<br />
7 1<br />
3<br />
113<br />
86<br />
18<br />
93<br />
26<br />
1<br />
24<br />
15<br />
5<br />
2<br />
10<br />
1<br />
2<br />
3<br />
14<br />
14<br />
5<br />
4<br />
5<br />
1<br />
1<br />
3 32 2 1 1<br />
63
İletim<br />
Bağlantı talebi artıyor, çare aranıyor…<br />
Yeni hat yapımı ihtiyacı<br />
Sistem işletmecisi ile piyasa işletmecisinin ayrıştırılması<br />
Nitelikli iş gücü temini (TSO / MSO)
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
Dağıtım
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
Piyasa - Sistem Dengesizlik Fiyatı
Piyasa - Dengeleme Piyasası Kullanım Oranı
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
Serbest Tüketici Limiti<br />
milyon kWh<br />
10,0<br />
9,0<br />
8,0<br />
7,0<br />
6,0<br />
5,0<br />
4,0<br />
3,0<br />
2,0<br />
1,0<br />
9,0<br />
23<br />
7,8 7,7<br />
27,8<br />
30<br />
32<br />
6,0<br />
38,6<br />
3,0<br />
40,6<br />
1,2<br />
45<br />
40<br />
35<br />
30<br />
25<br />
20<br />
15<br />
10<br />
5<br />
%<br />
0,0<br />
2003 2004 2005 2006 2007 2008<br />
0<br />
YILLAR<br />
limit<br />
oran
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
AB ve diğer uluslararası ilişkiler<br />
• Piyasa yapısı ve ikincil düzenlemeler, AB mevzuatı ile<br />
paralellik arz ediyor.<br />
• Bu bağlamda müzakereye ilk açılacak fasıllardan biri ENERJİ<br />
olabilir.<br />
• Sürdürülebilir bir yenilenebilir politikası için, ek düzenleme<br />
gerekmektedir.<br />
• UCTE üyeliği konusu bir an evvel çözümlenmelidir.<br />
• İthalat-İhracat potansiyelimiz artırılmalıdır.<br />
• KYOTO
Kapsam<br />
1. Giriş<br />
2. Üretim<br />
3. İletim<br />
4. Dağıtım<br />
5. Piyasa Mekanizmaları<br />
6. Serbestleşme<br />
7. AB ve Bölgesel İlişkiler<br />
8. Sonuç
Sonuç<br />
Serbest piyasaya olan inanca zarar verecek uygulamalardan<br />
kaçınılmalı<br />
Yerli kaynakta talep patlaması => kaynak çeşitliliği<br />
İletim sisteminde ekonomik ve idari reform ihtiyacı<br />
Dağıtım sektöründe belirsizliğin giderilmesi<br />
Sayaç sektöründe büyük potansiyel<br />
Atıklardan elektrik enerjisi üretimi potansiyeli<br />
Yeşil sertifika borsası ve karbon piyasası<br />
“Green Paper” ihtiyacı
Change language